docstrategia rozwiązywania problemów społecznych w
download 
Reklamacja Transkrypt
strategia rozwiązywania problemów społecznych w
Załącznik do Uchwały nr XXX/3/05 Rady Powiatu Piaseczyńskiego z dnia 15.09.2005 r. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W POWIECIE PIASECZYŃSKIM NA LATA 2005-2015 PIASECZNO, 2005 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku Spis treści Wstęp ……….………………………………………………………………………… ..….3 1. Cel, główne kierunki działań w obszarze polityki społecznej….. ......................3 Charakterystyka Powiatu Piaseczyńskiego…...……………...………………………4 1. Charakterystyka geograficzna i demograficzna…………………….……………4 Diagnoza najwaŜniejszych problemów społecznych……..………………………..8 1. Bezrobocie ……………………………………………………………………..……9 2. Bezdomność……………………………………………………………………….12 3. Ubóstwo…………………………………………………………………………….14 4. UzaleŜnienia……………………………………………………………………….15 5. Dysfunkcja rodzin………………………………………………………………….18 6. Niepełnosprawność……………………………………………………………….22 Priorytetowe kierunki rozwoju polityki społecznej………………………………..27 Zakończenie……………………………………………………………………………….29 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 2 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku Wstęp Cel, główne kierunki działań w obszarze polityki społecznej Celem strategii jest rozwiązywanie waŜnych problemów społecznych w naszym powiecie, oraz planowanie i realizacja wyznaczonych zadań w zakresie polityki społecznej. Realizacja zadań postawionych przed pomocą społeczną na poziomie społeczności lokalnej, jak i na poziomie rodziny i jednostki oraz konieczność wypracowania ustawowych i niekonwencjonalnych form pomocy, wymaga systemowego i profesjonalnego diagnozowania problemów społecznych w skali powiatu. Diagnoza problemów społecznych występujących na terenie powiatu sporządzona została na podstawie danych będących w dyspozycji Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie oraz Ośrodków Pomocy Społecznej działających na naszym terenie. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych jest wyrazem zintegrowanego planowania społecznego. Cele integracji powinny być wyrazem dąŜeń i aspiracji społeczności lokalnej zmierzających do rozwiązywania zidentyfikowanych problemów, likwidacji barier i zagroŜeń oraz do wykorzystania wszelkich szans tkwiących w potencjale ludzkim i materialnym dla przyszłej integracji. Do podstawowych zadań przy tworzeniu strategii naleŜy zaliczyć diagnozę problemów społecznych, wskazanie głównych kierunków działań (ustalenie priorytetowego hasła polityki społecznej), a dla obszarów problemowych – priorytetów oraz działań niezbędnych do ich realizacji. Stosowanie zapisów strategii umoŜliwi zaplanowanie rozwoju wybranych obszarów polityki społecznej oraz podejmowanie innych działań na rzecz podnoszenia jakości Ŝycia mieszkańców powiatu. Strategia wskazuje główne kierunki działań dla podmiotów funkcjonujących w obszarze polityki społecznej, czyli organów administracji rządowej i samorządowej. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 3 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku Charakterystyka Powiatu Piaseczyńskiego Powiat Piaseczyński połoŜony jest na południowych obrzeŜach Warszawy (centralna część województwa mazowieckiego). Od zachodu graniczy z powiatami grodziskim i pruszkowskim, od wschodu z powiatem otwockim (granicę stanowi Wisła), od południa z powiatem grójeckim, a od północy z Miastem Stołecznym Warszawą. Powiat piaseczyński ma 621,61 km2 powierzchni. W skład powiatu wchodzi sześć gmin: ▪ Góra Kalwaria ▪ Konstancin – Jeziorna ▪ Piaseczno ▪ Tarczyn ▪ Lesznowola ▪ PraŜmów Atutem regionu są walory środowiska naturalnego malowniczego i mało zanieczyszczonego. Piaseczno – dzisiejsza „stolica” powiatu, leŜy blisko Warszawy i wpływ tego sąsiedztwa na bieg zdarzeń w powiecie piaseczyńskim był i jest bardzo wyraźny. Połowa powierzchni powiatu to Chojnowski Park Krajobrazowy, a w nim 11 rezerwatów przyrody z unikalną fauną i florą. 22,7% powierzchni powiatu stanowią lasy z przewagą drzew iglastych, a około 60% - uŜytki rolne stanowiące od wielu lat zagłębie i zaplecze Ŝywnościowe stolicy Polski. Powiat Piaseczyński łączy się z brzegiem Wisły na długości 35 kilometrów. KaŜda z gmin wchodzących w skład powiatu charakteryzuje się specyficznymi walorami. W gminie Piaseczno rozwinięty jest głównie przemysł, usługi i handel, w gminie Góra Kalwaria – sadownictwo i przemysł; gmina Konstancin Jeziorna – słynie z uzdrowisk i placówek rehabilitacyjnych, w gminie Lesznowola przewaŜają uprawy warzyw gruntowych. Typowo rolniczy charakter zachowują gminy PraŜmów i Tarczyn. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 4 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku Powierzchnia gmin wchodzących w skład powiatu piaseczyńskiego Powierzchnia w km2 Gmina Góra – Kalwaria 145,00 km2 Piaseczno 128,22 km2 Tarczyn 114,15 km2 PraŜmów 86,11 km2 Konstancin - Jeziorna 78,96 km2 Lesznowola 69,17 km2 Razem: 621,61km2 Liczba mieszkańców poszczególnych gmin Liczba mieszkańców Gmina Piaseczno 55.706 Góra – Kalwaria 23.625 Konstancin – Jeziorna 22.636 Lesznowola 14.040 Tarczyn 10.187 PraŜmów 7.906 Razem: 134.100 Liczba mieszkańców zamieszkujących powiat 134.100 mieszkańców, z czego w roku 2003 wynosiła 64.770 stanowią mieszkańcy miast, co daje udział procentowy - 48,3% mieszkańców. Liczba mieszkańców Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie wsi wynosiła 5 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku odpowiednio 51,7% ogółu mieszkańców. Średnio rocznie przybywa około 2000 mieszkańców. Do roku 2003 obserwowano systematyczny wzrost gęstości zaludnienia na 1 km2. W 2003 roku w związku z przyłączeniem się wiejskiej gminy Tarczyn, średnia gęstość zaludnienia spadła w stosunku do roku 2002 o 16 osób na km 2 i wynosiła 204 osoby. Najgęściej zaludniona jest gmina Piaseczno, gdzie w ciągu ostatnich lat przybyło około 6. 