Wystąpienie - NIK-u. - Najwyższa Izba Kontroli

LLU. 411.004.04.2015
S/15/004
WYSTĄPIENIE
POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli
Numer i tytuł kontroli
Jednostka
przeprowadzająca
kontrolę
Kontroler
Jednostka
kontrolowana
S/15/004 – Wykonywanie przez zarządców dróg samorządowych zadań związanych
z umieszczeniem w pasie drogowym infrastruktury telekomunikacyjnej, dla potrzeb
budowy sieci szerokopasmowego dostępu do Internetu
Najwyższa Izba Kontroli
Delegatura w Lublinie
Ryszard Kamforowski, główny specjalista kontroli państwowej,
upoważnienie do kontroli nr 94477 z dnia 9 kwietnia 2015 r.
(dowód: akta kontroli str. 1-2)
Zarząd Dróg Powiatowych w Rykach1
08-500 Ryki, ul. Kolejowa 5
(dowód: akta kontroli str. 3-10)
Kierownik jednostki
kontrolowanej
Bartłomiej Jan Kępka, Dyrektor ZDP2.
(dowód: akta kontroli str. 3-9)
II. Ocena kontrolowanej działalności
Ocena ogólna
Uzasadnienie
oceny ogólnej
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości3
działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie.
Formułując ocenę pozytywną NIK uwzględniła:
− terminowe i prawidłowe wydawanie decyzji zezwalających na lokalizację
w pasie drogowym elementów infrastruktury telekomunikacyjnej
wykorzystywanej na potrzeby sieci szerokopasmowego Internetu oraz decyzji
zezwalających na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia tej
infrastruktury,
− rzetelne monitorowanie prowadzonych w pasie drogowym robót budowlanych
związanych z umieszczeniem infrastruktury telekomunikacyjnej dla potrzeb sieci
szerokopasmowego Internetu,
− skuteczne egzekwowanie od inwestorów ustalonych opłat za zajęcie pasa
drogowego.
Stwierdzone nieprawidłowości polegały na:
− niezlokalizowaniu kanałów technologicznych w pasie drogowym w trakcie
przebudowy dróg powiatowych, co stanowiło naruszenie art. 39 ust. 6 pkt 2
ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych4,
Dalej ZDP lub Zarząd, utworzony z dniem 29.01.1999 r. przez Radę Powiatu uchwałą Nr III/17/99 z dnia 29.01.1999 r.
Zatrudniony z dniem 10.02.2014 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony przez Radę Powiatu uchwałą
Nr CLXXI/590/14 z dnia 13.01.2014 r. Poprzednio, w okresie objętym kontrolą, stanowisko to zajmowali: Piotr Kania do
19.06.2011 r., a od 20.06.2011 r. do 9.02.2014 r. obowiązki dyrektora pełnił Janusz Gąska.
3 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości,
negatywna. Jeżeli sformułowanie oceny ogólnej według proponowanej skali byłoby nadmiernie utrudnione, albo taka ocena nie
dawałaby prawdziwego obrazu funkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą, stosuje się ocenę
opisową, bądź uzupełnia ocenę ogólną o dodatkowe objaśnienie.
4 Zwanej dalej: ustawą o drogach publicznych lub u.d.p. - Dz. U. z 2015 r., poz. 460.
1
2
2
−
niezamieszczeniu na stronie internetowej zarządcy dróg powiatowych informacji
o zamiarze przebudowy dróg i możliwości zgłaszania zainteresowania
udostępnianiem kanału technologicznego z jednoczesnym zawiadomieniem
o tym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej5, co stanowiło naruszenie
art. 39 ust. 6a u.d.p.,
− ustaleniu dla WL kwoty rocznych opłat za umieszczenie w pasie drogowym
kanalizacji kablowej sieci szerokopasmowego Internetu, bez zebrania
i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący materiału dowodowego, tj. z naruszeniem
art. 7 i art. 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego6.
