Realizacja zadań wynikających z Konwencji: monitoring

Transkrypt

Realizacja zadań wynikających z Konwencji: monitoring
Realizacja zadań wynikających z Konwencji:
monitoring wdrażania
edukacja uczniów z niepełnosprawnościami
dr Paweł Kubicki, Stowarzyszenie Nie-Grzeczne Dzieci,
Komisja ekspercka ds. osób z niepełnosprawnością przy RPO
Katowice, 19.03.2013
Monitoring Konwencji – podstawy działania
Źrodła
• Zgodnie z treścią art. 33 ust. 2 Konwencji, państwa-strony
są do ustanowienia
struktury
obejmującej
jeden
•zobowiązane
Dane zastane
(akty prawne,
lokalne
strategie
i lub
więcej
niezależnych
mechanizmów
celu promowania, ochrony i
dokumenty
urzędowe,
danew statystyczne).
monitorowania wdrażania Konwencji.
• •Ministerstwo
Pracy i Polityki(38
Społecznej
wskazało, że zadania
Badania
jakościowe
wywiadów
niezależnego mechanizmu monitorującego w Polsce sprawować
indywidualnych
z rodzicami, nauczycielami i
będzie
Rzecznik Praw Obywatelskich.
przedstawicielami samorządów).
• Ponadto, w myśl art. 33 ust. 3 Konwencji, w proces monitorowania
Konwencji powinno być włączone społeczeństwo obywatelskie,
tym osoby z niepełnosprawnościami
reprezentujące
je
•w Działalność
rzecznicza (w 2011oraz
ponad
2200 maili,
organizacje.
kilkaset udzielonych porad, kilkadziesiąt
interwencji, spotkania i debaty eksperckie).
Obowiązki organu monitorującego
Źrodła
• Stosownie do zaleceń Komitetu Praw Osób Niepełnosprawnych
ONZ,zastane
do zadań (akty
niezależnego
organu
monitorującego
•przy
Dane
prawne,
lokalne
strategiepowinny
i
należeć
obok działań
stricte monitorujących,
także:
dokumenty
urzędowe,
dane statystyczne).
• działania prewencyjne,
• rozstrzyganie skarg na łamanie lub brak realizacji postanowień
• Badania
jakościowe (38 wywiadów
Konwencji,
z rodzicami,
nauczycielami
• indywidualnych
wytaczanie w imieniu
skarżących spraw
sądowych lubi
przedstawicielami
samorządów).
reprezentowanie ich przed
sądami,
• działania promocyjne, w tym podnoszenie świadomości
społecznej odnośnie
do istnienia
Konwencji
konieczności
• Działalność
rzecznicza
(w 2011
ponadoraz
2200
maili,
jej codziennej
realizacji wporad,
praktyce.
kilkaset
udzielonych
kilkadziesiąt
interwencji, spotkania i debaty eksperckie).
Monitoring i prewencja – lista działań
Źrodła
• bieżąca analiza sytuacji prawnej i faktycznej osób z
w prawne,
Polsce,
•niepełnosprawnościami
Dane zastane (akty
lokalne strategie i
dokumenty urzędowe, dane statystyczne).
• prowadzenie kontroli prewencyjnych działalności organów i
instytucji publicznych zobowiązanych do działania na rzecz osób
•z niepełnosprawnościami
Badania jakościowe(np.
(38wwywiadów
zakresie ochrony praw
indywidualnych
z rodzicami, nauczycielami i
niepełnosprawnych
uczniów),
przedstawicielami samorządów).
• prowadzenie badań społecznych w zakresie sytuacji faktycznej
z niepełnosprawnościami
i praktyki
przepisów
•osób
Działalność
rzecznicza (w
2011 stosowania
ponad 2200
maili,
prawa,
kilkaset udzielonych porad, kilkadziesiąt
interwencji, spotkania i debaty eksperckie).
