Sześciany, bikwadraty i wyższe potęgi
Transkrypt
Sześciany, bikwadraty i wyższe potęgi
Podróże po Imperium Liczb Część 9 Sześciany, bikwadraty i wyższe potęgi Andrzej Nowicki Wydanie drugie uzupełnione i rozszerzone Olsztyn, Toruń, 2012 Spis treści Wstęp 1 1 Sześciany 1.1 Cyfry sześcianów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2 Lustrzane odbicia sześcianów . . . . . . . . . . . . 1.3 Cyfry sześcianów w różnych systemach numeracji 1.4 Sumy cyfr sześcianów . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5 Końcowe cyfry sześcianów . . . . . . . . . . . . . . 1.6 Własności sześcianów . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7 Istnienie lub nieistnienie pewnych sześcianów . . . 1.8 Różnice dwóch sześcianów . . . . . . . . . . . . . 1.9 Odwrotności sześcianów . . . . . . . . . . . . . . . 1.10 Różne fakty i zadania z sześcianami . . . . . . . . 2 Sumy sześcianów 2.1 Sumy dwóch sześcianów liczb całkowitych . . . . . 2.2 Sumy dwóch sześcianów - różne rozkłady . . . . . 2.3 Równanie x3 + y3 = z3 . . . . . . . . . . . . . . . 2.4 Równanie x3 + y3 = zn . . . . . . . . . . . . . . . 2.5 Sumy dwóch sześcianów i kolejne liczby naturalne 2.6 Sumy dwóch sześcianów i liczby wymierne . . . . 2.7 Sumy trzech sześcianów . . . . . . . . . . . . . . . 2.8 Równanie x3 + y3 + z3 = a . . . . . . . . . . . . 2.9 Równanie x3 + y3 + z3 = t3 . . . . . . . . . . . . 2.10 Równanie x3 + y3 + z3 = mxyz . . . . . . . . . . 2.11 Liczby postaci a3 + b3 + c3 - 3abc . . . . . . . . 2.12 Sumy czterech i więcej sześcianów . . . . . . . . . 2.13 Sumy n sześcianów . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.14 Sumy sześcianów kolejnych liczb całkowitych . . . 2.15 Sumy sześcianów w różnych systemach numeracji 2.16 Sumy i sześciany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Krzywe eliptyczne 3.1 Struktura grupowa zbioru E(k) . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2 Podstawowe fakty o krzywych eliptycznych . . . . . . . . . . 3.3 Równoliczność zbiorów związanych z krzywymi eliptycznymi 3.4 Liczba punktów nad ciałami skończonymi . . . . . . . . . . . 3.5 Krzywe eliptyczne postaci y2 = x3 + a . . . . . . . . . . . . 3.6 Krzywe eliptyczne postaci y2 = x3 + ax . . . . . . . . . . . . 3.7 Krzywa y2 = x3 - x + m2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.8 Równanie my2 = ax3 + bx2 + cx + d . . . . . . . . . . . . . 3.9 Równanie ay2 + by +c = dx3 . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.10 Różne fakty i zastosowania krzywych eliptycznych . . . . . . i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 6 7 8 9 12 13 14 15 15 17 . . . . . . . . . . . . . . . . 19 19 19 22 22 23 24 25 27 29 31 31 33 35 36 39 39 . . . . . . . . . . 41 41 42 44 45 46 52 54 55 56 56 4 Równania diofantyczne trzeciego stopnia 4.1 Równania ax3 + by3 = c . . . . . . . . . . . . . 4.2 Równania trzeciego stopnia dwóch zmiennych . 4.3 Równania ax2 + by2 = cz3 . . . . . . . . . . . . 4.4 Równania ax3 + by3 = cz3 . . . . . . . . . . . . 4.5 Równania trzeciego stopnia trzech zmiennych . . 4.6 Równania trzeciego stopnia czterech zmiennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 57 59 60 61 62 64 5 Bikwadraty 5.1 Cyfry bikwadratów . . . . . . . . . . . . . . 5.2 Sumy dwóch bikwadratów . . . . . . . . . . 5.3 Sumy trzech bikwadratów . . . . . . . . . . . 5.4 Sumy czterech i więcej bikwadratów . . . . . 5.5 Dodatkowe fakty i zadania o bikwadratach . 