III. Opis ustalonego stanu faktycznego
1. Wykonywanie obowiązku zlokalizowania w pasie drogowym
kanału technologicznego, w trakcie budowy lub przebudowy
drogi
Opis stanu
faktycznego
1.1. Według stanu na 31 marca 2015 r., na terenie powiatu ryckiego znajdowały się
52 drogi powiatowe o łącznej długości 342,60 km, w tym 38 dróg utwardzonych
(238,72 km), 13 dróg częściowo utwardzonych (100,50 km, z tego 61,93 km
o nawierzchni utwardzonej) oraz jedna droga nieutwardzona (3,83 km).
W okresie objętym kontrolą7 nie prowadzono budowy nowych dróg powiatowych,
a liczba dróg i ich długość nie uległa zmianie. Poddano natomiast przebudowie 15
z ww. dróg (na odcinkach łącznej długości 45,75 km), w tym odpowiednio:
w II półroczu 2010 r. - cztery drogi (26,01 km), w 2012 r. – cztery drogi (7,53 km),
w 2013 r. – trzy drogi (5,21 km) i w 2014 r. – cztery drogi (7,00 km). Wymienione
inwestycje zrealizowane zostały przez ZDP8 i Starostwo Powiatowe w Rykach,
z czego Zarząd prowadził je na odcinkach 10 dróg9 o długości 27,29 km,
a Starostwo na odcinkach pięciu dróg o łącznej długości 18,46 km.
(dowód: akta kontroli str. 29-30)
W ramach przedsięwzięć prowadzonych przez ZDP wykonano m.in.:
w 2010 r.
− nową warstwę wiążącą (5 cm) i ścieralną (5 cm) oraz zjazdy, a także poszerzono
drogę (o 30 cm) na odcinku drogi nr 1418L (Zadębie Stare-Stryj) długości
1,82 km;
w 2012 r.
− warstwę wyrównawczą istniejącej podbudowy (100 kg/m2) i warstwę ścieralną
(4 cm) oraz ścinkę poboczy, a także poszerzono drogę (o 30 cm) obejmując
pracami odcinek drogi nr 1422L (w m. Czernic) długości 1,85 km;
Dalej Prezesa UKE.
Zwana dalej: k.p.a. – Dz. U. z 2013 r., poz. 267, ze zm.
7 Od 17 lipca 2010 r. do 31 marca 2015 r.
8 Zarząd, wg § 2 i § 4 uchwały Nr III/17/99 Rady Powiatu w Rykach oraz § 5 regulaminu organizacyjnego ZDP, realizuje
zadania zarządcy drogi określone w ustawie o drogach publicznych.
9 Na drogach nr: 1347L, 1405, 1418L, 1421L, 1422L, 1428L, 1438L, 1440L, 1443, 1446.
5
6
3
w 2013 r.
− warstwę wyrównawczą istniejącej podbudowy (75 kg/m2) i warstwę ścieralną
(3 cm), ścinkę poboczy, wymieniono przepust oraz poszerzono drogę (o 30 cm)
na odcinku drogi nr 1421L (w m. Kawęczyn) długości 1,37 km;
w 2014 r.
− nową warstwę ścieralną (3 cm) i zamieniono w chodnikach płyty betonowe na
kostkę brukową obejmując pracami odcinki dróg nr 1438L i 1446L (w m. Ryki)
łącznej długości 1,70 km.
(dowód: akta kontroli str. 31-32)
1.2. ZDP prowadząc ww. zadania, które spełniały kryteria do zakwalifikowania ich do
przebudowy dróg w rozumieniu art. 4 pkt 18 u.d.p., nie zapewnił wykonania w pasie
drogowym kanału technologicznego, o którym mowa w art. 39 ust. 6 u.d.p.
(dowód: akta kontroli str. 38, 41)
1.3. Zarząd, nie podjął też działań umożliwiających legalne odstąpienie od
zlokalizowania kanałów technologicznych w pasie dróg powiatowych poddanych
przebudowie. Nie wystąpiono do ministra właściwego do spraw łączności
z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku budowy kanału technologicznego przy
realizacji przebudowy dróg (art. 39 ust. 6c u.d.p.), ani nie zamieszczano na stronie
internetowej zarządcy dróg powiatowych informacji o zamiarze rozpoczęcia
przebudowy i możliwości zgłoszenia zainteresowania udostępnieniem kanału
technologicznego, co w przypadku braku zainteresowanych umożliwiało rezygnację
z wykonania kanału technologicznego10.
