przykładowy raport z ewaluacji - Szkoła Podstawowa w Białowoli

RAPORT EWALUACJI
WEWNĘTRZNEJ
SZKOŁA PODSTAWOWA
W BIAŁOWOLI
ROK SZKOLNY
2015/2016
Autorzy:
Zespół ds. ewaluacji w składzie:
Tomasz Czarczyński – przewodniczący zespołu oraz
członkowie: Mirosław Trześniowski i Monika Teterycz
BIAŁOWOLA, 17 CZERWCA 2016 R.
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie – przedmiot, cel i uzasadnienie ewaluacji.
2. Charakterystyka przeprowadzonego badania – źródła informacji, próba badawcza,
metody i techniki gromadzenia danych, harmonogram i osoby odpowiedzialne.
3. Analiza wyników – odpowiedzi na kolejne pytania kluczowe poparte dowodami
przedstawionymi opisowo.
a) Wymaganie 5
b) Wymaganie 11
4. Podsumowanie – wnioski oraz rekomendacje
5. Załączniki – dokumenty, analizy i narzędzia badawcze po zebraniu danych.
2
1. Wprowadzenie
W roku szkolnym 2015/2016 do ewaluacji wewnętrznej wybrano dwa następujące
wymagania: wymaganie 5 - Kształtowane są postawy i respektowane są normy
społeczne oraz wymaganie 11 - Szkoła lub placówka organizując procesy edukacyjne
uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu oraz innych badań zewnętrznych i
wewnętrznych. Wybrane wymagania znalazły się w planie nadzoru dyrektora szkoły na rok
szkolny 2015/2016. Sformułowane zostały następujące cele ewaluacji: Upowszechnienie
zasad bezpieczeństwa i przestrzegania norm społecznych wśród uczniów zgodnie z
obowiązującymi przepisami prawa wewnątrzszkolnego i według zasad wzajemnej
współpracy, szacunku i zaufania oraz stałe zbieranie i analizowanie informacji na
temat poziomu wiedzy i umiejętności uczniów poprzez analizę wyników diagnoz,
sprawdzianów i egzaminów sporządzanych w oparciu o realizację podstawy
programowej w celu ciągłego podnoszenia efektów kształcenia.
2. Charakterystyka przeprowadzonego badania
Powołany
na
początku
roku
szkolnego
zespół
ds.
ewaluacji
w
składzie:
przewodniczący Tomasz Czarczyński, a członkowie Mirosław Trześniowski oraz Anna Flis
ustalił w punktach plan pracy na rok szk. 2015/2016 na pierwszym spotkaniu organizacyjnym
dnia 10 września 2015 r. Od drugiego półrocza do zespołu dołączyła pani Monika Teterycz
zastępując panią Annę Flis. Zgodnie ze sporządzonym planem:
1. Zespół ds. ewaluacji na spotkaniu w miesiącu październiku sporządził projekt
ewaluacji wraz z określeniem precyzyjnych pytań kluczowych i przewidywanych form
realizacji, a także pełny harmonogram przeprowadzania ewaluacji.
2. W miesiącu listopadzie zespół ustalił metody badawcze i określił próby badawcze
zgodne z projektem ewaluacji.
3. W miesiącu grudniu poinformowano pozostałych nauczycieli o wybranych metodach i
próbach badawczych i zakresie wzajemnej współpracy.
4. W styczniu ustalono zakres wymaganej dokumentacji wszystkich nauczycieli
potrzebnej w przebiegu ewaluacji i sposoby jej gromadzenia.
5. Zespół ds. ewaluacji na spotkaniu w lutym sporządził kompletny zestaw narzędzi
badawczych ewaluacji.
6. W marcu zespół udostępnił wszystkim nauczycielom do wypełnienia sporządzone
narzędzia badawcze według ustalonych metod i prób, w tym wszystkim nauczycielom
dotyczące ich, dodatkowo wychowawcom dotyczące uczniów ich klas oraz rodziców
uczniów tych klas.
3
7. W kwietniu zebrano wypełnione materiały narzędzi badawczych dotyczące,
nauczycieli, uczniów i rodziców zgodnie z próbami badawczymi oraz dokonano ich
analizy procentowej oraz analizy treści, dokonano analizy stosownej dokumentacji i
utworzono z tego pełną dokumentację przebiegu ewaluacji.
8. Zespół ds. ewaluacji na spotkaniu w miesiącu maju dokonał pełnej analizy zebranej
dokumentacji przebiegu ewaluacji, wyciągnął z niej wnioski oraz na tej podstawie
sporządził w czerwcu raport ewaluacji wraz z rekomendacjami na rok szkolny
2015/2016 i oceną spełnienia wymagań przez szkołę.
9. Przewodniczący zespołu ds. ewaluacji do dnia 20 czerwca przedstawił raport
ewaluacji dyrektorowi szkoły, a na ostatnim zebraniu podsumowującym pracę szkoły
– Radzie Pedagogicznej Szkoły Podstawowej w Białowoli
Projekt ewaluacji i wyniki ewaluacji przekazywano na zebraniach rady pedagogicznej
i umieszczono je także do wglądu nauczycieli w wersji papierowej oraz w wersji
elektronicznej w pokoju nauczycielskim oraz w gabinecie dyrektora szkoły. Poza tym raport z
ewaluacji wewnętrznej został dołączony do protokołu zebrania rady pedagogicznej i
zamieszczony na stronie internetowej szkoły. W trakcie zbierania danych zastosowano
zróżnicowane metody, w tym analiza odpowiedniej dokumentacji szkolnej, liczne ankiety
oraz sprawdzano różnorodne źródła, w tym także dokumentację nauczycieli. Ankietowaniu
zostali poddani dyrektor szkoły i nauczyciele – 11 osób do obu wymagań, pewna grupa
losowo wybranych rodziców (22 osoby do wymagania 5 oraz 11 osób do wymagania 11, a
także 30 losowo wybranych uczniów z różnych klas dla wymagania 5 i 11 uczniów klasy VI
dla wymagania 11. Poza tym w badaniu dla wymagania 5 wzięły udział 2 osoby z obsługi
szkoły.
3. Analiza wyników
Poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania kluczowe dotyczące wymagania 5:
1. Które dokumenty prawa wewnątrzszkolnego określają zasady bezpieczeństwa i
przestrzeganie norm społecznych?
2. Kto zapoznaje uczniów i rodziców z przepisami prawa wewnątrzszkolnego dotyczącego
bezpieczeństwa i przestrzegania norm społecznych?
3. W jakim stopniu dokumenty prawa wewnątrzszkolnego są znane i przestrzegane przez
uczniów, rodziców i nauczycieli?
4. Jakie działania wychowawcze i profilaktyczne podejmuje szkoła?
5. W jaki sposób monitoruje się zachowania uczniów?
6. W jaki sposób zbierane są opinie i uwzględniane inicjatywy uczniów dotyczące działań
wychowawczych i profilaktycznych?
7. W jaki sposób uczniowie dbają o bezpieczeństwo swoje i innych?
4
8. Jaką rolę w formułowaniu i realizacji tych działań odgrywają rodzice?
9. W jaki sposób promuje się właściwe zachowania uczniów?
10. Jak szkoła zapewnia bezpieczeństwo uczniom?
11. W jaki sposób rodzice oceniają zapewnienie bezpieczeństwa przez szkołę?
12. W jakim stopniu w szkole są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą
społeczność szkoły?
13. W jakim stopniu zasady postępowania i współżycia w szkole są uzgodnione i
przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły i rodziców?
14. Jakie podejmowane działania wychowawcze i profilaktyczne są analizowane w szkole
wspólnie z uczniami i rodzicami, a szczególnie w jakim stopniu te mające na celu
eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań?
15. W jakim stopniu ocenia się w szkole skuteczność podejmowanych działań
wychowawczych
i
profilaktycznych
i
uwzględnia
ewentualne
modyfikacje?
16. Na ile relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na
wzajemnym szacunku i zaufaniu?
oraz na następujące pytania kluczowe, dotyczące wymagania 11:
1. Jakie szczegółowe działania podejmuje się w celu analizowania wyników diagnoz,
sprawdzianów oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych?
2. W jakim stopniu analizuje się wyniki diagnoz, sprawdzianów oraz innych badań
zewnętrznych i wewnętrznych?
3. Jakie metody stosujemy przy analizie diagnoz, sprawdzianów oraz innych badań
zewnętrznych i wewnętrznych?
4. W jaki sposób formułuje się i wdraża wnioski oraz rekomendacje z analizy diagnoz,
sprawdzianów oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych?
5. W jakim stopniu wdrażane wnioski i rekomendacje umożliwiają uzyskiwanie przez
uczniów lepszych wyników w nauce?
