Doktorat honoris causa AGH dla Profesora Leona O

Doktorat honoris causa AGH dla Profesora Leona O

log, uniwersytet jest idealnym miejscem obcowania nauczycieli, zdolnych dzieliæ siê sw¹ wiedz¹ i wyposa¿onych w odpowiednie narzêdzia
jej rozwijania przez badania i wdro¿enia, oraz studentów, maj¹cych
prawo, mo¿liwoœci i chêæ wzbogacania t¹ wiedz¹ swoich umys³ów.
4. Uniwersytet – jako instytucja odpowiedzialna za utrwalanie europejskiej tradycji humanistycznej – stale dba o tworzenie wiedzy uniwersalnej, a realizuj¹c swoje powo³anie, przenika granice geograficzne i polityczne oraz potwierdza koniecznoœæ poznawania i wzajemnego oddzia³ywania na siebie ró¿nych kultur.
Œrodki
Osi¹gniêcie zamierzonych celów zgodnie z powy¿szymi zasadami wymaga skutecznych œrodków, odpowiadaj¹cych istniej¹cym warunkom.
1. Dla zachowania swobody badañ naukowych i kszta³cenia, wszyscy
cz³onkowie spo³ecznoœci akademickiej musz¹ byæ wyposa¿eni w odpowiednie narzêdzia umo¿liwiaj¹ce korzystanie z tej swobody.
2. Zasady i tryb zatrudniania nauczycieli akademickich oraz uregulowania dotycz¹ce ich statusu musz¹ byæ podporz¹dkowane zasadzie, ¿e
praca dydaktyczna i badania naukowe s¹ nieroz³¹czne.
3. Ka¿dy uniwersytet musi – wyj¹wszy szczególne okolicznoœci – zapewniæ swoim studentom swobody akademickie oraz zagwarantowaæ warunki sprzyjaj¹ce rozwojowi kulturalnemu i zawodowemu studentów,
zgodnie z ich oczekiwaniami.
4. Uniwersytety – szczególnie europejskie – za warunek sta³ego postêpu
wiedzy uwa¿aj¹ wymianê informacji i dokumentów, a tak¿e wspólne
projekty sprzyjaj¹ce postêpom w nauczaniu. Dlatego, tak jak w pocz¹tkowym okresie swojej historii, uniwersytety wspieraj¹ wymianê nauczycieli i studentów; co wiêcej, uwa¿aj¹ ogóln¹ zasadê równowa¿noœci stanowisk, dyplomów, wyników egzaminów oraz standardów pracy naukowej jako podstawow¹ zasadê warunkuj¹c¹ spe³nienie ich misji w obecnie panuj¹cych warunkach.
Ni¿ej podpisani rektorzy, w imieniu swoich Uniwersytetów, podejmuj¹
siê uczyniæ wszystko, co jest w ich mocy, aby zachêciæ poszczególne pañstwa, a tak¿e zainteresowane organizacje miêdzynarodowe, do konsekwentnego kszta³towania swojej polityki w oparciu o niniejszy dokument
(Magna Charta), wyra¿aj¹cy jednomyœlnie, w sposób nieskrêpowany ustalone i przekazane do publicznej wiadomoœci przes³anie Uniwersytetów.
Bolonia, 18 wrzeœnia 1988 r.
