doc14a. załącznik - Plan Odnowy Miejscowosci Owińsk
download 
Reklamacja Transkrypt
14a. załącznik - Plan Odnowy Miejscowosci Owińsk
Załącznik do Uchwały Rady Gminy z dnia……………. Plan Odnowy Miejscowości Owińska na lata 2010-2013 1411 Gmina Czerwonak Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Wstęp Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działań słuŜących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i róŜnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich. Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najwaŜniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i Ŝycia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”. Plan Odnowy Miejscowości Owińska przedstawia sytuację społeczno-ekonomiczną wsi, formułuje cele i zawiera opis strategii zmierzającej do osiągnięcia rozwoju społecznego i gospodarczego. Szacuje spodziewane efekty planowanych interwencji i wpływ na przebieg procesów rozwojowych, wskazuje kierunki zaangaŜowania środków funduszy strukturalnych i środków własnych Gminy Czerwonak. W poniŜszym opracowaniu, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013 (Dz.U. Nr 38 poz. 220 z późniejszymi zmianami) zawarto charakterystykę miejscowości, inwentaryzację zasobów słuŜącą odnowie miejscowości, analizę SWOT, czyli mocne i słabe strony miejscowości oraz opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność. Plan został przygotowany na podstawie następujących dokumentów: 1. Strategia Rozwoju Gminy Czerwonak 2. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Czerwonak 3. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, 4. Wieloletni Plan Finansowy i Wieloletni Plan Inwestycyjny. 5. PROW – Uzupełnienie 6. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego programem Gmina Czerwonak 2010 2 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013 (Dz.U. Nr 38 poz. 220 z późniejszymi zmianami) We wnioskach końcowych, słuŜących opracowaniu Planu wzięto równieŜ pod uwagę wyniki debat strategicznych organizowanych metodą aktywnego planowania strategicznego, w których brali udział reprezentanci środowisk, społecznych, biznesowych, gospodarczych, samorządowych itp. Obszar i czas realizacji Planu Odnowy Miejscowości Owińska Plan obejmuje terytorialnie i administracyjnie całą miejscowość Owińska, która wchodzi w skład Gminy Czerwonak, a ta w skład powiatu poznańskiego, który z kolei leŜy w województwie wielkopolskim. Plan Odnowy Miejscowości Owińska został zakreślony na lata 2010 – 2013. Tak zdefiniowany czas realizacji obejmuje ramy czasowe Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 – 2013. Pozwala to na precyzyjne określenie zarówno harmonogramu realizacji zadań ujętych w Planie oraz koszt ich realizacji, a jednocześnie wyznacza kierunek dla tworzenia kolejnych dokumentów strategicznych, w następnym okresie programowania. Przyjęcie dłuŜszego okresu realizacji mogłoby negatywnie wpłynąć na dokładność szacunków kosztów finansowych. Zadania proponowane w planie są określeniem potrzeb zgłaszanych przez społeczność. Plan Rozwoju Lokalnego 2009-2013 będzie słuŜył jako punkt odniesienia dla działań o charakterze rozwojowym, podejmowanych z zasobów środków własnych, jak równieŜ pozwoli określić wysokość interwencji z funduszy unijnych w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”. Plan ma charakter otwarty, stąd istnieje moŜliwość dopisywania zadań, które w opinii społeczności miejscowości Owińska wpłyną korzystnie na rozwój wsi i przyczynią się do zrównowaŜonego rozwoju obszarów wiejskich. Gmina Czerwonak 2010 3 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Charakterystyka miejscowości Owińska PołoŜenie administracyjne Gmina Czerwonak to gmina wiejska połoŜona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim. W latach 1975-1998 gmina połoŜona była w województwie poznańskim. Siedziba gminy to Czerwonak. Znajduje się na północ od stolicy Wielkopolski – Poznania. Zajmuje obszar 82,2 km2, składa się z 17 wsi (11 sołectw i 3 osiedli). Według danych z 31.01.2010, gminę zamieszkuje 24 463 osób, czyniąc ją trzecią pod względem ludności gminą wiejską w Polsce (po gminach Chełmiec i Dębica). Koziegłowy oraz Czerwonak są typową "sypialnią" Poznania - znajduje się tu kilka duŜych osiedli mieszkaniowych (ponad dziesięciotysięczne Koziegłowy, są drugą co do liczby ludności wsią w Polsce). Owińska połoŜone są na 52030`41,57``N i 16058`34,10``. PrzewaŜają tutaj grunty rolne stanowiąc około 70% powierzchni obrębu, wśród gleb największy udział mają IV i V klasa bonitacyjna. Wieś Owińska liczy aktualnie 2 253 mieszkańców (dane z 31.01.2010). Rys.1 Mapa topograficzna Owińsk skala 1:65 000 (TopMapa Pietruska&Patner sp. z o.o.) Gmina Czerwonak 2010 4 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Rys historyczny Pierwsza wzmianka o miejscowości w dokumentach pochodzi z roku 1249 i wymienia nazwę Ovensko[1], jednak znaleziono w pobliŜu ślady osadnictwa datowane na IV tysiąclecie p.n.e. Od połowy XIII wieku do 1797 roku Owińska naleŜą do kasaty zakonu cysterek. Klasztor został ufundowany w latach 1242 – 1252 przez księcia Przemysła I oraz jego brata księcia Bolesława PoboŜnego dla sióstr pochodzących z Trzebnicy. W ciągu wieków dzięki licznym darowiznom majątek klasztorny bardzo się powiększył i obejmował wiele okolicznych wsi (m.in. Barcinek, Biedrusko, Bolechowo, Chludowo, Czerwonak, Dębogóra, Miękowo, Radojewo, Radzim, Skorzęcin, Trzuskotowo, Wierzonka). Na terenie klasztoru siostry prowadziły szkołę Ŝeńską. Zakonnice przebywały w klasztorze do 1835. Po II rozbiorze Polski w 1793 Owińska znalazły się pod panowaniem Prus. Nastąpiło odebranie własności ziem klasztorowi i sprzedanie ich w 1797 berlińskiemu bankierowi Zygmuntowi Ottonowi von Treskow. Okoliczne tereny pozostały własnością rodziny von Treskow do zakończenia II wojny światowej w 1945. W 1838 w budynkach poklasztornych otwarto zakład dla psychicznie chorych, który w latach 1870-73 powiększono o zespół zabudowań w innej części Owińsk. W 1938 r., z okazji 100-lecia istnienia szpitala, odbył się w Poznaniu i Owińskach zjazd psychiatrów z całej Polski. W 1939 hitlerowcy w ramach akcji T4 zamordowali wszystkich pacjentów szpitala (część w lasach na północ od Obornik, część zagazowano w Forcie VII)[2]. W Owińskach działał obóz koncentracyjny będący filią obozu Groß-Rosen. W budynkach po byłym ośrodku wychowawczym, a jeszcze wcześniej po nowym ośrodku eutanazji dla dorosłych przy ul. Kolejowej, mieściła się szkoła SS im. Adolfa Hitlera. Pomieszczenia przyklasztorne zajął natomiast Wehrmacht. W pomieszczeniach piwnicznych kompleksu pocysterskiego do dnia dzisiejszego (15.07.2007) widoczne są napisy na ścianie. Sam kościół był natomiast magazynem. W