6. Jak dokumentuje się stosowane metody analizy i wdrażane z niej wnioski?
7. W jaki sposób realizuje się i dokumentuje wdrażane wnioski oraz rekomendacje?
8. W jakim stopniu ocenia się skuteczność wdrażania wniosków i rekomendacji oraz
dokonuje ewentualnych modyfikacji?
9. Które akty prawne regulują ten problem (rozporządzenie o ocenianiu, standardy
wymagań, podstawa programowa, procedury sprawdzianów i egzaminów)?
5
Aby uzyskać odpowiedzi na postawione w projekcie ewaluacji pytania kluczowe z obu
tych wymagań przeprowadzono analizę różnorodnych dokumentów, z których najważniejsze
to:
 Rozporządzenie MEN z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i
sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach
publicznych
 Rozporządzenie MEN z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i
sposobu
przeprowadzania
sprawdzianu,
egzaminu
gimnazjalnego
i
egzaminu
maturalnego;
 Rozporządzenie MEN z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół;
 Rozporządzenie MEN z dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec placówek i
szkół;
 Znowelizowana Ustawa o Systemie Oświaty;
 Dzienniki lekcyjne oraz dzienniki zajęć dodatkowych pozalekcyjnych (wyrównawczych,
kółek zainteresowań i innych);
 Protokoły wszystkich zebrań Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej w Białowoli;
 Sprawozdania i raporty z osiągnięć edukacyjnych uczniów – badania wyników nauczania
z różnych przedmiotów na wstępie roku szkolnego i na koniec roku szkolnego;
 Raporty ze sprawdzianów próbnych i testów kompetencji w klasie V i VI;
 Raport ze sprawdzianu zewnętrznego szóstoklasistów przeprowadzonego dnia 5
kwietnia 2016 r.;
 Raportu sprawdzianu OBUT w klasie III
 Raport sprawdzianu klasy III z wyd. Operon;
 Program Profilaktyczny Szkoły i sprawozdania z jego realizacji;
 Program Wychowawczy Szkoły i sprawozdania z jego realizacji;
 Statut Szkoły Podstawowej w Białowoli;
 Analizy klasowe wychowawców;
 Sprawozdania półroczne i roczne wychowawców klas;
 Sprawozdania klasowych zespołów nauczycielskich;
 Dokumentacja zespołu ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Badani nauczyciele udzielali odpowiedzi na pytania kluczowe zawarte w 2 ankietach:
1. Ankieta dla nauczycieli - dotycząca działań w zakresie analizy wyników
sprawdzianów
próbnych
oraz
wdrażania
sprawdzianów;
6
wniosków
z
analizy
tych
2. Kwestionariusz ankiety ewaluacyjnej dla nauczycieli dotyczącej kształtowania
postaw i respektowania norm społecznych
Poza tym utworzono próby badawcze losowo wybranych uczniów z różnych klas
oraz 10 losowo wybranych rodziców uczniów. Uczniowie oraz rodzice odpowiadali na
pytania kluczowe z obu wymagań zawarte w ankietach dotyczących tego: jak są
przekazywane wyniki i wnioski z analizy sprawdzianów i egzaminów i jak wdrażane
wnioski wpływają na podniesienie wyników nauczania oraz nabywania przez uczniów
wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej oraz jak są
respektowane normy społeczne i kształtowane postawy w szkole (ankieta „Bezpieczna
i Przyjazna Szkoła”) Wymienione ankiety sporządzono w dwóch różnych wersjach –
pierwsza dla rodziców, a druga dla uczniów.
I. Opis wyników i wniosków z Wymagania 5
Poprzez analizę ankiet uzyskaliśmy opinię uczniów na temat zjawiska agresji w
szkole, a tym samym nierespektowania norm społecznych. Z odpowiedzi uczniów wynika, że
występowanie tych negatywnych zachowań w szkole potwierdziło zdecydowanie tylko 30 %
uczniów, a zjawiska agresji doświadczyło tego 17 % ankietowanych. Zastanawia duży
procent osób niezdecydowanych (37 %), co może świadczyć o niewystarczającej
świadomości tych negatywnych zjawisk u niektórych uczniów. Natomiast świadkami aktów
przemocy stosowanej przez dzieci wobec innych było 37 % badanych uczniów, a 30 % ogółu
nigdy nie było świadkiem przemocy. Zdecydowanie cieszy fakt, iż aż 77 % uczniów nigdy nie
brało udziału w bójkach na terenie szkoły lub nie przypomina sobie takiej sytuacji, czyli
można domniemywać, że należą oni do grupy uczniów znających i respektujących przyjęte
normy społeczne. Do najczęstszych przejawów zachowań agresywnych z jakimi spotykają
się nasi uczniowie zaliczamy: przezywanie, 80 % wszystkich badanych deklaruje, że
spotkało się z taką formą przemocy i popychanie - 47 %. Trzecią najczęściej przejawianą się
formą zachowań agresywnych wymienianych przez ankietowanych jest wyśmiewanie – 37
%. Do miejsc, w których uczniowie czują się najbardziej niebezpiecznie na terenie szkoły z
pewnością zaliczyć można: korytarze szkolne, boisko, stołówkę oraz szatnię. W klasach
uczniowie czują się bezpiecznie. Zdaniem badanych największy wpływ na stosowanie
agresji ma chęć zwrócenia na siebie uwagi (57 %). Zastanawiające jest, że uczniowie w
ogóle (0 % odpowiedzi) nie dostrzegają związku między występowaniem patologicznych
zachowań, a wzorcami zaczerpniętymi z mediów. Wśród uczniów 23 % uznało, że przemoc
ma ukazać kolegom silną pozycję w grupie i tyleż samo, że przemoc jest efektem zemsty. A
tylko 10 % wskazało, że źródłem tego typu zachowań jest pragnienie władzy i dominowania
7
nad słabszymi. Takie zachowania mogą świadczyć o postrzeganiu przez dzieci przemocy
jako środka do zdobycia swojej pozycji, wywarcia presji na innych i dają poczucie
sprawczości. Z analizy materiału wynika także, że w wielu przypadkach uczniowie reagują na
przemoc kierowaną w ich stronę oddając (27 %) a co za tym idzie tak samo używają agresji.
Cieszy fakt, iż ich najczęstszą reakcją jest zwrócenie się o pomoc do nauczycieli lub innych
dorosłych (aż 43 %), a jednocześnie może niepokoić spory procent (także 43 %) tych, którzy
ignorują takie zjawiska,
co może świadczyć o lekceważeniu
procedur
i zasad
obowiązujących w szkole, także o braku wiary w pomyślne rozwiązanie takich kwestii lub
świadomości niewielkiej szkodliwości przemocy . z drugiej strony można przypuszczać, że
skoro tak duży procent badanych uczniów spotykając się w szkole z przemocą zwraca się z
prośbą o pomoc do nauczycieli, to świadczy to o zaufaniu do nich. Zdaniem dzieci głównymi
przyczynami ich stresu i zdenerwowania jest zbyt duże obciążenie nauką, nieprzygotowanie
do zajęć i wzywanie do odpowiedzi przy tablicy (najczęstsze odpowiedzi). Z analizy ankiet
wynika, że uczniowie chętnie uczęszczają do szkoły. Aż blisko 84 % dzieci odpowiedziało –
tak lub raczej tak. Co pokazuje, że pomimo występujących sytuacji wskazujących na
nierespektowanie norm społecznych, czują się w niej dobrze i w większości dostosowują się
do panujących w szkole zasad. Optymistyczne jest to, że dzieci wymieniając sposoby
obniżania zachowań agresywnych uczniów, wskazują na nauczycieli i ich czujność, która
mogłaby zapobiec agresji, a także na rolę rodziców. Z analizy materiału wynika, iż w
większości normy społeczne są przez uczniów respektowane, a występujące negatywne
zjawiska potwierdzają, że w niektórych sytuacjach brakuje uczniom kontroli nad swoim
zachowaniem, a także konstruktywnych pomysłów na rozwiązanie sytuacji konfliktowych.
Czasem nierespektowanie norm społecznych przez uczniów może być też sposobem na
„zaistnienie” wśród rówieśników. Analizując jednostki, które przejawiają tego typu
zachowania można zaobserwować, że są oni odrzuceni przez grupę rówieśniczą albo są ich
liderami (konkretni uczniowie zostali
wyselekcjonowani z analizy zeszytów uwag
dołączonych do dzienników lekcyjnych – mają oni najwięcej negatywnych wpisów
dotyczących nierespektowania zasad i norm społecznych).
