Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej

Transkrypt

Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
POLSKIE TOWARZYSTWO PRZESYŁU I ROZDZIAŁU ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Opinia PTPiREE
w ramach konsultacji społecznych koncepcji programu priorytetowego
„PROSUMENT” – linii dofinansowania zwrotnego z przeznaczeniem na zakup i montaż
mikroinstalacji proekologicznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych
Warszawa 17.06.2013 r.
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Krótko o założeniach i uwarunkowaniach programu
 Przygotowywany program jest pierwszym, który będzie stymulował rozwój
mikrogeneracji poprzez udzielanie wsparcia finansowego
 Program ten na pewno spowoduje szerokie zainteresowanie instalowaniem mikroźródeł
instalowanych w domowych instalacjach elektrycznych osób fizycznych i wspólnot
mieszkaniowych
 Właściciele i zarządcy tych instalacji w przeważającej mierze nie są, i raczej nie będą,
fachowcami w obsłudze i konserwacji takich urządzeń
 W dobrze pojętym interesie wszystkich zainteresowanych stron: potencjalnych
właścicieli mikroźródeł, NFOŚiGW, Operatorów Systemów Dystrybucyjnych i Operatora
Systemu Przesyłowego, jest, aby takie mikroinstalacje nie stwarzały zagrożenia zdrowia
i życia ludzi oraz były bezpieczne zarówno dla domowych instalacji elektrycznych jak i
dla systemu elektroenergetycznego
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
2
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Podstawa prawna - ustawa Prawo energetyczne (Pe) określające, m.in.:
 obowiązki Konsumenta (wybrane):
o posiadanie umowy dystrybucyjnej lub kompleksowej lub warunków przyłączenia w przypadku
budowy,
o posiadanie sprawnej instalacji wewnętrznej i homologowanych urządzeń odbiorczych
 obowiązki wytwórcy (wybrane):
o posiadanie umowy dystrybucyjnej lub przesyłowej lub warunków przyłączenia w przypadku
budowy nowej instalacji,
o posiadanie koncesji,
o posiadanie wykwalifikowanego personelu,
o posiadanie urządzeń spełniających przepisy rozporządzenia „systemowego” oraz Instrukcji
ruchu i eksploatacji odpowiedniej sieci
 obowiązki operatora systemu sieciowego dot. urządzeń wytwórczych i odbiorczych
(wybrane):
o wydawanie warunków przyłączenia, zawieranie i realizacja umów dystrybucyjnych lub
przesyłowych
o określanie w Instrukcjach ruchu i eksploatacji sieci szczegółowych wymogów w stosunku do
przyłączanych i pracujących urządzeń i instalacji
o odbiór urządzeń wytwórczych i instalacji po zbudowaniu, testowanie
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
3
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in.
 definicje:
o
mikroinstalacja – odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie
większej niż 40 kW, przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym
niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 120 kW
o
mała instalacja – odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej
większej niż 40 kW i nie większej niż 200 kW przyłączone do sieci elektroenergetycznej o
napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej
większej niż 120 kW i nie większej niż 600 kW
o
system gazowy albo elektroenergetyczny – sieci gazowe, instalacje magazynowe lub
instalacje skroplonego gazu ziemnego albo sieci elektroenergetyczne oraz przyłączone do
nich urządzenia i instalacje, współpracujące z tymi sieciami lub instalacjami
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
4
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in.
 obowiązki Konsumenta - przyłączania do sieci urządzeń wytwórczych mikroinstalacji:
o
o
8d4. W przypadku gdy podmiot ubiegający się o przyłączenie mikroinstalacji do sieci
dystrybucyjnej jest przyłączony do sieci jako odbiorca końcowy, a moc zainstalowana
mikroinstalacji, o przyłączenie której ubiega się ten podmiot, nie jest większa niż określona
w wydanych warunkach przyłączenia, przyłączenie do sieci odbywa się na podstawie
zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji, złożonego w przedsiębiorstwie energetycznym, do
sieci którego ma być ona przyłączona, po zainstalowaniu odpowiednich układów
zabezpieczających i układu pomiarowo-rozliczeniowego. W innym przypadku przyłączenie
mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej odbywa się na podstawie umowy o przyłączenie do
sieci
8d9. Przyłączane mikroinstalacje muszą spełniać wymagania techniczne i eksploatacyjne
określone w art. 7a ust. 1. Szczegółowe warunki przyłączenia, wymagania techniczne oraz
warunki współpracy mikroinstalacji z systemem elektroenergetycznym określają przepisy
wydane na podstawie art. 9 ust. 3
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
5
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in.
obowiązki Konsumenta - przyłączania do sieci urządzeń wytwórczych mikroinstalacji cd 1:
Art. 7a. 1. Przyłączane do sieci urządzenia, instalacje i sieci podmiotów ubiegających się o
przyłączenie muszą spełniać wymagania techniczne i eksploatacyjne zapewniające:
1)bezpieczeństwo funkcjonowania systemu gazowego, systemu elektroenergetycznego albo sieci
ciepłowniczej oraz współpracujących z tą siecią urządzeń lub instalacji służących do wytwarzania
lub odbioru ciepła, zwanych dalej „systemem ciepłowniczym”,
2)zabezpieczenie systemu gazowego, systemu elektroenergetycznego albo systemu
ciepłowniczego przed uszkodzeniami spowodowanymi niewłaściwą pracą przyłączonych urządzeń,
instalacji i sieci,
3)zabezpieczenie przyłączonych urządzeń, instalacji i sieci przed uszkodzeniami w przypadku awarii
lub wprowadzenia ograniczeń w poborze lub dostarczaniu paliw gazowych lub energii,
4)dotrzymanie w miejscu przyłączenia urządzeń, instalacji i sieci parametrów jakościowych paliw
gazowych i energii,
5)spełnianie wymagań w zakresie ochrony środowiska, określonych w odrębnych przepisach,
6)możliwość dokonywania pomiarów wielkości i parametrów niezbędnych do prowadzenia ruchu
