UXVIII_94_8 - Urząd Gminy Wojaszówka
Transkrypt
UXVIII_94_8 - Urząd Gminy Wojaszówka
Uchwała Nr XVIII/94/2008 Rady Gminy Wojaszówka z dnia 27 czerwca 2008 r. w sprawie: zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie. Na podstawie art.18 ust.2 pkt 15, ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, póz. 1591 z późn. zm.) w związku z § 10 ust. 2 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz.U.Nr 38, poz.220) Rada Gminy Wojaszówka p ostanawia §1 Zatwierdzić Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie w brzmieniu stanowiącym załącznik Nr 1 do niniejszej uchwały. §2 Zlecić wykonanie uchwały Wójtowi Gminy Wojaszówka §3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Gmina Wojaszówka Kraków, październik 2007r. 2 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Spis treści 1. CHARAKTERYSTYKA OBECNEJ SYTUACJI............................................................................... 6 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE ............................................................................................................ 6 1.1.1. Lokalizacja ........................................................................................................................... 6 1.1.2. Historia Łączek Jagiellońskich .............................................................................................. 8 1.1.3. Klimat ................................................................................................................................... 8 1.2. CHARAKTERYSTYKA WSI Ł ĄCZKI JAGIELLOŃSKIE ........................................................................... 8 1.2.1. Demografia........................................................................................................................... 8 1.2.2. Bezrobocie .......................................................................................................................... 10 1.2.3. Rolnictwo i Gospodarka ...................................................................................................... 12 1.2.4. Infrastruktura na terenie miejscowości Łączki Jagiellońskie ................................................ 14 Komunikacja ....................................................................................................................................... 14 Zaopatrzenie w wodę ........................................................................................................................... 15 Kanalizacja sanitarna .......................................................................................................................... 15 Gospodarka odpadami ......................................................................................................................... 15 Sieć gazowa ......................................................................................................................................... 15 Sieć telekomunikacyjna ........................................................................................................................ 15 Sieć ciepłownicza................................................................................................................................. 15 1.2.5. Atrakcyjność turystyczna miejscowości Łączki Jagiellońskie ................................................ 16 Zabytki ................................................................................................................................................ 16 Walory przyrodniczo krajobrazowe ...................................................................................................... 16 1.2.6. Strefa społeczna na terenie miejscowości Łączki Jagiellońskie ............................................. 16 Placówki kulturotwórcze i działalność kulturalna ................................................................................. 16 Opieka społeczna ................................................................................................................................. 17 Bezpieczeństwo publiczne .................................................................................................................... 17 1.2.7. 2. Identyfikacja występujących problemów ............................................................................ 17 ANALIZA ZASOBÓW WSI ŁĄCZKI JAGIELLOŃSKIE ........................................................... 19 2.1. INWENTARYZACJA ZASOBÓW WSI Ł ĄCZKI JAGIELLOŃSKIE SŁUŻĄCA UJĘCIU STANU RZECZYWISTEGO 21 3. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON WSI ŁĄCZKI JAGIELLOŃSKIE - ANALIZA SWOT 22 4. KOMPLEMENTARNOŚĆ Z PROGRAMAMI/ DZIAŁANIAMI/ DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI DOTYCZĄCYMI ROZWOJU WSI I REGIONU ................................................ 25 4.1. ZGODNOŚĆ Z NARODOWYM PLANEM ROZWOJU ............................................................................ 25 4.2. ZGODNOŚĆ Z ZAŁOŻENIAMI DO KRAJOWEGO PROGRAMU ROZWOJU WSI ........................................ 26 4.3. ZGODNOŚĆ Z PROGRAMEM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2007-2013 ........................ 26 3 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 4.4. ZGODNOŚĆ Z PROJEKTEM STRATEGII ROZWOJU T URYSTYKI NA LATA 2007-2013 ........................... 27 4.5. ZGODNOŚĆ ZE STRATEGIĄ ROZWOJU SPORTU W POLSCE DO ROKU 2016......................................... 27 4.6. ZGODNOŚĆ ZE STRATEGIĄ ROZWOJU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO NA LATA 2007-2020....... 27 4.7. ZGODNOŚĆ Z REGIONALNYM PROGRAMEM OPERACYJNYM WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO NA LATA 2007-2013....................................................................................................................................... 28 4.8. ZGODNOŚĆ ZE STRATEGIĄ ROZWOJU POWIATU KROŚNIEŃSKIEGO ................................................. 28 4.9. ZGODNOŚĆ ZE STRATEGIĄ ROZWOJU GMINY WOJASZÓWKA .......................................................... 29 4.10. PODSUMOWANIE .......................................................................................................................... 29 5. ZAŁOŻENIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ŁĄCZKI JAGIELLOŃSKIE..................... 30 6. KIERUNKI ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI ŁĄCZKI JAGIELLOŃSKIE - CELE STRATEGICZNE ...................................................................................................................................... 32 7. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ W LATACH 2007-2013 NA TERENIE MIEJSCOWOŚCI ŁĄCZKI JAGIELLOŃSKIE..................................................................................................................... 34 8. OCZEKIWANE REZULTATY PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ŁĄCZKI JAGIELLOŃSKIE..................................................................................................................................... 35 9. SYSTEM WDRAŻANIA, SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ ........................................................................................................................................... 36 9.1. SYSTEM MONITOROWANIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ŁĄCZKI JAGIELLOŃSKIE ..................... 36 9.2. SPOSÓB ZARZĄDZANIA PLANEM ODNOWY MIEJSCOWOŚCI Ł ĄCZKI JAGIELLOŃSKIE ........................ 37 10. WYKORZYSTANE MATERIAŁY .............................................................................................. 38 4 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Znaczne obszary na terenie Polski zagrożone są zjawiskami trwałej marginalizacji. Najbardziej zagrożone są obszary wiejskie, gdzie słabo rozwinięta infrastruktura techniczna i społeczna wsi stanowi jedną z najpoważniejszych barier zrównoważonego rozwoju oraz rozwoju różnych form działalności pozarolniczej. Prowadzi to do zmniejszenia atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej obszarów wiejskich, a to z kolei prowadzi do dalszego pogłębiania dysproporcji pomiędzy terenami wiejskimi i miejskimi. Nie tylko braki w infrastrukturze technicznej, ale także nieodpowiednie zaspokojenie potrzeb edukacyjnych i kulturalnych mieszkańców wsi powodują, że życie na wsi staje się coraz mniej atrakcyjne. Aby przeciwdziałać tej sytuacji należy rozpocząć łańcuch zmian, począwszy od miejsca zamieszkania i najbliższego otoczenia. Zmiany te muszą dotykać wszystkich sfer życia: poprawy infrastruktury technicznej, sposobów działalności gospodarczej, zagospodarowania przestrzeni publicznej, bezpieczeństwa, komunikacji, zaspokojenia potrzeb duchowych i estetycznych. Wszystkie te ogniwa składają się na zadowolenie mieszkańców z życia na wsi, zaangażowanie w rozwój gospodarczy i ekonomiczny wsi. Poniższe opracowanie przedstawia Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie. Zawiera wizję rozwoju wsi oraz ustalenie priorytetów rozwojowych, celów i projektów. Efekty odnowy wsi można obserwować na różnych poziomach: w sferze gospodarczej, ekonomicznej, społecznej. 5 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 1. Charakterystyka obecnej sytuacji 1.1. Podstawowe informacje 1.1.1. Lokalizacja Łączki Jagiellońskie stanowią jedno z 11 sołectw gminy Wojaszówka Gmina Wojaszówka administracyjnie należy do województwa podkarpackiego, powiatu krośnieńskiego. Położona jest około 15 km na północ od Krosna. Od wschodu graniczy z gminami Strzyżów i Korczyna, od południa z gminą Krosno, od zachodu z gminami Jasło i Jedlicze, a od północy z gminami Frysztak i Wiśniowa. Gmina zajmuje 83,9 km2, w 11 wsiach mieszka obecnie 9 187 osób, co stanowi 8,3% ogółu populacji powiatu krośnieńskiego. Większą grupę stanowią kobiety (4 726 osób), co przedstawia statystyczną relację 105 kobiet na 100 mężczyzn. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 109 osób na km2. Swoim zasięgiem obejmuje 11 wsi. Sołectwa w gminie Wojaszówka to: Bajdy, Bratkówka, Łączki Jagiellońskie, Łąki Strzyżowskie, Odrzykoń, Pietrusza Wola, Przybówka, Rzepnik, Ustrobna, Wojaszówka, Wojkówka. Gmina Wojaszówka położona jest w obrębie makroregionu Karpat Zachodnich, a dokładniej w obrębie jednego z jego mezoregionów: Pogórza (wg L. Starkla 1972). Region Dołów Jasielsko-Sanockich obejmuje południowo - zachodnie peryferie Gminy, pozostała część leży w obrębie Pogórza Strzyżowskiego. Doły Jasielsko-Sanockie ciągną się szerokim na 20 km pasem od Obniżenia Łużnej po Lesko nad Sanem na długości 100 km, obejmując łącznie około 1700 km2 . Gmina przylega do Pogórza Dynowskiego, które przechodzi ku wschodowi w Pogórze Przemyskie. Po stronie zachodniej występują małe, lekko pofałdowane wzgórza a na wschodniej opadają dość stromo ku dolinie rzeki Wisłok. Obszar gminy pokrywają enklawy zalesienia i urozmaicają wzniesienia od 240 m n.p.m. do 465 m n.p.m. w okolicy Rzepnika. Znaczna cześć obszaru Gminy Wojaszówka znajduje się w strefie Czarnorzecko -Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Gmina należy do regionu o niezwykle cennych walorach krajobrazowych. 6 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Źródło: Mapa – strona internetowa Gminy Wojaszówka http://www.wojaszowka.pl Niewątpliwym atutem gminy jest niezdegradowane środowisko naturalne sprzyjające rozwojowi ekologicznego rolnictwa oraz bazy turystyczno-wypoczynkowej. Gmina należy do regionu o niezwykle cennych walorach krajobrazowych. Znaczna część obszaru znajduje się w strefie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Ze względu na bliskie sąsiedztwo Krosna gmina stanowi cel podmiejskich wycieczek mieszkańców. Najbardziej lubianym i najchętniej odwiedzanym miejscem jest zamek odrzykoński "Kamieniec". Położenie miejscowości Łączki Jagiellońskie Łączki Jagiellońskie położone są na płn. zach. od Krosna, w odległości około13 km. Powierzchnia miejscowości wynosi 391ha,zamieszkuje ją 327 osób. Łączki graniczą od wsch. z Rzepnikiem, od południa z Wojkówką, od zachodu z Wojaszówką, od północy z Łękami i Pietruszą Wolą. Przez wieś przepływa potok Kamionka, który uchodzi do rzeki Wisłok. Części wsi noszą zwyczajowe nazwy, takie jak : Dół, Góra, Morgi, Zagubnie ku Pietruszej Woli, Debrza, Grabik, Granice, Nagórkach, Okop, Podlesie, Ptasznik, Rędziny, Rudki, zarośla Dołki, wzniesienie Kamienna Góra. Dawne nazwy identyfikują niektóre obiekty i tak np. Debrza sytuuje wąską dolinę pomiędzy wzgórzami ,zarosłą drzewami i oblaną wodą, inaczej parów oblany wodą. 7 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 1.1.2. Historia Łączek Jagiellońskich Do roku 1910 wieś nosiła nazwę Łączki, natomiast w 500 rocznicę bitwy pod Grunwaldem nazwę wzbogacono o Jagiellońskie. Prawdopodobnie, w latach 400-setnych, król Władysław Jagiełło często przebywał w okolicach Łączek na polowaniach. Z zachowanej, wyrównanej płaskiej powierzchni na wzgórzu powyżej cmentarza wnioskuje się, że w XII – XIV wieku istniał tam zamek obronny. Warownię łącką rozebrał posesor wsi Adam Pełka w XVIII. W roku 1951 podczas badań sondażowych odkryto we wsi fragmenty naczyń glinianych z XIV – XV w. Do połowy XV wieku Łączki były częścią Łęk. Przechodziły one z rąk do rąk – początkowo posiadał je Zawisza, później jego syn, następnie należały do Henryka Kamienieckiego, później dzierżawił Marcin Czarnocki, trafiły w posiadanie Barbary Domaradzkiej i jej siostry, w końcu przejął je w zastaw Mikołaj Domaradzki. W XV wieku Łączki były wsią szlachecką. Przechodząc po raz kolejny z rąk do rąk. W roku 1939 zamieszkał w nich Władysław Trznadel, sędzia Sądu Apelacyjnego. Gnębiony przez służby UB, obciążony wysokimi podatkami i atakami antykułackimi zmarł w roku 1967. W przeszłości wieś charakteryzowała porozrzucanymi chałupami, zlokalizowanymi wzdłuż drogi i strumienia, zwróconymi na południe. Zbudowane były one z drewna, kryte słomą, rzadziej dachówką, Stajnie zlokalizowane były pod wspólnym dachem. W izbie było klepisko i obszerny piec. Przed domem znajdowała się gnojownia. Nie sadzono za wiele drzew owocowych. Więcej informacji o Łączkach Jagiellońskich mamy z roku 1907,kiedy wybudowano we wsi jednoklasową murowaną szkołę, powstało też Kółko Rolnicze, liczące 39 członków, ze sklepem we własnym budynku. Zorganizowano zlewnię mleka. Chłopi w Łączkach zorganizowali się około 1931 roku w Koło Stronnictwa Ludowego. W dniu 15 sierpnia 1937 roku poświęcony został sztandar Koła. W czasie II wojny światowej ludność Łączek nie pozostawała bierna w walce z okupantem, szczególnie zaangażowany był Stanisław Witkoś. W Łączkach zaczął się ukazywać „Biuletyn Informacyjny” podający bieżące informacje o walkach na froncie. 1.1.3. Klimat Tereny Gminy Wojaszówka, a tym samym i miejscowości Łączki Jagiellońskie leżą w obszarze przejściowym, gdzie stykają się wpływy klimatu górskiego i podgórskiego oraz klimatu zaciszy śródgórskich. Region klimatyczny górski charakteryzuje się piętrowością klimatu, ze spadkiem temperatury średnio 0,5°C/100 m wysokości i przyrostem opadów ok. 60 mm/100 m wysokości. Roczne amplitudy temperatury zmniejszają się wraz z wysokością Średnia roczna temperatura waha się od +6 do +7,5° C, średnia roczna temperatura powietrza w miesiącu styczniu wynosi od - 4 do - 4,5° C, w lipcu +16 do +18°C. Natomiast średnioroczne sumy opadów wahają się od 700 - 1000 mm (w Polsce 500-700 mm). Pokrywa śnieżna zalega średnio 80-90 dni. Stosunki wietrzne wykazują duże zróżnicowanie. W wielu rejonach, w dolinach i górskich kotlinach można zaobserwować znaczne odchylenia klimatyczne spowodowane lokalnymi mikroklimatami. Charakterystyka wsi Łączki Jagiellońskie Demografia Gmina Wojaszówka wg danych Urzędu Gminy – stan na dzień 31.12.2006r. jest zamieszkana przez 9 187 mieszkańców, w tym 4 726 kobiet i 4 461 mężczyzn. Wskaźnik feminizacji wynosi 105 kobiet na 100 mężczyzn. Ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowi 21,9%, produkcyjnym 61,3%, a poprodukcyjnym 16,8% ogółu mieszkańców. Wskaźniki obciążenia demograficznego przedstawiają się następująco: 8 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie · ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wynosi – 63,2 osób, · ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym – 76,6 osób, · ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym – 27,4 osób. W 2006r. na terenie Gminy zanotowano 99 urodzin żywych i 93 zgony. Zatem przyrost naturalny ogółem był dodatni i wynosił 6 osób. Wskaźnik przyrostu naturalnego na 1000 ludności przyjmował wartość 0,7. Saldo migracji na terenie Gminy również było dodatnie i wynosiło 46 osób. Na dzień 31.12.2006r. miejscowość Łączki Jagiellońskie liczyła 327 mieszkańców. Ludność Łączek Jagiellońskich stanowi ok. 3,55 % ogółu ludności Gminy, natomiast powierzchnia 4,67% powierzchni całej Gminy. Na terenie Łączek Jagiellońskich znajduje się 99 gospodarstw. Liczba stałych mieszkańców (stan na 31.12.2006 r.) w poszczególnych sołectwach Gminy Wojaszówka przedstawia się następująco (zabudowa rozproszona, domki jednorodzinne): L.p. Liczba mieszkańców Sołectwo 1 Bajdy 2 Bratkówka 3 Łączki Jagiellońskie 4 Łęki Strzyżowskie 5 Odrzykoń 6 Pietrusza Wola 7 Przybówka 8 Rzepnik 9 Ustrobna 10 Wojaszówka 11 Wojkówka Razem Gmina Wojaszówka Powierzchnia [ha] 647 640 327 1 093 3 006 300 820 168 1 180 703 303 9 187 387 582 392 1 080 2 015 1 241 621 480 622 485 485 8 390 Gęstość zaludnienia [os/km2] 167 110 83 101 149 24 132 35 190 145 62 109 Liczba gospodarstw 166 145 99 285 708 94 211 52 238 160 101 2 259 Źródło: Urząd Gminy Wojaszówka, stan 31.12.2006r. Liczba ludności na terenie Gm iny Wojaszów ka, 2006r. 7,7% 3,3% 7,0% 7,0% 3,6% 12,8% 11,9% 1,8% 8,9% 3,3% 32,7% Bajdy Bratków ka Łączki Jagiellońskie Łeki Strzyżow skie Odrzykoń Pietrusza Wola Przybów ka Rzepnik Ustrobna Wojaszów ka Wojków ka 9 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Bezrobocie Bezrobocie to jeden z istotnych czynników kształtujących sytuację ekonomiczną Gminy. Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Krośnie stopa bezrobocia na terenie powiatu krośnieńskiego w 2006r. (stan na 31.XII.) wynosiła 18,3% i była wyższa niż odpowiednio, stopa bezrobocia dla województwa podkarpackiego (16,2%) oraz dla kraju (14,9%). Z analizy danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie stopa bezrobocia kształtowała się na przestrzeni lat 2001- 2006 następująco: Stopa bezrobocia [%] na terenie Województwa Podkarpackiego i Powiatu Krośnieńskiego lata 2001 - 2006: Powiat Krośnieński Rok Województwo Podkarpackie Polska 2001r. 19,4 17,3 17,5 2002r. 17,8 16,5 18,1 2003r. 17,0 16,1 20,0 2004r. 21,2 18,7 19,1 2005r. 20,8 17,9 17,6 2006r. 18,3 16,2 14,9 Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Stopa bezrobocia na terenie Pow iatu Krośnieńskiego w porów naniu z w oj. podkarpackim i krajem, lata 2001-2006 Stopa bezrobocia [%] 25 20 15 10 5 0 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. Rok Pow iat Krośnieński Wojew ództw o Podkarpackie Polska Na przestrzeni ostatnich kilku latach zaobserwować można trend spadkowy liczby bezrobotnych zarówno na terenie Gminy, jak i całego Powiatu Krośnieńskiego, na koniec 2006r. w Gminie bez pracy pozostawało 516 osób, w tym 289 kobiet w sierpniu 2007r. odnotowano 353 osoby bezrobotne, w tym 224 kobiety. 