81 KLASA 3. L. Lektura Wymagania godz. i inne teksty kultury
Transkrypt
81 KLASA 3. L. Lektura Wymagania godz. i inne teksty kultury
KLASA 3. L. godz. 1 2 1 Lektura i inne teksty kultury. Nauka o j´zyku Albumy z twórczoÊcià plastycznà, podr´cznik Âwiat w s∏owach i obrazach Powtórzenie wiadomoÊci o rodzajach wypowiedzeƒ Mityczne Êwiata poczàtki konieczne 2 Wymagania podstawowe 3 uczeƒ: - stara si´ rozpoznawaç postaci, zdarzenia, motywy mitologiczne - stara si´ wyjaÊniaç symbolik´ mitów, - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ na temat oglàdanej na temat oglàdanej twórczoÊci plastycznej, twórczoÊci plastycznej, - stara si´ opisaç obraz, - próbuje opisaç obraz - wyszukuje wskazane postaci, zdarzenia, motywy mitologiczne, rozszerzone 4 - rozpoznaje postaci, zdarzenia, motywy mitologiczne, - poprawnie rozpoznaje postaci, zdarzenia, motywy mitologiczne, - wyjaÊnia symbolik´ mitów, - poprawnie wyjaÊnia symbolik´ mitów, - wykorzystujàc êród∏a ikonograficzne, komentuje, wnioskuje, - dokonuje opisu obrazu, - pos∏uguje si´ s∏ownictwem specjalistycznym, - wykorzystujàc êród∏a ikonograficzne, sprawnie komentuje, wnioskuje, - z pomocà nauczyciela - stara si´ rozpoznawaç - rozpoznaje ró˝ne rodzaje ró˝ne rodzaje wypowiedzeƒ, próbuje rozpoznawaç wypowiedzeƒ, ró˝ne rodzaje wypowiedzeƒ, - stosuje je - stosuje je w wypowiedziach - próbuje stosowaç je w wypowiedziach pisemnych, w wypowiedziach pisemnych, post´pujàc pisemnych, post´pujàc wed∏ug wzoru, wed∏ug wzoru, - stara si´ dokonywaç - dokonuje przekszta∏ceƒ - próbuje dokonywaç przekszta∏ceƒ konstrukcji sk∏adniowych, przekszta∏ceƒ konstrukcji konstrukcji sk∏adniowych, sk∏adniowych, - czyta tekst, - krótko wypowiada si´ na temat motywu stworzenia, - poznaje poj´cia: kosmologia, kosmogonia, teogonia, - zapisuje plan, - uwa˝nie czyta tekst, - stara si´ porównywaç i omawiaç motyw stworzenia, - wyszukuje w s∏owniku poj´cia: kosmologia, kosmogonia, teogonia, - stara si´ redagowaç plan (lub streszczenie), 81 dope∏niajàce 5 - rozumie czytany tekst, - na podstawie ró˝nych tekstów porównuje i omawia motyw stworzenia, - rozró˝nia poj´cia: kosmologia, kosmogonia, teogonia, - poprawnie dokonuje opisu obrazu, - swobodnie pos∏uguje si´ s∏ownictwem specjalistycznym, - poprawnie rozpoznaje ró˝ne rodzaje wypowiedzeƒ, - stosuje je w wypowiedziach pisemnych, - poprawnie dokonuje przekszta∏ceƒ konstrukcji sk∏adniowych, - czyta, dokonujàc interpretacji, - na podstawie ró˝nych tekstów poprawnie porównuje i omawia motyw stworzenia, - wyjaÊnia poj´cia: kosmologia, kosmogonia, teogonia, - redaguje plan (lub streszczenie), - poprawnie redaguje plan (lub streszczenie), - pos∏uguje si´ s∏ownikiem wyrazów obcych, 1 Inne teksty mitologiczne o powstaniu Êwiata Jak wy˝ej 2 Biblia-Stary Testament: Historia - doskonali technik´ poczàtków Êwiata i ludzkoÊci czytania, - zna ró˝ne motywy, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - wie, ˝e w Biblii wyst´pujà ró˝ne gatunki, - wie, ˝e istnieje styl biblijny, - zapisuje argumenty, 2 Wypowiedzenie wielokrotnie z∏o˝one - pos∏uguje si´ s∏ownikiem wyrazów obcych, jak wy˝ej - pos∏uguje si´ wydawnictwami encyklopedycznymi, jak wy˝ej - stara si´ czytaç z zachowaniem pauzowania, intonacji, - stara si´ rozpoznawaç motywy (tak˝e o znaczeniu symbolicznym), - dostrzega ró˝ne uj´cia fabularne, motywy, j´zyk, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - sprawnie pos∏uguje si´ wydawnictwami encyklopedycznymi, Jak wy˝ej - czyta z zachowaniem pauzowania, intonacji, - czyta z zachowaniem w∏aÊciwego pauzowania, intonacji, - rozumie czytany tekst, - rozpoznaje i nazywa motywy (tak˝e o znaczeniu symbolicznym), - porównuje uj´cia fabularne, motywy, j´zyk, - czyta, dokonujàc interpretacji, - rozpoznaje, nazywa i wyjaÊnia motywy (tak˝e o znaczeniu symbolicznym), - poprawnie porównuje uj´cia fabularne, motywy, j´zyk, - dostrzega, ˝e Biblia jest êród∏em - wyjaÊnia, dlaczego Biblia jest êród∏em gatunków, gatunków, - dostrzega cechy stylu biblijnego, - wyjaÊnia cechy stylu biblijnego, - stara si´ argumentowaç, - próbuje rozpoznawaç - stara si´ rozpoznawaç wypowiedzenia wypowiedzenia wielokrotnie z∏o˝one, wielokrotnie z∏o˝one, - stara si´ omówiç ich - próbuje omówiç ich budow´, budow´, - stara si´ dokonaç - próbuje dokonaç analizy sk∏adniowej, analizy sk∏adniowej, - próbuje tworzyç zdania, - stara si´ tworzyç zdania i je przekszta∏caç, 82 - argumentuje, broniàc tezy, - samodzielnie argumentuje, broniàc tezy, - rozpoznaje wypowiedzenia wielokrotnie z∏o˝one, - poprawnie rozpoznaje wypowiedzenia wielokrotnie z∏o˝one, - omawia ich budow´, - samodzielnie omawia ich budow´, - dokonuje analizy sk∏adniowej, - poprawnie dokonuje analizy sk∏adniowej, - tworzy zdania i celowo je przekszta∏ca, - poprawnie tworzy zdania i celowo je przekszta∏ca, 1 M. Heller Niech si´ stanie - uwa˝nie czyta tekst, - próbuje streszczaç czyjeÊ poglàdy, - krótko wypowiada si´ na temat poruszanych problemów, - rozpoznaje szkic [esej], - stara si´ rozpoznaç szkic [esej], - streszcza czyjeÊ poglàdy, - stara si´ streszczaç czyjeÊ poglàdy, - stara si´ uczestniczyç - uczestniczy w wymianie poglàdów, rozmowie, w wymianie poglàdów, rozmowie, - wyjaÊnia, czym jest szkic [esej], - poprawnie streszcza czyjeÊ poglàdy, - swobodnie prowadzi wymian´ poglàdów, rozmow´, - ujawnia w∏asne refleksje inspirowane tekstami biblijnymi i mitologicznymi, 1 1 2 M. Bia∏oszewski Przesuwa si´, - czyta wskazane przegwie˝d˝a fragmenty tekstu, - stara si´ rozpoznaç „ja” liryczne, okreÊliç to˝samoÊç osoby mówiàcej i autora tekstu, - stara si´ rozpoznaç - wie, czym jest aluzja aluzje literackie, literacka, - krótko wypowiada si´ - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, na temat tekstu, - uwa˝nie czyta tekst, - próbuje redagowaç opis - stara si´ redagowaç opis prze˝yç, prze˝yç, Przepis na interpretacj´ J. Kochanowski Psalmy - doskonali technik´ czytania, - próbuje formu∏owaç pytania do tekstu, - próbuje sporzàdziç przepis, - odwzorowuje graf, wykres, - uwa˝nie czyta tekst, - uwa˝nie czyta tekst, - stara si´ okreÊliç to˝samoÊç podmiotu mówiàcego, - stara si´ rozpoznaç motyw Stwórcy, - stara si´ porównywaç wizerunki Boga w ró˝nych tekstach, - stara si´ formu∏owaç wnioski, - próbuje rozpoznaç motyw Stwórcy, - próbuje porównywaç wizerunki Boga w ró˝nych tekstach, - zapisuje wnioski, - rozpoznaje „ja” liryczne, okreÊla - poprawnie rozpoznaje „ja” liryczne, okreÊla to˝samoÊç osoby mówiàcej i autora tekstu, to˝samoÊç osoby mówiàcej i autora tekstu, - rozpoznaje aluzje literackie, - dostrzega wieloznacznoÊç s∏ów, neologizmy poetyckie, - poprawnie rozpoznaje aluzje literackie, - dostrzega i wyzyskuje wieloznacznoÊç s∏ów, neologizmy poetyckie, - rozumie czytany tekst, - redaguje opis prze˝yç, - czyta, dokonujàc interpretacji, - poprawnie redaguje opis prze˝yç, - rozumie czytany tekst, - czyta, wyszukujàc informacje, - stara si´ formu∏owaç - formu∏uje pytania do tekstu, pytania do tekstu, - sporzàdza przepis, - stara si´ sporzàdziç przepis, - próbuje rysowaç graf, - rysuje i opisuje graf, wykres, wykres, - poprawnie formu∏uje pytania do tekstu, - okreÊla to˝samoÊç podmiotu mówiàcego, - poprawnie okreÊla to˝samoÊç podmiotu mówiàcego, - rozpoznaje motyw Stwórcy, - porównuje wizerunki Boga w ró˝nych tekstach, - poprawnie rozpoznaje i wyjaÊnia motyw Stwórcy, - poprawnie porównuje wizerunki Boga w ró˝nych tekstach, - formu∏uje wnioski, - samodzielnie formu∏uje wnioski, 83 - poprawnie sporzàdza przepis, - poprawnie rysuje i opisuje graf, wykres, [- próbuje pisaç szkic literacki], 1 W. Potocki Nieg∏upie odpowiedzi - bogaci s∏ownictwo nazywajàce wartoÊci, - wie, ˝e utwór ma charakter filozoficzny, - stara si´ rozpoznawaç - rozpoznaje wartoÊci, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci, wartoÊci, - wie, czym - dostrzega filozoficzny charakter - wyjaÊnia, na czym polega filozoficzny charakteryzuje si´ utworu, charakter utworu, utwór filozoficzny, - próbuje dokonaç swobodnego przek∏adu, - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - wyjaÊnia rol´ pytaƒ retorycznych, paradoksów, powtórzeƒ, przerzutni, - bogaci s∏ownictwo nazywajàce wartoÊci, - wie, ˝e utwór ma charakter filozoficzny, - stara si´ rozpoznaç wartoÊci, - wie, czym charakteryzuje si´ utwór filozoficzny, - dostrzega pytania retoryczne, paradoksy, powtórzenia, przerzutnie, - rozpoznaje wartoÊci, - dostrzega filozoficzny charakter utworu, - wyjaÊnia, na czym polega filozoficzny charakter utworu, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci, - stosuje podstawowe s∏ownictwo - poprawnie stosuje podstawowe s∏ownictwo z dziedziny filozofii, z dziedziny filozofii, - formu∏uje wra˝enia [próbuje zredagowaç szkic na tematy filozoficzne], 1 Cz. Mi∏osz Wiara - doskonali technik´ czytania, - wie, ˝e utwór ma charakter refleksyjny, - bogaci s∏ownictwo nazywajàce wartoÊci, - próbuje formu∏owaç argumenty, 1 Pogranicza realizmu - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - wie, czym charakteryzuje si´ utwór refleksyjny, - stara si´ rozpoznaç postawy filozoficzne i wartoÊci, - próbuje dokonaç parafrazy, - stara si´ formu∏owaç argumenty, - dostrzega refleksyjny charakter utworu, - wyjaÊnia, na czym polega refleksyjny charakter utworu, - doskonali technik´ - uwa˝nie czyta tekst, czytania, - próbuje pos∏ugiwaç si´ - stara si´ pos∏ugiwaç terminami: realizm, terminami: realizm, fikcja, fantastyka, fikcja, fantastyka, beletrystyka, beletrystyka, 84 - rozpoznaje postawy filozoficzne - rozpoznaje i nazywa postawy filozoficzne i wartoÊci, i wartoÊci, - dokonuje parafrazy, - poprawnie dokonuje parafrazy, - formu∏uje argumenty, broniàc tezy, - poprawnie argumentuje, broniàc tezy, - rozumie czytany tekst, - czyta, wybierajàc informacje, - pos∏uguje si´ terminami: realizm, - poprawnie pos∏uguje si´ terminami: realizm, fikcja, fantastyka, beletrystyka, fikcja, fantastyka, beletrystyka, 1 Interpunkcja w wypowiedzeniach wielokrotnie z∏o˝onych - odwzorowuje interpunkcj´ w wypowiedzeniach wielokrotnie z∏o˝onych, - poprawnie stosuje interpunkcj´ - stosuje interpunkcj´ - stara si´ w∏aÊciwie stosowaç interpunkcj´ w wypowiedzeniach wielokrotnie w wypowiedzeniach wielokrotnie z∏o˝onych, w wypowiedzeniach z∏o˝onych, wielokrotnie z∏o˝onych, 2-3 S. Mro˝ek Szuler - czyta wskazane fragmenty tekstu, - rekonstruuje Êwiat - wskazuje elementy przedstawiony, Êwiata przedstawionego, - dostrzega technik´ realistycznà, - wie, czym charakteryzuje si´ technika realistyczna, - stara si´ rozpoznawaç - rozpoznaje stany emocjonalne, postawy ˝yciowe, motywy stany emocjonalne, dzia∏ania bohaterów, wartoÊci, postawy ˝yciowe, motywy dzia∏ania bohaterów, wartoÊci, - bogaci s∏ownictwo nazywajàce stany emocjonalne, postawy ˝yciowe, motywy dzia∏ania bohaterów, wartoÊci, - próbuje charakteryzowaç bohaterów, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, 1 4 Jak czytaç Mro˝ka Sofokles Antygona - stara si´ charakteryzowaç bohaterów, - wyszukuje wskazane fragmenty teksu, - stara si´ formu∏owaç argumenty, - stara si´ zabraç g∏os w dyskusji, - doskonali technik´ - uwa˝nie czyta tekst, czytania, - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ na na temat przypowieÊci, temat przypowieÊci, bajki, alegorii, bajki, alegorii, - poprawnie rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - wyjaÊnia funkcj´ techniki realistycznej, - rozpoznaje i nazywa stany emocjonalne, postawy ˝yciowe, motywy dzia∏ania bohaterów, wartoÊci, - charakteryzuje bohaterów, - poprawnie