lasach mieścił się poligon dla niemieckich Ŝołnierzy i tak zwany panzergrab, czyli rów przeciwczołgowy. Pozostałości po transzejach i sam rów widoczne są do dziś. Po wojnie w budynkach poklasztornych, od 1946 roku, otwarto Zakład Wychowawczy, przeniesiony w 1952 r. na ul. Kolejową do zabudowań dawnego szpitala psychiatrycznego. W miejsce Zakładu Wychowawczego w budynkach poklasztornych umieszczono ośrodek dla dzieci niewidomych, przeniesiony z zabudowań przy ul. Kolejowej, przekształcony później w Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych. Lokalne Państwowe Gospodarstwo Rolne wybudowało w 1970 w południowej części wsi wielkie zakłady szklarniowe, gdzie hodowano głównie kwiaty ozdobne. Zakład działa obecnie jako Przedsiębiorstwo Ogrodnicze OWIPLANT sp. z o.o. (kompleks Zespołu Szklarni - Centrum Ogrodnicze PrimaFlora z Funkcją Handlowo – Usługowo – Gastronomiczną). Gmina Czerwonak 2010 5 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Struktura przestrzenna Układ przestrzenny jest zdominowany przez rzekę Wartę, oś drogi nr 196 Poznań Wągrowiec, oraz linię kolejową Poznań-Wągrowiec. Owińska rozciągają się na prawobrzeŜnym brzegu rzeki Warty, pomiędzy drogą nr 196 a linią kolejową od wschodniej strony granicząc z Puszczą Zielonka. Z uwagi na długą historię, rozwój gospodarczy i komunikacyjny w układzie przestrzennym jest wiele zdecydowanych punktów dominanty przestrzennej. Opisane zostały poniŜej i zaznaczone na załączonej mapie. Rys.2 Plan Owińsk skala 1:50 000 (TOP MAPA Pietruska&Patner sp. z o.o.) Po lewej stronie drogi pomiędzy drogą nr 196, a rzeką Wartą zlokalizowany jest Kościół p.w św. Mikołaja, dalej zespół pocysterski z Kościołem pw. Św. Jana Chrzciciela i zabudowania po zabytkowej gorzelni. PrzewaŜa tu zabudowa wolnostojąca z przydomowymi ogrodami oraz niskie kilkupiętrowe domy wielorodzinne. Po prawej stronie drogi znajduje się Przedsiębiorstwo Ogrodnicze OWIPLANT z zabudowaniami byłego Zespołu Szkół Rolniczych, dalej znajdujemy unikatowy zespół pałacowo-parkowy pozostałość rodziny von Trescow. Przemieszczając się na wschód mijamy osiedla w zabudowie bloków z lat 70-80 tych. Zabudowę tę wzdłuŜ ulic Kolejowej i Dworcowej przecina zabudowa wielorodzinna z okresu początków XX wiek. Pomiędzy blokami znajduje się z stadion sportowy Błękitni oraz budynek szkoły podstawowej i Gmina Czerwonak 2010 6 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 przedszkole. Na wschód od linii kolejowej zlokalizowana jest publiczna plaŜa powstała w wyniku rekultywacji terenów po kopalni kruszywa naturalnego Kruszgeo. Dalej na wschód Owińska graniczą z Puszczą Zielonka. Wieś jest zwodociągowana, skanalizowana i wyposaŜona w instalacje elektryczną i telefoniczną. Na pewno waŜnym elementem jest połoŜenie Owińsk w obrębie Puszczy Zielonka, którego znaczenie zostanie wykazane w kolejnym rozdziale „zasoby przyrodnicze”. Dostępność komunikacyjna wsi jest szeroka. Począwszy od transportu kolejowego po transport drogowy. Przez wieś przebiega szlak komunikacji autobusowej. Inwentaryzacja zasobów wsi Owińska Zasoby przyrodnicze Bardzo trudne i niemiarodajne zdaje się być rozpatrywanie warunków przyrodniczych tylko dla pojedynczej miejscowości, stąd poniŜszy opis wykracza nieco poza granice Owińsk, pozostając w terytorialnym zasięgu Gminy Czerwonak. Owińska leŜą w obrębie Puszczy Zielonka. 23 września 1993 roku utworzony Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka o całkowitej powierzchni 11 999,61 ha, obejmuje teren pięciu gmin i stanowi waŜny przyrodniczo obszar węzłowy w skali międzynarodowej i krajowej. Teren parku ma urozmaiconą rzeźbę powierzchni, którą zawdzięcza ostatniemu zlodowaceniu bałtyckiemu. W jej wyniku powstały morenowe pagórki z najwyŜszym wzniesieniem Dziewiczą Górą (około 143 m n.p.m), sandrowe pola i rynnowe jeziora. Sprzyjające warunki geologiczne i 78% zalesienie wpływają na rozwój rzadkich siedlisk leśnych róŜnorodnych pod względem biologicznym. Nad prawidłową gospodarką czuwa Leśny Zakład Doświadczalny Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu prowadząc zbiorowiska leśne objęte ochroną rezerwatową. Bliskie sąsiedztwo duŜej aglomeracji jaką jest Poznań oraz miejscowości podpoznańskie, sprawia, Ŝe Puszcza Zielonka jest atrakcyjnym miejscem turystyczno wypoczynkowym. Przebiega tu wiele szlaków rowerowych, pieszych, tematycznych. Szlaki te zostały ukazane na rys.1, są to: szlak czerwony, niebieski oraz DuŜy i Mały Pierścień Rowerowy wokół Poznania. W Owińskach na terenie poeksploatacyjnym kopalni kruszyw powstało otwarte kąpielisko urządzone w konwencji egzotycznej plaŜy. Piaszczysta plaŜa o powierzchni ponad 1,5 tys m2, czysta woda, palmy i daszki trzcinowe, kokosy tworzą niepowtarzalny klimat. Kąpielisko posiada brodzik dla dzieci, strefę dla umiejących pływać, nieumiejących pływać, 14-metrowy pomost, wypoŜyczalnię sprzętu pływającego, punkt gastronomiczny. Nad bezpieczeństwem kąpiących się czuwają ratownicy. SłuŜbę pełnia codziennie w godzinach od 10:00 do 18:00. W odległości 50 m od plaŜy znajduje się parking. Ten obiekt rekreacyjny jest administrowany przez Centrum Rozwoju Kultury Fizycznej "AKWEN" w Czerwonaku. Gmina Czerwonak 2010 7 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Dziedzictwo kulturowe Dziedzictwo kulturowe jest zintegrowane z historią Owińsk, a jego podmioty stanowią szczególną dominantę przestrzenną tej miejscowości. Kościół pw. Św. Mikołaja, którego budowę rozpoczęto z początkiem XV w., a ukończono w drugiej połowie XVI w (1574r). Konsekracja miała miejsce w dniu św. Floriana (4 maja). Kościół został nieco przebudowany na przełomie XVII i XVIII w. (prace rozpoczęto w 1686 r.), z tego okresu pochodzi barokowy szczyt wschodni. W 1835 kościół przestał być kościołem parafialnym - został nim kościół poklasztorny. Obecnie jest nazywany kościołem cmentarnym poniewaŜ przy nim znajduje się najstarszy cmentarz parafialny w Owińskach. Od 1939 jest nie uŜytkowany. Ok. 1956 zaczęto prace zabezpieczające: konserwację stropu renesansowego, pokrycie dachu, wyfugowanie prezbiterium (1975). W 1996 ponownie remontowano dach. Kościół jest renesansowy, z elementami barokowymi. Murowany z cegły w układzie polskim, nawa i kruchta otynkowane. Jednonawowy z prostokątnym, nieco węŜszym prezbiterium wyodrębnionym łukiem tęczowym ostrołukowym; od pn. dwuprzęsłowa zakrystia, od pd. kruchta. Wewnątrz w prezbiterium znajduje się nowy strop w miejsce renesansowego pseudokasetonowego. W nawie zachowane trzy pierwotne belki profilowane zdobione malowanymi rozetami. Na dwóch z nich znajduje się napis łaciński z datą 1574 i nazwiskami Katarzyny Łuszczewskiej, ówczesnej ksieni cysterek, proboszcza Piotra Kuczyńskiego i młynarza Jana z górnego młyna - zapewne wykonawcy. Rys.3 Kościół p.w św. Mikołaja Kolejnym zabytkiem jest barokowy zespół pocysterski, na który składają się: kościół pw. św. Jana Chrzciciela, obecnie parafialny – wybudowany w latach 1720-28 według projektu Pompeo Ferrariego, klasztor – wybudowany wg projektu Jana Catenazziego w 1700 r. i odbudowany po poŜarze w 1720 r. przez Pompeo Ferrariego, a następnie przebudowany w latach 1873-75 dla potrzeb znajdującego się wówczas w nim Szpitala Gmina Czerwonak 2010 8 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Psychiatrycznego oraz plebani klasztornej. W budynkach poklasztornych znajduje się od 1952 r. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych. Kościół pw. Św. Jana Chrzciciela w latach 1728-1730 przyozdabiali malowidłami ściennymi franciszkanie: Adam Swach i Walenty śebrowski. Dnia 2 września 1731 odnowioną świątynię konsekrował biskup chełmiński i zarazem opat pelpliński Tomasz Franciszek Czapski. Świątynia ta w niezmienionej formie przetrwała aŜ do naszych czasów. Obecny kościół zbudowany jest na planie czworoboku, zbliŜonego kształtem do kwadratu. Przykrywa go centralnie połoŜona ośmioboczna, eliptyczna kopuła oraz dach wielospadowy. Kościół jest orientowany - tzn. zbudowany wzdłuŜ osi wschód - zachód. Do budynku kościoła od strony pd.-zach. przylega czworoboczna wieŜa - dzwonnica o trzech kondygnacjach, nakryta baniastym hełmem. Kiedyś na dzwonnicy znajdował się zegar, dzisiaj pozostały puste pola i jedynie wewnątrz są jeszcze resztki mechanizmu zegarowego. Tam takŜe moŜna zobaczyć fragmenty dawnych gotyckich murów. Cztery szczyty kościoła miały pierwotnie wykończenie barokowe. Obecne - klasycystyczne pochodzą zapewne z lat 1874-80, kiedy to dobudowywano drugie piętro na budynkach klasztornych. Wtedy takŜe, na ścianie frontowej kościoła zostały zamurowane dwa okna. Znajdowały się one po lewej stronie ściany frontowej budynku, pomiędzy drugim i trzecim (naroŜnym) pilastrem - podobnie jak są rozmieszczone okna na ścianie bocznej. (MoŜna to zobaczyć na obrazie, znajdującym się na kopule w kościele, przedstawiającym nowo wybudowany kościół i klasztor oraz poznać po spękaniach tynku w miejscu zamurowanych okien.) Rys. 4 Kościół pw. Św. Jana Chrzciciela Pałac von Treskow to piękny późno klasycystyczny obiekt pochodzący z lat 18041806, wybudowany dla Ottona von Treskow, ówczesnego właściciela Owińsk. Projektantem budowli był jeden z architektów berlińskich, być moŜe Karol Fryderyk Schinkel lub Franciszek Catella. Właścicielami do II wojny byli spadkobiercy von Treskow. W czasie wojny w piwnicach tego pałacu urządzono katownie. W latach 1997-2004 pałac był własnością prywatną. Właściciel nie wywiązał się ze swego obowiązku ochrony zabytku i pałac został zdewastowany. Rozgrabiono to, co Gmina Czerwonak 2010 9 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 pozostało w pałacu po wyprowadzeniu stąd szkoły podstawowej i przedszkola, co się dało zostało wyniesione, sprzedane na złom bądź zuŜyte na opał. Od 2004 roku właścicielem pałacu jest ponownie Gmina Czerwonak. Po zmianie właściciela wokół pałacu rozpoczęły się prace porządkowe. Uporządkowano park i staw. Wyremontowano bramy pałacowe i zaadaptowano pomieszczenia bramy północnej na potrzeby Centrum Informacji Turystycznej i publicznego szaletu a bramy południowej na potrzeby StraŜy Gminnej. Wiele jeszcze potrzeba pracy i środków by pałac powrócił do dawnej świetności. Budynek jest późnoklasycystyczny. Zwrócony frontem na pd.-zach. i poprzedzony obszernym zajazdem. Dwie aleje boczne prowadzące do pałacu od strony szosy zamknięte są bramami, pośrodku zajazdu znajduje się rozległy staw z centralnie umieszczoną fontanną. Pałac jest murowany i otynkowany, ma jednopiętrową kondygnację z wysokim podpiwniczeniem. Za pałacem znajduje się park o powierzchni 5 ha. Przed rokiem 1945 park był otoczony ceglanym murem wysokim na ok. 2 m. Mur otaczający park istniał do 1954. Po tym roku został stopniowo rozebrany na materiał budowlany. Pałac jest zbudowany na rzucie wydłuŜonego prostokąta, piętnastoosiowy, z dwiema czteroosiowymi, parterowymi dobudówkami gospodarczymi przy elewacjach bocznych. Wnętrze dwutraktowe, z prostokątną sienią kolumnową i okrągłym westybulem na osi parteru. Sień z czterema parami doryckich kolumn na wysokich podestach wzdłuŜ ścian bocznych; między podestami schodki do przyległych pokoi; kolumny podtrzymują architraw, na nim oraz w zwieńczeniu dwóch pozostałych ścian malowany fryz o motywach pompejańskich: girlandy na wstęgach, medaliony z liliami en grisaille; na plafonie pośrodku malowana rozeta - słońce, z boków muszle. Westybul otwierający się na ogród, nakryty jest sklepieniem parasolowym malowanym w gwiazdy, z rozetą pośrodku oraz na obrzeŜu z motywami pawi wśród wici kwiatowych; ściany rozczłonkowane niszami konchowymi (w których stały posągi) i ujęte pilastrami; od wsch. jednobiegowa klatka schodowa na piętro. Na piętrze, na osi budynku, znajduje się obszerna sala na przestrzał, o zachowanej starej posadzce i boazerii; dwa skromne kominki, zamurowane. Na zewnątrz widać wysoką strefę piwnic wyodrębnioną uŜyciem polnych kamieni, okna piwnic okrągłe. Elewacje parteru boniowane. Między kondygnacjami gzyms kordonowy i podokienny. Pośrodku obu fasad ryzality jednoosiowe, z duŜymi palladiańskimi porte-fenetre na piętrze, zwieńczone trójkątnymi frontonami. W fasadzie frontowej ryzalit poprzedzony portykiem na czterech doryckich kolumnach, nad którym znajduje się balkon; od ogrodu przed ryzalitem nowsza weranda. Okna parteru prawie prostokątne, okna piętra wysokie, prostokątne, w obramieniach. Dach czterospadowy, kryty dachówką, z okienkami powiekowymi. Pałac otacza 5-cio hektarowy park krajobrazowy, załoŜony w pocz. XIX w., według projektu Piotra Józefa Lenne z Berlina. Gmina Czerwonak 2010 10 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Przed pałacem znajdują się dwie murowane i otynkowane bramy, klasycystyczne wybudowane razem z pałacem. Zamknięte arkadowe, ujęte pilastrami, zwieńczone trójkątnymi frontonami. W latach 90-tych XX w. w bramach mieściły się sklepy: w północnej - spoŜywczy (do roku 1998), w południowej - mięsny (do roku 1996). Brama północna została w roku 2006 wyremontowana i obecnie mieści się w niej punkt informacji turystycznej oraz toaleta w bramie południowej mieści się StraŜ Gminna. W parku moŜna zobaczyć wiele okazów starych drzew oraz innych ciekawych roślin zielnych. Rys. 5 Pałac von Treskow Kolejny godnym zauwaŜenia obiektem jest szpital psychiatryczny w Owińskach. Znajduje się w parku przy ul. Kolejowej i jest to tzw. nowy zakład psychiatryczny, zbudowany w latach 60 XIX w. W latach 1952-1993 mieścił się w nim MłodzieŜowy Zakład Wychowawczy, a od czasu jego zamknięcia systematycznie popada w ruinę. Rys.6 Szpital psychiatryczny w Owińskach Gmina Czerwonak 2010 11 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Infrastruktura społeczna Na terenie sołectwa brak jest jednoznacznie wyznaczonego miejsca na prowadzenie działalności kulturalnej. Lokalni liderzy korzystają gościnnie z budynków udostępnianych przez KS Błękitni przy ul. Dworcowej. Gminny Klub Sportowy Błękitni Owińska to bardzo dobrze i pręŜnie działająca instytucja z zapleczem w postaci boisk sportowych. Klub działa w klasie okręgowej. Pierwszy zespół uczestniczy w rozgrywkach na poziomie klasy okręgowej (V liga). Dzieci zamieszkujące Owińska uczęszczają do przedszkola przy ul. Poprzecznej 5 oraz do Szkoły Podstawowej im. Józefa Wybickiego przy ul. Kolejowej 5. Nauka kolejnego szczebla odbywa się najczęściej w Poznaniu. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe Owińska związane są z niewidomymi od 1946 roku, czyli od momentu utworzenia tu szkoły dla dzieci z wadami wzroku. Pierwotnie zakład obejmował warsztaty szkoleniowo-produkcyjne Poznańskiego Wojewódzkiego Związku Samorządowego, w którym pracowało trzydziestu dorosłych niewidomych. W miejsce zlikwidowanych w 1949 roku warsztatów powstała Publiczna Średnia Szkoła dla Dzieci Niewidomych. Z dniem 1 stycznia 1950 roku zmieniono nazwę placówki na Państwowy Zakład dla Dzieci Niewidomych. Kolejny raz zmiana następuje w 1978 roku. Obecnie to: Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Synów Pułku. W 1952 roku placówkę przeniesiono do zabytkowego budynku poklasztornego, w którym trzeba było wykonać wiele prac adaptacyjnych, by przystosować gmach do uŜytku niewidomych. Dzięki tym zmianom Ośrodek zyskał nie tylko większą przestrzeń, ale równieŜ ogród i sad stanowiące zaplecze warzywno-owocowe oraz bardziej bezpieczny teren rekreacyjny. Kolejnymi dyrektorami placówki byli: Franciszek Sokołowski, Tadeusz Wierzbicki, Wacław Wasilewski, Teofil Pepliński, Czesław Andrysiak, Helen Wyszyńska, Kazimierz Nowak, Edmund Oses, Wiesław Ereński. Inwencją, pracą i oddaniem przyczynili się wraz z zespołem pracowników pedagogicznych, administracyjnych i gospodarczych do jego rozwoju. Rys. 7 - Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Synów Pułku w Owińskach Na terenie Owińsk doskonale funkcjonują punkty usług bytowych dla ludności (sklepy, apteka, punkty usługowe, przychodnia). W roku 2009 zmodernizowany został teren placu Przemysława. Gmina Czerwonak 2010 12 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Infrastruktura techniczna Zaopatrzenie w wodę Na terenie Owińsk zaopatrzeniem w wodę zajmuje się Przedsiębiorstwo InŜynieryjno Budowlane MELIOPOZ s.c z siedzibą w Poznaniu. Cała miejscowość jest zwodociągowania. Sieć zasilana jest z ujęcia wody w Potaszach. Ujęcie wody składa się z 2 studni głębinowych, stacji uzdatniania i zbiorników o wydajności 300 m3/d. W Owińskach znajduje się równieŜ hydrofornia ale o znaczeniu rezerwowym. Do lat 90-tych XX w. Owińska były zapatrywane w wodę za pomocą wieŜy ciśnień, która aktualnie jest nieczynna. Odprowadzanie ścieków komunalnych Na terenie Owińsk odprowadzanie ścieków jest w gestii AQUANET z siedzibą przy ul.Dolna Wilda 126 61-492 Poznań. Według danych otrzymanych w tej instytucji poziom odprowadzania ścieków komunalnych jest dobry, a posesje nie podłączone do istniejącej sieci są objęte programem rozbudowy i rozwoju sieci. Utylizacja odpadów stałych Odpady stałe, komunalne z posesji komunalnych usuwane są przez Firmę Eco-Tom Turguła Sp. jawna z Poznania, inne posesje obsługuje Altrans i Remondis podmioty te posiadają koncesję wydaną przez Wójta Gminy Czerwonak na tego typu działalność. Odpady usuwane są co dwa tygodnie z budynków, które mają podpisaną umowę z tą firmą. Ponadto, dzięki dostarczanym przez Firmę Eco-Tom workom do selektywnych odpadów, mieszkańcy mają moŜliwość segregacji odpadów (szkło, plastik). Korzystanie z nich jest bezpłatne. WywoŜeniem zajmuje się ta sama firma. Energia elektryczna Energię elektryczną dla wsi Owińska dostarcza firma ENEA S.A. Poznań, Zakład Dystrybucji Energii Poznań i Gniezno. 100% gospodarstw domowych jest wyposaŜonych w instalację elektryczną. Telekomunikacja Owińska posiadają pełen dostęp do infrastruktury telekomunikacyjnej kablowej a takŜe mobilnej. Nie zauwaŜa się ograniczeń w dostępie do szerokopasmowego internetu realizowanego głównie przez Telekomunikację Polską (działają usługi ADSL o niŜszych prędkościach). ZauwaŜyć równieŜ trzeba rosnący udział w rynku operatorów niezaleŜnych. Komunikacja Główną drogą biegnącą przez Owińska jest droga nr 196 Poznań – Wągrowiec a dalej Bydgoszcz oraz linia kolejowa Poznań-Wągrowiec. Te dwie linie komunikacyjne determinują i wyznaczają szlaki komunikacyjne. Zaznaczyć naleŜy, Ŝe ze względu na duŜy przyrost mieszkańców gminy Czerwonak, a w tym Owińsk, obserwuje się coraz trudniejszy dojazd do Poznania ze względu na tworzące się korki. Gmina Czerwonak 2010 13 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Rolnictwo, przemysł Na terenie Owińsk funkcjonują między innymi firmy: 1. DULL JAN. Produkcja, sprzedaŜ wędlin i mięsa ul. Bydgoska 4 62-005 Owińska 2. JAŚMIN. Hotel, restauracja, kawiarnia ul. Dworcowa 19 62-005 Owińska3. 3. HORTIPACK POLSKA. Produkcja nawozów ul. Bydgoska 14 62-005 Owińska 4. Przedsiębiorstwo Ogrodnicze OWIPLANT Sp. z o.o. (PrimaFlora) ul. Poznańska 15 62-005 Owińska 5. UTAPLAST. Wytwarzanie art. z tworzyw sztucznych ul. Bydgoska 14 62-005 Owińska 6. WAMAPLAST. Wytwarzanie art. z tworzyw sztucznych i zabawek ul. Świerkowa 1 62-005 Owińska Dobrze rozwinięte jest rolnictwo, szczególnie ogrodnictwo. PrzewaŜają tereny rolne w klasie IV i V. Strukturę uŜytkowania ziemi tego terenu z podziałem na klasy bonitacyjne w ha przedstawia poniŜsza tabela: Klasy bonitacyjne sposób uŜytkowania IIIa IIIb grunty orne [ha] 0,0000 6,7757 101,6834 łąki trwałe [ha] IVa 0,0000 IVb 9,9303 39,9240 V VI 78,3424 15,0290 14,8339 12,4000 pastwiska trwałe [ha] 0,0000 0,0000 0,0000 0,0000 0,0000 0,0000 sady [ha] 0,0000 0,0000 0,5390 0,0000 0,3100 0,3713 Kapitał społeczny i ludzki Pozycja gminy Czerwonak w jest uprzywilejowana poprzez bliskość Poznania, gdzie skoncentrowany jest potencjał społeczno-gospodarczy oraz kulturowy. Owińska leŜą w nieduŜej odległości (ok.6 km) od centrum Czerwonaka – siedziby władz samorządowych i ok. 10 km od Poznania. Cała Gmina Czerwonak pełni waŜną rolę sportowo-turystyczną. Zjawisko to obliguje do wyjątkowo sprawnej komunikacji i dobrego stanu dróg na obszarze wsi i całej gminy. W aktywizacji Ŝycia społeczno-gospodarczego gminy trzeba uwzględnić działanie organizacji pozarządowych działających na terenie Owińsk. NaleŜy tu