BOGATYŃSKI DRAMAT II

(Gustave Doré - The Deluge)
Ryszard Sawicki Zbigniew Szklarek
BOGATYŃSKI DRAMAT II
BOGATYNIAER DRAMA II
Tłumaczenie: / Übersetzungen:
Dominika Schell
Lipsk / Leipzig
„Nie można bowiem dobrze służyć Narodowi,
nie znając jego historii, tradycji czy kultury.” (Jan Paweł II – Łowicz, 14 czerwca 1999r.)
”Es ist unmöglich der Nation gut zu dienen,
ohne ihre Geschichte, Tradition und Kultur zu kennen.„
(Johannes Paul II. - Lowicz, 14. Juni 1999.)
BOGATYNIA / REICHENAU
2011
BOGATYŃSKI DRAMAT - II
08 - 08 - 2010
2
Spis treści
Inhaltsverzeichnis
Liebe Leserinnen und Leser ......................................
Es Können wir uns schützen vor Hochwasser? ...........
Wie geht man mit den Risiken ..................................
Anschauliche Karte der Einzugsgebiete Oleška .......
Der zweite Teil des Dramas - 07 August 2010 ...............
(Aus den Erinnerungen der Autoren)
Der zweite Tag des Dramas 08.08.2010 ...................
(Aus den Erinnerungen der Autoren)
Reichenau Stadtplan, aufgeschlüsselt nach Sektoren ..
Sektor 1 - Turowska Strasse ...................................
Sektor 2 - Waryńskiego Strasse, 1 Maja Strasse ........
Sektor 3 - Kościuszki Strasse, Listopadowa Strasse ....
Sektor 4-5 - Górna Strasse, Główna Strasse .............
Sektor 6-7 - Główna Strasse, Nadrzeczna Strasse ......
Turowska Strasse ..................................................
Strumykowa Strasse...............................................
Bojowników o Wolność i Demokrację Strasse .............
Armii Czerwonej Strasse ........................................
1 Maja Strasse ......................................................
Bohaterów Warszawy Platz .....................................
Waryńskiego Strasse .............................................
Kościuszki Strasse .................................................
Teile der King John-Brücke ..................................
Górna Strasse .......................................................
Główna Strasse......................................................
Nadrzeczna Strasse ...............................................
Reichenau Hochwasser 2010 ...................................
Radmeritz Hochwasser 2010 ...................................
Hochwasser 2010 (Dammbruchwellen am Tank Witka) .....
Hochwasser 2010 Kloster St. Marienthal in Ostritz .....
Hochwasser 2010 Görlitz ........................................
3
4
6
7
8
16
22
23
24
25
26
27
28
30
31
32
34
36
40
50
60
68
70
72
94
100
101
102
103
Drodzy czytelnicy ................................................ 3
Czy potrafimy chronić się przed powodzią?........... 4
Jak postępować podczas zagrożenia ......................
6
Poglądowa mapa zlewni rzeki Oleski i Miedzianki .....
7
Druga część dramatu – 07 sierpień 2010 r. ............. 8
(Ze wspomnień autorów)
Dzień drugi dramatu 08.08.2010 r. ........................ 16
(Ze wspomnień autorów)
Bogatynia - plan miasta z podziałem na sektory ...... 22
Sektor nr 1 - ul. Turowska, Strumykowa ................ 23
Sektor nr 2 - ul. Waryńskiego, 1 Maja .................... 24
Sektor nr 3 - ul. Kościuszki, Listopadowa ................ 25
Sektor nr 4-5 - ul. Górna, Główna ......................... 26
Sektor nr 6-7 - ul. Główna, Nadrzeczna ................. 27
ul. Turowska ...................................................... 28
ul. Strumykowa .................................................. 30
ul. Bojowników o Wolność i Demokrację ................. 31
ul. Armii Czerwonej ............................................. 32
ul. 1 Maja .......................................................... 34
Plac Bohaterów Warszawy .................................... 36
ul. Waryńskiego .................................................. 40
ul. Kościuszki ..................................................... 50
Fragmenty Mostu Króla Jana ............................. 60
ul. Górna ........................................................... 68
ul. Główna ......................................................... 70
ul. Nadrzeczna ................................................... 72
Bogatynia powódź 2010r. ..................................... 94
Radomierzyce powódź 2010 r. ............................... 100
Powódź 2010 r. (przerwanie tamy na zbiorniku Witka) ... 101
Powódź 2010 r. Klasztor Marienthal - Ostritz......... 102
Powódź 2010 r. Zgorzelec .................................... 103
Bogatynia / Reichenau 2011
BOGATYŃSKI DRAMAT - II
08 - 08 - 2010
Liebe Leserinnen und Leser
3
Drodzy czytelnicy
Es musste irgendwann passieren und kann jederzeit
wieder vorkommen. Genau wie jede andere Naturgewalt. Wenn an einem Tag die Monatsmenge an
Regen fällt, ist die Überschwemmung unvermeidlich.
