Aneks nr 1 do Prognozy Oddziaływania Na Środowisko Lokalnego

Dariusz Niedziela
ul. Andersa 7/8, 10-693 Olsztyn
tel. 501 163 620
e-mail: [email protected]
ANEKS NR 1
DO PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
PROJEKTU LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI
MIASTA SZCZYTNO NA LATA 2007 – 2013
Zleceniodawca:
Burmistrz Miasta Szczytno
ZESPÓŁ AUTORSKI:
Mgr inż. Monika Jabłońska
tel. kom. 0609 789 098
Mgr inż. Paweł Jabłoński
tel. kom. 0695 202 134
KOORDYNATOR:
Inż. Dariusz Niedziela
OLSZTYN MAJ 2009
Spis treści
1. Wprowadzenie.................................................................................................3
2. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami..................................................................3
3. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy......................16
4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej przeprowadzania......................18
5. Istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany jego stanu w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu................................................................20
6. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających
ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody.........21
7. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia planowanego dokumentu oraz sposoby, w
jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas
opracowywania dokumentu..............................................................................22
8. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem
realizacji projektowanego dokumentu................................................................26
9. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie...28
2
1. Wprowadzenie
Niniejszy Aneks do Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Lokalnego
Programu Rewitalizacji Miasta Szczytno na lata 2007 - 2013, zawiera uzupełnienie tekstu
prognozy w zakresie określonym przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w
Olsztynie (pismo RDOŚ-28-WOOŚ-6613-01-028/09/mt z dnia 16-04-2009r.).
2. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz
jego powiązaniach z innymi dokumentami
2.1. Strategia Rozwoju Kraju na lata 2007 – 2015
Strategia Rozwoju Kraju na lata 2007 – 2015 przyjęta przez Radę Ministrów w
listopadzie 2006r. jest obecnie podstawowym dokumentem strategicznym określającym
cele i priorytety rozwoju społeczno – gospodarczego oraz warunki, które powinny ten
rozwój zapewnić. Uchwalono ją przyjmując, że będzie to dokument nadrzędny,
określający wieloletnią wizje strategicznego rozwoju społeczno – gospodarczego kraju,
stanowiący punkt odniesienia zarówno dla innych strategii i programów rządowych, jak i
dokumentów opracowywanych przez jednostki samorządu terytorialnego.
W związku z powyższym w hierarchii dokumentów programowych określających
podstawy opracowywania i realizacji projektu Programu, należy strategię rozwoju Kraju
rozpatrywać w pierwszej kolejności.
Celem głównym realizacji postanowień Strategii jest: podniesienie poziomu i
jakości życia mieszkańców Polski: poszczególnych obywateli i rodzin. Przedstawiona w
dokumencie wizja rozwoju Polski realizowana ma zostać poprzez szereg działań,
planowanych do podjęcia w latach 2007 – 2015, w ramach wskazanych, głównych
priorytetów:
1. wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarki,
2. poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej,
3. wzrost zatrudnienia i podniesienie jego jakości,
4. budowa zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa,
5. rozwój obszarów wiejskich,
6. rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej.
Zgodnie z zapisami Strategii, w ramach priorytetu Poprawa stanu infrastruktury
technicznej i społecznej realizowane mają być działania związane z modernizacją i
rozbudową infrastruktury ochrony środowiska, służące zwiększeniu konkurencyjności
działalności prowadzonej przez przedsiębiorców oraz podniesieniu standardu życia
obywateli i osiągnięcie europejskiego poziomu cywilizacyjnego. Wspieranie procesów
3
inwestycyjnych uwzględniające obecny i przyszły stan środowiska, ma służyć rozwojowi
gospodarczemu i społecznemu zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju.
Zadania określone w analizowanym projekcie Programu należy uznać za w pełni
spójne z określonymi w Strategii priorytetami i wpisujące się w osiąganie celów strategii
Rozwoju Kraju na lata 2007 – 2015.
2.2. Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016.
Podstawowym dokumentem w Polsce w zakresie ochrony środowiska jest Polityka
Ekologiczna Państwa na lata 2009 – 2012, z perspektywą do roku 2016. Określa on cele i
zadania o charakterze systemowym ważne dla stworzenia warunków do wykonywania
ustaleń w zakresie ochrony środowiska. Jednym z jej celów strategicznych jest
doprowadzenie do sytuacji, w której projekty dokumentów strategicznych wszystkich
sektorów
gospodarki
będą,
zgodnie
z
obowiązującym
w
tym
zakresie
prawem,
poddawane procedurze oceny oddziaływania na środowisko i wyniki tej oceny będą
uwzględniane
w
ostatecznych
wersjach
tych
dokumentów.
Kolejnym
celem
jest
podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa, zgodnie z zasadą „myśl globalnie,
działaj
lokalnie”.
Dlatego
też
bardzo
ważny
staje
się
udział
społeczeństwa,
w
szczególności organizacji ekologicznych, w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska,
w opiniowaniu projektów aktów prawnych, a także projektów finansowanych ze środków
publicznych, w tym przede wszystkim ze środków Unii Europejskiej.
Zadania określone w analizowanym projekcie Programu są zgodne z celami określonymi
w wyżej wymienionym dokumencie. Zadania przewidziane w ramach osi Rewitalizacja
funkcji miasta pozwalają na spełnienie postawionych wymagań przez m.in.:
− rozwój szkolnej edukacji w zakresie ochrony środowiska, dostępu do informacji o
środowisku oraz kształtowanie zachowań zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju
(akcje, szkolenia dla szkół itp.),
− szkolenie dla pracowników instytucji publicznych oraz przedsiębiorców w zakresie
przepisów o dostępie społeczeństwa do informacji o środowisku,
− prowadzenie szkoleń na temat odpowiedzialności sprawcy za szkody w środowisku dla
pracowników administracji, sądownictwa oraz podmiotów gospodarczych,
− propagowanie
zachowań
edukacyjno-promocyjne
sprzyjających
(akcje,
oszczędzaniu
kampanie
skierowane
wody
do
przez
działania
wszystkich
grup
społecznych).
4
2.3. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, Plan gospodarki Odpadami Województwa
Warmińsko – Mazurskiego na lata 2007 – 2010.
Ustalenia projektowanego dokumentu LPR wpisują się w założenia określone w
dokumentach
opracowywanych
na poziomie krajowym i
regionalnym w zakresie
Gospodarki Odpadami poprzez.:
1) Krajowy Planu Gospodarki Odpadami mówiący o.:
− Tworzeniu i udziale gmin w strukturach ponadgminnych dla realizacji regionalnych
zakładów
zagospodarowania
odpadów
(zgodnie
z
wyznaczonymi
regionami
w
wojewódzkich planach gospodarki odpadami),
− Tworzeniu regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi,
− Konieczności
wprowadzenia
mechanizmów
wspomagających
funkcjonowanie
istniejących i nowo tworzonych systemów zbierania odpadów oraz ich odzysku i
unieszkodliwiania; w tym prowadzenie ciągłych akcji edukacyjno – informacyjnych
dotyczących
zbierania
konieczności
odpadów,
ze
włączenia
się
mieszkańców
szczególnym
w
uwzględnieniem
system
selektywnego
wydzielania
odpadów
niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych; uświadamianie zagrożenia dla
zdrowia, jakie wiąże się z oddziaływaniem niewłaściwie zagospodarowanych odpadów
niebezpiecznych,
− Konieczności realizacji zadań w zakresie zbierania odpadów i ich odzysku lub
unieszkodliwiania
przy
założeniu
stałego
generowania
odpadów,
szczególnie
komunalnych. Konieczne jest podniesienie efektywności ich selektywnego zbierania,
inaczej bowiem odpady te trafią na składowiska, których pojemność nie przewiduje
przyjmowania wszystkich odpadów. Może wystąpić sytuacja, że odpady będą usuwane
do środowiska w sposób niekontrolowany. Jest to największe zagrożenie, dlatego
bezwzględnie należy dążyć do ograniczenie ilości składowanych odpadów,
− Konieczności przeprowadzenia analiz przy lokalizacji instalacji przerobu odpadów z
uwzględnieniem
potencjalnych
możliwości
oddziaływania
na
obszary,
gdzie
przebywają ludzie lub na obszary chronione.
2) Plan Gospodarki Odpadami Województwa Warmińsko – Mazurskiego na lata 2007
– 2010 mówiący o.:
− Minimalizacji ilości powstających odpadów i zmniejszaniu ich toksyczności,
− Rozwoju segregowania odpadów oraz wzroście selektywnego zbierania odpadów,
− Konieczności
budowy
regionalnych
zakładów
zagospodarowania
odpadów
komunalnych, obejmujących instalacje do biologicznego przekształcania odpadów,
− Eliminacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych,
− Sukcesywnym likwidowaniu nielegalnych „dzikich wysypisk” odpadów,
5
− Edukacji ekologicznej,
− Konsekwentnym i skutecznym egzekwowaniu przepisów prawa.