000 osób, co daje gęstość zaludnienia 396 osób na 1km2. Najmniej ludności zamieszkuje na terenie gminy PraŜmów 86 osób/km2. W kaŜdej gminie przewagę mieszkańców stanowią kobiety. Średnio w powiecie przypada 108 kobiet na 100 męŜczyzn. Obserwuje się nieznaczny wzrost liczby osób zamieszkujących na wsi. Liczba mieszkańców do 18 roku Ŝycia wynosiła 29.441 osób, przy czym 56,4% zamieszkiwało na wsi. W gminie Piaseczno, Góra Kalwaria, Lesznowola – liczba urodzeń na przestrzeni ostatnich lat nieznacznie wzrasta, w pozostałych gminach jest niŜsza niŜ liczba zgonów. Obserwuje się tendencję wzrostową liczby mieszkańców w wieku aktywności zawodowej, co wynika z zatrudnienia w rolnictwie w gminach wiejskich. Na przestrzeni ostatnich lat waha się w granicach 62,3 – 65,2%. Jednak dane te nie są szczegółowe, poniewaŜ brakuje informacji odnoszących się do gminy PraŜmów. Od roku 2000 nastąpiło niewielkie zwiększenie liczby osób w wieku poprodukcyjnym, których liczba wynosiła 21.326 osób czyli 17% ogółu mieszkańców, z czego mieszkańcy wsi stanowią 12.497 osób, czyli 58,6%, natomiast mieszkańcy miast 8.828, czyli 41,4%. Zanotowano wzrost liczby osób z wykształceniem wyŜszym. Na koniec 2002 roku 21.145 osób posiadało dyplom ukończenia wyŜszej uczelni. Jednocześnie zmniejszyła się liczba osób z wykształceniem podstawowym i wynosiła 34.959 osób, 4.350 mieszkańców powiatu nie posiadało wykształcenia. Największy udział procentowy osób mających wyŜsze wykształcenie zanotowano w gminie Piaseczno; najmniejszy w gminie Tarczyn i PraŜmów. NajwyŜszy wskaźnik procentowy osób, które nie ukończyły szkoły podstawowej odnotowano na terenie gminy Tarczyn, najniŜszy na terenie gminy Piaseczno. Na podstawie danych z 2002 roku liczba osób niepełnosprawnych w powiecie piaseczyńskim wynosiła 11.826 osób, to jest 12% ogółu mieszkańców. Z tego 5.676 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 6 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku osób (48%) stanowiły kobiety a 4.730 (40%) męŜczyźni. 12% - 1.420 osób tworzyły niepełnosprawne dzieci do lat 16. Wśród osób niepełnosprawnych zarówno w mieście jak i na wsi większość stanowią kobiety. Badania dowodzą, Ŝe zjawisko niepełnosprawności rośnie wraz z wiekiem i niemal połowę (48%) stanowią osoby w wieku poprodukcyjnym. PowaŜnym problemem osób niepełnosprawnych jest zjawisko bezrobocia. Niewielkiej tylko liczbie udaje się znaleźć zatrudnienie w zakładach pracy chronionej. W 2002 roku w zakładach tych pracowało 567 osób co stanowi jedynie 4% ogółu osób niepełnosprawnych. Dzieci i młodzieŜ niepełnosprawna korzysta z dwóch przedszkoli integracyjnych (na 39 działających) i dwóch oddziałów w szkołach podstawowych (34 placówki w powiecie). Na 63 gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne funkcjonuje 7 szkół specjalnych. Problem niepełnosprawności w naszym regionie jest istotny ze względu na znaczącą liczbę osób wymagających pomocy. Jednym z istotnych zadań powiatu wynikających z ustawy o pomocy społecznej jest wspieranie osób niepełnosprawnych,w związku z tym naleŜy potraktować kwestię osób niepełnosprawnych priorytetowo. Wzrost liczby mieszkańców powiatu, wyŜszy wskaźnik feminizacji, wzrost liczby młodych mieszkańców wsi, obniŜenie poziomu wykształcenia mieszkańców gmin wiejskich jak równieŜ rosnące zjawisko niepełnosprawności, to znaczące zmiany, które wpływają na rozwój społeczno – gospodarczy powiatu. Równocześnie wskaźniki te wyznaczają strategię w zakresie polityki społecznej na kolejne lata. Diagnoza najwaŜniejszych problemów społecznych w powiecie Pomoc społeczna zgodnie z Ustawą o Pomocy Społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z 2004r. z późn. zm.) z dnia 12 marca 2004r. jest instytucją polityki społecznej państwa. Celem pomocy społecznej jest umoŜliwienie osobom i rodzinom przezwycięŜanie trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i moŜliwości. Pomoc społeczna ma za zadanie wspierać osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umoŜliwienia im Ŝycia w warunkach Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie odpowiadających 7 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest podejmowanie działań zmierzających do Ŝyciowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Rodzaj, forma i rozmiary świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających korzystających z pomocy udzielenie społecznej pomocy. powinny Potrzeby zostać osób i uwzględnione, rodzin jeŜeli odpowiadają celom i mieszczą się w moŜliwościach pomocy społecznej. Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są zobowiązane do współdziałania w rozwiązywania ich trudnej sytuacji Ŝyciowej. Na terenie powiatu piaseczyńskiego funkcjonuje 6 ośrodków pomocy społecznej. Są to: 1. Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Piasecznie 2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w PraŜmowie 3. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lesznowoli 4. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tarczynie 5. Ośrodek Pomocy Społecznej w Konstancinie – Jeziorna 6. Ośrodek Pomocy Społecznej w Górze Kalwarii. PowyŜej wymienione jednostki mają bezpośredni kontakt z potrzebującymi pomocy, świadczą głównie pomoc finansową, rzeczową i socjalną zgodnie z zapisami ustawy o pomocy społecznej. Ponadto na naszym terenie funkcjonują następujące placówki pomocowe: 1. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Piasecznie z Powiatową Poradnią Obywatelską funkcjonująca do czasu utworzenia Ośrodka Interwencji Kryzysowej do której zgłaszają się osoby z problemami ubóstwa, uzaleŜnienia, bezdomności, w sprawach alimentacyjnych i rozwodowych, z problemami wychowawczymi, w sprawach mieszkaniowych i innych. 2. Powiatowy Zespół d.s Orzekania o Niepełnosprawności. 3. Powiatowy Zespół Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Konstancinie – Jeziornie. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 8 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku W obszarze pomocy społecznej działają równieŜ jednostki i organizacje lokalne: • Fundacja Pomocy Bezdomnym i Bezrobotnym „Domus et Labor” w Piasecznie • Polski Czerwony KrzyŜ w Piasecznie • Caritas w Piasecznie • Piaseczyński Oddział Mazowieckiego Towarzystwa Rodzin i Przyjaciół Dzieci UzaleŜnionych „Powrót z U” • Stowarzyszenie Przyjaciół i Rodzin Dzieci Chorych na Mukopolisacharydozę i Choroby Pokrewne w Głoskowie • Piaseczyński Klub Kobiet po Mastektomii „Amazonki” • Polski Związek Niewidomych Okręg Mazowiecki Zarząd Koła Piaseczno • Polski Związek Emerytów i Rencistów Oddział w Piasecznie • Warsztat Terapii Zajęciowej w Zalesiu Dolnym Do najwaŜniejszych problemów społecznych w powiecie naleŜą: • bezrobocie • bezdomność • ubóstwo • uzaleŜnienia ( alkoholizm, narkomania ) • dysfunkcja rodzin • niepełnosprawność Bezrobocie w Powiecie Piaseczyńskim jest zjawiskiem, które dotyka szerokie kręgi społeczne. Straty i skutki społeczne, które powoduje są trudne do oszacowania. Pojawia się na niepokojącą skalę degradacja duŜych grup społecznych i to nie tylko bezrobotnych, ale takŜe ich rodzin. Brak pracy, przejście na zasiłek, z kolei jego utrata i ostatecznie korzystanie z pomocy społecznej - prowadzi do ubóstwa ze wszystkimi tego konsekwencjami. Brak zatrudnienia negatywnie wpływa nie tylko Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 9 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku na ekonomiczną kondycję rodzin, ale takŜe na pozamaterialne kwestie Ŝycia rodzinnego. Przymusowe pozostawanie bez pracy oraz niemoŜność znalezienia ponownego zatrudnienia powoli i systematycznie pozbawiają człowieka poczucia własnej wartości. Stres i utrata stabilizacji powodują często trudności w podejmowaniu racjonalnych, a niekiedy jakichkolwiek decyzji. Pojawia się apatia i zniechęcenie. Okres bezrobocia oznacza radykalną zmianę rozkładu czasu w ciągu dnia. W zmianie trybu Ŝycia ujawnia się tradycyjny podział obowiązków na kobiece i męskie. Bezrobotni męŜczyźni często sięgają po uŜywki, głównie w celu rozładowania stresu. Osoby o niewielkich szansach na rynku pracy (brak kwalifikacji, zaawansowany wiek) dostrzegają raczej nadmiar wolnego czasu i rodzące się przygnębienie, a rozczarowanie lub stres „leczą” alkoholem lub uŜywkami. Bardziej aktywnie i twórczo starają się wykorzystać swój czas ci bezrobotni, którzy dostrzegają szansę poprawy swojej pozycji na rynku pracy (młodzi, posiadający poszukiwany zawód lub gotowi do przekwalifikowania się). Złe warunki materialne są jednym z głównych czynników wywołujących stany depresyjne związane z poczuciem braku stabilności i bezpieczeństwa socjalnego. Niskiej kondycji psychosomatycznej towarzyszy w szczególności wzrost zapadalności na niektóre choroby zakaźne, choroby społeczne - nerwice, choroby serca, choroby psychiczne oraz znaczny wzrost zachorowalności na czynną gruźlicę płuc, tradycyjnie juŜ uznaną za chorobę będącą wynikiem biedy i niedoŜywienia. Wykształcenie, co jest zrozumiałe, jeszcze bardziej niŜ płeć i wiek róŜnicuje sytuację bezrobotnego na rynku pracy. Wśród bezrobotnych dominują osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Drugie miejsce zajmują osoby z wykształceniem średnim zawodowym oraz gimnazjalnym i poniŜej. Bezrobotni posiadający wykształcenie średnie ogólnokształcące i wyŜsze stanowią najniŜszy odsetek wśród bezrobotnych. Z doświadczeń pracowników socjalnych wynika, Ŝe bezpośrednim i najbardziej widocznym skutkiem bezrobocia jest obniŜenie standardu materialnego rodziny, co wręcz wymusza konieczność korzystania z pomocy społecznej. Mniej widoczne lecz nie mniej zagraŜające spójności rodziny są skutki psychologiczne Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 10 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku bezrobocia. Bezrobocie powoduje bowiem zmianę sytuacji społecznej i emocjonalnej całej rodziny, zarówno dorosłych jak i dzieci. Częstym zjawiskiem jest izolacja społeczna - ograniczone zostają kontakty interpersonalne wszystkich członków rodziny bezrobotnego zarówno ze znajomymi jak i z dalszą rodziną. Bezrobocie wpływa takŜe niekorzystnie na układ stosunków wewnątrzrodzinnych, przy czym okazuje się, Ŝe bezrobocie męŜczyzn ma znacznie bardziej negatywne skutki dla rodziny niŜ bezrobocie kobiet. Bezrobotny męŜczyzna doświadcza silnej frustracji, obniŜenia swojej pozycji w rodzinie, utraty autorytetu, które to doznania powodują bezradność, apatię, sięganie po alkohol - coraz częstsze zjawisko u bezrobotnych. Cele: a) zmniejszenie bezrobocia oraz jego skutków poprzez: - stwarzanie warunków do powstawania nowych miejsc pracy, - dostosowanie profilu kształcenia zawodowego do wymogów lokalnego rynku pracy, - pomoc osobom bezrobotnym i zagroŜonym bezrobociem. 1. Kierunki realizacji celów: a) koordynacja działań i wymiana informacji instytucji i organizacji zajmujących się problematyką rynku pracy takich jak Powiatowy Urząd Pracy, Urząd Miasta i Urzędy Gmin, Stowarzyszenia i przedstawiciele pracodawców, b) dostosowywanie szkoleń dla bezrobotnych, c) monitorowanie rynku pracy, d) szeroko prowadzona polityka informacyjna na temat istniejących form pomocy osobom bezrobotnych i zagroŜonych bezrobociem. 