Sygnatariusze Karty Boloñskiej – 2003
1. Cypr, University of Cyprus, prof. Stavros A. Zenios – Rector, Nicosia
2. Czechy, Masaryk University, prof. Jiri Zlatuska – Rector, Brno
3. Czechy, Mendel University of Agriculture and Forestry, prof. Ing. Stanislav Prochazka – Rector,
Brno
4. Czechy, Palacky University Olomuc, prof. Miroslav Maslan – delegat Rektora, O³omuniec
5. Francja, Université de la Polynesie Française, prof. Sylvie Andre – President, FAA'A Tahiti
6. Wêgry, University of Miskolc, prof. Lajos Besenyei – Rektor, Miszkolc
7. W³ochy, Universita degli Studi del Molise, prof. Giovanni Cannata – Rektor, Campobasso
8. Kazakhstan, Al-Farabi Kazakh National University, prof. Tolegen Abdisagiyevich Kozhamkulov –
Rektor, A³maata
9. Kosovo, University of Pristina, prof. Zejnel Kelmendi – Rektor, Prishtinë
10. Litwa, Law University of Lithuania, prof. Alvydas Pumputis – Rector, Wilno
11. Polska, AGH University of Science and Technology, prof. Ryszard Tadeusiewicz – Rektor,
Kraków
12. Portugalia, Universidade de Averio, prof. Francisco Vaz – Vice Rektor, Averio
13. Rumunia, Universitatea de Medicina si Farmacie din Tigru-Mures, prof. dr Marius Sabau –
Rektor, Tigru-Mures
14. Rosja, Modern University for the Humanities, Dr Michail P. Karpenko – Rekotr, Moskwa
15. Szkocja, University of Paisley, prof. John Macklin – Rektor, Paisley
16. S³owacja, Slovak Medical University, prof. dr Jan Stncl – Rektor, Bratys³awa
17. Hiszpania, Universidad de la Coruna, prof. José Meilán Gil – Rektor, La Coruna
18. Hisypania, Universidad San Pablo – CEU, prof. Luis Escobar de la Serena – Rector, Madryt
19. Szwecja, Malmö University, prof. Lennart Olausson – Rektor, Malmö
20. Szwecja, Stockholm School of Economic, prof. Leif Lindmark – President, Sztokholm
21. Szwecja, Växjö University, prof. Johan Sterte – Rektor, Växjö
22. Ukraina, National Technical University of Ukraine, Mykhailo Zgurovsky – Rektor, Kijew 56
23. Ukraina, Odessa I.I. Mechanikov National University, prof. Valentin A. Smyntyna – Rektor,
Odessa
24. Wielka Brytania, London Metropolitan University, prof. Roderick Floud – Vice-Chancellor,
Londyn
25. Wenezuela, Universidad Central de Venezuela (UCV), prof. Orlando Albornoz – Delegate of the
Rector, Caracas
4
Doktorat honoris causa AGH
dla Profesora Leona O. Chua
Laudacja zwi¹zana z nadaniem godnoœci doktora honoris
causa AGH Profesorowi Leonowi O. Chua
Na wniosek Rady Wydzia³u Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki, Senat AGH, uchwa³¹ podjêt¹ w dniu 2 lipca 2003 roku,
nada³ tytu³ doktora honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej, Profesorowi Leonowi O. Chua – za wybitne osi¹gniêcia w dziedzinie teorii
obwodów i systemów, stworzenie podstaw nowoczesnej teorii obwodów nieliniowych, pionierskie badania dynamiki nieliniowej chaosu,
opracowanie koncepcji Komórkowych Sieci Neuronowych oraz stworzenie œwiatowej sieci badañ naukowych w tych obszarach.
Promotorem doktoratu honorowego by³ – prof. dr hab. in¿. Maciej
Ogorza³ek (tekst laudacji wyg³oszonej przez Pana Profesora w trakcie
uroczystoœci wrêczenia doktoratu honoris causa w dniu 3 paŸdziernika
2003 r. – przedstawiamy poni¿ej).
Recenzentami byli: prof. dr Jerzy Wsiowski z Politechniki Warszawskiej oraz prof. dr hab. Micha³ Tadeusiewicz z Politechniki £ódzkiej.
Magnificencjo Rektorze,
Wysoki Senacie,
Dostojny Doktorze Honoris Causa
Szanowni Pañstwo,
Jest dla mnie wielkim wyró¿nieniem i radoœci¹ zaprezentowanie Pañstwu osi¹gniêæ profesora Leona Chuy uczonego, który wywar³ ogromny
wp³yw na rozwój nowoczesnej teorii obwodów i elektroniki. Dokona³ on
niezwykle wa¿nych, fundamentalnych odkryæ, które sta³y siê zal¹¿kiem
badañ w wielu dziedzinach nauki, niejednokrotnie mia³y znaczenie prze³omowe.