2.4. Narodowa Strategia Gospodarki Wodnej
Głównym celem aktualnie obowiązującej Strategii przyjętej przez Radę Ministrów
w 2005 roku jest określenie podstawowych kierunków rozwoju gospodarki wodnej do
roku 2020 oraz sprecyzowanie działań umożliwiających realizację konstytucyjnej zasady
zrównoważonego rozwoju w gospodarowaniu wodami.
W odniesieniu do tak sformułowanego celu głównego określono następujące cele
kierunkowe odnoszące się do obszarów działań zawartych w Strategii:
1. zaspokojenie
uzasadnionych
potrzeb
wodnych
ludności
i
gospodarki
przy
poszanowaniu zasad zrównoważonego użytkowania wód,
2. osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu wód, w szczególności ekosystemów
wodnych i od wody zależnych,
3. podniesienie skuteczności ochrony przed powodzą i skutkami suszy.
Dokument
określa
podstawowe
kierunki
niezbędnych
do
podjęcia
działań,
umożliwiających realizację idei trwałego i zrównoważonego rozwoju w gospodarowaniu
zasobami wodnymi w Polsce. Osiągnięciu założonego celu służyć ma „zbudowanie
sprawnie
działającego
systemu,
który
wykorzystując
mechanizmy
prawne
oraz
instrumenty ekonomiczne, będzie zapewniał utrzymanie dobrego stanu wód, a w
szczególności ekosystemów wodnych i do wody zależnych, pozwalał na zaspokojenie
uzasadnionych potrzeb wodnych, zwiększał bezpieczeństwo powodziowe kraju i chronił do
przed skutkami suszy”.
Analizując zadania określone w projekcie LPR (oś Rewitalizacja infrastruktury
technicznej) należy uznać, że realizacja ich wpisuje się w realizację celów aktualnie
obowiązującej Strategii Gospodarki Wodnej.
2.5. Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury 2007 – 2013.
Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury na lata 2007 - 2013 (RPO WiM)
został przygotowany z zastosowaniem przede wszystkim przepisów Rozporządzenia Rady
(WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i
uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999, Rozporządzenia (WE) nr 1081/2006
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr1783/1999.
Krajowe ramy prawne dla opracowania i realizacji Programu stanowi ustawa z dnia 6
6
grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658 z
późn.zm.).
Celem głównym Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata
2007 – 2013 jest Wzrost konkurencyjności gospodarki oraz liczby i jakości powiązań
sieciowych.
Cel ten osiągany będzie poprzez spójną i konsekwentną realizację następujących
celów szczegółowych:
1. Wzrost konkurencyjności firm, produktów i usług,
2. Wyższą konkurencyjność województwa jako miejsce pracy i życia,
3. Poprawę połączeń sieciowych województwa warmińsko – mazurskiego.
Zadania określone w analizowanym projekcie PRL miasta Szczytno wpisują się w
następujące osie priorytetowe oraz zadnia RPO WiM:
1. Przedsiębiorczość
1.1. Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw,
1.2. Wzrost potencjału instytucji otoczenia biznesu,
1.3. Wspieranie wytwarzania i promocji produktów regionalnych.
2. Turystyka
2.1. Wzrost potencjału turystycznego,
2.2. Promocja województwa i jego oferty turystycznej.
3. Infrastruktura społeczna
3.1. Inwestycje w infrastrukturę edukacyjną,
3.2. Wysoki poziom zabezpieczenia i dostępności medycznej i opiekuńczej.
4. Rozwój, restrukturyzacja i rewitalizacja miast
4.1. Humanizacja blokowisk,
4.2. Rewitalizacja miast,
4.3. Restrukturyzacja terenów powojskowych i poprzemysłowych.
5. Infrastruktura transportowa regionalna i lokalna
5.1.Rozbudowa i modernizacja infrastruktury transportowej warunkującej
rozwój regionalny,
5.2. Infrastruktura transportowa służąca rozwojowi lokalnemu.
6. Środowisko przyrodnicze
6.1.
Poprawa
i
zapobieganie
degradacji
środowiska
poprzez
budowę,
rozbudowę i modernizację infrastruktury ochrony środowiska,
6.2. Ochrona środowiska przed zanieczyszczeniami i zniszczeniami.
7
7. Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego
7.1. Tworzenie infrastruktury społeczeństwa informacyjnego,
7.2. Promocja i ułatwianie dostępu do usług teleinformatycznych.
8. Pomoc techniczna
8.1. Wsparcie procesu realizacji RPO 2007-2013 oraz programowania na lata
2014–2020,
8.2. Działania informacyjne i promocyjne.
2.6. Program Ekoenergetyczny Województwa Warmińsko – Mazurskiego na lata 2005
– 2010.
Podstawowe
cele
opracowania
Programu
ekoenergetycznego
województwa
warmińsko – mazurskiego na lata 2005-2010 wynikają ze Strategii rozwoju województwa
warmińsko – mazurskiego. Program określa zakres działań niezbędnych dla zapewnienia
bezpieczeństwa energetycznego województwa, czyli pokrycie potrzeb energetycznych
wynikających z bilansu energetycznego przy uwzględnieniu możliwości wykorzystania
lokalnych
nośników
energetycznych,
a
przede
wszystkim
przy
wykorzystaniu
odnawialnych źródeł energii i racjonalizacji zużycia konwencjonalnych źródeł energii.
Działania
te
uwzględniają
aspekty
ekologiczne
pozyskiwania
energii
na
terenie
województwa warmińsko-mazurskiego i wynikają ze strategii rozwoju społeczno –
gospodarczego województwa oraz są zgodne z przyjętymi w niej celami strategicznymi.
Wynikają
one
także
z
obecnych
i
przewidywanych
warunków
technicznych,
ekonomicznych i organizacyjnych przy uwzględnieniu istniejącej infrastruktury oraz
poziomu technicznego.
W odniesieniu do infrastruktury technicznej województwa, cel strategiczny został
zdefiniowany w sposób następujący: „Infrastruktura techniczna zapewniająca bardziej
zrównoważony rozwój regionu oraz atrakcyjność zamieszkania”. Z tak zdefiniowanego
celu strategicznego rozwoju społeczno – gospodarczego województwa dla programu
ekoenergetycznego wynikają następujące złożenia:
-
dostosowana
do
potrzeb
sieć
nośników
energii.
Właściwie
rozmieszczona
i
zmodernizowana sieć gazowa i energetyczna stanowić będzie podbudowę procesów
gospodarczych na obszarach rozwojowych oraz zaspokajać potrzeby mieszkańców
województwa, przyczyniając się do poprawy warunków życia.
W odniesieniu do środowiska przyrodniczego województwa, cel strategiczny został
zdefiniowany w sposób następujący: „Województwo warmińsko – mazurskie krajowym
liderem czystości środowiska”. Z tak zdefiniowanego celu strategicznego rozwoju
społeczno – gospodarczego województwa dla programu ekoenergetycznego wynika
następujący cel operacyjny: „Poprawa jakości i ochrona powietrza”.
8
Dbałość o czystość powietrza przejawiać się musi:
ograniczeniem emisji zanieczyszczeń przemysłowych,
ograniczeniem uciążliwości emisji do powietrza ze źródeł rozproszonych,
preferowaniem ogrzewania przyjaznego środowisku,
wykorzystywaniem odnawialnych źródeł energii,
preferowaniem transportu przyjaznego środowisku.
W ramach przyjętego w strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa
warmińsko – mazurskiego harmonogramu działań zmierzających do realizacji przyjętych
w niej celów strategicznych dla programu ekoenergetycznego województwa warmińskomazurskiego na lata 2005-2010 w zakresie infrastruktury technicznej, restrukturyzacji
obszarów wiejskich, środowiska przyrodniczego zapisano następujące działania:
realizacja systemów grzewczych przyjaznych dla środowiska,
modernizacja i rozbudowa sieci gazowej,
modernizacja istniejącej sieci przesyłowej najwyższych napięć,
budowa linii przesyłowych 220 kV i 400 kV,
wykorzystanie źródeł energii niekonwencjonalnych i odnawialnych,
modernizacja sieci nośników energii o charakterze proekologicznym (gaz, energia
elektryczna),
zachęcanie gospodarstw do podejmowania alternatywnej działalności,
wspomaganie wielofunkcyjnego rozwoju terenów wiejskich na rzecz
pozarolniczych kierunków działalności gospodarczej i tworzenia alternatywnych
źródeł dochodów dla ludności wiejskiej,
ograniczenie uciążliwości emisji do powietrza ze źródeł rozproszonych,
realizacja rozwiniętego systemu małej retencji.