2. Sposób realizacji celów: a) prowadzenie pośrednictwa pracy, b) bieŜąca analiza sytuacji na rynku pracy, c) stała współpraca z mediami, przekazywanie informacji do osób zagroŜonych bezrobociem, bezrobotnych, uczniów i pracodawców, d) pomoc prawna, e) tworzenie grup wsparcia dla osób dotkniętych długotrwałym bezrobociem, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 11 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku ANALIZA SWOT Mocne strony Słabe strony • Publiczne instytucje rynku pracy i instytucje wspomagające na poziomie powiatu • Niewystarczająca współpraca pomiędzy samorządami i lokalnym przedsiębiorcami • Coraz wyŜsza świadomość społeczna o wadze podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia • Niskie kwalifikacje zawodowe osób długotrwale bezrobotnych • DuŜa ilość programów i środków finansowych na rzecz promocji zatrudnienia Szanse ZagroŜenia • MoŜliwość korzystania z programów unijnych wspierających wzrost zatrudnienia • Inwestowanie w zasobów ludzkich • Dziedziczenie bezrobotnego stylu Ŝycia i brak motywacji u długotrwale bezrobotnych do podejmowania zatrudnienia rozwój WaŜnym problemem społecznym jest równieŜ bezdomność, która z uwagi na skalę zjawiska, jego przyczyny oraz społeczno - ekonomiczne skutki, jest kwestią społeczną o znaczeniu i zasięgu globalnym, mającym swoje specyficzne, regionalne i lokalne uwarunkowania. Przyczynami bezdomności moŜe być: • rozpad rodziny czyli zerwanie więzi formalnych, psychologicznych i społecznych, • eksmisje - prawny nakaz opuszczenia lokalu, spowodowany w większości przypadków zadłuŜeniem z tytułu opłat czynszowych, • opuszczenie zakładu karnego przy jednoczesnym braku moŜliwości powrotu do mieszkania, • brak stałych dochodów, • przemoc w rodzinie, • konflikty spowodowane brakiem tolerancji społecznej, • uzaleŜnienia, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 12 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku • brak schronienia spowodowany likwidacją hoteli pracowniczych, opuszczeniem placówek opiekuńczo-wychowawczych i innych, • uchodźctwo. ANALIZA SWOT Mocne strony • Słabe strony Organizacje pozarządowe funkcjonujące na terenie powiatu zajmujące się problemem bezdomności • Niewystarczająca ilość środków przeznaczanych przez gminy na budownictwo socjalne i mieszkania chronione Szanse • ZagroŜenia Współdziałanie odpowiednich podmiotów samorządowych polityki społecznej zarówno gminnych jak i powiatowych Jednym z warunków • Większa skala przyczyn powodujących bezdomność, m.in. rozpad rodziny, eksmisje, przemoc w rodzinie, uzaleŜnienia zapobiegania bezdomności jest współdziałanie odpowiednich samorządowych podmiotów w zakresie polityki społecznej zarówno gminnej jak i powiatowej. Działania o charakterze profilaktycznym w powiecie winny być skierowane między innymi do: • osób mających trudności w przystosowaniu się do Ŝycia, • młodzieŜy opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze, • osób mającym trudności w integracji ze środowiskiem, które otrzymały status uchodźcy, • osób mającym trudności w przystosowaniu się do Ŝycia po zwolnieniu z zakładu karnego, • innych osób zagroŜonych bezdomnością. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 13 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku Ubóstwo określa się jako stan, w którym jednostce czy grupie społecznej brakuje środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb uznawanych w danej społeczności za niezbędne. Pod pojęciem „podstawowe potrzeby” kryją się poza wyŜywieniem takie potrzeby jak: ubranie, mieszkanie, zachowanie zdrowia, uzyskanie wykształcenia, zaspokojenie sfer intelektualnych. Ubóstwo zmusza słuŜby socjalne do prowadzenia intensywnej pracy socjalnej mającej na celu kształtowanie u klientów pomocy społecznej odpowiedzialności za swój los i umiejętności przystosowania się do istniejącej rzeczywistości. Ubóstwo w konsekwencji prowadzi do zjawiska wykluczenia społecznego, które polega na niepodejmowaniu zwyczajowej i społecznie akceptowanej drogi Ŝyciowej lub teŜ „wypadaniu” z niej. Dotyczy osób i rodzin czy teŜ grup ludności, które: • Ŝyją w niekorzystnych warunkach materialnych, • nie posiadają odpowiednich kwalifikacji umoŜliwiających im wejście na rynek pracy, • posiadają cechy utrudniające im korzystanie z powszechnych (codziennych) zasobów społecznych na skutek niepełnosprawności, uzaleŜnienia, długotrwałej choroby czy innych cech indywidualnych, • są przedmiotem niszczącego działania innych osób: przemocy, agresji. Wykluczenie społeczne to sytuacja uniemoŜliwiająca lub w sposób znaczny utrudniająca osobie lub grupie pełnienie ról społecznych, korzystanie z dóbr publicznych gromadzenie zasobów i zdobywanie dochodów w godny sposób. Wykluczenie społeczne to brak lub ograniczenie moŜliwości uczestniczenia, wpływania i korzystania z podstawowych instytucji publicznych i rynków, które powinny być dostępne dla wszystkich. Podstawowym czynnikiem ubóstwa, a zarazem wykluczenia społecznego jest bezrobocie. Konsekwencją braku pracy jest zuboŜenie i brak uczestnictwa w Ŝyciu społecznym, jak równieŜ ograniczony dostęp do zabezpieczenia dochodowego w przyszłości. Praca jest bowiem źródłem ubezpieczenia społecznego na okres niezdolności do pracy jak równieŜ starości. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 14 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku ANALIZA SWOT Mocne strony • Słabe strony Organizacje pozarządowe funkcjonujące na terenie powiatu zajmujące się problemem bezdomności i ubóstwa • Niewystarczająca ilość środków przeznaczanych przez gminy na przeciwdziałanie ubóstwu i bezrobociu Szanse • ZagroŜenia Współdziałanie odpowiednich samorządowych podmiotów polityki społecznej zarówno gminnych jak i powiatowych • Większa skala przyczyn powodujących bezdomność i ubóstwo • Rosnąca stopa bezrobocia uboŜenie społeczeństwa i UzaleŜnienia: (alkoholizm i narkomania) Alkoholizm i narkomania są zjawiskiem, które dotyka bardzo wielu mieszkańców naszego powiatu w róŜnym wieku, niezaleŜnie od miejsca zamieszkania, płci i wykształcenia. NaduŜywanie alkoholu jest przyczyną powstawania innych problemów zdrowotnych, materialnych i wychowawczych. Powoduje zaburzenie relacji między członkami rodziny. Często bywa przyczyną agresji, przemocy oraz stosowania niewłaściwych metod wychowawczych wobec dzieci. Niepokojącym zjawiskiem jest fakt wzrastania liczby osób uzaleŜnionych i obniŜania się wieku osób sięgających po alkohol. Terminem narkomania określa odurzających. Pojęcie to ma szerokie się stan uzaleŜnienia od środków znaczenie i obejmuje nie tylko nałogowe uŜywanie narkotyków, ale takŜe stosowanie wszelkich środków