Obowiązki rodziców - Kuratorium Oświaty w Lublinie

„Wpływ migracji zarobkowej rodziców
na sytuację dziecka pozostawionego w
kraju”
KURATORIUM OŚWIATY W LUBLINIE
18 grudnia 2009
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
Obowiązki rodziców
wynikające z prawa
oświatowego
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
•
•
•
•
•
• Status rodzica w aktach prawnych o zasięgu europejskim lub
globalnym
Status prawny rodzica określają również inne akty prawne o zasięgu
europejskim lub globalnym. Polska z racji swych związków z
Wspólnotą Europejską i przynależności do ONZ honoruje m.in. :
Powszechną Deklarację Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 roku,
Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych
Wolności z 4 listopada 1950 roku
Deklarację Praw Dziecka ONZ z 1959 roku
Uchwałę Parlamentu Europejskiego o Wolności Wychowania we
Wspólnocie Europejskiej z dnia 14 marca 1984 roku
Konwencję o Prawach Dziecka ONZ z 20 listopada 1989 roku
(obowiązuje w Polsce od 1991 roku)
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
• Zapewniają one dziecku prawo do wychowania i nauki w ramach
szkolnictwa odpowiadającego różnorodności ludzi oraz ich potrzebie
swobodnego rozwoju. W odniesieniu do dzieci w wieku szkolnym
odpowiada to współtworzeniu tego rodzaju szkolnictwa przez rodziców,
warunkujących istotę swobody swoich dzieci.
Wpływ rodziców na proces edukacji inicjowany przez szkołę i dotyczący ich
dzieci, określony w tych dokumentach, zamyka się w trzech aspektach:
• prawo rodziców do określania wychowania i rodzaju nauczania ich
małoletnich dzieci,
• prawo rodziców do wyboru szkoły dla dziecka,
• prawo rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z ich przekonaniami
religijnymi (w związku z tym - wyboru odpowiedniej szkoły), przy czym
dziecko musi mieć zapewniony dostęp także do szkoły, w której nie jest
uprzywilejowana żadna religia i żaden światopogląd.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej a prawa rodziców
• Odpowiedzialność za dziecko jest naturalnym prawem rodzica. Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej prawa rodziców ujmuje w nawiązaniu do ochrony wolności przekonań, praw
ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych obywatela, rodziny, dziecka.
• Art. 48.
1. Rodzice mają prawo do wychowania swoich dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami.
Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego
sumienia i wyznania oraz jego przekonania.
2. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w przypadkach
określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.
• Art. 53.
3. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego
zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
• Art. 70.
3. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne. Obywatele i
instytucje mają prawo zakładania szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych oraz
zakładów wychowawczych (...).
4. Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym
celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów
i studentów (...).
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
• Art. 71.
1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny.
Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza
wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz
publicznych.
2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz
publicznych, której zakres określa ustawa.
• Art. 72.
1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od
organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem,
wyzyskiem i demoralizacją.
2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz
publicznych.
3. W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby
odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości
uwzględnienia zdania dziecka.
4. Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
PRAWO DO NAUKI
W artykule 70 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
zostało ustanowione prawo do nauki, które do 18 roku życia połączone jest z
obowiązkiem nauki:
• Art. 70.
• Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa. Sposób
wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa.
• Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Ustawa może dopuścić
świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za
odpłatnością.
• Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne.
(…).
• Art. 83.
Każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej
Polskiej.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
Podobnie, o prawie do nauki czytamy w Konwencji o prawach dziecka
przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20
listopada 1989r. i ratyfikowanej przez Polskę:
• Artykuł 3
1: We wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez
publiczne lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze
administracyjne lub ciała ustawodawcze, sprawą nadrzędną będzie
najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka.
2. Państwa-Strony działają na rzecz zapewnienia dziecku ochrony i opieki w
takim stopniu, w jakim jest to niezbędne dla jego dobra, biorąc pod
uwagę prawa i obowiązki jego rodziców, opiekunów prawnych lub
innych osób prawnie za nie odpowiedzialnych, i w tym celu będą
podejmowały
wszelkie
właściwe
kroki
ustawodawcze
oraz
administracyjne.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
• Art. 14.
