Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków

Transkrypt

Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków
2010
Postawy przedsiębiorcze
młodych Polaków
Michał Polański
Warszawa, 02.12.2010
Warszawa, 02.12.2010
Tematyka prezentacji
1. Przedsiębiorczość młodych Polaków na tle społeczeństwa;
2. Przedsiębiorczość młodych Polaków wg badań PARP:
 postawy,
 motywacje,
 innowacyjność.
3. Edukacja i wykształcenie a przedsiębiorczość młodych ludzi.
Warszawa, 02.12.2010
Przedsiębiorczość w Polsce na tle Unii Europejskiej
Stopa przedsiębiorczości młodych
Źródło: Entrepreneurship Survey of the EU 25, Secondary analisys, Poland, Flash
Eurobarometr 192, The Gallup Organization
• Stopa przedsiębiorczości młodych Polaków (poniżej 30 roku życia) jest zdecydowanie
powyżej średniej dla krajów UE.
Warszawa, 02.12.2010
Przedsiębiorczość w Polsce
Udział pracujących na własny rachunek w ogóle pracujących w latach 2001-2009
25,0%
20,0%
15,0%
OGÓŁEM
20-24
10,0%
5,0%
20
01
20 Q1
01
20 Q3
02
20 Q1
02
20 Q3
03
20 Q1
03
20 Q3
04
20 Q1
04
20 Q3
05
20 Q1
05
20 Q3
06
20 Q1
06
20 Q3
07
20 Q1
07
20 Q3
08
20 Q1
08
20 Q3
09
Q
1
0,0%
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (Aktywność ekonomiczna ludności).
• Przedsiębiorczość młodych ludzi jest niższa niż średnio w populacji.
• Różnica wynosi średnio około 15 p.p. i w latach 2001-2009 nie uległa istotnym zmianom.
• Spadek poziomu przedsiębiorczości młodych ludzi w latach 2001-2009 o ok. 5 p.p.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  stosunek młodych do przedsiębiorczości
Czy rozważasz założenie własnej firmy w przyszłości?
31,1
1
45,8
2,5
• 31% młodych Polaków rozważa
założenie własnej firmy,
20,6
• aż jedna piąta młodych ludzi nie
ma zdania czy chciałaby założyć
własną firmę.
0%
10%
20%
30%
Tak
40%
Nie
50%
60%
Już mam własną firmę
70%
80%
90%
100%
Nie wiem
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP
(w przygotowaniu).
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  stosunek młodych do przedsiębiorczości
Za ile lat chciałbyś/abyś założyć własną firmę?
45%
• Większość spośród osób
rozważających założenie firmy
chciało by to zrobić za dwa lata
lub później.
40%
35%
30%
25%
• Ich plany są mało konkretne i
potwierdzają raczej otwarty
stosunek do tego typu aktywności
zawodowej.
20%
15%
10%
5%
0%
w ciągu roku
w ciągu 2 lat
w ciągu 5 lat
w ciągu 10 lat
w okresie
dłuższym niż
10 lat
nie w iem /
trudno
pow iedzieć
brak
odpow iedzi
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP
(w przygotowaniu).
• Osób, które chciałyby założyć
własna firmę w ciągu roku było
zaledwie ok. 4%.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  stosunek młodych do przedsiębiorczości
Co w ciągu najbliższych 12 miesięcy zamierzasz zrobić w związku z rozważanym założeniem
firmy?
Ogółem
Osoby, które chciały by założyć firmą
w ciągu roku lub w ciągu 2 lat
% wskazań
% wskazań
Będę gromadził/a środki na rozpoczęcie działalności
45%
71%
Opracuję koncepcję firmy
31%
54%
Podejmę kroki formalne (rejestracja firmy).
7%
13%
Będę się szkolić/uczęszczać na kursy
43%
50%
Będę badał tendencje rynku
29%
25%
Nie zamierzam nic robić
27%
14%
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP (w przygotowaniu).
• Osoby, które deklarują chęć szybszego otwarcia firmy planują podjęcie więcej konkretnych
działań w związku z rozważanym założeniem firmy.
• Najwięcej osób planuje:
• gromadzić środki,
• opracować koncepcję firmy,
• szkolić się.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  motywacje młodych ludzi
Czym będziesz się kierował podejmując decyzję o założeniu własnej firmy?
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
tradycją rodzinną
przykładem
przyjaciół i
znajomych
obaw ą przed
bezrobociem
potrzebą
godziw ych
zarobków
dążeniem do
samodzielności
inne
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP (w
przygotowaniu).
