D - Sąd Rejonowy w Olecku

Sygn. akt II K 379/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 lutego 2014 r.
Sąd Rejonowy w Olecku w II Wydziale Karnym
w składzie:
Przewodniczący: SSR Katarzyna Anna Dil
Protokolant: sekr. sąd. Joanna Kramarewicz
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Olecku - Andrzeja Tylenda, oskarżyciela posiłkowego M. C. (1),
oskarżyciela posiłkowego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 19.08.2013r., 30.09.2013r., 17.10.2013r., 26.02.2014r.
sprawy
D. A. (1)
syna J. F. i G. z domu S.
urodzonego (...) w G.
oskarżonego o to, że:
W dniu 18 lipca 2011 r. w m. D. gm. Ś. sprowadził zdarzenie, które zagrażało mieniu w wielkich rozmiarach w postaci
pożaru, w ten sposób, że podpalił siano w budynku gospodarczym – oborze, od którego uległa zapaleniu więźba
dachowa, powodując zniszczenie siana i w/w zabudowań o wartości 165 900 zł. na szkodę M. C. (1)
tj. o czyn z art. 163 § 1 pkt 1 kk
orzeka
I Oskarżonego D. A. (1) w granicach zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu uznaje za winnego tego, że w dniu 18
lipca 2011 r. w m. D. gm. Ś. sprowadził zdarzenie, które zagrażało mieniu w wielkich rozmiarach w postaci pożaru,
w ten sposób, że podpalił siano w budynku gospodarczym – oborze, od którego uległa zapaleniu więźba dachowa, w
wyniku czego zniszczone zostało siano i budynek gospodarczy – obory, czym spowodował szkodę w łącznej wysokości
73.000,00 zł. na rzecz M. C. (1), to jest popełnienia czynu z art. 163 § 1 pkt 1 kk i za to na podstawie art. 163 § 1 pkt 1
kk skazuje go i wymierza mu karę 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;
II Na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 2 kk, art. 73 § 2 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności
warunkowo zawiesza oskarżonemu na okres próby 3(trzech) lat, oddając go w tym czasie pod dozór kuratora;
III Na podstawie art. 72 § 1 pkt 5 kk zobowiązuje oskarżonego w okresie próby do powstrzymania się od nadużywania
alkoholu;
IV Na podstawie art. 46 § 1 kk orzeka wobec oskarżonego środek karny w postaci obowiązku naprawienia wyrządzonej
szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz oskarżyciela posiłkowego:
- (...) SA z siedzibą w W. kwoty 35.433,97 zł. (trzydzieści pięć tysięcy czterysta trzydzieści trzy złotych i 97/100),
_ M. C. (1) kwoty 37.566,03 zł. (trzydzieści siedem tysięcy pięćset sześćdziesiąt sześć złotych i 3/100);
V Na podstawie art. 618 §1 pkt 11 kpk w zw. § 14 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 3 i § 16 Rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dn. 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) zasądza od Skarbu
Państwa na rzecz kancelarii adwokackiej adw. A. G. kwotę 1.476,00 zł. (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć
złotych i 00/100) plus podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu;
VI Na podstawie art. 627 kpk w zw. z § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 28.09.2002 r. w
sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...)
Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 420,00 zł. (czterysta dwadzieścia złotych i 00/100) tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego;
VII Na podstawie art. 627 kpk w zw. z § 14 ust. 2 pkt 3 i § 16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn.
28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela
posiłkowego M. C. (1) kwotę 1.176,00 zł. (jeden tysiąc sto siedemdziesiąt sześć złotych i 00/100) tytułem zwrotu
kosztów zastępstwa procesowego;
VIII Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów
sądowych.
UZASADNIENIE
W dniu 18 lipca 2011 r. w godzinach rannych około 7.30 doszło do spotkania J. K. i M. C. (1). M. C. zarzucił J. K.
kradzież drzewa z terenów stanowiących jego własność. W odpowiedzi na te zarzuty spotkał się z wyzwiskami oraz
przemocą fizyczną i w konsekwencji doznał obrażeń ciała co skutkowało jego hospitalizacją.
Tego samego dnia po jakiś czasie D. A. (1) spotkał się kuzynem P. K. - synem J. K.. Wspólnie spożywali alkohol w
postaci whisky i piwa. P. K. poinformował wówczas D. A. (1) o zdarzeniu jakie miało miejsce pomiędzy jego ojcem - J.
K., a M. C. (1). Fakt ten znamy był już D. A. (1) z opowieści matki. Po spożyciu alkoholu P. K. rozstał się z D. A. (1). D. A.
(1) postanowił udać się na teren posesji M. C., która znajdowała się w miejscowości D.. W odwecie za to, że J. K. został
zatrzymany przez Policję D. A. (1) postanowił podpalić oborę należącą do M. C.. Przeskoczywszy przez ogrodzenie,
wszedł do obory. Następnie będąc w środku po schodach udał się na górę gdzie znajdowała się sucha słoma i siano. Na
słomę i siano rzucił zapaloną zapałkę. Od podpalonego siana zapaliła się więźba dachowa i w konsekwencji cała obora
za wyjątkiem ścian zbudowanych z kamienia stanęła w płomieniach. Po podpaleniu obory D. A. (1) uciekł z miejsca
zdarzenia do domu. Wkrótce nadjechała straż pożarna oraz policja. Pożar został ugaszony natomiast D. A. (1) został
zatrzymany przez Policję.