Rozpoznawanie i okazja do respektowania norm społecznych przez dziecko, ma
miejsce już w momencie jego pierwszych kontaktów z drugą osobą. To rodzice kształtują od
początku postawy dzieci oraz umiejętności komunikowania się z ludźmi. Dlatego też
przeprowadziliśmy ankietę wśród rodziców dotyczącą respektowania norm społecznych w
naszej szkole. Do uzyskania odpowiedzi na pytania kluczowe zespół zadaniowy przygotował
narzędzie badawcze - czyli kwestionariusz ankiety. Wykorzystane w procesie badawczym
ankiety zawierały pytania: otwarte i zamknięte. Wszyscy ankietowani, przed rozpoczęciem
badań, byli informowani o celach podejmowanych działań, sposobie wykorzystania ich
wyników
oraz
całkowitej
anonimowości
8
uzyskanych
informacji.
Podstawowym
ograniczeniem, jakie napotkał zespół ewaluacyjny przeprowadzający badanie, była niechęć
do wypełnienia ankiety oraz brak odpowiedzi na poszczególne pytania. Analiza
przeprowadzonej w szkole ankiety powinna pokazać, jaki skutek („ilościowy”) przyniosły i
nadal
przynoszą
działania
nauczycieli
dotyczące
respektowania
przyjętych
norm
społecznych w szkole, zdobywania przez uczniów umiejętności rozwiązywania problemów i
konfliktów bez użycia siły i agresji, działania mające na celu pomoc rodzicom w rozumieniu
potrzeb ich dzieci i sposobu ich zaspokajania zarówno w szkole jak i w domu. Według
ankietowanych rodziców szkoła jest postrzegana jako miejsce bezpieczne (73 %
odpowiedzi). Zdarzają się jednak akty przemocy fizycznej i psychicznej, której najczęstszą
formą jest przezywanie, wyśmiewanie i obrażanie, ośmieszanie. Należy pracować nad
niewłaściwym zachowaniem uczniów na przerwach. Rodzice znają najważniejsze dokumenty
funkcjonujące w naszej szkole (86 %) i uznają, że w szkole podejmuje się działania
wychowawcze eliminujące zagrożenia. Poza tym według rodziców nauczyciele wzmacniają u
uczniów właściwe zachowania oraz odpowiednio reagują na nieprzestrzeganie zasad przez
uczniów.
Według nauczycieli w szkole przeprowadza się diagnozę uczniów. Wszyscy
nauczyciele wykorzystują wyniki diagnozy w swojej pracy. Diagnoza pełni funkcję oceniającą
i informacyjną, a także wspierającą - wsparcie konkretnego ucznia z zaburzeniami
zachowania. Nauczyciele stosują także indywidualizację w tym względzie. Nauczyciele
podejmują różnorodne działania wychowawcze i profilaktyczne w celu poprawienia
bezpieczeństwa uczniów. Wszyscy nauczyciele komunikują uczniom, jakich zachowań od
nich oczekują. Najczęściej robią to w czasie zajęć lekcyjnych, godzin wychowawczych,
podczas zapoznawania z podstawowymi dokumentami szkoły. Nauczyciele zauważają
pozytywne zachowania uczniów, a ganią za nieodpowiednie. Starają się dodatkowo
wzmocnić pozytywne zachowanie poprzez częste pochwały i nagradzanie. Nauczyciele są
przekonani, że poprawienie relacji nauczyciel-rodzic może wpłynąć na poprawę poczucia
bezpieczeństwa wśród uczniów. Nauczyciele wyrażają przekonanie, że na poprawienie
poczucia bezpieczeństwa uczniów ma wpływ ich szybka reakcja, stosowanie różnych metod,
zapraszanie osób wspomagających (policjantów, pielęgniarkę), realizowanie programu
wychowawczego i profilaktycznego oraz również sumienne pełnienie przez nauczycieli
dyżurów.
Poza tym wśród pracowników administracji i obsługi przeprowadzono wywiady.
Kwestionariusz wywiadu został wcześniej przygotowany i zawierał kilka pytań otwartych. Z
ich analizy wynika, że raczej nie zauważają oni zachowań agresywnych, a wśród tych, które
są wymieniają głównie przepychanki w kolejce po obiad i przezywanie się uczniów. Ogólnie
9
rzecz biorąc pracownicy obsługi uważają, że dzieci są w zasadzie grzeczne i mieszczą się w
normach przyjętych w szkole.
Z analizy dokumentacji szkolnej wynika, iż wszyscy nauczyciele, zarówno
wychowawcy, jak i nauczyciele przedmiotu, podejmują w swojej pracy działania
profilaktyczne. Jako przykład takich działań nauczycieli należy wymienić: pogadanki i
rozmowy indywidualne z uczniami, udział w akcjach i programach profilaktycznych,
współpraca z rodzicami uczniów, poruszanie na godzinach wychowawczych tematyki
związanej z przeciwdziałaniem agresji i nałogom, działania prozdrowotne, wychowawcze,
kształtowanie właściwych postaw poprzez kierowane scenki, filmy edukacyjne, szkolenia i
ankietowanie rodziców na zebraniach. Nauczyciele uczestniczą w warsztatach, szkoleniach
z zakresu profilaktyki, korzystają z najnowszych publikacji, a także z materiałów
opublikowanych na stronach internetowych, które następnie dostosowują do potrzeb swojej
klasy. Na podstawie obserwacji, analizy sprawozdań z przeprowadzonych akcji, materiałów
zamieszczonych na stronie internetowej szkoły, dokumentacji szkolnej i klasowej, można
stwierdzić,
iż uczniowie
chętnie
i
masowo
uczestniczą
w ciekawych
akcjach
i
zróżnicowanych działaniach profilaktycznych podejmowanych na terenie szkoły przez
wychowawców, nauczycieli i samorząd szkolny. Realizowane programy profilaktyczne,
konkursy, zawody, przeprowadzone zajęcia poszerzają wiedzę uczniów z zakresu
profilaktyki: kształtują właściwe postawy, uczą konstruktywnego rozwiązywania konfliktów,
utrwalają zachowania asertywne, uczą świadomego dbania o zdrowie psychiczne i fizyczne.
Na podstawie analizy dokumentacji klasowej i dokumentacji nauczycieli rodzice korzystają z
oferowanych przez szkołę form wsparcia: przy rozwiązywaniu swoich problemów szukają
pomocy i porady u wychowawców, a także zaproszonych specjalistów (pogadanki,
konsultacje). Korzystają również z pomocy instytucji współpracujących ze szkołą, takich jak:
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna. W rozwiązywaniu trudnych sytuacji szkoła
współpracuje także z Sądem Rodzinnym oraz Policją.
Baza szkoły spełnia wymogi pod względem zapewnienia bezpieczeństwa uczniom.
Na podstawie analizy dokumentacji technicznej stwierdza się, że w szkole opracowano plan
ewakuacji. Drogi ewakuacyjne zostały oznaczone strzałkami. W widocznych miejscach
umieszczono też instrukcje postępowania w przypadku pożaru i budynek wyposażono w
zabezpieczenia przeciwpożarowe zgodnie z instrukcją przeciwpożarową. Książka obiektu
budowlanego,
w
której
odnotowywane
są
przeglądy
budynku
prowadzona
jest
systematycznie. Teren wokół szkoły zabezpieczony jest ogrodzeniem i jest monitorowany
podobnie jak wnętrze budynku. Schody wyposażone są w balustrady z poręczami, a
przestrzeń między biegami schodów – kratami. Sprzęt i stanowiska pracy, z których
korzystają uczniowie i pracownicy dostosowany jest do wymagań ergonomii. Wyposażenie
szkolne posiada odpowiednie atesty i certyfikaty. W salach lekcyjnych umieszczone są w
10
widocznych miejscach regulaminy określające zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. W
salach sportowych oraz na boisku bramki i kosze umocowane są na stałe. W szkole
systematycznie przeprowadzane są kontrole stanu bezpieczeństwa. Odnotowywane są one
w zeszycie kontroli stanu bezpieczeństwa. Sporządza się też protokoły z przeglądów
okresowych. Co roku prowadzona jest kontrola obiektów szkoły.