2. Państwa-Strony będą respektowały prawa i obowiązki rodziców lub, w odpowiednich
przypadkach, opiekunów prawnych odnośnie do ukierunkowania dziecka w korzystaniu
z jego prawa w sposób zgodny z rozwijającymi się zdolnościami dziecka.
• Art. 18.
1. Państwa-Strony podejmą wszelkie możliwe starania dla pełnego uznania zasady, że
oboje rodzice ponoszą wspólną odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka.
Rodzice lub w określonych przypadkach opiekunowie prawni ponoszą główną
odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka. Jak najlepsze zabezpieczenie
interesów dziecka ma być przedmiotem ich największej troski.
2. W celu zagwarantowania i popierania praw zawartych w niniejszej konwencji PaństwaStrony będą okazywały odpowiednią pomoc rodzicom oraz opiekunom prawnym w
wykonywaniu przez nich obowiązków związanych z wychowywaniem dzieci oraz
zapewnią rozwój instytucji, zakładów i usług w zakresie opieki nad dziećmi.
3. Państwa-Strony będą podejmowały wszelkie właściwe kroki dla zapewnienia dzieciom
pracujących rodziców prawa do korzystania z usług instytucji i zakładów w zakresie
opieki nad dziećmi, do których są one uprawnione
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
Artykuł 28
1. Państwa-Strony uznają prawo dziecka do nauki i w celu stopniowego realizowania
tego prawa na zasadzie równych szans, w szczególności:
a) uczynią nauczanie podstawowe obowiązkowym i bezpłatnym dla wszystkich;
b) będą popierać rozwój różnorodnych form szkolnictwa średniego, zarówno
ogólnokształcącego, jak i zawodowego, uczynią je dostępnymi dla każdego
dziecka oraz podejmą odpowiednie kroki, takie jak wprowadzenie bezpłatnego
nauczania oraz udzielanie w razie potrzeby pomocy finansowej;
c) za pomocą wszelkich właściwych środków uczynią szkolnictwo wyższe dostępnym
dla wszystkich na zasadzie zdolności;
d) udostępnią wszystkim dzieciom informacje i poradnictwo szkolne i zawodowe;
e) podejmą kroki na rzecz zapewnienia regularnego uczęszczania do szkół oraz
zmniejszenia wskaźnika porzucania nauki.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
• Art. 27.
1. Paostwa-Strony uznają prawo każdego dziecka do poziomu życia odpowiadającego
jego rozwojowi fizycznemu, psychicznemu, duchowemu, moralnemu
i społecznemu.
2. Rodzice (rodzic) lub inne osoby odpowiedzialne za dziecko ponoszą główną
odpowiedzialnośd za zabezpieczenie w ramach swych możliwości, także
finansowych, warunków życia niezbędnych do rozwoju dziecka.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
2. Paostwa-Strony będą podejmowały wszelkie właściwe środki
zapewniające, aby dyscyplina szkolna była stosowana w sposób
zgodny z ludzką godnością dziecka i z niniejszą konwencją.
3. Paostwa-Strony będą popierały i rozwijały międzynarodową
współpracę w dziedzinie oświaty, w szczególności w celu przyczyniania
się do zlikwidowania ignorancji i analfabetyzmu na świecie oraz
ułatwienia dostępu do wiedzy naukowo-technicznej i nowoczesnych
metod nauczania. W tym zakresie należy w szczególności uwzględnid
potrzeby krajów rozwijających się.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
Prawa i obowiązki rodziców
w świetle ustawy o
systemie oświaty
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
Zapisy wynikające z wybranych aktów wykonawczych
• Istnieje wiele rozporządzeń, w których określa się mniejsze bądź większe
uprawnienia rodziców w zakresie ich bezpośredniego wpływu na
funkcjonowanie placówek oświatowych.