Zadania
określone
w
projekcie
LPR
wpisują
się
w
założenia
Programu
Ekoenergetycznego poprzez realizację działań tj.
modernizacja,
budowa
i
rozbudowa
cieci
gazowej,
ciepłowniczej
i
energetycznej,
modernizacja kotłowni grzewczych.
2.7. Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych
Zgodnie z zapisami art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001r. - Prawo wodne,
Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych ma określić wykazy:
•
aglomeracji, które powinny być wyposażone - w terminach ustalonych w art. 208 .
w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków oraz wielkość ładunków
zanieczyszczeń biodegradowalnych z tych aglomeracji koniecznych do usunięcia,
9
•
przedsięwzięć w zakresie budowy i modernizacji zbiorczych sieci kanalizacyjnych
oraz oczyszczalni ścieków komunalnych oraz terminy ich realizacji.
Głównym celem odprowadzenia i oczyszczenia ścieków w Polsce jest realizacja
systemów kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ścieków na terenach o skoncentrowanej
zabudowie.
Zapisy projektu LPR są zgodne z powyższym celem, ponieważ przewidują działania
z zakresu modernizacji, budowy i rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej i kanalizacji
deszczowej.
2.8. Polityka Leśna Państwa (Krajowy Program Zwiększania Lesistości)
Należy podkreślić, że KPZL jest
opracowaniem studialnym, o charakterze
strategicznym. Jest instrumentem polityki leśnej w zakresie kształtowania przestrzeni
przyrodniczej kraju i zawiera ogólne wytyczne sporządzania regionalnych planów
przestrzennego zagospodarowania w dziedzinie zwiększania lesistości.
Z uwagi, iż na terenie miasta znajduje się 11,27 ha lasów (1,13% powierzchni)
istotnym jest, aby przy realizacji osi priorytetowej Rewitalizacja funkcji miasta przy
realizacji zadania Sporządzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
dla 100% powierzchni miasta opierać się na zaleceniach wynikających z ww. dokumentu.
2.9. Wojewódzki Program Zwiększania Lesistości na lata 2001 – 2010.
Lasy w naszej strefie klimatyczno – geograficznej są najbardziej naturalną
formacją przyrodniczą. Stanowią one niezbędny czynnik równowagi ekologicznej, są
formą użytkowania gruntów, która zapewnia produkcję biomasy o znacznej wartości
rynkowej. Lasy są dobrem ogólnospołecznym, kształtującym jakość życia człowieka. Lasy
spełniają funkcje ekologiczne, produkcyjne i społeczne.
W mieście Szczytno lasy pełnią przede wszystkim funkcje ekologiczne i społeczne.
Funkcje ekologiczne wyrażają się korzystnym wpływem lasów na:
kształtowanie klimatu globalnego i lokalnego,
skład atmosfery,
regulację obiegu wody w przyrodzie,
przeciwdziałanie powodziom, lawinom i osuwiskom,
ochronę gleb przed erozją i obszarów przed stepowieniem,
zachowanie potencjału biologicznego wielu gatunków i ekosystemów,
różnorodność krajobrazu i lepsze warunki produkcji rolniczej
Funkcje społeczne dotyczą:
tworzonych przez lasy korzystnych warunków zdrowotnych i rekreacyjnych dla
społeczeństwa,
10
wzbogacają rynek pracy,
wzmacniają obronność kraju,
zapewniają rozwój kultury, nauki oraz edukacji ekologicznej społeczeństwa
Funkcje produkcyjne polegają na zdolności do produkcji biomasy i ciągłego
powtarzania tego procesu, co umożliwia trwałe użytkowanie drewna i surowców
niedrzewnych pozyskiwanych z lasu, w tym owoców runa leśnego i użytków gospodarki
łowieckiej, a w konsekwencji uzyskiwanie dochodów ze sprzedaży towarów i usług oraz
zasilanie podatkiem budżetu państwa i budżetów samorządów lokalnych.
Cele określone w analizowanym projekcie LPR wykazują pożądaną zgodność z
celami Programu. Niezwykle istotne jest, ażeby przy realizacji zadania Sporządzanie
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla 100% powierzchni miasta
odnosić się do zapisów Programu.
2.10.
Strategia Informatyzacji Województwa Warmińsko – Mazurskiego na lata
2007 – 2015
Strategia informatyzacji województwa warmińsko – mazurskiego na lata 2007–
2015 jest dokumentem wytyczającym cele i kierunki informatyzacji województwa. Daje
ona wytyczne do realizacji zadań związanych z rozwojem społeczeństwa informacyjnego
w perspektywie krótko– i długoterminowej.
W Strategii skupiono się głównie na rozwiązaniu problemu niskiej dostępności
internetu poprzez rozbudowę infrastruktury i punktów publicznego dostępu do internetu,
a także na stworzeniu e-administracji w jednostkach samorządowych województwa oraz
na podniesieniu umiejętności i aktywizacji lokalnych środowisk poprzez szkolenia
dotyczące wykorzystania ICT oraz zagadnień społeczeństwa informacyjnego.
Tematyka
dokumentach
społeczeństwa
strategicznych
informacyjnego
województwa
pojawia
warmińsko
–
się
również
mazurskiego.
w
innych
„Tworzenie
społeczeństwa informacyjnego” jest jednym z celów „Strategii Rozwoju Społeczno–
Gospodarczego Województwa Warmińsko–Mazurskiego do roku 2020”, przewidzianych do
realizacji w ramach priorytetu strategicznego „Konkurencyjna Gospodarka”. W „Strategii
rozwoju kultury województwa warmińsko – mazurskiego do 2015 r.” jeden z trzech
głównych
obszarów
strategicznych
to
„Komunikacja
społeczna,
środki
masowego
przekazu w kulturze”, w ramach którego określono cel szczegółowy „Budowanie
społeczeństwa
informacyjnego”.
Województwa
Warmińsko
zaawansowanych
–
technologii,
Również
w
Mazurskiego”
tworzenia
„Regionalnej
pojawiają
się
internetowych
Strategii
plany
sieci
Innowacyjności
rozwoju
sektora
współpracy
oraz
wykorzystania możliwości pracy i podnoszenia kwalifikacji na odległość.
Wymienione zapisy w strategiach świadczą o tym, że potrzeba budowania
społeczeństwa informacyjnego pojawia się w wielu dziedzinach życia społecznego.
11
Wykorzystanie technologii ICT jest postrzegane w tych dziedzinach jako kluczowy czynnik
osiągnięcia zakładanych celów.
W praktyce warunkami, które muszą być spełnione, aby społeczeństwo można
było uznać za informacyjne, jest rozbudowana nowoczesna sieć teleinformatyczna,
obejmująca
swym
zasięgiem
wszystkich
obywateli
oraz
rozbudowane
zasoby
informacyjne dostępne publicznie. Ważnym aspektem jest również ciągłe kształcenie
społeczeństwa, aby wszyscy mogli w pełni wykorzystywać możliwości, jakie dają środki
masowej komunikacji. W konsekwencji proces ten wpływa na mobilność społeczną i
zawodową wielu grup społecznych.
Wśród projektów strategicznych określonych w projekcie LPR jest zadanie
związane z budową bezprzewodowej sieci teleinformatycznej (e-Szczytno) wpisujące się
doskonale w zalecenia Strategii.
2.11.
Strategia Rozwoju
Warmińsko – Mazurskiego
Społeczno
–
Gospodarczego
dla
Województwa
Cel główny Strategii Województwa brzmi: Spójność ekonomiczna, społeczna i
przestrzenna Warmii i Mazur z regionami Europy.
Poprawa spójności wewnętrznej województwa warmińsko – mazurskiego oznacza
wyrównywanie dysproporcji rozwojowych we wszystkich aspektach: ekonomicznym,
przestrzennym i społecznym. Dotyczy to warunków rozwoju przedsiębiorczości i promocji,
tworzenia
nowoczesnej
infrastruktury
technicznej
i
warunków
do
zdobywania
współczesnej wiedzy. Całość tych działań ukierunkowana będzie na powstawanie miejsc
pracy i zmniejszenie bezrobocia oraz poprawę poziomu życia mieszkańców zarówno
miast, jak i wsi.
