UKRAINA

UKRAINA
Nazwa oficjalna: Ukraina
Nazwa oficjalna w języku
lokalnym: Ukraina
Podstawowe informacje:
PołoŜenie:
Państwo
we
wschodniej
Europie
nad
Morzem
Czarnym,
graniczące
na północy z Białorusią, na zachodzie z Polską, Słowacją i Węgrami, od południa
z Mołdową i Rumunią i na wschodzie z Rosją
Powierzchnia: 603 700 km2 (prawie 2 razy więcej niŜ Polska)
Stolica (l. mieszk.): Kijów (2,6 mln)
Inne duŜe miasta (powyŜej 1 mln mieszkańców): Donieck, Dniepropietrowsk, Charków, Odessa
Podział administracyjny: Terytorium Ukrainy obejmuje 24 obwody (l. poj. - oblast'), 2 miasta
wydzielone o statusie obwodu: Kijów i Sewastopol oraz Autonomiczną Republikę Krymską,
posiadającą własną konstytucję i rząd. Obwody dzielą się na rejony.
Święta, dni wolne od pracy: Nowy Rok (1 stycznia), BoŜe Narodzenie (7 stycznia), Dzień Kobiet
(8 marca), Wielkanoc i Zesłanie Ducha Świętego (ruchome wg kalendarza wschodniego, obecnie
z reguły tydzień później niŜ Wielkanoc w Polsce), Święto Solidarności Pracy (1-2 maja), Dzień
Zwycięstwa (9 maja), Święto Konstytucji (28 lipca) i Święto Niepodległości (24 sierpnia).
Czas: UTC + 2, czas letni: UTC +3 (godzinę poźniej niŜ w Polsce)
Numer kierunkowy: z Ukrainy do Polski: 810 48 + numer kierunkowy miasta. Numer kierunkowy
z Polski na Ukrainę: 00 380 + numer kierunkowy miasta.
Głowa państwa: Prezydent Wiktor Juszczenko (od 23 stycznia 2005)
Ludność:
Liczba ludności: 47 425 336 (lipiec 2005)
Gęstość zaludnienia: 79 os./ km2
Przyrost naturalny: - 0,63 %
Średnia długość Ŝycia: 75 lat – kobiety, 64 lat - męŜczyźni
Grupy etniczne: 77,8% - Ukraińcy, 17,3% - Rosjanie, 0,6% - Białorusini, 0,3% - Polacy. Spośród
Ukraińców jedynie 85,2% uwaŜa za ojczysty język ukraiński, pozostałe 14,8% wskazuje na rosyjski.
W sumie język ukraiński jest pierwszym językiem dla 67% ludności kraju
Grupy wyznaniowe: 60% osób deklaruje się jako wierzące. 19% naleŜy do Ukraińskiej Cerkwi
Prawosławnej (prawosławni Patriarchatu Kijowskiego), 16% to prawosławni bez określenia
1
jurysdykcji, 9% prawosławni Patriarchatu Moskiewskiego, 6 % grekokatolicy (Ukraińska Cerkiew
Greckokatolicka), 1,7% prawosławni ukraińskiego kościoła autokefalicznego, pozostali - 9%
Stopień analfabetyzmu: 0,2%
Osoby Ŝyjące poniŜej poziomu ubóstwa: 29% (2003 r.)
Gospodarka:
PKB na mieszkańca: 6300 USD (połowę mniejszy niŜ w Polsce)
Inflacja: 12% (2004)
Bezrobocie: oficjalnie zarejestrowani 3,5%, szacunkowo ok. 10%
Starannie opracowane informacje o Ukrainie, a takŜe szczegółowe porady dotyczące podróŜowania,
zakwaterowania, porozumiewania się itp. znajdują się na stronie: www.suputnyk.site.pl
Jak dojechać?
Samolot
Z Warszawy bilet w wersji APEX (czyli kupowany z wyprzedzeniem dwutygodniowym oraz gdy
zamierzamy spędzić na Ukrainie nocleg z soboty na niedzielę) kosztuje poniŜej 1000 zł do Lwowa
i Kijowa. JeŜeli lecimy na jeden-dwa dni w ciągu tygodnia to cena wzrasta prawie dwukrotnie (około
1700 PLN). Czas podroŜy – 1 godzina 35 minut. Loty codziennie, w niektóre dni tygodnia 2 razy.
Lotnisko w Kijowie (Borispol) znajduje się około 50 kilometrów od centrum.