Das einzige, was man tun kann, ist zu versuchen, sie
vorherzusagen und die Folgen zu minimieren. Zaubersprüche helfen hier leider nicht, was wir brauchen ist ein effizientes Dammsystem, Staubecken,
Böschungen. Für den Bau sind Konsequenzen sowie
Aufwand mehreren Genarationen und eine Perspektive der strategischen Planung nötig, die länger als
eine Legislaturperiode des Sejms dauert. Das alles
fehlt uns mehr als das Geld, denn die Kosten für die
Beseitigung der Flutschäden größer sind, als der Bau
angemessener Infrastruktur.
Heute, wo das Wasser gefallen ist und die Emotionen, die Verantwortlichen zu finden, nachgelassen
haben, kehren wir zu der August-Katastrophe zurück, um uns allen bewusst zu machen, dass wir für
eine Katastrophe vorbereitet sein müssen.
Im Gegensatz zum ersten historischen Teil unserer
Broschüre, ist der zweite auf der Grundlage eigener Gefühle, der Anwohner und Augenzeugen dieser
schrecklichen Tragödie geschrieben. Heute, wenn
wir an die Tage zurückdenken, haben wir Recht zu
behaupten, dass die durch die Flut verlassene Verwüstung lange in unserer Erinnerung bleibt und es
noch viel Zeit vergehen muss, bevor die Normalität
und Pracht der Stadt wiederhergestellt wird.
Bogatynia wurde von natürlichen Rohstoffen gebaut und gerade die Natur hat zu dieser Tragödie
beigetragen. Sie denkt und handelt schneller als ein
Mensch. Davon haben wir und überzeugt beim Sonntagsspaziergang, wir haben die Fortschritte und
das Tempo des Stadtsaufbaus beobachtet.
Wir sind stolz, dass wir in dem Land der alten Sorben leben, die ihre eigenen Traditionen, Sprache und
den einzigartigen Baustil (Umgebinde) hatten. Trotz
der großen Vernichtung der Stadt wird die Sympathie für unsere Bogatynia für immer bleiben.
Wir bedanken uns bei unseren Lesern für all die
Anerkennungsworte, die uns zusätzlich mobilisiert
haben, den nächsten Teil der Geschichte zu schreiben. Sowohl in dem ersten als auch in dem zweiten
Teil unserer Publikation wollen wir uns mit den Anwohnern verbinden, die diese schreckliche Tragödie
erlebt haben. Wir bedanken uns für die Mühe, die in
den Wiederaufbau der Häuser gesteckt wurde. Hoffentlich müssen es die Betroffenen nicht noch mal
erleben. Herzlichen Dank noch einmal.
Wir hoffen, dass unsere Arbeit zum Nachdenken anregen wird, über die wirksamen Maßnahmen und
Handlungen, die und vor der schrecklichen Naturgewalt schützen können.
To musiało się kiedyś zdarzyć i może się powtórzyć
w każdej chwili. Tak jak każdy żywioł natury. Gdy w ciągu doby spada z nieba miesięczna porcja deszczu, powódź jest nieuchronna. Jedyne, co można wtedy zrobić,
to starać się ją przewidzieć i zminimalizować skutki.
Ale do tego nie wystarczą zaklęcia, powinniśmy mieć
sprawny system zapór, zbiorników i obwałowań. By go
zbudować, potrzeba perspektywy planowania dłuższej
niż kadencja sejmu, konsekwencji i wysiłku kilku pokoleń. Tego właśnie nam brakuje bardziej niż pieniędzy,
ponieważ koszty usuwania skutków powodzi są większe
niż zbudowanie odpowiedniej infrastruktury.