Planowane działania wskazane w projekcie Lokalnego Programu Rewitalizacji
Miasta Szczytno nawiązują do celów określonych w Strategii:
Strategia Rozwoju Społeczno –
Gospodarczego dla Województwa
Warmińsko – Mazurskiego
CELE STRATEGICZNE
1. Wzrost konkurencyjności gospodarki:
wzrost potencjału turystycznego
wzrost liczby miejsc pracy
wzrost potencjału instytucji
otoczenia biznesu
tworzenie społeczeństwa
informacyjnego
doskonalenie administracji,
wzrost konkurencyjności usług
dla starzejącego się
społeczeństwa
Projekt Lokalnego Programu Rewitalizacji
Miasta Szczytno
PLANOWANE ZADANIA
tworzenie warunków do rozwoju małej
przedsiębiorczości,
rozwój stref bezpieczeństwa
publicznego,
rozwój instytucji promocji, edukacji i
społeczeństwa obywatelskiego,
modernizacja, budowa i rozbudowa
sieci drogowej wraz z chodnikami,
modernizacja dróg osiedlowych wraz z
chodnikami,
rozwój i modernizacja systemu
komunikacji miejskiej,
12
2. Wzrost aktywności społecznej
dostosowanie systemu edukacji
do potrzeb rynku pracy,
różnorodna i dostępna edukacja
rozwój społeczeństwa
obywatelskiego
wysoki poziom zabezpieczenia i
dostępności usług medycznych
zapewnienie bezpieczeństwa
publicznego
wzrost dostępności mieszkań
wzrost atrakcyjności bazy
sportowo-rekreacyjnej
poprawa jakości i ochrona
środowiska
3. Wzrost liczby i jakości powiązań
sieciowych
zwiększenie zewnętrznej
dostępności komunikacyjnej oraz
wewnętrznej spójności
dostosowana do potrzeb sieć
modernizacja i rozwój infrastruktury
ochrony zdrowia,
budowa bezprzewodowej sieci
teleinformatycznej,
wyznaczenie spacerowych tras
turystycznych i rekreacyjnych,
wzmocnienie atrakcyjności turystycznej
miasta,
zagospodarowanie brzegów jezior
miejskich,
stworzenie miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego dla
100% powierzchni miasta.
modernizacja oświetlenia ulic,
remonty i termomodernizacja budynków
mieszkalnych,
remonty i termomodernizacja budynków
użyteczności publicznej,
remonty obiektów zabytkowych,
budowa i modernizacja obiektów
sportowych,
rozwój funkcji mieszkaniowej miasta,
modernizacja i rozwój infrastruktury
ochrony zdrowia,
zagospodarowanie brzegów jezior
miejskich,
wyznaczenie spacerowych tras
turystycznych i rekreacyjnych,
stworzenie stref rekreacji dziecięcej i
młodzieżowej,
rozwój publicznej infrastruktury
rekreacyjno – sportowej,
rewitalizacja zieleni miejskiej,
budowa ścieżek rowerowych
przywrócenie funkcji społecznych
wybranym obiektom,
modernizacja, budowa i rozbudowa sieci
wodociągowej,
modernizacja, budowa i rozbudowa sieci
kanalizacji sanitarnej i kanalizacji
deszczowej,
modernizacja, budowa i rozbudowa sieci
gazowej, ciepłowniczej i energetycznej,
modernizacja kotłowni grzewczych,
rozwój systemu selektywnej zbiórki
odpadów,
rozwój systemu zagospodarowania
odpadów,
rekultywacja wód powierzchniowych
poprawa stanu powietrza
atmosferycznego
modernizacja, budowa i rozbudowa sieci
drogowej wraz z chodnikami,
modernizacja sieci dróg osiedlowych
wraz z chodnikami,
rozbudowa systemu parkingów
miejskich,
13
nośników energii
intensyfikacja współpracy
międzyregionalnej
monitoring środowiska
rozwój i modernizacja systemu
komunikacji miejskiej,
budowa bezprzewodowej sieci
teleinformatycznej
modernizacja, budowa i rozbudowa sieci
gazowej, ciepłowniczej i energetycznej
rozwój instytucji promocji, edukacji i
społeczeństwa obywatelskiego.
Podsumowując powyższe analizy odniesienia projektu LPR do dokumentów
opracowywanych na poziomie krajowym i regionalnym należy podkreślić, że realizacja
zamierzonych celów określonych w projekcie Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta
Szczytno jest działaniem nie tylko akceptowalnym, lecz wręcz koniecznym z pozytywnym
bilansem kosztów i korzyści skutków środowiskowych.
2.12.
Strategia Rozwoju Miasta Szczytno
Wizja rozwoju miasta została sformułowana następująco: „Dążyć do opartego na
gospodarce rynkowej, zrównoważonego ekologicznie rozwoju społecznoekonomicznego
Miasta, który będzie przeciwdziałał złej sytuacji ekonomicznej i stworzy poziom
dobrobytu, porównywalny przynajmniej z innymi miastami w Unii Europejskiej o
podobnej wielkości i charakterystyce społeczno – gospodarczej”.
Natomiast misję strategii określono hasłem: „Szczytno – miastem przyjaznym dla
mieszkańców i gościnnym dla turystów”.
Cele strategii sformułowano w następujący sposób
Zmniejszenie stopy bezrobocia (co najmniej do poziomu średniej krajowej),
Stworzenie pozytywnego wizerunku miasta,
Poprawa warunków życia mieszkańców,
Poprawa pozycji miasta na arenie krajowej i międzynarodowej,
Wzrost gospodarczy przy uwzględnieniu wysokich norm ekologicznych,
Ożywienie rozwoju sektora prywatnego
Wyznaczono 6 priorytetów strategicznych:
I. Rozwój przedsiębiorczości
II. Turystyka
III. Infrastruktura techniczna
IV. Środowisko naturalne
V. Infrastruktura społeczna
VI. Administracja samorządowa
Realizacja projektu Lokalnego Programu Rewitalizacji przyczyni się w sposób
bezpośredni i pośredni do realizacji wszystkich celów wyznaczonych w „Strategii rozwoju
miasta Szczytno”, w szczególności zaś do następujących celów:
14
Zmniejszenie stopy bezrobocia (co najmniej do poziomu średniej krajowej),
Poprawa warunków życia mieszkańców,
Wzrost gospodarczy przy uwzględnieniu wysokich norm ekologicznych,
Ożywienie rozwoju sektora prywatnego.
2.13.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
Obowiązujące
Miejscowe
Plany
Zagospodarowania
Przestrzennego
dla
poszczególnych kwartałów miasta Szczytno, Raport Działań Proekologicznych Gminy
Miejskiej Szczytno i inne dokumenty oraz opracowania wskazują, że Projekt Rewitalizacji
winien uwzględniać cały szereg zadań o charakterze „środowiskowym”, takich jak:
1. Szczególnym rygorom wzmożonej ochrony winny podlegać tereny wzdłuż brzegów
Jeziora Domowego Dużego,
2. Należy utworzyć zieleń parkową, z zachowaniem oczek wodnych, na terenie
pomiędzy ulicami: Leyka, Sportową, Żeromskiego i 1-go Maja, projektując zieleń
jako jedną całość z terenami przy Jeziorze Domowym Dużym i Małym tworząc
korytarz ekologiczny służący także przewietrzaniu zalegających tam zastoin
zimnego powietrza.
3. Stosowną ochroną należy objąć obniżenie terenowe między ul. Polską, 1-go Maja,
Leyka oraz tereny na południe od torów w granicach braku izolacji wód wgłębnych
przed zanieczyszczeniem (teren zagrożony antropogenicznie).
4. Zachowanie istniejącej zieleni jak i zwiększenie jej ilości poprzez:
a. poddanie szczególnym rygorom ochrony pomników przyrody i zieleni
cmentarnej,
b. uznanie za pomniki przyrody wszystkich drzew spełniających wytyczne w
tym zakresie Konserwatora Przyrody, w tym:
- kasztanowce i wierzby przy kanale łączącym jeziora miejskie,
- dąb i buk czerwony przy Zespole Szkół Zawodowych nr 2
- dąb rosnący w ul. Pola,
-
dęby rosnące na terenie Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego i
na terenach prywatnych.
c. zachowanie zieleni wysokiej wszędzie tam gdzie będzie to możliwe,
d. objęcie zabiegami pielęgnacyjnymi i leczniczymi wszystkich drzew
wymagających opieki zapewniając corocznie w budżecie miejskim
odpowiednie środki,
5. Zieleń leśna w granicach miasta ma pełnić funkcję biologicznie aktywną i służącą
głównie potrzebom rekreacyjnym i sportowym. Na obszarach tych dopuszcza się
lokalizację obiektów i urządzeń służących rekreacji, sportowi i obsłudze turystów.
