Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Transkrypt
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” POLSKIE TOWARZYSTWO PRZESYŁU I ROZDZIAŁU ENERGII ELEKTRYCZNEJ Opinia PTPiREE w ramach konsultacji społecznych koncepcji programu priorytetowego „PROSUMENT” – linii dofinansowania zwrotnego z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji proekologicznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych Warszawa 17.06.2013 r. Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Krótko o założeniach i uwarunkowaniach programu Przygotowywany program jest pierwszym, który będzie stymulował rozwój mikrogeneracji poprzez udzielanie wsparcia finansowego Program ten na pewno spowoduje szerokie zainteresowanie instalowaniem mikroźródeł instalowanych w domowych instalacjach elektrycznych osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych Właściciele i zarządcy tych instalacji w przeważającej mierze nie są, i raczej nie będą, fachowcami w obsłudze i konserwacji takich urządzeń W dobrze pojętym interesie wszystkich zainteresowanych stron: potencjalnych właścicieli mikroźródeł, NFOŚiGW, Operatorów Systemów Dystrybucyjnych i Operatora Systemu Przesyłowego, jest, aby takie mikroinstalacje nie stwarzały zagrożenia zdrowia i życia ludzi oraz były bezpieczne zarówno dla domowych instalacji elektrycznych jak i dla systemu elektroenergetycznego NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 2 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Podstawa prawna - ustawa Prawo energetyczne (Pe) określające, m.in.: obowiązki Konsumenta (wybrane): o posiadanie umowy dystrybucyjnej lub kompleksowej lub warunków przyłączenia w przypadku budowy, o posiadanie sprawnej instalacji wewnętrznej i homologowanych urządzeń odbiorczych obowiązki wytwórcy (wybrane): o posiadanie umowy dystrybucyjnej lub przesyłowej lub warunków przyłączenia w przypadku budowy nowej instalacji, o posiadanie koncesji, o posiadanie wykwalifikowanego personelu, o posiadanie urządzeń spełniających przepisy rozporządzenia „systemowego” oraz Instrukcji ruchu i eksploatacji odpowiedniej sieci obowiązki operatora systemu sieciowego dot. urządzeń wytwórczych i odbiorczych (wybrane): o wydawanie warunków przyłączenia, zawieranie i realizacja umów dystrybucyjnych lub przesyłowych o określanie w Instrukcjach ruchu i eksploatacji sieci szczegółowych wymogów w stosunku do przyłączanych i pracujących urządzeń i instalacji o odbiór urządzeń wytwórczych i instalacji po zbudowaniu, testowanie NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 3 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in. definicje: o mikroinstalacja – odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kW, przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 120 kW o mała instalacja – odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 40 kW i nie większej niż 200 kW przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej większej niż 120 kW i nie większej niż 600 kW o system gazowy albo elektroenergetyczny – sieci gazowe, instalacje magazynowe lub instalacje skroplonego gazu ziemnego albo sieci elektroenergetyczne oraz przyłączone do nich urządzenia i instalacje, współpracujące z tymi sieciami lub instalacjami NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 4 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in. obowiązki Konsumenta - przyłączania do sieci urządzeń wytwórczych mikroinstalacji: o o 8d4. W przypadku gdy podmiot ubiegający się o przyłączenie mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej jest przyłączony do sieci jako odbiorca końcowy, a moc zainstalowana mikroinstalacji, o przyłączenie której ubiega się ten podmiot, nie jest większa niż określona w wydanych warunkach przyłączenia, przyłączenie do sieci odbywa się na podstawie zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji, złożonego w przedsiębiorstwie energetycznym, do sieci którego ma być ona przyłączona, po zainstalowaniu odpowiednich układów zabezpieczających i układu pomiarowo-rozliczeniowego. W innym przypadku przyłączenie mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej odbywa się na podstawie umowy o przyłączenie do sieci 8d9. Przyłączane mikroinstalacje muszą spełniać wymagania techniczne i eksploatacyjne określone w art. 7a ust. 