4. Program profilaktyczny

Niepubliczne Gimnazjum w Bielsku Podlaskim
Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Białymstoku
17-100 Bielsk Podlaski, ul. Kryniczna 22
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
na lata 2016-2019
Spis treści
1. Podstawa prawna do prowadzenia działań profilaktycznych
2. Założenia programu
3. Definicja profilaktyki
4. Poziomy działań profilaktycznych
5. Strategie profilaktyczne
6. Cele główne programu profilaktycznego
6.1. Metody realizacji głównych celów
7. Współpraca z placówkami lokalnymi w realizacji programu
8. Definicja i charakterystyka zachowań ryzykownych
9. Powinności nauczycieli, wychowawcy, pedagoga oraz innych pracowników szkoły w zakresie
reagowania programu profilaktycznego
10. Szczegółowy program profilaktyczny szkoły
11. Metody i sposoby realizacji programu
12. Stosowanie procedur wobec uczniów łamiących zasady obowiązujące w szkole
12.1.1. Kontrakt wychowawczy
12.1.2. Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych
13. Ewaluacja programu
2
1. Podstawa prawna
Podstawę prawną do prowadzenia działań profilaktycznych stanowią:

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. z 1997 r. nr 78 poz. 483 ze zm.),

Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych
z 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. nr 120 poz. 526),

Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),

Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.),

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U.
z 2012 r. poz. 977),

Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst
jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1286),

Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 124),

Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 298),

Rozporządzenie MEN z 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r. poz.
532),

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu
i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej,
informacyjnej
i
profilaktycznej
w
celu
przeciwdziałania
narkomanii
(Dz.
U.
z 2015 r. poz. 1249),

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania
kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1113),

Ustawa z 4 sierpnia 2015r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi (Dz. U. z
2015 r. poz. 1286),
 Podstawa programowa kształcenia ogólnego,
 Statut szkoły
2. Założenia programu
Program Profilaktyczny został opracowany zgodnie z założeniami Statutu Szkoły i jest spójny z Programem
Wychowawczym. Obejmuje okres oddziaływań profilaktyczno - naprawczych na lata 2016-2019. Jest
3
dokumentem scalającym zróżnicowane i zaplanowane oddziaływania profilaktyczne, ukierunkowane na
zapobieganie i niwelowanie wszelkich zachowań ryzykownych uczniów. Powstał na bazie diagnozy
środowiskowej, dokonanej w oparciu o badania ankietowe skierowanie do uczniów i nauczycieli.
Jednocześnie jest czułą i adekwatną odpowiedzią na wizję bezpiecznej szkoły nie tylko ze strony społeczności
uczniowskiej ale i kadry pedagogicznej. Realizacja założeń programowych z obszaru profilaktyki ma na celu
kreowanie asertywnej i samoświadomej postawy uczniowskiej względem zachowań i zjawisk ryzykownych.
Potrzeby szkoły z zakresu profilaktyki będą diagnozowane corocznie w drodze badań ankietowych, rozmów
indywidualnych i wywiadów prowadzonych z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami. Ustawicznie
obserwowani będą uczniowie, analizowana będzie dokumentacja pedagogiczna, notatki służbowe i kontrakty.
Program Profilaktyczny skierowany jest do wszystkich członków społeczności szkolnej: uczniów, rodziców,
nauczycieli, pracowników administracji i obsługi oraz uwzględnia współpracę z organizacjami i instytucjami
w środowisku lokalnym.
3. Definicja profilaktyki
Profilaktyka jest zorganizowanym i planowanym procesem wdrażanych działań zapobiegawczych, których
głównym zadaniem jest niedopuszczenie do powstania wszelkich zjawisk typu: wypadki, choroby, katastrofy,
uszkodzenia. Innymi słowy są to działania ukierunkowane na hamowanie niepożądanych i szkodliwych zjawisk
społecznych.
4. Poziomy działań profilaktycznych
Działania profilaktyczne mogą być prowadzone na trzech poziomach w zależności od stopnia ryzyka.