W wyniku tego pożaru zniszczeniu uległa część obory, a zwłaszcza dach oraz częściowo ściany. Szkoda jaką poniósł
jej właściciel M. C. (1) wyniosła 73.000,00 zł. Obora ta była ubezpieczona. Jej wartość wynikająca z polisy wynosiła
108.000,00 zł. Po przeprowadzeniu postępowania - likwidacji szkody - (...) SA wypłaciło M. C. kwotę 35. 433,97 zł.
D. A. (1) ma obecnie 23 lata, nie ma wyuczonego zawodu, posiada wykształcenie podstawowe. Jest osobą bezrobotną,
utrzymuje się z renty w wysokości około 600,00 zł. Nie ma żadnego majątku, zamieszkuje z rodzicami, na których
utrzymaniu pozostaje. W przeszłości nie był karny sądownie. Wykazuje cechy uzależnienia od alkoholu oraz dotknięty
jest deficytem intelektualnym.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyjaśnienia oskarżonego D. A. (1) (k. 430-430v, k. 223 - 223 v, k. 25v
- 26, k. 33v - 34, k. 116 – 117), zeznania świadków: M. C. (1) (k. 430v - 431, k. 224 - 224v., k. 20v - 21 ), J. N. (k. 224v.,
k. 51), K. W. (k. 224v- 225, k. 53), E. B. (k. 225, k. 7 - 8), M. K. (1) (k. 225 - 225v., k., 58 – 59), M. P. (1) (k. 225 v., k.
9 – 10), S. S. (2) (k. 225 v.-226, k. 98 – 99), P. T. (1) (k. 233 v., k. 15 v-16), P. K. (k. 302 v., k. 64v), S. S. (3) (k. 93-94)
i M. K. (2) (k. 95-96) oraz dowody w postaci dokumentów: protokołu zatrzymania osoby (k. 5 - 5 v), protokołu użycia
alkometru (k. 6 - 6 v), protokołu oględzin miejsca (k. 11 – 14), informacji ze zdarzenia (k. 17), stwierdzenia tożsamości
(k. 31 – 32), materiału poglądowego (k. 42 – 50), orzeczenia lekarskiego (k. 67 – 68), opinii - odbudowa budynku
gospodarczego sporządzonej przez W. N. (1) (k. 74 – 81), opinii sądowo - psychiatryczna (k. 82 – 84), opinii biegłego
z zakresu pożarnictwa (k. 100 – 102), opinia określającej wartość szkody sporządzonej przez biegłego rzeczoznawcę
H. K. (k.238 – 246), akt szkody nr PL (...) Centrum (...) w G., opinii biegłego A. K. (k. 437-256),danych o karalności
(k. 400), danych z bazy PESEL (k. 141-143), orzeczenia (k. 67-68), dokumentacji ubezpieczeniowej (k. 81), danych o
stanie majątkowym (k. 27), danych z bazy CEL (k. 28)odpisu z rejestru przedsiębiorców (k. 155-166).
Oskarżony D. A. (1) zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i przed Sądem przyznał się do popełnienia
zarzucanego mu czynu i złożył obszerne wyjaśnienia. Potwierdził, że czynu tego dopuścił się z zemsty. Wiedział
bowiem , że tego samego dnia w godzinach porannych doszło do awantury z udziałem jego wujka J. K. i M. C. przy
czym M. C. miał pobić jego wujka za kradzież drzewa. Wyjaśnił, iż wszedł na teren należący do M. C., do obory, gdzie
na górze podpalił słomę znajdującą się tam w ciukach. Następnie uciekł do domu.
Kwestią sporną w przedmiotowej sprawie była wysokość wyrządzonej pokrzywdzonemu. Oskarżony wyjaśnił, że
jest skłonny uznać, że szkoda wyniosła taką kwotę jaką zapłaciło pokrzywdzonemu (...) SA po przeprowadzonym
postępowaniu likwidacyjnym.
Wyjaśnienia oskarżonego Sąd uznał za wiarygodne, bowiem są logiczne, spójne i w pełni znajdują potwierdzenie w
materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, w tym zeznaniach świadków i dowodach w postaci dokumentów.
Oceniając wyjaśnienia oskarżonego wskazać trzeba w tym miejscu, iż wskutek incydentu związanego z kradzieżą
drzewa z lasu, mającego miejsce krytycznego dnia w godzinach porannych, ucierpiał M. C. (1), a nie J. K.. Prawdziwym
zatem motywem zachowania oskarżonego była chęć zemsty za to, że M. C. wezwał Policję i w konsekwencji J. K. został
zatrzymany.