1. Szczegółowe warunki przyłączenia, wymagania techniczne oraz warunki współpracy mikroinstalacji z systemem elektroenergetycznym określają przepisy wydane na podstawie art. 9 ust. 3 NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 5 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in. obowiązki Konsumenta - przyłączania do sieci urządzeń wytwórczych mikroinstalacji cd 1: Art. 7a. 1. Przyłączane do sieci urządzenia, instalacje i sieci podmiotów ubiegających się o przyłączenie muszą spełniać wymagania techniczne i eksploatacyjne zapewniające: 1)bezpieczeństwo funkcjonowania systemu gazowego, systemu elektroenergetycznego albo sieci ciepłowniczej oraz współpracujących z tą siecią urządzeń lub instalacji służących do wytwarzania lub odbioru ciepła, zwanych dalej „systemem ciepłowniczym”, 2)zabezpieczenie systemu gazowego, systemu elektroenergetycznego albo systemu ciepłowniczego przed uszkodzeniami spowodowanymi niewłaściwą pracą przyłączonych urządzeń, instalacji i sieci, 3)zabezpieczenie przyłączonych urządzeń, instalacji i sieci przed uszkodzeniami w przypadku awarii lub wprowadzenia ograniczeń w poborze lub dostarczaniu paliw gazowych lub energii, 4)dotrzymanie w miejscu przyłączenia urządzeń, instalacji i sieci parametrów jakościowych paliw gazowych i energii, 5)spełnianie wymagań w zakresie ochrony środowiska, określonych w odrębnych przepisach, 6)możliwość dokonywania pomiarów wielkości i parametrów niezbędnych do prowadzenia ruchu sieci oraz rozliczeń za pobrane paliwa lub energię. NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 6 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in. obowiązki Konsumenta - przyłączania do sieci urządzeń wytwórczych mikroinstalacji cd 2: Art. 9. ust. (3 Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres obowiązków, o których mowa w ust. 1, 6 i 7, oraz obowiązku potwierdzania danych, o którym mowa w art. 9e ust. 5, w tym: wymagania dotyczące pomiarów, rejestracji i sposobu obliczania ilości energii elektrycznej lub ciepła wytwarzanych w odnawialnych źródłach energii za pomocą instalacji wykorzystujących w procesie wytwarzania energii nośniki energii, o których mowa w art. 3 pkt 20, oraz inne paliwa; Przepisy wydane na podstawie art. 9 ust. 3 to Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego z późń. zmianami. NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 7 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in. obowiązki Operatora Systemu Dystrybucyjnego: o za przyłączenie źródeł współpracujących z siecią oraz sieci przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii pobiera się opłatę ustaloną na podstawie rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia, z wyłączeniem: b) mikroinstalacji, za której przyłączenie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej nie pobiera się opłaty, o koszt instalacji układu zabezpieczającego i układu pomiarowo-rozliczeniowego ponosi operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 8 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in. Obowiązki instalatora mikroinstalacji: o 1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji, zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o wydanie certyfikatu o 2. Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów odnawialnego źródła energii: 1) kotłów i pieców na biomasę lub 2) systemów fotowoltaicznych, lub 3) słonecznych systemów grzewczych, lub 4) pomp ciepła, lub 5) płytkich systemów geotermalnych wymóg posiadania określonych kwalifikacji, w zakresie mikroźródeł produkujących energię elektryczną dotyczy tylko systemów fotowoltaicznych NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 9 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej W zakresie projektu nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) zdaniem PTPiREE konieczne jest wprowadzenie mechanizmów pozwalających na monitorowanie rozwoju tych instalacji pod kątem możliwości sieci elektroenergetycznych. Operatorzy powinny być uprawnieni do sterowania tym rozwojem według obiektywnych kryteriów: o Wariant I - wprowadzenie do przepisów projektu zapisów o konieczności uzyskania warunków przyłączenia dla mikroinstalacji, a jeśli ten wniosek nie znajdzie przychylności, o Wariant II - wprowadzenie możliwości wpływania przez OSD na liczbę i