Ciepły, szczelny, płaski

budowa i remont
Dachy zielone często powstają na domach wybudowanych na małych
działkach – tam, gdzie trudno wygospodarować powierzchnię do rekreacji
Dachy płaskie stanowią najczęściej jednocześnie strop i dach,
dlatego są nazywane stropodachami
fot. Daniel Rumiancew
fot. Andrzej Szandomirski
Ciepły, szczelny, płaski
Sposób na trwały stropodach
Bez wątpienia dachy płaskie mają wiele zalet zarówno ze względu na ich walory
architektoniczne, jak i na możliwość spełniania dodatkowych funkcji.
Jak wykonać niezawodny, trwały i dobrze izolowany termicznie stropodach?
Tekst D
r inż. Aleksander Byrdy
Politechnika Krakowska
owoczesne rozwiązania
dachów płaskich zapewniają dużą łatwość
budowania, wielofunkcyjność, wysoką izolacyjność termiczną oraz trwałość. Jednak dachy
o małym nachyleniu połaci mają
specyficzne wymagania, którym
muszą sprostać materiały użyte do
ich wykonania.
N
Klasyczne rozwiązania
Warstwy dachu powinny zapewniać
mieszkańcom odpowiedni komfort
murator 7
2008
cieplny oraz gwarantować trwałość
dachu. Dachy płaskie realizowane
klasycznie jako stropodachy pełne
stanowią wielowarstwową konstrukcję. Wszystkie warstwy dachu całkowicie przylegają do siebie i nie ma
w nich żadnych szczelin ani kanalików powietrznych. Na konstrukcji nośnej stropu ułożone są bezpośrednio warstwa ocieplająca z wełny
mineralnej lub styropianu i pokrycie.
Ważnym elementem wpływającym
na trwałość stropodachów pełnych
jest warstwa paroizolacyjna z folii
lub papy bitumicznej zabezpieczająca dach przed przenikającą z wnętrza budynku parą wodną (jest układana pod warstwą termoizolacji).
Łatwo zauważyć, że woda deszczowa
oraz woda z roztopionego śniegu odpływa z dachu płaskiego znacznie wolniej,
i w związku z tym wsiąka we wszelkie
nieszczelności pokrycia. Najbardziej
popularnym pokryciem stosowanym
na dachy płaskie są materiały bitumiczne. Nowoczesne papy termozgrzewalne i samoprzylepne pozwalają układać szczelne pokrycie dachowe o spadku zaledwie około 3%, czyli
o minimalnym nachyleniu około 1,72°.
Pokrycia dachowe stropodachu pełnego są narażone nie tylko na opady
atmosferyczne, lecz również na znaczne zmiany temperatury, szkodliwe
dla pokryć bitumicznych promieniowanie ultrafioletowe, a także
budowa i remont
Warstwy klasycznego stropodachu pełnego
pokrycie dachu
paroizolacja
warstwa spadkowa
z betonu lekkiego
fot. AUSTROTHERM
termoizolacja z płyt
styropianiu EPS
lub z twardej wełny
mineralnej
żelbetowa płyta
stropowa
W stropodachu odwróconym izolacja
termiczna zabezpiecza izolację przeciwwodną przed uszkodzeniami
Typowy układ warstw stropodachu odwróconego
warstwa balastowa
– min. 5 cm płukanego żwiru rzecznego
o uziarnieniu
16-32 mm albo płyty
chodnikowe
termoizolacja
– płyty z polistyrenu
ekstrudowanego XPS
płyta konstrukcyjna
– żelbetowa płyta
stropowa
warstwa spadkowa
(2-5%) – beton lekki
na uszkodzenia mechaniczne i korozję biologiczną.
Szczególnie niebezpieczne dla pokrycia są uszkodzenia mechaniczne
powstające podczas zabiegów konserwacyjnych takich jak przeglądy kominiarskie, odśnieżanie czy
sprzątanie liści z powierzchni dachu.