Przesłuchiwany w charakterze świadka M. C. (1) potwierdził, że krytycznego dnia doszło do spalenia jego obory
znajdującej się w miejscowości D.. Opisał incydent związany z kradzieżą drzewa należącego do niego oraz zachowanie
się rodziny J. K. wobec niego i konsekwencje zdrowotne jakie poniósł w związku z tym incydentem. Pokrzywdzony
trafił na dobę do szpitala i wówczas dowiedział się o podpaleniu tej obory. Zeznał, że wskutek pożaru zniszczeniu
uległa więźba dachowa oraz ściany szczytowe zbudowane z cegieł, w wyniku pożaru została uszkodzona konstrukcja
stropu oraz ścian zewnętrznych. Domagał się naprawienia szkody w kwocie 165.000,00 zł. Potwierdził, że (...) SA
wypłaciło mu kwotę ok. 35.000,00 zł. Obora, która uległa częściowemu spaleniu miała określoną wartość w polisie
na kwotę 108. 000,00 zł.
Sąd dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonego, bowiem są spójne, logiczne i rzeczowe.
M. P. - pracownik zatrudniony przez M. C. zeznał, że 5 lipca 2011 r. istotnie po pobiciu M. C. przez rodzinę K. podpalono
oborę w D.. Przyznał, że rozmawiał ze sprawcą i sprawca oznajmił, że podpalił te oborę bo przez M. C. policja zamknęła
J. K.. Ponadto świadek opisał co znajdowało się wewnątrz obory.
Obecność oskarżonego na posesji pokrzywdzonego potwierdził również S. S. (2), który widział, jak D. A. przeskakuje
przez ogrodzenie na ulicę.
E. B. zeznała, iż jej małoletnia córka M. B. widziała jak D. A. (1) przechodził przez ogrodzenie na posesję M. C. i chwilę
później wybuchł tam pożar.
Z kolei J. N. oraz K. W. - funkcjonariusze KPP w O. opisali w sposób prosty i jasny czynności jakie wykonywali
po przybyciu na miejsce zdarzenia. Potwierdzili, że w trakcie wykonywania czynności z udziałem G. A. w miejscu
zamieszkania do domu wszedł oskarżony i oznajmił, że to on spalił oborę M. C..
Funkcjonariusz (...) P. T. opisał jak wyglądało miejsce zdarzenia po przybiciu straży pożarnej oraz wskazał, iż w
pewnej odległości od płonącego budynku znajdował się wielorodzinny dom mieszkalny, ale nie było bezpośredniego
zagrożenia dla jego mieszkańców.
Natomiast świadek P. K. przyznał, że tamtego dnia spożywał wraz z D. A. alkohol , w pewnym momencie oskarżony
wyszedł i po powrocie oznajmił, że podpalił stodołę M. C..
Zeznania M. K. (1), S. S. i M. K. nie wniosły do sprawy nic istotnego.
Zeznania powyższych świadków Sąd uznał za wiarygodne, gdyż są logiczne, spójne, rzeczowe i nie budzą wątpliwości
co do bezstronności. Ponadto wraz z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie tworzą logiczną
całość i przedstawiają pełny obraz przedmiotowego zdarzenia.
Istotnymi dowodami w sprawie są również:
-opinia sądowo-psychiatryczna, z której wynika, iż u oskarżonego rozpoznano deficyt intelektualny i cechy
uzależnienia od alkoholu, jednak w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu nie miał zniesionej ani ograniczonej
w stopniu znacznym zdolności rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Biegli podnieśli
nadto, że oskarżony winien zachować abstynencję alkoholową aby w przyszłości zmniejszyć ryzyko zachowań
niezgodnych z prawem. Sąd powyższą opinię w pełni podzielił, jako wysoce fachową i sporządzoną zgodnie z
doświadczeniem i wiedzą biegłych;
- materiał poglądowy oraz protokół oględzin spalonej obory, które odzwierciedlają konsekwencje czynu oskarżonego,
- opinia biegłego sądowego inż. poż. S. N., która wskazuje, że bezpośrednią przyczyną pożaru obory było podpalenie
przy pomocy zapałek. Biegły określił to zdarzenie jako pożar ze względu na spowodowanie utraty mienia wielkich
rozmiarów natomiast dla życia i zdrowia wielu osób pożar nie spowodował zagrożenia. Stanowisko wyrażone przez
biegłego z zakresu pożarnictwa Sąd podzielił w całej rozciągłości. Nie zmienia tego fakt, że biegły bazował na wysokości
szkody podawanej przez pokrzywdzonego i nie zweryfikowanej do czasu sporządzenia tamtej opinii. Sporządzając
bowiem tę opinię biegły miał na względzie szkodę w kwocie 190.000,00 zł. tymczasem Sąd ostatecznie przyjął
wysokość szkody na kwotę 73.000,00 zł.,
- opinia biegłego A. K., która określa wartość szkody powstałej w wyniku przedmiotowego zdarzenia. Do tejże opinii
Sąd odnieście się poniżej, przy rozważaniach dotyczących orzeczonego środka karnego z art. 46 §1 kk.