harmonogram instalowania mikroinstalacji, z jednoczesną zmianą definicji mikroinstalacji na źródło o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż 10 kW NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 10 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Proponowane zmiany definicji: o „20b) mikroinstalacja – odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 10 kW, przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 120 kW; o 20c) mała instalacja – odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 10 kW i nie większej niż 200 kW przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej większej niż 120 kW i nie większej niż 600 kW;” NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 11 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Proponowana zmiana procedury przyłączenia mikroinstalacji do sieci: o „8d4. W przypadku, gdy podmiot ubiegający się o przyłączenie mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej jest przyłączony do sieci jako odbiorca końcowy, a moc zainstalowana mikroinstalacji, o przyłączenie której ubiega się ten podmiot, nie jest większa niż określona we wcześniej wydanych warunkach przyłączenia, przyłączenie do sieci odbywa się na podstawie zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji złożonego w przedsiębiorstwie energetycznym, do którego sieci ma zostać przyłączona mikroinstalacja. Przedsiębiorstwo energetyczne w ciągu 30 dni od dokonania kompletnego zgłoszenia dokonuje analizy istnienia technicznych warunków przyłączenia mikroinstalacji do sieci i w przypadku możliwości przyłączenia mikroinstalacji przekazuje odbiorcy końcowemu informację o możliwym terminie zainstalowania odpowiednich układów zabezpieczających i układu pomiarowo-rozliczeniowego, a w przypadku braku możliwości przyłączenia przekazuje informacje odmowną wraz z uzasadnieniem. W innych przypadkach przyłączenie mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej odbywa się na podstawie umowy o przyłączenie do sieci. Koszt instalacji układu zabezpieczającego i układu pomiaroworozliczeniowego ponoszą: przedsiębiorstwo energetyczne i odbiorca końcowy ubiegający się o przyłączenie mikroinstalacji w częściach równych.” NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 12 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Pojawia się nowa kategoria uczestnika systemu elektroenergetycznego PROSUMENT Odbiorca przyłączony do sieci niskich napięć, będący wytwórcą w mikroźródle NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 13 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Uwarunkowania istniejącego systemu elektroenergetycznego, działania (1) nowe wymogi, sieć jest zbudowana, jako sieć pasywna, dostosowana do przepływu mocy „z góry na dół” w przyszłości przepływy mocy będą zmienne, co spowoduje różną od obecnej zmienność obciążeń linii, zmianę profili napięciowych, a także stworzy trudności w utrzymaniu i monitorowaniu jakości energii ograniczenie negatywnych skutków tych zmian jest zadaniem sieci inteligentnej istnieje jeden scentralizowany system bilansowania, za który odpowiada Operator Systemu Przesyłowego (OSP), który wykorzystuje w tym celu jedynie źródła generacyjne, ten model będzie ulegał zmianie wraz z rozwojem źródeł rozproszonych i wzrostem znaczenia aktywnej roli odbiorców Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD) będzie musiał w coraz większym stopniu angażować się w bilansowanie systemu NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 14 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Uwarunkowania istniejącego systemu elektroenergetycznego, działania (2) nowe wymogi, świadczenie usług systemowych to domena OSP. Usługi te są głównie związane z wykorzystaniem możliwości, jakie daje generacja przyłączona do systemu przesyłowego po stronie OSD może pojawić się znacząca generacja w różnych lokalizacjach, zbudowana w różnych technologiach i o zróżnicowanej koncentracji w sieci dystrybucyjnej zaistnieje potrzeba świadczenia usług systemowych, choć o innym charakterze, niż te świadczone obecnie na poziomie całego systemu elektroenergetycznego. Pojawi się również nowa usługa w zakresie zarządzania popytem, która, w warstwie technicznej, będzie, w pewnym zakresie, zadaniem OSD NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 