• Należy podkreślić, że prawa i uprawnienia rodziców wynikające z tych
zapisów są jednoznacznym wskazaniem na obowiązki związane z
kontaktowaniem się rodziców lub prawnych opiekunów dziecka ze szkołą.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
• W pełnej zgodności z rozporządzeniem o ocenianiu, rodzice powinni być
zapoznani z obowiązującymi w szkole zasadami oceniania, a także
wymaganiami edukacyjnymi oraz formami i sposobami oceniania
osiąganego przez uczniów poziomu wiedzy i umiejętności. Ponadto
rodzice powinni być na bieżąco i rzetelnie informowani o osiągnięciach
lub niepowodzeniach edukacyjnych swoich dzieci.
• Kolejny z aktów prawnych, rozporządzenie w sprawie ramowych statutów
publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, mówi między innymi o
tym, że rodzice i nauczyciele powinni obowiązkowo współdziałać ze sobą
w sprawach wychowania i kształcenia dzieci. Gwarancją tego stanu rzeczy
ma być statut szkoły.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
•
•
•
•
•
Prawa indywidualne rodziców:
Rodzice ucznia niepełnoletniego mogą wnioskować o organizację nauczania religii (art.
12). Życzenie to może być wyrażone w najprostszej formie i nie musi być ponawiane.
Może natomiast zostać zmienione.
Wnioskować o organizację nauki języka, historii i kultury mniejszości narodowych i
etnicznych (art. 13, ust. 1 i 2).
Wnioskować o wcześniejsze przyjęcie do szkoły dziecka, które przed dniem 1 września
kończy 6 lat (art. 16, ust.1).
Wnioskować o odroczenie obowiązku szkolnego dziecka niepełnosprawnego do końca
roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 10 lat (art. 14
ust. 1a).
Złożyć wniosek o spełnienie obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego poza
przedszkolem/oddziałem przedszkolnym lub obowiązku szkolnego poza szkołą.
Klasyfikacja w takim przypadku dokonywana jest na podstawie egzaminów
klasyfikacyjnych (art. 16, 7a i 8).
Rodzice mogą złożyć wniosek (lub wyrazić zgodę) do dyrektora szkoły o udzielenie
zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki (art. 66, ust. 1).
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
•
•
•
•
Prawa indywidualne rodziców:
Rodzice mogą odwołać się do kuratora oświaty w ciągu 14 dni od wydanego przez
publiczną poradnię psychologiczno – pedagogiczną orzeczenia o potrzebie nauczania
indywidualnego lub potrzebie zajęć rewalidacyjno – wychowawczych (art. 71b, ust. 3 i 4).
Wnioskować o przyznanie dla ucznia pomocy materialnej o charakterze socjalnym
(stypendium szkolne dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, zasiłek szkolny dla uczniów
szkół każdego typu – art. 90c, d, e, art. 90n, ust 2, pkt 1).
Do zwrotu kosztów przejazdu dziecka sześcioletniego i opiekuna do najbliższego
przedszkola/oddziału przedszkolnego, jeżeli droga dziecka z domu do przedszkola
przekracza 3 km, a gmina nie zapewnia bezpłatnego transportu i opieki (art. 14a, ust. 3).
Do zwrotu kosztów przejazdu dziecka niepełnosprawnego i opiekuna do najbliższej
szkoły/ośrodka zapewniającego odpowiednie kształcenie dziecku niepełnosprawnemu
(jeżeli gmina nie organizuje takiego dowozu). (art. 17, ust. 3a).
Do zwrotu kosztów przejazdu ucznia do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, jeżeli
gmina nie zapewnia bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu oraz droga dziecka z
domu do szkoły przekracza 3 km w przypadku uczniów klas I – IV szkół podstawowych, a
4 km w przypadku klas V – VI szkoły podstawowej oraz uczniów gimnazjów (art. 17, ust. 2
i 3).
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
•
•
•
Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego,
obowiązek szkolny, obowiązek nauki:
Zagwarantowane Konstytucją oraz Konwencją o prawach dziecka prawo do nauki
w przepisach oświatowych rozpatrywane jest w kontekście związanych z nim
obowiązków paostwa oraz rodziców /prawnych opiekunów.
