Młody obywatel

Młody obywatel, opracował: Przemysław Tafil
Młody obywatel
Tabela 1. Praca nastolatka
Umowa o dzieło
(umowa
cywilnoprawna)
Umowa-zlecenie
(umowa
cywilnoprawna)
Umowa o pracę
Opis
Zobowiązujesz się do
wykonania jakiejś
pojedynczej rzeczy, musi
być widoczny efekt twojej
pracy
Zobowiązujesz się do
świadczenia usługi przez
jakiś czas
Zobowiązujesz się, że
będziesz pracował u
pracodawcy i
wykonywał jego
polecenia
Jak zawrzeć
umowę?
Dowolna forma: pisemnie
lub ustnie
Dowolna forma: pisemnie
lub ustnie
Pisemnie
Czy można
pracować za
darmo?
Nie
Zlecenie można wykonać
nieodpłatnie;
wykorzystywane w
wolontariacie
Musisz dostać
wynagrodzenie; m.in.
za pełny etat to 1600 zł
brutto
Co w
umowie?
Możesz dość swobodnie
określić prawa i
obowiązki stron, jednak
muszą być zgodne z
prawem
Możesz dość swobodnie
określić prawa i
obowiązki stron, jednak
muszą być zgodne z
prawem
Warunki nie mogą być
gorsze niż te określone
w prawie pracy
Ile płacisz
podatków?
18% bądź 32%
18% bądź 32%
18% bądź 32% przy
wysokich zarobkach;
wszystkim zajmuje się
pracodawca
Urlop i
zwolnienie
Nie masz prawa do
płatnego urlopu i
zwolnienia lekarskiego
Nie masz prawa do
płatnego urlopu i
zwolnienia lekarskiego
Prawo do płatnego
urlopu (20-26 dni),
zwolnienia lekarskiego
Jeśli są
problemy
Możesz zwrócić się do
wydziału cywilnego sądu
rejonowego; pobierana
jest opłata
Możesz zwrócić się do
wydziału cywilnego sądu
rejonowego; pobierana
jest opłata
Możesz zwrócić się do
sądu pracy; opłata nie
jest pobierana
Prawa i
obowiązki
Nie jesteś
podporządkowany
osobie, która zamawia
dzieło/zleca; nie
korzystasz z ochrony
przepisów praca pracy
Nie jesteś
podporządkowany
osobie, która zamawia
dzieło/zleca; nie
korzystasz z ochrony
przepisów praca pracy
Pracodawca ma
obowiązek zapewnić
odpowiednia warunki
do jej wykonywania;
ma prawo wydawać
polecenia
Służba wojskowa
Młody obywatel, opracował: Przemysław Tafil
·
·
·
·
·
·
·
Ostatni przymusowy pobór do wojska odbył się w 2008 r. Zamiast poboru wprowadzono
kwalifikację wojskową. Obecnie rejestrację prowadzi się na podstawie danych osobowych
uzyskanych z ewidencji ludności prowadzonej przez wójtów lub burmistrzów.
Każdy mężczyzna, który kończy w danym roku 19 lat musi zgłosić się do kwalifikacji
wojskowej (zgłosić się również mogą kobiety). Przeprowadzane są badania medyczne
mające na celu ustalenie zdolności do odbycia służby wojskowej. Osoby, które nie chcą
odbywać służby wojskowej są przenoszone do rezerwy i otrzymują zaświadczenie o
uregulowanym stosunku do służby wojskowej. W razie niestawienia się, nakłada się
na osobę grzywną i/lub doprowadza za pomocą Policji.
Kategorie
o
A – zdolny do służby
o
B – czasowo niezdolny
o
D – niezdolny do służby w czasie pokoju
o
E – trwale niezdolny do służby
Co się zmieniło w zakresie powszechnego obowiązku obrony? Najistotniejszą zmianą
jest inny sposób i zakres spełniania obowiązku służby wojskowej, który obecnie polega na
ochotniczym pełnieniu służby przygotowawczej, pełnieniu okresowej służby wojskowej przez
żołnierzy rezerwy oraz odbywaniu ćwiczeń wojskowych przez żołnierzy rezerwy.
doprecyzowano zakres spełniania powszechnego obowiązku obrony o problematykę
wykonywania zadań w ramach nadanych przydziałów kryzysowych, przydziałów
mobilizacyjnych oraz pracowniczych przydziałów mobilizacyjnych. W nowych przepisach
uwzględnia się też nową formę edukacji dla bezpieczeństwa zamiast przysposobienia
obronnego oraz możliwość odbywania ćwiczeń w jednostkach organizacyjnych
przewidzianych do militaryzacji.
Narodowe Siły Rezerwowe (NSR) tworzą żołnierze rezerwy, którym nadano przydziały
kryzysowe. NSR stanowią wzmocnienie potencjału jednostek wojennych. Zasadniczym
zadaniem NSR jest zapewnienie suwerenności państwa, bezpieczeństwa i pokoju. Mogą one
także brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działaniach
antyterrorystycznych i z zakresu ochrony mienia, akcjach poszukiwawczych oraz ratowania
lub ochrony zdrowia i życia ludzkiego itp.