Profilaktyka pierwszorzędowa adresowana jest do grupy niskiego ryzyka, czyli np. do całej społeczności
szkolnej. Działania podejmowane w jej ramach kierowane są do uczniów nie przejawiających zachowań
ryzykownych i wspomagają prawidłowe procesy rozwoju fizycznego i psychicznego. Mają na celu promocję
zdrowego stylu życia, opóźnienie wieku inicjacji, a przez to zapobieganie lub zmniejszenie zasięgu zachowań
ryzykownych.
Profilaktyka drugorzędowa adresowana jest do grupy zwiększonego ryzyka, do osób przejawiających
pierwsze objawy dysfunkcji (zaburzeń), np. uczniowie eksperymentujący ze środkami odurzającymi. Celem
działań profilaktycznych na tym poziomie jest ograniczenie głębokości i czasu trwania dysfunkcji, tworzenie
warunków, które umożliwiają wycofanie się z zachowań ryzykownych.
Profilaktyka trzeciorzędowa adresowana jest do grupy wysokiego ryzyka, czyli osób u których rozwinięte są
symptomy choroby (zaburzenia), np. uzależnionych od narkotyków. Działania prowadzone tym etapie mają na
celu zablokowanie pogłębiania się procesu chorobowego i degradacji społecznej oraz uniemożliwienie
powrotu do normalnego życia w społeczeństwie. Z jednej strony przeciwdziałają nawrotom zaburzeń, z drugiej
4
umożliwiają osobom uzależnionym prowadzenie życia akceptowanego społecznie. Na tym poziomie
profilaktyka prowadzona jest przez specjalistów danych dziedzin, adekwatnych do dysfunkcji dziecka.
5. Strategie profilaktyczne
Program profilaktyczny będzie realizowany w oparciu o strategie profilaktyczne, czyli długoterminowe cele
odpowiadające generalnym kierunkom działań, jakie są niezbędne do realizacji przyjętych zadań.
Celem strategii informacyjnej jest dostarczenie informacji na temat celów i treści kształcenia oraz efektów
pracy. W tych celach występują jasne kryteria oceniania, wskazywanie mocnych i słabych stron ucznia.
Strategie komunikacyjne mają za zadanie wyrażanie emocji, inicjowanie dyskusji umożliwiających wyrażanie
własnych poglądów, szczerości i otwartości w dyskusji, podejmowanie tematów trudnych, dotyczących
jednostki i grupy.
Celem strategii współdziałania jest podejmowanie współpracy z uczniem i jego rodzicami, wspólne
rozwiązywanie problemów i konfliktów, inspirowanie współpracy między uczniami.
Strategie modelowania pokazują, jak być wzorem, autorytetem dla ucznia, wskazują na reguły i normy
postępowania na lekcji, w szkole i w otoczeniu innych ludzi.
Strategie
doświadczania
stwarzają
różnorodne
sytuacje
wychowawcze,
uczą
aktywnego
i refleksyjnego pełnienie ról w klasie i w szkole, dzielą się efektami własnej pracy z innymi.
Strategie alternatyw stwarzają warunki wyboru różnej aktywności przez ucznia oraz różnych strategii
umożliwiających mu korzystanie z własnych zasobów i niwelowanie indywidualnych deficytów.
Strategie interwencyjne pomagają w identyfikacji i rozwiązywaniu zaistniałych problemów, udzielają wsparcia
w sytuacjach trudnych.
6. Cele główne programu profilaktycznego
Celami głównymi programu profilaktycznego są poniższe sformułowania:
1. Promowanie zasad zdrowego stylu życia. Kształtowanie właściwych nawyków higienicznych
i zdrowotnych, umiejętności dokonywania wyboru zachowań chroniących zdrowie własne i innych
ludzi, propagowanie ekologicznego stylu życia. Motywowanie do zdrowego stylu życia.
2. Zwiększanie świadomości uczniowskiej na temat przyczyn, objawów, i skutków
zachowań
ryzykownych. Przeciwdziałanie tym zachowaniom.