Prowadzona była szczegółowa analiza dokumentacji wychowawców. Wynika z niej,
że na lekcjach wrześniowych wszyscy wychowawcy zapoznają uczniów z regulaminami
pracowni,
obiektów
sportowych,
kryteriami
oceniania
z
zachowania,
regulaminem
zachowania się podczas przerw, regulaminem zachowania się na placu zabaw oraz
zasadami zachowania się w drodze do i ze szkoły. Przed wyjazdem lub wyjściem na
wycieczkę wychowawcy zapoznają uczniów z regulaminem zachowania się podczas
wycieczki oraz zasadami zachowania się w autokarze. W styczniu i czerwcu nauczyciele
przypominają wszystkim uczniom zasady bezpiecznego wypoczynku. Systematycznie
przypominane są uczniom normy i kryteria zachowania, co odnotowywane jest w
dziennikach lekcyjnych. Różnorodność podejmowanych przez szkołę działań potwierdzają
arkusze
analizy
dokumentacji
wychowawców,
Samorządu
Uczniowskiego,
zespołu
wychowawczego oraz dokumentacji promującej pożądane zachowania uczniów. Nauczyciele
zaplanowali oraz zrealizowali szereg działań związanych z bezpieczeństwem (np. pogadanki
na temat grzeczności i kultury słowa, niewłaściwego zachowania, bezpieczeństwa w szkole,
bezpiecznej drogi do szkoły, bezpiecznych ferii i wakacji, bezpiecznego Internetu, agresji –
jak bezpiecznie radzić sobie w trudnych sytuacjach”, konkursy o bezpieczeństwie, w tym
„Ogólnopolski Turniej Wiedzy o Bezpieczeństwie i Ruchu Drogowym”, „Młodzież zapobiega
pożarom”. Wychowawcy na bieżąco współpracują poradnią psychologiczno-pedagogiczną,
innymi nauczycielami i rodzicami. Uczniowie klas pierwszych biorą udział w programie
ogólnopolskim „Klub bezpiecznego Puchatka”.
W działania promujące bezpieczne zachowania włącza się również Samorząd
Uczniowski. Organizuje dyżury uczniowskie podczas przerw oraz dyskotek szkolnych.
Samorząd Uczniowski jest też inicjatorem działań mających na celu eliminowanie zagrożeń.
Członkowie samorządu opracowali ulotki dotyczące bezpiecznego spędzania czasu wolnego
uczniów.
Działania w zakresie eliminowania i identyfikowania zagrożeń zawarte są w
różnorodnej
dokumentacji
szkolnej,
dotyczą:
propagowania
zdrowego
stylu
życia,
organizację szkolenia na kartę rowerową, zapoznanie uczniów z kryteriami i normami
obowiązującymi w szkole, egzekwowanie od uczniów właściwych zachowań, zapoznanie z
regulaminami
pracowni,
obiektów
sportowych,
świetlicy,
biblioteki,
wyposażenie
pomieszczeń szkolnych w regulaminy instruujące i przeglądy stanu technicznego budynku.
W szkole funkcjonuję szereg procedur postępowania w sytuacjach kryzysowych. Wśród nich
11
są: procedura ewakuacji uczniów i pracowników z budynku szkoły, procedura postępowania
w
sytuacji
wypadku
ucznia,
procedura
postępowania
w
przypadku
problemów
wychowawczych, procedura postępowania w przypadku wymuszenia lub kradzieży oraz
wiele innych. Informacje dotyczące utrwalania pozytywnych wzorców i norm postępowania
są zawarte w szkolnym Programie Profilaktycznym. Kształtowane są postawy: umiejętności
prawidłowego porozumiewania się, okazywania szacunku innym, promowania pozytywnych
wzorców dobrego kolegi, opanowywania negatywnych emocji, pokonywania trudności i
radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, zachowania własnej autonomii oraz
nieuleganiu presji rówieśników. Informacje dotyczące kształtowania pożądanych postaw są
zawarte także w Programie Wychowawczym Szkoły. Są to: uwrażliwienie na potrzeby
drugiego człowieka, postawy patriotyczne, prozdrowotne, bezpiecznego zachowania się w
różnych sytuacjach, świadomości ekologicznej, asertywnej, kształtowanie prawidłowych
postaw międzyludzkich. Realizacja działań promujących pożądane zachowania uczniów ma
swoje odzwierciedlenie również w księdze protokołów Rad Pedagogicznych. Zrealizowano
zadania z ogólnopolskich programów i projektów społecznych: np.
„Nie pal przy mnie
proszę”. W szkole organizowane są różnorodne konkursy i działania promujące pozytywne
zachowania: Wychowawcy klas IV – VI wypisują nazwiska osób wyróżniających się
zachowaniem w „Informacji klasy o wynikach klasyfikacji”. Wyróżniający się zachowaniem
oraz wynikami w nauce uczniowie otrzymują tytuł wzorowego ucznia. Zgodnie ze Statutem
Szkoły zapewnienie poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole jest nadrzędnym zadaniem
wszystkich pracowników szkoły. Zawarte jest to w zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz w zadaniach poszczególnych pracowników szkoły. Szkoła prowadzi szeroką działalność
z zakresu profilaktyki. Nauczyciele dostrzegają również znaczenie spotkań z Policją,
pracownikami Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, Strażą Pożarną oraz szkoleń
przeprowadzanych z zakresu udzielania pierwszej pomocy. O potrzebie współpracy z
rodzicami i instytucjami
wspierającymi szkołę świadczą zapisy w protokołach Rad
Pedagogicznych. Współpraca z rodzicami i instytucjami uwzględniona została również w
Programie Wychowawczym. Współpraca z rodzicami polega na udzielaniu rodzicom porad
wychowawczych podczas zebrań i kontaktów indywidualnych, pedagogizacji rodziców,
współudziale rodziców w tworzeniu Programu Profilaktycznego i Wychowawczego,
współdecydowaniu o organizacji uroczystości szkolnych i klasowych. Potwierdzeniem
współpracy z rodzicami i instytucjami są zapisy w dokumentacji wychowawców. Realizują i
dokumentują oni zadania wynikające z Programu Wychowawczego i Profilaktycznego.
Ponadto angażują rodziców do prelekcji na temat bezpieczeństwa oraz ustalają wspólnie z
rodzicami sposoby nagradzania i karania uczniów za zachowanie. Wychowawcy kontaktują
się z rodzicami w sytuacjach niepożądanych zachowań uczniów podczas stałych dyżurów
dla rodziców, zebrań z rodzicami i w sytuacjach wymagających interwencji.
12
W zakresie zapewnienia bezpieczeństwa uczniom szkoła współpracuje z Policją,
Strażą Pożarną, Sądem i kuratorem sądowym, Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną.
Współpraca ta polega na realizacji wspólnych projektów w zakresie bezpieczeństwa. Szkoła
informuje policję oraz podejmuje wspólne działania w sprawie trudnych i niebezpiecznych
zachowań dzieci np. agresji czy kradzieży. Współpraca z Sądem to głównie wspólne
monitorowanie sytuacji w rodzinach dysfunkcyjnych, informowanie o niepokojących
zjawiskach oraz nadzór nad dziećmi w tych rodzinach. Szkoła współpracuje z rodzicami
poprzez inicjowanie różnych działań z zakresu bezpieczeństwa (np. uświadamianie rodzicom
różnych zagrożeń – środki uzależniające, agresja). Zaprasza specjalistów (np. terapeutów)
do wspierania działań szkoły, dzielenia się swoją wiedzą z nauczycielami. Współpraca z
rodzicami polega też na pedagogizacji rodziców podczas zbiorowych spotkań (np.
„Bezpiecznie w sieci”, „Profilaktyka uzależnień” itp.) oraz indywidualnych rozmów i wspólnym
opracowaniu strategii odnośnie kształtowania pożądanych zachowań dziecka, bądź korekty
niewłaściwych postaw. Szkoła współpracuje z Policją (np. kontrola autokarów zamówionych
na wyjazdy organizowane przez szkołę), Strażą Pożarną (próbna ewakuacja, kontrola
bezpieczeństwa ppoż.) oraz firmami zewnętrznymi dokonującymi przeglądów okresowych
stanu bezpieczeństwa budynku szkoły.
II . Opis wyników i wniosków z Wymagania 11
Z ankiet dla nauczycieli wynika, iż analizę wyników sprawdzianu zewnętrznego
przeprowadza się przede wszystkim dla oceny opanowania umiejętności uczniów, ale
również dla ustalenia braków w opanowaniu umiejętności i dla podniesienia poziomu
opanowania wiedzy. Zdecydowana większość nauczycieli uznała, że szkoła podejmuje
następujące działania dla zanalizowania wyników sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych:
obliczamy
współczynnik
trudności
(łatwości)
dla
każdego
zadania
(sprawdzanej
umiejętności), analizujemy wyniki sprawdzanych standardów, analizujemy postępy każdego
ucznia w kolejnych sprawdzianach (najwięcej odpowiedzi), porównujemy wyniki szkoły,
gminy, województwa (raport ze sprawdzianu: tabele, wykresy) i formułujemy wnioski do
dalszej pracy (100 % nauczycieli tak uważa). Wyniki sprawdzianów są analizowane poprzez
dzielenie na standardy, obliczanie współczynnika łatwości, średniej ocen i podziale
umiejętności wg stopnia opanowania (najwięcej odpowiedzi – 91 %). Ankietowani sądzą, że
analizy dokonują nauczyciele zespołu do spraw ewaluacji wewnętrznej i nauczyciele
poszczególnych przedmiotów w zespołach przedmiotowych lub indywidualnie. Wszyscy
nauczyciele twierdzą, że wnioski z analizy sprawdzianów są przekazywane w czasie
posiedzeń rady pedagogicznej (wszyscy tak sądzą). Ponadto z tymi wnioskami zapoznawani
13
są: nauczyciele w czasie spotkań zespołów przedmiotowych, rodzice w czasie wywiadówek i
spotkań indywidualnych (100 %) oraz uczniowie w czasie zajęć. Po analizie sprawdzianów
nauczyciele podejmują następujące działania: więcej czasu poświęcają na ćwiczenia słabiej
opanowanych umiejętności, stosują indywidualizację pracy na lekcjach i
odpowiednie
metody pozwalające na doskonalenie umiejętności. Wyniki i analizy sprawdzianów wszyscy
pedagodzy wykorzystują do planowania pracy dydaktycznej (82 %) i do indywidualizacji
procesu nauczania (wszyscy). Ponadto większość uwzględnia przy kwalifikowaniu uczniów
do zespołów wyrównawczych (9 osób), niektórzy przy planowaniu pracy w zespołach
przedmiotowych i do zgłaszania uczniów do poradni psychologiczno-pedagogicznej – po 5
osób. Wdrażanie wniosków z analizy następuje głównie poprzez dodatkową indywidualną
pracę z dzieckiem oraz zajęcia wyrównawcze (100 % odpowiedzi).