• Wśród osób, które rozważają założenie własnej firmy większość podawała jako
motywację potrzebę dążenia do samodzielności,
• Na drugim miejscu występuje potrzeba godziwych zarobków,
• Obawa przed bezrobociem miała mniejsze znaczenie.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  innowacyjność
Respondenci mieli następujący wybór:
Moja firma oferuje nowe lub mało znane produkty/usługi.
lub
Moja firma oferuje standardowe produkty/usługi.
W mojej branży jest niewielu konkurentów.
lub
Musze sprostać dużej konkurencji w mojej branży.
Moja firma obsługuje lokalny rynek.
lub
Moja firma jest nastawiona na eksport.
Rozwój mojej firmy finansuję tylko ze środków własnych.
lub
Rozwój mojej firmy finansuję pozyskując inwestorów
zewnętrznych.
Moja firma zatrudnia stałą liczbę pracowników.
lub
Moja firma systematycznie zwiększa zatrudnienie.
Na podstawie wyników badania zarysował się następujący obraz firm:
• oferujące raczej standardowe produkty i usługi,
• doświadczające dużej konkurencji w branży,
• działające na rynku lokalnym,
• korzystający z inwestorów zewnętrznych,
• zwiększających zatrudnienie.
• Wynika z tego, że innowacyjność młodych ludzi jest przeciętnie na dość niskim poziomie.
• Warto podkreślić, że młodzi ludzie docenili rolę finansowania zewnętrznego (55% planuje
finansować rozwój swojej firmy pozyskując inwestorów zewnętrznych).
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP
• Młodzi Polacy są stosunkowo bardziej przedsiębiorczy niż młodzi Europejczycy;
• Są jednak mniej przedsiębiorczy niż reszta społeczeństwa;
• Wielu młodych ludzi nie ma konkretnych planów:
• nie mają zdania czy chcą prowadzić własną firmę,
• lub rozważają taką możliwość, ale jest to dla nich odległy projekt;
• Młodzi Polacy raczej kierują się szansą jaka widzą w prowadzeniu własnej firmy, a nie
koniecznością;
• Niska innowacyjność planowanych przedsięwzięć.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  edukacja
Czy rozważasz założenie własnej firmy w przyszłości vs. czy uczysz się obecnie?
Nie, nie uczę się
26%
Tak, uczę się
57%
34%
0%
10%
20%
Tak
13%
40%
30%
Nie
40%
50%
Nie wiem
25%
60%
70%
80%
90%
4%
1%
100%
Mam już własną firmę
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP (w przygotowaniu).
• Wśród osób, które się uczą w obecnej chwili, odsetek zainteresowanych własną działalnością
gospodarczą jest wyższy niż wśród osób nie uczących się (różnica to 8 p.p.).
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  edukacja
Czy rozważasz założenie własnej firmy w przyszłości vs. czy zamierzasz kontynuować naukę?
Nie zamierzam się dalej
uczyć
25%
Tak, zamierzam się
dalej uczyć
54%
38%
0%
10%
20%
Tak
18%
37%
30%
Nie
40%
50%
Nie wiem
60%
23%
70%
80%
90%
3%
2%
100%
Mam już własną firmę
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP (w przygotowaniu).
• Różnica pomiędzy zamierzającymi kontynuować naukę bądź nie jest jeszcze większa – 13 p.p.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  edukacja
• Edukacja (bieżąca lub planowana) sprzyja pozytywnym postawom wobec
przedsiębiorczości.
• Wzrasta też odsetek odpowiedzi „nie wiem”.
• Może to świadczyć o tym, że osoby, które uczą się obecnie lub planują dalszą naukę nie
podjęły jeszcze konkretnych decyzji co do przyszłości zawodowej oraz pozostają bardziej
otwarte na różne możliwości.
• Do nich szczególnie powinna być kierowana akcja promująca przedsiębiorczość.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  nauka przedsiębiorczości
Czy Twoim zdaniem wiedza i umiejętności nabyte w czasie zajęć z przedsiębiorczości
w szkole średniej, pomogłyby Ci w założeniu i prowadzeniu własnej firmy?
1
0%
28%
10%
56%
20%
30%
40%
Tak
50%
Nie
16%
60%
70%
80%
90%
100%
Trudno pow iedzieć
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP (w przygotowaniu).
• 56% osób, które zetknęły się z zajęciami z przedsiębiorczości w szkole
średniej oceniło je negatywnie.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  nauka przedsiębiorczości
Deklaracje dotyczące założenia własnej firmy vs. ocena zajęć z przedsiębiorczości
na poziomie szkoły średniej
Czy rozważasz założenie własnej
firmy w przyszłości?