Przepis art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty stanowi, że
nauka jest obowiązkowa do ukooczenia 18 roku życia.
W artykule 15 ustawy poprzez cezurę wiekową określone zostały ramy
obywatelskiego obowiązku związanego z edukacją. Górną granicą wiekową związania
obowiązkiem nauki jest wiek 18 lat, natomiast dolną granicę wyznacza wiek 6 lat – to
jest wiek rozpoczęcia obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego
ustanowionego na mocy art. 14 ust. 3 ustawy o systemie oświaty.
Obowiązek związany z nauką wyznacza zatem wiek 6-18 lat. Obowiązek ten realizuje
się pod postacią kolejno obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego (art. 14
ust. 3 ustawy o systemie oświaty), obowiązku szkolnego (art. 15 ust. 2 ustawy o
systemie oświaty) oraz obowiązku nauki (art. 16 ust. 5a ustawy o systemie oświaty).
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
• Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny
oraz obowiązek nauki może być realizowany w kraju lub spełniany
przez uczęszczanie do przedszkoli lub szkół za granicą.
• Wyjątkiem od zasady spełniania obowiązku w szkole jest spełnianie przez
dziecko obowiązku poza szkołą. Na wniosek rodziców dyrektor szkoły
podstawowej lub gimnazjum, w obwodzie których mieszka dziecko wydaje
zezwolenie na spełnianie przez dziecko odpowiednio obowiązku szkolnego
lub obowiązku nauki poza szkołą oraz określa warunki jego spełniania.
• Obowiązek szkolny realizowany jest poprzez uczęszczanie do szkoły
podstawowej i gimnazjum, w których obwodzie dziecko mieszka. Dzieci
spoza danego obwodu mogą być przyjmowane w miarę dysponowania przez
szkołę wolnymi miejscami.
• Podstawowym sposobem realizacji obowiązku jest uczęszczanie do
przedszkola/szkoły.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
Obowiązki rodziców
• Zakres obowiązków rodziców dziecka podlegającego obowiązkowi
szkolnemu wyznacza art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty. Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu
są obowiązani do:
– dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły;
– zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne;
– zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowywanie
się do zajęć szkolnych;
– informowania, corocznie w terminie do dnia 30 września każdego
roku, dyrektora szkoły podstawowej lub gimnazjum, w obwodzie
których dziecko mieszka, o realizacji obowiązku szkolnego
spełnianego za granicą;
– zapewnienia dziecku realizującemu obowiązek szkolny poza szkołą na
podstawie zezwolenia dyrektora szkoły, warunków nauki określonych
w zezwoleniu na pozaszkolną realizację tego obowiązku;
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
•
Natomiast zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy rodzice dziecka podlegającego
obowiązkowi nauki są zobowiązani informować wójta gminy (burmistrza,
prezydenta miasta) na terenie, której dziecko mieszka, o formie spełniania
obowiązku nauki i zmianach w tym zakresie, jednak tylko w przypadku gdy
organ ten wystąpi do rodziców z żądaniem przedstawienia takiej informacji.
Niespełnianie obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku
szkolnego, obowiązku nauki podlega egzekucji w trybie przepisów o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji, tj. podlega sankcjom na podstawie
przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji. Przez pojęcie niespełnienia obowiązku szkolnego, obowiązku nauki i
rocznego przygotowania przedszkolnego należy rozumieć nieusprawiedliwioną
nieobecność w okresie jednego miesiąca na co najmniej 50% zajęć, tj.:
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
• obowiązkowych zajęć edukacyjnych w przedszkolu (oddziale
przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej), szkole
podstawowej, gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej lub placówce,
a także
• obowiązkowych zajęć w przypadku spełniania obowiązku nauki po
ukończeniu gimnazjum przez uczęszczanie na zajęcia do publicznej
lub niepublicznej szkoły ponadgimnazjalnej lub w celu przygotowania
zawodowego.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
Obowiązki dyrektorów szkół
Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
oświaty dyrektorzy publicznych szkół podstawowych i gimnazjów
kontrolują spełnianie obowiązku szkolnego przez dzieci zamieszkujące
w obwodach tych szkół, co oznacza:
• kontrolę wykonania przez rodziców dziecka czynności związanych ze
zgłoszeniem dziecka do szkoły,
• kontrolę zapewnienia przez rodziców dziecka regularnego uczęszczania
dziecka na zajęcia szkolne,
• kontrolę powiadamiania przez rodziców dziecka o formie spełniania
obowiązku szkolnego za granicą.