15
Założenia
projektu
LPR
w
pełni
respektują
zapisy
miejscowych
planów
zagospodarowania przestrzennego, ponieważ przewidują realizację zadań z zakresu
Rewitalizacji środowiska naturalnego i Rewitalizacji funkcji miasta polegających na:
rewitalizacji zieleni miejskiej,
rekultywacji wód powierzchniowych,
wzmocnieniu atrakcyjności turystycznej miasta,
zagospodarowaniu brzegów jezior miejskich,
wyznaczeniu spacerowych tras turystycznych i rekreacyjnych,
stworzeniu stref rekreacji dziecięcej i młodzieżowej,
rozwoju publicznej infrastruktury rekreacyjno – sportowej,
budowie ścieżek rowerowych.
3. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy
W trakcie opracowywania projektu Prognozy zastosowano kilka metod służących
do opisu istniejącego stanu środowiska, identyfikacji, prognozowania oraz oceny
potencjalnych wpływów środowiskowych.
1. Metoda opisu stanu środowiska
Opis stanu środowiska stanowi punkt wyjściowy do prognozowania przyszłych
potencjalnych zmian. Środowisko jest opisywane m.in. przy wykorzystaniu wyników
monitoringu (śledzenie zmian w poszczególnych komponentach środowiska) i metod
pomiarowych.
Stosuje się:
1) Metody analityczne i badania poszczególnych elementów środowiska (powietrze,
woda, gleba, klimat akustyczny itp.),
2) Określenie właściwości biologicznych (różnorodność gatunków, zdolność
produkcyjna, pojemność i odporność ekosystemów itp.),
3) Interpretacja map, zdjęć lotniczych i obrazów satelitarnych;
4) Badanie zjawisk społecznych i inne.
2. Metody służące do prognozowania wielkości oddziaływań środowiskowych
Prognozowanie oddziaływań środowiskowych, czyli wielkości i bezwzględnego
znaczenia
skutków
wywoływanych
realizacją
i
funkcjonowaniem
inwestycji
na
poszczególne komponenty środowiska jest obarczone dużą niepewnością.
Należy podkreślić, że często nie można w obiektywny, naukowy sposób prognozować
oddziaływań środowiskowych. Wpływa na to kilka przyczyń:
1) Środowisko, które podlega zmianom w wyniku realizacji i eksploatacji inwestycji,
jest samo w sobie systemem zmiennym, dynamicznym, złożonym a procesy w
nim zachodzące nie do końca są poznane;
16
2) Wielu wpływów nie da się określić jednoznacznie w sposób mierzalny, należy więc
stosować wartościowanie znaczenia, a nie wielkości bezwzględnej wpływu (np.
przy badaniu zmian krajobrazowych, wpływu na zdrowie ludzie, percepcji odorów i
inne).
3) Wpływy mogą być różne dostrzegane i wartościowane przez różne grupy
społeczne i przez różnych ekspertów (typowym przykładem jest często zbyt
technokratyczne
podejście
do
mało
wymiernych
strat
krajobrazowych
lub
subiektywizm oceny różnie narażonych grup społecznych lub różnicy odbioru
wpływu przez różne grupy, z których jedne czerpią korzyści z przedsięwzięcia a
inne są narażone na niekorzystne oddziaływania);
4) Ograniczenia
finansowe
lub
czasowe
mogą
znacząco
wpływać
na
jakość
prognozowania (typowym przykładem jest ocena konkretnego wpływu w danym
okresie roku, podczas gdy np. w innej porze roku wpływ ten będzie miał wielkość
lub znaczenie);
5) Trudności wynikają również ze złożoności i wielości interakcji pomiędzy różnymi
wpływami i skutkami (synergizm, wpływy skumulowane);
6) Prognozowanie samo w sobie jest obarczone niepewnością; pomaga w lepszym
zrozumieniu spektrum oraz zakresu zmian i ich znaczenia, ale otrzymane wyniki
należy traktować z dużą ostrożnością.
3. Metody szacunkowe (wartościujące)
Często nie można zaprognozować jednoznacznie, w wymierny sposób przyszłych
zmian w środowisku. Wówczas stosuje się metody polegające na szacunkowym opisie
zasobów (lub walorów) środowiskowych, które ulegną utracie (zakłóceniu).
Podczas oceny dokumentu analizowano:
czy
proponowane
działania
są
zintegrowane
z
zapisami
dokumentów
opracowywanych na poziomie krajowym i regionalnym,
czy uwzględnione zostały aspekty zrównoważonego rozwoju,
czy promowane i popierane są rozwiązania ekoinnowacyjne,
czy przyjęte działania przyczynią się do poprawy stanu elementów środowiska,
czy proponowane działania uwzględniają potrzebę ochrony przyrody i krajobrazu,
w tym system obszarów chronionych Natura 2000.
W celu określenia wpływu ustaleń realizacji przedsięwzięć wyszczególnionych w
projekcie LPR na stan środowiska i zdrowie ludzi wykonano analizy prognostyczne oparte
na metodzie macierzowej. Dla poszczególnych zadań projektowych utworzono tabele, w
których w wierszach wpisano wskaźniki charakteryzujące i opisujące środowisko; zaś w
kolumnach wpisano potencjalne skutki realizacji ustaleń projektu LPR w podziale na
pozytywne, obojętne, negatywne, trudne do określenia lub ich brak. Wskazanie
17
wzajemnego oddziaływania pomiędzy wymienionymi elementami określono symbolem
(+) w odpowiedniej kolumnie. Interpretację definicji przewidywanych znaczących
oddziaływań na środowisko (wg autorów opracowania) ustalono następująco:
- pozytywne – realizacja celu ma pozytywny wpływ na analizowany element środowiska,
- obojętne – realizacja celu nie wpływa w sposób zauważalny na analizowany element
środowiska (obojętnie),
- negatywne – realizacja celu ma negatywny wpływu na analizowany element
środowiska,
- trudne do określenia – realizacja celu może wpływać zarówno pozytywnie jak i
negatywnie na analizowany element środowiska,
- brak – brak możliwości jednoznacznego określenia wpływu realizacja celu na
analizowany element środowiska (ocena uzależniona jest od wyboru szczegółowych
rozwiązań lub innych niemożliwych na obecnym etapie prognozowania uwarunkowań).
4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji
postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej
przeprowadzania
Proponuje się objąć analizą skutków realizacji postanowień projektu LPR, a później
„monitoringiem” określonym w art. 55 ust. 3 pkt 5 Ustawy z dnia 3 października o
udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2008 Nr 199 poz.
1227), następujące komponenty środowiska:
Lp.
1.
Przedmiot analiz/ komponent
środowiska
Powierzchnia biologicznie czynna
Częstotliwość działań
monitoringowych
co 5 lat
2.
Powierzchnia ziemi
co 5 lat
3.
Wody powierzchniowe i podziemne
co 5 lat
4.
Powietrze
co 5 lat
5.
Klimat akustyczny
co 5 lat
Ocena środowiskowych skutków realizacji postanowień projektu Programu może
być prowadzona z wykorzystaniem istniejących narzędzi statystycznych oraz danych i
informacji gromadzonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Nie wydaje
się konieczne tworzenie nowych, czy rozbudowywanie istniejących systemów informacji w
tym zakresie. W przypadku zadań szczególnie znaczących dla środowiska wystarczające
będzie nałożenie obowiązku przeprowadzenia analizy porealizacyjnej.
18
Wskaźniki
Lp.
Wskaźnik
produktu
Wskaźnik
rezultatu
Wskaźnik
oddziaływania
1
- stan powietrza
atmosferycznego
- poprawa stanu
jakość powietrza
- stan techniczny
ulic i ich przebieg
- ilość i jakość
kotłowni
grzewczych
2
- stan czystości i
jakości wód
- poprawa czystości
i jakości wód
powierzchniowych
- rodzaj i ilość
odprowadzanych
ścieków,
- stan techniczny
sieci
wodociągowej,
kanalizacyjnej i
deszczowej
3
- stan
- % powierzchni
powierzchni ziemi biologicznie czynnej
4
- jakość życia
mieszkańców
- wzrost liczby
miejsc pracy
- poprawa jakości
życia mieszkańców,
- ilość terenów
zieleni w
mieście
- liczba miejsc
pracy,
- poczucie
bezpieczeństwa,
- dobry stan
zdrowia
- zadowolenie
mieszkańców
Rodzaj
realizowanych
zamierzeń
inwestycyjnych
- modernizacja,
budowa i rozbudowa
sieci drogowej wraz z
chodnikami,
- modernizacja sieci
dróg osiedlowych wraz
z chodnikami,
- rozwój i
modernizacja systemu
komunikacji miejskiej,
- modernizacja
kotłowni grzewczych
- modernizacja,
budowa i rozbudowa
sieci gazowej,
ciepłowniczej i
energetycznej.
