K. Boryczko, B. Tchórzewska-Cieślak Analiza eksploatacji sieci

Transkrypt

K. Boryczko, B. Tchórzewska-Cieślak Analiza eksploatacji sieci
27
ANALIZA EKSPLOATACJI SIECI WODOCIĄGOWEJ MIASTA MIELCA
ANALYSIS OF WATER SUPPLY OPERATION FOR THE TOWN MIELEC
Krzysztof Boryczko, Barbara Tchórzewska-Cieślak
Politechnika Rzeszowska , Katedra Zaopatrzenia w Wodę i Odprowadzania Ścieków
Al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów
e-mail: [email protected], [email protected]
ABSTRACT
In this article the issue of water supply system in the city of Mielec, has been presented. The analysis of
water-pipe network operation was made by means of EPANET 2.0. The purpose of the analysis was to
check the current parameters of water-pipe network, that is pressure, flow velocity and water age. The
obtained results were compared with actual measurements.
Keywords: operation, water supply system.
1. Wstęp
Podsystem dystrybucji wody (PsDyW) jest
jednym z najważniejszych podsystemów
systemu zaopatrzenia w wodę do spożycia
(SZW), którego celem jest dostarczenie wody
dla odbiorców o odpowiedniej jakości (zgodnie
z obowiązującymi przepisami), w odpowiedniej
ilości i pod odpowiednim ciśnieniem, a także o
akceptowalnej cenie. Podsystem dystrybucji
wody tworzy przede
wszystkim
sieć
wodociągowa wraz ze specjalistycznym
uzbrojeniem.
Kompleksowe zarządzanie eksploatacją
PsDyW wymaga zbierania szeregu informacji
dotyczących działania poszczególnych jego
elementów, przekazywania ich w czasie
rzeczywistym
do
operatora
systemu,
archiwizowania tych danych oraz alarmowania
odpowiednich służb utrzymania ruchu o
wszelkich zakłóceniach w jego pracy. Operator
podsystemu powinien otrzymywać aktualne
dane o ewentualnych awariach, przez co czas
jego reakcji na uszkodzenie zmniejsza się.
Eksploatacja sieci wodociągowej polega na
prowadzeniu (Denczew, Królikowski, 2002):
• dozorowania,
czyli
czynności
prowadzących do uzyskania informacji o
stanie układu i bieżących jego zmianach
poprzez przeglądy,
• genezowania, czyli analizowania przyczyn,
które spowodowały zaistnienie określonego
stanu,
diagnozowania, czyli wnioskowania o
stanie elementów układu, na podstawie
analizy wyników wykonanych badań,
• prognozowania,
czyli
przewidywania
stanów układu lub jego elementów w
przyszłości,
• pomiaru ciśnienia wody,
• poboru
próbek
do
badań
mikrobiologicznych,
fizycznych
oraz
chemicznych,
• płukania sieci wodociągowej,
• patrolowania obszaru eksploatacyjnego.
Głównym celem pracy jest przedstawienie
wyników
analizy
eksploatacji
sieci
wodociągowej wchodzącej w skład SZW miasta
Mielca. W pracy scharakteryzowano SZW
miasta Mielca, ze zwróceniem szczególnej
uwagi na PsDyW. Omówiono teoretyczne
podstawy komputerowej symulacji pracy sieci
wodociągowej oraz wykonano symulację pracy
PsDyW miasta Mielca za pomocą programu
Epanet 2.0.
•
2. Informatyczne systemy
eksploatację PsDyW
wspomagające
Systemy automatycznego sterowania oraz
nadzoru procesów zachodzących w całym SZW
stanowią
podstawę
zarządzania
jego
eksploatacją. Systemy tego typu realizowane są
obecnie
z
zastosowaniem
sterowników
programowalnych i komputerowych stacji
operatorskich pełniących rolę komputerowych
systemów nadzoru. Należąc do grupy różnego
28
typu
oprogramowania
typu
SCADA
(Supervisory Control and Data Aquisition)
realizują funkcje zbierania i przetwarzania
danych procesowych, wizualizacji stanu
procesu, sterowania nadrzędnego, alarmowania
i rejestracji zdarzeń, archiwizacji danych, oraz
udostępniania
informacji
o
procesie
w sieciach komputerowych.