wywołujących euforię odurzającą. Nawykowe odurzanie się narkotykami staje się zjawiskiem masowym i groźnym dla zdrowia i Ŝycia (naduŜywanie silnych środków narkotycznych prowadzi do śmierci, samobójstw na skutek przyjmowania róŜnych Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 15 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku substancji) i dla mienia społeczeństwa (rozboje, rabunki, kradzieŜe popełnione w celu zdobycia pieniędzy na zaspokojenie głodu narkotycznego). Problem alkoholizmu i narkomanii na terenie powiatu piaseczyńskiego pomimo braku potwierdzenia w udostępnionych danych jest coraz większy. Główne kierunki działań dotyczą: 1. Prowadzenia profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci i młodzieŜy, 2. Zwiększenia dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŜnionych od alkoholu i narkotyków, 3. Udzielenia rodzinom pomocy psychologicznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, 4. Wspomagania działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych słuŜących rozwiązaniu problemu uzaleŜnień. Zapobieganie alkoholizmowi i narkomanii. Proponowane kierunki działań: 1. Realizacja zadań poprzez: a) organizowanie konsultacji i poradnictwa dla osób eksperymentujących z róŜnego rodzaju środkami odurzającymi, anabolikami oraz uzaleŜnionych i ich rodzin, b) organizowanie grup wsparcia dla rodziców, c) zajęcia profilaktyczne i wykłady edukacyjne skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców dotyczące: • mitów i stereotypów związanych z narkotykami, • zagroŜeń związanych z eksperymentowaniem i zaŜywaniem narkotyków w zakresie zachowań ryzykownych, • symptomów uzaleŜnienia i zagroŜenia uzaleŜnieniem, • psychologicznych mechanizmów uzaleŜnienia, • kontakty z ośrodkami udzielającymi pomocy osobom uzaleŜnionym, • nawiązywanie kontaktów ze środowiskiem osób uzaleŜnionych, • organizacja pomocy socjalnej dla osób uzaleŜnionych, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 16 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku • telefon zaufania dla osób uzaleŜnionych i ich rodzin oraz wszystkich osób o wysokim poziomie zachowań ryzykownych. 2. Organizowanie terapeutycznych, zajęć klubów środowiskowych, zajęć pozalekcyjnych, atrakcyjnych form spędzania wolnego czasu dla rodzin dysfunkcyjnych. 3. Przeprowadzenie badań na poziomie szkół gimnazjalnych i średnich w celu całościowego zdiagnozowania problemu alkoholizmu i narkomanii w powiecie. ANALIZA SWOT Mocne strony • Programy • Gminne Rozwiązywania Alkoholowych Słabe strony Komisje problemów • Rozpad rodzin • Wzrost przestępczości • Niewystarczająca społeczna edukacja • Rozwiązania prawne • • Destrukcja Ŝycia społecznego Instytucje • • Rozpad więzi rodzinnych Aktywnie działające organizacje pozarządowe • • Wykształcona społecznej Zwiększenie zjawiska przemocy i agresji w społeczeństwie, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieŜy • edukacja Niewystarczająca społeczna zwłaszcza na wsiach kadra pomocy Szanse • Pozytywna współpraca instytucji i samorządów • Organizacje pozarządowe i grupy samopomocy działające w obszarze uzaleŜnień ZagroŜenia • Brak społecznego uzaleŜnień • Niesatysfakcjonujący stan badań i monitoringu zjawiska uzaleŜnień • Brak systemowych rozwiązań • Mentalność społeczna, brak zainteresowania społecznego problematyką uzaleŜnień • Niezadowalający stan zjawiska uzaleŜnień Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zainteresowania problematyką badań 17 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku Dysfunkcja rodzin W powiecie jest wiele rodzin dysfunkcyjnych, niewydolnych wychowawczo co powoduje, Ŝe dzieci są umieszczane poza naturalnym środowiskiem rodzinnym. Dzieciom pozbawionym całkowicie lub częściowo opieki rodziców powiat zapewnia opiekę i wychowanie w rodzinach zastępczych, pogotowiach rodzinnych, opiekuńczych, placówkach opiekuńczo - wychowawczych, rodzinnych domach dziecka. Liczba dzieci przebywających w rodzinach zastępczych z roku na rok wzrasta co świadczy o powiększaniu się patologii rodzin. W celu ograniczenia tego zjawiska wskazane byłoby objęcie tych rodzin fachową pomocą specjalistyczną, a takŜe pracą socjalną. 1. Cele: a) umoŜliwienie osobom i rodzinom przezwycięŜenia trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, moŜliwości i uprawnienia oraz zapobieganie powstawaniu takich sytuacji. 2. Kierunki realizacji celów: a) uruchamianie i stymulacja własnych zasobów i moŜliwości rodzin, b) ewaluacja systemu opieki nad dzieckiem, c) zmniejszenie skutków niedostatku wynikającego z sytuacji rodzinnej, bezrobocia itd. 3. Sposób realizacji celów: a) praca socjalna – planowe i długotrwałe działania na rzecz wzmocnienia bądź odzyskania zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie, b) pozyskiwanie społeczności lokalnych dla działań samopomocowych oraz pozyskiwanie środków z funduszy pomocowych, c) rozwój systemu poradnictwa specjalistycznego w ramach Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie i Ośrodków Pomocy Społecznej przy współpracy z jednostkami specjalistycznymi, d) zapewnienie całodobowej interwencji kryzysowej, e) organizacja systemu opieki nad dzieckiem: • utworzenie Ośrodka Adopcyjnego, • utworzenie Pogotowia Rodzinnego • rozwój rodzinnych form opieki zastępczej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 18 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku • budowanie sieci ośrodków wsparcia dla dzieci i młodzieŜy, • program mieszkań chronionych dla usamodzielniających się wychowanków placówek opiekuńczo - wychowawczych i rodzin zastępczych, f) umoŜliwianie rodzinom z problemem bezrobocia uzyskania źródeł dochodu poprzez rozwijania aktywizujących form pomocy, g) prowadzenie analiz na temat przyczyn i rozmiarów niekorzystnych zjawisk społecznych rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej oraz badanie skuteczności podejmowanych działań socjalnych. h) Pomoc środowiskowa: • prowadzenie świetlic środowiskowych • prowadzenie świetlic socjoterapeutycznych Świetlica środowiskowa - jest placówką, która realizuje następujące funkcje: opiekuńczą, profilaktyczną, reedukacyjną, kompensacyjną, stymulującą, poradniczą i informacyjną. Celem świetlicy jest organizowanie opieki i pomocy materialnej z rodzin patologicznych, wielodzietnych, mających szczególne trudności materialne. Ponadto świetlice zajmują się organizacją czasu wolnego. UmoŜliwiają dzieciom rozwijanie zainteresowań i uzdolnień. Zaspokajają w ten sposób waŜną potrzebę zabawy i rozrywki. Stwarzają teŜ warunki do prawidłowego procesu uspołeczniania dzieci i młodzieŜy, począwszy od umiejętności nawiązywania kontaktów aŜ do aktywnego udziału w Ŝyciu społeczności lokalnej. Świetlica tworzy obraz potrzeb dzieci i jego rodziny na tle środka. Zapewnia takŜe dzieciom poczucie bezpieczeństwa i akceptacji. Działalność świetlic jest prowadzona na wielu płaszczyznach i nie ogranicza się tylko do bezpośrednich oddziaływań wychowanka, ale dotyczy głównie oddziaływań na grupę wychowawczą, środowisko wychowawcze (szkołę) oraz rodzinę wychowanka. WaŜną formą działań świetlic jest profilaktyka, dotycząca zapobiegania zachowaniom społecznie nieakceptowanym i mająca usuwać pierwsze zaburzenia działań aspołecznych. Uczestnicy zajęć świetlicowych, u których stwierdzono deficyty rozwojowe, dotyczące zaburzeń funkcji percepcyjno– motorycznych oraz objawy zaburzeń emocjonalno - motywacyjnych poddawani są terapii pedagogicznej. Terapią objęci są równieŜ wychowankowie mający trudności w nauce. Praca terapeutyczna z dziećmi o specyficznych trudnościach w uczeniu się Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 19 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku polega na wspieraniu wychowanków - uświadamianiu im ich moŜliwości i rozwiązywaniu bieŜących i zaległych potrzeb dotyczących opanowania materiału nauczania z poszczególnych przedmiotów Świetlica socjoterapeutyczna - jest placówką, która prowadzi działalność diagnostyczną, profilaktyczną, terapeutyczną i kompensacyjną. Celem świetlicy jest umoŜliwienie prawidłowego przebiegu procesu socjalizacji, organizowanie pomocy w zakresie wyrównywania i likwidowania mikrodefektów i zaburzeń rozwoju (korekcja, reedukacja, terapia). Świetlica uczy współŜycia w grupie rówieśniczej, zaspokaja potrzeby bezpieczeństwa i akceptacji. Pomaga równieŜ w rozwijaniu umiejętności rozwiązywania problemów, radzenia sobie ze stresem, rozwija umiejętności interpersonalne poczucie własnej wartości, samoakceptację, wyraŜanie własnych uczuć, poglądów i zachowań asertywnych, które przydają się w codziennym Ŝyciu. WaŜnym elementem pracy świetlic jest utrzymywanie stałego kontaktu ze środowiskiem szkolnym wychowawczej w wychowanka. procesie Zakładając wychowawczym terapeuci potrzeby szukają interwencji sposobów rozwiązywania sytuacji konfliktowych pomiędzy dziećmi lub młodzieŜą, a dorosłymi. RównieŜ waŜnym celem terapii pedagogicznej świetlicy jest nie tylko rozwiązywanie bieŜących problemów, ale takŜe uczenie wychowanków wewnętrznej dyscypliny i odpowiedzialności za siebie. JednakŜe bardzo często niepowodzenia szkolne wiąŜą się z brakiem dojrzałości rozumienia operacyjnego na poziomie konkretnym oraz brakiem dojrzałości emocjonalnej. Tego typu deficyty rozwojowe są trudne do usunięcia tym bardziej, Ŝe praca terapeutyczna z dziećmi o specyficznych trudnościach w uczeniu się wymaga od wychowawcy czasu, wysiłku twórczego, cierpliwości w oczekiwaniu na efekty. Cele świetlic: 1. Zapewnienie opieki wychowawczej. 2. Eliminowanie zaburzeń występujących w wychowaniu. 3. Wspieranie wszechstronnego rozwoju wychowanka. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 20 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku 4. Twórcze przygotowanie wychowanka do norm społecznych i przygotowania do funkcjonowania w określonych rolach społecznych. 5. Inicjowanie i upowszechnianie róŜnorodnych form pracy psychoprofilaktycznej i socjoterapeutycznej w środowisku szkolnym i rodzinnym. Główne zadania świetlic 1. Opieka i wychowanie profilaktyczno - resocjalizacyjne. 2. WdraŜanie wychowanka do przestrzegania zasad współŜycia społecznego. 3. Kształtowanie właściwego stosunku do nauki i pracy. 4. Podnoszenie kultury osobistej oraz rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań pozytywnych społecznie. 5. Rozwijanie u wychowanka takich wartości, które w dorosłym Ŝyciu uchronią go od uzaleŜnień, szczególnie od alkoholu, papierosów i narkotyków. 6. Pomoc wychowankowi w rozwiązywaniu trudności Ŝyciowych i rodzinnych. 7. Pomoc w wyrównywaniu braków edukacyjnych - w nauce szkolnej. 8. Organizowanie czasu wolnego i wypoczynku. 9. Pomoc finansowa w uzasadnionych przypadkach. 10. Oddziaływanie pedagogiczne na rodzinę wychowanka i pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i Ŝyciowych oraz w nawiązaniu więzi emocjonalnej z dzieckiem. 11. Kształtowanie postaw rodzicielskich, wpływanie na zmianę postępowania z dzieckiem. Współpraca ze szkołami, do których uczęszczają wychowankowie oraz z innymi instytucjami i organizacjami istotnymi dla realizacji zadań świetlic. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 21 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku ANALIZA SWOT Mocne strony Słabe strony • Rola rodziny i jej znaczące miejsce w społeczeństwie • Istniejący system moralnych i prawnych • • • Brak systemowych, długotrwałych rozwiązań w zakresie wsparcia rodziny • Istniejące instytucje polityki społecznej państwa wspierające rodzinę Bezradność i bierność rodzin w rozwiązywaniu własnych problemów • Organizacje pozarządowe działające na rzecz rodzin Nieprawidłowe wewnątrzrodzinne • Za mała skuteczność i efektywność świadczeń na rzecz rodziny norm Szanse • • relacje ZagroŜenia Rozwój infrastruktury środowiskowej odpowiadającej potrzebom rodzin • Wzrost dysfunkcji w rodzinach • Upadek autorytetów i wartości moralnych Lepszy dostęp do wiedzy i inwestycje w zasoby ludzkie • Niewystarczająca współpraca państwa, samorządów i środowisk lokalnych w przezwycięŜaniu problemu kryzysu rodziny • Niewydolne systemy lokalnego wsparcia rodziny Niepełnosprawność Zgodnie z Ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123 poz.776 z późn. zm.) za osoby niepełnosprawne uznaje się osoby dotknięte trwałą lub okresową niezdolnością do pełnienia ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Osoby niepełnosprawne napotykają liczne przeszkody związane z samodzielnym funkcjonowaniem. Są to problemy spotykane w Ŝyciu codziennym, w rodzinie, pracy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 22 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku urzędzie, które przybierają postać barier architektonicznych, psychicznych materialnych i prawnych. Osoba niepełnosprawna musi pokonać funkcjonujące nadal w społeczeństwie bariery świadomościowe, bierność, niezrozumienie, niechęć i niewiedzę. Polityka społeczna wobec osób niepełnosprawnych polega na działaniach róŜnych podmiotów publicznych i organizacji pozarządowych, mających na celu tworzenie ogólnych warunków nauki, pracy, bytu i funkcjonowania osób niepełnosprawnych we wszystkich dziedzinach Ŝycia gospodarczego i społecznego, umoŜliwiających pełną integrację społeczną w środowisku zamieszkania, środowisku pracy oraz społeczeństwie jako całości. DuŜą rolę do spełnienia mają w tym zakresie organizacje pozarządowe, które zajmują się pomocą osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom. Ustawodawstwo socjalne nakłada na politykę społeczną zadania integracji osób niepełnosprawnych z pełnosprawnymi Działania wobec osób niepełnosprawnych są zadaniami ogólnospołecznymi, poniewaŜ skutki niepełnosprawności dotyczą wszystkich ludzi. Powiat piaseczyński realizuje zadania wynikające z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – poprzez następujące działania: Rehabilitacja zawodowa 1. Udzielanie i umarzanie osobom niepełnosprawnym poŜyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej. 2. Udzielanie dofinansowań oprocentowania kredytów bankowych zaciąganych przez osoby niepełnosprawne na kontynuowanie działalności gospodarczej lub prowadzenie własnego lub dzierŜawionego gospodarstwa rolniczego. 3. Dokonywanie zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych. 4. Dokonywanie zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na wynagrodzenia osób niepełnosprawnych. 5. Finansowanie kosztów szkolenia i przekwalifikowania zawodowego osób niepełnosprawnych (Powiatowy Urząd Pracy w Piasecznie). Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 23 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku 6. Dokonywanie zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na szkolenia zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Rehabilitacja społeczna 1. Dofinansowania do uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych. 2. Dofinansowania likwidacji barier architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, w komunikowaniu się i technicznych, realizowanych w odpowiedzi na indywidualne wnioski osób niepełnosprawnych. 3. Zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. 4. Dofinansowanie tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej. Kultura i sztuka W ramach działań powiatu piaseczyńskiego na rzecz osób niepełnosprawnych uwzględniono edukację, kulturę i sztukę jako waŜne zadania powiatu. Będą one realizowane poprzez: 1. Włączanie dzieci i młodzieŜy niepełnosprawnej oraz osób dorosłych w działalność instytucji kulturalnych, w szczególności poprzez programy do nich adresowane. 2. Organizowanie okolicznościowych imprez integracyjnych dla dzieci i młodzieŜy niepełnosprawnej oraz dorosłych osób niepełnosprawnych z róŜnymi rodzajami niepełnosprawności. 3. Organizowanie wystaw, dzieł malarskich i innych prac wykonanych przez osoby niepełnosprawne. 4. Zorganizowanie świetlicy socjoterapeutycznej dla osób niepełnosprawnych. Turystyka i rehabilitacja Osoby niepełnosprawne z róŜnym rodzajem i stopniem niepełnosprawności powinny korzystać z turystyki i rehabilitacji m.in. uczestniczyć w turnusach rehabilitacyjnych i róŜnego rodzaju imprezach krajoznawczo-turystycznych i sportowo-rekreacyjnych. W odniesieniu do tego będą realizowane następujące zadania: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 24 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku 1. Dofinansowanie do organizowania imprez integracyjnych dla dzieci i młodzieŜy niepełnosprawnej oraz dorosłych osób niepełnosprawnych z róŜnymi rodzajami niepełnosprawności. 2. Pomoc w organizacjom organizowaniu pozarządowym turnusów działającym rehabilitacyjnych na dla terenie dzieci i powiatu młodzieŜy niepełnosprawnej oraz dorosłych osób niepełnosprawnych. 3. Pomoc w organizacjom organizowaniu pozarządowym wycieczek działającym krajoznawczych na dla terenie dzieci i powiatu młodzieŜy niepełnosprawnej oraz dorosłych osób niepełnosprawnych. 4. Dofinansowanie do uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych przeprowadzających rehabilitację róŜnego rodzaju schorzeń. Kultura fizyczna i sport Propagowanie wśród organizacji pozarządowych zrzeszających osoby niepełnosprawne, potrzeby organizowania imprez sportowych dla dzieci i młodzieŜy oraz dorosłych osób niepełnosprawnych. 1. Cele : a) zapewnienie warunków do zaspokojenia potrzeb bytowych, zdrowotnych i społecznych dla osób starszych i niepełnosprawnych nie mogących zaspokoić ich we własnym zakresie. 2. Cele szczegółowe : a) wspieranie samodzielności i partycypacji społecznej ludzi starszych, b) wspieranie ludzi starszych potrzebujących pomocy i pielęgnacji w aspekcie ich samodzielności, c) wyrównanie warunków Ŝycia, d) tworzenie systemu oparcia społecznego. 