Innym czynnikiem powodującym
uszkodzenia pokryć dachowych stropodachów pełnych może być brak
szczelności warstw paroizolacyjnych.
Aby zapewnić długoletnią niezawodną pracę stropodachu pełnego,
trzeba go wykonać starannie, z zastosowaniem wysokiej jakości materiałów, a podczas eksploatacji unikać wchodzenia na dach, by nie
uszkodzić porycia i nie doprowadzić
do jego przeciekania.
Stropodach trwały,
czyli odwrócony
warstwa wodoszczelna
– izolacja przeciwwilgociowa (w przypadku
dachu remontowanego – może to być
naprawione pokrycie
dachowe)
Łatwe
docieplenie
starego dachu
T
echnologia dachu odwróconego jest
bardzo dobrym rozwiązaniem, które można zastosować podczas renowacji
dachów płaskich. Prace naprawcze należy
rozpocząć od sprawdzenia szczelności starego pokrycia dachowego. Jeżeli zachodzi taka
potrzeba, należy dokonać jego naprawy lub
ułożyć nową warstwę izolacji przeciwwodnej.
Na warstwie izolacji przeciwwodnej układa
się bezpośrednio (bez klejenia, czy używania
łączników mechanicznych) dodatkową warstwę izolacji termicznej z płyt XPS. Następnie
układa się geowłókninę, a nad nią warstwę
dociskową w postaci warstwy żwiru lub płyt
chodnikowych.
na układ z warstwą ocieplającą ułożoną nad warstwą odwodnienia
Jest jednym z typów dachu płaskiedachu. Typowy układ dachu o odgo pełnego. Stropodach ten zawdzię- wróconej kolejności warstw, idąc od
góry, wygląda następująco: warstwa
cza swą nazwę zmianie położenia
balastowa (żwir lub płyty chodniwarstwy termoizolacji, która w rozwiązaniach klasycznych znajduje
kowe) warstwa rozdzielająca (geosię pod pokryciem dachowym,
włóknina), płyty izolacji termicznej
fot. AUSTROTHERM
warstwa rozdzielająca
– geowłóknina
Warstwa geowłókniny chroni przed przemieszczaniem się ziaren żwiru między
płyty ocieplenia
z ekstrudowanej pianki polistyrenowej XPS, izolacja przeciwwodna i –
na dole – płyta konstrukcyjna z warstwą spadkową (2-5%).
Czynnikiem decydującym o trwałości stropodachu odwróconego jest
nowoczesna termoizolacja z pianki
XPS, która ma znacznie lepsze
parametry użytkowe innych
materiałów termoizolacyjnych.
Najważniejszymi zaletami polistyrenu ekstrudowanego są: niska przewodność ciepła w warunkach wilgotnych, całkowita odporność na
działanie wilgoci, wysoka wytrzymałość na ściskanie, odporność na
cykliczne zamrażanie i odmrażanie
i na korozję biologiczną.
Dzięki temu, że izolacja termiczna układana jest powyżej izolacji
przeciwwodnej, stanowi jej zabezpieczenie przed uszkodzeniami.
Żwir o uziarnieniu 16-32 mm tworzy
balast zabezpieczający płyty XPS
przed odrywaniem przez wiatr oraz
zapewnia osłonę przed promieniami UV. Warstwa geowłókniny, którą tworzy tkanina polipropylenowa,
filtruje napływające wody opadowe,
murator 7
2008
budowa i remont
oraz zabezpiecza przed przemieszczaniem się ziaren żwiru pomiędzy
płyty ocieplenia. Dodatkowym ułatwieniem w wykonywaniu stropodachu płaskiego jest rezygnacja z typowej w klasycznych rozwiązaniach stropodachów warstwy paroizolacji. Jej
rolę przejmuje warstwa przeciwwodna robiona z pap termozgrzewalnych
lub – jako pokrycia jednowarstwowe
– membrany z PCW lub EPDM.