sieci oraz rozliczeń za pobrane paliwa lub energię.
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
6
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in.
 obowiązki Konsumenta - przyłączania do sieci urządzeń wytwórczych mikroinstalacji cd 2:
Art. 9. ust. (3
Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
obowiązków, o których mowa w ust. 1, 6 i 7, oraz obowiązku potwierdzania danych, o którym mowa
w art. 9e ust. 5, w tym:
wymagania dotyczące pomiarów, rejestracji i sposobu obliczania ilości energii elektrycznej lub
ciepła wytwarzanych w odnawialnych źródłach energii za pomocą instalacji wykorzystujących w
procesie wytwarzania energii nośniki energii, o których mowa w art. 3 pkt 20, oraz inne paliwa;
Przepisy wydane na podstawie art. 9 ust. 3 to Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja
2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego z
późń. zmianami.
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
7
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in.
 obowiązki Operatora Systemu Dystrybucyjnego:
o za przyłączenie źródeł współpracujących z siecią oraz sieci przedsiębiorstw
energetycznych zajmujących się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii
pobiera się opłatę ustaloną na podstawie rzeczywistych nakładów poniesionych na
realizację przyłączenia, z wyłączeniem:
b) mikroinstalacji, za której przyłączenie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej nie
pobiera się opłaty,
o koszt instalacji układu zabezpieczającego i układu pomiarowo-rozliczeniowego ponosi
operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
8
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Projekt nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) określający m.in.
 Obowiązki instalatora mikroinstalacji:
o 1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji, zwana dalej
„instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do Prezesa Urzędu Dozoru
Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o wydanie certyfikatu
o 2. Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez instalatora kwalifikacji do
instalowania następujących rodzajów odnawialnego źródła energii:
1)
kotłów i pieców na biomasę lub
2)
systemów fotowoltaicznych, lub
3)
słonecznych systemów grzewczych, lub
4)
pomp ciepła, lub
5)
płytkich systemów geotermalnych
wymóg posiadania określonych kwalifikacji, w zakresie mikroźródeł produkujących energię
elektryczną dotyczy tylko systemów fotowoltaicznych
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
9
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
W zakresie projektu nowelizacji ustawy Pe (druk sejmowy nr 946) zdaniem
PTPiREE konieczne jest wprowadzenie mechanizmów pozwalających na
monitorowanie rozwoju tych instalacji pod kątem możliwości sieci
elektroenergetycznych.
Operatorzy powinny być uprawnieni do sterowania tym rozwojem według
obiektywnych kryteriów:
o
Wariant I - wprowadzenie do przepisów projektu zapisów o konieczności uzyskania warunków
przyłączenia dla mikroinstalacji, a jeśli ten wniosek nie znajdzie przychylności,
o
Wariant II - wprowadzenie możliwości wpływania przez OSD na liczbę i harmonogram
instalowania mikroinstalacji, z jednoczesną zmianą definicji mikroinstalacji na źródło o łącznej
mocy zainstalowanej nie większej niż 10 kW
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
10
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Proponowane zmiany definicji:
o
„20b) mikroinstalacja – odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej
nie większej niż 10 kW, przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym
niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 120 kW;
o
20c) mała instalacja – odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej
większej niż 10 kW i nie większej niż 200 kW przyłączone do sieci elektroenergetycznej o
napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej większej
niż 120 kW i nie większej niż 600 kW;”
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
11
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Proponowana zmiana procedury przyłączenia mikroinstalacji do sieci:
o „8d4. W przypadku, gdy podmiot ubiegający się o przyłączenie mikroinstalacji do sieci
dystrybucyjnej jest przyłączony do sieci jako odbiorca końcowy, a moc zainstalowana
mikroinstalacji, o przyłączenie której ubiega się ten podmiot, nie jest większa niż określona we
wcześniej wydanych warunkach przyłączenia, przyłączenie do sieci odbywa się na podstawie
zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji złożonego w przedsiębiorstwie energetycznym, do
którego sieci ma zostać przyłączona mikroinstalacja. Przedsiębiorstwo energetyczne w ciągu 30
dni od dokonania kompletnego zgłoszenia dokonuje analizy istnienia technicznych warunków
przyłączenia mikroinstalacji do sieci i w przypadku możliwości przyłączenia mikroinstalacji
przekazuje odbiorcy końcowemu informację o możliwym terminie zainstalowania odpowiednich
układów zabezpieczających i układu pomiarowo-rozliczeniowego, a w przypadku braku
możliwości przyłączenia przekazuje informacje odmowną wraz z uzasadnieniem. W innych
przypadkach przyłączenie mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej odbywa się na podstawie
umowy o przyłączenie do sieci. Koszt instalacji układu zabezpieczającego i układu pomiaroworozliczeniowego ponoszą: przedsiębiorstwo energetyczne i odbiorca końcowy ubiegający się o
przyłączenie mikroinstalacji w częściach równych.”
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
12
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Pojawia się nowa kategoria uczestnika systemu elektroenergetycznego
PROSUMENT
Odbiorca przyłączony do sieci niskich napięć, będący wytwórcą w mikroźródle
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
13
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Uwarunkowania istniejącego systemu elektroenergetycznego,
działania (1)
nowe wymogi,

