Rynkowy Raport Miesięczny
Transkrypt
Rynkowy Raport Miesięczny
Wrzesień–październik 2015 r. str. 1 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Główne wydarzenia Świat Ryzyka polityczne: • Konflikt w Syrii i fale imigrantów w Europie. • Nierozwiązana kwestia ISIS. • Trwający konflikt na Ukrainie. Fundamenty: • Obserwujemy starcie dwóch sił: danych makroekonomicznych i polityki banków centralnych. • Z Chin napływają gorsze dane, dodatkowo wzmocnione przez aferę Volkswagena. • Wskaźniki wyprzedzające dla przemysłu są generalnie słabsze. • Fed nie podniósł stóp procentowych. Podwyżki mogą się przesunąć na przyszły rok. • Uruchomienie QE przez EBC spowodowało niewielką, acz postępującą poprawę tempa wzrostu gospodarczego w Europie. Odczyty inflacji okazują się gorsze od oczekiwań. • Ceny surowców ustabilizowały się na niskich poziomach, mogą jednak wzrosnąć w ślad za słabnącym dolarem amerykańskim. • Oczekiwana jest stabilizacja poziomów inflacji. Jeżeli ceny surowców będą spadać, może to pociągnąć inflację w dół. • Bilanse banków centralnych rosną nieco wolniej od oczekiwań. Polska • Sprzedaż detaliczna w sierpniu spadła Ryzyka polityczne: • Ponowna eskalacja działań separatystów na Ukrainie. • Obietnice przedwyborcze dotyczące polityki gospodarczej i budżetowej. Sprawa kredytów we frankach, podatku bankowego. o 0,3% r/r (oczekiwano wzrostu na poziomie 1,3% r/r). • Inflacja we wrześniu osiągnęła poziom -0,8% (rynek oczekiwał -0,7%). • Stopa bezrobocia spadła w sierpniu do 10,0%. • Wzrost gospodarczy w II kwartale 2015 r. osiągnął poziom 3,3% r/r. Fundamenty: • PMI znajduje się na poziomie 50,9 pkt – gorzej od oczekiwań. • RPP w październiku pozostawiła stopy procentowe bez zmian. Pojawiają się dyskusje o możliwej obniżce stóp w przyszłym roku. • W sierpniu nastąpił wzrost na poziomie 5,3% r/r (gorzej od oczekiwań). We wrześniu poziom produkcji był o 4,1% wyższy niż przed rokiem (lepiej od oczekiwań). Wrzesień–październik 2015 r. str. 2 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Sentyment pogorszenie nastrojów wpłynęła afera Volkswagena. • Pogarszają się nastroje analityków dla strefy euro. • Nastroje inwestorów są gorsze od wrześniowych. Europa • W dalszym ciągu pogarszają się nastroje analityków w zakresie sytuacji w Niemczech. • Oprócz czynnika chińskiego na Sentyment w Europie USA • Dalsza nieznaczna poprawa nastrojów w USA. Indeksy Conference Board oraz Michigan Consumer Sentiment znajdują się powyżej poziomów z zeszłego roku. • Nastroje nadal pozostają znacząco lepsze niż w Europie. Sentyment w USA Sentix Conference Board ZEW UE Indeks Michigan -20 ZEW Niemcy -16 -6 4 14 24 Październik Wrzesień Rok wstecz Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. 34 44 20 40 60 80 100 Październik Wrzesień Rok wstecz Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. 120 Wrzesień–październik 2015 r. str. 3 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Polityka banków centralnych w skrócie Gdzie powinny być stopy procentowe według reguły Taylora Podstawowe stopy procentowe banków centralnych Turcja, po podwyżkach z zeszłego roku, dokonała kilku obniżek. Pomimo osłabiającej się waluty bank centralny nie podnosi stóp 4,20 2,50 0,10 3,00 3,30 0,00 1,55 0,05 0,50 0,05 0,05 -4,80 -2,25 4 Fed UK Turcja Sie ‘15 Wrz ‘14 Paź ‘13 Lis ‘12 Gru ‘11 Sty ‘11 Mar ‘10 Kwi ‘09 Maj ‘08 Cze ‘07 Lip ‘06 Japonia UK Szwajcaria Reguła Taylora, wrzesień 2015 r. Źródło: Bloomberg, Baseline Taylor Rule Model, opracowanie własne, dane na dzień 21.10.2015 r. Polska Węgry EBC Sie‘05 0 Portugalia Grecja Hiszpania Włochy Francja Niemcy Non-core euro Core-euro Euro Fed EBC obcina stopy do 0,05% 2 -20 Reguła Taylora, styczeń 2015 r. RPP obniża stopy do poziomu 1,5% Paź ‘04 -15 Stopy obecnie Węgry poniżej Polski 10 6 -15,35 -13,65 -9,70 -7,10 -10 12 8 -3,30 -1,50 -5,68 -3,85 -5 0,05 0,05 0,65 0,15 0,05 0,05 0,05 2,81 3,00 0,10 0,05 0,05 -0,55 0 0,25 Stopy procentowe w % 5 2,32 2,86 5,15 5,90 10 Wydłużony okres niskich stóp w gospodarkach rozwiniętych i nie tylko Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. USA – kiedy nastąpi podwyżka stóp procentowych? Wrzesień–październik 2015 r. str. 4 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Wartość bilansu POBC (wyrażona