wojsko polskie w 1920 roku

G³os Weterana i Rezerwisty
www.gwir.pl
WOJSKO POLSKIE W 1920 ROKU
11 listopada 1918 roku po 123
latach niewoli powstała Polska
– II Rzeczypospolita. Pierwszoplanowym zadaniem kolejnych
rządów II RP było wywalczenie
i utrzymanie granic ze wszystkimi sąsiadami: Niemcami, Czechosłowacją, Ukrainą, Rosją i
Litwą. W pierwszych miesiącach
wiązało się to ze skutecznym
wsparciem III postania śląskiego i powstania wielkopolskiego
oraz także militarne wsparcie
obrony Lwowa w wojnie polskoukraińskiej. Następnie odparcie
bolszewickiej nawałnicy w 1920
roku i ostateczne ukształtowanie
granic po „operacji niemeńskiej”
na wschodzie.
Podkreślić należy ogromną pracę organizacyjną Józefa Piłsudskiego, Sejmu, rządów i Sztabu
Generalnego WP w formowaniu
i przygotowaniu do walki jednostek: piechoty, kawalerii, artylerii,
saperów, tyłowych, łączności oraz
dowództw dywizji, armii i frontów.
Powstało wówczas także Polskie
Lotnictwo, powołano Marynarkę
Wojenną, utworzono wywiad i
kontrwywiad.
11 listopada 1918 roku Wojsko Polskie liczyło zaledwie 30
tysięcy żołnierzy. Składało się
głównie z bohaterskich legionów,
członków Polskiej Organizacji
Wojskowej oraz z ochotników z
armii zaborczych. W spadku po
zaborcach Polska przejęła sporo
koszar i materiałów wojennych,
a przede wszystkim tysiące
wykształconych i z doświadczeniem bojowym zdobytymi na
polach bitew I wojny światowej
oficerów i podoficerów z armii
austriackiej i rosyjskiej, a także
wielu wyszkolonych żołnierzy ze
wszystkich zaborów. Żołnierzy,
którzy służąc w obcych armiach,
zwykle upokarzani często walczyli przeciwko sobie.
Na zakończenie wojny polskobolszewickiej w październiku
1920 roku Wojsko Polskie liczyło
1 milion 300 tysięcy wyszkolonych rekrutów i ochotników
– wspaniałej polskiej młodzieży,
a także żołnierzy Armii Hallera
przybyłej z Francji i polskich korpusów ochotniczych z Rosji. To
właśnie ten żołnierz – obywatel,
często głodny, słabo uzbrojony
i źle zaopatrywany, swoją bojowością, wytrwałością i niezwykłym patriotyzmem wywalczył
Polskę w granicach, jakie w
ówczesnej sytuacji politycznej w
Europie były możliwe. Zadziwił
cały świat i na dwadzieścia lat
obronił Europę przed „czerwoną
rewolucją”.
Wycieńczony długą niewolą i I
wojną światową polski naród zdołał sformować od listopada 1918
roku: 92 pułki piechoty, 35 pułków
artylerii, 22 brygady artylerii, 23
pułki artylerii, 18 dywizjonów
artylerii konnej (razem około 2
tysiące dział) oraz inne jednostki
saperów, łączności, lotnictwa,
komunikacji, broni pancernej, a
także szpitale i jednostki tyłowe.
Godzi się podkreślić, że
wszystkie jednostki walczyły bohatersko, z pogardą dla śmierci,
wzorowo wypełniając postawione
zadania bojowe na wszystkich
frontach.
1 Pułk Strzelców Podhalańskich z Nowego Sącza, Limanowej i Nowego Targu pod koniec
1918 roku walczył na Śląsku
Cieszyńskim, na Spiszu i Orawie.
Od stycznia 1919 roku, przerzucony na front ukraiński bił się na
Pokuciu. Brał udział w wyprawie
kijowskiej, walczył z czerwoną
konnicą Budionnego w rejonie
Pińska, Demidowa i pod Troską,
bronił Brześcia nad Bugiem. 16
sierpnia w ramach przeciwuderzenia nacierał w Oszmianach.
Zdobył: 2530 jeńców, 30 dział,
150 karabinów maszynowych.
W walkach poległo 13 oficerów i
192 szeregowych.
Krzyżem Virtuti Militari odznaczono 43, a Krzyżem Walecz-
nych – 325 oficerów, podoficerów
i szeregowych pułku.
36 Pułk Legii Akademickiej,
sformowany z młodzieży studenckiej Warszawy, od stycznia
walczył na froncie ukraińskim w
Małopolsce Wschodniej, m.in.
pod Zagórią i Żółkwią. Bronił
Lwowa. Zdobył Połock nad Dźwiną. Podczas odwrotu stawiał
opór nad Niemnem, Narwią
i Bugiem. W pierwszej dekadzie
sierpnia 1920 roku pod Warszawą prowadził walki obronne w
rejonie Ossowa i Leśnikowizny.
Podczas przeciwuderzenia ścigał
Rosjan do granicy niemieckiej
(Prusy Wschodnie). Do końca
września walczył ponownie w
Małopolsce Wschodniej, gdzie
pod Lachowcami rozbił rosyjską brygadę jazdy. Do niewoli
wziął 4327 jeńców, zdobył 117
karabinów maszynowych i wiele
sprzętu.