Dojazd taksówką do centrum miasta to wydatek kolejnych 60-70 złotych (ok. 20$). Są teŜ liczne
stoiska firm taksówkowych, ale ceny niezaleŜnie od źródła są podobne (z tym, Ŝe jeśli potrzebujemy
to firma wystawi nam rachunek). Dojazd autobusem na tej trasie kosztuje 10 hrywien.
Autobus
Wiele miejscowości ma bezpośrednie połączenia PKS z Ukrainą. Sprawnie połączenia funkcjonują
m.in. na liniach: Katowice – Kraków - Przemyśl – Lwów oraz Warszawa – Lublin – Lwów.
Z Przemyśla są bezpośrednie połączenia autobusowe m.in. do: Lwowa, Kałusz, Czerniowców,
Tarnopola i Iwano-Frankowska. Z Lublina moŜna bezpośrednio dojechać m.in. do: Kołomyi, Lwowa,
Łucka, Kowla, Równego, Szepietówki oraz Tarnopola.
Przy połączeniach autobusowych zdarza się kilkugodzinne oczekiwanie na granicy. Czasem udaje się
jednak przejechać granicę sprawnie w 45 minut. PrzedłuŜające się postoje i opóźnienia względem
rozkładu, naleŜy uwzględnić przy planowaniu przesiadek.
Z Warszawy do Lwowa kursuje rejsowy autobus z Dworca Zachodniego. Bilety moŜna wykupić
nawet na kilka dni wcześniej w kasie, cena 75 zł, wyjazd ok. 22.00 przyjazd ok. 7.00.
Pociąg
Bezpośrednie pociągi sypialne do Kijowa kursują z Warszawy i Krakowa. Pociąg
z Warszawy Wschodniej (przez m.in.: Puławy, Lublin, Chełm, Dorohusk, Kowel ) kursuje dwa
razy dziennie. Odjazd o 6.21 (trasa z Kowla przez Rafalówkę, Sarni, Korosten) – przejazd w czasie 15
godzin.
2
Odjazd o 21.21 (trasa z Kowla przez: Równe, Szepietówkę, Bardziszew) - przejazd
w czasie 17,5 godziny. Czas oczekiwania na granicy to ok. cztery godziny, bilet kosztuje 250 zł.
Przejazd pociągiem wygodny, moŜna zamówić klasę pierwszą. Bilety zawsze są za wyjątkiem
przeddni duŜych świąt, wakacji.
Codziennie kursuje pociąg z Krakowa do Kijowa przez m.in. Lwów, Tarnopol, Chmielnicki
i Winnicę, czas podróŜy 19 godzin.
Na Krym do Symferopola moŜna dojechać bezpośrednim pociągiem z Warszawy, który odjeŜdŜa
w środy i soboty. Czas przejazdu to 33 godziny. Koszt ok. 350 zł. Warunki
w pociągu dobre.
Jak podróŜować na miejscu?
Samoloty z Kijowa do największych miast (Lwów, Odessa, Symferopol). Szczegółowy rozkład
połączeń i informacje na ten temat są dostępne na stronie www.aerosvit.ua.
Pociągi – tanio, w miarę szybko, często w nocy. Wagony sypialne. Bilety są w kasach
na dworcach – lepiej kupować wcześniej (szczególnie w czasie wakacji w szkołach
i na uczelniach). Kupując bilet naleŜy okazać paszport. Problemem moŜe być nieodpowiedni stan
sanitarny pociągu. Rozkłady jazdy są dostępne na stronach: www.pkp.com.pl, www.uz.gov.ua/rasp/,
www.poezda.net
Autokary to często najszybszy i najwygodniejszy rodzaj transportu. Bilet w autobusie pospiesznym
klasy LUX z klimatyzacją i video jest ciągle w bardzo przystępnej cenie. Zarówno w miastach jak
i poza nimi szeroko rozpowszechniona sieć komunikacji mikrobusowej tzw. marszrutki obsługiwanej
przez prywatnych przewoźników. Stan czystości prowincjonalnych marszrutek pozostawia wiele
do Ŝyczenia. Czasem są niebezpieczne ze względu na styl jazdy kierowców.