System tego typu powinien posiadać
następujące właściwości użytkowe (Biedgunis,
Smolarkiewicz, 2003; Tchórzewska-Cieślak,
Cieślak,
2008,
Tchórzewska-Cieślak,
Kucharski, 2004):
• szerokie
możliwości
współpracy
z
użytkownikiem za pośrednictwem monitora
ekranowego, klawiatury, myszki, digitizera,
drukarki oraz plotera,
• tworzenie
bazy
danych
przez
wprowadzanie do niej nowych informacji
z różnorodnych źródeł,
• zarządzanie bazą danych graficznych i
opisowych,
• nakładanie i wyodrębnianie wybranych
elementów zobrazowania graficznego,
• analizy i przetwarzania danych zawartych
w bazie,
• wyszukiwanie i grupowanie informacji oraz
tworzenie zestawień i raportów,
• wyprowadzanie zbiorów graficznych na
dowolne istniejące urządzenie wyjściowe,
• powinien zawierać funkcje alarmu z
określeniem jego rodzaju,
• ekrany synoptyczne zawierające wszystkie
informacje o pracy urządzeń oraz mierzone
parametry.
Programy do modelowania pracy sieci
wodociągowej mogą być pomocne przy
rozwiązywaniu
problemów
związanych
zarówno z projektowaniem, jak i z eksploatacją
PsDyW (Schiller, 2005).
Punktem wyjściowym do poprawnej
eksploatacji sieci i planowania ekonomicznie
uzasadnionych inwestycji jest posiadanie
dostatecznej ilości informacji o pracy systemu
wodociągowego. Z tego też względu celowe
wydaje
się
posługiwanie
dynamicznym
modelem hydraulicznym sieci (Dąbrowski,
2001).
Modele
dynamiczne
systemów
dystrybucji wody umożliwiają odwzorowanie
warunków
ich
funkcjonowania
w
maksymalnym
stopniu
zbliżonych
do
rzeczywistości (Knapik, 2001).
Dynamiczne modele hydrauliczne są
szczególnie przydatne do (Schiller, 2005):
• diagnostyki
stanu
eksploatowanego
systemu wodociągowego,
• analizy
sytuacji
wyjątkowych
i
szczególnych,
• analizy wydajności sieci pod kątem
planowanej rozbudowy,
przeprowadzenia optymalizacji pracy sieci
wodociągowej ze względu na ekonomikę
dystrybucji wody,
• wytyczenia
działań
inwestycyjnych
związanych z poprawą jakości wody
i niezawodności jej dostawy,
• monitorowania pracy sieci wodociągowej i
analizy przyczynowo-skutkowej w oparciu
o bazę danych systemu SCADA.
Oprogramowanie SCADA łączy się przy
pomocy modemów GSM z punktami
pomiarowymi i rejestruje dane w bazie,
obrabia, porównuje z pomiarami w innych
przedziałach czasu, tworzy zestawienia,
wykresy, analizuje dane w module alarmów
i systemie wspomagania decyzji (Rak,
2005).
Zastosowanie
modeli
hydraulicznych
pozwala także na analizę niezawodnościową, od
możliwości dostarczenie konsumentom wody o
wymaganych parametrach podczas awarii do
dostarczenia wody krytycznym odbiorcom (np.
szpitalom) po wystąpieniu zdarzenia typu
katastroficznego (np. powódź, trzęsienie ziemi)
(Wang, Siu-Kui, 2009).
