Streszczenie rozprawy mgr W. Woźniak

Weronika Woźniak-Czekierda
TEMAT
ROZPRAWY
DOKTORSKIEJ:
Zastosowanie
metody Kinesiology Taping w rehabilitacji pacjentów po
aloplastyce stawu kolanowego
Promotor: dr hab. n. med. Dariusz Białoszewski
STRESZCZENIE
Wstęp i cele pracy. Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów jest coraz większym
wyzwaniem dla lekarzy oraz fizjoterapeutów. Metody nieoperacyjne nie zapobiegają
powstawaniu choroby a zabieg chirurgiczny wymaga wielomiesięcznej rehabilitacji.
Po
zabiegu endoprotezoplastyki stawu kolanowego szczególnie istotną wartość dla leczenia
usprawniającego ma poprawa sprawności sensomotorycznej, w tym propriocepcji i
równowagi ciała, co ma znaczący wpływ na poprawę funkcji stawu i mechanizmu chodu.
W niniejszej pracy, podjęto próbę oceny przydatności i wpływu metody Kinesiology
Taping z zastosowaniem aplikacji w modyfikacji własnej, na reedukację czucia głębokiego
oraz poprawę stabilności posturalnej.
Celami pracy były następujące zagadnienia i prace badawcze:
1. Ocena zaburzeń propriocepcji i równowagi ciała u pacjentów po zabiegu
endoprotezoplastyki stawu kolanowego.
2. Przedstawienie
koncepcji
zastosowania
metody
Kinesiology
Taping,
jako
uzupełnienia programu rehabilitacji po aloplastyce stawu kolanowego.
3. Zaproponowanie modyfikacji własnej plastrowania dynamicznego , w celu poprawy
czucia głębokiego stawu kolanowego poddanego aloplastyce.
4. Ocena porównawcza wpływu zaproponowanej modyfikacji na propriocepcję
i stabilizację stawu kolanowego, a także na funkcjonalną sprawność pacjenta.
Poza badaniami własnymi w pracy przedstawiono również syntetycznie zagadnienia,
związane z chorobą zwyrodnieniową stawów, zlokalizowaną w stawie kolanowym,
a mianowicie etiologię, patogenezę, obraz kliniczny, diagnostykę, leczenie - uwzględniając
szczególnie endoprotezoplastykę, a także problemy rehabilitacji u pacjentów po zabiegu
endoprotezoplastyki stawu kolanowego. Przybliżono również zagadnienia dotyczące układu
sensomotorycznego
w
aspekcie
endoprotezoplastyki
stawu
kolanowego,
głównie
propriocepcję i równowagę ciała. Omówiono również metodę Kinesiology Taping, a także
możliwości jej zastosowania u pacjentów po aloplastyce stawu kolanowego.
Materiał i metody. Materiał stanowiło 51 pacjentów po zabiegu endoprotezoplastyki
stawu kolanowego poddanych standardowej rehabilitacji w połączeniu z zastosowaniem
aplikacji Kinesiology Taping, którzy utworzyli Grupę Badaną. Grupę Kontrolną stanowiło 60
pacjentów, którzy przeszli zabieg operacyjny endoprotezoplastyki stawu kolanowego
i byli poddani takiej samej fizjoterapii ale bez zastosowania wspomagającego Kinesiology
Tapingu.
Pacjenci do obu grup byli przydzielani w sposób losowy metodą losowania prostego
tzn. co drugi pacjent po aloplastyce rozpoczynający fizjoterapie trafiał do Grupy Badanej.
Ostatecznie Grupę Badaną utworzyło 51 osób zamiast 60, ponieważ 9 osób z przyczyn
osobistych nie mogło uczęszczać w danym terminie na rehabilitację, a tym samym nie mogło
wziąć udziału w badaniu. Kryterium wykluczającym z badania były inne wskazania
do zabiegu operacyjnego niż choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego, powtórna
endoprotezoplastyka stawu kolanowego, wszczepienie protezy związanej lub półzwiązanej,
wcześniejszy zabieg aloplastyki stawu kolanowego po przeciwnej stronie, współistniejące
choroby, które mogłyby mieć znaczący wpływ na wyniki badań, np. choroba Alzheimera,
trudności w nawiązaniu logicznego kontaktu a także brak zgody ze strony pacjenta na
przeprowadzenie badania.
Metody badawcze obejmowały, oprócz wywiadu, następujące trzy grupy pomiarów:
ocenę
równowagi
(badanie
na
platformie
stabilometrycznej),
ocenę
sprawności
sensomotorycznej – propriocepcji (test czucia pozycji stawu) oraz ocenę sprawności
funkcjonalnej chodu (6 minutowy test marszowy).
Grupę Badaną i Kontrolną oceniano dwukrotnie: przed rozpoczęciem rehabilitacji i po
jej zakończeniu.
Do obliczeń statystycznych użyto następujące testy nieparametryczne:

test kolejności par Wilcoxona (próby zależne) – do porównań zmian w grupach;

test U - Manna Whitneya – dla zbadania różnic między grupami;

za próg istotności przyjęto poziom ufności α=0,05, oznaczający, iż wszystkie wyniki
parametru p<0,05 będą uznawane za istotne statystycznie.
Wyniki. Analiza otrzymanych danych wykazała, że zastosowanie autorskiej
modyfikacji aplikacji Kinesiology Taping istotnie poprawiło efektywność standardowego
procesu usprawniania pacjentów po zabiegu endoprotezoplastyki stawu kolanowego. Poprawę
tę stwierdzono w niemal wszystkich badaniach parametrów równowagi i propriocepcji.
Obszar, w którym poruszał się COF (OCOF), zarówno u pacjentów z Grupy Badanej
jak i Kontrolnej uległ znacznemu zmniejszeniu po 4 tygodniowym turnusie rehabilitacyjnym.
W Grupie Badanej stwierdzono na podstawie testu kolejności par Wilcoxona statystycznie
istotne zmniejszenie się OCOF (p<0,0001) ze średniej powierzchni 5,37cm2 do 1,62cm2.
W Grupie Kontrolnej również stwierdzono istotne statystycznie (p<0,0001) zmniejszenie
OCOF ze średniej powierzchni 3,15cm2 do do 1,82 cm2. Wykazano istotną statystycznie
(p=0,0009) różnicę w poprawie u pacjentów w Grupie Badanej, przeciętnie o 53%,
a w Grupie Kontrolnej przeciętnie o 30%.
Odległość, jaką pokonał COF (DCOF), zarówno u pacjentów z Grupy Badanej jak
i Kontrolnej uległa znacznemu zmniejszeniu po 4 tygodniowym turnusie rehabilitacyjnym.
W Grupie Badanej stwierdzono na podstawie testu kolejności par Wilcoxona statystycznie
istotne zmniejszenie się DCOF (p<0,0001) ze średniej 133,93cm do 83,22cm. W Grupie
Kontrolnej również stwierdzono istotne statystycznie (p<0,0001) zmniejszenie DCOF ze
średniej 125,18cm do 95,18 cm. Wykazano istotną statystycznie (p=0,0461) różnicę
w poprawie u pacjentów w Grupie Badanej, przeciętnie o 23%, a w Grupie Kontrolnej
przeciętnie o 18%
Po 4 tygodniowym turnusie rehabilitacyjnym w obu grupach stwierdzono również
poprawę w precyzji odtworzenia kąta zgięcia w stawie kolanowym (test czucia pozycji
stawu). W Grupie Badanej stwierdzono na podstawie testu kolejności par Wilcoxona
statystycznie istotne zmniejszenie różnicy odtworzonego kąta (p<0,0001) ze średniej 11,67o
do 5,90o. W Grupie Kontrolnej również stwierdzono istotne statystycznie (p=0,0001)
zmniejszenie różnicy obciążeń ze średniej 9,7o do 6,17o. Wykazano istotną statystycznie
(p=0,0294) różnicę w poprawie u pacjentów w Grupie Badanej, przeciętnie o 5o, a w Grupie
Kontrolnej przeciętnie o 4o.
W obu grupach za pomocą 6 minutowego testu marszowego stwierdzono zwiększenie
pokonanego dystansu. W Grupie Badanej stwierdzono na podstawie testu kolejności par
Wilcoxona statystycznie istotne (p<0,0001) wydłużenie dystansu ze średniej 249,76m
do 322,06m. W Grupie Kontrolnej również stwierdzono istotne statystycznie (p<0,0001)
wydłużenie dystansu ze średniej 254,50m do 316,30m. Wykazano istotną statystycznie
(p=0,0164) różnicę w poprawie u pacjentów w Grupie Badanej, przeciętnie o 29%,
a w Grupie Kontrolnej przeciętnie o 25%.
Jedynie w przypadku badania różnicy obciążeń, czyli odsetkowego rozkładu
obciążenia pomiędzy prawą a lewą stopą, nie stwierdzono aby aplikacja w sposób istotny
statystycznie zwiększyła efektywność standardowej rehabilitacji (nie wykazano istotnej
statystycznie (p=0,3421) różnicy w poprawie u pacjentów w Grupie Badanej i w Grupie
Kontrolnej). Jednakże po 4 tygodniowym turnusie rehabilitacyjnym różnica obciążeń
pomiędzy stopami została znacznie zredukowana w obu badanych grupach. W Grupie
Badanej stwierdzono na podstawie testu kolejności par Wilcoxona statystycznie istotne
zmniejszenie różnicy obciążeń (p=0,0003) ze średniej 10,35% do 6,00%. W Grupie
Kontrolnej również stwierdzono istotne statystycznie (p=0,0001) zmniejszenie różnicy
obciążeń ze średniej 9,23% do 6,7%.
Wnioski.
1. Pacjenci po zabiegu endoprotezoplastyki stawu kolanowego charakteryzują się
znacznymi deficytami propriocepcji, pogorszoną równowagą ciała oraz pogorszoną
sprawnością funkcjonalną, co może zwiększać w tej grupie chorych ryzyko upadków.
2. U pacjentów poddanych aloplastyce stawu kolanowego zarówno klasyczna
fizjoterapia jak i terapia połączona z zastosowaniem modyfikacji własnej aplikacji
Kinesiology Tapingu może istotnie poprawiać poziom propriocepcji, równowagi ciała