Po dachach płaskich realizowanych
jako stropodachy odwrócone można chodzić. Chcąc poruszać się po
powierzchni dachu, można wykonać
na niej ścieżki z płyt chodnikowych
lub kamiennych ułożonych na warstwie żwiru albo na specjalnych podkładkach dystansowych położonych
bezpośrednio na warstwie płyt XPS.
Kolejność warstw w stropodachu odwróconym
z roślinnością
warstwa spadkowa
(2-5%) z betonu
lekkiego
uszczelnienie dachu
– papy bitumiczne
lub jednowarstwowe
pokrycie z folii
geowłóknina
zapobiegająca
przerastaniu korzeni
oraz przedostawaniu
się ziemi i składników
organicznych do
warstwy odsączającej
płyta konstrukcyjna
– żelbetowa
izolacja termiczna
– płyty z polistyrenu
ekstrudowanego
Ogród na dachu
Bardzo ciekawym rozwiązaniem
użytkowym dachu jest przekształcenie go w powierzchnię przeznaczoną do uprawy roślinności. Takie
dachy są szczególnie często widywane na budynkach powstających
na małych działkach, gdzie trudno wygospodarować powierzchnię
do rekreacji. Dachy o odwróconej
kolejności warstw mają konstrukcję
pozwalającą na realizację tak zwanych dachów zielonych.
Podczas wykonywania warstw dachu odwróconego, na którym ma
powstać ogród, szczególnie istotne jest dokładne uszczelnienie go.
Można to zrobić papami bitumicznymi lub jednowarstwowym pokryciem z folii pozbawionym łączeń.
Warstwę ochronną tworzy termoizolacja z płyt z polistyrenu ekstrudowanego XPS, które są całkowicie
odporne na działanie wody, na korozję biologiczną, działanie kwasów
warstwa ziemi
uprawnej grubości
6-50 cm
S
warstwa drenująca
ze żwiru, z keramzytu lub
ze styropianu drenażowego
Trwałość.
Klasyczny
czy odwrócony?
tropodachy pełne budowane tradycyjnie są znacznie bardziej podatne na
powstawanie uszkodzeń w wyniku wpływu
warunków atmosferycznych, złego wykonawstwa i eksploatacji niż odwrócone.
Uszkodzenia warstwy pokrycia dachowego w stropodachu pełnym mogą prowadzić
do zawilgocenia i całkowitej degradacji termoizolacji wykonanej najczęściej z materiałów włóknistych, a w konsekwencji do kapitalnego remontu stropodachu. Natomiast
uszkodzenie warstwy odwadniającej w stropodachu odwróconym (w praktyce niezwykle rzadko występujące) wymaga jedynie
naprawy miejscowego uszkodzenia warstwy wodoszczelnej. Termoizolacja z płyt XPS
może być wielokrotnie przekładana w czasie
napraw i remontów lub zmiany wykończenia
powierzchni stropodachu. Dięki swoim właściwościom może służyć jako izolacja stropodachu przez wiele lat.
PROMOCJA
humusowych i przerastanie korzeni.
Dzięki dużej wytrzymałości mechanicznej skutecznie zabezpiecza
warstwę wodoszczelną także przed
uszkodzeniem mogącym powstać
przy prowadzeniu zbyt głębokich
prac ogrodniczych związanych
z okopywaniem warstwy uprawnej.
Ze względu na wymagania roślin
uprawianych na powierzchni dachu
jako warstwa ziemi uprawnej stosowany jest humus mieszany z keramzytem lub żwirem rzecznym posiadający właściwości akumulowania
wody. Grubość tej warstwy jest zróżnicowana i zależy od rodzaju upraw,
przykładowo:
• mchy i trawy wymagają 6-10 cm
gleby uprawnej;
• byliny: 15-25 cm;
• kwiaty: 20-30 cm;
• krzewy o wysokości większej niż
80 cm: 30-50 cm;
• grubość podłoża pod drzewa ustalana indywidualnie.
wymiary ramki: 176 x 44 mm
murator 7
2008
geowłóknina