- modernizacja,
budowa i rozbudowa
sieci wodociągowej,
- modernizacja,
budowa i rozbudowa
sieci kanalizacji
sanitarnej i kanalizacji
deszczowej,
- rekultywacja wód
powierzchniowych.
- rewitalizacja zieleni
miejskiej.
- tworzenie warunków
do rozwoju małej
przedsiębiorczości,
- modernizacja i
rozwój infrastruktury
ochrony zdrowia,
- rozwój stref
bezpieczeństwa
publicznego,
- modernizacja
oświetlenia ulic,
- remont i
termomodernizacja
budynków
mieszkalnych,
- stworzenie stref
rekreacji dziecięcej i
młodzieżowej
- rozwój publicznej
infrastruktury
rekreacyjno –
sportowej,
- budowa i
19
5
- wzrost
potencjału
turystycznego
- wzrost liczby
turystów
- liczba turystów
6
- estetyka miasta - poprawa jakości
życia mieszkańców,
- wzrost liczby
turystów
-liczba turystów,
- zadowolenie
mieszkańców
modernizacja obiektów
sportowych,
- budowa ścieżek
rowerowych,
- zagospodarowanie
brzegów jezior
miejskich
- wzmocnienie
atrakcyjności
turystycznej miasta,
-remont i
termomodernizacja
budynków
mieszkalnych,
- remont i
termomodernizacja
budynków
użyteczności
publicznej,
- remonty obiektów
zabytkowych.
5. Istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany jego stanu w przypadku
braku realizacji projektowanego dokumentu
Odpady komunalne z miasta są unieszkodliwiane poprzez składowanie na
Składowisku Odpadów Komunalnych „Linowo” w Trelkowie (na terenie gminy wiejskiej
Szczytno). Oddana do eksploatacji w 1994 r. pierwsza niecka na odpady o powierzchni
15.313 m2 (w 2000 r. zwiększono pojemność) została uszczelniona folię PHD o grubości
1,5 mm. Składowisko jest wyposażone z 8 piezometrów. Kontrola wpływu składowiska na
wody gruntowe prowadzona jest dwukrotnie w ciągu roku – dotychczas nie stwierdzono
negatywnego wpływu na wody gruntowe. Zagęszczanie odpadów i kształtowanie złoża
jest wykonywane przy pomocy kompaktowa i spychacza gąsienicowego. Składowisko
posiada zaplecze magazynowo – biurowe.
W grudniu 2004 oddano do eksploatacji drugą nieckę składowiska. Spełnia ona
wszystkie wymogi związane z zabezpieczeniem środowiska przed zanieczyszczeniami.
Ponadto, w ramach realizacji projektu „Południowo – Mazurski Rejon Gospodarki
Odpadami – wdrożenie selektywnej zbiórki odpadów oraz modernizacja istniejącego
składowiska
w
powiązaniu
z
wdrożeniem
właściwej
metody
utylizacji
osadów
pościekowych” uzupełniono wyposażenie składowiska o wagę samochodową.
Odpady komunalne gromadzone są w kontenerach KP-7 o pojemności 7 m3 łączna
liczba kontenerów ustawionych w mieście wynosi 149. Są one rozmieszczone w 125
punktach
i
korzysta
z
nich
ok.
15
tyś.
mieszkańców.
Mieszkańcy
zabudowy
20
jednorodzinnej korzystają z pojemników SM-110 o pojemności 0,11 m3 z tej formy
gromadzenia odpadów korzysta około 1930 gospodarstw domowych i ok. 180 firm.
Część selektywnej zbiórki (zabudowa jednorodzinna i posiadające odpowiednie
warunki lokale w budynkach wielorodzinnych) jest prowadzona w oparciu o system
workowy. Mieszkańcy otrzymują worki na trzy rodzaje odpadów; worki są odbierane na
podstawie szczegółowego, znanego mieszkańcom harmonogramu wywozu.
Niektóre odpady niebezpieczne (bateria, przeterminowane leki) są zbierane na
terenie szkół i w aptekach; obiekty te wyposażono w odpowiednie pojemniki.
Główne problemy na terenie miasta związane z gospodarką odpadami to:
− Konieczność zmniejszenia masy składowanych odpadów organicznych (zgodnie z
Krajowym Planem Gospodarki Odpadami) – w tym rozwiązanie problemu osadów
ściekowych,
− Zbyt mały asortyment odpadów zbieranych selektywnie,
− Konieczność budowy nowej niecki na składowniku lub znalezienie innego rozwiązania
dla unieszkodliwiania gromadzonych odpadów komunalnych.
W przypadku nie podjęcia działań (zaniechanie realizacji) związanych z rozwojem
systemu selektywnej zbiórki odpadów i zagospodarowania odpadów sytuacja w zakresie
ochrony
środowiska
przed
odpadami
może
ulec
pogorszeniu.
Można
wskazać
następujące problemy objawiające się przez:
− Niespójny system zbierania odpadów ze źródeł rozproszonych (w tym odpadów
niebezpiecznych),
− Niezadowalający poziom edukacji i świadomości ekologicznej mieszkańców,
− Niewystarczający
monitoring
gospodarki
odpadami
(w
tym
odpadami
niebezpiecznymi).
Brak realizacji zadań określonych w projekcie Programu z gospodarowaniem
odpadami może spowodować niekorzystne zmiany stanu środowiska, a co za tym idzie
zdrowia
człowieka.
negatywny
wpływ
Niezagospodarowane
na
wszystkie
właściwie
komponenty
odpady
środowiska,
mają
bowiem
skutkiem
czego
wysoce
mogą
spowodować znaczące szkody we wszystkich sferach środowiska.
6. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego
dokumentu,
w
szczególności
dotyczące
obszarów
podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o
ochronie przyrody
W nawiązaniu do art. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
(Dz. U. Nr 92, poz. 880, ze zm.) na terenie miasta Szczytno nie występują żadne z niżej
wymienionych form ochrony przyrody: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki
krajobrazowe,
obszary
chronionego
krajobrazu,
obszary
Natura
2000,
zespoły
przyrodniczo – krajobrazowe, użytku ekologiczne.
21
Na terenie Szczytna znajdują
się
następujące obiekty przyrodnicze objęte
ochroną:
Numer w
rejestrze
WKP
554
Lipa
Obwód
drzew/
głazów
450
Ilość
drzew/
głazów
1
Drzewo
Dąb
340
1
1992
557
Drzewo
Klon
400
1
1992
634
Drzewo
Klon
425
1
1992
Skupisko 5 drzew
przy
ul. Pasymskiej
Lipa
szerokolistna
390
1
2004
Dąb szypułkowy
310, 247,
345, 265
330
4
1
2004
220, 285,
292, 250,
245, 185
6
2004
280
1
Rodzaj obiektu
pomnikowego
Gatunki drzew
w pomniku
Drzewo
556
Drzewo
Skupisko 7 drzew
przy
ul. Konopnickiej
Kasztanowiec
biały
Dąb szypułkowy
Dąb
bezszypułkowy
Data
uznania
1992
Zarządzający/
właściciel terenu
z pomnikiem
Parafia Ewangelicko
– Augsburska
Miasto Szczytno
ul. 1-go Maja 32
Wspólnota
Mieszkaniowa
ul. Konopnickiej 7
Nieruchomość
stanowiąca
własność prywatną
Wspólnota
Mieszkaniowa
ul. Pasymska 7 i 13
Miejski Ośrodek
Sportu
Gmina Miejska
Szczytno
Podczas opracowywania niniejszej Prognozy nie napotkano na problemy ochrony
środowisko istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu.
Zapisy projektu LPR w pełni respektują zalecenia dotyczące form ochrony
przyrody podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o
ochronie przyrody.
7. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym,
wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia planowanego
dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska
zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu.
Cele, zadania
i
sposoby ich realizacji
określone w projekcie LPR należy
rozpatrywać w kontekście unijnych i krajowych polityk horyzontalnych określających
m.in. preferowane kierunki rozwoju społeczno – gospodarczego oraz uwarunkowania
realizacyjne wynikające z przyjętych celów polityki społecznej, gospodarczej i ochrony
środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego i trwałego rozwoju . Kierunki rozwoju Unii
Europejskiej determinowane są obecnie przez dwie unijne strategie horyzontalne –
lizbońską i goeteborską.