15 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Uwarunkowania istniejącego systemu elektroenergetycznego, działania (3) nowe wymogi, elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa została zbudowana w celu zabezpieczenia sieci, w której przepływ energii jest jednokierunkowy (poza sieciami 110 kV). Automatyka zabezpieczeniowa stosowana w sieciach dystrybucyjnych, poza nielicznymi wyjątkami, nie posiada także zdolności synchronizacji obszarów sieci w obecnych rozwiązaniach, wystąpienie nadmiernego zapotrzebowania w szczycie lub nadmiernej generacji, ze źródeł odnawialnych, w warunkach minimalnego zapotrzebowania, może wymusić odpowiednio wyłączenia odbiorców lub ograniczenie generacji ze źródeł odnawialnych. Są to działania niepożądane i akceptowalne jedynie w warunkach bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego warto zatem poszukiwać nowych rozwiązań ograniczających częstość i skalę występowania zagrożeń tego (ww.) typu. Jednym z nich jest standaryzacja kryteriów przyłączenia źródeł energii do sieci elektroenergetycznej niskiego napięcia, które będą obowiązywały w sieci dystrybucyjnej na terenie całego kraju NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 16 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Wpływ generacji rozproszonej - mikroźródeł na pracę systemu elektroenergetycznego na pracę systemu elektroenergetycznego - na przykładzie fotowoltaiki Źródło: „Jeśli smart, to przede wszystkim grid” Waldemar Kałuża. Energia elektryczna. Styczeń 2013. NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 17 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej Inicjatywa krajowych operatorów systemów dystrybucyjnych Mając na uwadze planowane zmiany legislacyjne, a także w celu zachowania bezpieczeństwa pracy sieci i przyłączonych do nich urządzeń odbiorczych, wszyscy krajowi operatorzy systemów dystrybucyjnych od kilku miesięcy prowadzą wspólne, intensywne prace nad opracowaniem „Kryteriów przyłączenia źródeł energii do sieci elektroenergetycznej niskiego napięcia” Zakończenie prac nad „Kryteriami” planowane jest na wrzesień 2013 r. Wówczas też wszyscy operatorzy wdrożą je do swoich wewnętrznych procedur przyłączania źródeł do sieci oraz zamieszczą na swoich stronach internetowych. Umożliwi to zapoznanie się przyszłym prosumentom z wymogami, jakie będą musiały być spełnione, by dane mikroźródło mogło zostać bezpiecznie przyłączone do sieci W związku z tym, że ww. „Kryteria” są w końcowej fazie prac, jesteśmy gotowi przekazać Państwu ich ostateczną treść jak tylko zostanie ona przyjęta przez operatorów systemu dystrybucyjnego, tj. pod koniec III kwartału br. Liczymy na Państwa otwartość i kompleksowe podejście do zagadnienia rozwoju rynku prosumentów w Polsce, gdzie właściwa współpraca mikroźródeł w siecią elektroenergetyczną będzie miała zasadnicze znaczenie dla powodzenia całego przedsięwzięcia, W przypadku dodatkowych pytań związanych z przedstawionymi powyżej zagadnieniami, jesteśmy gotowi udzielić niezbędnych wyjaśnień NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 18 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Podsumowanie propozycji OSD zrzeszonych w PTPiREE Dla efektywnego sterowania pracą mikroźródeł niezbędne jest inteligentne opomiarowanie oraz możliwość zdalnego zarządzania siecią Dla bezpiecznej pracy mikroźródeł koniecznym jest, aby były to urządzenia spełniające wymogi bezpieczeństwa, najlepiej mające homologację Program wspierania budowy mikroinstalacji proekologicznych powinien, jako jedno z kryteriów oceny poszczególnych projektów, zawierać wymogi: Dla instalacji wymagających warunków przyłączenia - udokumentowanie uzyskanych warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, Dla wszystkich instalacji, w tym wymagających tylko zgłoszenia potwierdzenia zgodności przyłączanej instalacji z „Kryteriami przyłączenia źródeł energii do sieci elektroenergetycznych niskiego napięcia, lub homologacji wg norm i przepisów przyjętych dla tego rodzaju instalacji oraz potwierdzenia przyjęcie przez OSD zgłoszenia mikroinstalacji NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt – Środowisko” 19 Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych Dziękuję za uwagę NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko” 20