(dowód: akta kontroli str. 41)
1.4. W 2014 r. w pasie dróg powiatowych łącznej długości 110,10 km ulokowana
została telekomunikacyjna sieć światłowodowa dla potrzeb szerokopasmowego
dostępu do Internetu na terenie powiatu ryckiego (w tym 38,35 km kanalizacji
kablowej wybudowanej przez WL oraz 71,75 km doziemnych linii
telekomunikacyjnych zrealizowanych przez firmę F), z czego w pasie dróg długości
8,78 km objętych wcześniejszą ich przebudową, wykonaną po 17 lipca 2010 r.
(dowód: akta kontroli str. 38, 39, 41)
Ustalone
nieprawidłowości
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie
stwierdzono następujące nieprawidłowości:
1. ZDP nie wywiązał się z obowiązku zlokalizowania w pasie drogowym kanału
technologicznego w trakcie realizowanej w okresie od 17 lipca 2010 r. do 31 marca
2015 r. przebudowy dróg powiatowych, co stanowiło naruszenie art. 39 ust. 6 pkt 2
u.d.p. Zarząd, w wymienionym okresie, prowadził przebudowy na odcinkach 10 dróg
nr: 1347L, 1405L, 1418L, 1421L, 1422L, 1428L, 1438L, 1440L, 1443L i 1446L
łącznej długości 27,29 km, obejmując nimi odpowiednio: w II półr. 2010 r. trzy drogi
(19,44 km), w 2012 r. – dwie drogi (2,81 km), w 2013 r. – dwie drogi
(1,89 km) i w 2014 r. – trzy drogi (3,15 km).
(dowód: akta kontroli str. 30-32, 38, 41)
10 Zarządca drogi w trakcie przebudowy drogi jest obowiązany zlokalizować kanał technologiczny w pasie drogowym dróg
publicznych chyba, że w terminie 60 dni od dnia ogłoszenia informacji, o której mowa w art. 6a u.d.p., nie zgłoszono
zainteresowania udostępnieniem kanału technologicznego (art. 39 ust. 6 pkt 2 u.d.p.).
4
Brak kanałów technologicznych ograniczał zainteresowanym inwestorom
skorzystanie z opcji ewentualnego umieszczenia w nich swoich linii
telekomunikacyjnych budowanych na potrzeby sieci szerokopasmowego Internetu.
2. ZDP nie zamieścił na stronie internetowej zarządcy dróg powiatowych informacji
o zamiarze przebudowy żadnej z 10 ww. dróg i możliwości zgłaszania
zainteresowania udostępnianiem kanału technologicznego z jednoczesnym
zawiadomieniem o tym Prezesa UKE.
Z art. 39 ust. 6a u.d.p. wynika, że zarządca drogi, najpóźniej na sześć miesięcy
przed dniem zgłoszenia przebudowy drogi powinien zamieścić na swojej stronie
internetowej informację o takim zamiarze i możliwości zgłoszenia zainteresowania
udostępnieniem kanału technologicznego, jednocześnie zawiadamiając o tym
Prezesa UKE.
Nie skorzystano również z przepisów art. 39 ust. 6c u.d.p., dających możliwość
wystąpienia do ministra właściwego do spraw łączności o zwolnienia z obowiązku
budowy kanału technologicznego m.in. w sytuacji, gdy lokalizowanie kanału byłoby
ekonomicznie nieracjonalne.
(dowód: akta kontroli str. 41)
Odpowiedzialnym za wydawanie w imieniu Zarządu Powiatu decyzji
administracyjnych i postanowień oraz załatwianie spraw należących do kompetencji
zarządcy dróg powiatowych, wynikających z ustawy o drogach publicznych
i wydanych do niej przepisów wykonawczych był dyrektor ZDP.
