UNESCO - Chatka Skrzatka

Chatka Skrzatka
Stryjeńskich 13C m. 99
Warszawa 02-791
T +48 605 280 575 T +48 605 337 180
E [email protected]
UNESCO – 10 pytań o nauczanie
włączające, czyli co powinni przeczytać
POLSCY REFORMATORZY OŚWIATY!
Luty 1, 2010 by Jarek
Kategoria: Projekt edukacji
Na początku miało to być wsparcie do zadawania pytań. jednak ten tekst był
trudny i tłumaczenie przeciągnęło mi się. Dzisiaj już po konferencji w sprawie reformy powiem krótko: TO POWINIEN BYĆ KANON REFORMY OŚWIATY! NASZEJ
REFORMY OŚWIATY!
Każdy kto choć trochę wie jak ważna jest edukacja i jej reforma powinien
ten tekst przeczytać ze zrozumieniem!
Polska pod względem rozwiązań edukacyjnych jest krajem mocno “zacofanym”
wierzącym w dogmaty encyklopedyzmu w nauczaniu, prymatu nauczyciela i nietykalności szkoły. Rozwiązania prekursorskie takie, jak egzaminowanie poziomu
nauczania poprzez sprawdzanie szkoły jako organizacji, a nie uczniów, wprowadzone w USA, spowodowało gwałtowny wzrost otwartości szkół na nowe rozwiązania edukacyjne i niemalże całkowitą likwidację szkolnictwa integracyjnego i
specjalistycznego. Szkoła stała się miejscem, gdzie nauczycielowi się chce, gdzie
dyrektorowi się chce, a rodzicom dziecka bardzo się chce, by dziecko trafiło do
najlepszej szkoły. To co wypracowano przy tej okazji w dziedzinie nauczania osób
z deficytem edukacyjnym nazwano nauczaniem włączającym. Co to jest i jak
może być realizowane można przeczytać na stronach UNESCO. Polska te zapisy
zaakceptowała.
www.chatkaskrzatka.pl
Chatka Skrzatka
10 PYTAŃ O NAUCZANIU WŁĄCZAJĄCYM?
1.Co wiemy, oprócz cyfr, o WYŁĄCZENIU?
WYŁĄCZENIE ma wiele “twarzy”. Aż 72 miliony dzieci wciąż nie chodzi do szkoły
pomimo istotnego postępu począwszy od 2000 roku. Z tej cyfry połowa to
dziewczyny, a 7 na 10 żyje w strefie Subsaharyjskiej albo w południowozachodniej Azji. Biedota i marginalizacja są głównym powodem WYŁĄCZENIA.
Gospodarstwa w obszarach wiejskich i rejony z utrudnioną komunikacją, a także
dzieci mieszkające w slamsach miejskich mają ograniczony dostęp do edukacji.
DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNE STANOWIĄ 1/3 WSZYSTKICH DZIECI BEZ
DOSTĘPU DO SZKÓŁ (…)
2.Badania nad pozostawaniem dzieci poza system edukacji wskazują, że
wiele krajów obecnie promuje dostęp do szkół , ale jakość nauczania nie
jest na przyzwoitym poziomie. Dlaczego?
Jeżeli zidentyfikujesz, kto jest WYKLUCZONY i dlaczego, możesz rozwijać strategie włączenia i utrzymania ich w systemie edukacji. Wyzwaniem
jest wdrożenie polityki i praktyk, które przezwyciężą źródła WYŁĄCZENIA. Jest to konieczne aby spojrzeć na rzeczywistość jaka istnieje w i
poza szkołą, kiedy idą do szkół, czego się obecnie w szkołach uczą i w
jakich warunkach.
3.Jak nauczanie WŁĄCZAJĄCE może promować naukę z sukcesem?
Wysiłki aby zwiększyć liczbę osób w szkołach, muszą być wspierane
przez politykę wzmacniania jakości edukacji na wszystkich poziomach, w
www.chatkaskrzatka.pl
Page 2
Chatka Skrzatka
obszarach formalnych i nieformalnych. Musimy pracować nad “dostępem
do sukcesu” poprzez politykę promowania, zapewniającą że dzieci
WYŁĄCZONE zostaną WŁĄCZONE do szkół z programami i praktykami,
które zapewnią im sukces. Jest to proces, który wymaga pytań i odpowiedzi na różne potrzeby uczących się. Ma to zdecydowany wpływ na
nauczanie, życie, sposoby interreakcji i relacji pomiędzy szkołą a społeczeństwem.