10 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Bezrobocie w Gminie Wojaszówka i powiecie krośnieńskim Wyszczególnienie 2003r. Gm. Wojaszówka powiat krośnieński 2004r. 2005r. 2006r. VIII.2007r. 672 603 587 516 353 8438 7592 7577 6526 4998 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Krośnie Liczba bezrobotnych [os.] Bezrobocie na terenie Gm. Wojaszów ka i Pow iatu Krośnieńskiego, lata 2003-2006 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. VIII.2007r. Rok Gm. Wojaszów ka pow iat krośnieński Struktura bezrobocia na terenie Gminy Wojaszówka w 2006r. przedstawiała się następująco: 31.12.2004r. Liczba Udział % w bezrobotnych Gmina ogólnej liczbie Wojaszówka bezrobotnych Ogółem 516 100,00 Struktura bezrobocia według wieku 18-24 lat 121 24,2 25-34 lat 145 29,1 35-44 lat 107 21,4 45-54 lat 109 21,8 50-59 lat 15 3,1 60 lat i więcej 2 0,4 Struktura bezrobocia według wykształcenia Wyższe 29 5,8 Policealne i średnie 120 24,0 Wyszczególnienie zawodowe Ogólnokształcące 36 Zasadnicze zawodowe 187 Podstawowe i 128 niepełne podstawowe Struktura bezrobocia według czasu pozostawania bez pracy 7,2 37,4 25,6 11 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Do 1 miesiąca 36 1-3 miesięcy 90 3-6 miesięcy 69 6-12 miesięcy 57 12-24 miesięcy 67 Powyżej 24 miesięcy 180 Struktura bezrobocia według stażu pracy Do 1 roku 89 1-5 lat 89 5-10 lat 54 10-20 lat 71 20-30 lat 32 30 lat i więcej 6 Bez stażu 158 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Krośnie 7,2 18,0 13,8 11,5 13,4 36,1 17,8 17,8 10,8 14,3 6,4 1,2 31,7 Powyższe dane wskazują, że wśród bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (37,4%) oraz gimnazjalnym i poniżej (25,6%). Jeżeli chodzi o wiek bezrobotnych, największą grupę stanowią ludzie w wieku 25-34 lat (29,1%) oraz ludzie młodzi 18-24 lat – absolwenci szkół, którzy nie zdążyli jeszcze zdobyć doświadczenia lub stażu – 24,2% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Niepokojącym zjawiskiem jest fakt iż najwięcej, bo aż 36,1% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby pozostające bez pracy powyżej dwóch lat. Rozpatrując bezrobocie pod kątem doświadczenia zawodowego, najliczniejszą grupę stanowią osoby bez stażu 31,7%. Wiek i wykształcenie są bardzo ważnymi czynnikami determinującymi sytuację, nie tylko ludzi bezrobotnych, na rynku pracy. Im wykształcenie wyższe, tym większe możliwości znalezienia ciekawej i satysfakcjonującej pracy. Pracodawcy chętniej zatrudniają osoby z doświadczeniem zawodowym, które w większym stopniu charakteryzuje ludzi w wieku średnim. Osobom młodym o niskim poziomie wykształcenia, bez doświadczenia najtrudniej jest konkurować na rynku pracy. Wśród bezrobotnych największy procent stanowią ludzie z niskim poziomem wykształcenia i o zerowym lub bardzo krótkim stażu pracy. Rolnictwo i Gospodarka Podstawowym zajęciem mieszkańców wsi Łączki Jagiellońskie, jak i całej Gminy Wojaszówka jest rolnictwo. Powierzchnia wsi Łączki Jagiellońskie liczy 392 ha, z czego ok. 266 ha stanowią użytki rolne, 397.. Gleby we wsi Łączki Jagiellońskie jest urodzajna. Nadaje się pod zasiew zbóż, lnu, konopi, uprawę ziemniaków, kapusty i warzyw. W miejscowości Łączki Jagiellońskie, jak również w całej gminie występuje dwuzawodowość właścicieli gospodarstw rolnych, co maskuje znaczenie tej branży w strukturze zatrudnienia mieszkańców. Dominują gospodarstwa rolne do 1 ha. Na terenie wsi występuje 99 gospodarstw rolnych, co stanowi 4,38 % ogółu wszystkich gospodarstw rolnych funkcjonujących w Gminie. Wśród zwierząt gospodarskich dominuje hodowla trzody chlewnej. Drób ma znaczenie głównie na potrzeby własne mieszkańców. Na terenie wsi Łączki Jagiellońskie wg wypisu z Rejestru Ewidencji Działalności Gospodarczej na koniec 2006r. zarejestrowanych było 21 podmiotów gospodarczych, co stanowi 4,87 % ogółu podmiotów zarejestrowanych na terenie Gminy. Rodzaje branż działalności gospodarczej w miejscowości Łączki Jagiellońskie na tle Gminy Wojaszówka w 2006r. przedstawia poniższa tabela: 12 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Liczba zarejestrowanych podmiotów Branża Miejscowość Łączki Jagiellońskie Gmina Wojaszówka Zakłady remontowo-budowlane 52 1 3 - 28 1 120 9 18 - Usługi szklarskie 1 - Usługi wodno-melioracyjne 4 - 20 3 9 - 1 - Usługi fryzjerskie 9 - Usługi żniwne 9 - Usługi kosztorysowe 8 2 Bary Sklepy Handel obwoźny Mechanika pojazdów Usługi leśne Usługi instalacji sanitarnych Stacje paliw Zakłady produkcyjno-handlowe 13 - Wytwarzanie ceramiki budowlanej 1 - Apteki 2 - Ślusarstwo 12 1 Betoniarstwo 8 - Usługi malarskie 2 - 3 - 56 4 431 21 Cukiernictwo Inne Razem Źródło: Zestawienie na podstawie wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej, Gm. Wojaszówka 13 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Podmioty gospodarcze na terenie m iejscow ości Łączki Jagiellońskie 19,0% 4,8% 4,8% 4,8% 9,5% 42,9% 14,3% Zakłady remontow o-budow lane Handel obw oźny Usługi kosztorysow e Inne Sklepy Usługi leśne Ślusarstw o Miejscowość Łączki Jagiellońskie posiada predyspozycje do rozwoju turystyki i agroturystyki. Atutami miejscowości jest ciekawy krajobraz, położenie geograficzne, okoliczne zabytki. Rozwój turystyki stanowi dla wsi szanse rozwoju oraz zwiększenie dochodu mieszkańców. Infrastruktura na terenie miejscowości Łączki Jagiellońskie Komunikacja Osią komunikacyjną Gminy Wojaszówka jest droga wojewódzka Nr 990 łącząca, poprzez drogi Nr 988 i 9, Krosno ze stolicą województwa - Rzeszowem. Obecnie cały system drogowy na terenie gminy wynosi ok. 105 km dróg. Drogi wojewódzkie reprezentowane są wyłącznie przez drogę Nr 990, która na terenie gminy posiada ok. 8 km długości. Stosunkowo dobrze rozbudowany jest system dróg powiatowych, które tylko na terenie gminy Wojaszówka tworzą sieć długości 49,9 km. Długość dróg gminnych wynosi ok. 49,2 km. Wskaźnik gęstości dróg wynosi ogółem dla gminy 1,25 km/km2. Długość dróg gminnych, wewnętrznych i dojazdowych na terenie wsi Łączki Jagiellońskie wynosi 26 km, natomiast dróg powiatowych 1 732 km. Inwentaryzację dróg gminnych publicznych na terenie miejscowości przedstawia poniższa tabela: Miejscowość Łączki Jagiellońskie Nazwa drogi Na wały/k.p. S.Biskupa w kier. Łęk Strzyżówskich Od p.Greca w kier.P .Woli Od D.S. w kierunku Rzepnika / za kościołem/ od skrzyżowania Numer drogi Długość drogi [mb] Szerokość drogi [mb] 1 15163 R 1 500 2,5 1 15169R 700 2,5 1 15170 R 1500 3,0 Źródło: Urząd Gminy w Wojaszówce 14 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Drogi na terenie wsi wymagają remontu, budowy poboczy w celu zapewnienia większego bezpieczeństwa mieszkańcom. Lepsze drogi i przyczyniają się także do rozwoju turystyki. Problem stanowią także drogi wewnętrzne, często gruntowe, co w okresie deszczów czy wiosennych roztopów utrudnia poruszanie. Zaopatrzenie w wodę W Łączkach Jagiellońskich funkcjonuje wodociąg. Długość sieci wynosi 5,5 km. Do sieci przyłączonych jest 90 gospodarstw. Funkcjonujący wodociąg to wodociąg grawitacyjny, oparty na ujęciu w postaci 6 studni kopanych o wydajności około 37 m³/dobę ze zbiornikiem wyrównawczym o pojemności 50m³. Zaopatruje on w wodę około 280 osób tj. 88% mieszkańców wsi. Roczne zużycie wody wynosi tu około 13 500 m³ tj. 134 l/m/d. Kanalizacja sanitarna W Łączkach Jagiellońskich brak kanalizacji sanitarnej. Gospodarka odpadami Obecnie odpady gromadzone są przez mieszkańców w workach i wywożone raz w miesiącu na miejskie wysypisko śmieci w Krośnie. Przeciętna ilość rocznie wytwarzanych śmieci na jednego mieszkańca wynosi około 0,3 m³. Wywóz śmieci odbywa się na mocy umów podpisanych z firmami, które wywożą je na wysypisko poza terenem gminy. Sieć gazowa Wieś Łączki Jagiellońskie posiada sieć gazową i zaopatrywana jest w gaz. Gaz dostarczany jest gazociągiem wysokoprężnym P nom 1,6 MPa. Do sieci podłączonych jest 95% mieszkańców wsi. sieć Przez teren Gminy przebiegają gazociągi wysokoprężne. Sieć elektryczna Wieś Łączki Jagiellońskie jest zelektryfikowana. Dostawy energii elektrycznej do Gminy odbywają się liniami elektroenergetycznymi średniego napięcia 15 kV. Sieć elektroenergetyczna Gminy jest dobrze rozwinięta. Wymaga ona jednak we fragmentach - w celu poprawy jakości i niezawodności zasilania - rozbudowy i modernizacji. Przez teren gminy przebiegają trzy linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia 110 kV. Są to linie relacji: Krosno-Strzyżów, Krosno-Hankówka i Rafineria Jedlicze-Krosno. Sieć telekomunikacyjna Mieszkańcy wsi Łączki Jagiellońskie objęci są siecią telekomunikacyjną. Dla chętnych istnieje także możliwość przyłączenia do sieci telefonicznej w systemie radiowego dostępu abonenckiego. We wsi brak centrali telefonicznej. Ilość mieszkańców przypadająca na jeden telefon przewodowy wynosi: 23. Wieś jest także objęta działaniem telefonii komórkowej. Sieć ciepłownicza Generalnie ogrzewanie obiektów oparte jest na bazie rozwiązań indywidualnych. Są nimi piece lub wewnętrzne instalacje centralnego ogrzewania. Najczęściej stosowanym paliwem jest węgiel, drewno, gaz. Na terenie wsi nie pozyskuje się energii ze źródeł odnawialnych. 15 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Atrakcyjność turystyczna miejscowości Łączki Jagiellońskie Zabytki Najcenniejszym zabytkiem w Łączkach Jagiellońskich jest Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii i Andrzeja Apostoła - pochodzi z 1756 r., a zbudowany został na miejscu starego, drewnianego kościółka Kościół jest murowany, w stylu późnobarokowym. W 1805 r. dobudowano zakrystię i skarbczyk, dach pokryto blachą, a także wzniesiono wieżyczki na sygnaturkę. W 1876 roku dobudowano boczna kaplicę. Ołtarz główny jest jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem z sześcioma kolumnami dźwigającymi belkowanie z przerwanym przyczółkiem. Miedzy kolumnami umieszczone są rzeźby: św. Wojciecha i św. Stanisława, natomiast na przyczółku personifikacje Wiary i Nadziei. W głównym polu obraz malowany na desce, przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem z płaskorzeźbionymi sukniami. W lewym ołtarzu obraz św. Antoniego z Dzieciątkiem, natomiast w prawym Serce Jezusa z XX w. Inne zabytkowe obiekty: · Murowana dzwonnica kościelna z 1756 roku · Murowana wieża mansjonarzy z 1756 roku · Mur kościelny z 1756 roku · Kamienna kapliczka z 1896 roku na posesji Edwarda Witkosia · Kamienna kapliczka z lat 1900 – 1925 na terenie Szkoły Podstawowej · Figura przydrożna z 1900 roku na posesji Władysława Szczerby Walory przyrodniczo krajobrazowe Teren Gminy Wojaszówka obejmują częściowo Parki Krajobrazowe. Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy leży na pograniczu trzech byłych województw: krośnieńskiego, rzeszowskiego i tarnowskiego, zajmując 25 784 ha. Utworzony został rozporządzeniem Wojewody Krośnieńskiego z dnia 7 kwietnia 1993 r. oraz Wojewody Rzeszowskiego z dnia 16 marca 1993 r. i rozporządzeniem Wojewody Tarnowskiego z dnia 23 lipca 1993 r. Zarząd nad całością tego obszaru od czerwca 1995 r. sprawuje decyzją Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Zespół Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie, który swoim nadzorem obejmuje również pozostałe 4 parki krajobrazowe na terenie województwa krośnieńskiego. Strefę ochronną parku stanowi Czarnorzecki Obszar Chronionego Krajobrazu. Park ma charakter rolniczo-leśny. Grunty leśne i rolne stanowią ogółem 94,2% powierzchni, przy czym lasy zajmują 48,2%. Park obejmuje najcenniejsze pod względem przyrodniczym, krajobrazowym i kulturowym pasma Pogórzy: Strzyżowskiego i Dynowskiego - rozdzielonych przełomową doliną Wisłoka. Strefa społeczna na terenie miejscowości Łączki Jagiellońskie Placówki kulturotwórcze i działalność kulturalna Koło Łowieckie „Sokół” Od około 60 lat działa w Łączkach Jagiellońskich Koło Łowieckie „Sokół”. Początki działalności 16 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Koła datują się od 1946.Początkowo kilku myśliwych wydzierżawiło tereny w Łączkach Jagiellońskich i w okolicznych wsiach. Podstawą działalności Koła Łowieckiego "Sokół" są obecnie dzierżawione obwody łowieckie nr 11 i 62. Granice obwodów łowieckich zostały ustalone rozporządzeniem Wojewody Podkarpackiego. Obwód Nr.11 wynosi 4620 ha, a obwód nr 62 wynosi 4660 ha. Po zawarciu umowy dzierżawnej obwodów dzierżawca ma obowiązek prowadzenia racjonalnej gospodarki łowieckiej między innymi przez dokarmianie zwierzyny, szczególnie w okresie zimowym. Koło łowieckie posiada 39 paśników, 48 lizawek oraz 12 poletek uprawowych na ogólną powierzchnię 8,30 ha. Ponadto dokonuje się koszenia łąk śródleśnych na ponad 4 ha. Członkowie Koła corocznie dokarmiają paszami suchymi (siano, owies itp.)i soczystymi jak buraki, ziemniaki i jabłkami. Koło realizuje hasło "Kto hoduje ten poluje" co zmniejsza ilość wyrządzanych szkód w uprawach rolnych i leśnych oraz dokonywanych wypłat dla poszkodowanych. Koło Gospodyń Wiejskich w Łączkach Jagiellońskich We wsi działa Koło Gospodyń Wiejskich. Członkinie Koła organizują pogadanki, przygotowują wspólnie okolicznościowe uroczystości. Koło bierze udział w dożynkach Gminnych, uczestniczy w organizacji tradycyjnej „nocy świętojańskiej”. Opieka społeczna Na terenie Gminy Wojaszówka opiekę w zakresie pomocy społecznej świadczy Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wojaszówce. Obejmuje on pomocą socjalną najbardziej potrzebujące osoby w Gminie. Świadczy pomoc w zakresie zadań zleconych i własnych. Pracownikiem socjalnym odpowiedzialnym za załatwianie spraw opiekuńczych we wsi Łączki Jagiellońskie jest p. Grażyna Tyburska. Sprawami świadczeń rodzinnych zajmuję się p. Joanna Szklarska. Bezpieczeństwo publiczne Na terenie miejscowości Bratkówka znajduje się Posterunek Policji, który obsługuje 11 sołectw gminy Wojaszówka. Ochotnicza Straż Pożarna w Łączkach Jagiellońskich Na terenie wsi działa Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, posiada własną remizę. Straż liczy około 90 lat. Dysponuje samochodami marki Mercedes - Benz L 408 GLM 10.Obecnie liczy 22 czynnych członków. Interweniuje w przypadku pożarów oraz np. klęsk żywiołowych. Identyfikacja występujących problemów Problemy dotykają zarówno gospodarczej, społecznej, jak i ekonomicznej sfery życia mieszkańców wsi Łączki Jagiellońskie. Silne rozdrobnienie ziemi, wielkość i rozmaitość źródeł dochodu, wysoki udział dochodów ze źródeł niezarobkowych, brak zakładów przetwórstwa owocowego wpływają na niską przedsiębiorczość. Niewielka skala produkcji poszczególnych gospodarstw, rozproszenie, słabe powiązania gospodarstw z rynkiem – skierowanie na samozaopatrzenie w żywność powodują niską wydajność pracy w rolnictwie. Duża skala ukrytego bezrobocia, bezrobocie agrarne, występowanie zjawiska długotrwałego bezrobocia, problem bezrobocia wśród kobiet. Występują braki infrastruktury – w szczególności stan dróg wiejskich, dojazdowych do pól i gospodarstw, problemy z zaopatrzeniem w wodę, kanalizacją sanitarną. Istnieje pilna potrzebna rozbudowy wodociągu i kanalizacji, ponieważ niektóre przysiółki we wsi nie są jeszcze objęte niezbędną infrastrukturą techniczną. 17 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Jedną z największych bolączek Gminy jest brak kanalizacji. Problemem są także drogi, o zniszczonej nawierzchni i występującym braku chodników. Poprawa jakości dróg przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa pieszych i kierowców. Istniejące jedno ogólnodostępne boisko nie zaspakaja potrzeb społeczności lokalnej, jak również potencjalnych turystów. Koniecznym staje się rozbudowa bazy sportowej,reaktywowanie istniejącego na terenie wsi klubu sportowego. Zorganizowane zajęcia sportowe przyczynią się do poprawy kondycji młodego pokolenia oraz będą stwarzały możliwość czynnego zagospodarowania czasu dla dzieci i młodzieży. W celu wykorzystania walorów turystycznych gminy należy wyznaczyć szlaki turystyczne, zadbać o zaplecze noclegowe, bądź to formie gospodarstw agroturystycznych, bądź przez przystosowanie niewykorzystanych obiektów i przekwalifikowanie ich na bazę noclegową. Oznaczenie i zbudowanie punktów widokowych byłoby niewątpliwie atrakcją turystyczną, przy dobrej widoczności istnieje możliwość zobaczenia nawet Tatr. Poza tym bardzo ważne jest: · ochrona i zachowanie unikatowych zasobów przyrody i krajobrazu kulturowego, zwiększenie atrakcyjności turystycznej wsi · odnowa wsi i zachowanie jej tradycji podkreślającej tożsamości · zachowanie i pielęgnowanie dóbr kultury przyczyni się do pogłębienia tożsamości i przynależności regionalnej oraz przyczyni się do wzrostu atrakcyjności turystycznej wsi. 18 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 2. Analiza zasobów wsi Łączki Jagiellońskie Zasoby to wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i otaczającego ją obszaru, które mogą być wykorzystane obecnie, lub przyszłości w budowaniu bądź realizacji publicznych lub prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. W analizie zasobów brano pod uwagę następujące rodzaje zasobów: · środowisko przyrodnicze · środowisko kulturowe · dziedzictwo religijne i historyczne · obiekty i tereny · gospodarka, rolnictwo · sąsiedzi i przyjezdni · instytucje, ludzie, organizacje społeczne Tabela. Analiza zasobów Rodzaj zasobu Środowisko przyrodnicze - walory krajobrazu - walory klimatu (mikroklimat, wiatr, nasłonecznienie) - walory szaty roślinnej (np. runo leśne) - cenne przyrodnicze obszary lub obiekty - świat zwierzęcy · Osobliwości przyrodnicze · Wody powierzchniowe (cieki, stawy, rzeki) · Podłoże, warunki hydrologiczne · Gleby, kopaliny Środowisko kulturowe - walory architektury wiejskiej i osobliwości kulturowe - walory zagospodarowania przestrzennego - zabytki - zespoły artystyczne Dziedzictwo religijne i historyczne - miejsca, osoby i przedmioty kultu - święta, odpusty, pielgrzymki - tradycje, obrzędy, gwara - legendy, podania i fakty historyczne - ważne postacie historyczne - specyficzne nazwy Obiekty i tereny -działki pod zabudowę mieszkaniową - działki pod domy letniskowe - działki pod zakłady usługowe i przemysł - pustostany mieszkaniowe, magazynowe i po przemysłowe - tradycyjne obiekty gospodarki wsi (kuźnie, młyny) - place i miejsca publicznych spotkań - miejsca sportu i rekreacji Gospodarka i rolnictwo Brak Jest o znaczeniu małym Jest o znaczeniu średnim Jest o znaczeniu dużym X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 19 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie - specyficzne produkty (hodowle, uprawy polowe) - znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe - możliwe do wykorzystania odpady poprodukcyjne Sąsiedzi i przyjezdni - korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo (duże miasto, arteria komunikacyjna, atrakcja turystyczna) - przyjezdni stali i sezonowi Instytucje - placówki opieki społecznej - szkoły - Ośrodek Kultury Ludzie, organizacje społeczne - OSP - Stowarzyszenia X X X X X X X X X X Dane: Sołtys Miejscowości Łączki Jagiellońskie Tabela. Jacy jesteśmy?