Polityka państw wspólnotowych Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska
obejmuje wszystkie dziedziny życia społeczno – gospodarczego. Uzupełnieniem różnych
Programów Działania sporządzonych przez UE, które wyznaczają kompleksowo etapy
rozwojowe globalnej polityki i prawa ochrony środowiska Unii Europejskiej i jej krajów
22
członkowskich, są programy o charakterze szczegółowym, ukierunkowane na osiąganie
określonych celów strategicznych UE w dziedzinie ochrony środowiska. Programy te
oparte są na określonych w prawie UE procedurach ich ustanawiania. Należą do nich
programy regionalne i krajowe autonomicznie ustanowione przez państwa członkowskie,
zharmonizowane z polityką Unii, dotyczące zwłaszcza rozwiązywania globalnych zagrożeń
środowiska
oraz
programy
nastawione
na
zarządzanie
środowiskiem
w
przedsiębiorstwach. Programy te są ukierunkowane na osiąganie wyselekcjonowanych
celów strategicznych Unii w dziedzinie ochrony środowiska, uwzględniają kryteria
terytorialne dotyczące odmienności warunków środowiskowych w różnych regionach
Wspólnoty i kryteria przedmiotowe, koncentrując uwagę na rozwiązywaniu niektórych
problemów strategicznych tej dziedziny o znaczeniu globalnym w skali ogólnoświatowej.
Zapobieganie
i
minimalizacja
wytwarzania
odpadów
są
priorytetem
w
ustanowionej w prawie wspólnotowym hierarchii postępowania z odpadami, stanowiąc
jednocześnie cel, dla osiągnięcia, którego kraje członkowskie UE mają obowiązek
podejmować odpowiednie działania. Osiągnięcie tego celu jest uzależnione od wielu
czynników, które nie dotyczą bezpośrednio gospodarowania odpadami, lecz powiązane są
np. ze wzrostem gospodarczym, stopniem wdrażania przez przedsiębiorców najlepszych
dostępnych technik (BAT), czy zamożnością społeczeństwa.
W zakresie gospodarki odpadami niezwykle ważne jest osiągnięcie poziomów
redukcji składowanych odpadów ulegających biodegradacji, wymaganych zapisami
dyrektywy Rady 1999/31/WE. Bez zintensyfikowanych działań zmierzających do budowy
obiektów termicznego i biologicznego przekształcania tych odpadów, już w 2010r. Polska
może nie wywiązać się z zobowiązań przedakcesyjnych, co grozi skutkami finansowymi.
Problematyce najlepszych dostępnych technik poświęcona została Dyrektywa Rady
96/61/EC z 24 września 1996r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania
zanieczyszczeń
(IPPC)
oraz
Program
wdrażania
w
Polsce
Dyrektywy
w
sprawie
zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń.
Zobowiązania międzynarodowe Polski w zakresie zmian klimatu wynikają z
postanowień Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, a w
szczególności Protokołu z Kioto (Polska ratyfikowała Konwencję w dniu 28 lipca 1994r.).
Jednym z zapisów jest konieczność redukcji gazów cieplarnianych dotyczących różnych
sektorów gospodarczych.
Zadaniami określonymi w projekcie LPR pozwalającymi spełnić wymagania konwencji są:
modernizacja, budowa i rozbudowa sieci gazowej, ciepłowniczej i energetycznej,
modernizacja
kotłowni
grzewczych,
rozwój
systemu
zagospodarowania
odpadów,
remonty i Temomodernizacja budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej.
Najistotniejsze
znaczenie
z
punktu
widzenia
polityki
klimatycznej
mają
postanowienia Dyrektywy Rady 1999/62/EC z dnia 27 września 1996r. w sprawie oceny i
23
kontroli otaczającego powietrza, dyrektywy Rady 1996/61/EC w sprawie zintegrowanego
zapobiegania
zanieczyszczeniom
i
ich
kontroli
(IPPC),
Dyrektywy
Parlamentu
Europejskiego i Rady 2001/80/EC z dnia 23 października 2001r. w sprawie ograniczenia
emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z dużych obiektów energetycznego
spalania paliw, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/81/EC z dnia
23 października 2001r. w sprawie pułapów emisji niektórych zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/76/EC z dnia
4 grudnia 2000r. w sprawie spalania odpadów. Sprostanie wymaganiom ww. dyrektyw
stanowi duże wyzwanie dla kraju.
W 2008 r. weszła w życie dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z
dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy w
sprawie czystszego powietrza dla Europy (dyrektywa CAFE), która narzuca niezwykle
ostre stężenia dopuszczalne dla drobnych pyłów, o granulacji poniżej 2,5 µm i wymusza
znaczące ograniczenie narażenia ludności na ich oddziaływanie. W 161 strefach
(powiatach lub dużych aglomeracjach) na terenie kraju, które nie spełniają unijnych
standardów
jakości
powietrza,
muszą
być
opracowane
i
zrealizowane
programy
naprawcze.
Zapisy analizowanego dokumentu LPR odnoszące się do: modernizacji, budowy i
rozbudowy
sieci
grzewczych
oraz
gazowej,
ciepłowniczej
przeprowadzenia
i
energetycznej,
remontów
i
modernizacji
termomodernizacji
kotłowni
budynków
mieszkalnych i użyteczności publicznej wpisują się w założenia ww. dokumentów.
Dokumentem ustanowionym na szczeblu krajowym w zakresie powietrza jest
Polityka Klimatyczna Polski stanowiąca integralny element polityki ekologicznej państwa.
W zakresie łagodzenia zmian klimatu stanowi jeden z przykładów praktycznego
realizowania zasad zrównoważonego rozwoju, ze względu na ogromny wpływ na stan
globalnej równowagi w środowisku przyrodniczym, kształtowanej w cyklach wieloletnich.
Celem strategicznym polityki klimatycznej jest „włączenie się Polski do wysiłków
społeczności międzynarodowej na rzecz ochrony klimatu globalnego poprzez wdrażanie
zasad zrównoważonego rozwoju, zwłaszcza w zakresie poprawy wykorzystania energii,
zwiększania zasobów leśnych i glebowych kraju, racjonalizacji wykorzystania surowców i
produktów
przemysłu
oraz
racjonalizacji
zagospodarowania
odpadów,
w
sposób
zapewniający osiągnięcie maksymalnych, długoterminowych korzyści gospodarczych,
społecznych i politycznych”. Cel ten jest spójny z celami polityki klimatycznej Unii
Europejskiej.
Założenia analizowanego Program LPR są zgodne z wyżej cytowanym celem. Zadania
przypisane do osi priorytetowej Rewitalizacja infrastruktury technicznej doskonale
wpisują się w określony cel.
24
Zgodnie z Traktatem Akcesyjnym Polska podjęła zobowiązania w zakresie ochrony
wód przed zanieczyszczeniem. Do 2015 r. wszystkie większe miejscowości mają być
wyposażone w nowoczesne, wysokosprawne oczyszczalnie ścieków, współpracujące z
szeroko rozbudowanymi sieciami kanalizacyjnymi. Realizacja tego zadania pomoże w
dużym stopniu w zrealizowaniu celów Bałtyckiego Planu Działań w ramach Konwencji
sporządzonej w Helsinkach dnia 09 kwietnia 1992 r. o ochronie środowiska morskiego
obszaru Morza Bałtyckiego (Dz.U. z 2000 r. Nr 28, poz. 346) (Konwencji HELCOM).
Zadanie to jest zdecydowanie dominujące – tak co do skali, jak i co do kosztów – nad
wszystkimi innymi priorytetami w ochronie środowiska do 2016 r. W jego realizacji
pomocne są także fundusze Unii
Europejskiej, szczególnie w ramach programu
„Infrastruktura i Środowisko”.
Trzeba jeszcze podkreślić, że obecnie należy w trybie pilnym wdrożyć do polskiego prawa
wszystkie zasady obowiązujące w dwóch dyrektywach UE dotyczących gospodarki
wodnej. Są to:
dyrektywa 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006
r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem
ich stanu (tzw. córka Ramowej Dyrektywy Wodnej),
dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października
2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (tzw. Dyrektywa
powodziowa).
Analizowany projekt Programu przewiduje również zadania wpływające na poprawę stanu
wód. Są to inwestycje związane z Rewitalizacją infrastruktury technicznej takie jak.:
modernizacja,
budowa
i
rozbudowa
sieci
wodociągowej,
kanalizacji
sanitarnej
i
deszczowej, a także działania związane z Rewitalizacją środowiska naturalnego takie jak.:
rekultywacja wód powierzchniowych.
W zakresie hałasu polskie prawo zostało w 2005 r. zharmonizowane z prawem
unijnym
przez
wdrożenie
do
Prawa
ochrony
środowiska
przepisów
dyrektywy
2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszącej się
do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku.
Zapisy analizowanego projektu LPR w zakresie modernizacji sieci dróg osiedlowych wraz
z chodnikami, rozbudowa systemu parkingów miejskich oraz rozwój i modernizacja
systemu komunikacji miejskiej są działaniami zmierzającymi do ochrony społeczeństwa
przed ponadnormatywnym działaniem hałasu.