Monitoring i prewencja – lista działań
Źrodła
• systematyczne analizowanie orzecznictwa sądów oraz
okresowych
rzadziej
niż raz nairok) w
•sporządzanie
Dane zastane
(akty informacji
prawne,(nie
lokalne
strategie
zakresie
istotnychurzędowe,
problemów dotyczących
ochrony praw osób z
dokumenty
dane statystyczne).
niepełnosprawnością,
Badania jakościowe
(38 wywiadów
• •monitorowanie
precedensowych
spraw sądowych toczących się
indywidualnych
z rodzicami,
i
przed
sądami krajowymi
w sprawach znauczycielami
zakresu przeciwdziałania
przedstawicielami
samorządów).
dyskryminacji
i nierównego
traktowania,
• •systematyczne
Komitetu
Praw
Osób
Działalnośćanalizowanie
rzeczniczaorzecznictwa
(w 2011 ponad
2200
maili,
Niepełnosprawnych
ONZ oraz
sporządzanie
okresowych informacji
kilkaset udzielonych
porad,
kilkadziesiąt
(nie
rzadziej niż raz
na rok) w zakresie
istotnych
problemów
interwencji,
spotkania
i debaty
eksperckie).
dotyczących ochrony praw osób z niepełnosprawnościami,
Monitoring i prewencja – lista działań
Źrodła
• Sporządzanie tzw. raportu alternatywnego z wykonywania przez
Polską
postanowień
•Rzeczpospolitą
Dane zastane
(akty
prawne,Konwencji
lokalne zawierającego
strategie i
szczegółowe
sprawozdanie
dotyczące
podjętych w celu
dokumenty
urzędowe,
dane środków
statystyczne).
realizacji zobowiązań wynikających z KPON oraz na temat postępu
dokonanego w tym zakresie przez Polskę
•
• Badania jakościowe (38 wywiadów
indywidualnych
rodzicami,
nauczycielami
i
Stosownie
do treści art.z 35
ust. 1 i 2 pierwsze
sprawozdanie
przedstawicielami
samorządów).
powinno
zostać sporządzone
dwa lata po ratyfikowaniu Konwencji,
a następnie co cztery lata).
• Działalność rzecznicza (w 2011 ponad 2200 maili,
kilkaset udzielonych porad, kilkadziesiąt
interwencji, spotkania i debaty eksperckie).
Ramy prawne - edukacja
Źrodła
• Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych w art. 24 pkt. 1
jednoznacznie wskazuje na prawo osób z niepełnosprawnościami (OzN) do
bez
dyskryminacji
i na prawne,
zasadach równych
szansstrategie
oraz zobowiązuje
•edukacji
Dane
zastane
(akty
lokalne
i
sygnatariuszy Konwencji do zapewnienia włączającego systemu kształcenia
dokumenty
urzędowe,
dane
statystyczne).
umożliwiającego
integrację
na wszystkich
poziomach
edukacji i w kształceniu
ustawicznym
• Art. 70 Konstytucji RP: Każdy ma prawo do nauki (…). Władze publiczne
•zapewniają
Badania
jakościowe
(38 iwywiadów
obywatelom
powszechny
równy dostęp do wykształcenia (…)
•
indywidualnych z rodzicami, nauczycielami i
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.
przedstawicielami
samorządów).
2572
ze zm.). Zgodnie z art. 1: System
oświaty zapewnia w szczególności: (…)
możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież
niepełnosprawną (…) zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i
oraz predyspozycjami,
a także
opiekę
nad uczniami
•edukacyjnymi
Działalność
rzecznicza
(w
2011
ponad
2200 maili,
niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego
kilkaset
udzielonych
porad,
kilkadziesiąt
procesu
kształcenia,
form i programów
nauczania
oraz zajęć rewalidacyjnych
(…)interwencji, spotkania i debaty eksperckie).
Z życia wzięte
Źrodła
• Według rzecznika prasowego Kuratorium Oświaty w Warszawie,
powszechnej
ma prawo
odmówić
przyjęcia dziecka
z
•dyrektor
Dane szkoły
zastane
(akty prawne,
lokalne
strategie
i
niepełnosprawnością
do swojejdane
placówki.
Jest to uzasadnione tym,
dokumenty urzędowe,
statystyczne).
