5 Piechota1_Layout 1

Transkrypt

5 Piechota1:Layout 1 2015-03-06 10:44 Strona 1
KRÓTKIE DONIESIENIE / SHORT REPORT
Zaangażowanie Autorów
A – Przygotowanie projektu
badawczego
B – Zbieranie danych
C – Analiza statystyczna
D – Interpretacja danych
E – Przygotowanie manuskryptu
F – Opracowanie piśmiennictwa
G – Pozyskanie funduszy
Author’s Contribution
A – Study Design
B – Data Collection
C – Statistical Analysis
D – Data Interpretation
E – Manuscript Preparation
F – Literature Search
G – Funds Collection
Medycyna Sportowa / Polish J Sport Med
© MEDSPORTPRESS, 2014; 4(4); Vol. 30, 295-306
DOI: 10.5604/1232406X.1142004
Katarzyna Piechota1(A,B,D,E,F), Zbigniew Borysiuk1,(A,G)
1
1
Politechnika Opolska, Wydział Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii, Opole, Polska
Technical University of Opole, Faculty of Physical Education and Physiotherapy, Poland
WPŁYW PRZYGOTOWANIA MOTORYCZNEGO
NA EFEKTYWNOŚĆ STARTU NISKIEGO
SPRINTERÓW (SEMG)
THE INFLUENCE OF MOTOR PREPARATION ON THE
EFFECTIVENESS OF LOW-SPRINT START (SEMG)
Słowa kluczowe: elektromiografia powierzchniowa, aktywacja bioelektryczna
mięśni, poziom przygotowania motorycznego, czas reakcji startowej
Key words: electromyography surface, the bioelectric muscular activity, the motor
preparation level, starting reaction time
Streszczenie
Wstęp. Dzięki postępowi w zakresie technologii diagnozujących różne aspekty techniki
sportowej, możliwe jest rejestrowanie danych w rzeczywistych warunkach treningowych, jak
również przeciwdziałanie i zapobieganie kontuzjom. Głównym celem badań wstępnych jest
zbadanie efektywności startu niskiego sprinterów w zależności od ich poziomu przygotowania motorycznego wśród zdrowych sprinterów. Analizie poddano również aktywność bioelektryczną mięśni oraz wartości sygnału EMG.
Materiał i metody. Materiał badawczy stanowi grupa 5 sprinterów etapu specjalistycznego (wiek: 21,75 ± 3,03) o stażu treningowym 6,40 (± 1,79) oraz grupa 5 studentów studiów magisterskich (wiek: 20,80 ± 4,53).
Wyniki. W fazie wykonania startu niskiego po komendzie „gotów” sprinterzy wykazują
krótszy czas reakcji startowej (0,156s) w porównaniu z grupą studentów (0,212s). Im mniejszy poziom przygotowania motorycznego oraz umiejętności technicznych, tym mniejsza moc
generowana podczas przyspieszenia startowego, a to powoduje aktywowanie dodatkowych
mięśni przed pojawieniem się sygnału dźwiękowego.
Wnioski. Im czas reakcji prostej (startowej) krótszy, tym efektywność startu niskiego
wzrasta. W poziomie przygotowania motorycznego sprinterzy rozwijają większą szybkość
na dystansie, a także większą siłę eksplozywną oraz moc odbicia. Im większa siła eksplozywna – tym większa prędkość początkowa.
Summary
Word count:
Tables:
Figures:
References:
6934
3
4
28
Background. Owing to the development of technology diagnosing various aspects of
sports techniques, it is possible very precise registration of data in real training conditions, how
also to counteract and prevent injuries. The main goal of preliminary research is to examine the
effectiveness of the sprinters’ low start depending on their motor preparation among healthy
sprinters. Were also analyzed the timing intervals of bioelectric muscular activity in the phase
of low start and the EMG signal value depending on the sprinters’ sports level.
Material and methods. The subject of analysis were the N=5 sprinters of the specialist
phase (age: 21,75±3,03) with the training experience of 6,40 (±1,79) and o group N=5 of
the 5th and 6th year MA students (age: 20,80 ±4,53). Research method – quality analysis
of the results.
Results. During of the low-sprint start phase after the command „ready” sprinters have
a shorter starting reaction time (0,156s) compared with a group of students (0,212s). Whereas the lower level of motor preparation and of technical skill, the less power generated
during startup acceleration, and this causes the activation of additional muscle before the
beep.
Conclusions. If the shorter (starting) reaction time, the effectiveness of the low start –
increases. The level of motor preparation sprinters develop greater speed over a distance,
as well as greater explosive strength and power of reflection. The greater explosive strength
– the greater the initial velocity.
Adres do korespondencji / Address for correspondence
Katarzyna Piechota
Politechnika Opolska, Wydział Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii
ul. Prószkowska 76, 45-758 Opole, Poland, e-mail: [email protected]
Otrzymano / Received
Zaakceptowano / Accepted
12.10.2014 r.
30.11.2014 r.
295
Piechota K. i wsp. Wpływ przygotowania motorycznego na efektywność startu niskiego sprinterów
Wstęp
Background
Technologia w zakresie diagnozowania różnych
aspektów techniki sportowej i wzorców ruchowych
uzyskuje coraz częściej swoje punkty szczytowe.
Na tej podstawie możliwe jest bardzo precyzyjne rejestrowanie danych w rzeczywistych warunkach treningowych. Ważnym punktem odniesienia danych
zarejestrowanych poprzez narzędzia pomiarowe, jest
możliwość obserwacji w celu przeciwdziałania i zapobiegania kontuzjom wśród sportowców. Przy rejestracji wyników badań zastosowano system telemetryczny sprzężony z szybkimi kamerami i EMG, system wyzwalania sygnału, platforma do oceny sił reakcji podłoża oraz elektryczny system pomiaru czasu
(fotokomórki). Aparatura ta pozwala uzyskiwać kompleks niezbędnych parametrów ewaluacji efektywności startu niskiego u zdrowych sprinterów.
Wśród czynników wpływających na efektywność
startu niskiego (u osób zdrowych) literatura tematu
podaje m.in. uwarunkowania genetyczne, indywidualne predyspozycje napięcia nerwowo-mięśniowego,
jak również stan gotowości oraz potencjał motoryczny zawodników [1,2]. Efektywność, natomiast „jest
dodatnią cechą działań dających jakiś oceniany pozytywnie wynik, bez względu na to czy był on zamierzony, czy też nie” [3]. Przygotowanie motoryczne
decyduje o potencjale sportowym zawodnika. W starcie niskim potencjał ten wyrażony miarą siły i szybkości biegowej. Te z kolei decydują o aktualnym poziomie formy sportowej zawodnika.