W Kijowie wygodnym środkiem transportu jest metro. Kosztuje 50 kopiejek. Korzystanie polega na
zakupie Ŝetonu i wrzuceniu go do bramki. Po przejściu bramki zostajemy bez Ŝadnego dowodu,
Ŝe wrzuciliśmy Ŝeton, ale tak ma być. W Kijowie jest kilka linii metra. Nie zawsze do końca czytelny
system łączenia się linii, wybierania kierunków itp. (brak pomocnych mapek ze schematami),
ale sprawa jest do opanowania.
Przejazdy pociągiem.
W większych miastach bardzo dobre warunki na dworcach. Istnieje moŜliwość wynajęcia miejsca
do spania na dworcu, gdy pociąg przyjeŜdŜa w godzinach nocnych. Koszt noclegu to ok. 30 – 40 zł.
Przy zakupie biletów na terenie Ukrainy potrzebny jest paszport lub kopia pierwszej strony. Bilety
kupowane na terenie Ukrainy są tańsze niŜ zakupione w Polsce.
Taksówki są stosunkowo tanie. Czasami dla kilku osób opłaca się wynająć prywatnego przewoźnika,
aby nas przewiózł.
3
Waluta i przepisy celne
Hrywna. 1 UAH = 5,05 USD =
6,1 EUR., aktualny kurs dostępny na stronie:
http://www.bank.gov.ua/kurs/engl/last_kurs1.htm
Wszędzie moŜna swobodnie operować dolarami i euro. Kantory praktycznie w kaŜdym mieście.
Warto mieć dolary lub euro. Złotówki moŜna wymieniać swobodnie tylko na zachodzie Ukrainy –
blisko granicy z Polską (Lwów, Równe, Łuck itp.).
Kwotę powyŜej 1000 $ lepiej zadeklarować przy wwozie do Ukrainy, aby w razie potrzeby móc
wywieźć z powrotem. MoŜemy zostać zapytani o ilość wwoŜonych walut obcych i musieć je okazać.
Nie ma większych problemów z dostępnością bankomatów i płaceniem kartami płatniczymi w duŜych
miastach, w mniejszych miejscowościach róŜnie. W razie potrzeby moŜna przesyłać gotówkę
systemem Western Union. Na terenie całego kraju funkcjonuje bardzo wiele placówek Western Union,
system jest takŜe obsługiwany przez placówki banków: Aval, Oszczadbank Ukrajiny, Pravex-Bank
i Ukrsocbank.
Język i porozumiewanie się
Oficjalnym językiem jest język ukraiński. Często uŜywany jest teŜ rosyjski (wschodnia część kraju,
Krym) a takŜe mieszanki rosyjskiego i ukraińskiego (tzw. surŜyk). Na Ukrainie Zachodniej (w
okolicach Lwowa, Łucka i Równego) częsta znajomość języka polskiego. W duŜych miastach
młodzieŜ zna równieŜ angielski.
Noclegi
Hoteli mało i zazwyczaj mają niski standard. Dobre hotele są drogie, aczkolwiek zdarzają się
pozytywne niespodzianki np. hotel Łuck w Łucku. W duŜych miastach alternatywą hoteli mogą być
agencje wynajmu mieszkań na dowolny termin. We Lwowie cena mieszkania dla 2-3 osób ok. 20
dolarów za dobę. Podobnie w innych rejonach. W mieszkaniu do dyspozycji jest łazienka, kuchnia itp.
WyŜywienie, przynajmniej częściowo, moŜna przyrządzać samemu.
Hotele średniej klasy (pokój 2 osobowy z łazienką) kosztuje w róŜnych rejonach Ukrainy od 30 do 60
dolarów za dobę. Oferty hoteli dostępne w internecie są raczej drogie (około 400 złotych). W Kijowie
godny polecenia hotel (znajduje się w samym centrum, blisko stąd do metra i niektórych głównych
atrakcji turystycznych) nazywa się Kozatsky i znajduje na Majdanie NiezaleŜności. Cena za pokój 43$
- w cenie śniadanie (dobrei obfite) – warto skorzystać ze względów sentymentalnych – klucz
otrzymamy od etaŜowej, po oficjalnym zarejestrowaniu się recepcji. MoŜna skorzystać z biura
turystycznego ("New Logic" Incoming Tour Operator, 6-A,Mykhailovskaya str. Kiev,01001,Ukraine
Tel/fax +38 044 206 33 22, mailto:[email protected], z tym Ŝe problemem jest
kwestiawystawienia rachunku – biuro daje tylko voucher na nasze nazwisko.