3. Kształtowanie nawyków kulturalnego zachowania, efektywnej współpracy, komunikowania się
z rówieśnikami i dorosłymi. Kształtowanie umiejętności społecznych.
4. Kształtowanie zachowań sprzyjających bezpieczeństwu dzieci w szkole i poza nią.
5. Przeciwdziałanie agresji. Prowadzenie zajęć z elementami Treningu Zastępowania Agresji.
5
6.1. Metody realizacji głównych celów
Realizacja głównych celów profilaktycznych odbywa sie poprzez:
●
dostrzeganie znaczenia dbałości o prawidłowy rozwój swojego organizmu,
●
dbanie o higienę miejsca pracy,
●
przekonanie uczniów o ważności dbania o własne zdrowie,
●
stworzenie modelu właściwego i bezpiecznego wypoczynku,
●
możliwości uzyskania pomocy w sytuacjach trudnych,
●
kształtowanie umiejętności empatycznych komunikowania się, współpracowania i rozwiązywania
konfliktów,
●
kształtowanie tolerancji dla innych,
●
praca nad sobą, znajomość swoich atutów oraz słabości,
●
kształtowanie świadomych wzorców konsumpcyjnych,
●
rozwijanie związków z grupą społeczną, poczucia odpowiedzialności za grupę (klasa, rodzina,
społeczność lokalna),
●
rozwijanie samoświadomości, samooceny, samodyscypliny,
●
przestrzeganie zasad i norm etycznych,
●
dostarczenie wiedzy o powodach wchodzenia w uzależnienie,
●
umiejętność podjęcia decyzji "nie", by nie wejść w uzależnienie,
●
zapoznanie ze szkodliwością alkoholu, nikotyny, nadużywania leków, narkotyków, dopalaczy,
●
uczenie młodzieży umiejętności przeciwstawienia się naciskowi i manipulacji ze strony otoczenia,
●
dostarczenie wiedzy i obalanie mitów na temat uzależnień,
●
pokazanie młodzieży, jak radzić sobie w sytuacjach trudnych, kryzysowych bez uciekania do
zachowań autodestrukcyjnych,
●
wyposażenie młodzieży, nauczycieli, wychowawców oraz rodziców i opiekunów w wiedzę
i umiejętności społeczne pozwalające na bezpieczne radzenie sobie z uzależnieniami,
●
promocja stylu życia alternatywnego wobec używek,
●
dbanie o komfort psychiczny uczniów, pracowników szkoły i rodziców w szkole,
●
kształtowanie u uczniów nawyku dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz umiejętności tworzenia
środowiska sprzyjającego zdrowiu.
6.2. Efekty działań profilaktycznych
W wyniku realizacji Programu Profilaktycznego uczeń powinien uzyskać zamierzony poziom poznawczy,
a w szczególności powinien:
6
●
uświadomić sobie zagrożenia wynikające z wszelkiego rodzaju uzależnień i potrafić im się
przeciwstawić,
●
dbać o bezpieczeństwo swoje i innych,
●
uzyskać pomoc specjalistyczną,
●
zidentyfikować się ze środowiskiem szkolnym,
●
dostrzegać korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia.
7. Współpraca z placówkami lokalnymi w realizacji programu
Efektywna realizacja Programu Profilaktycznego wymaga również ścisłej kooperacji szkoły z siatką instytucji
pomocowych takich, jak:
Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna:
●
korzystanie z zaleceń poradni podczas pracy z uczniem mającym trudności w nauce lub
zaburzenia w zachowaniu,
●
kierowanie uczniów z problemami dydaktyczno-wychowawczymi na badania, konsultacje,
●
zapraszanie pracowników PP-P na spotkania z nauczycielami i rodzicami, prowadzenie warsztatów,
szkoleń.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej:
●
finansowanie obiadów oraz zakupu podręczników i przyborów szkolnych dzieciom z rodzin
najuboższych,
●
współudział uczniów w akcjach dobroczynnych organizowanych przez MOPS,
●
udział pedagoga szkolnego w spotkaniach dotyczących: zakładania Niebieskiej Karty, Posiedzeniach
Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przemocy w Rodzinie.