Czas reakcji startowej, jako czas upływający od
momentu zadziałaniu bodźca, aż do chwili zapoczątkowania i wykonania pierwszego ruchu, jako odpowiednika na bodziec [2,4,5,6]. Uważa się, że im krótszy czas reakcji, tym lepszy efekt końcowy. Można jednak reagować na różnych sygnały, takie jak słuchowe,
wzrokowe i dotykowe. Pain i wsp. [7] stwierdzają, że
prosty czas reakcji (prosta percepcja słuchowa) skutkuje szybszym czasem reakcji. Jednak docieranie impulsów do mózgu uzależnione jest od granic występowania zmysłów [8,9].
Aktywność bioelektryczna mięśni (tzw. timing) bada w głównej mierze czas zapoczątkowania włączenia (onset) oraz wyłączenia (offset) działania mięśni
podczas wykonywania czynności ruchowych. Napięcie mięśni, bądź wartości sygnału EMG decydują
o amplitudzie siły pracy mięśnia. Przypuszcza się, że
im zmęczenie mięśni wśród zdrowych sportowców
jest wyższe, tym napięcie mięśni spada. Na podstawie
wartości EMG można wielokrotnie dokonywać weryfikacji wykonywanych sekwencji ruchowych na podstawie poznanych wzorców ruchowych.
Technology of diagnose of various aspects of sports
techniques and movement patterns obtained more
frequently their peaks. On this basis it is possible very
accurate recording of data in real conditions of training. An important point of reference data recorded by
the measurement tools is the ability to observation in
order to counteract and prevent injuries among athletes. While registering the research results the following were used: the telemetric system conjugated with
fast cameras and the EMG, the signal release system, a platform evaluating the strength of the ground’s
reaction and the electric system of time measure
(photocell). The equipment allowed to obtain a set of
necessary parameters of the effectiveness of healthy
sprinters’ low start evaluation.
Among the factors affecting the efficiency of the
low start (in healthy people) literature of topic given:
genetic causes, individual predispositions of the neuro-muscular tension, as well as the readiness and the
sprinters’ motor potential [1,2]. Effectiveness “is an
additional feature of activities resulting in some positively evaluated result, whether it be intentional or
not” [3]. Motor preparation determines the sprinter’s
sports potential. In the low start this potential is expressed by the strength and velocity. These two factors determine the current sports condition.
The starting reaction time, understood as the time
between the impulse appearance and the beginning
and performance of the first movement being the
response to the impulse [2,4,5,6]. It is believed that
the shorter reaction time, the better the final result.
However, one can react to various impulses, such as
aural, visual or tactile. Pain et al. [7] states that the
simple time of aural reaction (aural perception) results in the faster reaction time. However, the signal’s
reaching the brain is determined by the senses’ limitations [8,9].
Bioelectric muscular activity (the so-called timing)
measures mainly the onset and the offset of muscular activity while performing the movement. Muscular
tension or the EMG signal value determine the amplitude of the muscle activity. It is assumed that the
muscle fatigue in healthy athletes is higher, the muscle
tone decreases. Based on the EMG value one can
repeatedly verify the performed movement sequences
on the basis of the acquired movement schemes.
Materiał i metody
Material and methods
Celem badań wstępnych jest analiza mierników
decydujących o przygotowaniu motorycznym zawodników (szybkość, siła oraz skoczność). Dokonano
oceny: długości 1 kroku N zakrocznej i N wykrocznej
oraz czas pokonania 1 kroku startowego (pierwszy
kontakt N zakrocznej z podłożem), szybkość pokonania 30m (na podstawie fotokomórek), skoczność (odległość skoku w dal z miejsca oraz trójskoku z miejsca oraz wysokość wyskoku obunóż oraz PN i LN
na podstawie platformy sił nacisku), a także siła eksplozywna i moc odbicia (nacisku) stóp badanych za-
The purpose of the following research is to analyse
the measures that decide about the athletes’ motor
preparation (speed, strength and jumping ability). The
following have been analysed: the time of the first and
second starting step achievement (the first contact of
the leading leg and the trailing leg with the ground); the
speed of accomplishing 5m and 10m (based on 2 fast
cameras) and 30m (according to a photocell), the
jumping ability (the distance of a long jump from
a position, a triple jump from a position, the height of
a jump with both feet, as well as with one foot R and L
296
Piechota K. et al. The influence of motor preparation on the effectiveness of low-sprint start
wodników stóp (obunóż oraz jednonóż PN i LN). Weryfikacji poddano także aktywność bioelektryczną (timingu) mięśni [ms] oraz wartości sygnału EMG [µV]
w ostatniej fazie startu niskiego.
Badaniom poddano 5 zdrowych sprinterów etapu
specjalistycznego (wiek: 21,75±3,03, masa ciała:
80,63± 8,50, wysokość ciała: 1,86±0,09, BMI: 23,17±
0,35) o stażu treningowym 6,40±1,79 oraz grupę 5 zdrowych studentów IV i V roku studiów magisterskich (wiek:
20,80±4,53, masa ciała: 74,20±11,91, wysokość ciała:
1,82±0,07, BMI: 22,32±1,87).
Przeprowadzone badania były badaniami pilotażowymi wykonanymi w okresie przej-ściowym sprinterów. Metoda badawcza – analiza jakościowa uzyskanych wyników badań.
Napięcie bioelektryczne zbadano z mięśni na podstawie kryterium działania sił reakcji podłoża:
– zginacze i prostowniki kończyn górnych (2-głowy
ramienia P i L oraz 3-głowy ramienia)
– zginacze i prostowniki kończyn dolnych (prosty uda
P i L, gł. boczna m. 4-głowego uda P i L, 2-głowy
uda P i L, półścięgnisty P i L, brzuchaty łydki gł.
przyśrodkowa P i L).
Narzędzia badawcze:
– system telemetryczny sprzężony z szybkimi kamerami
– system 16-kanałowej elektromiografii powierzchniowej (sEMG)
– system wyzwalania sygnału dźwiękowego zsynchronizowanego z aparaturą EMG
– platforma reakcji sił podłoża, ocen sił nacisku stóp
– elektryczny system pomiaru czasu (fotokomórki).
Podczas przeprowadzenia badań, narzędzia badawcze skonfigurowano zgodnie z procedurami systemu SENIAM. Na podstawie wykonanych badań
i otrzymanych wyników, nastąpiła „obróbka” sygnału
EMG. Obróbka polegała na wstępnej Filtracji sygnału obejmujący „usunięcie” tzw. artefaktów [10] z zapisów poprzez dolny (z ang. Low pass) zakres amplitudy do 50ms. Ponadto obróbka miała na celu rektyfikację danych (zmiana impulsów z ujemnych na dodatnie) oraz wygładzanie danych o algorytmie: Średnia i oknie: o wartości 50 ms [11]. Do ustalania progu
linii bazowej (baseline) w celu ustalania momentów
aktywacji (Onset/ Offset) mięśni posłużył program
MyoResearch XP MT 400. Metodą, która posłuży do
oszacowania wartości progowej Onset i Offset jest
Określanie progu na podstawie lokalnej wartości szczytowej – 5% [11].
according to the platform of a pressure force), the explosive power and the bounce power (pressure) of the
athletes’ feet (with both feet and with one foot R and L).