W świetle całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie wina i okoliczności
popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu czynu nie budzą żadnych wątpliwości. Sąd zmienił jedynie opis czynu
w zakresie wysokości wyrządzonej szkody, mając na uwadze treść opinii biegłego A. K.. Zawarty bowiem w akcie
oskarżenia opis czynu jest nieprecyzyjny i może być dwojako rozumiany - jako wartość powstałej szkody albo jako
całkowita wartość siana i zabudowań bez uwzględnienia powstałej szkody. Prokurator nie użył określenia "szkoda",
a przecież art. 332 § 1 pkt 2 k.p.k. bezwzględnie wymaga aby w akcie oskarżenia znalazło się określenie wysokości
powstałej szkody. Co więcej z uzasadnienia aktu oskarżenia wynika, że prokuratorowi chodziło o wartość budynku
wraz sianem, a nie o szkodę powstałą w mieniu.
Zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona czynu zabronionego określonego w art. 163 §1 pkt 1 kk, bowiem w dniu
18 lipca 2011 r. w m. D. gm. Ś. sprowadził zdarzenie, które zagrażało mieniu w wielkich rozmiarach w postaci pożaru,
w ten sposób, że podpalił siano w budynku gospodarczym – oborze, od którego uległa zapaleniu więźba dachowa, w
wyniku czego zniszczone zostało siano i budynek gospodarczy – obory, czym spowodował szkodę w łącznej wysokości
73.000,00 zł. na rzecz M. C. (1).
Nie można podzielić w tym zakresie stanowiska obrońcy oskarżonego, iż zachowanie D. A. w dniu 18 lipca 2011 r.
nosiło znamiona zniszczenia mienia.
Czynność sprawcza oskarżonego polegała bowiem na sprowadzeniu zjawiska zagrażającego chronionym dobrom
prawnym, tj. pożaru. Pojęcie pożaru w orzecznictwie Sądu Najwyższego sprowadza się do żywiołowo
rozprzestrzeniającego się ognia, obejmującego składniki mienia ruchomego lub nieruchomego, charakteryzującego
się istotnymi rozmiarami (por. wyrok z dnia 11 grudnia 1978 r., sygn. akt II KR 269/78, OSNKW 1979, nr 5, poz.
55). Zjawisko to obejmować może budynki, inne budowle, lecz również niewyodrębnione jednoznacznie elementy
środowiska (w szczególności las, torfowisko itp.; por. K. Buchała (w:) Kodeks..., s. 332). Cechą charakterystyczną
pożaru winny być m.in. jego wielkie rozmiary i wynikająca z nich trudność jego opanowania. Często wiąże się z tym
możliwość niekontrolowanego rozprzestrzenienia się na inne obiekty, choć nie wyłącza to możliwości zastosowania
art. 163 w sytuacji, gdy płonie pojedynczy budynek (por. wyrok SN z 22 lutego 1933 r., 3 K 28/33, Zb.Orz. 1933,
poz. 149 i uwagi R.A. Stefańskiego, Przestępstwa..., s. 23-24). Z kolei pojęcie budowla odsyła do mających ogólny
charakter definicji zawartych w przepisach prawa budowlanego (ustawa z 7 lipca 1994 r., tekst jedn. Dz. U. z 2003
r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.). Mogą to być zatem nie tylko budynki lub pomieszczenia służące na przykład celom
magazynowym, lecz również konstrukcje służące komunikacji (mosty, wiadukty, estakady), pozyskiwaniu surowców
mineralnych (szyby i chodniki kopalni) oraz eksploatacji w inny sposób środowiska naturalnego (rozmaite pomosty,
platformy itp.). W przedmiotowej sprawie niewątpliwie do czynienia mamy z pożarem obejmującym mienie w wielkich
rozmiarach. W świetle utrwalonego poglądu doktryny i orzecznictwa pojęcie mienia w wielkich rozmiarach należy
wykładać w odniesieniu do przestrzennych wymiarów mienia, a nie do jego wartości (tak: Stefański, Pojęcie..., s. 129;
Marek, Komentarz, s. 400; Piórkowska-Flieger (w:) Kodeks..., red. Bojarski, s. 377; wyrok SN z dnia 27 stycznia 1972
r., IV KR 312/71, OSNPG 1972, nr 4, poz. 65; wyrok SN z dnia 31 stycznia 1973 r., I KR 404/72, OSNPG 1973, nr
7, poz. 95; wyrok SN z dnia 8 października 1985 r., III KR 348/85, OSNPG 1986, nr 4, poz. 49, i inne). Wprawdzie
wartość zagrożonego mienia może mieć pewne znaczenie dla ustalenia, czy stanowi ono mienie w wielkich rozmiarach.