Z analizy ankiet dla rodziców wynika, iż większość rodziców uważa, że próbne
sprawdziany przeprowadzane w szkole są potrzebne (73 %). Bardzo dużo ankietowanych
rodziców uznała, że szkoła podstawowa, do której uczęszcza dziecko, przekazuje informacje
o zbiorczych wynikach ze sprawdzianu próbnego klas VI. Informacje te przekazywane są na
zebraniach z rodzicami, co stwierdziło ponad 90 % osób biorących udział w ankiecie. Są one
przedstawiane ogólnie (jak wypadła cała klasa), jak również indywidualnie (jak wypadł
poszczególny uczeń). Niestety tylko 2 osoby z 11 stwierdziło, że wychowawca klasy
omawiał, co sprawiało problemy i przekazał procentowe wyniki każdego ucznia. 64 %
rodziców uznało, że mieli możliwość wglądu w próbne testy dziecka, co pozwoliło im
zorientować się w tym, jakie dziecko ma braki w wiadomościach i umiejętnościach.
Większość stwierdziła, że wyniki sprawdzianu próbnego są w pełni lub częściowo
motywujące do systematycznej nauki.
Z analizy ankiet dla uczniów wynika, iż nauczyciele często przypominają o
czekającym uczniów sprawdzianie po szkole podstawowej i zwracają uwagę na
umiejętności, które będą kontrolowane podczas sprawdzianu. Wszyscy uczniowie stwierdzili,
że brali udział w dodatkowych- poza normalnymi lekcjami- zajęciach przygotowujących do
sprawdzianu po szkole podstawowej z częstotliwością kilka razy w tygodniu. Bardzo dużej
grupie dzieci (91 %) zależało na uzyskaniu dobrego wyniku na sprawdzianie próbnym,
Większość szóstoklasistów stwierdziła, że sprawdzian próbny i jego wynik motywuje do
systematycznej nauki. Tej motywacji nie czuje tylko 18 % ankietowanych. Wszyscy zostali
poinformowani o swoich wynikach ze sprawdzianu próbnego. Informacja taka wypłynęła od
wychowawcy (91 %), nauczyciela matematyki lub języka polskiego (82 %). Cała grupa
uczniów jest zorientowana, jakie ma braki w wiadomościach i umiejętnościach po
sprawdzianie próbnym i nad czym musi jeszcze popracować, również wszyscy stwierdzili, że
zadania, które okazały się dla nich za trudne na sprawdzianie próbnym, nie zostały
wyjaśnione przez nauczyciela.
14
Według dyrektora wyniki sprawdzianów uczniów klas szóstych przedstawiane są
wszystkim zainteresowanym, czyli uczniom, nauczycielom i rodzicom na zebraniach.
Sprawdzian szóstoklasisty to dla każdego ucznia wielkie przeżycie. Również i nauczyciele,
czekają z niecierpliwością na jego wyniki. Po otrzymaniu wyników analizuje się wnikliwie
poszczególne zadania pod kątem obowiązujących standardów wymagań, mocne i słabe
strony uczniów, wyciągane są wnioski i wprowadzane w życie elementy naprawcze, o ile
istnieje taka konieczność, bo przecież zawsze może być lepiej. W szkole istnieje dobrze
funkcjonujący zespół ds. wyników sprawdzianów klasy VI. W ramach prac zespołu
nauczyciele przedmiotu wspólnie analizują wyniki sprawdzianów i zastanawiają się, jakie
podjąć działania, aby umiejętności uczniów i ich wiedza była na jak najwyższym poziomie.
Po opracowaniu wniosków w zespole, nauczyciele, w zależności od potrzeb, dokonują
weryfikacji rozkładu materiału nauczania, modyfikują swoje metody i formy pracy. Kierują też
uczniów na dodatkowe zajęcia, mające na celu uzupełnienie wiadomości i podniesienie
różnych umiejętności ujętych w podstawie programowej. Wdrażanie wniosków i ich realizacja
jest stale monitorowane przez dyrektora szkoły.
Analiza dokumentacji dowodzi, że szkoła diagnozuje efekty podejmowanych działań
edukacyjnych poprzez badania kompetencji (badania wyników) uczniów oraz poprzez
organizowanie i przeprowadzanie sprawdzianów próbnych. W tym miejscu dodatkowym
dowodem na słuszność takich opinii są bez wątpienia szczegółowe analizy diagnoz uczniów
zawarte w raportach badań wyników np. z matematyki, języka polskiego, języka
angielskiego, przyrody i historii na wstępie i na koniec roku szkolnego w klasach IV-VI, co
zespół ds. ewaluacji szczegółowo przejrzał i załączył do raportu. Na przykład z diagnoz z
matematyki, które były przeprowadzane w ramach programu „Lepsza Szkoła” trzykrotnie w
ciągu roku szkolnego w klasach IV-VI wynika w z raportu progresywnego dla klasy IV, iż
wyniki utrzymują się średnio na takim samym poziomie jak wyniki ogólnopolskie i jest to
stanina 5 (poziom średni). Cieszą wyniki klasy V, które utrzymują się na poziomie wysokim
lub wyżej średnim w staninie 6, gdyż są o kilka procent wyższe niż wyniki ogólnopolskie.
Natomiast niezadowalające są wyniki klasy VI z matematyki, gdyż utrzymują się na poziomie
bardzo niskim i są niższe niż wyniki ogólnopolskie. Z języka angielskiego wyniki są
zadowalające, gdyż na wstępie klasy IV wynik średni wynosił 3,5 (73 %), a na koniec roku
szkolnego wzrósł do 3,7, w klasie V na koniec roku szkolnego wynik średni wyniósł 3,3, a w
VI 3,6. Z języka polskiego w klasie IV z diagnozy wstępnej uczniowie uzyskali 69 %. Najlepiej
z tego przedmiotu wypadła analiza i interpretacja tekstów kultury, a najsłabiej odbiór
wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Z przyrody diagnoza wstępna dała
bardzo dobry wynik średni klasy IV - 80,5 %, również diagnoza końcowa – 80 %. Niestety w
klasie V na koniec roku szkolnego średni wynik diagnostyczny był dość niski – 54 %, a w VI
średni – 63 %. Z diagnozy wstępnej z historii w klasie IV wynik średni był bardzo dobry –
15
około 87 %. W oddziale przedszkolnym została we wrześniu i w październiku prowadzona
diagnoza obserwacyjna, w której zbadano 6 dzieci. Wszystkie dzieci osiągały poziom
przeciętny. Podobna diagnoza na koniec roku szkolnego ukazała lepsze wyniki, gdyż 4
dzieci osiągnęło już poziom wysoki i 2 nadal średni, a największy rozwój nastąpił w
sprawności motorycznej i koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz w samodzielności. W klasie I
diagnoza wstępna przeprowadzona we wrześniu 2015 r. dała wysokie poziomy u wszystkich
dzieci (największy rozwój nastąpił w sprawności fizycznej oraz poznawczej), a niewielkie
trudności pojawiły się w umiejętnościach matematycznych. Również w badaniach końcowych
w
klasie I pojawiły się wysokie wyniki średnie: 90 % z języka polskiego oraz 86 % z
matematyki. W klasie III w edukacji matematycznej w badaniu wstępnym 1 uczeń spełnił
wymagania powyżej oczekiwań, a pozostali zgodnie z oczekiwaniami; w edukacji
polonistycznej w tej klasie były na wstępie 2 osoby powyżej oczekiwań, a reszta zgodnie z
oczekiwaniami. Na koniec roku szkolnego w klasie III badanie wyników nauczyciela zastąpiło
badanie diagnostyczne OBUT, którego wyniki zostały opisane w dalszej części raportu.