wymienić: Gmina Czerwonak 2010 14 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 I. Polskie Stowarzyszenie Centrów Ogrodniczych. Celem Stowarzyszenia jest: 1. doskonalenie poziomu usług proponowanych przez centra ogrodnicze, 2. podnoszenie estetyki otoczenia, 3. podejmowanie działań w celu uzyskiwania korzystnych rozwiązań prawnych i systemowych w dziedzinie kształtowania polityki kredytowej i podatkowej na rzecz członków Stowarzyszenia, 4. propagowanie rozwoju zieleni, 5. podnoszenie kwalifikacji i etyki zawodowej prowadzących centra ogrodnicze. II. Stowarzyszenie Miłośników Owińsk i Okolic. Celem Stowarzyszenia jest integrowanie społeczności lokalnej oraz pobudzanie jej do działania na uŜytek ochrony, odnowy i promocji historycznego, kulturowego, krajoznawczo-przyrodniczego i społecznego dziedzictwa Owińsk i okolic, a w szczególności: 1. upowszechnianie wiedzy historycznej o Owińskach i okolicy, 2. promowanie i ochrona zabytków architektury związanych z historią Opactwa Cysterek w Owińskach, kościołów, zabytków budownictwa przemysłowego i innych, 3. gromadzenie, archiwizowanie i udostępnianie materiałów ikonograficznych, dokumentów oraz zabytków kultury materialnej dotyczącej historii, kultury i dziedzictwa Zakonu Cysterek, a takŜe walorów krajobrazowych, architektonicznych i turystycznych Owińsk i okolicy, 4. krzewienie właściwego stosunku do dziedzictwa dóbr kultury i uczestnictwo w ich ochronie, 5. umacnianie więzi obywatelskich między mieszkańcami Owińsk i pozostałych wsi Gminy Czerwonak i okolic, 6. prowadzenie działalności doradczej i konsultacyjnej, dotyczącej zagospodarowania przestrzennego i inwestycji w warunkach istniejącego, historycznego kontekstu architektonicznego i przyrodniczego, 7. działanie na rzecz zwalczania bezrobocia i wspieranie przedsiębiorczości. III. Stowarzyszenie Pomocy Niewidomym i Słabo Widzącym Absolwentom Ośrodka dla Dzieci Niewidomych w Owińskach "Być Potrzebnym" Stowarzyszenie powstało w grudniu 2003 roku. Celem powołania Stowarzyszenia jest przede wszystkim rozwijanie i propagowanie inicjatyw i działań sprzyjających aktywnemu uczestniczeniu w Ŝyciu społecznym absolwentów Ośrodka. Nie mniej waŜnym dąŜeniem jest teŜ skupianie absolwentów, nauczycieli dla utrzymania i stałego pogłębiania przyjaznych więzi. Gmina Czerwonak 2010 15 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 IV. Stowarzyszenie Rozwoju Rekreacji i Ochrony Środowiska w Gminie Czerwonak Stowarzyszenie działa od 1996 r. i po 10 latach swego istnienia skupia ponad 140 członków - w większości zapalonych wędkarzy. Stowarzyszenie ma pod swoją opieką obszar 24 ha: zbiornik po Ŝwirowy w Owińskach oraz przyległy do niego teren. Zajmuje się zagospodarowaniem zbiornika i jego otoczenia oraz prowadzeniem właściwej gospodarki rybackiej. Z inicjatywy członków Stowarzyszenia corocznie odbywają się takie akcje jak: zarybiania akwenu, nasadzenia nowej roślinności czy wielkie sprzątanie. Dzięki temu zbiornik stał się doskonałym miejscem dla wędkarzy. Pływa w nim kilkanaście róŜnych gatunków ryb, m.in. płocie, leszcze, karasie, liny, okonie, węgorze, szczupaki, sandacze i sumy. WaŜną częścią działalności Stowarzyszenia jest równieŜ sprzedaŜ zezwoleń na odłowy ryb na zbiorniku. Pięć razy do roku Stowarzyszenie organizuje zawody wędkarskie, cieszące się duŜym zainteresowaniem. Stowarzyszenie ściśle współpracuje z władzami gminy. Efektem współpracy było m.in. powstanie w 2002 r. ścieŜki sportoworekreacyjnej z przyrządami gimnastycznymi wokół zbiornika. V. Wielkopolski Związek Inwalidów Narządu Ruchu koło Owińska Celem jest prowadzenie Warsztatów Terapii Zajęciowej przy Kole WZINR koło Owińska, pracują od sierpnia 2004 r. Warsztaty w Owińskach powstały jako czwarte w powiecie poznańskim. Mieszczą się w siedzibie Koła, w zabytkowym budynku, który w 2002 r. Gmina Czerwonak przekazała na potrzeby Związku. Od tej pory Koło przeŜywa okres rozwoju, a zdewastowany budynek jest systematycznie remontowany i adoptowany na potrzeby pracy z osobami niepełnosprawnymi. Obecnie Koło liczy 70 członków z gmin Czerwonak i Murowana Goślina, a z Warsztatów Terapii Zajęciowej korzysta 25 osób w wieku od 19 do 33 lat. Uczestnicy uczą się niezbędnych w codziennym Ŝyciu umiejętności w pięciu pracowniach: gospodarstwa domowego, plastycznej, komputerowej, muzycznej i tkacko - krawieckiej. Do dyspozycji na terenie warsztatów jest równieŜ psycholog oraz rehabilitantka. Zajęcia w pracowniach to dla nich znakomita nauka samodzielności. Oprócz tego od jakiegoś czasu działa tu samofinansujący się, bez zysku sklepik ze słodyczami, napojami, owocami oraz sklepik "za grosik" z róŜnymi artykułami od sponsorów. Obydwa sklepiki prowadzą sami niepełnosprawni uczestnicy, co jest dla nich nauąa podstawowych umiejętności Ŝyciowych. Rezultaty swoich prac, między innymi z pracowni plastycznej, podopieczni WTZ w Owińskach prezentują na wystawach u siebie w siedzibie Koła, a takŜe na zewnątrz w znanej galerii "Tak" w Poznaniu. Duma i satysfakcja stanowią dla twórców niezastąpioną rehabilitację psychiczną i społeczną. VI. Integracyjne Stowarzyszenie Tenisa Ziemnego "Gem" siedziba: ul. Kolejowa 38, Miękowo, 62-005 Owińska Gmina Czerwonak 2010 16 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 VII. Uczniowski Klub Sportowy Owińska i K.S. Błękitni Owińska Kluby sportowe, ze względu na brak zadaszonej hali, prowadzą na terenie Owińsk działalność sezonową. Zimą zajęcia odbywają się w hali sportowej w Czerwonaku do której sportowcy musza dojechać. Sportowcy zrzeszeni w klubach biorą udział w rozgrywkach okręgowych, jest to pierwszy zespół na tym poziomie w gminie Czerwonak. Znaczny wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy Owińsk ma przebieg fragmentu trasy Szlaku Drewnianych Kościołów, Szlaku Cysterskiego i Drogi św. Jakuba – szczególnie w wymiarze dóbr kultury oraz połoŜenie na obrzeŜach puszczy Zielonka. Podstawowym źródłem utrzymania ludności mieszkającej na terenie Owińsk jest praca w Poznaniu a w miejscowości usługi bytowe, rolnictwo - szczególnie ogrodnictwo. Na terenie gminy pojawiają się jednak nowe zjawiska społeczno-ekonomiczne, które nie omijają Owińsk. Część gospodarstw domowych posiada juŜ własną działalność gospodarczą jako uzupełnienie dochodu. Dowodem jest wzrost działalności gospodarczej. ZauwaŜa się wzrost działalności sektora trzeciego jako reakcji na potrzeby mieszkańców. W ramach w/w przekształceń mieści się równieŜ potrzeba rozwijania odpowiedniej sieci infrastruktury technicznej i społecznej, która jest niezbędna do „zatrzymania” uwalnianego z rolnictwa potencjału ludności. Reasumując, Owińska połoŜone są w ciekawym miejscu zarówno pod względem historycznym jak i przyrodniczym. Stąd oczywista