Additionally, the muscular bioelectric activity (timing)
(ms) as well as the [EMG] signal value (µV) in the last
phase of the low start were verified.
The subject of analysis were the 5 healthy sprinters of the specialist phase (age: 21.75±3.03; weight:
80.63±8.5; height: 1.86±0.09; BMI: 23.17±0.35) with
the training experience of 6.40±1.79 and o group 5 of
the master healthy students (age: 20.80±4.53; weight:
74.20±11.91; height: 1.82±0.07; BMI: 22.32±1.87).
The studies were pilot studies made during the
transition period sprinters. Research method – quality analysis of the results.
Bioelectric tension of the muscles examined on
the basis of the criterion of ground reaction forces:
– the flexors and extensors of upper limb (m. biceps
brachii R and L; m. triceps brachii R and L)
– the flexors and extensors of lower limbs (m. rectus
femoris R and L, vastus lateralis of m. quadriceps
femoris R and L, m. biceps femoris R and L, m.
semitendinosus R and L, medial head of the gastrocnemius R and L)
Research tools:
– telemetric system conjugated with fast video cameras,
– a 16-channel system of surface electromyography (sEMG)
– a system of sound release conjugated with the
EMG system
– the platform of reaction forces, of ground forces
ratings feet pressure
– electric timing system (photocell).
During the research the tools were configurated
according to the procedures of the SENIAM system.
On the basis of the conducted research and its results, a processing of the EMG signal has been done.
The processing consisted in the preliminary filtration
of the signal including the “removal” of the, so-called,
artefacts [10] from the recorded low-pass amplitude
up to 50ms. Moreover, the processing was to rectify the
data (changing the impulses from positive to negative)
and to even the data with the algorithm: medium, and
the window: value 50 ms [11]. In order to establish the
baseline determining the moment of muscular activity
(Onset/Offset) MyoResearch XP MT 400 was used.
The method used to evaluate the Onset and Offset
threshold value is determining the threshold based
on the local top value – 5% [11].
Metody statystyczne
W pracy obliczono statystyki opisowe dla badanych parametrów: średnia [x], odchylenie standardowe [SD]. Ze względu na brak zgodności większości
rozkładów z rozkładem normalnym (zweryfikowanych
testem Shapiro – Wilka) oraz że są to badania wstępne i objęto nimi tylko 10 osób (N=5 sprinterów oraz
N=5 studentów), w związku z tym nie wykonano analizy statystycznej.
Statistical methods
Descriptive statistics were calculated for the studied parameters, namely: the mean value [x], standard
deviation [SD]. Due to the non-conformity of most of
the distributions with normal distribution verified using
Shapiro – Wilk test) and also that these are preliminary studies, and it included only 10 subjects (N = 5
and N = sprinters five students) and therefore not
performed statistical analysis.
Wyniki
Results
Wartości szybkościowe badanych
Jak wynika z Tabeli 1 średni czas reakcji startowej
sprinterów wynosi 0,156s, natomiast średni czas reakcji wśród studentów przedstawia się na poziomie
Velocity value of the tested
As shown in Table 1 the sprinters’ average time
is 0.156s, whereas the students’ average time is
0.212s. The moment of detachment of the leading leg
297
Tab. 1. Wartości czasowe zawodników (Z) oraz studentów (S) od momentu pojawienia się sygnału: pierwszy ruch głową
– czas reakcji, czas oderwania nogi zakrocznej i wykrocznej oraz czas pierwszego kontaktu z podłożem nogi zakrocznej
i wykrocznej
Tab. 1. The times of sprinters (Z) and students (S) from the appearance of the signal: the first movement of his head
– reaction time, the time of detachment of the leading leg and the trailing leg and the time of the first contact of the leading
leg and the trailing leg with the ground
Tab. 2. Czas pokonania 5, 10 i 30 [m] po pojawieniu się sygnału wśród zawodników (Z) oraz studentów (S)
Tab. 2. The time of covering the distance of 5, 10 and 30 [m] after the beep of sprinters (Z) and students (S)
0,212s. Moment oderwania nogi zakrocznej wykazano następująco: Z – 0,36s, S – 0,42s i nogi wykrocznej z bloku startowego Z – 0,54s, S – 0,60s. Czas jaki upłynął od momentu sygnału do pierwszego kontaktu nogi zakrocznej Z – 0,60s, S – 0,68s i nogi wykrocznej z podłożem Z – 0,87s, S – 0,95s.
Tabela 2 przedstawia szybkość pokonania dystansu 5m, 10m na podstawie danych uzyskanych przez
2 szybkie kamery oraz czas pokonania dystansu 30m
osiągnięty na podstawie fotokomórek. Średni czas
pokonania dystansu 5m sprinterów wyniósł 1,67s,
natomiast u studentów 1,71s, dystans 10m pokonano w czasie Z – 2,31s, S – 2,41s, czas dystansu 30m
mierzony na podstawie systemu pomiaru szybkości
zanotowano na poziomie Z – 4,12s, S – 4,27.
off the ground was demonstrated as follows: sprinters
– 0.36s,, students - 0.42s and the trailing leg off the
starting blocks: sprinters – 0.54s, students – 0.60s.
The time between the signal and the firs contact with
the ground of the leading leg: sprinters – 0.60s, students – 0.68s, and of the trailing leg: sprinters – 0.87s,
students – 0.95s.
Table 2 presents the speed and overcome the distance 5m, 10m based on data obtained by the twospeed cameras and time overcome the distance 30m
achieved on the basis of photocells. Average time to
5m distance sprinters was 1,67s, while the students
1.71s, distance 10m overcome during Z – 2.31s, S –
2.41s, while the time a distance of 30m measured on
the basis of a system of measuring the rate recorded
at the Z – 4.12s, S - 4.27.
Wartości siłowo-skocznościowe
badanych
Kolejnym wskaźnikiem przygotowania motorycznego badanych jest skoczność oraz siła eksplozyw-
The power and jumping ability value
of the tested
The next index of the motor preparation of the
tested is the jumping ability and the explosive power
298
na (Tab. 3): skok w dal i trójskok z miejsca z odmierzaniem odległości. Następnie szacowano skoki obunóż i jednonóż (prawa i lewa noga) wykonywane
na platformie, jako siła kończyn dolnych. Średnia odległość oddanego skoku w dal z miejsca przedstawia
się następująco (Tab. 3): Z – 2,72m, S – 2,43m, natomiast trójskok z miejsca Z – 8,24m, S – 7,11m.