Leon O. Chua jest profesorem na wydziale EECS (Electrical Engineering and Computer Sciences) University of California w Berkeley gdzie
kieruje Electronics Research Laboratory.
Urodzi³ siê w 1936 r., studia B.S.E.E. ukoñczy³ w Mapua University of
Technology w Manili (Filipiny). Stopieñ MSc. Otrzyma³ w MIT, Cambridge,
Mass. w roku 1959. Po ukoñczeniu studiów pracowa³ w IBM, Poughkeepsie, New York. Stopieñ doktora (PhD) uzyska³ w roku 1964 w University of
Illinois, Urbana. Pracowa³ kolejno jako „assistant professor” (do 1967 r.),
„associate professor” (do 1974 r.) i profesor w Purdue University, Lafayette. Od 1974 r. w Universytecie Kalifornijskim w Berkeley.
Profesor Chua jest autorem b¹dŸ wspó³autorem ponad 1500! publikacji naukowych, w tym ponad 450 publikacji w czasopismach o randze
i zasiêgu œwiatowym, oraz 10 ksi¹¿ek, z których uczy³y siê kolejne pokolenia nie tylko studentów wydzia³ów elektroniki lecz tak¿e matematyki i fizyki, naukowcy wielu instytucji badawczych na ca³ym œwiecie.
1. „Introduction to Nonlinear Circuit Theory” (McGraw-Hill 1969).
2. „Linear and nonlinear Circuits” (wspólnie z C.A. Desoer, E. Kuh),
McGraw Hill, 1987.
3. „Computer-Aided Analysis of Electronic Circuits: Algorithms and Computational Techniques” (wraz z P.M. Lin) (Englewood Cliffs, NJ., Prentice Hall, 1975) – t³umaczenie na jêzyk polski ukaza³o siê w roku 1978
(„Komputerowa analiza uk³adów elektronicznych”).
4. „Practical Numerical Algorithms for Chaotic Systems” wspólnie z T.S.
Parkerem – Springer 1989).
5. „Methods of Qualitative Theory in Nonlinear Dynamics” (World Scientific Series on Nonlinear Science, Series A, Part 1 – (wspólnie ze œwiatowej s³awy matematykiem L.P. Shilnikovem oraz, A.L. Shilnikovem,
D. Turayevem), World Scientific 1998).
6. „Cellular Neural Networks and Analog VLSI” (wspólnie z G. Gulak,
E. Pierzcha³a, A. Rodriguez-Vazquez), w serii Analog Integrated Circuits and Signal Processing, Vol 15, No 3, Kluwer Academic Publishers,
1998.
7. „Field-Programmable Analog Arrays” (spólnie z W. Pierzcha³¹, G. Gulak, A. Rodriguez-Vazquez), Kluwer Academic Publishers 1998.
8. „Methods of Qualitative Theory in Nonlinear Dynamics” (World Scientific Series on Nonlinear Science, Series A, Part 2 – (wspólnie ze œwia-
BIP 120/121 – sierpieñ/wrzesieñ 2003 r.
fot. Z. Sulima
towej s³awy matematykiem L.P. Shilnikovem oraz, A.L. Shilnikovem,
D. V. Turayevem), World Scientific 2002.
9. „CNN: A Paradigm for Complexity”, World Scientific Series on Nonlinear Science, Series A, Vol 31, 1998.
10.„Cellular Neural Networks & Visual Computing” (wspólnie z T. Roska,
Cambridge University Press, 2002.
Przet³umaczona na jêzyk polski ksi¹¿ka „Komputerowa analiza uk³adów elektronicznych” by³a przez wiele lat podstawowym podrêcznikiem
z tej dziedziny w Polsce.
Prof. Chua posiada wybitne osi¹gniêcia w kilku dziedzinach nauki –
od teorii obwodów nieliniowych poprzez komputerow¹ analizê uk³adów
elektronicznych, podstawy dynamiki nieliniowej, zastosowania w elektronice i telekomunikacji do sieci neuronowych i najnowoczeœniejszych metod przetwarzania sygna³ów i obrazów. Jest naukowym wizjonerem –
twórc¹ nowych koncepcji w kilku dziedzinach zwi¹zanych z szeroko pojêt¹ teori¹ obwodów i elektronik¹.