że nie każda szkoła ogólnodostępna jest w stanie zapewnić dziecku
z niepełnosprawnością odpowiednią opiekę i warunki pobytu. Takie
•sytuacje
Badania
jakościowe
(38wtedy,
wywiadów
mogą
się zdarzyć np.
gdy w orzeczeniu zalecony jest
indywidualnych
z rodzicami,
nauczycielami
i powinien
inny
typ szkoły. Dyrektor,
który odmówił
przyjęcia dziecka,
przedstawicielami
samorządów).
udzielić
rodzicom informacji
o najbliższej placówce, która będzie w
stanie zapewnić odpowiednią opiekę. Informacja o tym, czy szkoła
możliwość(w
przyjęcia
•ogólnodostępna
Działalność ma
rzecznicza
2011 dziecka
ponadz2200 maili,
niepełnosprawnością,
powinna
znaleźć
się w jej statucie. (artykuł
kilkaset udzielonych
porad,
kilkadziesiąt
wybór
szkoły, www.niepelnosprawni.pl)
interwencji,
spotkania i debaty eksperckie).
Wydatki związane z niepełnosprawnością
Źrodła
65 mld, 4,6% PKB w 2010 r.
• Dane
zastanepieniężne
(akty dla
prawne,
Wydatki
na świadczenia
ON - 41% lokalne
strategie i
dokumenty urzędowe, dane statystyczne).
Wydatki publiczne ochrony zdrowia na rzecz ON – 33%
Wydatki indywidualne (leczenie, rehabilitacja) – 12%
• Badania jakościowe (38 wywiadów
indywidualnych z rodzicami, nauczycielami i
Dodatkowe
wagi subwencyjne w samorządów).
ramach oświaty – 5% (zaokraglając 3 mld zł)
przedstawicielami
PFRON – 7%
Wydatki rzeczowe i na usługi dla ON – 1%
• Działalność
rzecznicza–(w
Orzecznictwo
i koszty administracyjne
1%
2011 ponad 2200 maili,
kilkaset udzielonych porad, kilkadziesiąt
Źródło: „Instytucjonalne, zdrowotne i społeczne determinanty niepełnosprawności”,
spotkania
i debaty eksperckie).
projektinterwencji,
IPiSS; prof. Stanisława
Golinowska
Finansowanie edukacji
Źrodła
SZKOŁY
P2 = upośledzenie umysłowe w stopniu
lekkim, niedostosowanie społeczne,
zaburzenia zachowania, zagrożenie
uzależnieniem, niedostosowaniem
społecznym, z chorobami przewlekłymi
P3 = niewidomi, słabowidzący,
niepełnosprawni ruchowo, w tym z
afazją, zaburzenia psychiczne
P4 = niesłyszący i słabosłyszący,
upośledzenie umysłowe w stopniu
umiarkowanym lub znacznym
P5 = upośledzenie umysłowe w stopniu
głębokim, niepełnosprawności
sprzeżone oraz autyzm, w tym zespół
Aspergera
• Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i
dokumenty urzędowe, dane statystyczne).
• Badania jakościowe (38 wywiadów
indywidualnych z rodzicami, nauczycielami i
przedstawicielami samorządów).
PRZEDSZKOLA
P28 = niesłyszący, słabosłyszący,
niewidomi, słabowidzący, z
niepełnosprawnością ruchową w tym z
afazją, z upośledzeniem umysłowym
P36 = wychowankowie OREW,
niepełnosprawności sprzeżone oraz
autyzm, w tym zespół Aspergera
• Działalność rzecznicza (w 2011 ponad 2200 maili,
kilkaset udzielonych porad, kilkadziesiąt
interwencji, spotkania i debaty eksperckie).
Między teorią a praktyką
Źrodła
• Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i
dokumenty urzędowe, dane statystyczne).
• Badania jakościowe (38 wywiadów
indywidualnych z rodzicami, nauczycielami i
przedstawicielami samorządów).
• Działalność rzecznicza (w 2011 ponad 2200 maili,
kilkaset udzielonych porad, kilkadziesiąt
interwencji, spotkania i debaty eksperckie).
Źródło: dr Agnieszka Dudzińska, oprac. własne