Dyrektor ZDP wyjaśnił powstanie powyższych nieprawidłowości tym, że: zakres
realizowanych prac nie zmieniał zasadniczo parametrów technicznych oraz
użytkowych dróg; wprowadzaniem przez Radę Powiatu w sześciu przypadkach
przebudowy dróg do planu w drugim półroczu, co uniemożliwiało zachowanie
ustawowych terminów do podjęcia działań w zakresie zwolnienia z obowiązku
lokalizacji kanału technologicznego oraz brakiem ekonomicznego uzasadnienia
ponoszenia kosztów położenia kanałów technologicznych na krótkich odcinkach
dróg poddawanych przebudowie.
(dowód: akta kontroli str. 45)
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie działalność kontrolowanej jednostki
w zbadanym obszarze.
2. Udzielanie zezwoleń na umieszczenie w pasie drogowym
elementów infrastruktury telekomunikacyjnej oraz na zajęcie
pasa drogowego w celu prowadzenia związanych z tym robót
Opis stanu
faktycznego
2.1. W okresie objętym kontrolą dyrektor ZDP, działając z upoważnienia Zarządu
Powiatu, wydał w formie decyzji administracyjnych, tj. stosownie do wymogów
art. 39 ust. 3 u.d.p., ogółem 36 zezwoleń na umieszczenie w pasie drogowym
infrastruktury telekomunikacyjnej służącej do zapewnienia dostępu do
szerokopasmowego Internetu, w tym 29 w 2014 r. i 7 w I kwartale 2015 r.
Dziewięć zezwoleń wydano WL, 25 - firmie F oraz dwa – firmie O. Nie było
przypadków odmowy udzielenia zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym
5
infrastruktury telekomunikacyjnej11 wykonywanej dla potrzeb sieci służącej do
zapewnienia szerokopasmowego dostępu do Internetu.
(dowód: akta kontroli str. 53)
Decyzje wydane dla WL dotyczyły zezwolenia na lokalizację w pasie drogowym
„przebiegu trasowego telekomunikacyjnej kanalizacji kablowej (rurociągu
kablowego)”, dla firmy F – zezwolenia na lokalizację „doziemnych
telekomunikacyjnych przyłączy światłowodowych”, a dla firmy O – na lokalizację
„telekomunikacyjnej linii kablowej”.
(dowód: akta kontroli str. 41, 54, 58, 63, 66, 69, 72, 78, 83, 88, 93, 98, 103)
2.2.-2.3. Analiza dokumentacji 12 spraw zakończonych wydaniem decyzji
administracyjnych o zezwoleniu na lokalizację w pasie drogowym infrastruktury
telekomunikacyjnej, w tym pięciu dla WL12, pięciu dla firmy F13 i dwóch dla firmy O14
wykazała, że:
a) decyzje te zawierały wszystkie elementy wskazane w art. 39 ust. 3a u.d.p.,
a w szczególności: rodzaj inwestycji, sposób, miejsce i warunki jej umieszczenia
oraz pouczenie o spoczywającym na inwestorze przed rozpoczęciem robót
budowlanych obowiązku: uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia budowy
albo wykonania robót budowlanych; uzgodnienia z zarządcą drogi - przed
uzyskaniem pozwolenia na budowę - projektu budowlanego obiektu lub urządzenia;
uzyskania zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego, dotyczącego
prowadzenia robót w pasie drogowym lub na umieszczenie w nim obiektu lub
urządzenia;
b) we wszystkich badanych decyzjach lokalizacyjnych, określając warunki
techniczne wykonania inwestycji, zobowiązano inwestora m.in. do:
− zaprojektowania linii w rurze osłonowej na całej jej długości,
− zlokalizowania kanalizacji telekomunikacyjnej i światłowodu na głębokości
1,00 m od poziomu krawędzi jezdni i w odległości 0,80 m od krawędzi jezdni,
− opracowania przekrojów poprzecznych drogi uwzględniających lokalizację
kanalizacji telekomunikacyjnej i linii światłowodowej co 100 m oraz w miejscach
charakterystycznych takich jak np. przejście w obrębie przepustów, skrzyżowań
z innymi drogami, skrzyżowań z innymi urządzeniami podziemnymi,
− ujęcia w dokumentacji technicznej projektu czasowej organizacji ruchu oraz
sposobu odtworzenia pasa drogowego.