Służbę przygotowawczą wprowadzono w celu gromadzenia zasobów osobowych na
potrzeby Narodowych Sił Rezerwowych. Ten nowy rodzaj służby wojskowej jest
przeznaczony przede wszystkim dla ochotników, którzy wcześniej nie pełnili jakiegokolwiek
rodzaju czynnej służby wojskowej i zamierzają podjąć obowiązki w ramach NSR. Służba
przygotowawcza wychodzi również naprzeciw oczekiwaniom osób, które identyfikują się ze
służbą wojskową, jednak nie zamierzają na stałe wiązać się z zawodem żołnierza.
o
Adresowana jest do osób przeniesionych do rezerwy, w tym żołnierzy
rezerwy, którzy dotychczas nie odbywali czynnej służby wojskowej oraz
ochotników, którzy zgłoszą się do jej odbycia i nie podlegają obowiązkowi
odbycia zasadniczej służby wojskowej.
o
Do służby przygotowawczej może być powołana osoba nie karana za
przestępstwo umyślne, posiadająca obywatelstwo polskie, odpowiednią
zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia czynnej służby wojskowej, wiek
co najmniej osiemnastu lat i wykształcenie:
§ co najmniej wyższe – w przypadku kształcenia na potrzeby korpusu
oficerów;
§ co najmniej średnie – w przypadku kształcenia na potrzeby korpusu
podoficerów;
§ co najmniej gimnazjalne – w przypadku kształcenia na potrzeby
korpusu szeregowych.
Kobiety w wojsku
o
Od 1999 r. kobiety mogą kształcić się w szkołach wojskowych
o
Mogą pełnić służbę wojskową na wszystkich stanowiskach służbowych Sił
Zbrojnych RP
Młody obywatel, opracował: Przemysław Tafil
o
o
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
Umożliwiono kobietom stawienie się w trybie ochotniczym do kwalifikacji
wojskowej, niezależnie od posiadanych kwalifikacji i wykształcenia, jeżeli
ukończyły co najmniej osiemnaście lat życia, do końca roku kalendarzowego,
w którym kończą dwadzieścia cztery lata
Kobiety mogą pełnić służbę wojskową w ramach NSR na zasadach
ogólnych. O przyjęciu decydują ich kwalifikacje i potrzeby Sił Zbrojnych RP.
Warunkiem koniecznym jest uprzednie pełnienie czynnej służby wojskowej i
przeniesienie do rezerwy. W związku z tym, kandydatki do służby wojskowej
w ramach NSR powinny stawić się do kwalifikacji wojskowej w trybie
ochotniczym i odbyć szkolenie w ramach służby przygotowawczej.
Liceum
ogólnokształcące
Technikum
Zasadnicza Szkoła
Zawodowa
Ile lat?
3
4
2-3
Na co kładzie
nacisk?
Na przygotowaniu do
studiowania
Na przygotowaniu do
studiowania i/lub podjęcia
zawodu
Do podjęcia zawodu
Czym się
kończy?
Matura
Matura i egzamin zawodowy
Egzamin zawodowy
Co umożliwia?
Studia; szkoła
policealna
Podjęcie zawodu i/lub studia
Podjęcie zawodu;
kontynuacja nauki
Terminy rekrutacji:
Od 10 maja do 24 maja – składanie podań
Od 28 czerwca do 1 lipca – składanie kopii świadectwa i wyników egzaminu
Od 2 lipca do 4 lipca – szkolne komisje prowadzą postępowanie rekrutacyjne
Do 4 lipca – ogłoszenie list przyjętych kandydatów (w kolejności od największej ilości pkt.)
Od 5 lipca do 8 lipca – potwierdzenie chęci nauki w tej szkole i składanie oryginału
świadectwa i wyników egzaminu
8 lipca – ogłaszanie list kandydatów, który potwierdzili chęć nauki w tej szkole
Od 9 lipca do 11 lipca – rekrutacja uzupełniająca
9 lipca – składanie kopii świadectwa i wyników egzaminu
10 lipca – szkolnie komisje prowadzą postępowanie rekrutacyjne i wywieszają listę
Od 10 lipca do 11 lipca – potwierdzenie chęci nauki w tej szkole i składanie oryginału
świadectwa i wyników egzaminu
Od 27 sierpnia do 30 sierpnia – dodatkowa, ostatnia, rekrutacja
Punkty możliwe do zdobycia:
100 za wyniki egzaminu
o
należy wynik procentowy z zakresu przeliczać na punkty przyjmując
współczynnik 0,2 (np. uczeń uzyskał z matematyki wynik - 70% co daje w
rekrutacji 14 punktów, gdyż 70 x 0,2 = 14).