Słusznie jednak podkreśla Sąd Najwyższy, że wartość mienia może stanowić tylko kryterium pomocnicze (por: SN
w wyroku z dnia 7 grudnia 1976 r., VI KRN 369/76, OSNKW 1977, nr 4-5, poz. 37. Podobnie SA w Lublinie w
wyroku z dnia 29 października 1998 r., II AKa 110/98, Apel.-Lub. 1999, nr 1, poz. 5, a także Kulesza, glosa do wyroku
SA w Lublinie..., s. 77). Reasumując stwierdzić należy, iż przy ocenie mienia w wielkich rozmiarach chodzi przede
wszystkim o wielkość przestrzenną zagrożonego obiektu, a nie o jego wartość określoną kwotowo. Sąd Najwyższy
wskazywał, że pojęcie odnoszące się do mienia „kształtuje się nie tylko według kryteriów ocennych opartych na
pieniężnie określonych wartościach , ale w pierwszym rzędzie na podstawie takich czynników wymiernych jak siła
żywiołowa ognia, zwartość zabudowy i bliskość innych obiektów od źródła ognia, potencjalne możliwości podjęcia
szybkiej i skutecznej akcji przeciwpożarowej , warunki atmosferyczne i inne. Ocena, czy zagrożenie dotyczy mienia
o wielkich rozmiarach, , zależy od oceny konkretnego przypadku przy czym w ocenie tej mogą być pomocne takie
okoliczności jak liczba zagrożonych obiektów lub przedmiotów majątkowych, ich charakter, znaczenie użyteczności,
a także wartość materialna.
Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy uznać trzeba, że oskarżony swoim zachowaniem sprowadził
zdarzenie, które zagroziło mieniu w wielkich rozmiarach.
Należy podnieść bowiem, że łączna kubatura obory wynosiła 1 800 m3, natomiast powierzchnia ogólna 326,2 m 2.
Powierzchnia zabudowy wynosiła 383,64 m3 (2 x 12,2). Był to budynek dwuspadowy bez podpiwniczenia. W środku
znajdowały się słoma i siano w dużych ilościach oraz różne narzędzia. Były tam butle z tlenem, które w czasie gaszenia
pożaru wyniesiono. Przechowywane tam były siatki, wiosła łopaty i inne narzędzi niezbędne do funkcjonowania
gospodarstwa rybackiego oraz materiał budowlany w tym deski i krokwie.
W wyniku pożaru uległy całkowitemu zniszczeniu konstrukcja dachu i pokrycie, w 90 % ściany poddasza, w 100 %
instalacja elektryczna, w 30 % instalacja wodociągowa i kanalizacyjna.
Kończąc rozważania w zakresie kwalifikacji czynu popełnionego przez oskarżonego zaznaczyć należy, iż od strony
podmiotowej popełniony został on umyślnie, z zamiarem bezpośrednim, bowiem oskarżony chciał popełnić
przestępstwo. Działał przy tym z bardzo niskich pobudek, tj. z chęci zemsty.
Sąd w ostatecznej ocenie, podpartej własnymi spostrzeżeniami, wynikającymi z zasady bezpośredniości i przy
uwzględnieniu zasady prawdy materialnej (art.7 kpk) uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu
czynu (po zmianie opisu czynu) i wymierzył mu karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat, oddając go w tym czasie pod dozór kuratora.
Wymierzając, powyższą karę Sąd miał na uwadze całokształt okoliczności podmiotowych i przedmiotowych
występujących w sprawie (art. 53 kk), a w szczególności:
- wysoki stopień winy oskarżonego, bowiem jako osoba o przeciętnym doświadczeniu życiowym, z pewnością miał
świadomość, że podpalając oborę stwarza zagrożenie dla mienia w wielkich rozmiarach i wyrządzona szkodę;
- wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu, ze względu na rodzaj i charakter
naruszonego dobra, jak również wysokość wyrządzonej szkody;
- motywację i sposób działania oskarżonego – umyślnie, z zamiarem bezpośrednim, z chęci zemsty;
- rodzaj popełnionego czynu – przeciwko bezpieczeństwo powszechnemu;
- warunki i właściwości osobiste oskarżonego – 23 lata, nie ma wyuczonego zawodu, posiada wykształcenie
podstawowe. Jest osobą bezrobotną, utrzymuje się z renty w wysokości około 600,00 zł. Nie ma żadnego majątku,
zamieszkuje z rodzicami, na których utrzymaniu pozostaje. Wykazuje cechy uzależnienia od alkoholu oraz dotknięty
jest deficytem intelektualnym;
- sposób życia przed popełnieniem przestępstwa – w przeszłości nie był karny sądownie;
- sposób zachowania po popełnieniu przestępstwa – przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu.
Mając, na uwadze powyższe Sąd uznał, iż w stosunku do oskarżonego zachodzi tzw. pozytywna prognoza
kryminologiczna i dlatego też, postanowił zaufać oskarżonemu, iż zmienił swoje dotychczasowe postępowanie i w
przyszłości nie popełni już podobnych przestępstw oraz będzie przestrzegać porządku prawnego. Oskarżony nie jest
osobą zdemoralizowaną, czy też społecznie wykolejoną, która winna być bezwzględnie odizolowana od społeczeństwa.