charakteryzuje bohaterów, - dostrzega u˝ycie paradoksu, antytezy, formy przypowieÊci, - formu∏uje argumenty, - wyjaÊnia u˝ycie paradoksu, antytezy, formy przypowieÊci, - przytacza argumenty na rzecz przyj´tej tezy, - dyskutuje, negocjuje, idzie na kompromis, - posuwa dyskusj´ do przodu, negocjuje, idzie na kompromis, - rozumie czytany tekst, - czyta, wybierajàc informacje, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ - dostrzega przypowieÊç, przypowieÊç, jak jà czytaç, interpretowaç, wypowiada si´ na temat, jak jà czytaç, interpretowaç, dostrzega czym jest bajka, alegoria, bajk´, alegori´, - wskazuje literackie i nieliterackie - poprawnie wskazuje literackie i nieliterackie odmiany przypowieÊci, odmiany przypowieÊci, - wie, ˝e omawiany utwór jest dramatem antycznym, - poznaje terminologi´ zwiàzanà - zna cechy dramatu antycznego, - dostrzega cechy dramatu antycznego, - stara si´ u˝ywaç - u˝ywa terminologii zwiàzanej terminologii zwiàzanej z teatrem antycznym, 85 - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ dramat antyczny, - poprawnie u˝ywa terminologii zwiàzanej z teatrem antycznym, z teatrem antycznym, z teatrem antycznym, - próbuje rozpoznawaç - stara si´ rozpoznawaç wartoÊci i postawy, wartoÊci i postawy, poznaje poj´cie sacrum, poznaje poj´cie sacrum, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç streszczenie, plan streszczenie, plan wydarzeƒ, wydarzeƒ, charakterystyk´ postaci, charakterystyk´ postaci, - stara si´ formu∏owaç - próbuje formu∏owaç argumenty, argumenty, - stara si´ opisaç - próbuje opisaç przedmiot (scenografi´), przedmiot (scenografi´), 2 Charakterystyczne cechy mowy - czyta wskazane niezale˝nej i zale˝nej wypowiedzenia, - próbuje wyodr´bniç w tekÊcie mow´ niezale˝nà, - z pomocà nauczyciela wypowiedzi w mowie niezale˝nej i zale˝nej, kierujàc si´ podanym wzorem, 2 W teatrze antycznym - wie, czym jest mowa zale˝na i niezale˝na, - stara si´ wyodr´bniç w tekÊcie mow´ niezale˝nà, - stara si´ rozpoznaç funkcje stylistyczne mowy niezale˝nej, - przekszta∏ca wypowiedzi w mowie niezale˝nej i zale˝nej, kierujàc si´ podanym wzorem, - zna poj´cia zwiàzanymi - stara si´ pos∏ugiwaç si´ poj´ciami z teatrem antycznym, zwiàzanymi z teatrem antycznym, - w∏àcza si´ w opracowanie sceniczne fragmentu tekstu, - odtwarza pomys∏y dotyczàce inscenizacji, - uczestniczy - w∏àcza si´ w inscenizacji, w inscenizacj´, 86 - rozpoznaje wartoÊci i postawy, rozumie poj´cie sacrum, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci i postawy, wyjaÊnia poj´cie sacrum, - redaguje streszczenie, plan wydarzeƒ, charakterystyk´ postaci, - poprawnie redaguje streszczenie, plan wydarzeƒ, charakterystyk´ postaci, - formu∏uje argumenty, - argumentuje, wykorzystujàc cytaty, - opisuje przedmiot (scenografi´), - poprawnie opisuje przedmiot (scenografi´), - dostrzega, ró˝nice mi´dzy mowà zale˝nà i niezale˝nà, - wyodr´bnia w tekÊcie mow´ niezale˝nà, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ mowa zale˝na i niezale˝na, - poprawnie wyodr´bnia w tekÊcie mow´ niezale˝nà, - dostrzega funkcje stylistyczne mowy niezale˝nej, - wyjaÊnia funkcje stylistyczne mowy niezale˝nej, - celowo, przekszta∏ca wypowiedzi - celowo, poprawnie przekszta∏ca wypowiedzi w mowie niezale˝nej i zale˝nej, w mowie niezale˝nej i zale˝nej, - pos∏uguje si´ poj´ciami zwiàzanymi z teatrem antycznym, - poprawnie pos∏uguje si´ poj´ciami zwiàzanymi z teatrem antycznym, - dokonuje opracowania scenicznego fragmentu tekstu, - poprawnie dokonuje opracowania scenicznego fragmentu tekstu, - podaje pomys∏y dotyczàce inscenizacji, - uczestniczy w inscenizacji, - podaje pomys∏y dotyczàce inscenizacji, - aktywnie uczestniczy w inscenizacji, 2 J.R.R. Tolkien Silmarilion - wie, ˝e omawiany utwór nale˝y do fantastyki (fantasy), - wskazuje elementy Êwiata przedstawionego, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - zna cechy fantastyki (fantasy), - próbuje opisaç sceneri´ i postaci, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - stara si´ opisaç sceneri´ i postaci, - wypowiada si´ na temat utworu, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - poprawnie rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - dostrzega stylizacj´ j´zykowà, aluzj´ literackà, motyw w´drowny - dostrzega fantastyk´ i jej odmiany (fantasy), - dokonuje stylizacji j´zykowej, - opisuje sceneri´ i postaci, - wyjaÊnia rol´ stylizacji j´zykowej, aluzji literackiej (wyjaÊnia jà), motywu w´drownego (rozpoznaje i nazywa go), - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ fantastyka i jej odmiany (fantasy), [„mitopeja”], - samodzielnie dokonuje stylizacji j´zykowej, - poprawnie opisuje sceneri´ i postaci, - wymienia poglàdy i wra˝enia, - twórczo wymienia poglàdy i wra˝enia, - próbuje wyjaÊniaç etymologi´ poj´ç, 1 K.K. Baczyƒski PrzypowieÊç - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - próbuje opisaç wra˝enia, - odwzorowuje plan (graf), 1 Sposoby wprowadzania cytatu - zna sposoby do wypowiedzi pisemnej wprowadzania cytatu do wypowiedzi pisemnej, - dostrzega cytaty w ró˝nych tekstach, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, interpretujàc tekst, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - rozpoznaje motywy obiegowe, - rozpoznaje i nazywa motywy obiegowe, - rozpoznaje wizualne, j´zykowe i intelektualne Êrodki tworzenia obrazu poetyckiego, - rozpoznaje aluzje literackie i kulturowe, - opisuje wra˝enia, - rozpoznaje i nazywa wizualne, j´zykowe i intelektualne Êrodki tworzenia obrazu poetyckiego, - rozpoznaje i nazywa aluzje literackie i kulturowe, - poprawnie opisuje wra˝enia, - sporzàdza plan (graf), interpretujàc tekst poetycki, - poprawnie sporzàdza plan (graf), interpretujàc tekst poetycki, - przekszta∏ca tekst poetycki w proz´ drogà parafrazy, - poprawnie przekszta∏ca tekst poetycki w proz´ drogà parafrazy, - wypowiada si´ na temat utworu, - stara si´ opisaç wra˝enia, - stara si´ sporzàdziç plan (graf), interpretujàc tekst poetycki, - stara si´ wprowadziç cytat do wypowiedzi pisemnej, - wprowadza cytat do wypowiedzi - poprawnie wprowadza cytat do wypowiedzi pisemnej, pisemnej, - stara si´ dostrzec funkcje cytatu w ró˝nych tekstach, - dostrzega funkcje cytatu w ró˝nych tekstach, 87 - wyjaÊnia funkcje cytatu w ró˝nych tekstach, 1 1 A. Mickiewicz Stepy akermaƒskie Mówiç obrazami? - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - wie, ˝e omawiany wiersz nale˝y do liryki bezpoÊredniej, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, interpretujàc tekst, - rozpoznaje bohatera lirycznego, - zna cechy liryki bezpoÊredniej, - wskazuje bohatera lirycznego, okreÊla jego to˝samoÊç, - dostrzega liryk´ bezpoÊrednià, - poprawnie wskazuje i nazywa bohatera lirycznego, okreÊla jego to˝samoÊç, - wyjaÊnia cechy liryki bezpoÊredniej, - próbuje formu∏owaç argumenty, - stara si´ formu∏owaç argumenty, - formu∏uje argumenty, - wyjaÊnia, na czym polega wykorzystanie wizualnoÊci i poj´cia jako tworzywa literackiego, - argumentuje, wykorzystujàc cytaty, - dokonuje przek∏adu intersemiotycznego (na j´zyk filmu lub malarstwa), - sprawnie dokonuje przek∏adu intersemiotycznego (na j´zyk filmu lub malarstwa), - przeglàda dzie∏a malarskie, - krótko wypowiada si´ na ich temat, - wyszukuje wskazane elementy dzie∏a, - próbuje opisaç obraz, - wypowiada si´ na temat utworu, - wyszukuje wskazane techniki realistyczne i nierealistyczne w malarstwie, - wyszukuje wskazane malarstwo figuratywne, abstrakcyjne, - wyszukuje wskazane symbole, alegorie, - zwraca uwag´ na kompozycj´, kolorystyk´ i inne aspekty metaforyki obrazów, - stara si´ opisaç obraz, wykorzystujàc s∏ownictwo fachowe, - stara si´ opisaç prze˝ycia i wra˝enia, - stara si´ zapisaç w∏asne refleksje inspirowane dzie∏em sztuki, 88 - rozpoznaje techniki realistyczne - rozpoznaje i nazywa techniki realistyczne i nierealistyczne w malarstwie, i nierealistyczne w malarstwie, - rozpoznaje malarstwo figuratywne, abstrakcyjne, - rozpoznaje i nazywa malarstwo figuratywne, abstrakcyjne, - dostrzega symbole, alegorie, - wyjaÊnia symbole, alegorie, - dostrzega rol´ kompozycji, kolorystyki i innych aspektów metaforyki obrazów, - wyjaÊnia rol´ kompozycji, kolorystyki i innych aspektów metaforyki obrazów, - opisuje obraz, wykorzystujàc s∏ownictwo fachowe, - poprawnie opisuje obraz, wykorzystujàc s∏ownictwo fachowe, - opisuje prze˝ycia i wra˝enia, - poprawnie opisuje prze˝ycia i wra˝enia, - zapisuje w∏asne refleksje inspirowane dzie∏em sztuki, - poprawnie zapisuje w∏asne refleksje inspirowane dzie∏em sztuki, 1 A. Mickiewicz Nad wodà wielkà i czystà - uwa˝nie czyta tekst, - doskonali technik´ czytania, - rozpoznaje bohatera - czyta wskazane lirycznego, fragmenty tekstu, - zna cechy liryki - wie, do jakiego typu liryki nale˝y omawiany opisowej, filozoficznej, tekst, - stara si´ rozpoznaç wartoÊci, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - próbuje opisaç sceneri´, - stara si´ opisaç sceneri´, pejza˝, pejza˝, - stara si´ formu∏owaç - próbuje formu∏owaç argumenty, argumenty, - bogaci s∏ownictwo nazywajàce wartoÊci, 1 S. Grochowiak Brueghel (II) - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - wie, do jakiego typu liryki nale˝y omawiany tekst, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - okreÊla sytuacj´ bohatera lirycznego, - dostrzega liryk´ opisowà, filozoficznà, - poprawnie okreÊla sytuacj´ bohatera lirycznego, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ liryka opisowa, filozoficzna, - rozpoznaje wskaêniki poetyckoÊci tekstu, - rozpoznaje wartoÊci, - rozpoznaje i nazywa wskaêniki poetyckoÊci tekstu, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci, - dostrzega symbolik´ Êwiata przedstawionego, - opisuje sceneri´, pejza˝, - omawia symbolik´ Êwiata przedstawionego, - formu∏uje argumenty, - argumentuje, wykorzystujàc cytaty i opis obrazu, - próbuje dokonaç przek∏adu intersemiotycznego (j´zyk poetycki na kompozycj´ malarskà), - rozumie czytany tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - rozpoznaje bohatera - okreÊla sytuacj´ lirycznà i to˝samoÊç osoby mówiàcej, lirycznego, - dostrzega liryk´ refleksyjnà, - zna cechy liryki opisowej, refleksyjnej, - wypowiada si´ na temat utworu, - wypowiada si´ na temat sensu istnienia sztuki i artysty, relacji: artysta-odbiorca, - rozpoznaje motywy obiegowe, - wyszukuje wskazane - czyta wskazane fragmenty tekstu, fragmenty tekstu, - sporzàdza notatk´ w formie - stara si´ sporzàdziç - próbuje sporzàdziç tabeli, notatk´ w formie tabeli, notatk´ w formie tabeli, - próbuje odró˝niç opis - odró˝nia opis od komentarza i interpretacji, od komentarza i interpretacji, - poprawnie opisuje sceneri´, pejza˝, - poprawnie okreÊla sytuacj´ lirycznà i to˝samoÊç osoby mówiàcej, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ liryka refleksyjna, - wyjaÊnia sens istnienia sztuki i artysty, omawia relacj´: artysta-odbiorca, - rozpoznaje i nazywa motywy obiegowe, - poprawnie sporzàdza notatk´ w formie tabeli, - poprawnie odró˝nia opis od komentarza i interpretacji, - próbuje interpretowaç obraz 89 1 Horacy Oda (Pieʃ III 30) - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - wyszykuje wskazane fragmenty tekstu, - rozpoznaje motywy obiegowe, - rozpoznaje i nazywa motywy obiegowe, - dostrzega kontekst historyczny i kulturowy dzie∏a, - dostrzega cechy ody jako gatunku, - redaguje tekst notatki interpretacyjnej, - wyjaÊnia kontekst historyczny i kulturowy dzie∏a, - wyjaÊnia cechy ody jako gatunku, - zna cechy ody, - wie, ˝e