Łuck – hotel „Ukraina” – najlepszy w mieście, ceny od 100 do 150 PLN za dobę/os.
Iwano-Frankowsk – Hotel „Nadia” – najlepszy w mieście, ceny od 150 do 200 PLN
za dobę/os.
4
Warunki higieniczno – sanitarne
W duŜych miastach porównywalne z polskimi, na prowincji, a zwłaszcza na wsi moŜna spotkać
miejscowości bez wodociagów i kanalizacji. We Lwowie woda jest w kranach w godzinach 6.009.00 i 18.00 – 21.00.
Poczta, Telefon, Internet
Pocztowe oddziały znajdują się na terenie całego kraju w prawie w kaŜdej wsi. Usługi bardzo tanie,
ale dlługowy konywane. Zwykły list do Polski średnio idzie tydzień. Jest poczta AVIA (priorytet).
Aparaty telefoniczne (taksofony) są na ulicach w duŜych miastach. Kafejki internetowe są bardzo
popularne w duŜych miastach, w małych miejscowościach w ogóle nie ma dostępu do internetu.
WyŜywienie
Pierogi, barszcz, kotlety, gołąbki, placki ziemniaczane. DuŜo miejsc z niedrogim jedzeniem (rodzaj
stołówek) w duŜych miastach. Nie ma problemów ze znalezieniem restauracji róŜnego typu, równieŜ
pod względem menu i cen. Dobre i smaczne jedzenie w róŜnych lokalach kosztuje ok. 10 - 15 dolarów
za dzień. Jest sporo droŜszych restauracji. Przy własnych śniadaniach i kolacji (obiady w restauracji)
moŜna spokojnie zmieścić się w cenie nawet do 10 dolarów/dzień.
Łuck: WyŜywienie w restauracjach tańsze niŜ w Polsce. Obiad średnio ok. 15 PLN. Trzeba znać
restauracje, najlepiej z polecenia kogoś. Polecić moŜna restaurację „Majdan” oraz „Korona Witowta”
(trochę droŜsza). Kwota niezbędna na całodzienne wyŜywienie: ok. 15 USD na dzień
Wynagrodzenia lokalne
Średnia płaca ok. 100 USD. Oficjalne wynagrodzenia bardzo niskie.
Przykładowe wynagrodzenia dla realizatorów projektów:
Kierownik projektu
do 600 USD/ miesiąc
Asystent projektu
do 300 USD/ miesiąc
Księgowy
do 250 USD/ miesiąc
Honoraria eksperckie
Profesor
doktor
Pozostali
do 50USD/ godzinę
do 35USD/ godzinę
do 25USD/ godzinę
Tłumaczenie pisemne 8USD [obcy → rodzimy] / 12USD [rodzimy → obcy] /
2000 symboli/stronę
Tłumaczenie ustne
15USD / godzinę
Wynagrodzenia trenerów w granicach do 60 – 100 dolarów za dzień pracy.
Sprawdzeni partnerzy
Ponad 100 polskich organizacji pozarządowych współpracuje z partnerami na Ukrainie. Informacje o
realizowanych projektach i partnerach lokalnych, moŜna znaleźć na stronach:
5
www.pl-ua.org/pl/index.php „Razem" Polsko-Ukraińska Współpraca dla Przyszłości - programy
wymiany młodzieŜy, współpracy organizacji i instytucji społecznych działających w środowisku
szkolnym.
„Polska-Ukraina.
Współpraca
organizacji
pozarządowych”
–
opracowanie
dostępne
na www.zagranica.ngo.pl w dziale teksty i materiały i na www.zagranica.org.pl
www.ua.gfo.pl - strona przygotowaną w ramach projektu Szkoła otwarta na świat, zawiera kontakty
do szkół i organizacji zajmujących się edukacją
Bezpieczeństwo. O czym warto pamiętać?
Nie wymieniać waluty na ulicy. Jeśli taksówka nie jest zamówiona przez telefon
z korporacji przy wsiadaniu na ulicy naleŜy uzgodnić cenę. NaleŜy zachować ostroŜność przy
przechodzeniu przez ulicę – kierowcy rzadko ustępują pierwszeństwa pieszym.