Wszystkie te diagnozy i badania diagnostyczne zostały szczegółowo przeanalizowane,
wyciągnięto z nich wnioski i rekomendacje. Wszystkie ich raporty dołączono jako załączniki
do niniejszego raportu ewaluacji.
Z przeprowadzonej obserwacji struktury zespołów zadaniowych szkoły dowiadujemy
się, że istnieje zespół ds. analizy wyników sprawdzianów klasy VI, w składzie: Tomasz
Czarczyński, nauczyciel matematyki, jako przewodniczący, a jako członkowie: Mirosław
Trześniowski, nauczyciel języka polskiego w klasie VI, Bożena Radlińska, dyrektor i
nauczyciel języka polskiego w klasach IV i V oraz Barbra Bednarczuk, nauczyciel języka
angielskiego w klasach IV-VI i wychowawca klas VI, głównym a dowodem na to są protokoły
zebrań Rady Pedagogicznej, podczas których po pierwsze powołano taki zespół, dalej w
kolejnych zebraniach przewodniczący tego zespołu lub jego członkowie dzielili się z
pozostałymi nauczycielami zebranymi wynikami, analizami i wnioskami ze sprawdzianów
próbnych, które tworzone były wcześniej na zebraniach tego zespołu, co zostało
zaprotokołowane. Dogłębne analizy sprawdzianów próbnych klasy III oraz klasy V-VI
dowodzą, że formułowane są szczegółowe wnioski z analiz, a następnie są one
systematycznie wdrażane, o czym świadczą konkretne rekomendacje do pracy z uczniami.
W zasadniczym stopniu formułowane wnioski uwzględniają możliwości uzyskiwania przez
uczniów lepszych wyników w nauce i przyczyniają się do poprawy wyników uczniów. Wnioski
i rekomendacje są realizowane planowo i systematycznie na lekcjach i zajęciach
dodatkowych w trakcie całego roku szkolnego. W najważniejszych w tym roku szkolnym
sprawdzianach ogólnopolskich uczniowie klasy III w OBUT (Kompetencje Trzecioklasistów
IBE) 2016 r. uzyskali następujące zadowalające wyniki: z części z języka polskiego średni
wynik to 71 % z matematyki: 81 %, a z przyrody 76 % na 6 uczniów piszących obie części, a
16
na sprawdzianie z Operonu trzecioklasiści zdobyli z języka polskiego 75 % (o 1 % więcej niż
średni wynik ogólnopolski). Niepokojące były tutaj wyniki z matematyki – 55 % (ogólnopolski
wynik to 68 %) oraz z przyrody 64 % (wynik ogólnopolski o 11 % wyższy). Natomiast
uczniowie klasy V w IBE (Kompetencje Piątoklasistów) uzyskali średni wynik z języka
polskiego: 73 %, z matematyki: 63 % i z przyrody 52 % Natomiast klasa VI na sprawdzianie
szóstoklasistów przeprowadzonym 5 kwietnia 2016 r. uzyskała z I części średni wynik 56 %,
w tym z języka polskiego 72 %, a z matematyki 40 %, a z II części, czyli z języka
angielskiego 73 % Ten średni wynik szkoły z I części jest nieznacznie niższy niż średnia
gminy – 59 %, średnia województwa, powiatu i kraju, ale wyraźnie niższy z matematyki niż
wyniki ogólnopolskie i ogólnie mieści się w staninie 4. Niestety jednocześnie należy zwrócić
uwagę, na to, iż niektórzy uczniowie klasy VI otrzymali bardzo niskie wyniki, znacznie
odbiegające od średniej klasy z matematyki, co znacznie obniżyło wynik całościowy klasy.
Wyniki z II części sprawdzianu, czyli z języka angielskiego jest natomiast zadowalający
(wyraźnie wyższy niż średnia gminy), a wynik z języka polskiego jest wynikiem na poziomie
średnim (nieznacznie wyższym niż średni gminy). Wszystkie te wyniki i zestawienia zostały
dołączone do niniejszego raportu jako załączniki. Poza tym w trakcie roku szkolnego
systematycznie
organizowano
i
przeprowadzano
liczne
próbne
sprawdziany
wewnątrzszkolne (w większości ogólnopolskie): było ich 5 w klasie VI i 1 w klasie V. Z
zestawienia tych sprawdzianów można sformułować następujące ogólne wnioski, a
mianowicie wyniki klasy VI na sprawdzianach próbnych ulegały stopniowej bardzo niewielkiej
poprawie, gdyż obserwowano systematyczny ich procentowy niewielki wzrost (z matematyki
była to tendencja nieznacznie wzrastająca, a z języka polskiego stagnacja). Niestety w
ostatnim tygodniu marca nastąpił niespodziewany spadek wyniku, który być może przełożył
się na wynik sprawdzianu zewnętrznego. Wyniki tych sprawdzianów próbnych i ich wnioski
są dołączone jako załączniki do tego raportu. W związku z utrzymującymi się ogólnie niskimi
wynikami ze sprawdzianów próbnych klasy VI i diagnoz w tej klasie z przedmiotu
matematyka (także ze względu na stale bardzo niskie wyniki niektórych uczniów tej klasy z
matematyki) został sporządzony w czerwcu plan naprawczy z przedmiotu matematyka, który
będzie obowiązywał w kolejnej klasie VI w roku szkolnym 2016/2017 i ma na celu
uchronienie uczniów przed zaistnieniem takiego niekorzystnego zjawiska. Plan ten zawiera
szczegółowe rozwiązania wieloetapowe i wielopoziomowe oraz w swoich rekomendacjach
odnosi się do szczegółowych umiejętności matematycznych – został załączony do tego
raportu. Po analizie dokumentacji zespołu ds. sprawdzianów klasy VI należy stwierdzić, iż
sprawdzany próbne organizowane były w warunkach i zgodnie ze standardami i wytycznymi
CKE, w oparciu o arkusze sprawdzianów próbnych nowej formuły, która od roku szkolnego
2014/2015 obowiązuje uczniów, z wydawnictw GWO, WSiP, Operon, także na podstawie i
na arkuszach sprawdzianów szóstoklasistów z CKE tylko według nowej formuły – były to z
17
reguły sprawdziany ogólnopolskie. Wszystkie te sprawdziany zostały zestawione w całość, a
ich wyniki ogólnopolskie zostały szczegółowo porównane z wynikami szkolnymi i wyciągnięto
z nich uogólnione końcowe wnioski. Rodzicom przekazane zostały wydruki z wynikami
punktowymi i wykazem umiejętności, które uczeń nabył w stopniu wystarczającym oraz tymi,
nad którymi musi jeszcze popracować. Należy stwierdzić, że przy analizie sprawdzianów
próbnych dokonywano analizy ilościowej i polegała ona na rozpatrywaniu indywidualnych
wyników uczniów oraz porównywaniu ich z wynikami klasy. Przedstawiony był także średni
wynik szkoły ze sprawdzianu klasy VI z dnia 5 kwietnia 2016 r. na tle wyników gminy,
powiatu, województwa, i kraju. Analiza jakościowa polegała m.in. na ocenie współczynnika
łatwości poszczególnych zadań oraz wskazania wyników procentowych z następujących
przedmiotów szkolnych: język polski, matematyka i język angielski. Przeprowadzana analiza
wyników sprawdzianów wykorzystywana była w celu formułowania wniosków do dalszej
pracy, a odpowiedzialni za ich realizację byli nauczyciele przedmiotów, których dany
sprawdzian dotyczył. Wnioski wypracowane podczas analizy wskazują obszary, umiejętności
i zadania, które potencjalnie są dla konkretnych uczniów najtrudniejsze do opanowania, czy
też na poziomie całej klasy stanowią słabe strony klasy i dają nauczycielowi wskazówkę do
zwrócenia szczególnej uwagi na nie w późniejszym wdrażaniu wniosków. Każdorazowo
uczniowie otrzymują pełną informacje zwrotną wraz ze wskazaniem obszarów wiedzy i
umiejętności wymagających doskonalenia. Wyniki sprawdzianów próbnych porównywane są
także z wynikami oceniania wewnątrzszkolnego. Wnioski sformułowane po każdej analizie
sprawdzianu próbnego lub innej diagnozy wdrażane są w szkole m.in. poprzez konkretne
zestawy zadań, karty pracy zawierające te umiejętności na lekcjach i jako prace domowe,
poprzez wytłumaczenie najważniejszych błędów klasy przy całej klasie, konsultacje
indywidualne dla uczniów zainteresowanych, wyjaśnianie poprawnych metod dla całej klasy,
poprawianie zadań przez uczniów indywidualne i w klasie, następnie ich utrwalanie, dalsze
rozwijanie, wielokrotne odwoływanie się do analogicznych zadań i umiejętności co pewien
czas, także poprzez modyfikację metod i form pracy z uczniami. Wnioski i wdrażanie
wniosków jest dokumentowane po każdym sprawdzianie próbnym i diagnozie. Najcenniejsze
jest to, że nauczyciele systematycznie doskonalą umiejętności uczniów, zwiększając
proporcjonalnie liczbę zadań dotyczących zagadnień, z którymi były największe problemy
oraz zwiększając liczbę ćwiczeń praktycznych, które najsłabiej wypadły na sprawdzianie.