Z powyższych danych wynika, iż zezwolono na lokalizację telekomunikacyjnej
kanalizacji kablowej i linii światłowodowych w pasie drogowym wzdłuż drogi, poza
konstrukcją nawierzchni jezdni, przy zachowaniu ustalonej głębokości
posadowienia.
W poddanych badaniu decyzjach zezwalających na lokalizację infrastruktury
telekomunikacyjnej zobowiązano wykonawcę do spełnienia przez projektowaną
telekomunikacyjną kanalizację kablową i linię światłowodową uwarunkowań
wynikających z § 140 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej
W rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r., poz. 243, ze zm.).
Nr: 39/14 z 16 czerwca 2014 r., 46/14 z 16 lipca 2014 r., 47/14 z 16 lipca 2014 r., 51/14 z 22 lica 2014 r. i 59/14
z 1 sierpnia 2014 r.
13 Nr: 26/14 z 22 maja 2014 r., 45/14 z 10 lipca 2014 r., 56/14 z 25 lipca 2014 r., 65/14 z 14 sierpnia 2014 r. i 9/15
z 29 stycznia 2015 r.
14 Nr: 74/14 z 12 września 2019 r. i 77/14 z 18 września 2014 r.
11
12
6
z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie15.
(dowód: akta kontroli str. 41, 54, 58, 63, 66, 69, 72, 78, 83, 88, 93, 98, 103)
2.4.-2.5. W okresie objętym kontrolą dwóch inwestorów (WL i firma F), po
otrzymaniu decyzji na lokalizację w pasie drogowym infrastruktury
telekomunikacyjnej, wystąpiło z wnioskami o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa
drogowego w celu umieszczenia urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej. Do
czasu kontroli NIK wniosków w tym zakresie nie złożyła firma O, która dotychczas
nie przystąpiła do umieszczania w pasach drogowych dróg powiatu ryckiego swoich
urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej, objętych uzyskanymi decyzjami
o zezwoleniu na ich lokalizację w pasie drogowym.
Analiza 14 wniosków o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego oraz
dołączonej do nich dokumentacji, przedłożonych do ZDP przez: ACI, działającej
z upoważnienia WL (dziewięć) oraz firmy F (pięć) wykazała, że:
a) we wnioskach zawarte zostały informacje wymagane § 1 ust. 2 rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 1 czerwca 2004 r. w sprawie określenia warunków udzielania
zezwoleń na zajęcie pasa drogowego16, m.in. nazwa i siedziba podmiotu
występującego o zajęcie pasa drogowego, cel zajęcia pasa drogowego, lokalizacja
i powierzchnia zajętego pasa drogowego, planowany okres zajęcia pasa
drogowego;
b) do wniosków dołączono wymagane ww. rozporządzeniem załączniki, w tym
zatwierdzone projekty organizacji ruchu, szczegółowe plany sytuacyjne w skali
1:500 i ogólne plany orientacyjne w wymaganej skali, a także harmonogramy
wykonania robót w pasie drogowym.
c) do wniosków przedłożonych przez ACI dołączone były projekty
zagospodarowania terenu, uzgodnienia zakresu, warunków i terminu zajęcia pasa
drogowego, kserokopie uzgodnień dokumentacji w Starostwie Powiatowym
w Rykach. Firma F w załączonej do wniosków dokumentacji, m.in. ujęła projekty
budowlano-wykonawcze przyłączy światłowodowych, potwierdzone przez dyrektora
Zarządu, nie dołączając jednak do niej uzgodnień dokumentacji w Starostwie
Powiatowym w Rykach, a ZDP nie wymagał ich załączenia z uwagi na realizowanie
przez tę firmę jedynie przyłączy światłowodowych. Dyrektor Zarządu wyjaśnił, że
przyjął takie stanowisko kierując się obowiązującą, w tym zakresie, interpretacją
Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Rykach.