omawiany utwór jest odà, - próbuje redagowaç - odwzorowuje tekst notatki interpretacyjnej, tekst notatki interpretacyjnej, 2 1 Powtórzenie wiadomoÊci ze s∏owotwórstwa Rozmowa o poezji - próbuje tworzyç ró˝ne - stara si´ tworzyç ró˝ne - tworzy ró˝ne wyrazy, wyrazy wed∏ug wyrazy, podanego wzoru, - wyodr´bnia formanty - dostrzega funkcje formantów s∏owotwórcze, s∏owotwórczych, - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - bogaci s∏ownictwo nazywajàce cechy i postawy, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - stara si´ identyfikowaç - identyfikuje osoby mówiàce, osoby mówiàce, - rozpoznaje cechy i postawy, - stara si´ rozpoznaç cechy i postawy, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - rozpoznaje motyw tworzenia, ironi´, sentymentalizm, dialogicznoÊç wiersza, - sporzàdza notatk´ w formie tabeli, - samodzielnie redaguje tekst notatki interpretacyjnej, wykorzystujàc dzie∏a naukowe i albumy, - poprawnie tworzy ró˝ne wyrazy, - wyjaÊnia funkcje formantów s∏owotwórczych, - czyta, interpretujàc, - poprawnie identyfikuje osoby mówiàce, - rozpoznaje i nazywa cechy i postawy, - rozpoznaje i nazywa motyw tworzenia, ironi´, sentymentalizm, dialogicznoÊç wiersza, - poprawnie sporzàdza notatk´ - stara si´ sporzàdziç - próbuje sporzàdziç w formie tabeli, notatk´ w formie tabeli, notatk´ w formie tabeli, - poprawnie przekszta∏ca dialogi w osobne - próbuje przekszta∏ciç - przekszta∏ca dialogi w osobne monologi, dokonuje dramatyzacji monologi, dokonuje dramatyzacji tekstu, dialogi w osobne tekstu, monologi, 2 Cz. Mi∏osz Dolina Issy - wie, ˝e omawiany tekst - zna cechy prozy psychologicznej, nale˝y do prozy psychologicznej, - wyszukuje wskazane - czyta wskazane fragmenty tekstu, fragmenty tekstu, - próbuje opisaç - stara si´ opisaç 90 - dostrzega proz´ psychologicznà, - wyjaÊnia cechy prozy psychologicznej, - dostrzega nastrój utworu, motyw - wyjaÊnia nastrój utworu, motyw natury, symbolik´ elementów Êwiata natury, symbolik´ elementów przedstawionego, Êwiata przedstawionego, - poprawnie opisuje prze˝ycia, - opisuje prze˝ycia, 1 M. Waƒkowicz Ziele na kraterze prze˝ycia, - próbuje redagowaç scenopis, dziennik, - próbuje redagowaç recenzj´, prze˝ycia, - stara si´ redagowaç scenopis, dziennik, - stara si´ redagowaç recenzj´, - wie, ˝e omawiany utwór nale˝y do prozy autobiograficznej, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - próbuje formu∏owaç argumenty, - próbuje redagowaç dziennik postaci fikcyjnej, - redaguje scenopis, dziennik, - próbuje przek∏adu intersemiotycznego, - poprawnie redaguje scenopis, dziennik, - redaguje recenzj´, - poprawnie redaguje recenzj´, - zna cechy prozy autobiograficznej, - dostrzega cechy prozy autobiograficznej, - wyjaÊnia cechy prozy autobiograficznej, - stara si´ identyfikowaç narratora, wskazaç elementy Êwiata przedstawionego, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - stara si´ formu∏owaç argumenty, - stara si´ redagowaç dziennik postaci fikcyjnej, - poprawnie identyfikuje narratora, - identyfikuje narratora, rekonstruuje Êwiat przedstawiony, rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - dostrzega realizm narracji, - wyjaÊnia, na czym polega realizm narracji, - formu∏uje argumenty, - argumentuje, wykorzystujàc cytaty, - redaguje dziennik postaci fikcyjnej, - poprawnie redaguje dziennik postaci fikcyjnej, - tworzy tekst z wykorzystaniem gwar Êrodowiskowych, 1 3 Sposoby bogacenia s∏ownictwa - wyszukuje wskazane neologizmy s∏owotwórcze i znaczeniowe, Wybrana powieÊç m∏odzie˝owa - wie, ˝e powieÊç jest gatunkiem epickim, - zna ró˝ne motywy, - krótko wypowiada si´ na temat, bohaterów, ich postaw, wartoÊci, motywów dzia∏ania, - odró˝nia neologizmy - dostrzega istot´ neologizmów s∏owotwórcze s∏owotwórczych i znaczeniowe, i znaczeniowych, - wyjaÊnia istot´ neologizmów s∏owotwórczych i znaczeniowych, - stara si´ oceniç neologizmy, - odró˝nia utwory epickie od lirycznych, wymienia odmiany powieÊci, - stara si´ rozpoznaç motywy, wartoÊci, postawy moralne, - wypowiada si´ na temat, bohaterów, ich postaw, wartoÊci, motywów dzia∏ania, - stara si´ opisaç wra˝enia czytelnicze, - ocenia neologizmy, - ocenia neologizmy, uzasadniajàc swe zdanie, - dostrzega cechy epiki, i jej odmian, - wyjaÊnia cechy epiki, i jej odmian, - rozpoznaje motywy, wartoÊci, postawy moralne, - rozpoznaje i nazywa motywy, wartoÊci, postawy moralne, - dostrzega zró˝nicowanie stylistyczne j´zyka bohaterów, - wyjaÊnia rol´ zró˝nicowania stylistycznego j´zyka bohaterów, 91 - dostrzega cechy swoiste literatury - wyjaÊnia cechy swoiste literatury m∏odzie˝owej, m∏odzie˝owej, 1 J.A. Morsztyn O sobie - opisuje wra˝enia czytelnicze, - swobodnie opisuje wra˝enia czytelnicze, - próbuje redagowaç recenzj´ ksià˝ki, - stara si´ redagowaç recenzj´ ksià˝ki, - redaguje recenzj´ ksià˝ki, - poprawnie redaguje recenzj´ ksià˝ki, - doskonali technik´ czytania, -czyta wskazane fragmenty tekstu, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, interpretujàc tekst, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - dostrzega, ˝e wiersz jest ˝artem, - wyjaÊnia, dlaczego wiersz jest ˝artem, na czym polega zabawa formà, czemu s∏u˝à zabawà formà, powtórzenia, wyszukany styl, puent´, koncept, powtórzenia, wyszukany styl, puenta, koncept, - stara si´ charakteryzowaç postaç - charakteryzuje postaç mówiàcà, mówiàcà, - poprawnie redaguje list, wyznanie, - redaguje list, wyznanie, - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ na temat utworu, na temat utworu, - próbuje redagowaç list, - stara si´ redagowaç list, wyznanie, wyznanie, 1 C. Norwid [Daj mi wstà˝k´ b∏´kitnà] - doskonali technik´ czytania, - wie, ˝e omawiany wiersz nale˝y do liryki bezpoÊredniej, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, interpretujàc tekst, - wie, czym charakteryzuje si´ liryka bezpoÊrednia, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - dostrzega liryk´ bezpoÊrednià, - wyjaÊnia, na czym polega liryka bezpoÊrednia, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - wypowiada si´ na temat utworu, - stara si´ stosowaç technik´ s∏ów - stosuje technik´ s∏ów kluczy jako mo˝liwoÊç interpretacji, kluczy jako mo˝liwoÊç interpretacji, - dostrzega relacj´ mi´dzy budowà - wyjaÊnia relacj´ mi´dzy budowà utworu a jego sensem, utworu a jego sensem, - rozpoznaje i nazywa sytuacj´ emocjonalnà, - rozpoznaje sytuacj´ emocjonalnà, - rozwiàzuje problem, w∏aÊciwie argumentuje, - stara si´ rozwiàzaç problem, argumentowaç, 1 Neologizmy jako tworzywo utworów literackich - wyszukuje wskazane neologizmy, - wskazuje w tekÊcie neologizmy, - dostrzega rol´ neologizmów jako - wyjaÊnia rol´ neologizmów jako tworzywa tworzywa tekstów literackich, tekstów literackich, 1 B. LeÊmian W malinowym chruÊniaku - doskonali technik´ czytania, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, interpretujàc tekst, - stara si´ okreÊliç sytuacj´ litycznà, - zna cechy liryki mi∏osnej, erotyku, - rozpoznaje sytuacj´ litycznà, - rozpoznaje i nazywa sytuacj´ litycznà, - dostrzega istot´ liryki mi∏osnej, erotyku, - wyjaÊnia istot´ liryki mi∏osnej, erotyku, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - rozpoznaje i nazywa Êrodki budowania - rozpoznaje Êrodki budowania nastroju, motywy natury, mi∏oÊci, nastroju, motywy natury, mi∏oÊci, - wie, ˝e omawiany wiersz nale˝y do liryki mi∏osnej, erotyku, - czyta wskazane fragmenty tekstu, 92 2 1-2 Melodramat S. Grochowiak Poca∏unek-krajobraz - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - wypowiada si´ na temat utworu, - próbuje tworzyç scenopis, - próbuje formu∏owaç argumenty, - stara si´ tworzyç scenopis, - stara si´ formu∏owaç argumenty, - wie, ˝e omawiany film - zna cechy melodramatu, jest melodramatem, - wyszukuje wskazane elementy filmu - stara si´ stosowaç - zna s∏ownictwo s∏ownictwo filmowe, filmowe, - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ na temat filmu, na temat filmu, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç recenzj´, recenzj´, - doskonali technik´ czytania, - wie, ˝e omawiany wiersz, jest wierszem wolnym, - czyta wskazane elementy wiersza, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - próbuje sporzàdziç notatk´ w formie tabeli, - stosuje opis scenerii i prze˝yç wewn´trznych jako sk∏adniki opowiadania, - tworzy scenopis, - poprawnie stosuje opis scenerii i prze˝yç wewn´trznych jako sk∏adniki opowiadania, - poprawnie tworzy scenopis, - formu∏uje argumenty, rozwiàzuje - samodzielnie argumentuje, rozwiàzuje problemy, problemy, - dostrzega cechy melodramatu, - wyjaÊnia cechy melodramatu, - rozpoznaje motywy mi∏oÊci, - rozpoznaje i nazywa motywy mi∏oÊci, - rozpoznaje dodatkowe akcenty filmów o mi∏oÊci, - stosuje s∏ownictwo filmowe, - komentuje, - redaguje recenzj´, - rozpoznaje i nazywa dodatkowe akcenty filmów o mi∏oÊci, - poprawnie stosuje s∏ownictwo filmowe, - samodzielnie komentuje, - poprawnie redaguje recenzj´, - sporzàdza filmografi´, - poprawnie sporzàdza filmografi´, - uwa˝nie czyta wiersz, - rozumie czytany tekst, - czyta, interpretujàc utwór, - wie, czym jest wiersz - dostrzega wiersz wolny, wolny, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ wiersz wolny, - próbuje opisaç obraz, - wyszukuje wskazane elementy wiersza, - wypowiada si´ na temat utworu, - stara si´ sporzàdziç notatk´ w formie tabeli, - stara si´ opisaç obraz, - próbuje redagowaç opowiadanie z opisem uczuç i prze˝yç, - stara si´ redagowaç opowiadanie z opisem uczuç i prze˝yç, 93 - dostrzega po∏àczenie motywów - wyjaÊnia, czemu s∏u˝y po∏àczenie motywów mi∏oÊci i natury, mi∏oÊci i natury, - próbuje dokonaç rekonstrukcji - dokonuje rekonstrukcji Êwiata przedstawionego, Êwiata przedstawionego, - poprawnie sporzàdza notatk´ - sporzàdza notatk´ w formie w formie tabeli, tabeli, - poprawnie opisuje obraz i dokonuje jego - opisuje obraz i dokonuje jego interpretacji, interpretacji, - redaguje opowiadanie z opisem - poprawnie redaguje opowiadanie z opisem uczuç i prze˝yç, uczuç i prze˝yç, 1 Cz. Mi∏osz Mi∏oÊç - doskonali technik´ czytania, - wie, ˝e omawiany wiersz nale˝y do liryki filozoficznej, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - uwa˝nie czyta wiersz, - rozumie czytany tekst, - dostrzega cechy liryki filozoficznej, j´zyk poetycki, sentencje, - zna cechy liryki filozoficznej, - wypowiada si´ na temat utworu, - argumentuje, - stara si´ argumentowaç, - stara si´ uk∏adaç teksty - uk∏ada teksty z wykorzystaniem sentencji, z wykorzystaniem sentencji, - czyta, interpretujàc utwór, - wyjaÊnia cechy liryki filozoficznej, j´zyka poetyckiego, sentencji, - samodzielnie argumentuje, - poprawnie uk∏ada teksty z wykorzystaniem sentencji, - poprawnie opowiada twórczo, wykorzystujàc inspiracje dzie∏em plastycznym, 4-5 W. Szekspir Romeo i Julia - wskazuje elementy Êwiata przedstawionego, - wie, czym - wie, ˝e omawiany charakteryzuje si´ utwór jest dramatem, dramat, teatr tragedià, nale˝y do teatru szekspirowskiego, szekspirowski, tragedia, - krótko wypowiada si´ - stara si´ rozpoznaç postawy ˝yciowe, na temat utworu, wartoÊci, stany emocjonalne, - stara si´ rozpoznaç motywy dzia∏ania postaci, - stara si´ - próbuje charakteryzowaç charakteryzowaç postaci, postaci, - zna motyw mi∏oÊci - wie, ˝e w utworze nieszcz´Êliwej, wyst´puje mi∏oÊci nieszcz´Êliwej, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç streszczenie, odtwórczy streszczenie, odtwórczy plan plan wydarzeƒ, wydarzeƒ, - stara si´ opisaç - próbuje opisaç