Prowadzi on względnie unormowany tryb życia. Wymierzając powyższą karę Sąd miał również na uwadze stanowisko
Sądu Najwyższego, który przyznaje wyraźny prymat karom wolnościowym w stosunku do kar bezwzględnych (tak:
uchwała SN z dnia 30.05.1979 r., VII KZP 31/77, OSNKW nr 7-8, poz.77, t.1). Ponadto w chwili popełnia owego czynu
był osobą młodocianą, którą w pierwszej kolejności należy wychowywać, a nie karać.
Oskarżony poddany zostanie, zatem resocjalizacji w warunkach, tzw. kontrolowanej wolności, co nie wątpliwie
uchroni go przed konsekwencjami wykonania kary, które bywają niekiedy ujemne. Nie oznacza to, iż oskarżony
nie poniesie odpowiedzialności za swoje bezprawne i wysoce naganne zachowanie. Dolegliwość wymierzonej kary
polega na istniejącym przez okres próby 3 lat zagrożeniu jej wykonania i to właśnie ma pełnić funkcję ostrzegawczą
i hamującą.
Ustalając czas trwania okresu próby Sąd miał na uwadze wszystkie okoliczności, a w szczególności cele zapobiegawcze i
wychowawcze kary w zestawieniu z właściwościami osobistymi oskarżonego, jak również rozmiar i rodzaj naruszonych
zasad. Sąd jest przekonany, że orzeczony okres próby jest właściwy ze względu na skuteczność oddziaływania na
sprawcę.
W związku z tym, iż oskarżony czynu dopuścił się w stanie nietrzeźwości i zgodnie z opinią biegłych wykazuje cechy
uzależnienia od alkoholu Sąd zobowiązał go w okresie próby do powstrzymania się od nadużywania alkoholu i na
okres próby oddał go pod dozór kuratora sądowego.
Jako okoliczności łagodzące Sąd uznał dotychczasową niekaralność oskarżonego, jego konsekwentne przyznawanie
się do winy, postawę przed sądem, okazaną skruchę i szczery żal.
Zdaniem Sądu wymierzona oskarżonemu kara w dolnych granicach ustawowego zagrożenia jest adekwatna do
stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu. Ponadto osiągnie cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do
oskarżonego, wykształcając w nim prawidłową postawę na przyszłość i krytyczny stosunek do popełnionego czynu, jak
również cele z zakresu prewencji generalnej poprzez ukształtowanie w społeczeństwie przekonania o nieuchronności
kary i nieopłacalności popełniania przestępstw. Odnosząc się do orzeczonego obowiązku naprawienia wyrządzonej
szkody i wartości szkody po pierwsze wskazać trzeba, iż szkoda podlegająca naprawieniu w wyniku orzeczenia środka
z art. 46 §1 kk obejmuje zarówno damnum emergens (szkoda rzeczywista), jak i lucrum cessans (utracone korzyści);
por. Gostyński, Obowiązek..., s. 78-83. "Szkodą, do której naprawienia sąd zobowiązuje sprawcę, jest równowartość
rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio z przestępstwa i nie jest dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu jej
wysokości tych składników i elementów szkody, które wynikły z następstw czynu, np. odsetek" ( por. wyrok SN z dnia
4 lutego 2002 r., sygn. akt II KKN 385/01, por. też wyrok SN z dnia 3 września 2009 r., sygn. akt V KK 149/09, Prok.
i Pr.-wkł. 2010, nr 9, poz. 10, LEX nr 53028).
Po drugie naprawienie szkody to w szczególności wyrównanie straty, którą poszkodowany poniósł. Należy zatem
uwzględnić w chwili wyrokowania rozmiary pokrytej już szkody, w szczególności wartość uprzednio odzyskanego w
stanie niepogorszonym mienia ( por. wyrok SN z dnia 29 marca 2011 r., sygn. akt III KK 392/10, LEX nr 794161).
Po trzecie warunkiem orzeczenia omawianego obowiązku naprawienia szkody jest jej istnienie w czasie orzekania
(tak Szewczyk (w:) Zoll I, s. 642). Powyższy środek karny można orzec również wtedy, gdy obowiązek naprawienia
szkody ciąży także na innym podmiocie (np. ubezpieczycielu); Stefański I, s. 292. "Korzystanie przez sprawcę
przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy
pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów nie wyłącza ani nakazu orzeczenia
obowiązku naprawienia szkody (art. 46 § 1 k.k.), ani możliwości orzeczenia - zamiast tego obowiązku - nawiązki
określonej w art. 46 § 2 k.k." (uchwała SN z dnia 20 czerwca 2000 r., I KZP 5/00, OSNKW 2000, nr 7-8, poz. 55).
Jeżeli jednak pokrzywdzony uzyskał odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia, nie można orzec obowiązku naprawienia
szkody, gdyż de facto ona już nie istnieje (tak: komentarz do KK pod red. A.Marka, ABC 2004).
Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy uznać należy, iż niewątpliwie w wyniku zachowania oskarżonego
pokrzywdzony poniósł szkodę. Bezsporne jest również, iż otrzymał od ubezpieczyciela kwotę 35.433,97 zł.