Schemat postępowania przy wykonywaniu
modelu sieci wodociągowej przedstawia się
następująco (Kwietniewski, 2007, Schiller,
2005):
• budowa modelu (poprzez wprowadzenie
ręczne danych lub z wykorzystaniem
Geograficznego Systemu Informacji GIS,
który łączy w sobie wiele funkcji:
pozyskiwania,
przechowywania,
sprawdzania, integracji, udostępniania,
prezentacji danych),
• czyszczenie danych (usuwaniu z modeli
przewodów, które spełniają określone przez
użytkownika kryteria (np. średnice),
• obcinanie końcówek sieci,
• redukcja węzłów,
• przyporządkowanie odbiorców do węzłów,
• wyznaczenie czasowego rozkładu poboru
wody.
•
3.
Charakterystyka SZW miasta Mielca
Obecnie miejski system zaopatrzenia w wodę
obsługuję 62840 mieszkańców. Miasto Mielec
zaopatrywane jest w wodę za pomocą dwóch
ujęć:
• brzegowo-komorowe na rzece Wisłoce o
projektowanej wydajności 26352 m3/d.
• awaryjnego lewarowego o projektowanej
wydajności 7200 m3/d.
Z ujęcia podstawowego woda tłoczona jest
do Stacji Uzdatniania Wody (SUW).
29
Na terenach SUW znajdują się zbiorniki wody
czystej - obecnie eksploatowane są dwa
zbiorniki o łącznej pojemności 10000 m3.
Do sieci wodociągowej woda wtłaczana jest za
pomocą pompowni pracującej w systemie
stałociśnieniowym. Pompownia dostosowuje
swoją pracę tak, aby na wyjściu uzyskać
ciśnienie 55,9 kPa. Miasto Mielec posiada sieć
wodociągową
zbudowaną
w
układzie
pierścieniowo-promieniowym.
W tab. 1 przedstawiono długości sieci
magistralnej i rozdzielczej dla lat 2003-2007.
Dane otrzymano z Zakładu Wodociągów
i Kanalizacji w Mielcu.
Tabela 1. Zestawienie długości sieci magistralnej i rozdzielczej w latach 2003-2007
Rok
2003
2004
2005
2006
2007
Rodzaj sieci
Długość
sieci, [km]
Magistralna
Rozdzielcza
28,1
28,1
29,4
29,4
29,6
142,9
143,13
143,6
145,7
147,8
W tab.2 przedstawiono strukturę materiałową sieci wodociągowej.
Tabela 2. Procentowe zestawienie struktury materiałowej sieci wodociągowej miasta Mielca
Materiał
PCV
Stal
Żeliwo
PE
Azbestocement
Procent udziału
32,2
30,2
19,9
10,4
7,3
Jak wynika z tab.2 większość mieleckiej sieci zbudowana jest ze stali i PCV. W tab.3 przedstawiono
strukturę wiekową mieleckich wodociągów.
Tabela 3. Struktura wiekowa sieci wodociągowej miasta Mielca
Wiek przewodów
do 5 lat
od 6 do 10 lat
od 11 do 20 lat
Procent udziału
9,4
18,2
30,1
Jak wynika z tab.2 większość mieleckiej sieci
zbudowana jest ze stali i PCV. W tab.3
przedstawiono strukturę wiekową mieleckich
wodociągów
Z tab. 3 wynika, że ponad 40% rurociągów
mieleckiej sieci wodociągowej ma więcej niż 20
lat . Sieć wodociągowa pracuje w systemie
ogólnego
zasilania,
pompowym,
powyżej 20 lat
42,3
jednostrefowym,
bez
zbiorników
wyrównawczych. Większość miasta objęta jest
siecią obwodową. Tylko nieznaczna część sieci
pracuje jako rozgałęźna. W tab.4 zestawiono
ilość wody ujętej, sprzedanej, potrzeby SUW,
straty na sieci w latach 2003-2007.