sieć jest zbudowana, jako sieć pasywna, dostosowana do przepływu mocy „z góry na dół”

w przyszłości przepływy mocy będą zmienne, co spowoduje różną od obecnej zmienność
obciążeń linii, zmianę profili napięciowych, a także stworzy trudności w utrzymaniu i
monitorowaniu jakości energii

ograniczenie negatywnych skutków tych zmian jest zadaniem sieci inteligentnej

istnieje jeden scentralizowany system bilansowania, za który odpowiada Operator Systemu
Przesyłowego (OSP), który wykorzystuje w tym celu jedynie źródła generacyjne,

ten model będzie ulegał zmianie wraz z rozwojem źródeł rozproszonych i wzrostem znaczenia
aktywnej roli odbiorców

Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD) będzie musiał w coraz większym stopniu
angażować się w bilansowanie systemu
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
14
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Uwarunkowania istniejącego systemu elektroenergetycznego,
działania (2)
nowe wymogi,

świadczenie usług systemowych to domena OSP. Usługi te są głównie związane z
wykorzystaniem możliwości, jakie daje generacja przyłączona do systemu przesyłowego

po stronie OSD może pojawić się znacząca generacja w różnych lokalizacjach, zbudowana w
różnych technologiach i o zróżnicowanej koncentracji

w sieci dystrybucyjnej zaistnieje potrzeba świadczenia usług systemowych, choć o innym
charakterze, niż te świadczone obecnie na poziomie całego systemu elektroenergetycznego.
Pojawi się również nowa usługa w zakresie zarządzania popytem, która, w warstwie
technicznej, będzie, w pewnym zakresie, zadaniem OSD
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
15
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Uwarunkowania istniejącego systemu elektroenergetycznego,
działania (3)
nowe wymogi,

elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa została zbudowana w celu zabezpieczenia
sieci, w której przepływ energii jest jednokierunkowy (poza sieciami 110 kV). Automatyka
zabezpieczeniowa stosowana w sieciach dystrybucyjnych, poza nielicznymi wyjątkami, nie
posiada także zdolności synchronizacji obszarów sieci