• Dyrektorzy publicznych szkół podstawowych i gimnazjów prowadzą
ewidencję spełniania obowiązku szkolnego.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
•
•
•
•
•
UCZEŃ POWRACAJĄCY Z ZAGRANICY
Rodzice powracający do Polski po okresie pobytu za granicą mają obowiązek
zapisać dzieci do szkoły, jeśli są to dzieci podlegające obowiązkowi nauki lub
obowiązkowi szkolnemu (7-18 lat). Dotyczy to również dzieci 6-letnich, które są
objęte obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego realizowanego w
przedszkolach i w szkołach.
Zasady przyjmowania do szkół uczniów, którzy uczęszczali do szkoły za granicą
reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004
r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz
przechodzenia z jednych typów szkół do innych.
Zgodnie z
19 ust. 1 pkt 3 wymienionego wyżej rozporządzenia uczeń, który
uczęszczał do szkoły za granicą przyjmowany jest do klasy programowo wyższej w
szkole podstawowej, gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, na podstawie
następujących dokumentów:
świadectwa (zaświadczenia) wydanego przez szkołę za granicą
ostatniego świadectwa szkolnego wydanego w Polsce,
w oparciu o te świadectwa ustala się sumę lat nauki szkolnej ucznia.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
W szczególnie uzasadnionych przypadkach (np. znaczące różnice
programowe pomiędzy szkołą, do której uczeń uczęszczał i do której
ma być przyjęty) rodzice mogą wystąpić do dyrektora szkoły z
wnioskiem o przyjęcie dziecka do klasy programowo niższej niż
wynika to z sumy lat jego nauki szkolnej.
• Rodzice ucznia występują do dyrektora szkoły z podaniem
o przyjęcie dziecka do szkoły. Do podania należy dołączyć ww.
dokumenty przetłumaczone na język polski. Warto podkreślić, iż w
przypadku uczniów powracających z zagranicy i przyjmowanych do
szkół ponadgimnazjalnych nie stosuje się obowiązujących zasad
rekrutacji. O przyjęciu ucznia do szkoły decyduje wyłącznie
dyrektor.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
• Legalizacja dokumentów
W przypadku ukończenia szkół polskich i kontynuowania nauki za granicą
wymagana jest legalizacja świadectw, dyplomów i indeksów, o której
mowa w 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z
dnia 14 marca 2005 r. w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw,
dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposobu dokonywania
ich sprostowań i wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji
dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad
odpłatności za wykonywanie tych czynności.
• Legalizacji świadectw, dyplomów i indeksów przeznaczonych do obrotu
prawnego z zagranicą, wydawanych przez szkoły, dokonuje kurator
oświaty właściwy ze względu na siedzibę szkoły, która wydała dokument.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
Legalizacji świadectw dojrzałości, aneksów do świadectw dojrzałości,
dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, zaświadczeń oraz
świadectw ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum
ogólnokształcącego
na
podstawie
egzaminów
eksternistycznych
przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą, wydawanych przez
komisje okręgowe oraz świadectw wydawanych przez szkoły, zespoły
szkół i szkolne punkty konsultacyjne przy przedstawicielstwach
dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach
wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje minister właściwy do
spraw oświaty i wychowania.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
Prawa i obowiązki rodziców w świetle przepisów Kodeksu Rodzinnego i
Opiekuńczego
Władza rodzicielska jest to ogół obowiązków i praw rodziców względem
dziecka mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenie jego
interesów. Władza ta obejmuje kompetencje rodziców zarówno w odniesieniu do
osoby dziecka, jak i do jego majątku. Władza rodzicielska powstaje z chwilą
narodzin dziecka. W zakresie władzy rodzicielskiej na szczególną uwagę
zasługują:
Art. 92: Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.