Wysokość wyskoku [H = m] liczona z prędkości
w chwili oderwania od platformy średnio wynosiła
(Tab. 3) obunóż Z – 0,53m, S – 0,43m, prawa noga
Z – 0,27m, S – 0,23m, lewa noga Z – 0,29m, S – 0,25m.
Następnej ocenie poddano maksymalną wartość siły
eksplozywnej odbicia [Fzmax = N/ ciężar] od platformy
obunóż Z – 2,65N, S – 2,69N, prawa noga Z – 2,22N,
S – 2,23N, lewa noga Z – 2,33N, S – 2,35N. Ostatnią
wartość, jaką szacowano to maksymalna wartość
mocy odbicia [Pmax = W/ masa] od platformy, której
średni wymiar zanotowano: obunóż Z – 72,01W, S
– 64,07W, prawa noga Z – 42,60W, S – 39,46W, lewa noga Z – 46,31W, S – 42,70W.
Jak wynika z Tabel 1, 2 i 3 zawodnicy etapu specjalistycznego osiągają lepsze rezultaty podstawowych
cech motorycznych. Szczególnej uwadze należy poświęcić szybkości pokonania 10m i 30m oraz sile eksplozywnej wykonania skoków z miejsca. Różnica pomiędzy grupami na dystansie 10m średnio wynosi
0,10s a na dystansie 30m już 0,15s. Decydujące znaczenie w szybkości pokonywania kolejnych metrów
wywiera siła kończyn dolnych. Dlatego na podstawie
przeprowadzonych testów również zanotowano duże
różnice w sile eksplozywnej pomiędzy grupami. Tak,
więc w skoku w dal z miejsca, różnica odległości obu
grup wynosi 0,29m oraz trójskoku z miejsca 1,13m.
Kolejnym testem były skoki na platformie: różnica
średnich wartości wysokości wyskoku obunóż na platformie liczy 0,10m, a więc każdy oddany skok w gru-
(Tab. 3): long jump and triple jump with the distance
measurement. Next, jumping on a platform with both
feet and one foot (right and left leg) were evaluated
as the lower limbs strength. The average long jump
distances were as follows (Tab. 3): sprinters – 2.72m,
students – 2.43m, and the triple jump distances:
sprinters – 8.24m, students – 7.11m.
The average height of the jump [H = m], measured from the speed at the moment of detachment off
the platform, was (Tab. 3): with both feet sprinters –
0.53m, students – 0.43m, right leg sprinters – 0.27m,
students – 0.23m, left leg sprinters – 0.29m, students
– 0.25m. Next, the maximal value of the explosive
power of the bounce was estimated [Fzmax = N/ weight]
off the platform with both feet sprinters – 2.65N students
– 2.69N, right leg sprinters – 2.22N, students – 2.23N,
left leg sprinters – 2.33N, students – 2.35N. The last estimated value was the maximal bounce power value [Pmax
= W/ mass] off the platform. The average value was
as follows: with both feet sprinters – 72.01W, students
– 64.07W, right leg sprinters – 42.60W, students –
39.46W, left leg sprinters – 46.31W, students – 42.70W.
As shown in Tables 1, 2 and 3 the sprinters achieve
better results in the basic motor skills. One has to take
into special consideration the speed of covering 10m
and 30m distance and the explosive power of the jumps
from the spot. The average difference between the two
groups in the 10m distance is 0.10s, and in the 30m
distance – even 0.15s. The factor determining the speed
of covering the distance is the strength of the lower
limbs. That is why, based on the research, significant
differences in the explosive power between the two
groups were recorded. The difference in the long jump
from the spot is 0.29m and in the triple jump – 1.13m.
The next step were the jumps on the platform. The
difference between the average values of high jump
Tab. 3. Skok w dal z miejsca, trójskok z miejsca [m] oraz skok obunóż i jednonóż (PN i LN) na platformie sił reakcji [N, W]
Tab. 3. Long jump from the spot, triple jump [m] and jump with both feet and one foot (RL and LL) on the platform reaction
forces [N, W]
299
pie zawodników wykonywano średnio powyżej 0,50m.
Wysokość taka uważana jest za wynik dobry bądź
bardzo dobry w testach siły eksplozywnej – w testach
skoków z zamachem, mówi się wówczas o potencjale motorycznym – skoczność. Natomiast wyniki
w granicach 0,45-0,49 uważane są, jako motoryczność przeciętna. Ponadto w grupie zawodników zanotowano wyższą wysokość, a co za tym idzie większą siłę maksymalną w skoku jednonóż w nodze lewej (wykrocznej – wszyscy zawodnicy mieli N zakroczną – prawą). Jeżeli chodzi o maksymalną siłę
odbicia od platformy to studenci wykazują marginalnie większą siłę maksymalną w porównaniu z zawodnikami w 3 oddanych skokach. W wartości maksymalnej mocy odbicia zauważono niewielkie średnie
różnice w porównaniu z grupą osób trenujących.
with both feet on the platform is 0.10m, so the average
jump in the sprinter group was above 0.50m. This
height is considered to be good or very good in the
explosive power tests – in the jump with a swing tests
it is described as the motor potential – jumping ability.
On the other hand the results around 0.45-0.49
are considered the average ability. Moreover, the
height recorded in the sprinters group was higher
and, consequently, a higher maximal power in the
one-foot jump on the left leg (the leading leg – all
sprinters had the trailing leg – right). As far as the
maximal bounce power off the platform is concerned,
the students show marginally higher power than the
sprinters in the series of 3 jumps. Minor differences in
the maximal bounce power were recorded in comparison to the group of training sprinters.
Wartości sygnału EMG – aktywacja
bioelektryczna mięśni
Kolejnym miernikiem poddanym szczegółowej analizie jest aktywacja bioelektryczna mięśni (timing) na postawie określonego progu (baseline) wybranych grup
mięśniowych (Ryc. 1, 2, 3). Poniżej na Rycinie 1 przedstawiono start niski zawodnika Z1 począwszy od momentu pojawienia się sygnału, poprzez pierwszy ruch
głową (jako czas reakcji słuchowej), kolejno: momenty
oderwania nogi zakrocznej i wykrocznej oraz czas pierwszego kontaktu nogi zakrocznej i wykrocznej z podłożem (dwa pierwsze kroki po starcie).