Wprowadzają także zadania o różnym stopniu trudności i motywują uczniów do szukania
wielu metod rozwiązania tego samego zadania. Dbają również o poprawność językową prac
pisemnych uczniów, zwracając uwagę na prawidłowe słownictwo. Nauczyciele szczegółowo
na swoich przedmiotach analizują także błędy logiczne uczniów. Zadania, z którymi
uczniowie mieli problemy, których nie zrozumieli zostają szczegółowo wyjaśnione. Na tej
podstawie szóstoklasiści są na bieżąco zorientowani, jakie posiadają braki w wiadomościach
18
i umiejętnościach. Potwierdzają to sami uczniowie. W ramach tzw. zajęć pozalekcyjnych
nauczyciele prowadzą w klasach IV-VI zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze
i koła
zainteresowań oraz inne zajęcia pozalekcyjne udokumentowane, przygotowujące uczniów
do sprawdzianów, których programy uwzględniają wnioski z analizy wyników sprawdzianów
kompetencji (próbnych i właściwych) i wdrażanie tych wniosków. Analiza dokumentacji
nauczycieli wskazuje na to, że dokonują oni tego w sposób ciągły przez cały rok szkolny, a
analizy efektów wdrażanych wniosków tworzą na własny użytek. Analizując dokumentację
zawierającą wyniki sprawdzianów i średnie ocen końcowych można stwierdzić, że nie
zawsze one pokrywają się. Wynika to z tego, że niektórzy uczniowie bardzo przeżywają
pisanie danego sprawdzianu, odbywa się to w warunkach i okolicznościach nie do końca
sprzyjających, co wpływa niekorzystnie na późniejszy jego wynik. Zależy to także od wielu
czynników m.in. środowiskowych oraz możliwości intelektualnych poszczególnych uczniów
danych klas w danym roku szkolnym. Fakt ten potwierdza często duża różnica między
średnimi wynikami sprawdzianu w klasie, a pomiędzy niektórymi uczniami. Wnioski z analizy
sprawdzianów są wdrażane w szkole również poprzez weryfikację stosowanych metod i form
pracy z uczniami na zajęciach lekcyjnych i dodatkowych. Nauczyciele stosują różne formy
pomocy uczniom (zgodnie z ich potrzebami) oraz udzielają rodzicom licznych wskazówek do
pracy z dzieckiem.
19
4. Podsumowanie
W przeprowadzonej w szkole ewaluacji sformułowano następujące wnioski końcowe:
MOCNE STRONY:
Wymaganie 5 i Wymaganie 11
1. W szkole uczniowie czują się bezpiecznie.
2. Ogólny stan techniczny budynku i urządzeń gwarantuje uczniom bezpieczny pobyt w
szkole, jest systematycznie kontrolowany pod względem BHP i wszelkie stwierdzone
w wyniku kontroli usterki są na bieżąco usuwane.
3. Nauczyciele w sposób prawidłowy pełnią dyżury, podczas których zauważają
niewłaściwe zachowania uczniów i odpowiednio na nie reagują.
4. Wychowawcy zapoznają uczniów z normami zachowań i kryteriami oceny w tym
zakresie.
5. Uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje.
6. WSO jasno określa kryteria ustalania oceny z zachowania.
7. Szkoła
podejmuje
różnorodne
działania
w
zakresie
zapewnienia
poczucia
bezpieczeństwa wśród uczniów.
8. Działania w zakresie identyfikowania i eliminowania zagrożeń zawarte są w
Programie Profilaktycznym Szkoły, Programie Wychowawczym, dokumentacji
Samorządu Uczniowskiego oraz dokumentacji wychowawców.
9. Szkoła podejmuje różnorodne działania promujące pożądane zachowania uczniów.
10. Pozytywne zachowania uczniów są w szkole nagradzane.
11. Uczniowie mają możliwość brania udziału w różnorodnych konkursach promujących
pozytywne zachowania.
12. Działania
podejmowane
przez
szkołę
w
zakresie
zapewnienia
poczucia
bezpieczeństwa uczniów są trafne, spójne, dobrze ocenione przez respondentów i
akceptowane przez społeczność szkolną.
13. Szkoła systematycznie współpracuje z rodzicami i instytucjami wspomagającymi
pracę szkoły w zakresie bezpieczeństwa.
14. Szkoła organizuje i przeprowadza liczne pisemne próbne sprawdziany w klasie VI
oraz diagnozy, także diagnozy w klasie III, V oraz dokonuje diagnozy rozwoju
uczniów klas I.
15. Zespół ds. sprawdzianów klasy VI sprawdza i opracowuje próbne sprawdziany i
diagnozy i zapoznaje z nimi oraz ich wynikami Dyrektora szkoły, uczniów, rodziców i
innych nauczycieli.
20
16. Sporządzane są szczegółowe raporty, które zawierają wnioski i rekomendacje
dotyczące wiadomości i umiejętności kształconych na różnych przedmiotach
nauczania z różnych przedmiotów.
17. Z większości diagnoz i badań diagnostycznych wyniki na przestrzeni całego roku
szkolnego podnoszą się, a badane umiejętności uczniów systematycznie wzrastają.
18. Rekomendacje z raportów wdrażane są poprzez zmianę lub uatrakcyjnienie metod i
form pracy, zwiększenie ilości ćwiczeń i powtórzeń, uruchomienie dodatkowych zajęć.
19. Wnioski i rekomendacje z analizy wyników przedstawiane są systematycznie
Dyrektorowi szkoły, nauczycielom na RP, uczniom podczas lekcji oraz rodzicom na
zebraniach.
20. Celem dokonywanych w szkole analiz wyników sprawdzianów jest poprawa jakości
kształcenia, m.in. lepsze przygotowanie do sprawdzianów i diagnoz zewnętrznych,
uzupełnienie i utrwalenie wiedzy uczniów, doskonalenie ich umiejętności określonych
w standardach egzaminacyjnych.
SŁABE STRONY:
Wymaganie 5 i wymaganie 11
1. Niepożądane zachowania uczniów najczęściej występują podczas przerw, przed lub
po zajęciach na korytarzach, szatni, boisku i stołówce.
2. Do najliczniej występujących zachowań niepożądanych należy różnego rodzaju
agresja słowna.
3. Wielu rodziców niewystarczająco współpracuje ze szkołą w zakresie bezpieczeństwa
dzieci, przestrzegania norm społecznych, a najmniej w zakresie wypracowania ze
szkołą wspólnego zakresu kształtowanych postaw.
4. Jest grupa uczniów, która osiągają na sprawdzianach końcowych wyniki znacznie
poniżej wyniku zadawalającego, czasem rażąco niskie i bardzo odbiegające od
średniej klasy.
5. Nie wszyscy uczniowie klasy VI angażują się w proces nabywania wiadomości i
umiejętności na miarę swoich potrzeb i możliwości.
21
6. Podczas analiz wyników sprawdzianów stosuje się przede wszystkim metody
ilościowe, w niewielkim zakresie uwzględnia się czynniki kontekstowe, w tym
indywidualne i środowiskowe .
7. Wszystkie podejmowane działania są celowe, ale nie wszystkie przynoszą pożądane
efekty, o czym informują nie zawsze satysfakcjonujące wyniki sprawdzianów
próbnych w klasie VI i sprawdzianu zewnętrznego klasy VI.
8. Wnioski wdrażane po analizie wyników nie zawsze przyczyniają się do wzrostu
efektów kształcenia.
9. Rodzice nie wystarczająco interesują się wynikami sprawdzianów próbnych, diagnoz i
wynikami sprawdzianu właściwego klasy VI.
Rekomendacje do obu wymagań:
1. Należy wzmocnić współpracę z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i
profilaktycznych - zmobilizować ich do częstych kontaktów ze szkołą, szczególnie
rodziców uczniów stwarzających problemy (nierespektowanie norm społecznych,
problemy społeczne, zdrowotne, zagrożenie bezpieczeństwa);
realizacja: cały rok
szkolny, zaangażowanie: wychowawcy.
2. Kontynuować
pedagogizacje
zdiagnozowanymi
problemami
rodziców,
wybierając
klasowymi;
tematykę
realizacja:
cały
zgodnie
rok
ze
szkolny,
zaangażowanie: wychowawcy.