Art. 93 par. 1: Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.
Art. 97 par. 2: O istotnych sprawach dziecka, rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku
porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.
Art. 95 par. 1: Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do
wykonywania pieczy na osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka.
Par. 2: Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo.
Par. 3: Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i
interes społeczny.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
• Dobro dziecka i interes społeczny wymagają m.in. uzyskania przez
nie odpowiedniego wykształcenia, kwalifikacji, przygotowania do
funkcjonowania w grupie, do życia w społeczeństwie, do założenia
rodziny.
• Dziecko powinno więc m.in. uczęszczać do szkoły i prawidłowo
realizować obowiązek szkolny, a rodzice powinni nadzorować
realizację tego obowiązku i współpracować w tym zakresie ze
szkołą i innymi instytucjami np. poprzez udział w zebraniach
szkolnych i indywidualną współpracę z nauczycielami.
• Niedopełnianie tego obowiązku, zwłaszcza gdy dziecko ma trudności
w nauce lub nie realizuje obowiązku szkolnego, jest naruszeniem art.
95 KRiO, gdyż władza rodzicielska nie jest należycie wypełniana.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
•
•
Art. 98 par. 1: Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka
pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod
władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działad
samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.
Rodzice reprezentują dziecko przed organami paostwowymi, urzędami,
osobami prawnymi w pełnym zakresie prawa.
Dotyczy to również szkoły jako instytucji samorządowej. Decyzja o
zmianie szkoły przez niepełnoletniego ucznia np. może byd podjęta
tylko przez rodziców. Rodzice są również reprezentantami prawnymi
dziecka w stosunku do osoby/osób lub instytucji domagających się
naprawy szkody lub odszkodowania za straty i szkody wyrządzone przez
dziecko.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
Karta Praw i Obowiązków Rodziców w Europie
• Status rodzica - członka szkolnej i lokalnej społeczności - dobrze ilustruje
deklaracja Europejskiego Stowarzyszenia Rodziców (European Parents’
Association) pod nazwą Karta Praw i Obowiązków Rodziców w Europie.
• Dokument ten został przyjęty przez EPA w grudniu 1992 roku.
Z wypełniającymi go postulatami zwrócono się wówczas do Komisji
Europejskiej, Rady Ministrów, Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z
prośbą o ich poparcie i pomoc w realizacji. Dokument nie ma charakteru
prawnego, jednak wywiera znaczący wpływ na politykę społeczną w krajach
członkowskich Unii Europejskiej.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
2.
3.
4.
• Karta Praw i Obowiązków Rodziców w Europie
1. Rodzice mają prawo do wychowywania swoich dzieci w duchu tolerancji i
zrozumienia dla innych, bez dyskryminacji wynikającej z koloru skóry, rasy,
narodowości, wyznania, płci oraz pozycji ekonomicznej. Rodzice mają obowiązek
wychowywać swoje dzieci w duchu odpowiedzialności za siebie i za cały ludzki
świat.
Rodzice mają prawo do uznania ich prymatu jako "pierwszych nauczycieli" swoich
dzieci. Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w sposób odpowiedzialny
i nie zaniedbywać ich.
Rodzice mają prawo do pełnego dostępu do formalnego systemu edukacji dla swoich
dzieci
z
uwzględnieniem
ich
potrzeb,
możliwości
i
osiągnięć.
Rodzice mają obowiązek zaangażowania się jako partnerzy w nauczaniu ich dzieci
w szkole.