Zauważyć można (Ryc. 1, 2, 3), iż przed pojawieniem się sygnału dźwiękowego aktywacji uległy mięśnie: 3-głowy ramienia (R and L) oraz 2-głowy ramienia
(R and L) – jest to związane ze specyfiką wykonania
startu niskiego wraz z przeniesieniem środka ciężkości
do przodu na kończyny górne. Pobudzone przed sygnałem zostały także mięśnie 4-głowe uda a więc: prosty
uda oraz głowa boczna m. 4-głowego uda – również
spowodowane jest to techniką wykonania startu niskiego po komendzie „gotów” – przeniesie-nie środka ciężkości w przód wraz z uniesieniem bioder w górę. Na
Rycinie 1 przedstawiono technicznie wykonany start
niski z wykonaniem pierwszych dwóch kroków biegu
wraz z aktywacją mięśni odgórnie przyjętymi.
Pomimo założeń, co do aktywacji mięśni przed
pojawieniem się sygnału w grupie studentów zanotowano, iż aktywacji uległo więcej grup mięśniowych,
aniżeli zakładano. Przypuszcza się, iż spowodowane
może być to brakiem umiejętności stricte technicznych oraz przygotowania motorycznego decydującego o starcie niskim.
Na Rycinach 2 i 3 wykazano momenty aktywacji
wybranych partii mięśniowych osobno dla obu grup.
Wartość równa „zero” jest to moment pojawienia się
sygnału dźwiękowego. Wartości poniżej linii zerowej
odpowiada aktywacji mięśni, które zostały pobudzone przed pojawieniem się sygnału, z kolei powyżej
wartości zerowej pobudzeniu uległy mięśnie po sygnale. Jak już wspomniano u studentów więcej mięśni spośród wybranych uległo aktywacji jeszcze przed
pojawieniem się sygnału.
Poniżej na Rycinie 4 przedstawiono dane dotyczące średnich wartości sygnału EMG wybranych
partii mięśni (Z1-Z5, S1-S5). Na ich podstawie (Ryc. 4)
można wnioskować, iż zawodnicy wykazują wyższe
napięcie bioelektryczne mięśni w porównaniu z grupą osób studiujących. Studenci natomiast wykazują
marginalnie wyższe średnie wartości w mięśniach brzu-
The EMG signal values – the muscles’
bioelectric activation
Another closely analysed indicator is the muscles’
bioelectric activation (timing) according to the given
level (baseline) of the chosen muscle groups (Fig. 1,
2 3). In Figure 1 below, the Z1 athlete’s low start was
displayed, beginning from the moment the signal
appears, through the first head movement (as the
audible reaction time), and as follows: the moments
the leading and trailing legs move, as well as the time
of the first contact of the leading and trailing leg with
the ground (two first steps after the start).
It can be noticed (Fig. 1, 2, 3) that before the
audible signal appears, the following arm muscles
are activated: triceps brachii (R and L) and biceps
brachii (R and L), which is connected with the specific
character of the low start, including the relocation of
the specific gravity forward to the upper limbs. Before
the signal, there were also stimulated the quadriceps,
i.e.: rectus femoris and the vastus lateralis of the
quadriceps muscle, which is caused by the technique
of performing the low start after the command “ready”
– relocating of the specific gravity forward with lifting
the hips up. Figure 1 presents technically performed
low start and the first two steps of the run with topdown assumed muscular activation.
Contrary to the assumptions concerning the muscle activation before the signal appearance, it was
noticed in a group of student that more muscle groups
were activated. It is assumed that it may be caused
by the lack of technical skills and motor preparation
which decide about the low start.
On Figures 2 and 3 the activation moments of the
chosen muscle parts, separately or for both groups,
were displayed. The “zero” value is the moment when
the audible signal appears. The values below the zero
line show the activation of the muscles stimulated
before the signal; the values above the zero line show
the activation of the muscles stimulated after the signal. As mentioned before, more students’ chosen muscles were activated before the signal appeared.
On Figure 4 below, the data concerning the medium values of the EMG signal of the chosen muscle
parts (Z1-Z5, S1-S5) was shown. According to them
(Fig. 4), it can be deduced that the athletes display
a higher bioelectric tension of the muscles as compared with the group of students. Students, on the
other hand, display marginally higher medium values
of the muscles: gastrocnemius muscle medial head
R (143.4 µV), and the left biceps brachii (325,8 µV).
300
Legenda:
1 – aktywacja mięśnia 3-głowego ramienia PR
2 – aktywacja mięśnia 3-głowego ramienia L
3 – pierwsza aktywacja m. prostego uda PR
4 – pierwsza aktywacja m. 2-głowego ramienia L
5 – pierwsza aktywacja m. prostego uda L
6 – pierwsza aktywacja gł. bocznej m. 4-głowego uda L
7 – pierwsza aktywacja m. 2-głowego uda L
8 – pierwsza aktywacja gł. bocznej m. 4-głowego uda PR
9 – SYGNAŁ
10 – druga aktywacja m. prostego uda PR
11 – druga aktywacja m. 2-głowego ramienia L
12 – druga aktywacja gł. bocznej m. 4-głowego uda PR
13 – druga aktywacja m. prostego uda L
Legend:
1 – activation of m. triceps brachii R
2 – activation of m. triceps brachii L
3 – the first activation of m. rectus femoris R
4 – the first activation of m. biceps brachii L
5 – the first activation of m. rectus femoris L
6 – the first activation of vastus lateralis m. quadriceps femoris L
7 – the first activation of m. biceps femoris L
8 – the first activation of vastus lateralis m. quadriceps femoris R
9 – BEEP
10 – second activation of m. rectus femoris R
11 – second activation of m. biceps brachii L
12 – second activation of vastus lateralis m. quadriceps femoris R
13 – second activation of m. rectus femoris L
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
m. 2-głowy uda PR
m. półścięgnisty PR
druga aktywacja gł. bocznej m. 4-głowego uda L
m. półścięgnisty L
m. brzuchaty łydki, gł. przyśrodkowa PR
druga aktywacja m. 2-głowego uda L
m. brzuchaty łydki, gł. przyśrodkowa L
oderwanie nogi zakrocznej z bloku startowego
oderwanie nogi wykrocznej z bloku startowego
pierwszy kontakt nogi zakrocznej z podłożem
pierwszy kontakt nogi wykrocznej z podłożem
Gdzie: PR – noga prawa, strona prawa, L – noga lewa, strona lewa
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
activation of m. biceps femoris R
activation of m. semitendinosus R
second activation of vastus lateralis m. quadriceps femoris L
activation of m. semitendinosus L
activation of medial head of the gastrocnemius R
second activation of m. biceps femoris L
activation of medial head of the gastrocnemius L
the detaching the leading leg at the starting block
the detaching the trailing leg at the starting block
the first contact of the leading leg with the ground
the first contact of the trailing leg with the ground
Where: R – right leg, L – left leg
Ryc. 1. Stanowisko pomiarowe
Fig. 1. The measurement
301
Ryc. 2. Aktywacja bioelektryczna mięśni (timing) przed i po pojawieniu się sygnału wśród sprinterów (Z)
Fig. 2. The muscles’ bioelectric activation (timing) before and after the signal of the sprinters (Z)
Ryc. 3. Aktywacja bioelektryczna mięśni (timing) przed i po pojawieniu się sygnału wśród studentów (S)
Fig. 3. The muscles’ bioelectric activation (timing) before and after the signal of the students (S)
chatym łydki głowa przyśrodkowa PR (143,4 µV) i mięśniu 2-głowym ramienia L (325,8 µV). Można przypuszczać, iż jest to spowodowane specyfiką konkurencji
i techniki wykonywania startu niskiego.