4.Jakie są zasady WŁĄCZANIA?
WŁĄCZENIE ma swoją historię w prawie do edukacji w artykule 26 Deklaracji Praw Człowieka z 1948 roku. Liczne porozumienia i normatywy
podkreślały istotę tego prawa. Trzy z nich zasługują na szczególną
uwagę:
KONWENCJA UNESCO PRZECIWKO DYSKRYMINACJI W EDUKACJI
stwierdza, że: Państwo ma obowiązek rozszerzać możliwości edukacyjne dla tych, którzy zostają w gorszej sytuacji, w dostępie do podstawowej edukacji.
1966 rok, MIĘDZYNARODOWA KONWENCJA NA TEMAT PRAW
EKONOMICZNYCH, SPOŁECZNYCH I KULTUROWYCH potwierdza:
prawo do edukacji dla wszystkich i szczególnie podkreśla podstawową
regułę bezpłatnej powszechnej edukacji.
KONWENCJA NA TEMAT PRAW DZIECKA, najbardziej powszechnie
ratyfikowane porozumienie międzynarodowe na temat praw człowieka,
wypowiada się przeciwko dyskryminacji dzieci. Wyraża zobowiązanie,
że: edukacja jest celem, którego centrum stanowi uczeń, co wpływa jednoznacznie na jego pedagogikę i otoczenie-po prostu na sposób
zarządzania szkołą.
5.Pojęcie WŁĄCZENIA jest wciąż bardzo często związane z dziećmi o
specjalnych potrzebach. Dlaczego?
Zbyt często programy ukierunkowane na grupy wyłączone i zmarginalizowane, funkcjonują poza mainstreamem (ruchem masowym) takie jak
programy specjalne w zakresie edukacji, instytucje specjalne, specjaliści.
Zbyt często wynikiem tego jest wyłączenie, zarówno w edukacji,
przesunięcie do słabszej szkoły nie gwarantującej możliwości dalszej
nauki.
W krajach rozwiniętych, włączenie jest często problemem skomplikowanym poprzez prawo, które segreguje lub wyłącza z procesu edukacji
grupy identyfikowane jako “trudne” albo “inne”.
www.chatkaskrzatka.pl
Page 3
Chatka Skrzatka
Jednakże pojawiają się głosy mówiące, że lepiej jest jak dzieci ze
specjalnymi potrzebami uczęszczają do regularnych, masowych szkół, z
towarzyszącym wsparciem. Badania zarówno krajów OECD, jak i krajów
nie należących do tej organizacji, wskazują że uczeń niepełnosprawny
osiąga lepsze wyniki w nauce w środowisku WŁĄCZAJĄCYM.
6.Jak edukacja musi się zmienić aby dostosować każdego?
Głównym celem jest zapewnić fakt, że szkoła jest miejscem, gdzie
wszystkie dzieci uczęszczają i są traktowane tak samo równo. To
wprowadza zmianę w tym jak myślimy o edukacji! Nauczanie włączające
jest podejściem, które patrzy na to jak zmieniać system edukacji aby
osiągnąć najlepszą odpowiedź na zróżnicowanych uczniów. Oznacza to
wzmocnienie jakości edukacji poprzez polepszenie efektywności nauczycieli, promowanie uczenia się według scentralizowanych metodologii,
rozwijanie właściwych podręczników i materiałów oraz zapewnienie, że
szkoły są bezpiecznym i zdrowym miejscem dla wszystkich dzieci.
Wzmacnianie powiązań ze społeczeństwem jest w tym przypadku kluczowe: powiązania pomiędzy nauczycielami, uczniami, rodzicami i
społeczeństwem są konieczne dla rozwoju pozytywnego środowiska dla
nauczania włączającego.
7.Jak zmienić programy nauczania, aby poprawić poziom nauczania oraz
zachęcić wszystkich uczniów do nauczania włączającego?