Policja:
●
spotkania uczniów z policjantem – pogadanki nt. „Bezpieczna droga do szkoły”, „Przestępczość
i odpowiedzialność nieletnich”, „ Bezpieczeństwo w czasie ferii zimowych i wakacji letnich”,
●
współpraca w zakresie rozwiązywania poważnych problemów wychowawczych z uczniami
(indywidualne rozmowy, wizyty w domach rodzinnych wychowanków).
Urząd Miasta / Gminy
●
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
●
współpraca w zakresie realizowanych w szkole działań profilaktycznych: programy profilaktyczne,
konkursy wiedzy, spektakle profilaktyczne, pomoce dydaktyczne do realizacji ww. działań ( DVD,
7
poradniki i inne).
Kościół
●
udział delegacji uczniów w uroczystościach kościelnych o wymowie patriotycznej (np. 3 Maja,
11 Listopada),
●
udział przedstawicieli kościoła w uroczystościach szkolnych,
●
udział uczniów w rekolekcjach wielkopostnych.
Miejska Biblioteka Publiczna:
●
współpraca w zakresie organizowania konkursów, zajęć edukacji czytelniczej i medialnej, imprez;
●
udział w organizowanych imprezach okolicznościowych, zajęciach edukacyjnych, spotkaniach
z ciekawymi ludźmi (aktorzy, pisarze itp.),
●
spektakle teatrów objazdowych, występy artystów.
Sąd:
●
współpraca w zakresie przydzielania kuratorów sądowych uczniom wchodzącym w konflikt z prawem,
●
spotkania i rozmowy z kuratorami nt. podopiecznych (sytuacja rodzinna, wyniki w nauce, zachowaniu).
Szkoły:
●
organizowanie międzyszkolnych imprez sportowych;
●
współpraca podczas organizowania konkursów przedmiotowych;
●
udział nauczycieli w pracach komisji egzaminacyjnych,;
●
wycieczki do innych szkół – spotkania z dyrektorem, nauczycielami i uczniami;
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
●
kontakt ze specjalistami PCPR w sprawie trudności rodzinnych wychowanków szkoły.
8. Definicja i charakterystyka zachowań ryzykownych
Zachowania ryzykowne to różne działania człowieka, niosące wysokie ryzyko negatywnych konsekwencji
zarówno dla jego zdrowia fizycznego i psychicznego, jak i dla jego otoczenia społecznego.
Do najpoważniejszych zachowań ryzykownych zalicza się:
●
używanie alkoholu i innych środków psychoaktywnych,
●
wczesną aktywność seksualną,
8
●
zachowania agresywne i przestępcze,
●
porzucanie nauki szkolnej,
●
ucieczki z domu.
W ujęciu rozszerzonym zachowania ryzykowne oraz przejawy deficytów osobowościowych to także :
 przeciwstawianie się autorytetowi nauczyciela, brak posłuszeństwa w sposób utrudniający
prowadzenie lekcji,
 tendencje do atakowania fizycznego, prowokowanie bójek,
 silne stany poczucia winy, samoobwinianie się,
 nadmierna wrażliwość, płaczliwość, na wszelkie niepowodzenia, krytykę,
 wzmożona uległość, podatność na sugestie innych uczniów,
 tendencje do wycofywania się, izolacji, silny introwertyzm (osoba ma swój świat),
 apatia, brak zainteresowania światem zewnętrznym, niska aktywność fizyczna i umysłowa,
 tendencje do wycofywania się w sytuacjach gdy zadanie, polecenie przerasta możliwości dziecka,
 powierzchowność kontaktów społecznych, trudności w nawiązywaniu, podtrzymywaniu kontaktów
z rówieśnikami,
 skłonność do konfliktów słownych (pyskowanie),
 istotnie niski poziom motywacji do nauki, wykonywania poleceń (wrażenie jakby uczniowi zupełnie nie
zależało na szkole i wynikach),
 tendencje do niszczenie mienia swego, cudzego,
 znęcanie się nad innymi osobami,
 natrętne oszustwa, kłamstwa,
 silne tendencje do fantazjowania, konfabulowania,
 częste wybuchy złości,
 negowanie różnych teorii, bunt, zaprzeczanie faktom, trzymanie się wyłącznie swego zdania,
 zachowania, które budzą gniew u innych uczniów,
 prowokowanie kolegów, koleżanek, namawianie do złych zachowań,