Tabela 4. Bilans wody w SZW miasta Mielca
Rok
Ujęto
QU
Wyprodukowano
QP2st,
Sprzedano
QSP
Straty na sieci
QST=QP2st.-QSP
% strat na sieci
w stosunku do ilości
wody
wyprodukowanej
-
[tys. m3]
[tys. m3]
[tys. m3]
[tys. m3]
%
2003
3 635
3 251
2 758
493
15,17
2004
3 581
3 197
2 717
480
15,02
2005
3 547
3 163
2 681
482
15,23
2006
3 542
3 190
2 634
556
17,43
2007
3 144
3 088
2 577
511
16,55
30
Jak wynika z tab. 4 procent strat na sieci
4. Analiza eksploatacji sieci wodociągowej
wodociągowej wahał się w ostatnich pięciu
miasta Mielca
latach od 15,02% do 17,43%,a zużycie na
jednego mieszkańca spadło tylko w ciągu 5 lat z
Na podstawie danych uzyskanych w Zakładzie
0,121 m3/d do 0,112 m3/d, co potwierdza
Wodociągów i Kanalizacji w Mielcu
krajowe tendencję (Rak, Tchórzewska-Cieślak,
przeprowadzono
analizę
pracy
sieci
2007).
wodociągowej miasta Mielca za pomocą
Sieć wodociągowa posiada połączenie
programu Epanet 2. Program wymagał
z rurociągiem DN 400 doprowadzającym wodę
wprowadzenia następujących danych:
z ujęcia Szydłowiec do Specjalnej Strefy
• długości,
Ekonomicznej
(SSE)
w
komorze
• średnice,
wodomierzowej znajdującej się w okolicy
• rzędne węzłów,
bramy wschodniej SSE. Ujęcie lewarowe w
• rozbiór wody.
Szydłowcu eksploatowane jest przez Zakład
Wobec braku danych eksploatacyjnych przyjęto
Utrzymania Ruchu PZL-Mielec stanowi ujęcie
następujące założenia:
awaryjne. Ujęcie to składa się z dwóch studni.
• chropowatość wyliczono na podstawie
Parametry ujęcia wody w Szydłowcu
wieku
przewodów
za
wzoru
przedstawiają się następująco:
(Mielcarzewicz, 2000):
• maksymalny
możliwy
wydatek
produkcyjny w ciągu doby Qmax=7200
k=0,6+0,123t0,902, [mm]
(1)
m3/d,
• aktualny dobowy wydatek produkcyjny Q
gdzie: t – wiek przewodu w latach.
3
maxd=4500 m /d.
W przypadku awarii jednego z ujęć, na
W obliczeniach przyjęto się, że intensywności
podstawie umowy o obustronnym zasilaniu w
„starzenia się” przewodów stalowych
wodę, następuję otwarcie zasuwy na rurociągu
i żeliwnych są zbliżone (Siwoń, 1997).
DN 400.
Na rys.1 przedstawiono schemat mieleckiego wodociągu.
Rys. 1 Schemat PsDyW miasta Mielca
31
Przeprowadzona analiza miała na celu
sprawdzenie aktualnych parametrów pracy sieci
wodociągowej – ciśnień, prędkości oraz czasu
przebywania wody w PsDyW.
•
-
•
-
Podczas rozbioru minimalnego:
największe ciśnienia panują w północnej
części miasta, natomiast najniższe, tj.
poniżej 51,01 kPa na Starym Mieście
oraz na południowo- wschodnich
końcówkach
(Poręby
Wojsławskie,
Rzochów),
ciśnienia rozkładają się w granicach 45,1359,84 kPa, z czego 50 % stanowią
ciśnienia do 54,64 kPa,
prędkości przepływu dochodzą do 0,27 m/s.
Podczas rozbioru maksymalnego:
największe ciśnienia panują w północnej
części miasta, natomiast najniższe, tj. 51,01
kPa na Starym Mieście, osiedlu Borek oraz
na południowo-wschodnich końcówkach
(Poręby Wojsławskie, Rzochów),
-
ciśnienia rozkładają się w granicach 43,1657,88 kPa, z czego 50 % stanowią ciśnienia
do 53,66 kPa,
prędkości przepływu dochodzą do 0,7 m/s,
Najkrótszym czasem przebywania w sieci,
cechuje się woda dostarczana do centrum,
Starego Miasta i okolic Specjalnej Strefy
Ekonomicznej.