3. W pracy z uczniem nierespektującym przyjętych norm i zasad ściśle współpracować z
wszystkimi nauczycielami; realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie: wszyscy
nauczyciele.
4. Zwiększyć uwagę nauczycieli dyżurujących na miejsce szczególnie niebezpieczne w
szkole i przed szkołą; realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie: wszyscy
nauczyciele.
5. Konsekwentnie wzmacniać zachowania uczniów, którzy respektują przyjęte normy i
reguły - nagradzać właściwie zachowujące się dzieci; realizacja: cały rok szkolny,
zaangażowanie: wszyscy nauczyciele.
6. Kontynuować uaktualnianie i realizację uaktualnionych: Programu Wychowawczego i
Szkolnego Programu Profilaktyki; realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie:
wszyscy nauczyciele.
7. Kontynuować współpracę z instytucjami wspomagającymi pracę szkoły (Policja,
GOPS, Straż Pożarna,
Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Zamościu);
realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie: dyrektor szkoły i wszyscy nauczyciele.
22
8. utrwalać wśród uczniów zachowania asertywne mające na celu nie uleganie presji
rówieśników; realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie: wszyscy nauczyciele.
9. Systematycznie przeprowadzać badania, dotyczące poczucia bezpieczeństwa
uczniów oraz znajomości przez nich norm zachowania, uwzględniając wnioski
wynikające z badania w ramach ewaluacji wewnętrznej; realizacja: cały rok szkolny,
zaangażowanie: wychowawcy.
10. Systematycznie przypominać o zasadach bezpiecznego zachowania podczas
wykonywania ćwiczeń na lekcjach wychowania fizycznego; realizacja: cały rok
szkolny, zaangażowanie: nauczyciel wychowania fizycznego.
11. Identyfikować niewłaściwe zachowania uczniów podczas przerw i właściwie na nie
reagować; realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie: wszyscy nauczyciele.
12. Uwzględniać wnioski z analizy sytuacji wychowawczej w działaniach podejmowanych
przez szkołę; realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie: wychowawcy.
13. Należy dokonywać stałej korelacji miedzy wynikami sprawdzianu właściwego i
wynikami sprawdzianów próbnych i diagnoz oraz wynikami klasyfikacji uczniów, a
następnie formułować i wdrażać wnioski płynące z tych zestawień, następnie
dokonywać analizy efektów wdrażanych wniosków w różnych kontekstach realizacja:
cały
rok
szkolny,
zaangażowanie:
nauczyciele
przedmiotów
egzaminacyjnych i klasy III.
14. Należy zadbać o to, aby słabsi uczniowie mieli większą motywację do poprawy
swoich wyników, szczególnie zadań z testów próbnych i diagnoz, aby zwiększyć ich
zaangażowanie do uzupełniania swoich braków w wiadomościach i umiejętnościach realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie: wszyscy nauczyciele.
15. Na zebraniach z rodzicami stale przekazywać informację o wynikach uczniów oraz o
tym, w jakich obszarach mogą jeszcze bardziej wspomóc swoje dziecko - realizacja:
cały rok szkolny, zaangażowanie: nauczyciele wychowawcy.
16. Mobilizować
i motywować uczniów
klasy VI do systematycznej pracy i nauki –
realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie: wszyscy nauczyciele.
17. Dobierać metody nauczania, które będą aktywizowanie uczniów do rozwiązywania
problemów, logicznego i twórczego myślenia – realizacja: cały rok szkolny,
zaangażowanie: wszyscy nauczyciele.
18. Kontynuować prowadzenie zajęć dodatkowych w dużej ilości zgodnie z aktualnymi
potrzebami uczniów - realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie: wszyscy
nauczyciele.
19. Mobilizować rodziców do dokładniejszego i częstszego kontrolowania zeszytów
przedmiotowych i zeszytów ćwiczeń uczniów w domu i zachęcać rodziców do
23
systematycznego udziału w konsultacjach z nauczycielami poza zebraniami
szkolnymi - realizacja: cały rok szkolny, zaangażowanie: wszyscy nauczyciele,
rodzice.
Zespół ds. ewaluacji szkoły dokonał ustalenia poziomu spełnienia wymagań
poddanych ewaluacji wewnętrznej w Szkole Podstawowej w Białowoli zgodnie z
treścią rozporządzenia MEN z dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec
placówek i szkół. Ustalenia dla ewaluowanych wymagań są dla szkoły następujące:
Wymaganie 5 – poziom podstawowy
Wymaganie 11 – poziom podstawowy
24
5. Załączniki – w tym narzędzia badawcze po zebraniu danych.
Załącznik 1 – kwestionariusz ankiety dla nauczycieli – wymaganie 11
Załącznik 2 – wyniki analizy kwestionariuszy ankiet dla nauczycieli - wymaganie 11
Załącznik 3 – kwestionariusz ankiety dla rodziców – wymaganie 11
Załącznik 4 – wyniki analizy kwestionariuszy ankiet dla rodziców – wymaganie 11
Załącznik 5 – kwestionariusz ankiety dla uczniów – wymaganie 11
Załącznik 6 – wyniki analizy kwestionariuszy ankiet dla uczniów – wymaganie 11
Załącznik 7 – ankiety dla nauczycieli – wymaganie 5
Załącznik 8 - wyniki analizy ankiet dla nauczycieli – wymaganie 5
Załącznik 9 - kwestionariusz ankiety dla rodziców – wymaganie 5
Załącznik 10 - wyniki analizy kwestionariuszy ankiet dla rodziców – wymaganie 5
Załącznik 11 - kwestionariusz ankiety dla uczniów – wymaganie 5
Załącznik 12 – wyniki analizy kwestionariuszy ankiet dla uczniów – wymaganie 5
Załącznik 13 – raport sprawdzianu próbnego klasy VI z października 2015 r.
Załącznik 14 – raport sprawdzianu próbnego klasy VI z wyd. WSiP z listopada 2015 r.
Załącznik 15 - raport sprawdzianu próbnego klasy VI z wyd. GWO z grudnia 2015 r.
Załącznik 16 – raport sprawdzianu próbnego klasy VI z wyd Operon ze stycznia 2016 r.
Załącznik 17 – raport sprawdzianu próbnego klasy VI z marca 2016 r.
Załącznik 18 – raporty sprawdzianu klasy V z maja 2015 r. (K5 - IBE)
Załącznik 19 – raport sprawdzianu klasy III z wyd. Operon z 2016 r.
Załącznik 20 – raport OBUT klasy III z maja 2016 r.
Załącznik 21 – raport badania wyników z matematyki w klasie IV na wstępie, półrocze i
koniec roku szkolnego 2015/2016
Załącznik 22 – raport badania wyników z matematyki w klasie V na wstępie, półrocze i
koniec roku szkolnego 2015/2016
Załącznik 23 – raport badania wyników z matematyki w klasie VI na wstępie, półrocze i
koniec roku szkolnego 2015/2016
Załącznik 24 – raport badania wyników z języka polskiego w klasie IV na wstępie roku
szkolnego 2015/2016
Załącznik 25 – raport badania wyników z języka angielskiego w klasie IV na wstępie i
koniec roku szkolnego 2015/2016
Załącznik 26 – raport badania wyników z języka angielskiego w klasie V na wstępie i
koniec roku szkolnego 2015/2016
Załącznik 27 – raport badania wyników z języka angielskiego w klasie VI na wstępie i
koniec roku szkolnego 2015/2016
Załącznik 28 – raport badania wyników z przyrody w klasie IV na wstępie i koniec roku
szkolnego 2015/2016
Załącznik 29 – raport badania wyników z przyrody w klasie V na koniec roku szkolnego
2015/2016
Załącznik 30 – raport badania wyników z przyrody w klasie VI na koniec roku
szkolnego 2015/2016
Załącznik 31 – raport badania wyników z historii w klasie IV na wstępie roku szkolnego
2015/2016
Załącznik 32 – raport sprawdzianu szóstoklasistów 2015 z dnia 5 kwietnia 2016 r.
Załącznik 33 – raport diagnozy uczniów klasy I na wstępie i koniec roku szkolnego
2015/2016
Załącznik 34 – raport diagnozy dzieci z oddziału przedszkolnego na wstępie i koniec
roku szkolnego 2015/2016
Załącznik 35 – raport diagnozy uczniów klasy III na wstępie roku szkolnego 2015/2016
Załącznik 36 –protokół zebrania rady pedagogicznej – protokół z I zebrania w tym roku
szkolnym.
Załącznik 37 – zestawienie sprawdzianów próbnych w klasie VI za cały rok szkolny
Załącznik 38 – program naprawczy w klasie VI w zakresie wyników z matematyki.
25
26