staje się postawa jej mieszkańców, dąŜących do moŜliwie najlepszego zachowania i ochrony środowiska naturalnego oraz podtrzymywanie tradycji, historii oraz rozwoju kulturalnego, społecznego i infrastrukturalnego miejsca, w którym przyszło im Ŝyć. Dlatego preferowane są czyste dla środowiska technologie oraz usługi w zakresie hotelarstwa, sportu i turystyki. Gmina Czerwonak 2010 17 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Inwentaryzację zasobów oraz analizę mocnych i słabych stron miejscowości przeprowadzono opierając się o doświadczenia zdobyte w trakcie prac nad Strategią Rozwoju Gminy Czerwonak oraz Lokalną Strategią Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia Światowid. Opracowana wówczas analiza SWOT posłuŜyła do przeprowadzenia dyskusji na spotkaniu z Radą Sołecką i mieszkańcami Wsi Owińska w dniu 8 stycznia 2010 roku. Na podstawie dyskusji na spotkaniu oraz analizy przeprowadzonej ankiety dotyczącej oceny i planów rozwojowych Owińsk wykonano ocenę mocnych słabych stron miejscowości, której wyniki zamieszczono poniŜej. INFRASTRUKTURA I WARUNKI śYCIA MIESZKAŃCÓW Silne strony Bliskość Braki, problemy silnego ośrodka gospodarczego (Poznań) Utrzymujące Mała przepustowośc trasy i zbyt duŜe nasilenie ruchu drogowego na drodze 196 się na stałym poziomie wydatki na inwestycje ze strony Gminy Brak połączenia pieszego z terenami połoŜonymi na drugim brzegu Warty Czerwonak PołoŜenie blisko trasy kolejowej Poznań - Słabe wykorzystanie linii kolejowej do Wągrowiec komunikacji z Poznaniem DuŜa dostępność usług bytowych Brak hali sportowej wraz z pomieszczeniem do zajęć publiczno - kulturalnych jako miejsca do rozwoju sportu i kultury Pełne zwodociągowanie wsi Zły stan techniczny zabytków jako dziedzictwa wsi Pełna telefonizacja wsi Brak infrastruktury w siedliskach znacznie oddalonych od centrum wsi Porządek na terenie wsi Braki w oświetleniu ulic DuŜy udział własności prywatnej gruntów Brak instalacji gazowych i kanalizacyjnych na niektórych ulicach Przeprowadzona analiza i wyniki dyskusji w trakcie spotkania, na których opierała się ta analiza, pozwoliły na dokładne zidentyfikowanie najistotniejszych problemów w sferze infrastruktury – np. brak miejsca do działalności kulturalnej, ochrona zabytków Gmina Czerwonak 2010 18 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 i dziedzictwa historycznego przez zniszczeniem, brak profesjonalnego zaplecza dla kąpieliska, brak kładki przez Wartę jako ciągu turystycznego. Z drugiej strony wiele w omawianej sferze juŜ zrobiono – praktycznie wszystkie gospodarstwa domowe mają dostęp do sieci wodociągowej i prądu. Owińska są korzystnie połoŜone z punktu widzenia komunikacyjnego. Korzystna jest bliskość Poznania, a dobre warunki wpływają na moŜliwości i perspektywy rozwoju gospodarczego mieszkańców tej wsi. ROZWÓJ GOSPODARCZY Silne strony Dobre połoŜenie, Braki, problemy szczególnie bliskość Bezrobocie ukryte aglomeracji Poznańskiej Szybki rozwój inwestycji infrastrukturalnych Słabo rozwinięta turystycznego i baza obsługi rekreacyjnego ruchu – bez profesjonalnego zaplecza gospodarczego Dostępność mediów Brak duŜych zakładów przemysłowych na terenie Owińsk DuŜy odsetek dobrych klas gruntów rolnych Gmina wiejska Czerwonak posiada korzystne warunki do rozwoju gospodarki oraz turystyki i agroturystyki opartej na zasobach Puszczy Zielonka i zasobach dziedzictwa historycznego w postaci zabytków. Z tych zasobów mogą teŜ korzystać mieszkańcy wsi Owińska, a utworzenie kąpieliska oraz sąsiedztwo Puszczy Zielonka i zabytków historii Owińsk pozwala na rozwój gospodarstw agroturystycznych. Dla prawidłowego rozwoju działalności pozarolniczej istotną przeszkodą jest niski potencjał gospodarczy całego subregionu szczególnie w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, dlatego naleŜy silnie uwypuklić elementy związane z rozwojem rolnictwa, turystyki i wykorzystaniem istniejących walorów środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowo-historycznego. Dodatkowym elementem warunkującym w przyszłości rozwój gospodarczy wsi jest korzystne połoŜenie na trasie Poznań – Bydgoszcz oraz sąsiedztwo Poznania. OŚWIATA, KULTURA I SPORT Silne strony Braki, problemy Bliskość Domu Kultury i Biblioteki Gminnej Brak w Czerwonaku (5 km) kulturalnego Nauka dwóch języków obcych w szkole Brak świetlicy hali wiejskiej sportowej jako centrum jako miejsca propagującego zdrowy tryb Ŝycia rodzin Gmina Czerwonak 2010 19 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 DuŜa liczba zajęć pozalekcyjnych w szkole Brak zorganizowanego i profesjonalnego zaplecza gospodarczego kąpieliska Szlaki rowerowe, piesze i tematyczne Brak kładki pieszoro-rowerowej przez Wartę Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych Działalność UKS i KS Błękitni oraz innych organizacji pozarządowych Działalność Lokalnej Grupy Działania Leader - Stowarzyszenia Światowid w Łubowie Analiza sytuacji oświaty w gminie Czerwonak doprowadziła do wniosku, Ŝe dbałość o dobre warunki nauczania i rozwój sportu są jednymi z priorytetów władz samorządowych. Nie oznacza to, Ŝe wszystko w tej dziedzinie udało się zrealizować. Rozwój kulturalny wsi jest stymulowany głównie przez szkoły oraz organizacje trzeciego sektora intensywnie działające na terenie wsi. Ciekawym pomysłem jest budowa kładki pieszo-rowerowej przez Wartę oraz budowa zaplecza gospodarczego kąpieliska. Inwestycje te pozwolą na większą integrację lokalnej społeczności i umoŜliwią ciekawsze spędzanie wolnego czasu przez rodziny. ZDROWIE, POMOC SPOŁECZNA I BEZPIECZEŃSTWO Silne strony Braki, problemy Realizacja „Gminnego Programu Poprawy Niewielka ilość mieszkań socjalnych Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego w latach 2001-2012” Realizacja „Gminnego Programu Niewielkie środki na pomoc społeczną Przeciwdziałania Alkoholizmowi” Realizacja Programu Poprawy Zdrowotności Brak chodników na wszystkich traktach i Społeczeństwa ulicach ułatwiające bezpieczną komunikację pieszą na terenie wsi Realizacja „Programu Przeciwdziałania Narkomanii” Warsztaty terapii zajęciowej Paczki świąteczne, zakupy ksiąŜek i odzieŜy dla najuboŜszych, doŜywianie dzieci w szkołach, wypoczynek letni dla dzieci w Gmina Czerwonak 2010 20 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 ramach GOPS Działalność Gminnej, na terenie której w południowej gminy Filia bramie StraŜy mieści przy się Pałacu w Owińskach Podobnie jak w wielu polskich gminach na uwagę zasługuje aktywna działalność Ośrodka Pomocy Społecznej i władz gminy w całym omawianym tutaj zakresie. Na terenie Gminy nie ma teŜ problemów z dostępem do podstawowych usług zdrowotnych. Jednak, podobnie jak we wszystkich innych analizowanych dziedzinach, nie oznacza to, Ŝe wszystkie potrzeby społeczne zostały juŜ zaspokojone. Ograniczone środki na pomoc społeczną powodują, Ŝe Gmina nie jest w stanie w pełni pomóc wszystkim potrzebującym. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku profilaktyki zdrowotnej szczególnie adresowanej do dzieci i młodzieŜy. WaŜnym elementem dla gminy Czerwonak jest kwestia bezpieczeństwa. Gmina Czerwonak posiada Komisariat Policji oraz StraŜ Gminną– elementy wydatnie zwiększające poziom bezpieczeństwa poszczególnych miejscowości całej gminy. Ponadto gmina posiada Gminny System Monitoringu Wizyjnego i Elektronicznego z centralnymi stanowiskami monitorowania. Szanse i zagroŜenia Szanse - moŜliwość uzyskania środków z funduszy Unii Europejskiej - sprzyjająca polityka regionalna, w tym adresowana do rozwoju obszarów wiejskich ze strony rządu i władz wojewódzkich - realizacja planu odnowy miejscowości - rozwój turystyczny związany z Puszczą Zielonką i szlakami biegnącymi przez Puszczę - rozwój rekreacji poprzez rekultywację zbiornika poŜwirowego na kąpielisko - rozwój turystyki z wykorzystaniem, bogatego jak na jedną wieś, potencjału zabytków i dziedzictwa historyczno-kulturowego - promocja walorów sołectwa - wzrost zamoŜności społeczeństwa w skali makro - wykorzystanie dobrego stanu środowiska naturalnego do rozwoju agroturystyki jako zaplecza terenów leŜących na granicy Puszczy Zielonki - rozwój społeczeństwa informacyjnego ZagroŜenia - niestabilny system prawny, szczególnie podatkowy w Polsce - trudno dostępny pieniądz (niestabilność kredytowa i bankowa) - bezrobocie, szczególnie ukryte Gmina Czerwonak 2010 21 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 - migracja młodzieŜy (szczególnie wykształconej) do miast - postępujące zanieczyszczenie środowiska - niebezpieczeństwo niepełnego wykorzystania szans jakie dają środki unijne - nuda, brak rozrywki, sposobu i miejsca spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieŜy Kierunki rozwoju Kierunki rozwoju wsi Owińska są zgodne ze Strategią Rozwoju Gminy Czerwonak. Podstawowymi kierunkami rozwoju, które wyłaniają się z powyŜszych rozwaŜań a takŜe z przeprowadzonej w poprzedniej części dokumentu analizy mocnych i słabych stron miejscowości są: Rozwój infrastruktury i ochrona środowiska Usługi dla mieszkańców i przyjezdnych Wsparcie dla mieszkańców poprzez rozwój gospodarczy Zadania inwestycyjne dla wsi Owińska Zadanie Prognozowa Szacunkowy Jednostka Prognozowane Wymogi inwestycyjne ny termin koszt odpowiedzial finansowanie formalno realizacji realizacji na za (PLN) realizację 1 000 000,00 Gmina Środki własne, Czerwonak kredyt, Leader nie - PROW finansowe, Budowa zaplecza 2010/2011 gospodarczego zagospodarowanego prawne Zabezpiecze Projekt i zbiornika wodnego kosztorys do rekreacji wraz z niezbędnymi przyłączeniami infrastrukturalnymi Budowa hali sportowej z 2011/2014 7 500 000,00 Zabezpiecze Gmina Środki własne, Czerwonak Fundusz nie finansowe, boiskiem Rozwoju wielofunkcyjnym i Kultury pomieszczeniem Fizycznej, publiczno- WRPO projekt, kosztorys kulturalnym Gmina Czerwonak 2010 22 Komentarz: Plus boisko wielofunkcyjne ze sztuczną naerzchnią i strefą rekreacyjnowypoczynkową oraz szatniami na terenie stadionu (takŜe Klubowi umoŜliwi to pozyskiwanie funduszy zewnętrznych, a gminie PPP) Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 Budowa kładki 2010-2015 pieszo - rowerowej Zabezpiecze do Gmina WRPO, środki oszacowania Czerwonak własne, nie finansowe, przez Wartę – jako na etapie środki miasta aspekt rozbudowy projektowania Poznań projekt, kosztorys sieci turystycznej Rewitalizacja 2011-2013 zabytków Parafia pw. Leader – oszacowania Św. Jana PROW, nie Fundusz finansowe, sakralnych Kościoła na etapie pw. Św. Mikołaja, projektowania Chrzciciela projekt, Kościelny, Kościoła pw. św. kosztorys Ministerstwo Kultury Jana Chrzciciela Rewitalizacja i Zabezpiecze do 2012-2013 odbudowa zespołu Zabezpiecze do Gmina Leader- Prow, oszacowania Czerwonak Ministerstwo nie finansowe, pałacowo- na etapie Kultury, środki parkowego projektowania własne projekt, kosztorys Opis i uzasadnienie planowanych zadań Realizacja zamierzonych zadań przyczyni się do rozwoju infrastruktury turystycznej, sportu i kultury w miejscowości Owińska. Efektem będzie podniesienie standardów Ŝycia i przyciągnie nowych mieszkańców do Gminy Czerwonak oraz rozwój gospodarczy. Rozwój infrastruktury ma istotne znaczenie dla rozwoju lokalnej gospodarki i zaspokajania potrzeb społecznych mieszkańców. 1. BUDOWA ZAPLECZA GOSPODARCZEGO ZAGOSPODAROWANEGO ZBIORNIKA WODNEGO DO REKREACJI WRAZ Z NIEZBĘDNYMI PRZYŁĄCZENIAMI INFRASTRUKTURALNYMI Planowana inwestycja obejmuje: - wykonanie sieci wodociągowej i energetycznej – w celu zasilenia w media zaplecza kąpieliska - wybudowanie przebieralni, toalet, natrysków dla osób korzystających z kąpieliska - wybudowanie zaplecza gastronomicznego do obsługi osób korzystających z kąpieliska Celem budowy jest stworzenie komfortowego miejsca, które juŜ funkcjonuje jako centrum rekreacji wodnej, miejsce spotkań lokalnej społeczności. Stworzone zostaną moŜliwości dalszego rozwoju tego miejsca. Obiekt poprawi niewątpliwie estetyczny Gmina Czerwonak 2010 23 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 wizerunek Owińsk i będzie sprzyjał rozwojowi gospodarczemu oraz integracji społeczności. Podnoszenie standardu oraz zwiększenie komfortu osób korzystających z kąpieliska ma bardzo duŜy wpływ na wzrost jakości Ŝycia mieszkańców. Planowane zadanie pozwoli lepiej wykorzystać czas wolny mieszkańców Owińsk, szczególnie podczas letnich wakacji. Zaktywizuje młodzieŜ i zachęci do aktywnej formy wypoczynku. 2. BUDOWA HALI SPORTOWEJ Z BOISKIEM WIELOFUNKCYJNYM I POMIESZCZENIEM PUBLICZNOKULTURALNYM Planowana inwestycja obejmuje: - przygotowanie terenu pod budowę hali sportowej - budowę hali sportowej z boiskiem wielofunkcyjnym i pomieszczeniem publicznokulturalnym - zagospodarowanie terenu wokół i utwardzenie ciągów komunikacyjnych - wyposaŜenie tego obiektu w urządzenia niezbędne do prawidłowego funkcjonowania Celem budowy hali jest stworzenie miejsca rekreacji, uprawiania sportu i odpoczynku dla mieszkańców i dzieci uczęszczających do szkoły. Planowana inwestycja wpłynie korzystnie na sprawność ruchową małych dzieci, a takŜe zintegruje lokalną społeczność. Ma duŜe walory zdrowotne i ogólnorozwojowe. Wpłynie na lepsze wykorzystanie wolnego czasu przez mieszkańców. Zaktywizuje młodzieŜ i zachęci do aktywnej formy wypoczynku 3. BUDOWA KŁADKI PIESZO-ROWEROWEJ PRZEZ WARTĘ – JAKO ASPEKT ROZBUDOWY SIECI TURYSTYCZNEJ Inwestycja obejmuje wybudowanie kładki przez Wartę dla pieszych. Efektem inwestycji będzie poprawa infrastruktury turystycznej oraz połączenie z miastem