Wszystkie programy nauczania są adresowane do zdolności poznawczych dzieci, ich emocjonalnego i kreatywnego rozwoju. Jest to oparte
na 4 FUNDAMENTACH EDUKACJI XXI WIEKU:
UCZYĆ BY WIEDZIEĆ, BY MÓC ZROBIĆ, BY BYĆ I ŻYĆ RAZEM!
Ten proces zaczyna się w klasie! Tak określony program nauczania ma
kluczowe znaczenie aby wspomagać rozwój tolerancji i promować
PRAWA CZŁOWIEKA. Jest to niezwykle silne narzędzie dla zmiany kultury, religii. Programy nauczania włączającego biorą pod uwagę płeć, kulturę i język. Łamią one stereotypy związane z płcią nie tylko w książkach
ale przede wszystkim w oczekiwaniu i podejściu nauczyciela. Wielojęzykowe podejście w edukacji, może stać się źródłem włączenia. Tym
niemniej, instrukcje w języku ojczystym na początku szkoły mają pozytywny wpływ na wyniki w nauczaniu na tym etapie edukacji.
8.Nauczyciele mają najpoważniejszy wpływ na proces uczenia. Ich
status i warunki pracy powodują, że nie mają możliwości promowania
nauczania włączającego i to w wielu krajach. Co może być zatem zrobione aby ten stan polepszyć?
www.chatkaskrzatka.pl
Page 4
Chatka Skrzatka
Sposób w jaki nauczyciele uczą ma krytyczną ważność w jakiejkolwiek
reformie konstruowanej aby poprawić jakość nauczania. Programy
edukacyjne z uczniem w centrum, charakteryzują się odejściem od nauki
na pamięć w kierunku doświadczania wiedzy w sposób praktyczny.
Wprowadzenie nauczania włączającego jako głównej reguły ma wpływ
na nauczyciela i jego zasady postępowania w kierunku do dziewczynek,
tych uczących się wolniej i tych którzy mają określone deficyty edukacyjne. Konieczne są tutaj szkolenia nauczycieli, aby poprawić proces uczenia.(…) Nowe programy nie mogą być wprowadzane bez przekonania
nauczycieli co do ich celów i zawartości. Zintegrowana ocena może
pomóc nauczycielowi w zmierzeniu osiągnięć ucznia i zdiagnozowaniu
trudności i problemów, ale nauczyciel musi rozumieć wartości praktyk
dobrej oceny i umiejętności uczenia się dla rozwoju własnego systemu
oceny.
9.Czy stać nas na jakościowe nauczanie włączające?
To nie jest efektywne mieć system edukacji, gdzie dzieci nie uczą się ponieważ system jest słaby. Szkoły z wysokim wskaźnikiem “powtarzania”
często zawodzą, gdy mają temu zapobiegać. Wydatki takiej szkoły, gdzie
uczeń powtarza szkołę, lepiej byłyby spożytkowane gdyby można było
wspomagać uczniów, którzy napotykają na takie trudności. Rozwinięto
kilka miar kosztowych prezentujących prawdziwość tego twierdzenia i to
w kilku krajach, promujących w ten sposób edukację włączającą. One
obejmują takie miary jak: modele treningowe z udziałem trenera, wsparcie ucznia przed procesem edukacji oraz konwersję specjalnych potrzeb
edukacyjnych w centrum wsparcia, które dostarcza i wspomaga szkołę.
10. Czy nauczanie włączające prowadzi do bardziej włączającego
społeczeństwa?
Wyłączenie zaczyna się na początku życia. Holistyczna wizja edukacji
jest nakazem. Powszechna wczesna interwencja oraz programy edukacyjne poprawiają funkcjonowanie dzieci, przygotowują je do szkoły podstawowej i dają im szansę jej ukończenia. Wszystkie dowody pokazują,
że nawet najbardziej poszkodowane dzieci korzystają z takich programów. Dają dzięki temu pewność dorosłym, a szczególnie matkom, jak
silny ma wpływ fakt uczęszczania do szkoły na ich dzieci. Łącząc
włączenie z szerszymi celami rozwojowymi uzyskujemy niesamowity
wpływ nie tylko na reformę edukacji, ale i biedę. System nauczania
włączającego daje korzyści wszystkim bez dyskryminacji. Zbudowany
jest na wartościach demokracji, tolerancji i szacunku dla inności.
www.chatkaskrzatka.pl
Page 5