scenografi´, scenografi´, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, 94 - rekonstruuje fabu∏´ i Êwiat przedstawiony, - poprawnie rekonstruuje fabu∏´ i Êwiat przedstawiony, - dostrzega cechy dramatu, teatru - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ dramat, teatr szekspirowski, tragedia, szekspirowskiego, tragedii, - rozpoznaje postawy ˝yciowe, wartoÊci, stany emocjonalne, - rozpoznaje i nazywa postawy ˝yciowe, wartoÊci, stany emocjonalne, - rozpoznaje motywy dzia∏ania postaci, - rozpoznaje i nazywa motywy dzia∏ania postaci, - charakteryzuje postaci, - poprawnie charakteryzuje postaci, - dostrzega motyw mi∏oÊci nieszcz´Êliwej, - wyjaÊnia motyw mi∏oÊci nieszcz´Êliwej, - redaguje streszczenie, odtwórczy - poprawnie redaguje streszczenie, odtwórczy plan wydarzeƒ, plan wydarzeƒ, - opisuje scenografi´, - poprawnie opisuje scenografi´, - próbuje redagowaç komentarz, recenzj´ - stara si´ redagowaç komentarz, recenzj´, - redaguje komentarz, recenzj´, 2 Wyrazy zapo˝yczone w naszym - wyszukuje wskazane j´zyku zapo˝yczenia, - korzysta ze s∏ownika wyrazów obcych, - dostrzega - stara si´ oceniaç celowoÊç zapo˝yczenia, zapo˝yczeƒ w naszym j´zyku, - samodzielnie korzysta - u˝ywa wyrazów obcych, ze s∏ownika wyrazów obcych, 2 M. Hendrykowski - doskonali technik´ Skrzy˝owanie mimo wszystko, czytania, czyli filmowe hybry gatunkowe - oglàda przyk∏ady filmowych hybryd, - krótko wypowiada si´ na temat filmów, - uwa˝nie czyta tekst, - zapisuje notatk´, - próbuje redagowaç recenzj´, 2 K.I. Ga∏czyƒski Zaczarowana doro˝ka - czyta wskazane fragmenty tekstu, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - próbuje redagowaç streszczenie, - próbuje redagowaç notatk´ w formie tabeli, - próbuje opisaç obraz, scenografi´, - rozumie czytany tekst, - wie, czym jest filmowa - dostrzega filmowà hybryd´ gatunkowà, hybryda gatunkowa, - klasyfikuje i omawia cechy - rozpoznaje ró˝ne gatunków, gatunki, - stosuje s∏ownictwo filmowe, - stara si´ stosowaç s∏ownictwo filmowe, - sporzàdza notatk´ w formie - stara si´ sporzàdziç grafu, notatk´ w formie grafu, - redaguje recenzj´, scenariusz, - stara si´ redagowaç scenopis, recenzj´, scenariusz, scenopis, - wskazuje elementy Êwiata przedstawionego, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - wypowiada si´ na temat utworu, - stara si´ redagowaç streszczenie, - stara si´ redagowaç notatk´ w formie tabeli, - stara si´ opisaç obraz, scenografi´, 95 - poprawnie redaguje komentarz, recenzj´, - wyjaÊnia i ocenia celowoÊç zapo˝yczeƒ w naszym j´zyku, - poprawnie u˝ywa wyrazów obcych, - czyta, wybierajàc informacje, - wyjaÊnia poj´cie filmowej hybrydy gatunkowej, - poprawnie klasyfikuje i wyjaÊnia cechy gatunków, - poprawnie stosuje s∏ownictwo filmowe, - samodzielnie sporzàdza notatk´ w formie grafu, - poprawnie redaguje recenzj´, scenariusz, scenopis, - rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - poprawnie rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - dostrzega skrzy˝owanie konwencji literackich, - dostrzega literacki ˝art, prowokacj´, zabaw´, - redaguje streszczenie, - wyjaÊnia skrzy˝owanie konwencji literackich, - wyjaÊnia, na czym polega literacki ˝art, prowokacja, zabawa, - poprawnie redaguje streszczenie, - redaguje notatk´ w formie tabeli, - samodzielnie redaguje notatk´ w formie tabeli, - opisuje obraz, scenografi´, - poprawnie opisuje obraz, scenografi´, 1 Biblia-Nowy Testament: PrzypowieÊç o talentach - czyta wskazane fragmenty tekstu, - wie, ˝e omawiany utwór jest przypowieÊcià, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - rozpoznaje wartoÊci i postawy ˝yciowe, - dostrzega przypowieÊç biblijnà, - zna ró˝ne motywy, - wypowiada si´ na temat utworu, - rozpoznaje motywy w´drowne - rozpoznaje i nazywa motywy w´drowne, - dostrzega symbolik´ elementów - wyjaÊnia symbolik´ elementów Êwiata przedstawionego, Êwiata przedstawionego, - dostrzega cechy stylu biblijnego, - wyjaÊnia, na czym polegajà cechy stylu biblijnego, - redaguje charakterystyk´ postaci, - poprawnie redaguje charakterystyk´ postaci, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç charakterystyk´ postaci, charakterystyk´ postaci, 2 Rozmowa Mistrza Polikarpa ze - czyta wskazane Âmiercià fragmenty tekstu, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - wypowiada si´ na temat utworu, - próbuje redagowaç artyku∏ has∏owy, - stara si´ redagowaç artyku∏ has∏owy, - zna wyrazy „drzeworyt”, „grafika”, - wyszukuje w s∏owniku znaczenie poj´ç „drzeworyt”, „grafika”, - stara si´ opisaç obraz (grafik´, drzeworyt), - próbuje opisaç obraz (grafik´, drzeworyt), - rozpoznaje i nazywa wartoÊci i postawy ˝yciowe, - wyjaÊnia, czym jest przypowieÊç biblijna, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - zna cechy przypowieÊci, 96 - definiuje stylizacj´ j´zykowà, - poprawnie definiuje stylizacj´ j´zykowà, - dostrzega j´zyk staropolski, - rozpoznaje archaizmy, - wykorzystuje przypisy, opracowania naukowe, - archaizuje tekst, - zna poj´cie anonimu, - rozpoznaje sytuacj´ duchowà i wartoÊci duchowe, - dostrzega kontekst historyczny i kulturowy utworu, - redaguje artyku∏ has∏owy, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ j´zyk staropolski, - rozpoznaje i nazywa archaizmy, - poprawnie wykorzystuje przypisy, opracowania naukowe, - poprawnie archaizuje tekst, - wyjaÊnia poj´cie anonimu, - rozpoznaje i nazywa sytuacj´ duchowà i wartoÊci duchowe, - wyjaÊnia kontekst historyczny i kulturowy utworu, - poprawnie redaguje artyku∏ has∏owy, - rozpoznaje alegori´, - zna poj´cia „drzeworyt”, „grafika”, pos∏uguje si´ nimi, - rozpoznaje i wyjaÊnia alegori´, - wyjaÊnia poj´cia „drzeworyt”, „grafika”, poprawnie si´ nimi pos∏uguje, - opisuje obraz (grafik´, drzeworyt), - interpretuje dzie∏a plastyczne, - poprawnie opisuje obraz (grafik´, drzeworyt), - samodzielnie interpretuje dzie∏a plastyczne, 3 D. Alighieri Boska Komedia - wymienia elementy Êwiata przedstawionego, - zna ró˝ne motywy obiegowe, - wyszykuje wskazane fragmenty tekstu, - wie, ˝e omawiany tekst - zna cechy poematu [moralitetu], jest poematem [moralitetem], - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ na temat utworu, na temat utworu, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - próbuje opisaç sceneri´, - stara si´ opisaç sceneri´, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç notatk´ notatk´ encyklopedycznà, encyklopedycznà, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç tekst przewodnika tekst przewodnika turystycznego, turystycznego, - stara si´ w∏àczyç do dyskusji, 1 1 Antonimy J.A. Morsztyn Do trupa - rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - poprawnie rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - rozpoznaje motywy obiegowe, dostrzega ich alegorycznoÊç, - rozpoznaje postawy i wartoÊci moralne, - dostrzega poemat [moralitet], - rozpoznaje i nazywa motywy obiegowe, wyjaÊnia ich alegorycznoÊç, - rozpoznaje i nazywa postawy i wartoÊci moralne, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ poemat [moralitet], - dostrzega kontekst historyczny i kulturowy utworu, - rozpoznaje elementy fantastyki w obrazowaniu, - opisuje sceneri´, - wyjaÊnia kontekst historyczny i kulturowy utworu, - rozpoznaje i nazywa elementy fantastyki w obrazowaniu, - poprawnie opisuje sceneri´, - redaguje notatk´ encyklopedycznà, - poprawnie redaguje notatk´ encyklopedycznà, - redaguje tekst przewodnika turystycznego, - poprawnie redaguje tekst przewodnika turystycznego, - formu∏uje pouczenia, mora∏y, - uczestniczy w dyskusji, - poprawnie formu∏uje pouczenia, mora∏y, - aktywnie uczestniczy w dyskusji, - dostrzega antonimy, - zna poj´cie antonimu, - wie, czym jest antonim, - wykorzystujàc antonimy, - zapisuje ró˝ne - wykorzystujàc klasyfikuje i wartoÊciuje osoby, antonimy, antonimy, stara si´ zjawiska, przedmioty, klasyfikowaç i wartoÊciowaç osoby, zjawiska, przedmioty, - wyjaÊnia, czym sà antonimy, - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - krótko wypowiada si´ - wykorzystujàc antonimy, poprawnie klasyfikuje i wartoÊciuje osoby, zjawiska, przedmioty, - uwa˝nie czyta tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - czyta, dokonujàc interpretacji, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - zna poj´cie monologu lirycznego, - wypowiada si´ na - rozpoznaje sytuacj´ duchowà, - rozpoznaje i nazywa sytuacj´ duchowà, - dostrzega u˝ycie monologu lirycznego, - dostrzega kompozycj´ utworu - wyjaÊnia u˝ycie monologu lirycznego, 97 - wyjaÊnia kompozycj´ utworu [paralelizmy], na temat utworu, temat utworu, [paralelizmy], kontrasty, antytezy, kontrasty, antytezy, - dostrzega elipsy, koncept, - wyjaÊnia elipsy, koncept, puent´, puent´, - dramatyzuje utwór, - poprawnie dramatyzuje utwór, 1 Przemówienie - próbuje redagowaç i wyg∏osiç przemówienie, - stara si´ redagowaç i wyg∏osiç przemówienie, - redaguje i wyg∏asza przemówienie, - poprawnie redaguje i wyg∏asza przemówienie, 1-2 M. Rej ˚ywot cz∏owieka poczciwego - czyta wskazane fragmenty tekstu, - wskazuje postaç narratora, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - stara si´ charakteryzowaç postaci, - wie, co to jest archaizm, - stara si´ redagowaç rozprawk´, przemówienie, [list otwarty], - identyfikuje postaç narratora, - poprawnie identyfikuje postaç narratora, - rozpoznaje wartoÊci ˝yciowe (duchowe i materialne), - charakteryzuje postaci, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci ˝yciowe (duchowe i materialne), - poprawnie charakteryzuje postaci, - dostrzega ró˝nego rodzaju archaizmy, - redaguje rozprawk´, przemówienie, [list otwarty], - poprawnie wyjaÊnia archaizmy, pos∏ugujàc si´ encyklopedià staropolskà, - poprawnie redaguje rozprawk´, przemówienie, [list otwarty], - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - zna cechy [idylli, sielanki], idealizacji, - dostrzega cechy [idylli, sielanki], - wyjaÊnia cechy [idylli, sielanki], idealizacji, idealizacji, - próbuje charakteryzowaç postaci, - próbuje redagowaç rozprawk´, przemówienie, [list otwarty], 2 J. Kochanowski Pieʃ Êwi´tojaƒska o Sobótce - doskonali technik´ czytania, - wie, ˝e utwór ukazuje obraz wyidealizowanej wsi, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - bogaci s∏ownictwo nazywajàce wartoÊci, - wie, ˝e utwór jest pieÊnià, - rozpoznaje motywy w´drowne, - zna ró˝ne motywy w´drowne, - stara si´ rozpoznawaç - rozpoznaje wartoÊci, wartoÊci, - dostrzega kontekst historyczny utworu, - rozpoznaje pieʃ, - zna cechy pieÊni, - wskazuje wyznaczniki poetyckoÊci, okreÊla ich rol´, - wyjaÊnia przypisy, korzysta z nich, - zapisuje przekszta∏cony - stara si´ przekszta∏caç - przekszta∏ca tekst, dokonujàc uwspó∏czeÊnienia, tekst, dokonujàc tekst, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - czyta przypisy, 98 - rozpoznaje i nazywa motywy w´drowne, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci, - wyjaÊnia kontekst historyczny utworu, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ pieʃ, - poprawnie wskazuje wyznaczniki poetyckoÊci, okreÊla ich rol´, - poprawnie wyjaÊnia przypisy, samodzielnie z nich korzysta, - poprawnie przekszta∏ca tekst, dokonujàc uwspó∏czeÊnienia, uwspó∏czeÊnienia, - próbuje opisaç sceneri´, - stara si´ opisaç sceneri´, redagowaç redagowaç przemówienie, przemówienie, - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ na temat dzie∏ na temat dzie∏ plastycznych, plastycznych, 1 Horacy Oda (Pieʃ I 11) - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - opisuje sceneri´, redaguje - poprawnie