Wiedza i umiejętności nabyte w czasie zajęć z
przedsiębiorczości pomogłyby w założeniu i prowadzeniu
firmy
Tak
Nie
Trudno
powiedzieć
Tak[1]
47%
29%
32%
Nie
37%
48%
45%
Nie wiem
16%
23%
23%
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP (w przygotowaniu).
(1) Do kategorii Tak zaliczono w tym przypadku również odpowiedź Mam już własną firmę ze względu na niską
liczebność tej odpowiedzi.
• Osoby pozytywnie oceniające zajęcia z przedsiębiorczości znacznie
częściej rozważają założenie własnej firmy.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  nauka przedsiębiorczości
Czy miałeś/aś lub masz na studiach przedmioty, które wydają Ci się pomocne w
założeniu i prowadzeniu własnej firmy?
1
0%
28%
10%
58%
20%
30%
40%
Tak
50%
Nie
60%
14%
70%
80%
90%
100%
Trudno pow iedzieć
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP (w przygotowaniu).
• 58% studentów i absolwentów twierdzi, że nie miała na studiach zajęć,
które byłyby pomocne w założeniu i prowadzeniu firmy.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  nauka przedsiębiorczości
Deklaracje dotyczące założenia własnej
przedsiębiorczości na poziomie szkoły wyższej
Czy rozważasz założenie własnej
firmy w przyszłości?
firmy
vs.
ocena
zajęć
z
Miałem (am) na studiach zajęcia, które wydają mi się
pomocne w założeniu i prowadzeniu firmy
Tak
Nie
Trudno
powiedzieć
Tak[1]
53%
33%
33%
Nie
27%
45%
38%
Nie wiem
20%
22%
31%
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP (w przygotowaniu).
(1) Do kategorii Tak zaliczono w tym przypadku również odpowiedź Mam już własną firmę ze względu na
niską liczebność tej odpowiedzi.
• Osoby pozytywnie oceniające zajęcia z przedsiębiorczości znacznie
częściej rozważają założenie własnej firmy.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  nauka przedsiębiorczości
• Wg badania Eurobarometr z 2007r. ze stwierdzeniem mówiącym, że ich edukacja szkolna
wzbudziła w nich zainteresowanie do prowadzenia własnej działalności gospodarczej nie
zgodziło się:
• 61% Polaków,
• 69% mieszkańców UE,
• 59% Amerykanów.
• Ogólnie zatem nauczanie przedsiębiorczości nie jest wystarczająco skuteczne, nie zależnie
od przyjętego modelu.
• Badania sugerują, że czynniki ekonomiczne (np. dochód per capita) mają większe znaczenie
niż czynniki społeczne (m.in. edukacja).
• System edukacji jest jednak czynnikiem, na który administracja publiczna ma znaczący wpływ
i może dążyć do jego optymalizacji.
• Jest to tym bardziej zasadne, że, jak pokazują wyniki z poprzednich slajdów, dobrze
prowadzone zajęcia z przedsiębiorczości podnoszą poziom postaw przedsiębiorczych.
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  zapotrzebowanie na szkolenia
Źródło: raport z badania „Postawy przedsiębiorcze młodych Polaków”, PARP (w
przygotowaniu).
Warszawa, 02.12.2010
Wyniki badania PARP  zapotrzebowanie na szkolenia
• Kluczowe umiejętności wg młodych ludzi to umiejętności:
• pozyskiwania funduszy,
• tworzenia strategii,
• technik opracowania biznesplanu.
• Za przydatne szkolenia respondenci uznali:
• pozyskiwanie funduszy,
• tworzenie strategii, itd.,
• To co respondenci uznali ze umiejętności kluczowe z tego też chcą się szkolić.
• Wyjątek stanowią: prawo gospodarcze i księgowość. Nie uznano je za kluczowe umiejętności,
choć są popularne wśród szkoleń.
• Uznano je więc za umiejętności podstawowe, bez których ciężko jest poprowadzić własny
biznes, dlatego warto się z nich szkolić, natomiast nie decydują o sukcesie firmy.
Warszawa, 02.12.2010
Podsumowanie
• Młodzi ludzie w Polsce są przedsiębiorczy.
• Kierują się raczej szansą niż koniecznością przy podejmowaniu decyzji o założeniu firmy.
• Pożądana jest poprawa skuteczności nauczania przedsiębiorczości.
Tematy do dalszej dyskusji
• W jaki sposób można poprawiać nauczanie przedsiębiorczości na poziomie średnim i
wyższym?
• Jak wpływać na innowacyjność młodych ludzi?