(dowód: akta kontroli str. 41, 108-229, 234)
2.6. Badane decyzje o zezwoleniu na zajecie pasa drogowego w celu
przeprowadzenia robót budowlanych związanych z umieszczeniem infrastruktury
telekomunikacyjnej zawierały warunki jego udzielenia wymagane § 2
rozporządzenia RM z dnia 1.06.2004 r., m.in. nazwę i siedzibę podmiotu
występującego o zajęcie pasa drogowego, cel zajęcia pasa drogowego,
powierzchnię oraz okres zajęcia pasa drogowego, wysokość opłaty za zajęcie pasa
drogowego oraz sposób jej uiszczenia.
(dowód: akta kontroli str. 41, 108-109, 117-118, 131-132, 139-140, 149-150, 157158, 166-167, 178-179, 186-187, 194-195, 202-203, 210-211, 215-216, 222-223)
15
16
Dz. U. Nr 43, poz. 430, ze zm.
Zwane dalej rozporządzeniem RM z dnia 1.06.2004 r. - Dz. U. Nr 140, poz. 1481, ze zm.
7
2.7.-2.8. ZDP monitorował prowadzenie w pasie drogowym robót budowlanych
wiążących się z zajęciem pasa drogowego na cele związane z umieszczeniem
infrastruktury telekomunikacyjnej, sprawdzając m.in.: rodzaj prowadzonych robót
oraz ich wykonawcę i terminy realizacji prac. Z objazdów kontrolnych dróg
sporządzane były notatki. Z notatek tych wynika, iż w okresie objętym kontrolą nie
stwierdzono przypadków umieszczania w pasie drogowym infrastruktury służącej do
zapewnienia dostępu do szerokopasmowego Internetu, bez wymaganych
przepisami prawa zezwoleń.
(dowód: akta kontroli str. 41)
2.9. Porównanie terminów badanych 12 decyzji o zezwoleniu na umieszczenie
w pasie drogowym infrastruktury telekomunikacyjnej oraz 14 decyzji o zezwoleniu
na zajęcie pasa drogowego w celu przeprowadzenia robót budowlanych związanych
z umieszczeniem tej infrastruktury w pasie drogowym, z datami złożenia wniosków
wykazało, że termin załatwiania spraw nie przekraczał 7 dni kalendarzowych.
(dowód: akta kontroli str. 42)
Ustalone
nieprawidłowości
Ocena cząstkowa
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie
stwierdzono nieprawidłowości.
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność kontrolowanej jednostki
w zbadanym zakresie.
3. Ustalanie i pobieranie opłat za zajęcie pasa drogowego na
potrzeby infrastruktury telekomunikacyjnej sieci szerokopasmowego Internetu oraz za udostępnianie kanałów
technologicznych pod linie kablowe stanowiące element tej
infrastruktury
Opis stanu
faktycznego
3.1. W okresie objętym kontrolą NIK, w pasach drogowych dróg powiatowych
zarządzanych przez ZDP nie było kanałów technologicznych należących do powiatu
ryckiego i w związku z tym ZDP nie udostępniał takich kanałów pod linie kablowe
stanowiące element infrastruktury telekomunikacyjnej szerokopasmowego Internetu
oraz nie ustalano i nie pobierano opłat z takiego tytułu.
3.2. Nałożone przez dyrektora ZDP opłaty na WL za umieszczenie rurociągu
światłowodowego oraz na firmę F za umieszczenie przyłącza światłowodowego
w pasie drogowym drogi powiatowej wyszczególnione zostały w decyzjach
zezwalających inwestorowi na zajęcie pasa drogowego.
W 2014 r. i w 2015 r. (do 12 maja) do ZDP wpłynęła łącznie kwota w wysokości
108,1 tys. zł z tytułu opłat za zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia w pasie
drogowym urządzeń infrastruktury technicznej, dla potrzeb budowy sieci
szerokopasmowego dostępu do Internetu, w tym 71,2 tys. zł od WL i 36,9 tys. zł od
firmy F. Zarząd prawidłowo egzekwował opłaty wyszczególnione w decyzjach za
zajęcie pasa drogowego.
(dowód: akta kontroli str. 42)
3.3. Stawki opłat za zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia w pasie
drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami
zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego ustaliła Rada Powiatu
8
uchwałą XL/225/2005 z dnia 25 października 2005 r. Do wyliczenia opłat ustalone
zostały ww. uchwałą trzy stawki za 1 m2 powierzchni pasa drogowego zajętego
przez rzut poziomy urządzenia: poza obszarem zabudowanym - 10 zł, w obszarze
zabudowanym - 20 zł, na drogowym obiekcie inżynierskim – 200 zł.
(dowód: akta kontroli str. 230)
Wysokości opłat rocznych ustalanych w decyzjach zezwalających na zajęcie pasa
drogowego, obliczane były przez Zarząd w oparciu o dane wykazane przez
inwestora we wnioskach o wydanie tych decyzji. Prawidłowość zastosowanych
przez ZDP stawek przy naliczaniu wysokości opłat ujętych w decyzjach
zezwalających na zajęcie pasa drogowego zbadano w odniesieniu do 6 decyzji
wydanych na rzecz WL17. Weryfikacji dokonano m.in. poprzez porównanie
zgodności ze stanem faktycznym przyjętych do wyliczeń danych o długości
kanalizacji kablowej umieszczonej w pasie drogowym na obszarze zabudowanym
oraz poza obszarem zabudowanym18. Ustaleń dotyczących stanu faktycznego
dokonano w drodze oględzin przeprowadzonych przy udziale pracowników ZDP
(kierownika sekcji drogowo-mostowej oraz starszego referenta administracyjnotechnicznego, prowadzącego sprawy związane z wydaniem decyzji na zajęcie pasa
drogowego). Oględziny odcinków dróg o łącznej długości 20.295,5 m objętych ww.
decyzjami wykazały, że kanalizacja kablowa położona wzdłuż tych odcinków
usytuowana została w pasie drogowym w obszarze zabudowanym na długości
łącznie 9.570,5 m oraz poza obszarem zabudowanym na 10.925 m. Natomiast do
wyliczenia wysokości opłat przyjęto w ZDP dane wykazane we wnioskach,
tj. umieszczenie kanalizacji kablowej w obszarze zabudowanym na długości
13.615,5 m i poza obszarem zabudowanym na długości 6.880 m.
(dowód: akta kontroli str. 42, 108-177, 232)
Ustalone
nieprawidłowości
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie
stwierdzono następujące nieprawidłowości:
Kwoty rocznych opłat dla WL, za umieszczenie w pasie drogowym kanalizacji
kablowej sieci szerokopasmowego Internetu, ustalono bez zebrania i rozpatrzenia
w sposób wyczerpujący materiału dowodowego, tj. z naruszeniem art. 7 i art. 77 § 1
k.p.a.
Art. 7 k.p.a. stanowi, że w toku postępowania organy administracji publicznej stoją
na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie
czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do
załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes
obywateli. Art. 77 § 1 k.p.a. stanowi, że organ administracji publicznej jest
obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy.
Uchwała Rady Powiatu Nr XL/225/2005 z dnia 25 października 2005 r. ustala m.in.
stawki opłat za umieszczenie w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej
niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego.
Opłatę roczną za zajęcie 1 m2 powierzchni pasa drogowego na te cele ustalono
w wysokości: w obszarze zabudowanym – 20 zł, poza obszarem zabudowanym –
10 zł, a na drogowym obiekcie inżynierskim – 200 zł.
Nr 74/14, 75/14, 86/14, 87/14, 90/14 i 96/14 wydanymi dla ZWL na umieszczenie rurociągu światłowodowego w celu
budowy szerokopasmowej sieci telekomunikacyjnej.
18 Wzięto pod uwagę przepisy art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r.
poz. 1137, ze zm.)
17
9
Art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym określa
obszar zabudowany, jako obszar oznaczony odpowiednimi znakami drogowymi.
W sześciu objętych badaniem NIK decyzjach administracyjnych nr: 74/14, 75/14,
79/14, 86/14, 87/14 i 96/14, wydanych w 2014 r. dla WL, wyliczenia opłat dokonano
na podstawie błędnych danych wykazanych przez pełnomocnika WL we wnioskach
o zezwolenie na umieszczenie kanalizacji kablowej w pasie drogowym. We
wnioskach wykazano umieszczenie tej kanalizacji w pasie drogowym w obszarze
zabudowanym na długości 13.615,5 m i poza obszarem zabudowanym 6.880 m.