opisuje sceneri´, redaguje przemówienie, stosuje parafraz´, przemówienie, stosuje parafraz´, - dokonuje analizy porównawczej - poprawnie dokonuje analizy porównawczej dzie∏ plastycznych, dzie∏ plastycznych, - rozumie czytany tekst, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - poprawnie okreÊla sytuacj´ lirycznà i - okreÊla sytuacj´ lirycznà bohatera lirycznego, i bohatera lirycznego, - stara si´ zidentyfikowaç podmiot - identyfikuje podmiot liryczny, liryczny, - charakteryzuje liryk´ refleksyjnà, - poprawnie charakteryzuje liryk´ refleksyjnà, - zna cechy liryki - wie, ˝e omawiany refleksyjnej, utwór nale˝y do liryki refleksyjnej, - rozpoznaje wartoÊci, - stara si´ rozpoznaç - bogaci s∏ownictwo wartoÊci, nazywajàce wartoÊci, - wie, ˝e istniejà poj´cia: - zna poj´cia: stoicyzm, - dostrzega postawy: stoickà, epikurejskà, epikureizm, stoicyzm, epikureizm, - redaguje prasowy kàcik porad, 2 - czyta, dokonujàc interpretacji, - uwa˝nie czyta tekst, - wyszukuje wskazane - dostrzega uogólnienia zawarte G. Herling-Grudziƒski PierÊcieƒ - czyta wskazane w opowiadaniu, fragmenty tekstu, fragmenty tekstu, - dostrzega znaczenie - wie, czym - wie, ˝e utwór ma przypowieÊci zawartej charakter przypowieÊci, charakteryzuje si´ w opowiadaniu, przypowieÊç, - dostrzega realistycznà technik´ - wie, czym jest - wie, ˝e utwór jest technika realistyczna, opowiadania oraz dygresje, realistyczny dygresja, i zawiera dygresje, - dostrzega „pi´trowy” kszta∏t opowieÊci, - dostrzega alegoryczny charakter - wie, czym jest - wie, ˝e tytu∏ jest tytu∏u, alegoria, alegoryczny, - rozpoznaje wartoÊci moralne, - stara si´ rozpoznaç - bogaci s∏ownictwo wartoÊci moralne, nazywajàce wartoÊci moralne, - próbuje streÊciç tekst, - stara si´ streÊciç tekst, - streszcza tekst, - sporzàdza notatk´ w formie - odwzorowuje notatk´ - stara si´ sporzàdziç grafu, notatk´ w formie w formie grafu, 99 - rozpoznaje i nazywa wartoÊci, - wyjaÊnia poj´cia: stoicyzm, epikureizm, - poprawnie redaguje prasowy kàcik porad, - wyjaÊnia, na czym polegajà uogólnienia zawarte w opowiadaniu, - wyjaÊnia znaczenie przypowieÊci zawartej w opowiadaniu, - wyjaÊnia, na czym polega realistyczna technika opowiadania oraz dygresje, - wyjaÊnia „pi´trowy” kszta∏t opowieÊci, - wyjaÊnia alegoryczny charakter tytu∏u, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci moralne, - poprawnie streszcza tekst, - poprawnie sporzàdza notatk´ w formie grafu, - zapisuje wnioski, grafu, - stara si´ formu∏owaç wnioski, - formu∏uje wnioski uogólniajàce, - samodzielnie formu∏uje wnioski uogólniajàce, - wplata dygresje w tok w∏asnego - poprawnie wplata dygresje w tok w∏asnego opowiadania, opowiadania, 1 1 Synonimy - dostrzega synonimy, - wyjaÊnia, czym sà synonimy, - dostrzega stylistyczne funkcje synonimów, - stosuje synonimy w swych wypowiedziach, - wyjaÊnia stylistyczne funkcje synonimów, - rozumie czytany tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - rozpoznaje stany emocjonalne, duchowe, wartoÊci ˝yciowe, - rozpoznaje i nazywa stany emocjonalne, duchowe, wartoÊci ˝yciowe, - stosuje synonimy i wyra˝enia bliskoznaczne, - poprawnie stosuje synonimy i wyra˝enia bliskoznaczne, - rozpoznaje dystans i ironi´, - rozpoznaje i wyjaÊnia dystans i ironi´, - redaguje notatk´ prasowà, charakterystyk´ postaci, - poprawnie redaguje notatk´ prasowà, charakterystyk´ postaci, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - stara si´ rozpoznaç wartoÊci i postawy, - wyszukuje wskazane fragmenty utworu, - rozpoznaje wartoÊci i postawy, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci i postawy, - dostrzega niekonwencjonalnie potraktowany motyw Boga, - dostrzega modlitewny charakter utworu, parafraz´, - dostrzega, ˝e wers jest elementem konstrukcyjnym i znaczeniowym w utworze, - sporzàdza notatk´ w formie - wyjaÊnia niekonwencjonalnie potraktowany motyw Boga, - wyjaÊnia, na czym polega modlitewny charakter utworu, parafraza, - wyjaÊnia, dlaczego wers jest elementem konstrukcyjnym i znaczeniowym w utworze, - wie, co to jest synonim, - korzysta ze s∏ownika synonimów, - bogaci s∏ownictwo, poznajàc ró˝ne synonimy, - stara si´ unikaç powtórzeƒ, stosujàc synonimy, Z. Herbert Dusza Pana Cogito - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty utworu, - uwa˝nie czyta tekst, - stara si´ rozpoznaç stany emocjonalne, duchowe, wartoÊci ˝yciowe, - stara si´ stosowaç - bogaci s∏ownictwo, synonimy i wyra˝enia poznajàc ró˝ne bliskoznaczne, synonimy, - wyszukuje wskazane fragmenty utworu, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç notatk´ prasowà, notatk´ prasowà, charakterystyk´ postaci, charakterystyk´ postaci, 1 S. Baraƒczak NN próbuje sobie - doskonali technik´ przypomnieç s∏owa modlitwy czytania, - czyta wskazane fragmenty utworu, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - odwzorowuje notatk´, - stara si´ sporzàdziç 100 - poprawnie stosuje synonimy w swych wypowiedziach, - samodzielnie sporzàdza notatk´ notatk´ w formie tabeli, - próbuje opisaç sceneri´, - stara si´ opisaç sceneri´, 1 Homonimy 6 B. Prus Faraon - zna s∏owo homonim, tabeli, - opisuje sceneri´, - wyszukuje wskazane - dostrzega homonimy, homonimy, - stara si´ okreÊliç Êwiat - rekonstruuje Êwiat - wyszukuje wskazane przedstawiony, przedstawiony, elementy tekstu, - dostrzega kontekst historyczny utworu, - odró˝nia powieÊç historycznà od - zna cechy powieÊci - wie, ˝e omawiana innych rodzajów powieÊci, historycznej, powieÊç jest powieÊcià historycznà, - odró˝nia fikcj´ literackà od - stara si´ odró˝niç prawdy historycznej, fikcj´ literackà od prawdy historycznej, - rozpoznaje postawy ˝yciowe, - stara si´ rozpoznaç - bogaci s∏ownictwo cechy osobowoÊci, wartoÊci, postawy ˝yciowe, nazywajàce postawy cechy osobowoÊci, ˝yciowe, cechy wartoÊci, osobowoÊci, wartoÊci, - dostrzega wartoÊç literackà i poznawczà powieÊci, - opisuje sceneri´, postaci, - próbuje opisaç sceneri´, - stara si´ opisaç prze˝ycia, sceneri´, postaci, postaci, prze˝ycia, prze˝ycia, - redaguje relacj´, sprawozdanie, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç relacj´, sprawozdanie, notatk´ prasowà, relacj´, sprawozdanie, notatk´ prasowà, notatk´ prasowà, - formu∏uje tez´, argumentuje, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç redaguje rozprawk´, rozprawk´, rozprawk´, - redaguje opowiadanie twórcze - stara si´ redagowaç opowiadanie twórcze, inspirowane tekstem êród∏owym, - pracuje z ksià˝kà naukowà, leksykonem, s∏ownikiem, - pos∏uguje si´ indeksem, sporzàdza bibliografi´, 101 w formie tabeli, - poprawnie opisuje sceneri´, - wyjaÊnia, czym sà homonimy, - poprawnie rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - wyjaÊnia kontekst historyczny utworu, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ powieÊç historyczna, - poprawnie odró˝nia fikcj´ literackà od prawdy historycznej, - rozpoznaje i nazywa postawy ˝yciowe, cechy osobowoÊci, wartoÊci, - wyjaÊnia wartoÊç literackà i poznawczà powieÊci, - poprawnie opisuje sceneri´, postaci, prze˝ycia, - poprawnie redaguje relacj´, sprawozdanie, notatk´ prasowà, - poprawnie formu∏uje tez´, argumentuje, redaguje rozprawk´, - poprawnie redaguje opowiadanie twórcze inspirowane tekstem êród∏owym, - samodzielnie pracuje z ksià˝kà naukowà, leksykonem, s∏ownikiem, - poprawnie pos∏uguje si´ indeksem, sporzàdza bibliografi´, 1-2 Film dokumentalny, oÊwiatowy - wie, ˝e oglàdany film jest filmem dokumentalnym, - krótko wypowiada si´ o filmie dokumentalnym, - zna cechy filmu dokumentalnego, - dostrzega cechy filmu dokumentalnego, - wyjaÊnia, jakie sà cechy filmu dokumentalnego, - wie, jakà rol´ pe∏ni film dokumentalny, - stara si´ wybieraç fakty, informacje, odczytywaç cel wypowiedzi, - dostrzega rol´ filmu dokumentalnego, - wybiera fakty, informacje, odczytuje cel wypowiedzi, - wyjaÊnia rol´ filmu dokumentalnego, - dostrzega ukrytà perswazj´, - wyjaÊnia ukrytà perswazj´, - samodzielnie wybiera fakty, informacje, poprawnie odczytuje cel wypowiedzi, 1 Ró˝ne odmiany listu - poznaje ró˝ne odmiany listu, - próbuje redagowaç list prywatny i list oficjalny (otwarty), - wie, ˝e sà ró˝ne - dostrzega ró˝nice mi´dzy odmiany listu, ró˝nymi odmianami listu, - stara si´ redagowaç list - redaguje list prywatny i list prywatny i list oficjalny oficjalny (otwarty), (otwarty), 1-2 W. Potocki Z ratusza na rad´ - doskonali technik´ czytania, - wie, ˝e omawiany wiersz nale˝y do liryki spo∏ecznej, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - wie, czym charakteryzuje si´ liryka spo∏eczna, - dostrzega cechy liryki spo∏ecznej, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ liryka spo∏eczna, - bogaci s∏ownictwo nazywajàce wartoÊci, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - stara si´ rozpoznaç wartoÊci, - wskazuje dialog w liryce, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - dostrzega polityczny kontekst utworu, - rozpoznaje wartoÊci, - wyjaÊnia ró˝nice mi´dzy ró˝nymi odmianami listu, - poprawnie redaguje list prywatny i list oficjalny (otwarty), - czyta, dokonujàc interpretacji, - wyjaÊnia polityczny kontekst utworu, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci, - okreÊla funkcje dialogu w liryce, - poprawnie okreÊla funkcje dialogu w liryce, - dostrzega funkcj´ archaizmów, - wyjaÊnia funkcj´ archaizmów, pytaƒ pytaƒ retorycznych, paradoksów, retorycznych, paradoksów, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ referat, - odró˝nia referat, wyk∏ad, wyk∏ad, komentarz, komentarz, od innych form wypowiedzi, - poprawnie przekszta∏ca tekst w form´ - stara si´ przekszta∏ciç - przekszta∏ca tekst w form´ publicystycznà, publicystycznà, tekst w form´ publicystycznà, 102 1-2 S. Baraƒczak Pan tu nie sta∏ - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - stara si´ rozró˝niç j´zyk potoczny, gazetowy, slogan, nowomow´, - rozpoznaje sytuacj´ bohatera lirycznego, - dostrzega j´zyk potoczny, gazetowy, slogan, nowomow´ jako tworzywo poetyckie, - rozpoznaje i nazywa sytuacj´ bohatera lirycznego, - wyjaÊnia cechy j´zyka potocznego, gazetowego, sloganu, nowomowy jako tworzywa poetyckiego, - dostrzega poezj´ lingwistycznà, - wyjaÊnia cechy poezji lingwistycznej, - stosuje slogany i frazeologizmy oraz je ocenia, - poprawnie stosuje slogany i frazeologizmy oraz je ocenia, - dostrzega stylizacj´ j´zykowà, - wyjaÊnia cechy stylizacji j´zykowej, - krótko wypowiada si´ na temat wiersza, - stara si´ oceniç slogany i frazeologizmy, 1 2 R. Gibas Z konwojem „TP” na - próbuje redagowaç Opolszczyênie; sprawozdanie, M. Miller Reporterów sposób na ˝ycie - stara si´ redagowaç - redaguje sprawozdanie, sprawozdanie, - zna cechy reporta˝u, - odró˝nia reporta˝, wywiad, wywiadu, - podejmuje wprawki reporterskie, - poprawnie redaguje sprawozdanie, Wywiad jako gatunek dziennikarski - wie, ˝e wywiad jest - zna cechy wywiadu, gatunkiem dziennikarskim, - stara si´ przygotowaç - przygotowuje wywiad, wywiad, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ wywiad, - wie, czym charakteryzuje si´ reporta˝ literacki, - stara si´ redagowaç notk´ biograficznà, reporta˝, - dostrzega cechy reporta˝u literackiego, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ reporta˝, zw∏aszcza reporta˝ literacki, - redaguje notk´ biograficznà, reporta˝, - poprawnie redaguje notk´ biograficznà, reporta˝, - próbuje przygotowaç wywiad, 1 R. KapuÊciƒski P∏onàce bariery - wie, ˝e omawiany utwór jest reporta˝em literackim, - próbuje redagowaç notk´ biograficznà, reporta˝, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ reporta˝, wywiad, - dokonuje wprawek reporterskich, - poprawnie przygotowuje wywiad, - próbuje napisaç reporta˝ literacki, 2 M. Rybczyƒska Z sitkiem w eterze - doskonali technik´ - uwa˝nie czyta tekst, czytania, - krótko wypowiada si´ - zna terminologi´ o audycjach radiowych, radiowà, 103 - rozumie czytany tekst, - czytajàc, wybiera informacje, - pos∏uguje si´ terminologià radiowà, - zna zasady formu∏owania informacji radiowej, - wie, czym charakteryzuje si´ publicystyka radiowa, - poprawnie pos∏uguje si´ terminologià radiowà, - wyjaÊnia zasady formu∏owania informacji radiowej, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ publicystyka radiowa, 2 M. Derwich W szklanym okienku - próbuje formu∏owaç tekst informacji radiowej, - stara si´ formu∏owaç tekst informacji radiowej, - formu∏uje tekst informacji radiowej, - stosuje sk∏adniowe prawid∏a informacji, - poprawnie formu∏uje tekst informacji radiowej, - poprawnie stosuje sk∏adniowe prawid∏a informacji, - próbuje nagraç audycj´ radiowà, - doskonali technik´ czytania, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czytajàc, wybiera informacje, - zna terminologi´ telewizyjnà, - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ na temat programów na temat programów telewizyjnych, telewizyjnych, - zna gatunki publicystyki - rozró˝nia gatunki publicystyki telewizyjnej, telewizyjnej, - stara si´ redagowaç scenopis, 1 1 Âwiat w mediach: realny czy wykreowany W. Szymborska Psalm - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - próbuje sporzàdziç notatk´, - zapisuje argumenty, - krótko wypowiada si´ o mediach, - uwa˝nie czyta tekst, - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - uwa˝nie czyta tekst, - poprawnie pos∏uguje si´ terminologià - pos∏uguje si´ terminologià telewizyjnà, telewizyjnà, - dostrzega mechanizm produkcji - wyjaÊnia mechanizm produkcji programów informacyjnych, programów informacyjnych, - dostrzega specyfik´ informacji telewizyjnej, cechy publicystyki telewizyjnej, - dostrzega etyczne i moralne aspekty programów informacyjnych i publicystycznych w telewizji, - redaguje scenopis, - wyjaÊnia specyfik´ informacji telewizyjnej, cechy publicystyki telewizyjnej, - rozumie czytany tekst, - czytajàc, wybiera informacje, - wyjaÊnia etyczne i moralne aspekty programów informacyjnych i publicystycznych w telewizji, - poprawnie redaguje scenopis, - poprawnie wybiera fakty, informacje, - wyszukuje wskazane - dostrzega fakty, informacje, fragmenty tekstu, - poprawnie sporzàdza notatk´, - sporzàdza notatk´, - stara si´ sporzàdziç notatk´, - stara si´ formu∏owaç - argumentuje, wymienia poglàdy, - poprawnie argumentuje, kulturalnie wymienia poglàdy, argumenty, wymieniaç poglàdy, - wie, czym jest kontrast, paradoks, sentencja, - zna cechy liryki - wie, ˝e omawiany refleksyjnowiersz nale˝y do liryki refleksyjno-filozoficznej, -filozoficznej, 104 - rozumie czytany tekst, - czytajàc, dokonuje interpretacji, - dostrzega kontrast, paradoks, sentencj´, - wyjaÊnia celowoÊç u˝ycia kontrastu, paradoksu, sentencji, - dostrzega liryk´ refleksyjno-filozoficznà, - wyjaÊnia cechy liryki refleksyjno-filozoficznej, - gromadzi odmienne kategorie - samodzielnie gromadzi odmienne kategorie s∏ownictwa, 1 W. Szymborska Niebo - próbuje redagowaç notatk´ prasowà, przygotowaç serwis informacyjny, - stara si´ redagowaç notatk´ prasowà, przygotowaç serwis informacyjny, - redaguje notatk´ prasowà, przygotowuje serwis informacyjny, - doskonali technik´ czytania, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czytajàc, dokonuje interpretacji, - zna motywy obiegowe, wartoÊci, - stara si´ rozpoznaç Êwiatopoglàd bohatera wiersza, - zna cechy liryki filozoficznej, - rozpoznaje motywy obiegowe, wartoÊci, - rozpoznaje Êwiatopoglàd bohatera wiersza, - rozpoznaje i nazywa motywy obiegowe, wartoÊci, - rozpoznaje i nazywa Êwiatopoglàd bohatera wiersza, - dostrzega cechy liryki filozoficznej, - wyjaÊnia cechy liryki filozoficznej, - wie, ˝e omawiany utwór nale˝y do liryki filozoficznej, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç notatk´ biograficznà lub notatk´ biograficznà lub artyku∏ has∏owy, artyku∏ has∏owy, 4 J. S∏owacki Balladyna s∏ownictwa, zestawia kontrasty, przeciwieƒstwa, - poprawnie redaguje notatk´ prasowà, przygotowuje serwis informacyjny, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - wie, jakie motywy wyst´pujà w utworze, - wie, ˝e utwór jest dramatem, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - zna motywy wyst´pujàce w utworze, - zna cechy dramatu, - stara si´ - próbuje charakteryzowaç postaç, charakteryzowaç postaç, - próbuje redagowaç opis - stara si´ redagowaç opis kostiumu, kostiumu, scenografii, scenografii, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç scenariusz, scenopis, scenariusz, scenopis, - zna poj´cia inscenizacja, inscenizator, 105 - poprawnie przywo∏uje ró˝ne konteksty - dostrzega ró˝ne konteksty utworu, utworu, - redaguje notatk´ biograficznà lub - poprawnie redaguje notatk´ biograficznà lub artyku∏ has∏owy, artyku∏ has∏owy, - poprawnie rozpoznaje sk∏adniki Êwiata - rozpoznaje sk∏adniki Êwiata przedstawionego, przedstawionego, - rozpoznaje sytuacje emocjonalne - rozpoznaje i nazywa sytuacje emocjonalne i wartoÊci ˝yciowe, motyw w∏adzy, winy, kary, i wartoÊci ˝yciowe, motyw w∏adzy, winy, kary, - wyjaÊnia cechy dramatu, powinowactwo - dostrzega cechy dramatu, z dramatem szekspirowskim, powinowactwo z dramatem szekspirowskim, - poprawnie charakteryzuje postaç, - charakteryzuje postaç, - redaguje opis kostiumu, scenografii, - poprawnie redaguje opis kostiumu, scenografii, - redaguje scenariusz, scenopis, - poprawnie redaguje scenariusz, scenopis, - dostrzega rol´ inscenizacji, inscenizatora, - wyjaÊnia rol´ inscenizacji, inscenizatora, 1 1-2 1 M. Mikos Teatr telewizji czy teatr w telewizji? Cz. Mi∏osz Piosenka o koƒcu Êwiata W. Szymborska Koniec i poczàtek - doskonali technik´ czytania, - wie, ˝e teatr telewizji wykorzystuje j´zyk filmu, - czytajàc, wybiera informacje, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - zna cechy teatru telewizji, rol´ monta˝u, - dostrzega cechy teatru telewizji, - wyjaÊnia cechy teatru telewizji, rol´ monta˝u, rol´ monta˝u, - krótko wypowiada si´ na temat teatru telewizji, - wypowiada si´ na temat teatru telewizji, - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - wie, jakie motywy wyst´pujà w utworze, - uwa˝nie czyta tekst, - dostrzega celowoÊç u˝ycia j´zyka - wyjaÊnia celowoÊç u˝ycia j´zyka filmu w teatrze telewizji, filmu w teatrze telewizji, - aktywnie uczestniczy w dyskusji, - dyskutuje, posuwajàc dyskusj´ do przodu, - rozumie czytany tekst, - czyta, interpretujàc tekst, - wyszukuje wskazane - dostrzega prostot´ i pojemnoÊç znaczeniowà j´zyka poetyckiego, fragmenty tekstu, - zna rozmaite motywy, - dostrzega sposób nawiàzania do motywu stworzenia, natury, - dostrzega motyw Sàdu Ostatecznego, nawiàzania do Apokalipsy Êw. Jana, - opisuje sceneri´, obraz - próbuje opisaç sceneri´, - stara si´ opisaç (wykreowany w wyobraêni), sceneri´, obraz obraz (wykreowany w wyobraêni), - sporzàdza notatk´ w formie - stara si´ sporzàdziç - zapisuje notatk´ mapy mentalnej, notatk´ w formie mapy w formie mapy mentalnej, mentalnej, - stara si´ formu∏owaç - formu∏uje tez´, argumentuje, - próbuje formu∏owaç argumenty, argumenty, [- stara si´ redagowaç [- redaguje opowiadanie twórcze [- próbuje redagowaç opowiadanie twórcze z opisem sytuacji, krajobrazu, opowiadanie twórcze prze˝yç], z opisem sytuacji, z opisem sytuacji, krajobrazu, prze˝yç], krajobrazu, prze˝yç], - wyjaÊnia, na czym polega prostota i pojemnoÊç znaczeniowa j´zyka poetyckiego, - wyjaÊnia sposób nawiàzania do motywu stworzenia, natury, - wyjaÊnia motyw Sàdu Ostatecznego, nawiàzania do Apokalipsy Êw. Jana, - doskonali technik´ czytania, - wie, jakie motywy wyst´pujà w utworze, - wie, ˝e utwór nale˝y do liryki refleksyjnej, - czyta, interpretujàc tekst, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - zna rozmaite motywy, - dostrzega motywy wyst´pujàce w wierszu, - zna cechy liryki - dostrzega cechy liryki refleksyjnej, refleksyjnej, 106 - poprawnie opisuje sceneri´, obraz (wykreowany w wyobraêni), - samodzielnie sporzàdza notatk´ w formie mapy mentalnej, - poprawnie formu∏uje tez´, argumentuje, [- poprawnie redaguje opowiadanie twórcze z opisem sytuacji, krajobrazu, prze˝yç], - wyjaÊnia motywy wyst´pujàce w wierszu, - wyjaÊnia cechy liryki refleksyjnej, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - próbuje redagowaç reporta˝, artyku∏ prasowy, 2 3-4 Zwiàzki frazeologiczne A. Tadeusz Pan Tadeusz - rozpoznaje i nazywa wartoÊci, - stara si´ rozpoznawaç - rozpoznaje wartoÊci, wartoÊci, - wyjaÊnia rol´ j´zyka poetyckiego jako - wyszukuje wskazane - dostrzega rol´ j´zyka tworzywa poezji, poetyckiego jako tworzywa fragmenty tekstu, poezji, - dostrzega rol´ powtórzeƒ, uk∏adu - wyjaÊnia rol´ powtórzeƒ, uk∏adu graficznego wiersza, graficznego wiersza, - poprawnie redaguje reporta˝, artyku∏ - redaguje reporta˝, artyku∏ - stara si´ redagowaç prasowy, prasowy, reporta˝, artyku∏ prasowy, - czyta wskazane zwiàzki, - wie, co to jest zwiàzek - dostrzega istot´ zwiàzków frazeologiczny, frazeologicznych, - wyszukuje wskazane - klasyfikuje, zwiàzki, - poznaje rodowód, - dostrzega rodowód, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - wie, ˝e utwór jest epopejà narodowà, - zapisuje wnioski i definicj´ poj´cia, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - mówi z pami´ci fragment utworu, - zna ró˝nic´ mi´dzy realizmem i fantastykà, - próbuje interpretowaç zakoƒczenie, - zna cechy eposu, epopei narodowej, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - stara si´ formu∏owaç wniosek i definicj´ poj´cia, argumentowaç, 107 - poprawnie je klasyfikuje, - wyjaÊnia rodowód, - dostrzega realizm i „fantastyk´” w poemacie, - wyjaÊnia, na czym polega realizm i „fantastyka” w poemacie, - interpretuje zakoƒczenie, - poprawnie interpretuje zakoƒczenie, - wyjaÊnia, czym jest epos, epopeja narodowa, - odró˝nia epos, epopej´ narodowà od innych gatunków epickich, - dostrzega apostrof´ i inwokacj´, - wyjaÊnia rol´ apostrofy i inwokacji, - formu∏uje wniosek i definicj´ poj´cia, argumentuje, - stara si´ dokonaç przek∏adu intersemiotycznego, - w∏àcza si´ do dyskusji, - uczestniczy w dyskusji, - recytuje fragmenty utworu, - wyjaÊnia istot´ zwiàzków frazeologicznych, - poprawnie formu∏uje wniosek i definicj´ poj´cia, samodzielnie argumentuje, - dokonuje przek∏adu intersemiotycznego, - aktywnie uczestniczy w dyskusji, posuwajàc jà do przodu, - recytuje fragmenty utworu, zachowujàc - recytuje fragmenty utworu, zachowujàc w∏aÊciwà intonacj´, w∏aÊciwà intonacj´, tempo, interpretacj´, tempo, interpretacj´, modulacj´, modulacj´, artykulacj´, artykulacj´, 1-2 S. Grochowiak ZejÊcie - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - wie, ˝e omawiany wiersz jest wierszem wolnym, - zapisuje notatk´, 1 M. Mikos O sztuce aktorskiej - doskonali technik´ czytania, - uwa˝nie czyta tekst, M. Mikos Szukam rzeczy trudnych (wywiad) - czytajàc, dokonuje interpretacji, - zna rozmaite motywy - rozpoznaje motywy w´drowne: - rozpoznaje i nazywa motywy w´drowne: powrotu do dzieciƒstwa i schy∏ku powrotu do dzieciƒstwa i schy∏ku ˝ycia, w´drowne, Êmierci, wiosny, ˝ycia, Êmierci, wiosny, -wyjaÊnia symbolik´ tytu∏u i innych - poprawnie wyjaÊnia symbolik´ tytu∏u i innych - stara si´ wyjaÊniç sformu∏owaƒ wiersza, sformu∏owaƒ wiersza, symbolik´ tytu∏u innych sformu∏owaƒ wiersza, - dostrzega wiersz wolny, pytania - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ wiersz - zna cechy wiersza wolny, rol´ pytaƒ retorycznych, metaforyki retoryczne, metaforyk´ wolnego, wie, czym obrazowo-poj´ciowej, obrazowo-poj´ciowà, jest pytanie retoryczne, - poprawnie sporzàdza notatk´ - sporzàdza notatk´ w formie - stara si´ sporzàdziç w formie tabeli, schematu lub rysunku, tabeli, schematu lub rysunku, notatk´ w formie tabeli, - charakteryzuje podmiot liryczny, - poprawnie charakteryzuje podmiot liryczny, - poprawnie opisuje kompozycje surrealistyczne, - uwa˝nie czyta tekst, - stara si´ pos∏ugiwaç terminologià zwiàzanà z technikà gry aktorskiej, - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ na na temat gry aktorskiej, temat gry aktorskiej, 1 - rozumie czytany tekst, - rozumie czytany tekst, - czytajàc, wybiera informacje, - pos∏uguje si´ terminologià zwiàzanà z technikà gry aktorskiej, - poprawnie pos∏uguje si´ terminologià zwiàzanà z technikà gry aktorskiej, - komentuje gr´ aktorskà, stara si´ - samodzielnie komentuje gr´ aktorskà, dokonuje jej oceny, jà oceniç, - próbuje redagowaç recenzj´, - stara si´ redagowaç recenzj´, - redaguje recenzj´, - poprawnie redaguje recenzj´, - podejmuje wprawki aktorskie, - doskonali technik´ czytania, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - zna cechy wywiadu, - czytajàc, wybiera informacje, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ rozmowa, wywiad, - formu∏uje oryginalne pytania do wywiadu, - stara si´ formu∏owaç - formu∏uje pytania do wywiadu, - zapisuje pytania do pytania do wywiadu, wywiadu, - próbuje przeprowadziç - stara si´ przeprowadziç - przeprowadza wywiad, wywiad, wywiad, 108 - ciekawie przeprowadza wywiad, 1 K.I. Ga∏czyƒski Ma∏e kina - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czytajàc, dokonuje interpretacji, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - stara si´ charakteryzowaç osob´ mówiàcà, [- zna ró˝ne rodzaje rymów], - stara si´ redagowaç artyku∏ prasowy, zaproszenie, slogan reklamowy, - dostrzega wyznanie liryczne, - rozpoznaje sytuacj´ duchowà osoby mówiàcej, - charakteryzuje osob´ mówiàcà, - wyjaÊnia rol´ wyznania lirycznego, - rozpoznaje i nazywa sytuacj´ duchowà osoby mówiàcej, - poprawnie charakteryzuje osob´ mówiàcà, [- dostrzega rymy: przemienne, parzyste, mieszane], - redaguje artyku∏ prasowy, zaproszenie, slogan reklamowy, [- wyjaÊnia rol´ rymów: przemiennego, parzystego, mieszanego], - poprawnie redaguje artyku∏ prasowy, zaproszenie, wykorzystuje slogan reklamowy, - u˝ywa frazeologizmów, - korzysta ze s∏ownika frazeologicznego, - poprawnie u˝ywa frazeologizmów, - rozpoznaje cechy bohaterów, - rozpoznaje i nazywa cechy bohaterów, - charakteryzuje bohaterów, - poprawnie charakteryzuje bohaterów, - próbuje redagowaç artyku∏ prasowy, zaproszenie, slogan reklamowy, 1 Jak uniknàç b∏´dów frazeologicznych? - poznaje frazeologizmy i - zna ró˝ne ich u˝ycie, frazeologizmy, 3 S. Wyspiaƒski Wesele - wskazuje bohaterów, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - stara si´ rozpoznaç cechy bohaterów, - stara si´ charakteryzowaç bohaterów, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - wypowiada si´ na temat utworu, - wie, ˝e omawiany utwór jest dramatem, - zapisuje notatk´, - zna cechy dramatu, - stara si´ sporzàdziç notatk´, - sporzàdza notatk´, - próbuje redagowaç artyku∏ prasowy, - stara si´ redagowaç artyku∏ prasowy, - redaguje artyku∏ prasowy, 109 - poprawnie charakteryzuje j´zyk postaci, - charakteryzuje j´zyk postaci, wyjaÊnia rol´ gwary [dialektyzmów], j´zyka dostrzega rol´ gwary literackiego, [dialektyzmów], j´zyka literackiego, - poprawnie rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - dostrzega realistyczne obserwacje - wyjaÊnia rol´ realistycznych obserwacji obyczajowych, fantasmagorii, symbolik´ obyczajowe, fantasmagorie, postaci, symbolik´ postaci, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ dramat, - dostrzega cechy dramatu, - poprawnie sporzàdza notatk´, - projektuje scenografi´, - „odstylizowuje” fragmenty wypowiedzi postaci, - poprawnie redaguje artyku∏ prasowy, 1 Folk – kultura prze∏omu wieków? - rozpoznaje muzyk´ ludowà, - rozpoznaje muzyk´ ludowà i folkowà, - dostrzega muzyk´ ludowà, jej wspó∏czesne odmiany, - wyjaÊnia rol´ muzyki ludowej, jej wspó∏czesnych odmian, - rozpoznaje i nazywa motywy ludowe, - rozpoznaje motywy ludowe, stylizacj´, stylizacj´, - dostrzega sztafa˝, zapo˝yczenia, - wyjaÊnia rol´ sztafa˝u, zapo˝yczeƒ, - aktywnie dyskutuje na temat muzyki ludowej - dyskutuje na temat muzyki - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ na i folkowej, temat muzyki ludowej ludowej i folkowej, na temat muzyki i folkowej, ludowej i folkowej, - poprawnie recenzuje piosenki, p∏yty, - stara si´ recenzowaç - recenzuje piosenki, p∏yty, - próbuje recenzowaç koncerty, koncerty, piosenki, p∏yty, koncerty, piosenki, p∏yty, koncerty, 2 1 Nazwy w∏asne i ich cechy swoiste B. LeÊmian Dziewczyna - zna rodowód swojego imienia, nazwiska, - wie, co to sà nazwy w∏asne, - wyjaÊnia rodowód swojego imienia, nazwiska, - wie, ˝e nazwiska si´ odmieniajà, - stara si´ odmieniaç nazwiska, - doskonali technik´ czytania, - wie, ˝e utwór nale˝y do liryki filozoficznej, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - krótko wypowiada si´ na temat postaci, - uwa˝nie czyta tekst, - wyjaÊnia, czym sà nazwy w∏asne - dostrzega nazwy w∏asne i ich i ich cechy swoiste, cechy swoiste, - zna rodowód rozmaitych imion, - wyjaÊnia rodowód rozmaitych imion, - zna rodowód nazwisk, - odmienia nazwiska, - wyjaÊnia rodowód nazwisk, - poprawnie odmienia nazwiska, - rozumie czytany tekst, - czytajàc, dokonuje interpretacji, - dostrzega cechy liryki filozoficznej, - dostrzega elementy narracyjne w liryce, - dostrzega baÊniowoÊç i alegorycznoÊç postaci, - dostrzega sposoby rytmizacji tekstu, - redaguje streszczenie, elementy - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç streszczenie, elementy charakterystyki postaci, streszczenie, elementy charakterystyki postaci, charakterystyki postaci, - próbuje rozpoznawaç - stara si´ rozpoznawaç - rozpoznaje wartoÊci, wartoÊci, wartoÊci, - formu∏uje sàdy i wra˝enia - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ czytelnicze, o utworze, o utworze, - zna cechy liryki filozoficznej, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - wypowiada si´ na temat postaci, 110 - wyjaÊnia cechy liryki filozoficznej, - wyjaÊnia rol´ elementów narracyjnych w liryce, - wyjaÊnia, na czym polega baÊniowoÊç i alegorycznoÊç postaci, - wyjaÊnia, jakie sà sposoby rytmizacji tekstu, - poprawnie redaguje streszczenie, elementy charakterystyki postaci, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci, - samodzielnie formu∏uje sàdy i wra˝enia czytelnicze, 1-2 K.I. Ga∏czyƒski ProÊba o wyspy - doskonali technik´ szcz´Êliwe czytania, - wie, czym jest motyw w´drowny, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - zna rozmaite motywy, - rozpoznaje motyw podró˝y, krainy szcz´ÊliwoÊci, - wyszukuje wskazane - dostrzega symbolik´ motywów, fantastyk´ obrazowania, fragmenty tekstu, - dostrzega liryk´ zwrotu, nastrój wiersza, - krótko wypowiada si´ - identyfikuje osob´ mówiàcà, na temat utworu, - rozpoznaje cechy, stany uczuciowe, - sporzàdza notatk´ w formie - stara si´ sporzàdziç - zapisuje notatk´, mapy mentalnej, notatk´ w formie mapy mentalnej, - przek∏ada j´zyk poetycki na j´zyk listu, - opisuje sceneri´, obraz, - próbuje opisaç sceneri´, - stara si´ opisaç sceneri´, obraz, obraz, - redaguje dziennik podró˝y, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç dziennik podró˝y, dziennik podró˝y, 2 A. Huxley Nowy, wspania∏y Êwiat - wie, do jakiego typu literatury zaliczyç omawiany utwór, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - próbuje rozpoznawaç wartoÊci, - zapisuje sàdy, argumenty, - próbuje redagowaç opowiadanie o charakterze wizji - zna cechy literatury fantastycznonaukowej, powieÊci – utopii, antyutopii, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, 111 - rozpoznaje i nazywa motyw podró˝y, krainy szcz´ÊliwoÊci, - wyjaÊnia symbolik´ motywów, fantastyk´ obrazowania, - wyjaÊnia, na czym polega liryka zwrotu, okreÊla nastrój wiersza, - poprawnie identyfikuje osob´ mówiàcà, - rozpoznaje i nazywa cechy, stany uczuciowe, - poprawnie sporzàdza notatk´ w formie mapy mentalnej, - poprawnie przek∏ada j´zyk poetycki na j´zyk listu, - poprawnie opisuje sceneri´, obraz, - poprawnie redaguje dziennik podró˝y, - dostrzega literatur´ fantastycznonaukowà, powieÊç – utopi´, antyutopi´, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ literatura fantastycznonaukowa, powieÊç – utopia, antyutopia, - pos∏uguje si´ terminologià politycznà - dostrzega krytyk´ spo∏eczeƒstwa, motyw w∏adzy, „ludzkiego raju”, - poprawnie pos∏uguje si´ terminologià politycznà - wyjaÊnia, na czym polega krytyka spo∏eczeƒstwa, motyw w∏adzy, „ludzkiego raju”, - rozpoznaje i nazywa wartoÊci, - wypowiada si´ na temat utworu, - stara si´ rozpoznawaç - rozpoznaje wartoÊci, wartoÊci, -stara si´ formu∏owaç - formu∏uje sàdy, argumentuje, dyskutuje, sàdy, argumentowaç, w∏àczyç si´ do dyskusji, - stara si´ redagowaç opowiadanie o charakterze wizji - czytajàc, dokonuje interpretacji, - redaguje opowiadanie o charakterze wizji futurystycznej, - poprawnie formu∏uje sàdy, argumentuje, dyskutuje, - poprawnie redaguje reporta˝, zapisuje refleksje, - poprawnie redaguje opowiadanie o charakterze wizji futurystycznej, futurystycznej, 1 Z. Herbert Sprawozdanie z raju - doskonali technik´ czytania, - zna motyw raju, - czyta wskazane fragmenty tekstu, futurystycznej, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, interpretujàc tekst, - zna ró˝ne motywy, - rozpoznaje motyw raju, - dostrzega nawiàzanie do topiki chrzeÊcijaƒskiej, - dostrzega polityczny kontekst utworu, - dostrzega szczeroÊç i kamufla˝ wyznania lirycznego, - rozpoznaje typ obrazowania, - opisuje sceneri´, - rozpoznaje i nazywa motyw raju, - wyjaÊnia, na czym polega nawiàzanie do topiki chrzeÊcijaƒskiej, - wyjaÊnia polityczny kontekst utworu, - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, - próbuje opisaç sceneri´, - stara si´ opisaç sceneri´, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç sprawozdanie, reporta˝, sprawozdanie, reporta˝, - wyjaÊnia, na czym polega szczeroÊç i kamufla˝ wyznania lirycznego, - wyjaÊnia typ obrazowania, - poprawnie opisuje sceneri´, - redaguje sprawozdanie, reporta˝, - poprawnie redaguje sprawozdanie, reporta˝, - poprawnie osiàga ironi´ wypowiedzi, stosujàc Êrodki j´zykowe i g∏osowe, 2 S. Lem Dzienniki gwiazdowe - czyta sporzàdza notatk´ - wskazuje elementy Êwiata w formie tabeli, przedstawionego, - wie, ˝e utwór zawiera - zna cechy groteski, cechy groteski, - krótko wypowiada si´ - wyszukuje wskazane fragmenty tekstu, na temat utworu, - stara si´ rozpoznaç - bogaci s∏ownictwo stany emocjonalne nazywajàce stany i cechy postaci, emocjonalne i cechy postaci, - stara si´ sporzàdziç - próbuje sporzàdziç notatk´ w formie tabeli, notatk´ w formie tabeli, - wie, czym jest dziennik, 112 - rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - poprawnie rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - wyjaÊnia, na czym polega groteskowoÊç - dostrzega groteskowoÊç Êwiata utworu, komizm postaci, sytuacji Êwiata utworu, komizm postaci, sytuacji i j´zyka, i j´zyka, - wyjaÊnia