3. Kierunki realizacji celów: a) integracja ze środowiskiem osób starszych i niepełnosprawnych, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 25 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku b) aktywizowanie rodzin i środowiska lokalnego do działania na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych, c) wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych, d) rozwój infrastruktury pomocy społecznej niezbędnej w zaspokajaniu potrzeb opiekuńczych i bytowych osób starszych i niepełnosprawnych. 4. Sposób realizacji celów: a) informowanie społeczności lokalnej o zasadach funkcjonowania systemu pomocy społecznej, b) praca socjalna – planowe i długotrwałe działania na rzecz wzmocnienia bądź odzyskania zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie, c) rehabilitacja społeczna osób starszych i niepełnosprawnych; • turnusy rehabilitacyjne, • warsztaty terapii zajęciowej, • ośrodki wsparcia dla osób starszych i niepełnosprawnych, d) organizowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych, e) likwidacja barier architektonicznych i w komunikowaniu się, f) rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych: • poradnictwo zawodowe, • tworzenie i przystosowanie nowych miejsc pracy, • szkolenie i przekwalifikowanie zawodowe, • udzielanie poŜyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 26 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku ANALIZA SWOT Mocne strony • Słabe strony Programy na rzecz aktywizacji i zatrudniania osób niepełnosprawnych • Brak skutecznej zatrudniania niepełnosprawnych • Istniejące bariery utrudniające funkcjonowanie społeczne i zawodowe osób niepełnosprawnych Szanse polityki osób ZagroŜenia • Coraz lepszy poziom świadomości społecznej w zakresie rozumienia potrzeb osób niepełnosprawnych • Zwiększenie tolerancji na inność • Korzystne regulacje prawne • Ograniczenie środków finansowych na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych - Priorytetowe kierunki rozwoju polityki społecznej w powiecie 1. Zapobieganie przestępczości dzieci i młodzieŜy. W konsekwencji reformy administracyjnej państwa, samorządy przyjęły dodatkowe zadania z zakresu bezpieczeństwa i porządku publicznego. W celu lepszej koordynacji i zwiększenia skuteczności działań zapewniających bezpieczeństwo i porządek publiczny, konieczny jest powiązany system instytucji pomocy społecznej, policji i sądu. W ocenie sędziów orzekających w sprawach z ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, największym problemem do rozwiązania jest zminimalizowanie szerzącej się wśród młodzieŜy przemocy i agresji wobec rówieśników. Zjawisko to przybiera róŜne formy, poczynając od pobić, dokonań uszkodzeń ciała, kończąc na wymuszeniach rozbójniczych i rozbojach. Wpływ na skalę zmniejszenia tego problemu moŜe mieć realizacja w szkołach programów rozwiązywania konfliktów między ludźmi. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 27 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku 2. Utworzenie Ośrodka Interwencji Kryzysowej Obecnie istnieje duŜe zapotrzebowanie w powiecie na tego typu placówkę interwencyjną. Wraz z narastaniem przemocy w rodzinie pojawia się powaŜny problem gdzie umieszczać osoby lub rodziny znajdujące się w sytuacji kryzysowej. Pojawia się tu kwestia nie tylko izolacji sprawcy od ofiary, ale takŜe specjalistycznej pomocy psychologicznej i terapeutycznej tak ofiar jak i sprawców. Działalność ośrodka w szczególności dotyczyć będzie: skutków przemocy fizycznej i psychicznej w rodzinie, profilaktyki przeciwdziałania rozkładowi rodziny, pomocy w sytuacjach losowych oraz radzenia funkcjonowania Ośrodka sobie będzie z kryzysem. partnerstwo Podstawowym między elementem pomagającymi a potrzebującymi, które prowadzi do osiągnięcia sukcesu - zredukowania lub rozwiązania problemu, przygotowanie do samodzielnego funkcjonowania. 3. Tworzenie punktów konsultacyjno-informacyjnych dla rodzin niewydolnych wychowawczo, ofiar przemocy, osób niepełnosprawnych. Istnieje potrzeba rozszerzenia aktualnych usług w zakresie poradnictwa psychologicznego, pedagogicznego i prawnego. 4. Ścisła współpraca instytucji i organizacji pozarządowych działających w obszarze pomocy społecznej Organizacje pozarządowe stanowią waŜne ogniwo w pomocy społecznej. Często wypełniają lukę której nie zapełnia sektor publiczny i rynkowy. Realizują zadania wynikające z polityki państwa lub te których mimo istniejącego zapotrzebowania nie realizują podmioty publiczne ani zorientowane na zysk podmioty prywatne. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 28 Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie piaseczyńskim do 2015 roku Zakończenie Strategia powiatu w zakresie polityki społecznej do roku 2015 jest dokumentem, który wskazuje na konieczność konkretnych działań w ramach przyjętego hasła podnoszenia jakości Ŝycia mieszkańców powiatu. Strategia ma przede wszystkim wskazać kierunki działań w sferze polityki społecznej, mające słuŜyć wspólnemu celowi jakim jest pomoc osobom, które ze względu na trudną sytuację Ŝyciową nie są w stanie samodzielnie zaspokoić podstawowych potrzeb, a przez to nie mogą uczestniczyć lub mają ograniczony udział w Ŝyciu rodzinnym, zawodowym i społecznym. Strategia odpowiada na pytanie, jak rozwijać współpracę z róŜnymi podmiotami Ŝycia społecznego oraz jak wykorzystać posiadane zasoby do realizacji celu nadrzędnego. Strategia nie wyczerpuje wszystkich działań, które moŜna by uwzględnić w dokumencie. Wybrano najwaŜniejsze i najpilniejsze. Kryterium wyboru były praktyczne moŜliwości kontynuowania działań juŜ realizowanych i nastawienie na zahamowanie i przeciwdziałanie negatywnym skutkom najwaŜniejszych problemów społecznych. Aktywizację zaniedbanych środowisk, ze wskazaniem wybranych instrumentów realizacji i niektórych partnerów społecznych (organizacje pozarządowe). Strategia jest dokumentem otwartym i wraz z upływem czasu zmiany potrzeb i moŜliwości będą wymagać uaktualnienia zgodnie z potrzebami społecznymi. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 29