Najdłuższy
wiek
wody
występuje u odbiorców na części osiedla
Smoczka, Wojsław, Berdechów, Poręby
Wojsławski oraz Rzochów. 50% wody dopływa
do odbiorców w mniej niż 10 godzin, występują
jednak i czasy o wiele dłuższe (do 100 i więcej
godzin).
5.
Porównanie wyników analizy z
wynikami pomiarów ciśnienia w sieci
wodociągowej
W tab. 5 porównano wyniki pomiarów ciśnienia
z monitoringu mieleckiej sieci wodociągowej z
wynikami
analizy
programem
Epanet.
Tabela 5. Zestawienie wyników pomiarów ciśnienia w mieleckiej sieci oraz wyników analizy
przeprowadzonej programem Epanet
Wynik pomiaru
Wynik analizy
Różnica pomiędzy
dla PSP, kPa
programem
wynikiem pomiaru
Lokalizacja
Epanet, kPa
a wynikiem analizy, %
BIBMOT, ul. Przemysłowa
METALPOL, ul Piaskowa
MKS, ul. Moniuszki
Szpital, ul. Żeromskiego
Rondo, ul. Wolności
55,82
55,82
56,78
54,86
55,82
Różnice między wynikami pomiarów i analizy
komputerowej osiągają wartość maksymalną
2,25%. Pomiary ciśnienia na mieleckiej sieci
wodociągowej standardowo wykonywane są dla
hydrantów
zewnętrznych
na
potrzeby
Państwowej Straży Pożarnej (PSP).
6.
Podsumowanie
• Prędkości przepływu wody w przewodach
wskazują na ogromne ich przewymiarowanie.
• Mimo znacznego wieku niektórych
przewodów (42,3% mają powyżej 20 lat),
a co za tym idzie wyższej ich chropowatości, w
mieleckiej sieci straty na pojedynczych
odcinkach są niewielkie (do kilkudziesięciu
kPa). Determinowane to jest prędkościami
przepływu
(<0,27
m/s
dla
rozbioru
minimalnego,
<0,7m/s
dla
rozbioru
57,06
54,69
55,53
54,52
54,99
2,17
2,07
2,25
0,62
1,51
maksymalnego). Dodatkowo, dla przewodów z
tworzyw sztucznych, które występują na
nowych osiedlach oraz przy niewielkich
rozbudowach sieci, odcinkowe straty ciśnienia
są jeszcze mniejsze.
• Z prędkością przepływu bezpośrednio
powiązany jest czas przebywania wody
w sieci. Jest on długi (100 h), lecz mimo tego,
Laboratorium
Zakładu
Wodociągów
i Kanalizacji w Mielcu, w dziesięciu
wyznaczonych punktach pomiaru jakości wody,
nie stwierdziło pogorszenia parametrów.
• Mielecka sieć wodociągowa nie jest w
żaden sposób monitorowana, jeśli chodzi o
parametry hydrauliczne. Monitoring sieci
wodociągowej, połączony ze skalibrowanym
modelem hydraulicznym, przyniósłby wymierne
korzyści dla eksploatatora.
• Metody
ustalania
liczby
miejsc
pomiarowych,
ich
lokalizacji,
dobór
parametrów pomiarowych i częstotliwości
badań, powinny być dostosowane dla danego
systemu. Należy przy tym uwzględnić to, że
systemy dostarczenia wody pod względem
jakości wody są systemami niejednorodnymi, a
więc w różnych częściach
systemu
może
następować pogorszenie jakości wody w różnej
skali i zakresie (Schiller, 2005).
• Nadmiar ciśnienia w poszczególnych
obszarach sieci i jego wahania są, przyczyną
strat wody (straty do gruntu i z wycieków)
oraz awaryjności sieci i instalacji odbiorców
(Speruda, 2006).