Zginęło oraz zmarło w wyniku
poniesionych ran 30 oficerów
i 404 szeregowców.
70 Pułk Piechoty z Pleszewa,
Ostrowa Wlkp. i Jarocina, po
sformowaniu, w miarę osiągania gotowości był kierowany
batalionami na front zachodni.
W styczniu 1918 roku w powstaniu wielkopolskim zdobył m.in.
Krotoszyn. W styczniu 1920
roku został przerzucony na front
litewsko-białoruski, gdzie walczył
rejonie Lidy. Od maja 1920 roku
walczył z Rosjanami m.in. nad
Seweczą. Zdobył Budslaw. Bił
się nad Wilejką i Szczuczynem.
Bronił przepraw na Dubnie, odzyskał Białobrzegi nad Bugiem.
16 sierpnia nacierał na wschód
od Modlina. Pobił oddziały korpusu kawalerii Gaja-Chana pod
granicą niemiecką. Po operacji
niemeńskiej przeszedł do obrony
granicy polsko-litewskiej. Pułk
wziął do niewoli ponad 2000
jeńców, zdobył 8 dział i 40 karabinów maszynowych. Zginęło 5
oficerów i 191 szeregowych.
Na piersiach bohaterów zabłysły Krzyże Virtuti Militari (12
odznaczonych) oraz Krzyże
Walecznych (152).
W rozkazie wydanym na zakończenie wojny marszałek Józef
Piłsudski napisał:
„Żołnierze! Zrobiliście Polskę
mocną, pewną siebie i swobodną.
Możecie być dumni i zadowoleni
ze spełnienia swojego obowiązku. Kraj, co w dwa lata potrafił
wytworzyć takiego żołnierza, jakim Wy jesteście, może spokojnie
patrzyć w przyszłość”.
Nie mógł Wielki Marszałek
przewidzieć, że za 19 lat Polska
przeżyje najstraszniejszy w swych
dziejach kataklizm: przegraną
wojnę obronną we wrześniu 1939
roku; sześcioletnią wojnę z III
Rzeszą na wszystkich frontach;
ludobójstwo w hitlerowskich obozach śmierci; masowe deportacje
na Sybir i do straszliwych łagrów; mordy oficerów, policjantów
i urzędników państwowych w Katyniu, Charkowie i Miednoje – bez
sądu, tylko dlatego, że obronili Polskę w 1920 roku; rzezie dokonane
przez ukraińskich nacjonalistów
na polskiej ludności na Wołyniu i
Podolu; stratę ponad 6 milionów
obywateli, 45% majątku narodowego i utratę większości dóbr kultury; utratę Kresów Wschodnich;
niewolniczą pracę dla Niemiec
i Rosji milionów Polaków.
Nie przewidział także, że to
ZSRR wyzwoli Polskę i za zgodą
USA i Wielkiej Brytanii narzuci nam
na 45 lat nigdy niezaakceptowany
ustrój społeczno-polityczny.
O walce Polskiego Narodu
o granice państwa w latach 19181921 i później – do 1938 roku
można swobodnie mówić i pisać
dopiero po czerwcu 1989 roku.
Na pewno jednak umierał w
przekonaniu, że Naród Polski
zawsze będzie bronił Ojczyzny
i nigdy nie pogodzi się z utratą
niepodległości.
Andrzej MARCINIAK
zdrowie
Bolesny bark
Zespół bolesnego barku może powstać
wskutek uszkodzeń urazowych barku jak
również wielu schorzeń obejmujących struktury wszystkich elementów czynnościowych
obręczy barkowej. W skład obręczy barkowej
wchodzą aż cztery stawy. Patologia tych
struktur i zaburzenie ich wzajemnego funkcjonowania daje skomplikowany obraz chorobowy prowadzący do objawów bólowych
22 ~ Luty 2009 ~
i dysfunkcji w obrębie barku. Dolegliwości
bólowe związane z zespołem bolesnego
barku powodują ogromne utrudnienia w codziennym życiu, uniemożliwiają ubieranie się,
mycie, czesanie. Chory z zespołem nie może
spać w nocy, szczególnie jeśli śpi na chorym
boku. Na tą dolegliwość chorują zarówno młodzi sportowcy, uprawiający akrobację, piłkę
siatkową, rzuty młotem, kulą, jak również
ludzie starsi np. przy intensywnym kopaniu
w ogródku działkowym, grze w tenisa, a nawet forsownej porannej gimnastyce. U ludzi
starszych może przyczynić się długotrwały
bezruch i zmieniająca się wraz z wiekiem
nieprawidłowa postawa ciała i siedzący tryb
życia, który powoduje osłabienie mięśni,
szczególnie obręczy barkowej.
Choroba przebiega w trzech stadiach:
– zapalenie kaletki maziowej – ból pojawia się po przeciążeniu ruchem podnoszenia i rotacji (obrotu) wewnętrznej,
– zapalenie torebki stawowej i ścięgien
– ból występuje podczas pracy mięśni (głowy
długiej mięśnia dwugłowego ramienia),