W wyniku oględzin przeprowadzonych w trakcie kontroli stwierdzono, że faktycznie
wielkości te to odpowiednio: 9.570,5 m w obszarze zabudowanym i 10.925 m poza
obszarem zabudowanym. Prawidłowość danych z tego zakresu, zawartych w ww.
wnioskach nie została zweryfikowana w prowadzonym postępowaniu
administracyjnym, mimo iż ZDP wykonujący zadania zarządcy dróg powiatowych
posiadał możliwość sprawdzenia ich poprawności wykorzystując posiadane projekty
organizacji ruchu na dogach powiatowych. W wyniku przyjęcia niezweryfikowanych
danych do obliczenia opłat rocznych, według oszacowania NIK zawyżono ich
wysokość w ww. sześciu decyzjach łącznie o ok. 3,6 tys. zł.
(dowód: akta kontroli str. 226-227)
Odpowiedzialnym za wydawanie w imieniu Zarządu Powiatu decyzji
administracyjnych i postanowień oraz załatwianie spraw należących do kompetencji
zarządcy dróg powiatowych, wynikających z ustawy o drogach publicznych
i wydanych do niej przepisów wykonawczych jest dyrektor ZDP.
Dyrektor ZDP wyjaśnił, że nie analizowano wiarygodności danych dot. naliczenia
opłat z tytułu udostępniania pasa drogowego pod budowę szerokopasmowej sieci
telekomunikacyjnej, ponieważ przyjęto, iż wykonawca posiada najdokładniejsze
dane, co do realizowanych długości infrastruktury telekomunikacyjnej.
(dowód: akta kontroli str. 228)
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonej nieprawidłowości
działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie.
IV. Uwagi i wnioski
Wnioski pokontrolne
Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa
Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r.
o Najwyższej Izbie Kontroli19, wnosi o:
1. Lokalizowanie kanału technologicznego w pasie drogowym, w trakcie budowy lub
przebudowy drogi powiatowej albo stosowanie procedur określonych w ustawie
o drogach publicznych, umożliwiających zgodne z obowiązującym prawem
odstąpienie od jego wykonania.
2. Przestrzeganie obowiązku zamieszczania informacji o zamiarze budowy lub
przebudowy drogi i możliwości zgłaszania zainteresowania udostępnieniem
kanału technologicznego, na stronie internetowej zarządcy drogi powiatowej
z jednoczesnym zawiadomieniem o tym Prezesa UKE.
19
Dz. U. z 2012 r., poz.82 ze zm.
10
3. Rzetelne zbieranie i weryfikowanie materiału dowodowego stanowiącego
podstawę ustalenia wysokości należnych opłat w decyzji o zezwoleniu na zajęcie
pasa drogowego.
4. Rozważenie możliwości dokonania korekty opłat rocznych za umieszczenie
w pasie drogowym infrastruktury telekomunikacyjnej szerokopasmowego
Internetu w przypadkach, w których obliczenia należnej opłaty oparto o błędnie
ustaloną powierzchnię zajętą w pasie drogowym w obszarze zabudowanym oraz
poza obszarem zabudowanym i na drogowym obiekcie inżynierskim.
V. Pozostałe informacje i pouczenia
Prawo zgłoszenia
zastrzeżeń
Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla
kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli.
Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje
prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia
pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się
do dyrektora Delegatury NIK w Lublinie.
Obowiązek
poinformowania
NIK o sposobie
wykorzystania uwag
i wykonania wniosków
Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli,
w terminie 30 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykonania
wniosków pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia
tych działań.
W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin
przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu
zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego.
Lublin, dnia 14 lipca 2015 r.
Dyrektor
Delegatury Najwyższej Izby Kontroli
w Lublinie
Edward Lis
Kontroler
Ryszard Kamforowski
główny specjalista kontroli państwowej
........................................................
podpis
........................................................
podpis
11