 częste oskarżenie innych za swoje własne pomyłki lub niewłaściwe zachowanie, niski wgląd w swoje
zachowanie,
 mściwość różnie się przejawiająca,
 przesadne zainteresowanie zjawiskami seksualnymi,
 postawa cicha, typ samotnika, izolowanie się, brak śmiałości aby domagać się swoich praw,
 postawa maskotki, funkcja familijnego błazna, zwracanie na siebie uwagi poprzez błaznowanie,
 postawa manipulatorska, stosowanie różnych manipulacji aby zdobyć swoje cele,
9
 symulowanie chorób, niedyspozycji aby uzyskać swoje cele,
 postawa krytykancka, wytykanie wszelkich potknięć i błędów innym uczniom, sarkazm, skłonność do
narzekań,
 silne postawy przywódcze, wywieranie presji na innych aby podporządkować sobie innych uczniów,
niski poziom respektowania zdania innych uczniów.
9. Powinności nauczycieli, wychowawcy, pedagoga oraz innych pracowników
szkoły w zakresie reagowania programu profilaktycznego
Dyrektor czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego, organizuje spotkania szkoleniowe
dla nauczycieli, umożliwia udział w kursach doskonalących, a przede wszystkim dba o prawidłowe
funkcjonowanie szkoły. Troszczy się o poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły, o kształtowanie
twórczej atmosfery pracy w szkole. Zapewnienia bezpieczeństwo na terenie szkoły zarówno uczniom, jak
i pracownikom, organizuje dyżury pracowników szkoły, monitoring wejść i wyjść osób wchodzących
i wychodzących ze szkoły.
Pedagog poprzez prowadzone działania wychowawcze kształtuje u uczniów i ich rodziców świadomość
prawną w zakresie ponoszenia konsekwencji wynikających z popełnionych czynów karalnych, przekraczania
norm prawnych, moralnych i etycznych. Systematycznie prowadzi w różnych formach pedagogizację rodziców
i uczniów. Współpracuje z instytucjami w organizowaniu różnych form spędzania czasu przez dzieci
szczególnie z rodzin patologicznych i zaniedbanych środowiskowo, ma obowiązek ścisłej współpracy z policją
i sądem dla nieletnich (w razie zaistniałej potrzeby). Udziela wszechstronnej pomocy i wsparcia dzieciom,
które padły ofiarą przemocy i przestępczości w szkole i poza nią
Nauczyciele swoją postawą i działaniami pedagogicznymi wspierają rozwój uczniów, niosąc pomoc
w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych. W oparciu o rozpoznanie potrzeb uczniów, reagują na przejawy
niedostosowania społecznego dzieci, a przede wszystkim odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo
dzieci podczas pobytu w szkole i poza jej terenem w czasie wycieczek, wyjść itp. Współpracują z kuratorami
sądowymi, policją, opieką społeczną (w przypadku zgłoszenia przez ww. instytucje takiej potrzeby). Na
zajęciach lekcyjnych dostosowują wymagania do możliwości ucznia w oparciu o opinię lub orzeczenie wydane
przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Kształcą i wychowują dzieci w atmosferze wolności sumienia
i szacunku dla każdego człowieka.
Wychowawca klasy realizuje w toku pracy wychowawczej treści i cele programowe Programu
Wychowawczego szkoły. Dąży w swojej pracy do integracji zespołu klasowego, angażując w życie klasy
10
wszystkich uczniów, również tych z zaburzeniami zachowania i deficytami rozwojowymi. Wspólnie
z pedagogiem szkolnym zabiega o różne formy pomocy wychowawczej i profilaktycznej dla uczniów,
zaznajamiając się z ich sytuacją rodzinną. Ma obowiązek kształtować właściwe stosunki między uczniami
opierając je na tolerancji i poszanowaniu godności osoby. Sprawuje opiekę wychowawczą nad uczniami
szkoły, a w szczególności tworzy warunki wspomagające ich rozwój i przygotowują do życia w rodzinie
i społeczeństwie.