Wartość wyrządzonej pokrzywdzonemu szkody w toku postępowania sądowego ustalono na kwotę 73.000,00 zł.
z uwzględnieniem stopnia zużycia elementów budynku – 0,59. Wartość kosztów niezbędnych do odbudowy obory
wynosi w zaokrągleniu 176.000,00 zł., co przez pomnożenie przez wskaźnik zużycia daje – 0,59, daje 73.000,00 zł.
Ustalając powyższą wartość Sąd miał na uwadze opinię biegłego sądowego A. K., z której to dowód dopuścił wykonując
zalecenia Sądu Okręgowego w Suwałkach zawarte w uzasadnieniu wyroku z dnia 23.05.2013 r., sygn. akt II Ka 139/13
(k. 387).
Biegły po zapoznaniu się z materiałem aktowym, uwzględniając wytyczne Sądu Okręgowego w Suwałkach oraz wnioski
dowodowe stron ustalił, wartość szkody z uwzględnieniem stopnia zużycia elementów budynku na kwotę 73.000,00
zł. Sporządzając ową opinię biegły w pierwszej kolejności odniósł się do położenia i stanu techniczno - użytkowego
obory przed pożarem, uwzględniając rodzaj i stan materiałów z których była wykonana. Przyjął, iż na skutek pożaru
zniszczone zostały następujące elementy budynku:
- pokrycie dachu w 100%
- konstrukcja dachu wraz z deskowaniem i łaceniem w 100%
- ścianka kolankowa oraz ściany szczytowe z dwoma metalowymi oknami - resztki ścianki
kolankowej są wbudowane
- uszkodzony został w części tynk na stropie. Po pożarze wokół budynku i na jego stropie znajdowały się: gruz ,
nadpalone elementy więźby dachowej, słomy i siana. Następnie biegły wskazał jaką metodę zastosował w wyliczeniu
szkody i uzasadnił swoje stanowisko. Podał, iż wartość odtworzeniowa nieruchomości określana w podejściu
kosztowym stanowi sumę wartości gruntu oraz kosztów odtworzenia obiektów budowlanych. Wartość szkody będzie
zatem stanowić różnicę pomiędzy wartością nieruchomości przed pożarem, a wartością po pożarze. Wartość ta może
być utożsamiona z wartością nakładów jakie należy ponieść aby przywrócić budynek do stanu przed pożarem - w
tym przypadku należy uwzględnić stopień zużycia elementów budynku w chwili przed pożarem. Tak więc spadek
wartości odtworzeniowej nieruchomości na skutek pożaru (wartość odtworzeniowa elementów budynku , które uległy
pożarowi) nie jest tożsamy z kosztami jakie należy ponieść, aby przywrócić stan funkcjonalny budynku sprzed pożaru.
Ostatecznie biegły zastosował, uwzględniając wytyczne zawarte w postanowieniu Sądu, do określenia wartości szkody,
metodę kosztów zastąpienia, technikę szczegółową, która sprowadziła się w zasadzie do określenia kosztów odbudowy
budynku i pomniejszenia ich o stopień zużycia elementów na dzień pożaru, nie obejmującą podatku VAT, ponieważ
w przypadku przeprowadzenia robót, podatek ten będzie mógł być odliczony od podatku należnego. Odnośnie, zaś
zakresu robót budowlanych biegły założył, iż konieczne będzie rozebranie pozostałości ścianki kolankowej, wykonanie
nowej, wykonanie konstrukcji dachu, deskowania, łacenia i pokrycia, wstawienie dwu okien, wykonanie uszkodzonych
elementów instalacji elektrycznej i tynków. Koszt wykonania określono na podstawie kosztorysu z wykorzystaniem
programu komputerowego NORMA PRO.
Wyjściowe stawki do kosztorysowania przyjęte zostały na podstawie średnich stosowanych na rynku lokalnym
z wykorzystaniem również notowań w systemie INTERCENBUD. Wartość ta netto (bez podatku VAT) wyniosła
176.436,55 zł., po zaokrągleniu 176.000,00 zł. W celu określenia wartości odtworzeniowej elementów budynku
powyższą wartość biegły pomniejszył o stopień zużycia, tj. zużycie techniczne elementów. Wprawdzie w polisie
ubezpieczeniowej podany został stopień zużycia budynku - 74%., nie zostało to jednak w żaden sposób wyjaśnione.
Biegły zastosował na potrzeby niniejszej sprawy ocenę zużycia o materiały publikowane w wydawnictwie Wacetob
i średnioważony stopień zużycia wyniósł 0,59. Wartość szkody pomnożona przez ten współczynnik daje wynik –
73.000,00 zł.