w obecnych rozwiązaniach, wystąpienie nadmiernego zapotrzebowania w szczycie lub
nadmiernej generacji, ze źródeł odnawialnych, w warunkach minimalnego zapotrzebowania,
może wymusić odpowiednio wyłączenia odbiorców lub ograniczenie generacji ze źródeł
odnawialnych. Są to działania niepożądane i akceptowalne jedynie w warunkach
bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego

warto zatem poszukiwać nowych rozwiązań ograniczających częstość i skalę występowania
zagrożeń tego (ww.) typu. Jednym z nich jest standaryzacja kryteriów przyłączenia źródeł
energii do sieci elektroenergetycznej niskiego napięcia, które będą obowiązywały w sieci
dystrybucyjnej na terenie całego kraju
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
16
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Wpływ generacji rozproszonej - mikroźródeł na pracę systemu elektroenergetycznego na
pracę systemu elektroenergetycznego - na przykładzie fotowoltaiki
Źródło: „Jeśli smart, to przede wszystkim grid” Waldemar Kałuża. Energia elektryczna. Styczeń 2013.
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
17
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Praca instalacji i urządzeń we wspólnej sieci elektroenergetycznej
Inicjatywa krajowych operatorów systemów dystrybucyjnych

Mając na uwadze planowane zmiany legislacyjne, a także w celu zachowania bezpieczeństwa
pracy sieci i przyłączonych do nich urządzeń odbiorczych, wszyscy krajowi operatorzy
systemów dystrybucyjnych od kilku miesięcy prowadzą wspólne, intensywne prace nad
opracowaniem „Kryteriów przyłączenia źródeł energii do sieci elektroenergetycznej niskiego
napięcia”

Zakończenie prac nad „Kryteriami” planowane jest na wrzesień 2013 r. Wówczas też wszyscy
operatorzy wdrożą je do swoich wewnętrznych procedur przyłączania źródeł do sieci oraz
zamieszczą na swoich stronach internetowych. Umożliwi to zapoznanie się przyszłym
prosumentom z wymogami, jakie będą musiały być spełnione, by dane mikroźródło mogło
zostać bezpiecznie przyłączone do sieci

W związku z tym, że ww. „Kryteria” są w końcowej fazie prac, jesteśmy gotowi przekazać
Państwu ich ostateczną treść jak tylko zostanie ona przyjęta przez operatorów systemu
dystrybucyjnego, tj. pod koniec III kwartału br.

Liczymy na Państwa otwartość i kompleksowe podejście do zagadnienia rozwoju rynku
prosumentów w Polsce, gdzie właściwa współpraca mikroźródeł w siecią elektroenergetyczną
będzie miała zasadnicze znaczenie dla powodzenia całego przedsięwzięcia,
W przypadku dodatkowych pytań związanych z przedstawionymi powyżej zagadnieniami, jesteśmy
gotowi udzielić niezbędnych wyjaśnień
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
18
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Podsumowanie propozycji OSD zrzeszonych w PTPiREE
Dla efektywnego sterowania pracą mikroźródeł niezbędne jest inteligentne
opomiarowanie oraz możliwość zdalnego zarządzania siecią
Dla bezpiecznej pracy mikroźródeł koniecznym jest, aby były to urządzenia
spełniające wymogi bezpieczeństwa, najlepiej mające homologację
Program wspierania budowy mikroinstalacji proekologicznych powinien, jako
jedno z kryteriów oceny poszczególnych projektów, zawierać wymogi:
 Dla instalacji wymagających warunków przyłączenia - udokumentowanie
uzyskanych warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej,
 Dla wszystkich instalacji, w tym wymagających tylko zgłoszenia potwierdzenia zgodności przyłączanej instalacji z „Kryteriami przyłączenia
źródeł energii do sieci elektroenergetycznych niskiego napięcia, lub
homologacji wg norm i przepisów przyjętych dla tego rodzaju instalacji
oraz potwierdzenia przyjęcie przez OSD zgłoszenia mikroinstalacji
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt – Środowisko”
19
Blok tematyczny I Projekt programu priorytetowego - „Prosument - linia kredytowa na zakup i montaż instalacji proekologicznych
Dziękuję za uwagę
NFOŚiGW - 61 Forum „Energia - Efekt - Środowisko”
20