i funkcjonalnej sprawności ogólnej.
3. Zaproponowana technika plastrowania dynamicznego może optymalizować klasyczną
fizjoterapię stosowaną u pacjentów po aloplastykach stawu kolanowego i powodować
jej większą efektywność kliniczną.
4. Uzyskane wyniki stanowią zgodną z zasadami Evidence-based Medicine przesłankę
do prowadzenia dalszych prospektywnych, randomizowanych badań nad szerszym niż
dotychczas wprowadzaniem plastrowania dynamicznego wg koncepcji Kinesiology
Taping do ortopedii i traumatologii narządu ruchu.
,,Use of Kinesiology Taping method in rehabilitation of
patients after total knee replacement’’
SUMMARY
Introduction and objectives of the work. Treatment of osteoarthritis is a growing
challenge for doctors and physiotherapists. Non-surgical methods do not prevent the
formation of the disease and surgical procedure requires several months of rehabilitation.
After total knee replacement especially important value for rehabilitation treatment is to
improve sensorimotor efficiency, including proprioception and balance of the body, which has
a significant impact on improving joint function and gait mechanism.
This work attempts to assess the usefulness and impact of Kinesiology Taping with the
use of application in own modification, on reeducation of proprioception and improvement of
postural stability.
Objectives of the work were the following issues and research:
1. Assessment of disorders of proprioception and postural balance in patients after total
knee replacement.
2. Presentation of the concept of the application of Kinesiology Taping, as a complement
to the rehabilitation program after knee replacement surgery.
3. Proposing own modification of dynamic taping, in order to improve proprioception of
the knee after replacement procedure.
4. Comparative evaluation of the effect of proposed modifications on proprioception and
stability of the knee joint as well as the functional efficiency of the patient.
Apart from own research, the work also synthetically presents issues associated with
osteoarthritis, located in the knee joint, namely the etiology, pathogenesis, clinical
presentation, diagnosis, treatment - particularly having regard to arthroplasty, as well as
problems of rehabilitation in patients after total knee replacement. It approximated also issues
concerning the sensomotoric system in terms of total knee replacement, especially
proprioception and balance of the body. It also discusses the method of Kinesiology Taping,
as well as the possibility of its use in patients after knee replacement surgery.
Material and methods. The material consisted of 51 patients undergoing total knee
replacement surgery subjected to standard rehabilitation combined with the use of
Kinesiology Taping, who formed The Study Group. The control group consisted of 60
patients who underwent total knee replacement surgery were subjected to the same physical
therapy but without the use of Kinesiology Taping.
Patients in both groups were assigned at random by simple drawing, i.e. every second
patient after knee replacement surgery starting physiotherapy was directed to the study group.
The study group eventually formed 51 people instead of 60, because 9 people for personal
reasons could not attend in a given period of rehabilitation, and could not therefore take part
in the study. The exclusion criteria from the study were other indications for surgery than
osteoarthritis of the knee, re-arthroplasty of the knee, implantation of fixed or semi-fixed
prosthesis, earlier knee replacement surgery on the opposite side, coexisting disease that could
have a significant impact on the test results, e.g. Alzheimer's disease, difficulties in logical
contact and lack of consent of the patient for the study.
Research methods included, in addition to the interview, the following three groups of
measurements: an assessment of balance (test on stabilometric platform), an assessment of
sensomotoric efficiency - proprioception (sensory test of joint position) and an assessment of
functional capacity of gait (6 minute walk test).
Study and control groups were evaluated twice: before starting rehabilitation and after
completion.
For statistical calculations were used the following non-parametric tests:

Wilcoxon matched pairs test (paired tests) - for comparison of changes in groups;

Mann-Whitney U-test - to examine differences between groups;

the threshold of significance was the confidence level α = 0.05, indicating that all
results of parameter p <0.05 are considered statistically significant.
Results. Analysis of obtained data showed that the use of own modification of
Kinesiology Taping significantly improved the efficiency of the standard process of
rehabilitation in patients after total knee replacement. This improvement was found in almost
all clinical parameters of balance and proprioception. The area where COF was moving, both
in patients from the study and the control group decreased significantly after 4 weeks in
rehabilitation. In the study group in the Wilcoxon test has been identified a statistically
significant decrease in the area (p <0.0001) with a mean surface of 5,37cm 2 to 1,62cm2. In the
control group was also observed statistically significant (p <0.0001) reduction of the area with
an average of 3,15cm2 to a 1.82 cm2. Statistically significant (p = 0.0009) difference has been
shown in the improvement of patients in the study group, on average, by 53%, and in the
control group on average by 30%.
The distance covered by COF, both in patients from the study and the control group
has been significantly reduced after 4 weeks in rehabilitation. In the study group in the
Wilcoxon test has been identified a statistically significant decrease in the distance (p
<0.0001) with a mean of 133,93cm to 83,22cm. In the control group was also observed
statistically significant (p <0.0001) reduction of the distance from the average 125,18cm to
95.18 cm. Statistically significant (p = 0.0461) difference has been shown in the improvement
of patients in the study group, on average, by 23%, and in the control group on average by
18%
After 4 weeks of rehabilitation in both groups were also observed improvements in
precision of knee joint flexion angle restoration (sensory test of joint position). In the study
group in the Wilcoxon test has been identified a statistically significant decrease of the
reconstituted angle difference (p <0.0001) with a mean 11,67o 5,90o. In the control group was
also observed statistically significant (p = 0.0001) reduction of load difference of average 9,7 o
to 6,17o. Statistically significant (p = 0.0294) difference has been shown in the improvement
of patients in the study group, on average, by 5o, and in the control group on average by 4o.
In both groups, 6 minute walk test showed an increase in traveled distance. In the
study group in the Wilcoxon test has been identified a statistically significant (p <0.0001)
increase of the distance from the average 249,76m to 322,06m. In the control group was also
observed statistically significant (p <0.0001) increase the distance from the average 254,50m
to 316,30m. Statistically significant (p = 0.0164) difference has been shown in the
improvement in patients in the study group, on average, by 29%, while in the control group on
average by 25%.
Only in case of testing difference of loads, i.e. percentage load distribution between
the right and left foot, there was observed no statistically significant increase of efficiency of
standard rehabilitation with the application (no statistically significant (p = 0.3421) difference
in the improvement of in patients in the study group and control group was observed).
However, after 4 weeks in rehabilitation the difference between loads of feets was
significantly reduced in both groups. In the study group in the Wilcoxon test has been
identified a statistically significant reduction in loads difference (p = 0.0003) with an average
10.35% to 6.00%. In the control group was also observed statistically significant (p = 0.0001)
reduction of loads difference from an average of 9.23% to 6.7%.
Conclusions.
1. Patients after total knee replacement surgery are characterized by significant
deficiencies in proprioception, impaired postural balance and impaired functional
efficiency, which may increase in these patients the risk of falls.
2. In patients undergoing knee replacement surgery in both classic physiotherapy and
therapy combined with the use of own modification of Kinesiology Taping application
can significantly improve the level of proprioception, balance of the body and general
functional efficiency.
3. The proposed dynamic taping technique can optimize the classical physical therapy
used in patients after knee replacement surgery and cause it greater clinical efficacy.
4. The results represent compatible with the principles of Evidence-based Medicine
prerequisite for further prospective randomized studies on a wider than before
introduction of dynamic taping according to the concept of Kinesiology Taping for
orthopedics and traumatology.