W dalszej części opinii biegły zgodnie z postanowieniem Sądu odniósł się do innych opinii sporządzonych w
przedmiotowej sprawie i uznał, iż wartość określna przez niego 176.436,55 zł, przy uwzględnieniu szacunkowego
charakteru wykonywanych czynności można uznać za zbieżną (różnica kilku procent) do opinii W. N.. Różnice
występują w ostatecznych wynikach, a to bierze się z różnych celów opracowań. W. N. (1) określił wysokość
kosztów niezbędnych do poniesienia przy odbudowie budynku , a ubezpieczyciel wartość odszkodowania w związku z
zawartą polisą ubezpieczeniową. Ponadto biegły zakwestionował zastosowany przez ubezpieczyciela stopień zużycia
w wysokości 74 %, bowiem zużycie techniczne winno obejmować tylko okres od zawarcie umowy ubezpieczeniowej do
dnia powstania szkody. Stanowisko swoje biegły poprał przepisami ustawy i orzecznictwem sądowym w tym zakresie.
Opinia sporządzona przez biegłego nie została zakwestionowana przez żadna ze stron.
Sąd powyższą opinię podzielił w całej rozciągłości, jako wysoce fachową, rzetelną oraz sporządzoną zgodnie z
długoletnim doświadczeniem biegłego i jego niekwestionowana wiedzą w tym zakresie. Biegły przedstawił w sposób
szczegółowy metodę jaką przyjął przy wyliczeniu szkody, wskazał dlaczego taką właśnie wybrał, przeprowadził
precyzyjne wyliczenia i wysnuł z nich prawidłowe wnioski. W sposób rzeczowy i logiczny odniósł się do innych opinii
sporządzonych w sprawie i uzasadnił swe stanowisko w tym zakresie.
Oskarżyciel posiłkowy - M. C. (1) powołując się na opinię W. N. (1) początkowo wnosił o orzeczenie wobec oskarżonego
obowiązku naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na jego rzecz kwoty 165.900,00 zł. podnosząc, że szkoda
oscylowała wokół kwoty 200.000,00 zł. niemniej jednak (...) SA wypłaciło mu kwotę ok. 35.000,00 zł. tak więc to
wypłacone odszkodowanie pomniejszyło realną szkodę.
Ostatecznie jego pełnomocnik wniósł o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody w wysokości 73.000,00 zł.
Z kolei oskarżony i jego obrońca zgodnie wnosili aby w ślad za stanowiskiem zakładu ubezpieczeniowego - (...) SA
przyjąć za wysokość szkody kwotę wypłaconego odszkodowania to jest 35. 433,97 złotych.
Orzekając wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody Sąd miał uwadze fakt, że (...) SA wypłaciło już
pokrzywdzonemu kwotę 35.433,97 zł. Dlatego też zasądzona wartość na rzecz pokrzywdzonego została pomniejszona
o tą kwotę, tj. 73.000,00 zł. – 35.433,97 zł., co dało – 37.566,03 zł. Oskarżyciel posiłkowy domagał się konsekwentnie
od początku postępowania wypłaty różnicy między kwota przyzna z ubezpieczenia, a wartością rzeczywistą szkody.
W związku z tym, iż pełnomocnik pokrzywdzonego (...) SA złożył w ustawowym terminie wniosek o naprawienie
szkody Sąd orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę
na rzecz jego rzecz kwoty 35.433,97 zł. Zgodnie bowiem z treścią art. 49 § 3 kpk za pokrzywdzonego uważa się zakład
ubezpieczeń w zakresie, w jakim pokrył szkodę wyrządzoną pokrzywdzonemu przez przestępstwo lub jest zobowiązany
do jej pokrycia. W świetle utrwalonego poglądu orzecznictwa zakład ubezpieczeń jako pokrzywdzony i beneficjent
obowiązku naprawienia szkody, o którym mowa w art. 46 § 1 kk, może złożyć wniosek o zobowiązanie oskarżonego
do naprawienia wyrządzonej szkody, w zakresie w jakim pokrył ją pokrzywdzonemu, którego dobro prawne zostało
bezpośrednio naruszone przez przestępstwo (por. wyrok SA w Lublinie z dnia 9.10.2006 r., sygn. akt Aka 286/06,
LEX nr 314705).
Na podstawie art. 627 kpk w zw. z § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 28.09.2002 r. w
sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego
(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 420,00 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zaś na rzecz
oskarżyciela posiłkowego M. C. (1) kwotę 1.176,00 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Na podstawie art. 618 §1 pkt 11 kpk w zw. § 14 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 3 i § 16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dn. 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) Sąd zasądził od Skarbu Państwa
na rzecz kancelarii adwokackiej adw. A. G. kwotę 1.476,00 zł. plus podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej oskarżonemu z urzędu.
W tym miejscu wskazać trzeba, iż obrońca oskarżonego w pkt 2 złożonego spisu kosztów (k. 490) domagała się
zasądzenia kwoty 420,00 zł. tytułem udziału w postępowaniu odwoławczym, podczas gdy należna jej kwota łącznie
z podatkiem VAT orzeczona została przez Sąd Okręgowy w Suwałkach wyrokiem z dnia 23.05.2013 r., sygn. akt II
Ka 139/13.
Mając na uwadze trudną sytuację materialną (tj. nie pracuje, utrzymuje się z niskiej renty) Sąd zwolnił oskarżonego
od ponoszenia kosztów sądowych.