Wœród jego oryginalnych nowych koncepcji nale¿y wymieniæ nowatorskie podejœcia do analizy i modelowania obwodów i elementów nieliniowych. Jego ksi¹¿ka pt. „Introduction to Nonlinear Circuit Theory” stworzy³a podstawy jednolitej teorii obwodów nieliniowych. Prace Leona Chuy
dotycz¹ce modelowania elementów z histerez¹, uniwersalnych bloków do
modelowania zjawisk nieliniowych w uk³adach elektrycznych i elektronicznych, stworzy³y podwaliny teoretyczne dla komputerowej analizy uk³adów
elektronicznych.
Specjaliœci z dziedziny teorii obwodów z pewnoœci¹ znaj¹ czasopismo
International Journal of Circuit Theory and Applications (Wiley), któremu
ton nadaje prof. Leon Chua.
Tak zwany Obwód Chuy – uniwersalny, najprostszy obwód elektryczny nieliniowy mog¹cy generowaæ niemal dowolne typy oscylacji, w tym
standardowe rodzaje trajektorii chaotycznych – stanowi obiekt badañ
dziesi¹tków grup naukowców na ca³ym œwiecie, sta³ siê prototypowym
uk³adem do demonstracji badañ zjawisk nieliniowych. Profesor Chua by³
wspó³inicjatorem serii konferencji poœwiêconych dynamice uk³adów elektronicznych „Nonlinear Dynamics of Electronic Systems” (NDES) odbywaj¹cych siê corocznie od 1993 roku. Profesor Chua jest twórc¹ ukazuj¹cego siê od 1990 roku International Journal of Bifurcation and Chaos –
sztandarowego wydawnictwa interdyscyplinarnego publikuj¹cego fundamentalne prace z dziedziny systemów nieliniowych, z³o¿onoœci, chaosu.
Profesor Chua jest te¿ twórc¹ koncepcji CNN – komórkowych sieci
neuronowych, nastêpnie rozwiniêtych do tzw. „CNN universal machine” –
nowego typu uk³adu do przetwarzania sygna³ów, a ostatnio tak¿e nowych
koncepcji dotycz¹cych obwodów nano-elektronicznych.
W ostatnich latach zainteresowania Profesora Chuy dotyczy³y wyjaœnienia zjawisk samoorganizacji, Ÿróde³ z³o¿onoœci zachowañ – zaproponowany tzw. „local activity dogma” stanowi krok w kierunku wyjaœnienia
tego typu skomplikowanych zjawisk. Profesor Chua wykaza³, ¿e najbardziej skomplikowane zachowania mog¹ byæ wytworzone poprzez wybór
kilku prototypowych prostych uk³adów oraz sprzê¿enie ich w du¿¹ sieæ
o lokalnych po³¹czeniach (CNN). „Local activity dogma” to zasada, która
BIP 120/121 – sierpieñ/wrzesieñ 2003 r.
pozwala na zrozumienie i zaprojektowanie uk³adów o „z³o¿onych” zachowaniach („paradigm for complexity”).
Jest wspó³autorem 7 patentów w tym robi¹cej œwiatow¹ furorê CNN
(Cellular Neural/Nonlinear Networks) i „CNN universal machine”. Wed³ug
jego koncepcji powsta³ „CNN Visual Microprocessor” – specjalny typ
uk³adów do przetwarzania obrazów o szybkoœci przetwarzania rzêdu 10
trylionów operacji na sekundê, Prof. Chua prowadzi³ wyk³ady w wielu najwy¿szej renomy uczelniach na œwiecie, w tym przez wiele lat ETHZ w Zurichu oraz kilkunastu innych uniwersytetach Europy (Monachium, Frankfurt, Drezno, Berlin,Madryt, Santiago de Compostella, Sevilla, Turyn,
Rzym, Kopenhaga, Helsinki, Budapeszt itd.), kilku Uniwersytetach w Japonii (Waseda w Tokyo, Tokushima, Kyushu), wyg³osi³ setki wyk³adów
i seminariów. Jego entuzjazm i wielka elokwencja zawsze porywa s³uchaczy.