Dyskusja
Discussion
Wykorzystanie zmodernizowanej technologii w diagnozowaniu technicznych wzorców ruchowych pozwala na wykrywanie błędów, które należy eliminować
w celu zapobiegania pojawieniu się kontuzji w sporcie. Gdyż niedociągnięcia te mogą stać się czynnikiem powodującym w dalszej kolejności szereg nie-
Use of the modernized technology in the diagnosis of the technical movement patterns of permits the
detection of mistakes that need to be eliminated in
order to prevent the occurrence of injury in sports.
These defects may become a factor causing the further series of unforeseen complications. Studies have
302
Ryc. 4. Średnie wartości sygnału EMG mięśni w fazie startu niskiego od momentu pojawienia się sygnału do pierwszego
kontaktu nogi wykrocznej z podłożem
Fig. 4. The medium values of the EMG signal of the muscles in the low start phase, form the appearance of the signal
to the leading leg’s first contact with the ground
przewidzianych komplikacji. Badania dowiodły, iż pomiary na podstawie elektromiografu wskazują na występowanie różnic pracy mięśniowej wzorców ruchowych wśród zdrowych i chorych sportowców [12,13].
Na podstawie przeprowadzonych badań można
stwierdzić, iż czas reakcji startowej uzyskany przez
sprinterów (0,156s), jest wynikiem odpowiadającym rezultatom innych autorów [14]. Czas reakcji prostej występuje przede wszystkim w starcie sprinterskim,
w starcie i samej konkurencji pływackiej oraz innych.
Reakcja ta zdecydowanie wpływa na przebieg całości
zadania. Jest to świadome zapoczątkowanie ruchu,
które uzależnione jest od indywidualnych predyspozycji i parametrów nerwowo-mięśniowych sportowca [2].
Ważnym czynnikiem wpływającym bezpośrednio
na wynik końcowy (efektywność) w sprincie jest przyspieszenie startowe na pierwszych 25-30 metrach.
Najlepsi, światowi sprinterzy osiągają w pierwszych
10m sprintu 50-55% maksymalnej prędkości, w kolejnych 10m (do 20m dystansu) – 70-80% i do 30m
osiągają 85-95% maksymalnej prędkości [15,16].
Badania na potrzeby niniejszej pracy przedstawiają wyniki pokonania dystansu 5m i 10m (na podstawie 2 szybkich kamer) oraz 30m (na podstawie fotokomórek). Średni czas pokonania dystansu 5m sprinterów wyniósł 1,67s, natomiast u studentów 1,71s,
dystans 10m pokonano w czasie Z – 2,31s, S – 2,41s,
z kolei czas na dystansie 30m mierzony na podstawie systemu pomiaru szybkości zanotowano na poziomie Z – 4,12s, S – 4,27.
Przykładem również może być porównanie grupy
lekkoatletów z grupą studentów [14] – czas pokonania pierwszych 20m po starcie niskim w grupie lekkoatletów wyniósł 3,23 s i był lepszy aniżeli czas reakcji grupy studentów – 3,67 s. Świadczy to o wytrenowaniu oraz motorycznym przygotowaniu lekkoatletów. Natomiast czas reakcji tych samych grup przedstawiał się następująco – grupa lekkoatletów 0,134 s,
w grupie studentów czas reakcji wyniósł 0,147 s. Różnica obu grup 0,013 – nie jest istotna statystycznie.
Można przypuszczać, że w grupie lekkoatletów wartości czasu reakcji nie szacowały się na podstawie
shown that on the basis of electromyographic measurements indicate the existence of differences in working muscle movement patterns of healthy and sick
athletes [12,13].
On the basis of the research, presented above, it
can be stated that the time of starting reaction obtained by the sprinters (0.156s) is a result corresponding
with other authors’ results [14]. The simple reaction
timing appears mainly in the sprinters’ start, the start,
the swimming race and others. It is a conscious movement start depending on individual predispositions
and the sportsman’s neuro-muscular parameters [2].
As a consequence, the shorter the simple start reaction, the better the low start effectiveness.
An important factor directly influencing the final
result (effectiveness) in the sprints the starting acceleration on the first 25-30 metres. The world’s best
sprinters achieve, on the first 10 metres of the sprint,
50-55% of the maximal velocity, on the following 10
metres (up to 20 metres of the distance) – 70-80%
and up to 30 metres they achieve 85-95% of the
maximal velocity [15,16].
The research conducted while writing this dissertation show the results of covering the 5- and 10metre distance (based on two fast cameras) and 30
metres (based on photocells). The average sprinters’
time achieved on a 5-metre distance was 1.67s, whereas the students’ – 1.71s, the 10-metre distance
was covered in: sprinters 2.31s, students 2.41s, and
the time achieved on 30-metre distance, based on
the velocity measurement system, was recorded on
the following level: sprinters – 4.12s, students – 4.27.
A good example may be also provided by comparing a group of athletes with a group of students
[14] – the time of covering the first 20 metres after the
low start achieved in the group of athletes was 3,23
s and was better than the reaction time in the group
of students – 3,67 s. It shows the training and the
motor preparation of the athletes. Whereas the reaction time in the same groups was as follows: the
athletes – 0,134 s, the students – 0,147 s. The difference between these two groups – 0,013 – is statis-
303
wytrenowania motorycznego oraz uwarunkowań genetycznych, ponieważ wartości było bardzo zbliżone.
Warto zwrócić również uwagę, że przeprowadzono podobne badania, które miały na celu zweryfikowanie czynników, które wpływają na efektywność
startu niskiego. Głównie zwrócono uwagę na przyspieszenie początkowe, bieg na dystansie, oraz łamanie linii mety. Prace poświęcone zostały również
czasowi reakcji na bodziec, moment wybicia z bloku
(a więc siła kinematyczna nóg przy wychodzeniu
z bloku, która może mieć decydujący wpływ na końcowy efekt) oraz prace poświęcone samej technice
startu niskiego [17,18,19,20,21,22,23] – rozkład i wielkość sił podłoża podczas startu niskiego [24,25,26]
– wpływ na wynik połączenia kilku pierwszych kroków
po starcie – dynamiczne przyspieszenie.