Ubezpieczyć dodatkowo samochód od kradzieŜy – firmy ubezpieczeniowe w Polsce
za ubezpieczenie od kradzieŜy na Ukrainie Ŝądają 100 % więcej niŜ w Polsce. Jeździmy raczej
w ciągu dnia. Nie zatrzymujemy się w nieznanych miejscach.
Jak najmniej podróŜować samodzielnie.
Specyfika kulturowa. Co moŜe nas na miejscu zaskoczyć?
W transporcie, na ulicy, w sklepie kaŜdy moŜe zagadnąć oraz zadać dowolne pytanie. Przy okazji
moŜna wysłuchać historię całego Ŝycia przypadkowego znajomego. Zakres sfery prywatności jest
znacznie węŜszy niŜ w przyjęty w Polsce. Bardzo miłe i gościnne przyjęcia.
Warte odwiedzenia Strony WWW:
- Ogólne informacje o Ukrainie:
www.ukraina-info.pl ; www.ukraine-poland.com ; www.ukraina.net.pl ;
www.suputnyk.site.pl;
po angielsku: www.ukraine.org ; www.brama.com ; www.ukraine.com
po ukraińsku: http://tatet.com.ua/ - wyszukiwarka internetowa, linki do wielu stron
- Ukraińskie linie lotnicze - www.aerosvit.ua
- Lwowskie linie lotnicze - www.avia.lviv.ua
po
polsku:
O czym warto pamiętać, zapraszając gości do Polski?
WciąŜ nie wszyscy Ukraińcy posiadają paszporty zagraniczne. Trzeba pamiętać, ze wizy w niektórych
miejscach wyrabia się bardzo długo, więc informacje i zaproszenie do konsulatów naleŜy wysyłać
odpowiednio wcześniej. Załatwienie polskiej wizy w Kijowie, zajmuje tylko jeden dzień,
ale wyrobienie paszportu jest bardziej czasochłonne.
Goście z Ukrainy potrzebują zaproszenia, aby otrzymać bezpłatną wizę do Polski. NaleŜy liczyć się
z tym, Ŝe mogą być zatrzymani na granicy, Ŝe przekroczenie granicy moŜe się mocno wydłuŜyć, lub
mogą być ostatecznie zawróceni. Gości naleŜy odebrać z dworca/ lotniska itp. Trzeba im zapewnić
wszystkie warunki pobytu. Zaplanować wszystkie koszty, łącznie z kieszonkowym.
6
Specyfika narodów b. ZSRR polega na tym, Ŝe bardzo lubią się integrować przy ludowych zabawach
i bardzo lubią prezentować swoje dziedzictwo narodowe, zatem moŜna zorganizować wieczory
międzykulturowe z moŜliwością prezentacji tego, co ze sobą przywieźli do pokazania. Organizując
posiłki dla grup ukraińskich trzeba pamiętać o zamówieniu chleba do zupy.
Związki z Polską.
Ambasada w Kijowie, konsulaty w Kijowie, Charkowie, Lwowie, Łucku i Odessie. Adresy i telefony
dostępne na stronie: www.msz.gov.pl
Otwartość władz na współpracę zagraniczną:
Stosunek otwarty i w zasadzie poprawny, aczkolwiek pojęcie organizacji pozarządowych jako
partnera administracji jest traktowane jako zachodnia nowinka. Władza traktuje coraz lepiej
organizacje z Polski. WaŜne jest, aby w procesie planowania projektu nie zapomnieć o włączeniu
władzy do projektu, przynajmniej jako partnera.
Źródła informacji
Dane zawarte w części „Informacje podstawowe” zostały zaczerpnięte z The World Factbook 2005;
http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/up.html
Praktycznych wskazówek, dotyczących podróŜowania i warunków realizacji projektów w Ukrainie,
udzielili:
Katarzyna Hall, Gdańska Fundacja Oświatowa,
Lidia Litwinczuk i Krzysztof Filcek, PAUCI,
Katarzyna Batko-Tołuć, Centrum Edukacji Obywatelskiej,
Andrzej Pery, Stowarzyszenie Edukatorów,
Mariusz Sienkiewicz, Fundacja Rozwoju Lubelszczyzny,
Opracowanie przewodnika: Beata Szcześniak i Jan Mencwel - Grupa Zagranica
7