Ocena trendów sprzedaży preparatów nikotynowej terapii
Transkrypt
Ocena trendów sprzedaży preparatów nikotynowej terapii
/CENATRENDÌWSPRZEDAYPREPARATÌWNIKOTYNOWEJTERAPII ZASTÃPCZEJ.4: WOGÌLNODOSTÃPNYCHAPTEKACH NATERENIEWOJEWÌDZTWAuLSKIEGOIMAOPOLSKIEGO 4RENDSINNICOTINEREPLACEMENTTHERAPYSALEIN0OLISHPHARMACIESLOCATED IN3ILESIAAND-ALOPOLSKAREGIONS DRNFARM-ACIEJ'ONIEWICZDRNCHEM-AGORZATA$OOWYMGRFARM!NNA3MÃTEK MGRFARM"ARTOSZ+OSZOWSKI :AKAD#HEMII/GÌLNEJI.IEORGANICZNEJ +IEROWNIK:AKADUDRHABNMED!NDRZEJ3OBCZAK :AKAD#HEMII!NALITYCZNEJ +IEROWNIK:AKADUDRHABNCHEM!LINA0YKAPROFg5- 7YDZIA&ARMACEUTYCZNYI/DDZIA-EDYCYNY,ABORATORYJNEJ gLSKI5NIWERSYTET-EDYCZNY W dobie współczesnych badań prowadzonych w kierunku opracowania skutecznych terapii wspomagających zerwanie z nałogiem palenia papierosów największe uznanie znajduje metoda zwana nikotynową terapią zastępczą (NTZ). Polega ona na podawaniu małych dawek nikotyny w czystej postaci. Na krajowym rynku farmaceutycznym dostępna jest szeroka gama produktów NTZ, m.in. pastylki do ssania, tabletki podjęzykowe, gumy do żucia, plastry transdermalne oraz inhalatory. Celem pracy była ocena trendów sprzedaży preparatów NTZ w ogólnodostępnych aptekach zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego i małopolskiego. Badaniami objęto losowo wybrane apteki oferujące pacjentom pełną gamę preparatów NTZ, które w okresie badań nie prowadziły akcji promocyjnych ukierunkowanych na sprzedaż tych preparatów. W okresie od stycznia 2006 r. do maja 2007 r. monitorowano sprzedaż preparatów NTZ ze szczególnym uwzględnieniem ich postaci i dawki nikotyny. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że większą popularnością wśród pacjentów cieszą się preparaty o najwyższej dawce nikotyny (zarówno plastry, gumy, jak i pastylki). Ponadto stwierdzono, że sprzedaż preparatów NTZ wzrasta znacząco na przełomie roku, w okresie powakacyjnym, oraz nieznacznie w okresie wiosennym. Wydaje się, że zaobserwowane trendy wynikają, z większej wiary pacjentów w skuteczność preparatów o wyższej dawce nikotyny, oraz z podejmowania decyzji o zerwaniu z nałogiem w określonym „przełomowym” momencie (np. „Od Nowego Roku nie palę”). Nicotine replacement therapy (NRT) is one of the most common and well-recognized pharmacological method used in smoking cessation treatment. The aim of this method is to deliver small amount of nicotine from pharmaceutical formulations instead of from tobacco smoke. There are many NRT formulations available on Polish pharmaceutical market like e.g. transdermal patches, lozenges, chewing gums, aerosols and sublingual microtablets. The aim of this work was to analyze trends in NRT drugs sale in Polish pharmacies located in Silesia and Malopolska regions. In the selected pharmacies sale of NRT was monitored from January 2006 till May 2007. The results indicate that patients more often buy NRT drugs of high nicotine doses. It might be because of patients’ believes that higher dose is more effective than lower one. Moreover, the highest sale was observed during January, but also during April and December. This trend might be due to the fact that patients decided to give up smoking on some ‘important’ dates during a year (“I decided to give up smoking on Christmas/Easter/with beginning of new year”). Key words: nicotine replacement therapy, NRT, pharmacies Słowa kluczowe: nikotynowa terapia zastępcza, NTZ, apteki COPYRIGHT'RUPA$R!2+WIECIÊSKIEGO )33. &ARMACEUTYCZNY 0RZEGLD.AUKOWY `¤°°U ' "Õ Palenie tytoniu jest zjawiskiem szeroko rozpowszechnionym w Polsce i na świecie. Negatywne skutki palenia papierosów, do których zalicza się m.in. zwiększoną zachorowalność na raka płuc, miażdżycę, choroby serca oraz infekcje układu oddechowego, są powszechnie znane w społeczeństwie. Długotrwałe palenie papierosów przyczynia się do powstania zarówno zależności fizycznej, jak i psychicznej. Związkiem odpowiedzialnym za powstawanie uzależnienia u palaczy jest alkaloid występujący w liściach tytoniu – nikotyna. Nagłe zaprzestanie palenia, czyli tzw. abstynencja ¬A"RyJ¬®RJ-¸¬J|¥ y¬AiR-- }ªlp| ¬y|ªRo"R-ll nikotynowa, może wywołać u palaczy stan głodu +- ÖA®Roª-y-ql®|ª-y¬Ai- Rp-Ai nikotynowego, objawiający