Profesor Chua jest cz³onkiem Academia Europea z siedzib¹ w Salzburgu. Piastowa³ wiele godnoœci w ramach IEEE, do prezydenta Circuits and Systems Society w³¹cznie. Wielokrotnie by³ redaktorem naczelnym
i cz³onkiem kolegiów redakcyjnych wielu sztandarowych czasopism naukowych np. IEEE Trans. Circuits and Systems, Int. J. Circuit Theory and
Applications, Circuits Systems and Signal Processing. Jest redaktorem
serii wydawniczej Nonlinear Science w wydawnictwie World Scientific.
W uznaniu osi¹gniêæ prof. Chua otrzyma³ szereg presti¿owych wyró¿nieñ i nagród:
1. Wielu doktoratów honorowych.
– Swiss Federal Institute of Technology, Lausanne, Szwjcaria
(1983).
– University of Tokushima, Japonia (1984).
– Technische Universitat Dresden, Niemcy (1992).
– Technical University of Budapest, Wêgry (1994).
– Universidad de Santiago de Compostella, Hiszpania (1995).
– J.W. Goethe Universitat Frankfurt, Niemcy (1996).
– Technical University Gh. Asachi, Iasi, Rumunia (1997).
– Universita degli Studi di Catania, W³ochy (2000).
2. Szeregu wysokiej rangi wyró¿nieñ
naukowych.
– Browder J. Thompson Memorial Prize Award (1967).
– Baker Prize Award.
– Frederik Emmons Terman Award (1974).
– 1976 Miller Research Professorship.
– 1982 Senior Visiting Fellowship Cambridge University, England.
– 1982/1983 Alexander von Humboldt Senior US Scientist Award.
– Senior US Scientists Award – Waseda University JSPS, Japonia.
– 1985 IEEE Centennial Medal.
– Myril B. Reed Best Paper Prize 1985.
– 1985 i 1989 Guillemin-Cauer Prezes.
– 1993 Technical Achievement Award IDEE.
– 1995 M.E. van Valkenburg Prize IDEE.
– IEEE Circuits and Systems Society Golden Jubilee Medal 2000.
– IEEE Third Millennium Medal.
– 2000 IEEE Neural Networks Pioneer Award, 2000.
3. W roku 2002 nazwisko prof. Chuy znalaz³o siê na liœcie 15 najczêœciej
cytowanych autorów w ostatnich 10 latach w dziedzinie „engineering”.
Profesor Chua jest twórc¹ nie tylko szko³y naukowej w University of California Berkeley. Stymulowa³ on rozwój badañ w wielu oœrodkach na œwiecie – w tym tak¿e w Polsce. Prowadzone przez niego Elctronics Research
Laboratory od lat stanowi „Center of Excellence” – kilkuset badaczy z ca³ego œwiata zdobywa³o w nim „ostrogi naukowe”, a wielu obecnie piastuje kluczowe funkcje w uniwersytetach, przemyœle i instytucjach rz¹dowych
na wszystkich kontynentach. Profesor Chua stworzy³ – cytuj¹c s³owa prof.
T. Roski – „Global Invisible College”, dziêki któremu wielu z nas mog³o
zg³êbiaæ tajniki wiedzy, spotykaæ specjalistów z ró¿nych dziedzin i ró¿nych
krajów. Dla wielu z nas by³ „mistrzem”! Jesteœmy wdziêczni Profesorowi
Chule za sta³¹ zachêtê do pracy, gotowoœæ s³u¿enia w³asnym doœwiadczeniem i czasem, wieloletni¹ wspó³pracê i przyjaŸñ.
Jest dla mnie wielkim zaszczytem, ¿e dziœ, uwa¿aj¹c siê za ucznia
Profesora Chuy, mog³em staæ siê laudatorem w tym honorowym przewodzie doktorskim.
Maciej Ogorza³ek
5