• Wyniki modelu hydraulicznego sieci
wodociągowej pozwalają na wykrycie awarii w
miejscach, gdzie zawodzą metody akustyczne
(Koral, 2006).
• Ponadto w chwili obecnej należy rozważyć
następujące zabiegi eksploatacyjne:
zmniejszenie
wysokości
podnoszenia
pompowni wysokiego tłoczenia (z 55,9 kPa do
38,12 kPa), a co za tym idzie zmniejszenie
zużycia energii i obniżenie kosztów.
W pracach (Hotloś, 1999; Hotloś, 2007,
Kusak,
Kwietniewski,
Sudoł,
2002)
przeprowadzone
badania
i
analiza
niezawodności sieci wodociągowej wykazała, iż
wysokość ciśnienia panującego w sieci ma
bardzo istotny wpływ na jej uszkadzalność oraz
na koszty napraw uszkodzeń. Kontrola i
utrzymanie ciśnienia na poziomie minimalnym
powinno być zatem jednym z podstawowych
zadań służb eksploatacyjnych przedsiębiorstw
wodociągowych.
zastosować w odpowiednio wyznaczonych
punktach sieci zawory regulacyjne, które
spowodują zmniejszenie ciśnienia w danej
strefie,
istnieje możliwość podłączenia urządzeń
rejestrujących jakość wody i bieżące
diagnozowanie jej jakości przez model. Próby
muszą być pobierane na początku i końcu
układu, a jeśli to możliwe również w punktach
pośrednich (Leszczyńska, Sozański, 2004).
• Zaprezentowany wstępny model PsDyW
miasta Mielca będzie wymagał w przyszłości
terenowych badań chropowatości przewodów,
w celu uzyskania bardziej wiarygodnych
wyników, gdyż zakresy przydatności formuł
empirycznych są nader ograniczone, w zasadzie
wyłącznie do przypadków, gdy fizykochemiczny skład wody tłoczonej do sieci był w
czasie jej eksploatacji względnie stały oraz gdy
wiek rurociągu jest długi (Siwoń, Cieżak,
Bogaczewicz, 1998).
• Zakres i szczegółowy program badań
terenowych musi być ustalony indywidualnie
dla konkretnego systemu wodociągowego, w
zależności od jego struktury, topologii i
rozległości, warunków hydraulicznych w sieci
wodociągowej, liczby oraz przestrzennej i
wysokościowej lokalizacji źródeł zasilania, a
także od obciążenia poszczególnych rejonów
sieci (Siwoń, 1999).
LITERATURA
BIEDUGNIS S., SMOLARKIEWICZ M,
Bezpieczeństwo
i
niezawodność
funkcjonowania układów wodociągowych,
Oficyna wydawnicza SGSP, Warszawa, 2003.
DĄBROWSKI W., Projektowanie i sterowanie
pracą systemów zaopatrzenia w wodę przy
użyciu
programu obliczeniowego Epanet.
Konferencja
naukowo-techniczna:
Nowe
materiały i urządzenia w wodociągach
i kanalizacji, Kielce-Cedzyna, 2, 2001.
DENCZEW S., KRÓLIKOWSKI A., Podstawy
nowoczesnej
eksploatacji
układów
wodociągowych i kanalizacyjnych, Arkady,
Warszawa, 2002.
HOTLOŚ H., Ilościowa ocena wpływu
wybranych czynników na parametry i koszty
eksploatacyjne sieci wodociągowych, Prace
Naukowe
Instytutu
Inżynierii
Ochrony
Środowiska Politechniki Wrocławskiej, Oficyna
Wydawnicza
Politechniki
Wrocławskiej,
Wrocław, 2007.
HOTLOŚ H., Wpływ czasu eksploatacji
i wysokości ciśnienia w sieci wodociągowej
wybranego rejonu Wrocławia na uszkadzalność
przewodów żeliwnych, Gaz, Woda i Technika
Sanitarna, 4/1999, Sigma Not, str. 129-132.