Na postęp biegu sprinterskiego znacząco wpływa
doskonalenie treningu zdolności motorycznych, a także techniki ruchu i sprzętu [27]. Na podstawie badań
[14], można stwierdzić, iż przygotowanie motoryczne, wytrenowanie, czy sposób prowadzenia treningu
sportowego nie wpływa bezpośrednio na czas reakcji podczas startu niskiego. Jednakże można jednoznacznie powiedzieć, że znacząco wpływa na przyspieszenie startowe oraz szybkość pokonywania kolejnych metrów. Jest to uzależnione w głównej mierze od cech somatycznych budowy ciała sprintera,
która znacznie odbiega od budowy ciała biegaczy
na średnich i długich dystansach [28]. Zdecydowanie
większa masa ciała wpływa na generowanie większej mocy na starcie oraz na pierwszych metrach
po starcie – a więc podczas przyspieszenia startowego i zwiększenie jej na dystansie. Na podstawie powyższej teorii można stwierdzić, że celem startu jest
uzyskanie dużej prędkości początkowej biegu (przyspieszenie startowe) oraz utworzenie jak najlepszych
warunków do dalszego jej rozwijania [19].
Z badań wstępnych na potrzeby niniejszej pracy
wykazano, iż zawodnicy wykazują wyższe napięcie
bioelektryczne mięśni w porównaniu z grupą osób
studiujących. Studenci natomiast wykazują marginalnie wyższe średnie wartości w mięśniach: brzuchatym łydki głowa przyśrodkowa PR (143,4 µV) i mięśniu 2-głowym ramienia L (325,8 µV). Można przypuszczać, iż jest to spowodowane specyfiką konkurencji i techniki wykonywania startu niskiego.
Zamierzeniem niniejszej pracy jest identyfikacja
czynników mających wpływ na efektywność startu niskiego w różnym stopniu przygotowania motorycznego. Wyniki powinny posłużyć specjalistom omawianej
dyscypliny, w jaki sposób zoptymalizować start niski
sprinterów, uważany jako najważniejszy element
techniczny przygotowania sportowego zawodników.
tically irrelevant. It may be assumed that in the athletes’ group the reaction time value does not depend
on the motor training ot the genetic predispositions,
because the results were very similar.
It is worth to pay attention to the fact that a similar
research was conducted in order to verify the factors
influencing the effectiveness of the low start. The
following were mainly emphasized: starting acceleration, running on the distance and achieving the finishing line. Some works were dedicated to the time of
a stimulus reaction, the moment of the start from the
blocks (the kinematic legs power while starting from
the blocks may have a defining influence on the final
effect) and works dedicated to the low start itself [17,
18,19,20,21,22,23] – the arrangement and value of
the ground power during the low start. [24, 25, 26] –
the influence of joining the first couple of steps after
the start – the dynamic acceleration.
The sprinter run achievement is significantly influenced by the motor ability training perfection as well
as the movement technique and the equipment [27].
On the basis of the research [14] it can be stated that
the motor preparation, training or the way the training
is carried on have no direct influence on the time
reaction during the low start. However, it can be interchangeably stated that the significantly influence the
starting acceleration and the velocity of covering the
distance. It mainly depends on the sprinter’s body
built, which differs from the body built of the medium
and long distance runners [28]. Significantly larger
body mass influences generating greater power on
the start and the first metres after the start, so during
the starting acceleration and its increase during the
run. On the basis of this theory it can be stated that
the goal of the start is achieving high initial velocity of
the run (starting acceleration) and creating the best
conditions for its further development [19].
From the preliminary studies for the purposes of
this study demonstrated that the athletes display a higher bioelectric tension of the muscles as compared
with the group of students. One may speculate it is
caused by the discipline character and the performance technique of the low start.
The intention of this paper is to identify the factors
affecting the efficiency of the low- sprint start in varying level of motor preparation. The results should serve discipline specialists discussed how to optimize
the sprint start, regarded as the most important technical element of preparation of sports players.
Wnioski
Conclusions
Na podstawie przeprowadzonych badań wstępnych, wysunięto następujące wnioski:
1. Nowoczesna technologia EMG pozwala na diagnozowanie wzorców ruchowych w wa-runkach
treningowych i zapobieganie kontuzjom poprzez
eliminowanie zarejestrowanych błędów ruchowych.
2. Istnieje zasadnicza współzależność pomiędzy czasem reakcji prostej a efektywnością startu sprinterskiego. Im czas reakcji prostej (startowej) krótszy,
tym efektywność startu niskiego lepsza.
On the basis of the preliminary research, the following conclusions were drawn:
1. Modern EMG technology allows you to diagnose
movement patterns in conditions of training and
injury prevention by elimination of movements mistakes registered.
2. There is an interdependency between the simple
reaction time and the sprinter’s start efficiency.
The shorter the simple (starting) reaction time, the
higher the low start efficiency.
304
3. Im większa siła eksplozywna reakcji stóp na podłoże (skoki w dal z miejsca i skoki na platformie), tym
większa siła prędkości początkowej i rozwijania jej
na dystansie (bieg na dystansie 10m i 30m),
4. Im większy poziom przygotowania motorycznego,
tym większy potencjał sportowy zdrowych sportowców, a więc efektywność startu niskiego wzrasta. Jednakże im mniejszy poziom umiejętności
technicznych (po komendzie „gotów”), tym mniejsza moc generowana podczas przyspieszenia
startowego.
5. Struktura EMG startu sprinterskiego, ze względu na
niski poziom umiejętności technicznych powoduje
aktywowanie dodatkowych (niż zakładano) mięśni
przed pojawieniem się sygnału dźwiękowego.
3. The greater the explosive reaction power of the
feet on the ground (the jumps from the spot and
the jumps on the platform), the greater the force
of initial velocity and developing her over a distance (time on the distances of 10 m and 30 m).
4. The higher the motor preparation level, the bigger
the athletes’ sporting potential, which means that
the low start efficiency increases. However, the
lower the technical skills level (after the command
“ready”), the lower the power generated during
the starting acceleration.
5. Due to the low level of technical skills, the EMG
structure of the sprinter’s start activates the additional muscles before the audible signal appears.
Publikacja finansowana w ramach projektu „Rozwój sportu akademickiego Politechniki Opolskiej, w oparciu o nowoczesne metody
diagnostyczne w aspekcie doskonalenia procesu treningowego”, Nr RSA2 030 52 (Umowa Nr 0010/RS2/2013/52).
Publication financed by project ‘‘Development of academic sports Opole University of Technology, based on the modern diagnostic
methods in terms of improving the training process”, Nr RSA2 030 52 (The contract Nr 0010/RS2/2013/52).