Dziś, gdy opadły już wody, a dużo później po nich emocje związane z szukaniem winnych zaistniałej sytuacji,
wracamy do sierpniowej katastrofy, nie po to, by komukolwiek cokolwiek wypominać, lecz by uzmysłowić nam
wszystkim, że powinniśmy być przygotowani na taki
kataklizm. Czy musimy, więc czekać aż natura znowu
da nam pretekst, by po raz kolejny powiedzieć: mądry
Polak po... wodzie? [1]
W odróżnieniu do pierwszej części historycznej naszej
broszurki druga, jest pisana na podstawie odczuć własnych, mieszkańców oraz świadków naocznych tej strasznej tragedii, jaka nas spotkała. Dzisiaj wspominając te
dni sądzimy, że spustoszenie, jakie pozostawiła po sobie
ta tragedia na długie lata pozostanie w naszej pamięci
i bardzo dużo wody upłynie w Miedziance przy normalnym
stanie wody, by w niewielkim stopniu przywrócić dawną
świetność i rzeczywistość naszego miasta.
Bogatynia była budowana z materiałów, które stworzyła natura i to właśnie ona przyczyniła się do całej tej
tragedii, natura szybciej myśli i działa, aniżeli człowiek.
Będąc na kolejnej sesji zdjęciowej oglądaliśmy, jak daleko poczynione są starania i w jakim tempie jest odbudowywane nasze miasto.
Jesteśmy dumni, że mieszkamy w tym zakątku Polski,
a szczególnie w krainie dawnych Łużyczan, którzy mieli
swoje tradycje, język i styl wyjątkowego budownictwa
(przysłupowo-zrębowego). Mimo tak wielkich zniszczeń, sentyment do naszego miasta pozostanie w nas
na bardzo długie lata.
Dziękujemy serdecznie naszym czytelnikom za słowa
uznania, które dodatkowo nas mobilizują do pisania kolejnych części historii związanych z naszym miastem.
Tak w pierwszej jak i w drugiej części naszej publikacji pragniemy połączyć się z mieszkańcami, którzy tej
strasznej tragedii doświadczyli, pragniemy podziękować
za wysiłek, jaki wnieśli w odbudowę swoich mieszkań i
oby po raz drugi tego nie musieli przeżywać, jeszcze raz
serdeczne dziękujemy.
Mamy nadzieję, iż nasza praca wprowadzi naszych
czytelników w refleksję i zadumę nad podjęciem skutecznych środków i działań chroniących przed tym
potwornym żywiołem.
Autoren: Z. Szklarek, R. Sawicki
Autorzy: Z. Szklarek, R. Sawicki
[1] - Fragm. artykułu z „Wiedzy i Życie” nr 10 /1997 „Potop 97” Andrzej Gorzym.
Bogatynia / Reichenau 2011
BOGATYŃSKI DRAMAT - II
08 - 08 - 2010
4
Grażyna Adamczyk Lidtke ist ein Mitglied der polnischen Schriftstellerverbandes, ausgestellt hat mehrere
Gedichtbände. Zitiert aus einem Gedichtband, „Communications in my backyard„
Der Autor im Jahre 1997 auf ihrer Haut hat die Auswirkungen von Überschwemmungen, Wroclaw getroffen gelitten.
Seit einigen Tagen blieb gefangen in seinen eigenen
Block in der Mitte zu beobachten und zu notieren alles,
was um der unmittelbaren Umgebung passiert ist.
Ihre Gedichte, Essays und Lyrik, sondern haben sich
zu einem kurzen Chronik der Ereignisse und des menschlichen Verhaltens im Angesicht der Katastrophe.