Z uwagi na rosnące ryzyko zniszczenia dziedzictwa kulturalnego i naturalnego nie
tylko w skutek szkód wywołanych przyczynami tradycyjnymi, lecz także wskutek
przeobrażeń
społecznych
i
gospodarczych,
Polska
w
myśl
Konwencji
Paryskiej
zobowiązała się do identyfikacji, ochrony, konserwacji, rewaloryzacji i przekazania
25
przyszłym pokoleniom dziedzictwa kulturalnego i naturalnego (Konwekcja w sprawie
ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego).
Szczegółowa interpretacja założeń określonych w ww. dokumentach w odniesieniu
do projektu Lokalnego Programu Rewitalizacji jest trudna, ponieważ zaplanowane
działania prośrodowiskowe mają charakter lokalny i ograniczony do przekształconej
przestrzeni miasta. Jednak zarówno ogólne założenia projektu LPR jak i poszczególne
projekty są zgodne z celami polityki ekologicznej Państwa i Unii Europejskiej.
8. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być
rezultatem realizacji projektowanego dokumentu.
8.1.
Na
Najlepsza dostępna technika (BAT)
etapie
opracowywania
niniejszej
Prognozy
nie
jest
możliwe
określenie
szczegółowych rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie i kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko inwestycji z uwzględnieniem
rozwiązań i technologii spełniających kryteria BAT, z uwagi na szeroki zakres możliwych
rozwiązań, dostosowanych indywidualnie do każdej inwestycji. Wymagania BAT dla
konkretnej instalacji przemysłowej określane są jako wynik procedury obejmującej
rozpatrzenie i ocenę alternatywnych rozwiązań i zakończonej negocjacjami z władzami –
prowadzonej indywidualnie dla każdego przypadku.
Wymagania BAT to szereg wymogów w zakresie:
− Oszczędności surowców, energii i wody,
− Minimalizacji wytwarzania odpadów,
− Właściwego prowadzenia instalacji,
− Minimalizacji użycia i zastępowania substancji szkodliwych dla środowiska mniej
toksycznymi,
oraz cały szereg działań i wymagań, które powinny być ustalone indywidualnie.
Koncepcja BAT obejmuje nie tylko technologie, ale również sposób posługiwania
się nią, co ściśle wiąże się z zarządzaniem i organizacją w zakładzie pracy, podczas gdy
określenie i wykorzystanie najlepszej dostępnej techniki (BAT) służy osiągnięciu celów i
zadań
środowiskowych. Nawet najbardziej wyszukane rozwiązania techniczne nie
zapewnią skutecznej ochrony środowiska, gdy nie będą właściwie używane i obsługiwane.
W celu zapewnienia właściwej obsługi, dozoru i minimalizacji oddziaływania na
środowisko najlepiej objąć aspekty ekologiczne związane z instalacją sterowaniem
operacyjnym w ramach Systemu Zarządzania Środowiskowego. System taki, zbudowany
zgodnie z normami grupy ISO14000 (lub EMAS) pozwala na uzyskanie właściwego
sterowania operacyjnego, a także odpowiedniego udokumentowania właściwego sposobu
26
prowadzenia
instalacji
zgodnie
z
ugruntowanymi,
rozpoznawalnymi,
normami
międzynarodowymi.
8.2.
Azbest
Z uwagi na planowane działania związane z remontem i termomodernizacją
budynków mieszkalnych oraz budynków użyteczności publicznej, a także modernizacją
sieci wodociągowej i kanalizacyjnej istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia materiałów
budowlanych zawierających azbest. W związku z powyższym podczas prowadzenia prac
remontowych istnieje niebezpieczeństwo naruszenia struktur materiałów powodujące
uwolnienie włókien azbestowych do środowiska oraz powstanie odpadów zawierających
azbest.
Zgodnie z art. 160 ustawy Prawo ochrony środowiska azbest należy do substancji
stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska, dlatego też powinien podlegać
sukcesywnej eliminacji.
Wyroby zawierające azbest klasyfikuje się na:
Klasę I, która obejmuje wyroby o gęstości objętościowej mniejszej od 1000kg/m3
definiowane jako „miękkie”, zawierające powyżej 20% (do 100%) azbestu.
Wyroby te łatwo ulegają uszkodzeniom mechanicznym, czemu towarzyszy
znaczna emisja włókien azbestu do otoczenia. Najczęściej stosowanymi w tej
klasie były wyroby tekstylne z azbestu używane przez pracowników w celach
ochronnych, koce gaśnicze, szczeliwa plecione, tektury uszczelkowe, płytki
podłogowe PCW oraz materiały i wykładziny cierne.
Ocena
wielkości
produkcji
wymienionych
wyrobów
oraz
ilości
aktualnie
użytkowanych jest niemożliwa do przeprowadzenia.
klasę II, która obejmuje wyroby o gęstości objętościowej powyżej 1000kg/m3
definiowane jako „twarde”, zawierające poniżej 20% azbestu. W wyrobach tych
włókna
azbestowe
są
mocno
związane,
a
w
przypadku
mechanicznego
uszkodzenia (np. pęknięcia) ma miejsce stosunkowo niewielka emisja azbestu do
otoczenia w porównaniu z wyrobami klasy I. Niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzi i
środowiska stwarza mechaniczna obróbka tych wyrobów (cięcie, wiercenie
otworów) oraz rozbijanie w wyniku zrzucania z wysokości w trakcie prac
remontowych. Z zaliczanych do tej klasy wyrobów najbardziej rozpowszechnione
w Polsce są płyty azbestowo – cementowe faliste oraz płyty azbestowo –
cementowe
„karo”
stosowane
jako
pokrycia
dachowe,
oraz
płyty
płaskie
wykorzystywane jako elewacje w budownictwie wielokondygnacyjnym.
W znacznie mniejszych ilościach produkowane i stosowane były inne wyroby
azbestowo – cementowe, z których należy wymienić przed wszystkim rury służące do
27
wykonywania instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz w budownictwie jako
przewody kominowe i zsypy.
Demontaż elementów izolacyjnych i budowlanych zawierających azbest mogą
wykonywać tylko wytwórcy odpadów, posiadający decyzje administracyjne oraz stosowne
zaświadczenia kwalifikacyjne w zakresie bezpiecznego postępowania i usuwania wyrobów
zawierających azbest.
Jedyna dopuszczoną prawem metodą unieszkodliwiania odpadów zawierających
azbest jest ich składowanie.
Zgodnie z „Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
stosowanych na terytorium Polski” wyroby nieuszkodzone i w dobrym stanie technicznym
mogą być jeszcze wykorzystywane do 2032r. Wobec tego, istotne jest sukcesywne
usuwanie wyrobów zawierających azbest, według stopnia pilności określonego na
podstawie oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających
azbest.
Głównym
celem
ww.
Programu
jest
eliminowanie
negatywnych
skutków
zdrowotnych u mieszkańców powodowanych azbestem oraz ustalenie koniecznych do
tego uwarunkowań.
W związku z powyższym cele określone w projekcie LPR w zakresie Rewitalizacji
infrastruktury
technicznej
są
zgodne
z
obowiązującymi
zaleceniami
w
zakresie
ograniczania oddziaływania azbestu na środowisko.
9. Rozwiązania
alternatywne
do
rozwiązań
zawartych
w
projektowanym
dokumencie
Wskazanie racjonalnych alternatyw do rozwiązań zawartych w projektowanym
dokumencie projektu Programu stanowi pewien problem. Ponieważ cele cząstkowe
Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Szczytno są zgodne z założeniami określonymi
w dokumentach wyższego rzędu, w tym aktach prawa międzynarodowego i krajowego
stanowiących ramy i określających uwarunkowania dla zapisów projektu Programu,
dyskutowanie na temat alternatyw na tym poziomie decyzyjnym wydaje się nie
znajdować uzasadnienia merytorycznego.
Dokładne określenie rozwiązań alternatywnych oznacza konieczność opracowania
Prognozy na poziomie szczegółowości, który adekwatny jest dla wymaganych przez
prawo
raportów
oddziaływania
na
środowisko
dla
poszczególnych
przedsięwzięć
inwestycyjnych. Nie jest to zadanie niemożliwe do wykonania, jedna z uwagi na jakość,
kompletność i dostępność informacji na temat poszczególnych przedsięwzięć wymagałoby
wielokrotnie dłuższego czasu.
W związku z powyższym kwestia wyboru rozwiązań alternatywnych powinna być
rozważona
na
etapie
opracowywania
ocen
oddziaływania
na
środowisko
dla
poszczególnych zamierzeń inwestycyjnych.
28