Poznań leŜącym po przeciwnej stronie Warty. Kładka ta poprawi teŜ estetyczny wizerunek wsi oraz wzrost walorów turystycznych i komunikacyjnych. Kładka przyczyni się do polepszenia komunikacji turystycznej regionów połoŜonych wokół miasta Poznania, przyczyniając się do wzrostu liczby turystów krótkoterminowych 4. REWITALIZACJA ZABYTKÓW SAKRALNYCH KOŚCIOŁA PW. ŚW. MIKOŁAJA, KOŚCIOŁA PW. ŚW. JANA CHRZCICIELA ORAZ REWITALIZACJA I ODBUDOWA ZESPOŁU PAŁACOWO-PARKOWEGO Zadanie zostanie szczegółowo określone na etapie przygotowania inwestycji. Zakres prac jest ogromy a środki finansowe ograniczone stąd trudny do określenia na ten moment zakres i koszt prac. Gmina Czerwonak 2010 24 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 System monitorowania i ewaluacji Planu Rozwoju Miejscowości Owińska w Gminie Czerwonak. Funkcję Instytucji Zarządzającej będzie pełnił Wójt i Skarbnik, których główną rolą będzie monitorowanie i ewaluacja przebiegu realizacji zadań zawartych w Planie. Będą współpracowali ze społecznością wsi Owińska, której przedstawicielem jest Rada Sołecka oraz Radni Gminy. W celu najbardziej efektywnego przeprowadzania obiektywnego procesu ewaluacji Instytucja Zarządzająca kaŜdorazowo wybierać będzie najbardziej skuteczne narzędzie oceny. Zalecanymi narzędziami ewaluacji przeprowadzanej w systemie półrocznym i rocznym, jak równieŜ dostosowanymi do okresu programowania poszczególnych zewnętrznych źródeł finansowania zadań, w rozwoju lokalnym gmin o charakterze wiejskim są1: ewaluacja ex-ante ewaluacja ex-post Strategia Promocji Planu Rozwoju Wsi Owińska Plan Odnowy Wsi Owińska jest jednym z podstawowych narzędzi programujących wytycza on i wskazuje kierunki rozwoju, jak równieŜ poszczególne działania podejmowane na rzecz wsi. Plan spełnia równieŜ funkcję informacyjną, poprzez realizację strategii informacyjnej. Zadaniem strategii informacyjnej jest: zapewnienie powszechnego dostępu do informacji o moŜliwościach uzyskania wsparcia w ramach funduszy strukturalnych dla wszystkich grup docelowych na terenie Gminy, nie tylko wsi Owińska zapewnienie współpracy z instytucjami zaangaŜowanymi w monitorowanie i realizowanie Planu w zakresie działań informacyjnych i promocyjnych poprzez wymianę informacji i wspólne przedsięwzięcia, inicjowanie dodatkowych działań promocyjnych o zasięgu lokalnym, 1 Ewaluacja to systematyczne badanie wartości albo cech konkretnego programu, z punktu widzenia przyjętych kryteriów, w celu jego usprawnienia, rozwoju lub lepszego zrozumienia. Ewaluacja jest częścią procesu podejmowania decyzji. Obejmuje wydawanie opinii o wartości działania poprzez systematyczne, jawne zbieranie i analizowanie o nim informacji w odniesieniu do znanych celów, kryteriów i wartości. Proponowane narzędzia ewaluacji nie wykluczają zastosowanie innych technik przytoczonych w tekście. Gmina Czerwonak 2010 25 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak Internet, poczta elektroniczna, elektroniczna archiwizacja dokumentów, w celu usprawnienia komunikacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w realizacji Planu. Grupy docelowe odbiorców Działania podejmowane w ramach Planu będą uwzględniały specyficzne potrzeby wymienionych grup docelowych, jeśli chodzi o zakres informacji oraz uŜyte instrumenty w celu osiągnięcia maksymalnej skuteczności. Opinia publiczna – powszechna wiedza na temat działań związanych z wdraŜaniem oraz wykorzystaniem środków Unii Europejskiej słuŜyć będzie prezentacji korzyści płynących z członkostwa we Wspólnocie, budowaniu pozytywnego wizerunku podmiotów zaangaŜowanych w proces wdraŜania pomocy, jak równieŜ przyczyni się do poparcia dla inwestycji, których bezpośrednim beneficjentem będzie społeczność lokalna Gminy. Beneficjenci - to osoby, instytucje lub grupy społeczne bezpośrednio korzystające z wdraŜanej pomocy. Będą to: - jednostki samorządu terytorialnego szczebla gminnego, - podmioty będące jednostkami podległymi samorządowi gminnemu bądź realizujące zadania jednostki samorządu gminnego, - podmioty gospodarcze, - organizacje zrzeszające przedsiębiorców, - jednostki edukacyjne, - organizacje pozarządowe, - inne organizacje społeczne - mieszkańcy. Instrumenty strategii informacyjnej Realizacji polityki informacyjnej słuŜyć mają następujące instrumenty: konferencje, seminaria, wykłady, warsztaty, prezentacje – propagujące informacje o moŜliwościach wykorzystania środków unijnych i rezultatach wsparcia UE oraz usystematyzowania wiedzy; wizytacje projektów, ekspozycje projektów – mogą stanowić skuteczne metody prezentacji osiągnięć w zakresie realizacji inicjatyw z wykorzystaniem środków Unii Europejskiej; informowanie o projektach oraz ich promocja przez beneficjentów – naleŜy zadbać o przekazanie odpowiedniej wiedzy beneficjentom z terenu Gminy, którzy będą odpowiedzialni za spełnienie wymogów w tym zakresie; serwisy internetowe – będą szybkim i ogólnodostępnym źródłem informacji dla potencjalnych beneficjentów i instytucji o aktualnych moŜliwościach skorzystania z Gmina Czerwonak 2010 26 Plan Odnowy Miejscowości Owińska 2010– 2013 pakietu pomocowego, zaś dla opinii publicznej stanowią kompleksowe źródło informacji o osiągnięciach PROW i wsparciu ze strony Unii Europejskiej dla Gminy; publikacje, broszury informacyjne, ulotki, reklamy, plakaty, materiały audiowizualne – ułatwiają w atrakcyjnej, przystępnej formie przybliŜyć wiedzę na temat dostępnej pomocy Unii Europejskiej, moŜliwości jej uzyskania, roli instytucji w zarządzaniu pomocą oraz roli Unii Europejskiej w tym procesie; współpraca z mediami – działania wykorzystujące współpracę z prasą, radiem, telewizją o zasięgu lokalnym i regionalnym będą kluczowym elementem przy realizacji Planu w szczególności w odniesieniu do opinii publicznej. Działania podejmowane za pośrednictwem mediów będą miały formę artykułów i relacji prasowych, audycji radiowych i telewizyjnych, reklam i ogłoszeń. Wszelka informacja o zasadach i procedurach związanych z wykorzystaniem funduszy strukturalnych powinna być przekazana w zwięzły i przystępny sposób. Źródła 1. Strategia Rozwoju Gminy Czerwonak 2. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Czerwonak 3. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, 4. Wieloletni Plan Finansowy i Wieloletni Plan Inwestycyjny. 5. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich – Uzupełnienie 6. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 (Dz.U. nr 38 poz 218,219,220 z późniejszymi zmianami). 7. Dane Urzędu Gminy Czerwonak 8. www.pl.wikipedia.org/wiki/Owińska 9. www. owinska.poznan.opoka.org.pl/ 10. www. niewidomi.edu.pl/ 11. www.akwenczerwonak.pl/pl/kapielisko_owinska.html 12 .www. wikitravel.org/pl/Owińska Gmina Czerwonak 2010 27