Rodzice mają prawo dostępu do wszelkich informacji o instytucjach oświatowych,
które mogą dotyczyć ich dzieci. Rodzice mają obowiązek przekazywania wszelkich
informacji szkołom, do których uczęszczają ich dzieci, informacji dotyczących
możliwości osiągnięcia wspólnych( tj. domu i szkoły) celów edukacyjnych.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
5. Rodzice mają prawo wyboru takiej drogi edukacji dla swoich dzieci, która
jest najbliższa ich przekonaniom i wartościom uznawanym za najważniejsze
dla rozwoju ich dzieci. Rodzice mają obowiązek dokonania świadomego
wyboru drogi edukacyjnej, jaką ich dzieci powinny zmierzać.
6. Rodzice mają prawo domagania się od formalnego systemu edukacji tego, aby
ich dzieci osiągnęły wiedzę duchową i kulturową. Rodzice mają obowiązek
wychowywać swoje dzieci w poszanowaniu i akceptowaniu innych ludzi i ich
przekonań.
7. Rodzice mają prawo wpływać na politykę oświatową realizowaną w szkołach
ich dzieci. Rodzice mają obowiązek osobiście włączać się w życie szkół ich
dzieci i stanowić istotną część społeczności lokalnej.
8. Rodzice i ich stowarzyszenia mają prawo wydawania opinii i przeprowadzania
konsultacji z władzami odpowiedzialnymi za edukację na wszystkich
poziomach ich struktur. Rodzice mają obowiązek tworzyć demokratyczne,
reprezentatywne organizacje na wszystkich poziomach. Organizacje te będą
reprezentowały rodziców i ich interesy.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
9. Rodzice mają prawo do pomocy materialnej ze strony władz
publicznych, eliminującej wszelkie bariery finansowe, które mogłyby
utrudnić dostęp ich dzieci do edukacji. Rodzice mają obowiązek
poświęcać swój czas i uwagę swoim dzieciom i ich szkołom, tak aby
wzmocnić ich wysiłki skierowane na osiągnięcie określonych celów
nauczania.
10. Rodzice mają prawo żądać od odpowiedzialnych władz publicznych
wysokiej jakości usługi edukacyjnej. Rodzice mają obowiązek
poznać siebie nawzajem, współpracować ze sobą i doskonalić swoje
umiejętności "pierwszych nauczycieli" i partnerów w kontakcie:
szkoła - dom.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
• "Karta" stanowi próbę określenia miejsca rodziców w procesie edukacji
ich dzieci, określa też, jakie są oczekiwane (w opinii rodziców i
współpracujących z EPA naukowców) relacje między nimi a szkołą i
władzami ingerującymi w problemy oświaty.
• Obowiązki nałożone na siebie przez rodziców wskazują na oczekiwanie
ścisłej, pożytecznej współpracy ze szkołą, także w zakresie ich
współuczestnictwa w procesie edukacji dzieci.
• W sformułowanych w Karcie prawach rodzice wyrażają pragnienie
traktowania ich, jak świadomych partnerów w prowadzeniu owego
procesu. W treści zapisów daje się zauważyć niezmiernie głęboką
potrzebę włączenia się w szkolną edukację dziecka, widać determinację
w dochodzeniu do jej realizacji.
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
•
•
•
•
•
•
•
•
Lista przydatnych linków:
Informacje o szkołach poza granicami Polski oraz o systemach edukacji w Europie:
Portal Polska Szkoła: http://www.polska-szkola.pl/ ; http://www.polskaszkola.pl/mod/data/view.php?d=16
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Systemy edukacyjne w Europie:
http://www.socrates.org.pl/socrates2/index1.php?dzial=9&node=9&doc=1000127
http://www.socrates.org.pl/socrates2/index1.php?dzial=9&node=9&doc=1000603
Zespół Szkół dla Dzieci Obywateli Polskich Czasowo Przebywających za Granicą:
http://www.spzg.pl/ ; http://www.spzg.pl/Organizacja%20roku/Organizacjaroku.htm
Polonijne Centrum Nauczycielskie w Lublinie: http://www.pcn.lublin.pl/pcn/intro.php
Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej
http://www.buwiwm.edu.pl/index.htm
„Wpływ migracji zarobkowej rodziców na sytuację
dziecka pozostawionego w kraju”
• Dziękuję za uwagę…….