satyryczny wymiar utworu, - dostrzega satyryczny wymiar utworu, - rozpoznaje stany emocjonalne - rozpoznaje i nazywa stany emocjonalne i cechy postaci, i cechy postaci, - sporzàdza notatk´ w formie tabeli, - poprawnie sporzàdza notatk´ w formie tabeli, - odró˝nia dziennik od innych form wypowiedzi, dziennik, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ dziennik, 1-2 1 1 L. Ko∏akowski Mini-wyk∏ady... O podró˝ach - uwa˝nie czyta tekst, - doskonali technik´ czytania, - wie, ˝e omawiany tekst - zna cechy tekstu publicystycznojest przyk∏adem tekstu literackiego, publicystycznoliterackiego, - zna cechy felietonu, szkicu, - stara si´ redagowaç - próbuje redagowaç notatk´ w formie notatk´ w formie streszczenia, streszczenia, - krótko wypowiada si´ - stara si´ formu∏owaç hipotezy, argumenty, na temat tekstu i kontrargumenty, zawartych w nim w∏àczyç do dyskusji, problemów, - rozumie czytany tekst, - czyta, wyszukujàc informacje, - dostrzega tekst publicystycznoliteracki, - wyjaÊnia, czym jest tekst publicystycznoliteracki, - dostrzega felieton, szkic, - redaguje notatk´ w formie streszczenia, - wyjaÊnia, czym charakteryzuje si´ felieton, szkic, - poprawnie redaguje notatk´ w formie streszczenia, - formu∏uje hipotezy, argumenty, kontrargumenty, dyskutuje, - poprawnie formu∏uje hipotezy, argumenty, kontrargumenty, dyskutuje, - stara si´ tworzyç Zagadnienia poprawnoÊciowe - próbuje tworzyç nazwiska ˝eƒskie zwiàzane z nazwami nazwiska ˝eƒskie i nazwy par osobowymi i nazwy par ma∏˝eƒskich, ma∏˝eƒskich, - odwzorowuje pisowni´ - zna regu∏y dotyczàce pisowni przymiotników przymiotników utworzonych od nazw utworzonych od nazw osobowych, osobowych, - tworzy nazwiska ˝eƒskie i nazwy - wyjaÊnia, jak nale˝y tworzyç nazwiska ˝eƒskie i nazwy par ma∏˝eƒskich, par ma∏˝eƒskich, U. Eco Drugie zapiski na pude∏ku od zapa∏ek - dostrzega cechy publicystyki, - charakteryzuje jej odmiany, - wyjaÊnia cechy publicystyki, - poprawnie charakteryzuje jej odmiany, - odró˝nia felieton, [szkic], - dostrzega sentencje w tekÊcie, - wyjaÊnia, czym jest felieton, [szkic], - wyjaÊnia rol´ sentencji w tekÊcie, - argumentuje, - poprawnie argumentuje, - próbuje redagowaç tekst publicystyczny, - poprawnie redaguje tekst publicystyczny, - wie, ˝e omawiany tekst - wie, czym jest publicystyka, zna jej nale˝y do publicystyki, ró˝ne odmiany, - wie, ˝e jest to felieton, - wie, czym jest felieton, [szkic], [szkic], - wyszukuje wskazane - czyta wskazane fragmenty tekstu, fragmenty tekstu, - krótko wypowiada si´ - stara si´ argumentowaç, na tematy poruszone w tekÊcie, 113 - pisze przymiotniki utworzone od - poprawnie pisze przymiotniki utworzone od nazw osobowych, korzystajàc ze nazw osobowych, s∏ownika ortograficznego, 2 M. Bia∏oszewski Karuzela z madonnami - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty tekstu, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - rekonstruuje Êwiat - wskazuje elementy przedstawiony, Êwiata przedstawionego, - zna rozmaite motywy, - dostrzega motyw zabawy, - wie, jakie motywy sakralizacj´ prostoty, wyst´pujà w wierszu, codziennoÊci, - dostrzega rol´ folkloru, muzyki - krótko wypowiada si´ - wypowiada si´ na temat folkloru, muzyki popularnej, na temat folkloru, popularnej, muzyki popularnej, - dostrzega cechy poezji - wie, ˝e utwór nale˝y do - zna cechy poezji lingwistycznej, stosowanie lingwistycznej, poezji lingwistycznej, zabiegów j´zykowych jako Êrodka ekspresji i formu∏owania myÊli, - zapisuje w∏asne refleksje, - stara si´ zapisaç w∏asne refleksje, - wykonuje notatk´ w formie - odwzorowuje notatk´, - stara si´ wykonaç rysunku, schematu, notatk´ w formie rysunku, schematu, - stara si´ redagowaç interpretacj´ wiersza, 2 Jak poprawnie u˝ywaç nazw miejscowych - zna rodowód nazwy swej miejscowoÊci, - odwzorowuje pisowni´ - zna regu∏y dotyczàce przymiotników pisowni utworzonych od nazw przymiotników miejscowych, utworzonych od nazw miejscowych, 1 S. Baraƒczak ¸zy w kinie - doskonali technik´ czytania, - czyta wskazane fragmenty wiersza, - krótko wypowiada si´ na temat utworu, - próbuje redagowaç - czyta, dokonujàc interpretacji, - poprawnie rekonstruuje Êwiat przedstawiony, - wyjaÊnia motyw zabawy, sakralizacj´ prostoty, codziennoÊci, - wyjaÊnia rol´ folkloru, muzyki popularnej, - wyjaÊnia cechy poezji lingwistycznej, stosowanie zabiegów j´zykowych jako Êrodka ekspresji i formu∏owania myÊli, - poprawnie zapisuje w∏asne refleksje, - poprawnie wykonuje notatk´ w formie rysunku, schematu, - poprawnie redaguje interpretacj´ wiersza, - u˝ywa nazw miejscowych, - wyjaÊnia, o czym informujà nazwy miejscowoÊci, - pisze przymiotniki utworzone od - wyjaÊnia, jak u˝ywaç nazw miejscowych, nazw miejscowych, korzystajàc - poprawnie pisze przymiotniki utworzone od ze s∏ownika ortograficznego, nazw miejscowych, - uwa˝nie czyta tekst, - rozumie czytany tekst, - czyta, dokonujàc interpretacji, - wyszukuje wskazane fragmenty wiersza, - wie, co to jest oczyszczenie [katharsis], - dostrzega rol´ porównania jako zasady kompozycyjnej, - dostrzega rol´ oczyszczenia [katharsis], - dostrzega cechy budowy wersyfikacyjnej wiersza, - redaguje komentarz, - wyjaÊnia rol´ porównania jako zasady kompozycyjnej, - wyjaÊnia rol´ oczyszczenia [katharsis], - stara si´ redagowaç 114 - wyjaÊnia zagadnienia dotyczàce budowy wersyfikacyjnej wiersza, - poprawnie redaguje komentarz, interpretacj´ komentarz, komentarz, wiersza, - stara si´ zredagowaç interpretacj´ wiersza, 3 Symbol i metafora w kinie - wypowiada si´ na temat - wyszukuje wskazane fragmenty filmu, obejrzanych filmów, - zna s∏ownictwo filmowe, - próbuje redagowaç recenzj´, 1 List motywacyjny - stara si´ redagowaç recenzj´, - wymienia wra˝enia, poglàdy, - wyjaÊnia celowoÊç u˝ycia symbolu i metafory - dostrzega celowoÊç u˝ycia w kinie, symbolu i metafory w kinie, - wyjaÊnia rol´ monta˝u jako Êrodka - dostrzega rol´ monta˝u jako Êrodka konstruowania metafory, konstruowania metafory, - poprawnie stosuje s∏ownictwo filmowe, - stosuje s∏ownictwo filmowe, - redaguje recenzj´, - uczestniczy w dyskusji, wymienia - posuwa dyskusj´ do przodu, wymienia wra˝enia, poglàdy, wra˝enia, poglàdy, - próbuje przygotowaç list - stara si´ przygotowaç - przygotowuje list motywacyjny, motywacyjny, list motywacyjny, 115 - poprawnie redaguje recenzj´, - poprawnie przygotowuje list motywacyjny, Jak oceniaç prace pisemne ucznia? Wymagania konieczne - stara si´ zachowaç form´, podstawowe - redaguje wypowiedê, zachowujàc form´, ale nie wyst´pujà wszystkie elementy, rozszerzajàce uczeƒ: - redaguje wypowiedê, zachowujàc form´, dope∏niajàce - swobodnie pos∏uguje si´ ró˝nymi formami wypowiedzi, - praca zbli˝ona do wymaganego - praca na temat, lecz uj´ty zosta∏ - praca na temat, ale nie ca∏kiem - wyczerpa∏ temat, zna tematu, powierzchownie, zosta∏y uj´te zosta∏ wyczerpany, zagadnienie, swobodnie si´ najwa˝niejsze (kluczowe) porusza po omawianych zagadnienia, zagadnieniach, - tworzy prac´ odtwórczà, - pos∏uguje si´ planem, s∏ownictwem i przygotowanym wczeÊniej (podczas lekcji), redaguje prace w du˝ej mierze odtwórcze, - zdania sà krótkie, zawierajà liczne b∏´dy sk∏adniowe, - pos∏uguje si´ zdaniami krótkimi, - stosuje wypowiedzenia cz´sto wyst´pujà b∏´dy pojedyncze i z∏o˝one, wyst´pujà sk∏adniowe, ale zachowana jest nieliczne b∏´dy sk∏adniowe, logika wypowiedzi, - nie panuje nad potokiem - eliminuje potok sk∏adniowy, sk∏adniowym charakterystycznym dla j´zyka mówionego, - poprawnie zapisuje dialog, ma k∏opoty z wprowadzeniem dialogu w tekst ciàg∏y, - redaguje prace twórcze, - samodzielnie redaguje prace samodzielne, ale nieoryginalne, przemyÊlane, twórcze, zgodne z przyj´tym schematem, oryginalne, zawierajàce w∏asne sposobem interpretowania spojrzenie na dany temat, (uj´cia) tematu, - unika powtórzeƒ, - wprowadza dialog w tekst ciàg∏y, - stosujàc dialog , powtarza nie zawsze stosuje poprawnà wyrazy (czasowniki) interpunkcj´, wprowadzajàce dialog, 116 wykraczajàce - sprawnie, Êwiadomie redaguje ró˝ne formy wypowiedzi, potrafi je ∏àczyç (w zale˝noÊci od potrzeb) lub redaguje formy nieprzewidziane programem szko∏y podstawowej, - wykorzysta∏ wiadomoÊci spoza programu oraz lektur poznawanych podczas lekcji, wykaza∏ si´ znajomoÊcià zagadnieƒ dodatkowych, - redaguje prace ciekawe, oryginalne, twórcze, pomys∏owe, nieszablonowe, o odmiennym od ogólnie przyj´tego spojrzeniu, - w zale˝noÊci od potrzeb buduje - pos∏uguje si´ ró˝nego typu wypowiedzenia krótkie, treÊciwe wypowiedzeniami, pisze z emfazà, stosuje wyrazy, lub bogate, nasycone wyra˝enia i zwroty wzbogacajàce okreÊleniami, s∏ownictwem najpe∏niej oddajàcym poruszany wypowiedê, temat, zachowana jest poprawna sk∏adnia, - Êwiadomie buduje wypowiedzenia, unika powtórzeƒ, b∏´dów sk∏adniowych, - poprawnie zapisuje dialog i wprowadza go w tekst ciàg∏y, zachowuje w∏aÊciwà interpunkcj´, potrafi przedstawiç sytuacj´, w której toczy si´ dialog, - tworzy ciekawy, dowcipny dialog, swobodnie wprowadza go w ró˝ne formy wypowiedzi w zale˝noÊci od intencji, - ma problemy z dobraniem cytatu, z wprowadzeniem podanego cytatu w tekst ciàg∏y, - podany cytat wprowadza w tekst - dobiera cytaty, ciàg∏y, - pope∏nia liczne b∏´dy interpunkcyjne, - stosuje poprawnà interpunkcj´ w wypowiedzeniach pojedynczych, - ma k∏opoty z zachowaniem poprawnej pisowni, - poprawnie zapisuje wyrazy - pope∏nia nieliczne b∏´dy poznawane i çwiczone podczas ortograficzne, lekcji, - cytaty dobierane sà w∏aÊciwie, zachowana jest poprawna interpunkcja dotyczàca wprowadzania cytatu, - dobiera ciekawe, oryginalne cytaty, spoza lektur poznawanych podczas lekcji, - stosuje poprawnà interpunkcj´ - stosuje poprawnà interpunkcj´ w wypowiedzeniach z∏o˝onych, w ró˝nego typu wypowiedzeniach, - zachowuje poprawnà ortografi´, - pisze poprawnie wyrazy, Êwiadomie kontroluje pisowni´ wyra˝enia i zwroty b´dàce wyrazów, samodzielnie korzysta wyjàtkami lub nowo poznawane, ze s∏ownika ortograficznego w niepewnych sytuacjach, Jak oceniaç wypowiedzi ustne uczniów? Wymagania konieczne podstawowe rozszerzajàce dope∏niajàce wykraczajàce uczeƒ: - wypowiada si´ krótko, chaotycznie, - ma problem z odpowiedzià na temat, - nie panuje nad potokiem sk∏adniowym, - nie dysponuje du˝ym zasobem s∏ownictwa, - wypowiada si´, starajàc si´ zachowaç wymaganà form´ wypowiedzi, - mówi krótko, na temat, nie wyczerpuje omawianych zagadnieƒ, - zachowuje poprawny szyk wyrazów, wyst´pujà b∏´dy sk∏adniowe, - dobierajàc s∏owa, stara si´ uniknàç powtórzeƒ, - u˝ywa j´zyka odbiegajàcego od - stara si´ rozwijaç umiej´tnoÊci norm, j´zykowe, - mówi niewyraênie, cicho, w sposób niezrozumia∏y dla odbiorcy, - wypowiedzi ustne dotyczà zadawanych pytaƒ, poleceƒ, - swobodnie pos∏uguje si´ ró˝nymi formami wypowiedzi, - mówi na temat, - mówi na temat, wyczerpujàco, - pope∏nia nieliczne b∏´dy sk∏adniowe, - buduje zdania poprawne pod wzgl´dem sk∏adniowym, - mówi p∏ynnie, bez powtórzeƒ, - mówi p∏ynnie, ciekawie, dobierajàc zró˝nicowane s∏ownictwo stosowne do tematu, - dba o kultur´ j´zyka, - Êwiadomie rozwija swe umiej´tnoÊci j´zykowe, - stara si´ mówiç tak, by nawiàzaç - mówi g∏oÊno, wyraênie, kontakt z odbiorcà, nawiàzuje kontakt z odbiorcà, 117 - w swej wypowiedzi zawiera treÊci wykraczajàce poza program, - stosuje ró˝ne wypowiedzenia, dostosowujàc je do sytuacji mówienia, - mówi w sposób oryginalny, ciekawy, przemyÊlany, - mówi g∏oÊno, wyraênie, - potrafi skupiç na sobie uwag´ z odpowiednià intonacjà, barwà odbiorcy dzi´ki sposobowi g∏osu, we w∏aÊciwym tempie, mówienia,