5.6 Równanie ax4 + by2 = c . . . . . . . . . . . 5.7 Równanie ax4 + by4 = cz2 . . . . . . . . . . 5.8 Równanie ax4 + bx2 y2 + cy4 = dz2 . . . . . 5.9 Różne równania diofantyczne 4-tego stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 66 68 69 71 71 72 74 77 78 6 Piąte i wyższe potęgi 6.1 Piąte potęgi . . . . . . . . . . . . . . 6.2 Równania diofantyczne 5-tego stopnia 6.3 Szóste potęgi . . . . . . . . . . . . . . 6.4 Siódme potęgi . . . . . . . . . . . . . 6.5 Ósme potęgi . . . . . . . . . . . . . . 6.6 Dziewiąte potęgi . . . . . . . . . . . . 6.7 Dziesiąte i wyższe potęgi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 81 84 85 87 89 90 90 7 Dowolne potęgi 7.1 Potęgi i postępy arytmetyczne . . . . . . . . . . . . . 7.2 Sumy n-tych potęg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3 Problem Waringa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4 Potęgi oraz trójki i czwórki liczb naturalnych . . . . . 7.5 Równanie f(x,y) = m. Twierdzenia Thuego i Mordella 7.6 Równania diofantyczne dowolnych stopni . . . . . . . 7.7 Liczby pełnopotęgowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.8 Ciągi i zbiory liczb potęgowych . . . . . . . . . . . . . 7.9 Różne fakty i zadania o liczbach potęgowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 93 95 98 98 100 101 102 104 106 8 Problemy Prouhet-Tarry-Escotta 8.1 Sformułowanie problemu, oznaczenia i 8.2 Równoważne sformułowania . . . . . 8.3 Twierdzenia o PTE-parach . . . . . . 8.4 PTE-pary stopnia 2 . . . . . . . . . . 8.5 PTE-pary stopnia 3 . . . . . . . . . . 8.6 PTE-pary stopnia 4 . . . . . . . . . . 8.7 PTE-pary stopnia 5 . . . . . . . . . . 8.8 PTE-pary stopni większych od 5 . . . 8.9 PTE-pary i rozbicia zbiorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 109 110 111 113 117 119 120 121 122 ii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . historia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.10 Różne zadania stowarzyszone z PTE problemami . . . . . . . . . . . . . . . . 123 9 Równania wykładnicze 9.1 Równanie xm − y n = 1 . . . 9.2 Równanie ax − by = c . . . . 9.3 Równanie ax + by = cz . . . 9.4 Różne równania wykładnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 125 127 128 129 10 Potęgi w pierścieniach Zm 10.1 Liczby γs (n) . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2 Okresowość funkcji γ . . . . . . . . . . . . 10.3 Elementy postaci xs w ciałach Zp . . . . . 10.4 Elementy postaci xs w pierścieniach Zpn . . 10.5 Sumy elementów postaci xs w pierścieniach 10.6 Wielkie Twierdzenie Fermata w Zn . . . . 10.7 Różne fakty i zadania o potęgach w Zm . . . . . . . . . . Zm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 131 132 134 135 136 138 138 11 Sześciany w pierścieniach Zm 11.1 Sześciany w ciałach Zp . . . 11.2 Sześciany w pierścieniach Z2n 11.3 Sześciany w pierścieniach Z3n 11.4 Sześciany w pierścieniach Zpn 11.5 Różności o sześcianach w Zm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 139 140 142 142 144 w pierścieniach Zm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 147 149 150 151 152 153 153 12 Bikwadraty, piąte potęgi,. . . 12.1 Bikwadraty w Zm . . . . 12.2 Piąte potęgi w Zm . . . . 12.3 Szóste potęgi w Zm . . . 12.4 Siódme potęgi w Zm . . . 12.5 Ósme potęgi w Zm . . . . 12.6 Dziewiąte potęgi w Zm . 12.7 Dziesiąte potęgi w Zm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spis cytowanej literatury 154 Skorowidz nazwisk 161 Skorowidz 164 iii