Piśmiennictwo/ References
1. Collet C. Strategic aspects of reaction time in world-class sprinters. In: Jarver J. (eds). Sprint and relays. Contemporary Theory, Technique and Training. Track & Field News. Los Altos 2000: 65-72.
2. Maćkała K, Cych P. Charakterystyka czynników wpływających na czas reakcji w nauczaniu i doskonaleniu startu
niskiego. [In Polish] (Factors influencing the response time in teaching and perfecting low-sprint start). Rozprawy
Naukowe AWF Wrocław 2011; 33: 5-11.
3. Kosmol M, Kosmol A, Kuder A, Kosmol M. Skuteczność i efektywność ataku w grze w piłkę siatkową. [In Polish]
(The effectiveness and efficiency of the attack in the game of volleyball). Sport Wyczynowy 2007; 7-9: 36-47.
4. Maćkała K, Michalski R, Alończyk J. Start niski w biegach krótkich. [In Polish] [Start low in the short distance]. AWF
Wrocław 2010: 25-53.
5. Morończyk A. Lekkoatletyka. Technika. Metodyka. Trening. [In Polish] (Athletics. Technique. Methodology. Training). Warszawa: Wyd. Sportowe i Turystyczne; 1982. p. 163-8.
6. Shelton J, Kumar GP. Comparison between Auditory and Visual Simple Reaction Time. Neuroscience & Medicine
2010; 1: 30-2.
7. Pain MT, Hibbs A. Sprint starts and the minimum auditory reaction time. Journal sport Science 2007; 25(1): 79-86.
8. Kemp BJ. Reaction time of young and elderly subjects in relations to perceptual deprivation and signal-on versus
signal-off condition. Dev Psychol 1973; 8: 268-72.
9. Kosiński RJ. A literature reviven time on reaction time. Clemenson University, Department of Biology 2006: 88-102.
10. De Luca CJ, Gilmore LD, Kuznetsov M, Roy SH. Filtering the surface EMG signal: Movement artifact and baseline
noise contamination. Journal of Biomechanics 2010; 43(8): 1573-9.
11. Konrad P. ABC EMG. Praktyczne wprowadzenie do elektromiografii kinezjologicznej. [In Polish] (ABC EMG. Practical introduction to electromyography Kinesiology). Gliwice; 2007: 5-55.
12. Parry J. Anatomy and biomechanics of tehe throwing, swimming, gymnastics and tennis. Clinical Sports Medicine
1983; 2(2): 247-70.
13. Wadsworth DJ, Bullock-Saxton JE. Recruitment patterns of the scapular rotator muscles in freestyle swimmers
with subacromial impingement. International Journal of Sports Medicine 1997; 18(18): 618-24.
14. Alończyk J, Korzewa L, Michalski R, Misiołek E, Stodółka J. Zróżnicowanie wielkości parametrów charakteryzujących efektywność wykonania startu niskiego u osób o różnym poziomie wytrenowania. [In Polish] (Differentiation
of the parameters characterizing the efficiency of taking off low start in people with different levels of training).
Rozprawy Naukowe AWF we Wrocławiu 2007; 25(1): 50-3.
15. Čoh M, Tomažin K. Biodynamic characteristics of female sprinters during the acceleration phase and maximum
speed phase. In: Čoh M. (eds). Biomehanical diagnostic methods in athletic training. University of Ljubljana; 2008:
125-33.
16. Pavlović R, Raković A, Idrizović K, Mihajlović I. Differences in the time of start reaction and achived results the
sprint disciplines in the finals of the World Championship in Moscow. Physical Education and Sport 2013; 11(3):
285-97.
17. Alończyk J, Michalski R. Rozkład i wielkości sił reakcji podłoża podczas startu niskiego. [In Polish] (The distribution
and size of ground reaction forces during low-sprint start). In: Kiczko A. (eds). Research problems in athletics.
Scientific Conference, 1994 November 18-19, Wrocław. AWF Wrocław; 1995: 73-80.
18. Atwater AE. Kinematic analysis of striding during the sprint start and mid-race sprint. Medicine and Sciene in
Sports 1979; 11: 85-91.
19. Hafez AMA, Roberts EM, Seireg AA. Force and velocity during front foot contact in the sprint start. In: Winter DA,
Norman RW, Wells RP, Hayes KC, Patia AE. (eds). Biomechanics. Human Kinetics, Champaign 1985: 350–355.
20. Michalski R, Alończyk J, Korzewa L, Misiołek E, Stodółka J. Stanowisko do badań startu niskiego – rozkład sił na
podpórkach bloku startowego, czas reakcji, przyspieszenie startowe. [In Polish] (Test stand of low-sprint start
305
– distribution of forces on supports starting block, reaction time, starting acceleration). Rozprawy Naukowe AWF
Wrocław 2007; 25(1): 66-70.
21. Parry TE, Benson Ph, Cooper J. Lateral foot placement analysis of the sprint start. New Studies in Athletics 2003;
18: 13–22.
22. Reis VM, Fazenda LM. Associations between the placement on the starting blocks and indoor sprint performance.
International Journal of Performance Analysis in Sport 2004; 4: 54-60.
23. Schot PK, Knutzen KM. A biomechanical analysis of four sprint start positions. Research Quarterly for Exercise
and Sport 1992; 63: 137-47.
24. Čoh M, Peharec S, Bačić P, Kampmiller T. Dynamic factor and elektromyographyc activity in a sprint start. Biology
of Sport 2009; 26(2): 137-47.
25. Korchemny R. A new concept for sprint start and acceleration training. New Studies in Athletics 1992; 7: 65-72.
26. Mero A. Force-time characteristics and running velocity of male sprinters during the acceleration phase of sprinting. Research Quarterly for Exercise and Sport 1988; 59: 94-8.
27. Lipoński W. Encyklopedia sportów świata. [In Polish] (Encyclopedia of world sports). Poznań: Atena; 2001. p. 595-71.
28. Maćkała K. Czynniki warunkujące postęp w lekkoatletycznych konkurencjach biegowych. [In Polish] (Factors
influencing progress in cross-country track and field competitions). Rozprawy Naukowe AWF Wrocław 2007; 25(1):
21-9.
306

5 Piechota1_Layout 1

Transkrypt

Podobne dokumenty

Nawet 40 tys. zł na start własnej firmy

Prowadzenie szkolenia „kurs obsługi wózków jezdniowych” dla 25

Komunikat techniczny I Otwartych Mistrzostw Powiatu Kępinskiego

SPORT POWSZECHNY WARSZAWSKA AMATORSKA LIGA

Ustawianie języka: Start - Panel Sterowania

Dzienniczek podróży