się nadmierną drażliwością, trudnością w koncentracji i bezsennością [1]. W dobie współczesnych badań prowadzonych w kierunku opracowania skutecznych terapii wspomagających zerwanie z nałogiem palenia papierosów największe uznanie znajduje metoda zwana nikotynową terapią zastępczą (NTZ). Polega ona na podawaniu małych dawek nikotyny w czystej postaci (bez toksycznych i rakotwórczych składników dymu tytoniowego). Na krajowym rynku farmaceutycznym dostępna jest szeroka gama produktów NTZ, m.in. pastylki do ssania, tabletki podjęzykowe, gumy do żucia, plastry transdermalne oraz inhalatory. Celem stosowania tych preparatów jest osłabienie negatywnych objawów głodu nikotynowego i wspomaganie w ten sposób pacjenta w jego walce z nałogiem [2,3]. ) ¬A ¤ "RyJ¬ ®RJ-¸¬ -yJRu-qy¬Ai R-- }ª lp| ¬y|ªRo "R-ll+- ÖA®Roª-y-ql®|ª-y¬Ai- Rp-Ai Celem pracy była ocena trendów sprzedaży preparatów NTZ w ogólnodostępnych aptekach zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego i małopolskiego. Badaniami objęto losowo wybrane apteki oferujące pacjentom pełną gamę preparatów NTZ, które w okresie badań nie prowadziły akcji promocyjnych ukierunkowanych na sprzedaż tych preparatów. W okresie od stycznia 2006 r. do maja 2007 r. monitorowano sprzedaż preparatów NTZ ze szczególnym uwzględnieniem ich postaci i dawki nikotyny. ') Zmiany trendu sprzedaży doustnych i trandermalnych leków NTZ w ciągu roku przedstawiono odpowiednio na Ryc. 1 i Ryc. 2. Omawiane ryciny przedstawiają procentowy udział sprzedaży preparatu danego rodzaju w stosunku do jego sprzedaży całorocznej. Przedstawione linie trendu wskazują, że w analizowanych aptekach trzykrotnie w ciągu roku dochodziło do intensyfikacji sprzedaży preparatów NTZ. Te okresy to: 1) przełom roku (miesiące grudzień/ styczeń), 2) miesiące marzec/kwiecień (widoczny wzrost sprzedaży doustnych preparatów NTZ), oraz 3) miesiące wrzesień/październik (wzrost sprzedaży zarówno doustnych, jak i transdermalnych postaci NTZ). &ARMACEUTYCZNY 0RZEGLD.AUKOWY Analiza trendu sprzedaży preparatów NTZ o różnej dawce nikotyny wskazują, że pacjenci analizowanych aptek częściej kupowali preparaty o najwyższej dostępnej dawce nikotyny. Tendencję tę zaobserwowano zarówno w przypadku postaci transdermalnych, jak i doustnych. Pacjenci 1,3 razy częściej kupowali gumy do żucia o wyższej dawce nikotyny (1,5 razy częściej gumy miętowe o wyższej dawce) oraz 1,7 razy częściej pastylki o wyższej dawce niż analogiczne preparaty o niższej dawce nikotyny. W przypadku plastrów transdermalnych omawiana tendencja była widoczna jeszcze wyraźniej: plastry o wysokiej dawce nikotyny sprzedawane były 5-14 razy częściej. Analiza sprzedaży różnych postaci leków NTZ w badanych aptekach wskazuje, że spośród dostępnej gamy produktów pacjenci najczęściej kupowali gumy do żucia. Kolejną grupę produktów najczęściej sprzedawaną stanowiły pastylki do ssania, następnie plastry transdermalne, mikrotabletki oraz aerosol. COPYRIGHT'RUPA$R!2+WIECIÊSKIEGO )33. `¤°°U ' Û"' Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że większą popularnością wśród pacjentów cieszą się preparaty o najwyższej dawce nikotyny (zarówno plastry, gumy, jak i pastylki). Ponadto stwierdzono, że sprzedaż preparatów NTZ wzrasta znacząco na przełomie roku (grudzień/ styczeń), w okresie powakacyjnym (wrzesień/listopad), oraz nieznacznie w okresie wiosennym (marzec/kwiecień). Wydaje się, że zaobserwowane trendy wynikają, z większej wiary pacjentów w skuteczność preparatów o wyższej dawce nikotyny, oraz z podejmowania decyzji o zerwaniu z nałogiem w określonym „przełomowym” momencie („Od Nowego Roku nie palę”, „W święta rzucam palenie”, „W wakacje/po wakacjach rzucam palenie”). 1. Widy-Tyszkiewicz E. Leki a zwoje układu autonomicznego. Kostowski W. red. Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998, 401-405. 2. Florek E., Piekoszewski W. Nikotynowa terapia zastępcza - metoda zerwania z uzależnieniem od tytoniu. Przegl. Lek. 2004, 61, 1194-1196. 3. Goniewicz M.Ł. i wsp. Problemy nadużywania i uzależnienia od Nikotynowej Terapii Zastępczej (NTZ). Przegl. Lek. 2006, 61, 1194-1196. COPYRIGHT'RUPA$R!2+WIECIÊSKIEGO )33. &ARMACEUTYCZNY 0RZEGLD.AUKOWY