Samorząd uczniowski wyraża za pośrednictwem swojego opiekuna opinię dotyczącą problemów
społeczności uczniowskiej. Angażuje uczniów do wykonywania niezbędnych prac na rzecz klasy
i szkoły. Inicjuje działania dotyczące życia szkolnego uczniów (akcje charytatywne, imprezy kulturalne itp.) jak
również reprezentuje potrzeby środowiska uczniowskiego wobec dyrektora i grona pedagogicznego.
Samorząd propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji
Rodzice dbają o realizację obowiązku szkolnego swoich dzieci oraz o właściwą formę spędzania czasu
wolnego
przez
uczniów.
Organizują
im
pozytywne
formy
wypoczynku
dostępne
w
szkole
i poza nią. Rodzice i nauczyciele współdziałają ze sobą w sprawach wychowania i kształcenia dzieci.
10. Szczegółowy program profilaktyczny szkoły
Promowanie zasad zdrowego stylu życia
Zadnia
Profilaktyka wad
●
postawy
Treści
Realizatorzy
- wady postawy u dzieci,
- pogadanki,
- lekcje,
wychowawca,
nauczyciele,
- właściwa postawa ciała
- gimnastyka z elementami ćwiczeń
korekcyjnych,
- basen
nauczyciel
wychowania
fizycznego
●
●
Sposoby realizacji
Termin
Cały rok
Kształtowanie
umiejętności
optymalnego
zarządzania czasem
- zagadnienia z zakresu tematyki - zajęcia grupowe profilaktyczne,
eliminowania „pożeraczy” wolnego - pogadanki,
czasu
- lekcje
- racjonalne planowanie i
organizowanie wolnego czasu
wychowawca,
nauczyciele,
pedagog
Cały rok
Profilaktyka chorób
cywilizacyjnych
- zagadnienia z zakresu etiologii,
objawów i skutków najczęstszych
chorób cywilizacyjnych
- metody wzmacniania układu
odpornościowego
- zajęcia grupowe profilaktyczne,
- pogadanki,
pedagog
pielęgniarka
Cały rok
Kształtowanie
- optymalizacja diety,
- zajęcia grupowe profilaktyczne,
właściwych nawyków - zagadnienia dotyczące jedzenia - pogadanki,
żywieniowych
żywności „śmieciowej”,
- wykłady osób z zewnątrz
- choroby na tle nieprawidłowej
diety
pedagog
pielęgniarka
dietetyk
Cały rok
Promowanie walorów - zagadnienia dotyczące
pedagog,
Cały rok
- zajęcia grupowe profilaktyczne,
11
aktywności fizycznej
zdrowotnych skutków aktywności - pogadanki,
fizycznej oraz metod racjonalnego - lekcje wychowania fizycznego,
podtrzymywania aktywności
- zajęcia sportowe pozalekcyjne
fizycznej
nauczyciel
wychowania
fizycznego,
instruktor sportu /
sztuk walki
Wdrażanie do
dbałości o higienę
własną i higienę
otoczenia
- dostosowanie ubioru do sytuacji i - pedagogizacja rodziców
warunków atmosferycznych,
- rozmowy indywidualne
- przestrzegania zasad higieny
osobistej,
- prawidłowa postawa w czasie
pracy i odpoczynku
wychowawca
Cały rok
Używki i środki
psychoaktywne
- mechanizmy sięgania po środki
psychoaktywne,
- objawy i skutki zażywania
środków psychoaktywnych
- zajęcia grupowe profilaktyczne,
- pogadanki,
- projekcja filmów edukacyjnych,
- wykłady osób z zewnątrz,
- pedagogizacja rodziców
pedagog,
wychowawca,
psycholog
Cały rok
Stres
- definicja stresu, dystresu,
eustresu,
- źródła, objawy i następstwa
stresu,
- sposoby niwelowania stresu
- zajęcia grupowe profilaktyczne,
- pogadanki,
- wykłady osób z zewnątrz,
- pedagogizacja rodziców
pedagog,
wychowawca,
psycholog