Tabellenzeilen
Auf dem Fluss - Kazimierz Przerwa -Tetmajer .......... 28
Panik - Grażyna Adamczyk ................................. 30
Panik - Grażyna Adamczyk
(übersetzt aus dem Deutschen Dominika Schell-Sawicka) ........... 32
Katastrophe - Rita Boumi Papa
(Übersetzt vom griechischen Nikos Chadzinikolau) ................... 36
Hochwasser - Wojciech Kulawski ............................ 40
Frühling 2010 - Józef Herbut .................................. 42
Hochwasser - Gűnter Grass*.................................. 44
Hochwasser - Gűnter Grass*
(übersetzt aus dem Deutschen Maria Krysztofiak) ................... 45
Die Flut von Hochwasser -Informationen - Michał Zabłocki.. 48
Vereinigt wasser - Agnieszka Osiecka ..................... 51
Abendessen - Grażyna Adamczyk Lidtke ................. 54
Hochwasser - Sylen .............................................. 61
Am Fluss - Kazimierz Przerwa Tetmajer
(übersetzt aus dem Deutschen Dominika Schell-Sawicka) ........... 65
Schweigen - Grażyna Adamczyk Lidtke ................... 68
Sie interessieren sich für - Grażyna Adamczyk Lidtke. 72
Raten Sie zgadula - Grażyna Adamczyk Lidtke ......... 74
Auf der Welle - Marzena Borowska ......................... 76
Hochwasser - Anna Wojdecka ................................ 79
Furcht - Wpisany przez Miłosza ................................. 82
Die Flut von Hochwasser -Informationen - Michał Zabłocki
(übersetzt aus dem Deutschen Dominika Schell-Sawicka) ........... 87
Das Wasser fährt - Grażyna Adamczyk Lidtke........... 89
Hilfe - Grażyna Adamczyk Lidtke ......................... 93
Dreizehnte - Grażyna Adamczyk Lidtke .................. 94
Standard - Grażyna Adamczyk Lidtke .................... 97
Kampf - Grażyna Adamczyk Lidtke ........................ 100
Attitudes von Feiglingen, und der Geruch der Angst.. 103
Spis wierszy
Nad rzeką - Kazimierz Przerwa -Tetmajer ............... 28
Panika - Grażyna Adamczyk .............................. 30
Panik - Grażyna Adamczyk
(na niemiecki przełożyła Dominika Schell-Sawicka) .............. 32
Kataklizm - Rita Boumi Papa
(z greckiego przełożył Nikos Chadzinikolau) ......................... 36
Powódź - Wojciech Kulawski ................................. 40
Wiosna 2010 - Józef Herbut .................................. 42
Hochwasser - Gűnter Grass*.................................. 44
Powódź - Gűnter Grass*
(z niemieckiego przełożyła Maria Krysztofiak) ........................ 45
Zalew informacji na temat powodzi-Michał Zabłocki.. 48
Wielka woda - Agnieszka Osiecka .......................... 51
Kolacja - Grażyna Adamczyk Lidtke ....................... 54
Powódź - Sylen ................................................... 61
Am Fluss - Kazimierz Przerwa Tetmajer
(na niemiecki przełożyła Dominika Schell-Sawicka) ................
65
Cisza - Grażyna Adamczyk Lidtke .......................... 68
Wczasy w mieście - Grażyna Adamczyk Lidtke ........ 72
Zgaduj zgadula - Grażyna Adamczyk Lidtke ............ 74
Na fali - Marzena Borowska .................................. 76
Powódź - Anna Wojdecka ..................................... 79
Strach - Wpisany przez Miłosza ............................. 82
Die Flut von Hochwasser -Informationen - Michał Zabłocki
87
(na niemiecki przełożyła Dominika Schell-Sawicka) ...............
Idzie Woda - Grażyna Adamczyk Lidtke................... 89
Pomoc - Grażyna Adamczyk Lidtke ....................... 93
Trzynastego - Grażyna Adamczyk Lidtke.................. 94
Norma - Grażyna Adamczyk Lidtke ........................ 97
Bitwa - Grażyna Adamczyk Lidtke .......................... 100
Postawy tchórzy, a zapach strachu ......................... 103
Grażyna Adamczyk Lidtke jest członkiem Związku
Literatów Polskich, wydała kilka tomików poezji.
Cytowane wiersze pochodzą z tomiku "Komunikaty
z mojego podwórka "
Autorka w 1997 roku na własnej skórze doznała skutków powodzi, która nawiedziła Wrocław.
Przez kilkanaście dni pozostając uwięziona we własnym bloku, w centrum miasta obserwowała i notowała wszystko to, co działo się dookoła, w najbliższym
otoczeniu.
Jej wiersze, a raczej poetyckie eseje, stały się
krótkometrażową kroniką zdarzeń i zachowań ludzi
w obliczu kataklizmu.
Bogatynia / Reichenau 2011