KNAPIK K., Dynamiczne modele w badaniach
sieci wodociągowej, Politechnika Krakowska,
Kraków, 2001.
KORAL W., Metodyka obniżania poziomu
przecieków w sieciach wodociągowych,
Wodociągi-Kanalizacja, ABRYS, 6(28)/2006,
str. 26-29.
KUSAK J., Kwietniewski M., Sudoł M., Wpływ
różnych
czynników
na
uszkadzalność
przewodów
wodociągowych
w
świetle
eksploatacyjnych badań niezawodności, Gaz,
Woda i Technika Sanitarna,10/2002, Sigma
Not, str. 366-371.
KWIETNIEWSKI M., MISZTA-KRUK K.,
WRÓBEL K., Możliwości zastosowania GIS w
wodociągach na przykładzie wybranego
systemu
dystrybucji
wody,
Ochrona
Środowiska, 3/2007, str. 73-76.
LESZCZYŃSKA
M.,
SOZAŃSKI
M.,
Metodyki kontroli jakości wody w miejskich
sieciach wodociągowych, Przegląd Komunalny,
5(152)/2004, ABRYS, str. 106-110.
32
MIELCARZEWICZ E., Obliczanie systemów
zaopatrzenia w wodę, Arkady, Warszawa, 2000.
RAK J., Podstawy bezpieczeństwa systemów
zaopatrzenia w wodę, Monografie Komitetu
Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk,
vol. 28. Wydawn, Drukarnia LIBER DUO
KOLOR Lubiln, Lublin, 2005.
RAK J., Tchórzewska-Cieślak B., Analiza
zużycia wody przez mieszkańców Dębicy,
Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej,
Budownictwo i Inżynieria Środowiska z.42, nr
240/2007, Oficyna Wydawnicza Politechniki
Rzeszowskiej, Rzeszów, 2007.
SCHILLEr T., Komputerowe modele sieci
wodociągowej,
Wodociągi-Kanalizacja,
ABRYS, 7-8 (16-17)/2005, str. 26-27.
SIWOŃ Z., CIEŻAK J., BOGACZEWICZ S.,
Analiza procesu hydraulicznego starzenia się
żeliwnych i stalowych przewodów sieci
wodociągowej we Wrocławiu, Ochrona
Środowiska, 4(71)/1998,str. 21-26.
SIWOŃ Z., Tarowanie parametrów modeli
przepływów w systemie dystrybucji wody, Gaz,
Woda i Technika Sanitarna, Sigma Not, 2/1999,
str. 42-46
33
SIWOŃ Z., Wybrane problemy modelowania
przepływów w układach dystrybucji wody, Gaz,
Woda i Technika Sanitarna, 6/1997, Sigma Not,
str. 218-222.
SPERUDA S., Kontrola ciśnienia w sieci
wodociągowej, Wodociągi - Kanalizacja,
ABRYS, 9(31)/2006, str. 26-29.
TCHÓRZEWSKA-CIEŚLAK B., CIEŚLAK R.,
Sterowanie i wizualizacja pracy podsystemu
ujmowania i pompowania wody, Instal 5/2008,
Ośrodek Informacji „Technika instalacyjna w
budownictwie”, str, 38-41.
TCHÓRZEWSKA
CIEŚLAK
B.,
KUCHARSKI B., Komputerowy systemy
nadzoru i sterowania wybranych elementów
systemu zaopatrzenia w wodę, XVIII Krajowa,
VI Międzynarodowa Konferencja NaukowoTechniczna „Zaopatrzenie w wodę, jakość
i ochrona wód, PZITS, Poznań, 2004.
WANG Y., SIU-KUI A., Spatial distribution of
water supply reliability and critical links of
water supply to crutial water cosumers under an
earthquake, Reliability Engineering and System
Safety, 94 (2009), Copyright by Elsevier, str.
534-541.