Cały rok
Zwiększanie świadomości uczniowskiej na temat przyczyn, objawów, i skutków zachowań
ryzykownych
Zadania
Treści
Sposoby realizacji
Realizatorzy
Termin
Zachowania
ryzykowne
- zapoznanie się z przejawami zachowań
ryzykownych
- skutki prawne przejawiania zachowań
ryzykownych
- zajęcia grupowe
profilaktyczne,
- pogadanki,
- spotkanie z policjantem,
- projekcja filmów
edukacyjnych
pedagog,
wychowawca,
pracownik policji
Cały rok
Mechanizmy
uzależnień
- psychologiczne aspekty
patomechanizmów uzależnień
- cechy osobowości adyktywnej
- zajęcia grupowe
profilaktyczne,
- pogadanki,
- spotkanie z terapeutą
pedagog,
terapeuta (osoba z
zewnątrz )
Cały rok
Przeciwdziałanie agresji. Trening zastępowania agresji
Zadania
Treści
Sposoby realizacji
Realizatorzy
Termin
Rodzaje zachowań
agresywnych i ich etiologia
- typologia zachowań agresywnych - zajęcia grupowe profilaktyczne pedagog,
- etiologia i skutki zachowań
z elementami treningu
psycholog
agresywnych
umiejętności społecznych
Cały rok
Wyzwalacze zewnętrzne i
wewnętrzne zachowań
agresywnych.
- mechanizmy powstawania
wyładowań agresywnych
- zajęcia grupowe profilaktyczne pedagog
z elementami treningu
umiejętności społecznych
Cały rok
Reduktory zachowań
agresywnych
- sposoby niwelowania napięcia
emocjonalnego i somatycznego
- zajęcia grupowe profilaktyczne pedagog
z elementami treningu
umiejętności społecznych
Cały rok
Komunikaty ulegle,
- zapoznanie się z rodzajami
- zajęcia grupowe profilaktyczne pedagog
Cały rok
12
dyplomatyczne agresywne i komunikatów
odważne
- praktyczne zastosowanie
komunikatów asertywnych
(odważnych)
z elementami treningu
umiejętności społecznych
Umiejętności społeczne
- motywowanie siebie i innych
- zajęcia grupowe profilaktyczne pedagog
- komunikacja pozawerbalna
z elementami treningu
- autoprezentacja i kształtowanie
umiejętności społecznych
własnego wizerunku;
- aktywne słuchanie
- udzielanie informacji zwrotnych
- zadawanie poleceń
- radzenie sobie ze strachem,
lękiem, tremą, przezwyciężanie
zakłopotania, wstydu,
- radzenie sobie z odrzuceniem,
- nagradzanie się, sprawianie sobie
przyjemności
Cały rok
Cyber przemoc
- zagadnienia z związku z cyber
przemocą
- sposoby unikania potencjalnych
zagrożeń internetowych
Cały rok
- zajęcia z informatyki
nauczyciel
informatyki
Kształtowanie zachowań sprzyjających bezpieczeństwu dzieci w szkole i poza nią
Zadania
Treści
Sposoby realizacji
Kształtowanie ograniczonego
zaufania do osób nieznanych
- postawy zachowań
względem osób nieznanych
Wdrażanie do dbałości o
bezpieczeństwo swoje i innych
Wyrabianie umiejętności mówienia
„nie” w sytuacjach zagrażających
zdrowiu i bezpieczeństwu dziecka
- zajęcia grupowe
profilaktyczne
Realizatorzy
Termin
pedagog
Cały rok
- zasady bezpiecznego
- lekcje,
poruszania się po szkole,
- pogadanki
- drogi ewakuacyjne,
- bezpieczna i aktywna
przerwa
- bezpieczna droga do szkoły,
- korzystanie z urządzeń
elektrycznych,
- właściwe zachowania w
sytuacjach zagrożenia
wychowawca
Cały rok
- wzmacnianie poczucia
- zajęcia grupowe
pewności siebie
profilaktyczne
- reagowanie w sytuacjach
trudnych, stresogennych oraz