100 za świadectwo, oraz za inne osiągnięcia ucznia odnotowane na świadectwie
ukończenia gimnazjum
o
13 punktów – za tytuł finalisty w co najmniej jednym konkursie,
o
5 punktów - za uzyskane wysokie miejsce – nagradzane lub honorowane
zwycięskim tytułem
o
2 punkty – za uzyskane wysokie miejsce w zawodach wiedzy,
rtystycznych i sportowych organizowanych przez kuratora oświaty albo przez
inne podmioty działające na terenie szkół co najmniej na szczeblu
powiatowym
o
2 punkty – wolontariat
o
2 punkty – świadectwo z wyróżnieniem.
Młody obywatel, opracował: Przemysław Tafil
o
do 6 punktów – za średnią arytmetyczną zaokrągloną do trzech miejsc po
przecinku, uzyskaną z obowiązkowych zajęć edukacyjnych i dodatkowych
zajęć edukacyjnych,
Matura IB
a)
Wymagania
Aby przystąpić do egzaminów, musisz wziąć udział w dwuletnim programie
prowadzonym przez szkołę z certyfikatem IBO. Uczestnictwo w nim jest obowiązkowe,
bez niego nie można zdawać Matury Międzynarodowej. Wymagany poziom angielskiego
to CAE (Certificate in Advanced English)
b)
Egzaminy
Właściwy egzamin maturalny ma miejsce w maju ostatniego roku programu, jednak
egzaminy ustne oraz część pisemnych jest zaliczana znacznie wcześniej. Już na końcu
pierwszego półrocza nauki w programie IB uczniowie przygotowują prezentację
maturalną z języka polskiego na podstawie omówionych lektur. Otrzymana ocena
stanowi ok. 15% ostatecznego wyniku.
W przypadku każdego przedmiotu uczeń jest zobowiązany do napisania pracy
badawczej (ocenianej przez nauczyciela prowadzącego przedmiot), która z reguły
stanowi 20% ostatecznego wyniku. Pozostałe 80% to wynik właściwego egzaminu
pisanego w maju.
Każdy przedmiot oceniany jest w skali 1-7, przy czym 7 jest oceną najwyższą. Aby
przedmiot został uznany za zaliczony potrzebna jest minimum „4". W sumie z egzaminu
maturalnego można otrzymać maksymalnie 45 punktów: 42 z 6 przedmiotów
egzaminacyjnych oraz 3 z TOKu i Extended Essay'u.
c)
Koszty
·
podręczniki do programu IB (klasy II i III) łącznie około 800 PLN (w zależności
od wybranych przedmiotów)
·
płata za obsługę programu (szkolenia, korespondencja, materiały) w II roku
nauki 300 PLN / miesiąc a w III roku nauki 100 PLN / miesiąc (rok szkolny
2011/12)
·
opłata egzaminacyjna za koszty organizacji egzaminu dla IBO w Genewie ok.
440 GBP (rok szkolny 2011/12)
Metodologia Ogólnopolskiego Rankingu Liceów Ogólnokształcących 2013
·
Sukcesy w olimpiadach 30%
·
·
Matura z przed. dodatkowych 40%
·
Matura z przedmiotów obowiązkowych 25%
Opinia akademicka 5%
Metodologia Ogólnopolskiego Rankingu Techników 2013
·
Sukcesy w olimpiadach 20%
·
Matura z przedmiotów dodatkowych 20%
·
·
Opinia akademicka 5%
·
·
·
Matura z przedmiotów obowiązkowych 25%
Egzamin zawodowy 30%
Wizyta nastolatka u lekarza
Zgodna na operację: do 16 lat – rodzice, od 16 do 18 – rodzice i nastolatek, od 18 – sam
nastolatek
Lekarz musi powiedzieć całą prawdę pacjentowi od 16 roku życia, jak i jego rodzicom
Młody obywatel, opracował: Przemysław Tafil
·
·
·
Możemy zapisać się do dowolnej przychodni: wystarczy ubezpieczenie społeczne i
dokument tożsamości
Aby móc skorzystać z usług lekarzy w UE, należy wyrobić sobie kartę EKUZ (Europejska
Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego)
Bez skierowania możemy się udać do ginekologa, położnika, dentysty, okulisty,
dermatologa, wenerologa, onkologa i psychiatry oraz ośrodków od uzależnień
Młody obywatel, opracował: Przemysław Tafil
Bibliografia
Paszport nastolatka, Klaus W., Woźniakowska-Fajst D., Warszawa 2011
Praca w czasie wakacji, Paostwowa Inspekcja Pracy.
Nowelizacja ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej w pytaniach i odpowiedziach – stan prawny na 1 marca 2010 r., Wojsko Polskie.
KOSS. … (cz. 2., "rozszerzona", kolor zielony), s. 169-172.
Oświatowe ABC. Egzaminy, Centralna Komisja Egzaminacyjna, s. 4
Matura IB – czym jest?, Perspektywy
Metodologia Ogólnopolskiego Rankingu Liceów Ogólnokształcących 2013 miesięcznika Perspektywy.
Metodologia Ogólnopolskiego Rankingu Techników 2013 miesięcznika Perspektywy.