- Diagnoza aktualnej sytuacji sołectwa Jaka jest nasza wieś? Co ją wyróżnia? Jakie pełni funkcje? Co daje utrzymanie? Kim są mieszkańcy? Jak zorganizowani są mieszkańcy? W jaki sposób rozwiązują problemy? Jak wygląda nasza wieś? Jakie obyczaje i tradycje są u nas pielęgnowane i rozwijane? Jak wyglądają mieszkania i obejścia? Jaki jest stan otoczenia i środowiska? Jakie jest rolnictwo? Jakie są powiązania komunikacyjne? Co proponujemy dzieciom i młodzieży? Położenie w Parku Krajobrazowym, nieskażone środowisko; miejsca widokowe. Przede wszystkim mieszkaniową. Wieś rolnicza i turystyczna z nielicznymi punktami handlowymi, usługowymi, zakładami. Przede wszystkim rolnictwo i zatrudnienie w zakładach przemysłowych i usługowych, głownie poza terenem miejscowości. Ludność rdzenna oraz napływowa. Działają w Ochotniczej Straży Pożarnej, w Kole Gospodyń Wiejskich, Kole Łowieckim, Spółce Wodociągowej. Podczas dyskusji i spotkań w czasie zebrań wiejskich, spotkań z przedstawicielami Gminy. Brak infrastruktury: , kanalizacji, brak chodników, brak rozwoju agroturystyki, brak miejsc rekreacyjno-wypoczynkowych, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży. Przeglądy, festiwale, dożynki, kultywowane święto nocy świętojańskiej. Zróżnicowane ,obejścia z reguły zadbane. Wieś częściowo objęta siecią wodociągową, brak kanalizacji, dobra komunikacja, ale brak chodników przy drogach, drogi wymagają remontu. Dominują mniejsze gospodarstwa rolne produkujące głównie na własne cele konsumpcyjne , ewentualnie niewielka nadwyżka trafia na rynek, zazwyczaj lokalny. PKS Krosno, własny transport, brak połączeń mikrobusowych. Młodzież może korzystać z boiska sportowego, należy wykorzystać salę w Domu Ludowym. Tabela. Wizja stanu docelowego Jaka ma być nasza wieś za 10 lat? Co ma ją wyróżniać ? Jakie ma pełnić funkcje? Co ma dać utrzymanie? Kim mają być mieszkańcy? W jaki sposób ma być zorganizowana wieś i mieszkańcy? W jaki sposób mają być rozwiązywane problemy? Jak ma wyglądać nasza wieś? Estetyczne schludne obejścia, wyeksponowane zabytki ,ciekawie zaprojektowane miejsca widokowe, rozwinięta baza turystyczna. Mieszkaniową, turystyczną, rekreacyjną. Rolnictwo, przetwórstwo, usługi agroturystyczne, turystyka. Aktywni, zaradni i pracowici, posiadający wysokie poczucie świadomości lokalnej i folkloru, zaangażowani, w pełni identyfikujący się ze wsią. Stowarzyszenia, fundacje, zebrania wiejskie. Dyskusje, postulaty, stworzenie możliwości i aktywizacja do samodzielnego rozwiązywania problemów, wzajemna pomoc sąsiedzka. Schludnie, dużo zieleni, dobrze utrzymane centrum wsi i zabytki, dobra 20 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie dostępność komunikacyjna – drogi, parkingi z miejscami rekreacyjnymi i sportowymi (boiska, place zabaw, miejsca wypoczynku). Jakie obyczaje i tradycje mają być u nas pielęgnowane i rozwijane? Jak mają wyglądać mieszkania i obejścia? Jaki ma być stan otoczenia i środowiska? Jakie ma być rolnictwo? Jakie mają być powiązania komunikacyjne? Co zaproponujemy dzieciom i młodzieży? 2.1. Dawne zwyczaje ludowe, folklor miejscowy. Czysto, schludnie, zaopatrzone w infrastrukturę techniczną. Środowisko niezdegradowane, czyste powietrze bez zanieczyszczeń. Nowoczesne, przynoszące dochody, zmechanizowane. Dogodne dla mieszkańców, rozwinięcie sieci mikrobusowej. Kółka zainteresowań, organizacje klubów sportowych oraz rozgrywek sportowych, także rodzinnych, kawiarenkę Internetową. Inwentaryzacja zasobów wsi Łączki Jagiellońskie służąca ujęciu stanu rzeczywistego W Łączkach Jagiellońskich zlokalizowane są następujące placówki, obiekty: · Boisko do piłki siatkowej, · Kościół parafialny · Punkt pocztowy · Dom Ludowy Działają następujące stowarzyszenia” · Ochotnicza Straż Pożarna · Koło Gospodyń Wiejskich , Główne atrakcje turystyczne to: · Kościół parafialny z XVIII wieku 21 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 3. Ocena mocnych i słabych stron wsi Łączki Jagiellońskie - Analiza SWOT Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia w otoczeniu). Analiza SWOT jest efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron organizacji oraz badania szans i zagrożeń, jakie stoją przed organizacją. Analizę SWOT można z równym powodzeniem zastosować do dowolnego przedsięwzięcia. Jest ona oparta na schemacie klasyfikacji dzielącym wszystkie czynniki mające wpływ na bieżącą i przyszłą pozycję organizacji na: · zewnętrzne w stosunku do organizacji i mające charakter uwarunkowań wewnętrznych, · wywierające negatywny wpływ na organizację i mające wpływ pozytywny. Ze skrzyżowania tych dwóch podziałów powstają cztery kategorie czynników: zewnętrzne pozytywne - szanse. Szanse to zjawiska i tendencje w które odpowiednio wykorzystane staną się impulsem rozwoju oraz osłabią zagrożenia, otoczeniu, zewnętrzne negatywne - zagrożenia. Zagrożenia to wszystkie czynniki zewnętrzne, które są postrzegane jako bariery dla rozwoju, utrudnienia, dodatkowe koszty działania. Istnienie zagrożeń ma destrukcyjny wpływ na rozwój organizacji lub powodzenie inwestycji. Jednocześnie nie pozwala na pełne wykorzystanie szans i mocnych stron, wewnętrzne pozytywne - mocne strony, czyli atuty organizacji. Mocne strony to walory organizacji, które w pozytywny sposób wyróżniają ją pośród konkurencji. Mocne strony mogą być wynikiem wielkości organizacji, polegać na dużym udziale w rynku, niskich kosztach jednostkowych, dysponowania nowoczesną technologią, jakością produkcji itd., wewnętrzne negatywne - słabe strony organizacji. Słabe strony to konsekwencja ograniczeń zasobów i niedostatecznych kwalifikacji. Mogą one dotyczyć całej organizacji, jak i jej części. Każda organizacja posiada słabe strony. Jednak zbyt duża ich ilość może spowodować, że organizacja nie utrzyma się na rynku konkurencyjnym, a inwestycja może przynieść starty, zamiast spodziewanych zysków. Sporządzenie listy czynników i określenie trendów w otoczeniu i wnętrzu organizacji pozwala w kolejnym etapie ocenić siłę ich wpływ na organizację i priorytetowe działania, które muszą zostać podjęte. Informacje uzyskane w trakcie analizy SWOT będą podstawą podejmowania kolejnych, strategicznych decyzji. Na potrzeby niniejszego opracowania wybrano czynniki, które mają związek z rozpatrywanym obszarem. Słabe strony, czyli strategiczne problemy do rozwiązania Zjawiska ograniczające możliwości rozwoju wsi Łączki Jagiellońskie: Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Słabe strony Zła nawierzchnia dróg, brak chodników. Brak bazy sportowej i turystycznej Brak gospodarstw agroturystycznych. Brak zagospodarowanych punktów widokowych. Niedogodne warunki do inwestowania i dla rozwoju przedsiębiorczości. Wysoki poziom bezrobocia, wysoki wskaźnik obciążenia ludnością nieprodukcyjną. Byt mieszkańców oparty na świadczeniach z budżetu państwa. Silne rozdrobnienie ziemi, słabe powiązanie gospodarstw z rynkiem. Brak przetwórstwa rolno-spożywczego. 22 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 10 11 12 14 Niewielka ilość prywatnych przedsiębiorców Niski stopień zwodociągowania. Brak kanalizacji Brak promocji wsi. Zagrożenia Zjawiska negatywne mogące stanowić zagrożenie dla rozwoju wsi Łączki Jagiellońskie, występowanie których jest uwarunkowane czynnikami leżącymi poza możliwościami bezpośredniego jej wpływu: Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Zagrożenia Wysokie koszty inwestycji Niedoinwestowanie terenów wiejskich, brak nakładów na rozbudowę i modernizację infrastruktury technicznej i społecznej. Wzrost bezrobocia, brak perspektyw zawodowych dla młodzieży. Odpływ wykształconej kadry i lokalnego kapitału. Wyjazdy mieszkańców w poszukiwaniu pracy (często za granicę). Niestabilne prawo, nadmierny fiskalizm, biurokracja. Zwiększenie kosztów zatrudnienia. Zniechęcenie społeczeństwa do aktywności spowodowane złą polityką państwa. Ubożenie społeczeństwa. Zagrożenie młodzieży patologiami społecznymi, degradacja młodzieży spowodowana brakiem środków finansowych na rozwój klubów sportowych, kółek zainteresowań. Słabo rozwinięte rolnictwo Trudności w pozyskaniu środków na dofinansowanie rozwoju wsi Mocne strony, czyli atuty Zjawiska pozytywne z punktu widzenia możliwości kształtowania rozwoju wsi Łączki Jagiellońskie, na który bezpośredni wpływ mają one same - mieszkańcy, władze samorządowe: Lp. 1 2 3 4 5 6 7 Mocne strony, czyli atuty Ciekawe położenie geograficzne Dobre warunki do rozwijania różnych form turystyki i agroturystyki Stosunkowa dobra jakość gleb Wysoka dostępność komunikacyjna, bliskie położenie Krosna. Czyste i nieskażone środowisko Poczucie bezpieczeństwa mieszkańców – sprawna Ochotnicza Straż Pożarna. Częściowe zwodociągowanie wsi Szanse Zjawiska pozytywne z punktu widzenia możliwości kształtowania rozwoju wsi Łączki Jagiellońskie występowanie, których jest uwarunkowane czynnikami leżącymi poza możliwościami bezpośredniego jego wpływu: Lp. 2 Szanse Fundusze unijne – dopłaty dla rolnictwa, pozyskiwanie środków na rozwój zasobów ludzkich, przedsiębiorczości oraz potencjału społeczno-gospodarczego regionu. Rozwój rolnictwa i agroturystyki. 3 Walory środowiska naturalnego, malowniczy krajobraz. 4 Wykorzystanie walorów turystycznych i krajobrazowych – rozwój różnych form turystyki i agroturystyki. 1 23 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 5 Działania na rzecz postępu w zakresie infrastruktury społecznej. 6 Telekomunikacja, Internet. 7 Rozwój małej i średniej przedsiębiorczości. 8 Rozwój infrastruktury technicznej, rozbudowa wodociągu i budowa kanalizacji. Do problemów wymagających najszybszego rozwiązania lub mogących spowodować przyspieszenie lokalnego rozwoju zaliczono: · Zły stan techniczny nawierzchni dróg, brak chodników i miejsc parkingowych, · Remont zabytkowego Kościoła · Brak wykorzystania potencjału położenia geograficznego – słaba infrastruktura ruchu turystycznego · Brak kanalizacji · Rozbudowa sieci wodociągowej 24 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 4. Komplementarność z programami/ działaniami/ dokumentami strategicznymi dotyczącymi rozwoju wsi i regionu Zgodność z Narodowym Planem Rozwoju Misją Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013 jest podjęcie i uruchomienie przedsięwzięć, które zapewniają utrzymanie gospodarki na ścieżce wysokiego wzrostu zatrudnienia, w następstwie umocnienia konkurencyjności regionów i przedsiębiorstw oraz zatrudnienia, przy zapewnieniu większego poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Cele strategiczne Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013 sformułowano następująco: · Utrzymanie gospodarki na ścieżce wysokiego wzrostu gospodarczego. · Wzmocnienie konkurencyjności regionów i przedsiębiorstw i wzrost zatrudnienia. · Podniesienie poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. · Zwiększenie w strukturze gospodarki udziału sektorów o wysokiej wartości dodanej. W NPR wytyczono 10 priorytetów strategicznych. Do realizacji celów i priorytetów Narodowego Planu rozwoju zaproponowano 30 kierunków działań. Każdy z tych kierunków nawiązuje do kilku priorytetów. Realizacja opisanych w niniejszym opracowaniu projektów zakłada zgodność przede wszystkim z następującymi celami: Priorytet: INWESTYCJE Kierunek działań 1. Wspieranie rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Kierunek działań 3. Poprawa stanu środowiska przyrodniczego. Kierunek działań 6. Rozwój infrastruktury miast i obszarów wiejskich. Priorytet: INTEGRACJA SPOŁECZNA Kierunek działań 1. Ograniczenie wykluczenia społecznego. Kierunek działań 2. Budowanie kapitału społecznego. Priorytet: WIEDZA I KOMPETENCJE Kierunek działań 1. Zwiększenie dostępu do edukacji. Kierunek działań 2. Wspieranie otwartości systemu edukacji. Kierunek działań 3. Wyższa jakość kształcenia. Priorytet: AKTYWIZACJA I MOBILNOŚĆ Kierunek działań 1. Poprawa warunków bezpiecznego życia i pracy. Priorytet: GOSPODAROWANIE PRZESTRZENIĄ Kierunek działań 1. Racjonalne gospodarowanie przestrzenią. Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie jako dokument programowy realizuje założenia Narodowego Planu Rozwoju na poziomie lokalnym i przyczynia się do osiągnięcia jego celów. Realizacja zadań z różnych obszarów działalności wsi da impulsy rozwojowe w poszczególnych aspektach funkcjonowania społeczności miejscowości Łączki Jagiellońskie. Źródło: Wstępny projekt Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013, dokument przyjęty przez Radę Ministrów 11 stycznia 2005r., Warszawa 2005r., publikacja współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna. 25 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Zgodność z założeniami do Krajowego Programu Rozwoju Wsi Celem ogólnym polityki państwa, zorganizowanej w ramach Krajowego Programu Rozwoju Wsi, jest poprawa poziomu życia rodzin rolniczych oraz innych mieszkańców obszarów wiejskich, z wykorzystaniem społecznego, środowiskowego i ekonomicznego potencjału regionów. Musi to doprowadzić do wyrównania poziomu życia i wskaźników cywilizacyjnych pomiędzy wsią i miastem. Służyć do tego będą zarówno środki krajowe , sposoby wykorzystania instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej i polityki spójności. Projekty oraz cele przedstawione w Planie Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie są zgodne z priorytetami istotnymi dla rozwoju obszarów wiejskich oraz poprawy życia mieszkańców wsi ujętymi w założeniach do Krajowego Programu Rozwoju Wsi: 1. Rozwój przedsiębiorczości i zwiększanie atrakcyjności inwestycyjnej obszarów wiejskich, 2. Wzrost konkurencyjności gospodarstw rolnych, 3. Rozwój i poprawa lokalnej infrastruktury technicznej i społecznej, 4. Wzrost jakości kapitału ludzkiego oraz aktywizacji zawodowej, oraz kierunkami wsparcia istotnymi dla rozwoju obszarów wiejskich, ujęte w następujących kategoriach: 1. Rozwój i poprawa lokalnej infrastruktury, w tym: dróg gminnych lub powiatowych; 2. Rozwój przedsiębiorczości i zwiększanie atrakcyjności inwestycyjnej obszarów wiejskich, poprzez: · promowanie obszarów wiejskich i ich dziedzictwa kulturowego; 4. Poprawa jakości i zwiększenie dostępności usług publicznych na obszarach wiejskich, poprzez: · ochronę dziedzictwa kulturowego, wsparcie rozwoju kultury i rekreacji na obszarach wiejskich, w tym w szczególności programy wykorzystania szkół wiejskich jako lokalnych ośrodków kultury - w zakresie nie objętym POROW; 5. Poprawa wahadłowej mobilności przestrzennej mieszkańców obszarów wiejskich poprzez rozszerzenie zasięgu pozytywnego oddziaływania największych centrów rozwoju gospodarczego i korytarzy transportowych na obszary wiejskie – w zakresie; mdz. in. tworzenia parkingów dla pojazdów przy węzłach regularnych, szybkich regionalnych połączeń komunikacyjnych; Źródło: Założenia do Krajowego Programu Rozwoju Wsi przyjęte przez Kierownictwo Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 28 lutego 2006r. Zgodność z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Program będzie realizowany w latach 2007-2013 na terenie całego kraju. Podstawą realizacji założeń strategicznych Programu, opisanych w Krajowym Planie Strategicznym Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, będą działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w ramach czterech osi priorytetowych. Wszystkie te działania będą współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz ze środków krajowych przeznaczonych na ten cel w ustawie budżetowej. Cele i zadania Planu Odnowy Miejscowości wpisują się przede wszystkim w 3 Oś Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej, działanie: Odnowa i rozwój wsi. Źródło: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, PROJEKT, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa, lipiec 2006r. 26 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Zgodność z Projektem Strategii Rozwoju Turystyki na lata 2007-2013 Turystyka daje możliwość dynamicznego rozwoju gospodarczego i społecznego kraju, przyczyniając się do generowania nowych miejsc pracy, podnoszenia poziomu życia społeczeństwa i zwiększania konkurencyjności regionów przy zachowaniu tradycyjnych wartości polskiego społeczeństwa i w zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Misją określoną w Projekcie Strategii Rozwoju Turystyki na lata 2007-2013 jest: „Wykorzystanie dziedzictwa kultury, tradycyjnej gościnności i bogactwa przyrody do wzrostu znaczenia turystyki w tworzeniu dochodu narodowego oraz budowania pozytywnego obrazu Polski w kraju i na świecie”, a celem nadrzędnym: „Tworzenie warunków prawnych, instytucjonalnych, finansowych i kadrowych rozwoju turystyki, sprzyjających rozwojowi społeczno - gospodarczemu Polski oraz podniesieniu konkurencyjności regionów i kraju, przy jednoczesnym zachowaniu walorów kulturowych i przyrodniczych”. Cele Planu Odnowy Miejscowości wpisują się w następujące obszary priorytetowe Strategii Rozwoju Turystyki: I. Rozwój produktów turystycznych, III. Wsparcie marketingowe, IV. Kształtowanie przestrzeni turystycznej. Wieś :Łączki Jagiellońskie posiada duży potencjał turystyczny i kulturowy dlatego w Planie pojawiają się zadania z zakresu budowania turystycznego wizerunku wsi i Gminy. Źródło: Projekt Strategii Rozwoju Turystyki na lata 2007-2013, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa, czerwiec, 2005r., dokument rządowy przyjęty przez Radę Ministrów w dn. 21.06.2005r. Zgodność ze Strategią Rozwoju Sportu w Polsce do roku 2016 Głównym celem strategicznym Strategii Rozwoju Sportu w Polsce do roku 2016 jest „Aktywne i sprawne społeczeństwo”. Sport to szerokie pojęcie ujmujące wychowanie fizyczne, sport dzieci i młodzieży, sport dla wszystkich, sport osób niepełnosprawnych, sport kwalifikowany. W rozwiniętych społeczeństwach sport stał się dobrem powszechnym, dostępnym w różnych formach – stosownie do możliwości i zainteresowań obywateli. Dzięki swej specyfice jest czynnikiem kształtującym zdrowie, rozwija nawyki i zachowania prozdrowotne, a także jest wartościową formą spędzania wolnego czasu i integracji. Cele i zadania planu nawiązują do priorytetu 1. Popularyzacja sportu dla wszystkich i priorytetu 3. Rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej Strategii Rozwoju Sportu w Polsce. Należy wykorzystać specyficzne walory sportu do kształtowania postaw obywatelskich i przeciwdziałania patologiom społecznym, takim jak chuligaństwo, narkomania, alkoholizm. Aktywność ruchowa, rywalizacja sportowa pozytywnie wpływa na budowanie prawidłowych więzi i zachowań społecznych. Źródło: Strategia Rozwoju Sportu w Polsce do roku 2016, Projekt, Ministerstwo Sportu, Warszawa, grudzień 2006r. Zgodność ze Strategią Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2020 Celem głównym Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego jest „Podniesienie krajowej i międzynarodowej konkurencyjności gospodarki regionu poprzez wzrost jej innowacyjności, a tym samym efektywności, która stworzy warunki do zrównoważenia rynku pracy oraz wzrostu dochodów i poziomu życia ludności”. Cele strategiczne Planu Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie w dużej mierze są zgodne 27 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie z głównymi obszarami rozwojowymi Województwa Podkarpackiego: · Obszar strategiczny GOSPODARKA REGIONU, priorytet 4. Turystyka jako czynnik rozwoju społeczno – gospodarczego województwa. · Obszar strategiczny OBSZARY WIEJSKIE I ROLNICTWO, Priorytet 2. Odnowa wsi oraz modernizacja przestrzeni wiejskiej. · Obszar strategiczny OCHRONA ŚRODOWISKA, Priorytet 4. Zachowanie oraz ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazowej. · Obszar strategiczny KAPITAŁ SPOŁECZNY, Priorytet 3. Rozwój kultury. Osiągnięcie celów na poziomie gminnym przyczyni się do wykorzystania szans stojących przed województwem. Źródło: Strategia Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2020 - Projekt, Zarząd Województwa Podkarpackiego, Rzeszów, kwiecień 2006r. Zgodność z Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013 Celem głównym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007 – 2013 jest „zrównoważenie rynku pracy i wzrost poziomu życia społeczeństwa regionu poprzez podniesienie międzynarodowej konkurencyjności i innowacyjności gospodarki”. Tak sformułowany cel główny wynika bezpośrednio ze Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata 2007 – 2020, jest także spójny z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia, Strategią Rozwoju Kraju oraz Strategią Lizbońską. Cele i zadania wsi Łączki Jagiellońskie wpisują się także w ramy Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego: cel główny i konkretne działania przypisane do poszczególnych osi priorytetowych: · Oś priorytetowa 4. Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom, działanie 4.3. Zachowanie oraz ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazowej, · Oś priorytetowa 5. Infrastruktura publiczna, działanie 5.3. Infrastruktura sportowa i rekreacyjna, · Oś priorytetowa 6. Turystyka i kultura. Źródło: Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013, dokument przyjęty Uchwałą Nr 61/989/07 przez Zarząd Województwa Podkarpackiego w dn. 17 września 2007r., Rzeszów 2007r.; Szczegółowy opis priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013, Projekt z 18 września 2007r., Zarząd Województwa Podkarpackiego. Zgodność ze Strategią Rozwoju Powiatu Krośnieńskiego Cel Nadrzędny Strategii, który ma następujące brzmienie: „Powiat krośnieński miejscem zamożnych mieszkańców, żyjących w przyjaznym i bezpiecznym środowisku, otwarty dla ludzi, którzy chcą tu mieszkać, pracować, wypoczywać”. Przedsięwzięcia i działania przewidziane do realizacji w „Planie Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie” wpisują się w: · Cel główny: „Dobrze rozwinięta gospodarka, przyjazna dla środowiska przyrodniczego”, - zadanie szczegółowe Nr 1B: Transformacja rozwój wsi i rolnictwa, alternatywne źródła dochodu, zadanie V. Tworzenie warunków do rozwoju lecznictwa sanatoryjnego, turystyki weekendowej i agroturystyki; 28 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie · zadanie szczegółowe Nr 2: Nowoczesna i funkcjonalna infrastruktura techniczna, zadanie III. Rozwój infrastruktury technicznej. Cel główny: „Mądra, zdrowa i aktywna społeczność powiatu”, zadanie szczegółowe Nr 4: Nowoczesna oferta kulturalna (tradycje lokalne), aktywność społeczna, zadanie I. Poprawa dostępności do usług i ich jakości. Źródło: Strategia Rozwoju Powiatu Krośnieńskiego, Starostwo Powiatowe w Krośnie przy udziale ekspertów, Krosno, 2002r. Zgodność ze Strategią Rozwoju Gminy Wojaszówka Misja nakreślona w Strategii Rozwoju Gminy Wojaszówka brzmi następująco: „Wojaszówka – gmina rolnicza, dająca poczucie bezpieczeństwa i możliwości rozwoju dla swoich mieszkańców, aspirująca do miana ośrodka turystycznego, kultywująca tradycje, walory i unikalny charakter regionu. Kierunek w jakim powinien podążać rozwój musi w harmonijny sposób łączyć konieczność zapewnienia miejsc pracy z zachowaniem nienaruszonego środowiska naturalnego”. Zadania zawarte w „Planie Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie” idealnie wpisują się w cele strategiczny oraz cele operacyjne Strategii Rozwoju Gminy Wojaszówka: · Kierunek rozwoju Gminy: Rozwój specjalistycznego rolnictwa, · cel strategiczny: Rozwój agroturystyki jako formy aktywizacji zawodowej rolników. Kierunek rozwoju Gminy: Rozwój turystyki i agroturystyki w oparciu o naturalne walory krajobrazowe, - cel strategiczny: Zwiększenie wpływów ze świadczonych usług turystycznych, cel operacyjny: Rozwój infrastruktury turystycznej na terenie Gminy Wojaszówka (bazy noclegowej, gastronomicznej, towarzyszącej). - cel strategiczny: Promocja Gminy Wojaszówka jako ośrodka turystyki krajoznawczej i agroturystyki, cel operacyjny: Opracowanie systemu informacji o Gminie (na zewnątrz). Źródło: Strategia Rozwoju Gospodarczego Gminy Wojaszówka Podsumowanie Celem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie jest zwiększenie komfortu życia mieszkańców i jego poprawa. Realizacja zadań zawartych w Planie ma również na celu podniesienie atrakcyjności turystycznej, inwestycyjnej i gospodarczej Łączek Jagiellońskich. 29 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 5. Założenia Planu Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Słabo rozwinięta infrastruktura techniczna i społeczna wsi stanowi jedną z najpoważniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich i rozwoju pozarolniczych działalności gospodarczych. Nieodpowiedni stopień rozwoju infrastruktury wiejskiej, standard życia i gospodarowania mieszkańców wsi, także decyduje o słabej atrakcyjności obszarów wiejskich dla inwestorów, a ograniczone możliwości finansowe lokalnych samorządów nie pozwalają na odpowiednie zaspokojenie potrzeb kulturalnych mieszkańców wsi oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego. Realizacja działań związanych z odnową wsi – zagospodarowanie przestrzeni publicznej, w tym utrzymanie, odbudowa i poprawa dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi - tworzy warunki dla rozwoju społeczno-ekonomicznego obszarów wiejskich, aktywizacji ludności wiejskiej i podniesienia atrakcyjności turystycznej obszaru. Cele procesu odnowy wsi: 1. Zachowanie albo wzmocnienie różnorodności funkcji wsi pod względem ekonomii, ekologii, kultury i polityki socjalnej: · utrzymanie dotychczasowych i tworzenie nowych miejsc pracy, · utrzymanie dotychczasowych i otwieranie nowych sklepów spożywczych bądź z artykułami codziennego użytku, · utrzymanie w należytym stanie mieszkań i budynków, · ochrona środowiska, · popieranie miejscowych wniosków socjalno- kulturalnych 2. Utrzymanie i polepszenie miejscowej infrastruktury 3. Zapewnienie i polepszenie wyglądu wsi, przestrzeganie porządku budowlanego 4. Utrzymanie i odnowa typowego obrazu wsi z zachowaniem cech regionalnych budownictwa i struktury osiedli 5. Przywrócenie albo zachowanie jednolitości wsi z krajobrazem 6. Popieranie aktywności i inicjatyw mieszkańców wsi na rzecz ich własnej miejscowości 7. Podniesienia jakości życia: · troska o otoczenie, · stosunki międzyludzkie: partnerstwo, pomoc międzysąsiedzka i międzyludzka · sytuacja na rynku pracy: pewne miejsca pracy, gospodarczy rozwój terenów wiejskich 8. Wzmocnienie myślenia społecznego: · zwiększenie roli wspólnoty: większe poczucie wspólnoty, więcej społecznego myślenia i działania, · wspólne przedsięwzięcia: rozwiązywanie problemów i realizacja inicjatyw · utożsamianie się z miejscowością · utrzymanie i dalszy rozwój kultury wsi 9. Zwiększenie poczucia odpowiedzialności: · więcej samodzielności dla wsi, 30 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie · większa świadomość wśród mieszkańców wsi, Gmina ze względu na ograniczony budżet, przewiduje możliwość finansowania zadań Planu Odnowy w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Działanie to ma na celu poprawę jakości życia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich. Pomoc finansowa będzie udzielana na inwestycje w zakresie: 1. Budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia obiektów: · pełniących funkcje publiczne, społeczno-kulturalne, rekreacyjne, sportowe, · służących promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury 2. Kształtowania przestrzeni publicznej. 3. Budowy, remontu lub przebudowy infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych lub społeczno-kulturalnych. 4. Zakupu obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie, w tym budynków będących zabytkami, z przeznaczeniem na cele publiczne. 5. Odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych, budynków będących zabytkami lub miejsc pamięci. 6. Kultywowania tradycji społeczności lokalnej oraz tradycyjnych zawodów. Źródło: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 31 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 6. Kierunki rozwoju miejscowości Łączki Jagiellońskie - cele strategiczne Cele strategiczne są konkretyzacją misji rozwoju i wskazują pożądane zasadnicze kierunki zaspokajania potrzeb mieszkańców wsi oraz jego związki z otoczeniem. Cele te są równorzędne względem siebie, stąd też ich uszeregowanie spełnia jedynie funkcje porządkujące. Do każdego celu operacyjnego przyporządkowano określony zestaw zadań realizacyjnych wraz z uzasadnieniem ich podjęcia. Są one środkami realizacji strategicznych celów odnowy wsi Łączki Jagiellońskie. Z punktu widzenia przedmiotowego (rodzajowego) przedstawione poniżej zadania realizacyjne można zaliczyć do następujących kategorii: · zadania inwestycyjne, · zadania ochronne oraz racjonalizujące wykorzystanie zasobów, · zadania informacyjno-promocyjne, · zadania inspirujące, stymulujące i wspierające. Z kolei, z punktu widzenia podmiotowego (kompetencyjnego) zadania realizacyjne można podzielić na: · zadania własne, za realizację których są odpowiedzialne z mocy prawa władze gminy i sołectwa, · zadania obce, za realizację których są odpowiedzialne z mocy prawa inne podmioty decyzyjne (np. organizacje pożytku publicznego, instytucje kultury, związki wyznaniowe). I. Rozwój infrastruktury i ochrona środowiska czynnikami wpływającymi na poprawę wizerunku wsi Łączki Jagiellońskie I.1. Modernizacja sieci wodnej i budowa sieci kanalizacyjnej I.1.1. Rozbudowa i modernizacja sieci wodociągowej na terenie wsi. I.1.2. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej na terenie wsi I.2. Zwiększenie atrakcyjności lokalizacyjnej wsi I.2.1. Poprawa nawierzchni dróg I.2.2. Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego – budowa chodników i oświetlenia ulicznego I.3. Poprawa wizerunku centrum wsi Łączki Jagiellońskie I.3.1.Budowa klombów, trawników, elementów małej architektury I.3.2. Budowa miejsc wypoczynku dla mieszkańców – skwery, place zabaw I.4. Poprawa świadomości ekologicznej mieszkańców. I.4.1. Organizowanie spotkań mieszkańców poruszających tematykę ekologiczną I.4.2. Organizowanie konkursów na tematy ekologiczne I.4.3. Organizowanie akcji ekologicznych np. „sprzątanie świata” II. Baza sportowo- rekreacyjno- wypoczynkowa jako niezbędny element służący rekreacji mieszkańców oraz promocji wsi 32 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie II.1. Rozwój funkcji turystycznych wsi II.1.1. Rozwój bazy noclegowej i gastronomicznej (utworzenie pól namiotowych, miejsc przeznaczonych na pikniki rodzinne itp.) II.1.2. Wytyczenie szlaków dla turystyki pieszej i rowerowej II.1.3. Rozwój rzemiosła i rękodzieła ludowego w oparci o miejscowe tradycje: rzeźba, malarstwo, haft, jako alternatywnego źródła dochodu dla mieszkańców. II.1.4. Rozwój agroturystyki jako alternatywnego źródła dochodu dla mieszkańców. II.1.6. Wypromowanie produktów lokalnych II.1.7. Budowa tablic informacyjnych przybliżających historie miejscowości , promujących warto obejrzenia miejsca we wsi. III. Edukacja, zaspakajanie potrzeb społecznych i ochrona dziedzictwa kulturowego jako istotne elementy rozwoju miejscowości. III.1. Budowa obiektów sportowych i ośrodków kultury III.1.1. Modernizacja ogólnodostępnego boiska sportowego III.1.3. Remont Domu Ludowego (wymiana okien, termomodernizacja). III.2. Dostęp do kultury i sportu III.2.1. Organizowanie imprez kulturalnych – koncerty ludowe, wieczornice, recitale III.2.2. Organizowanie zmagań sportowych (mecze, turnieje). III.2.3. Atrakcyjne zorganizowanie czasu dla dzieci i młodzieży – gry i zabawy zespołowe, pogadanki, wspólne wycieczki do ciekawych miejsc. III.2.4. Ciekawa oferta dla rodzin – turnieje i wzmagania rodzinne III.3. Poszerzenie oferty edukacyjne III.3.1. Kursy językowe, kursy doskonalenia zawodowego III.3.2. Propagowanie nawyków kształcenia wśród młodzieży i dorosłych III.4. Rozwiązywanie problemów społecznych III.4.1. Nowe miejsca pracy dla osób bezrobotnych III.4.2. Poprawa dostępu do usług medycznych, szczególnie specjalistycznych III.4.3. Zapewnienie opieki socjalnej dla grup zagrożonych ryzykiem wykluczenia społecznego. 33 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 7. Opis planowanych zadań w latach 2007-2013 na terenie miejscowości Łączki Jagiellońskie Instytucje i podmioty uczestnicząc L.p. e we wdrażaniu Projekt Nakłady ogółem [tys. PLN] Przewidywany okres realizacji Źródła finansowania w okresie realizacji projektu [tys. zł] Środki Własne Środki UE (przyjęto ok. ....%) Budżet państwa Inne Uwagi 1. 2. 3. 5. 6. 7. 8. 9 ....... RAZEM 34 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 8. Oczekiwane rezultaty Planu Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Położenie geograficzne Łączek Jagiellońskich, zapewnia atrakcyjne miejsce dla wypoczynku zarówno wakacyjnego jak i weekendowego, szczególnie dla mieszkańców pobliskiego Krosna. Może stanowić także bazę wypadową dla wycieczek pieszych i rowerowych do pobliskiego Rzepiennika i Łęków Strzyżowskich. Realizacji projektów w zakresie odnowy wsi, a także zachowania dziedzictwa kulturowego przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa na terenie wsi Łączki Jagiellońskie, poprawy życia mieszkańców i wzrostu zadowolenia społecznego, poprawy wizerunku i atrakcyjności wsi, co może skutkować wzrostem liczby napływających turystów, a co się z tym wiąże pojawieniem się nowych miejsc pracy. Lp. 1. 2. 3. 4. 6. 7. 8. 9. 10. Parametr Zatrudnienie przy realizacji projektu Zatrudnienie po realizacji projektu Wzrost bezpieczeństwa zmotoryzowanych i pieszych Koszty poniesione na realizację projektu Uciążliwość w trakcie realizacji inwestycji Zysk dla firm budowlanych realizujących projekt Ilość turystów odwiedzających wieś Łączki Jagiellońskie Ilość turystów uczestnicząca w cyklicznych imprezach kulturalnych i rekreacyjnych Zwiększenie atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej wsi Łączki Jagiellońskie Razem: Obecna sytuacja Sytuacja po wdrożeniu projektu 0 0 0 0 0 0 +1 +2 +2 +1 -2 -1 +1 +2 +1 +2 +1 +2 +3 +9 Legenda: (0) – wartość neutralna (-1, -2) – wpływ negatywny (+1, +2) – wpływ pozytywny Analiza opcji w aspekcie kosztów i korzyści oraz analiza porównawcza wykazuje, że działania objęte Planem Odnowy są opłacalne i korzystne dla społeczeństwa. W/w korzyści są raczej niewymierne, czyli nie zawsze dają się przeliczyć na pieniądze. Niemniej jednak są bardzo ważne w aspekcie społecznym. 35 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 9. System wdrażania, sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej System monitorowania Planu Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie jest programem otwartym, kierunkowym, obejmującym znaczny zakres czasowy, realizacja przyjętych celów sięga perspektywy kilkunastu lat. W krótszych odcinkach czasu wskazane jest dokonywanie systematycznej oceny uzyskiwanych rezultatów. Służą temu różnego rodzaju mierniki. W celu oceny sytuacji we wsi i Gminie należy badać ich zmienność w czasie (ocena trendów), a także okresowo konfrontować te wskaźniki z podobnymi danymi dla Gminy Wojaszówka, powiatu krośnieńskiego, województwa podkarpackiego, Polski, a także innych krajów (ocena sytuacji przez porównanie) – zwłaszcza przygranicznych. W niniejszym planie odnowy wsi można posłużyć się kilkoma podstawowymi miernikami, które określać będą stopień zaawansowania realizacji kolejnych celów strategicznych. Rozważyć należy następujące mierniki: 1. liczba młodzieży, która po zakończeniu szkoły podstawowej zaczyna naukę w szkołach średnich ( nie zawodowych ), 2. odsetek młodzieży podejmującej po szkole podstawowej naukę w szkole średniej; 3. liczba studiującej młodzieży; 4. liczba dzieci i artystycznym objętych zajęciami pozalekcyjnymi, zwłaszcza o charakterze kulturalnym 5. przeciętna długość życia mieszkańców; 6. stopa bezrobocia 7. ilość gospodarstw prowadzących działalność agroturystyczną 8. liczba nowych stanowisk pracy oraz bezpośrednia produkcja rolna 9. struktura zatrudnienia (stopień wzrostu poziomu zatrudnienia w produkcji rolnej) 10. natężenie zatrudnienia w rolnictwie (liczba zatrudnionych na 100 ha UR ) 11. średni areał gospodarstw rolnych 36 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 12. stopień zagospodarowania wolnych obiektów 13. liczba podmiotów gospodarczych we wsi 14. dochody własne wsi na jednego mieszkańca. 15. odsetek gospodarstw domowych korzystających z infrastruktury 16. liczba odnowionych obiektów kulturalnych 17. liczba młodzieży biorącej udział w zajęciach kulturalnych i świetlicowych 18. odsetek społeczeństwa miejscowości uczestniczącego czynnie w imprezach kulturalnych 19. ilość turystów i rekreacyjnych i przyjezdnych uczestnicząca w cyklicznych imprezach kulturalnych 20. ilość turystów odwiedzających wieś Liczba i dobór mierników zależą od przyjętych celów, ich hierarchii i możliwości uzyskania niezbędnych dla dokonania obliczeń danych. Informowanie społeczności wsi i Gminy za pomocą tego typu zobiektywizowanych miar jest bardzo pożyteczne i daje przekonywający obraz, „w którym miejscu jesteśmy”. Oczywiście zadowolenie mieszkańców z życia na wsi jest najlepszym, niestety, nie dającym przedstawić się w postaci liczb, miernikiem dokonujących się zmian i przekształceń w najbliższym otoczeniu. Sposób zarządzania Planem Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie Nad realizacją i zmianami dotyczącymi Planu Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie czuwał będzie Urząd Gminy Wojaszówka - jest to organ samorządu terytorialnego, który posiada niezbędne doświadczenie oraz wykwalifikowaną kadrę przygotowaną do pełnienia tego typu czynności, a także Sołtys wsi Łączki Jagiellońskie wraz z Zebraniem Wiejskim Wsi Łączki Jagiellońskie. 37 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie 10. Wykorzystane materiały Podczas opracowywania Planu Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie wykorzystano następujące materiały: · Wstępny projekt Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013, dokument przyjęty przez Radę Ministrów 11 stycznia 2005r., Warszawa 2005r., publikacja współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna. · Założenia do Krajowego Programu Rozwoju Wsi przyjęte przez Kierownictwo Ministerstwa Rolnictwa Rozwoju Wsi w dniu 28 lutego 2006r. · Projekt Strategii Rozwoju Turystyki na lata 2007-2013, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa, czerwiec, 2005r., dokument rządowy przyjęty przez Radę Ministrów w dn. 21.06.2005r. · Strategia Rozwoju Sportu w Polsce do roku 2016, Projekt, Ministerstwo Sportu, Warszawa, grudzień 2006r. · Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, PROJEKT, Ministerstwo Rolnictwa Rozwoju Wsi, Warszawa, lipiec 2006r. · Strategia Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2020 - Projekt, Zarząd Województwa Podkarpackiego, Rzeszów, kwiecień 2006r. · Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013, dokument przyjęty Uchwałą Nr 61/989/07 przez Zarząd Województwa Podkarpackiego w dn. 17 września 2007r., Rzeszów 2007r. · Szczegółowy opis priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013, Projekt z 18 września 2007r., Zarząd Województwa Podkarpackiego. · Strategia Rozwoju Powiatu Krośnieńskiego, Starostwo Powiatowe w Krośnie przy udziale ekspertów, Krosno, 2002r. · Strategia Rozwoju Gospodarczego Gminy Wojaszówka · Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego Rozwój Obszarów Wiejskich · Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 2004-2006 Uzupełnienie Programu, Warszawa, styczeń 2004 rok, Ministerstwo Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej. · Urząd Statystyczny w Rzeszowie, „Województwo Podkarpackie. Podregiony, powiaty, gminy”, Rzeszów 2006r. · „Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2006r.”, GUS, Departament Statystyki Przedsiębiorstw i Rejestrów, 2006r. · „Mały Rocznik Statystyczny Polski 2005”, Główny Urząd Statystyczny i i oraz 38 Plan Odnowy Miejscowości Łączki Jagiellońskie · „Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002r., Powszechny Spis Rolny 2002r.” Urząd Statystyczny w Rzeszowie, Województwo Podkarpackie. · Pomprowicz S. „Z dziejów wsi w Gminie Wojaszówka woj Krośnieńskie * Jubileusz 600-lecia (1397-1997)”, Chemiografia – Drukarnia mgr inż. Michała Łuczaja w Krośnie, Krosno 1997r., wydano z udziałem funduszy Urzędu Gminy w Wojaszówce. · Strona internetowa Gminy Wojaszówka: http://www.wojaszowka.pl · Materiały uzyskane drogą internetową 39