krytycznych
pedagog
Cały rok
11. Metody i sposoby realizacji programu
Program profilaktyczny będzie realizowany w oparciu o poniższe metody:
●
zajęcia w ramach godzin wychowawczych i edukacyjnych,
●
zajęcia pozalekcyjne: koła zainteresowań, zajęcia logopedyczne, zajęcia rewalidacyjne,
13
●
zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i inne,
●
zajęcia warsztatowe dla uczniów, nauczycieli i rodziców,
●
zajęcia integrujące środowisko szkolne (wycieczki, dyskoteki, wyjazdy do kina, akcje charytatywne),
●
udział w akcjach szkolnych i ogólnokrajowych,
●
pogadanki w ramach zajęć szkolnych i pozalekcyjnych,
●
inscenizacje i dramy oraz projekcje filmowe,
●
indywidualne rozmowy profilaktyczne z uczniami i rodzicami,
●
wykorzystywanie technologii informacyjnej i multimediów,
●
spotkania z osobami reprezentującymi instytucje pozaszkolne w ramach edukacji prozdrowotnej
i bezpieczeństwa,
●
interwencje w środowisku ucznia.
12. Stosowanie procedur wobec uczniów łamiących zasady obowiązujące
w szkole
12.1. Kontrakt wychowawczy
Kontrakty zawierane z uczniami w gimnazjum są bardzo dobrą formą sprzyjającą kształtowaniu
postaw młodych ludzi. Poprzez wywiązywanie się z umów i podejmowanie zobowiązań uczniowie stają
się dojrzalsi. Poznają nie tylko zasady demokracji, ale zdobywają nowe doświadczenia, uczą się
odpowiedzialności za własne słowo. Powoływanie się na wspólną umowę często zwalnia nauczyciela
z konieczności interweniowania: zwracania uwagi, upominania, nakazywania lub czasami strofowania.
W zawartym kontrakcie zarówno nauczyciel jak i uczeń są podmiotami, stronami kontraktu. Nauczyciel nie
musi już być nadzorującym, kontrolującym, strażnikiem porządku i dyscypliny. Poprawiają się również wtedy
relacje wychowawcy z uczniami. Odpowiedzialność za respektowanie poszczególnych punktów umowy
spoczywa w równym stopniu na wychowawcy jak i uczniach. Kontrakt nie powinien zawierać zbyt wielu
punktów i być napisany prostym, zrozumiałym językiem. Nie powinien być też zbiorem pobożnych życzeń.
Normy zawarte w kontrakcie winny wynikać z oczekiwań i potrzeb podmiotów kontraktu. Powinny one być
samodzielnie wypracowane, łatwiej się je wtedy przestrzega, a także nie powinny być sprzeczne z innymi
dokumentami istniejącymi już w szkole.
12.2. Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych
Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych stanowią odrębny dokument, stanowiący załącznik nr 1
do niniejszego Programu Profilaktyki.
14
13. Ewaluacja programu
Ewaluacja programu przeprowadzana będzie na podstawie:
●
●
●
●
●
obserwacji,
ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców i uczniów,
analizy dokumentacji szkolnej,
rozmów z rodzicami,
arkuszy obserwacji zajęć edukacyjnych i arkuszy zajęć innych, przewidzianych
harmonogramem pracy szkoły.
Zatwierdzony program ma charakter otwarty, zmiany zgłaszają: Dyrektor Szkoły, Rada Pedagogiczna,
Samorząd Uczniowski, rodzice.
Program Profilaktyczny został przyjęty na zebraniu Rady Pedagogicznej Niepublicznego Gimnazjum
w Bielsku Podlaskim ZDZ w Białymstoku w dniu 27 września 2016 r.
15