zarówno w juanach, jak i w dolarach) spadła W mld USD 6000 Fed mówi o zmniejszaniu skali dodruku pieniądza 5000 12 000 10 000 4000 8000 3000 6000 2000 4000 Projekcja EBC QE i BoJ 1000 2000 Fed BoJ EBC POBC Razem (prawa oś) Razem – tylko EBC (szacunek) BoJ – szacunek EBC QE – szacunek Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Wrz ‘16 Wrz ‘14 Wrz ‘12 Wrz ‘10 Wrz ‘08 0 Wrz ‘06 0 Wrz ‘04 z zapadających obligacji, jednak inwestuje w instrumenty o krótszych terminach zapadalności. • EBC od marca 2015 r. skupuje papiery za ok. 60 mld euro miesięcznie. Słabsze dane lub turbulencje na rynkach obligacji mogą powodować przyspieszenie tempa interwencji. • Bank Japonii utrzymuje dotychczasową politykę – dalszy wzrost aktywów postępuje zgodnie z projekcją. Bank Japonii zamierza Bilanse banków centralnych Wrz ‘02 • Fed wygasił QE3, reinwestuje środki zwiększać swój bilans o 80 bln jenów rocznie (ok. 68 mld dolarów). Słabe dane makroekonomiczne zwiększają prawdopodobieństwo zwiększenia skali skupu aktywów. • Wartość bilansu Centralnego Banku Chin nadal spada. Wrz ‘00 Bilanse banków centralnych Wrzesień–październik 2015 r. str. 5 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Wskaźniki wyprzedzające – PMI dla przemysłu • W Polsce koniunktura w sierpniu się poprawiła, nastąpił jednak silny spadek wskaźnika – do poziomu 50,9 pkt (poniżej oczekiwań). • W strefie euro obserwujemy lekki spadek wartości wskaźnika. • We Francji we wrześniu wskaźnik odnotował silny wzrost – przekroczył 50 pkt. • We Włoszech jest gorzej niż w sierpniu, jednak koniunktura pozostaje stosunkowo silna. • Chiny oficjalnie podają, że wskaźnik nadal znajduje się poniżej 50 pkt. • W Niemczech nastąpił spadek wskaźnika z sierpniowych 16-miesięcznych maksimów. • W USA miał miejsce silny spadek wartości wskaźnika w okolice granicy pogarszania się koniunktury. • Nadal spada wartość wskaźnika dla koniunktury światowej. Wskaźniki wyprzedzające – PMI dla przemysłu SPOWOLNIENIE EKSPANSJA JPM Globalny Przemysł Polska – spadek poniżej 51 pkt Polska Chiny Chiny – oficjalnie nadal poniżej 50 pkt ISM USA Francja W Niemczech pogorszenie wskaźnika Włochy Wlk. Brytania Niemcy Strefa euro powyżej 50 pkt Strefa euro 40 Wrzesień 42 44 46 48 50 52 54 56 58 Sierpień Źródło: Bloomberg, „Markit”, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. 60 Wrzesień–październik 2015 r. str. 6 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy PMI dla przemysłu – szersza perspektywa Większość PMI powyżej 50 pkt 65 Słabsze dane z Polski i nie tylko 60 55 50 45 Chiny poniżej 50 pkt 40 Francja – odbicie powyżej 50 pkt 35 Poziom oznaczający PMI UK ekspansję PMI Włochy PMI UE PMI Francja PMI Niemcy ISM Manuf US Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Wrz ‘15 Wrz ‘14 Wrz ‘13 Paź ‘12 Paź ‘11 Paź ‘10 Paź ‘09 Paź ‘08 Paź ‘07 30 PMI Chiny JPM Globalny Przemysł PMI Polska Wrzesień–październik 2015 r. str. 7 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Wskaźniki wyprzedzające – PMI dla usług • PMI w sektorze usługowym dla najważniejszych gospodarek na świecie nadal pozostają powyżej 50 pkt. • We Francji tempo poprawy koniunktury (podobnie jak w przemyśle) okazało się gorsze niż w lipcu. • Włochy odnotowały polepszenie w stosunku do sierpnia. • W Niemczech w sierpniu wskaźnik lekko się obniżył. • W strefie euro w sierpniu wartość PMI spadła, ale wciąż znajduje się powyżej 50 pkt. • W USA nastąpił dalszy spadek wskaźnika w stosunku do sierpnia. • Na świecie w sektorze usług nadal panuje koniunktura, choć jej siła jest nieco słabsza niż przed miesiącem. Wskaźniki wyprzedzające – PMI dla usług SPOWOLNIENIE EKSPANSJA JPM Globalne Usługi Chiny US ISM Non-Man Francja Włochy Wlk. Brytania Niemcy Strefa euro 30 35 40 45 50 55 Wrzesień Sierpień Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. 60 65 70 Wrzesień–październik 2015 r. str. 8 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy 18 Odbicie w dynamice PKB 15 12 9 6 3 0 -3 -6 -9 Okres słabego wzrostu PKB -12 -15 Strefa euro Niemcy Włochy Francja Hiszpania UK US Polska Chiny Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 20.10.2015 r. Turcja Wrz ‘15 Wrz ‘14 Wrz ‘13 Wrz ‘12 Wrz ‘11 Wrz ‘10 Wrz ‘09 Wrz ‘08 Wrz ‘07 Wrz ‘06 -18 Wrz ‘05 gospodarczy wyniósł 1,5% r/r. W II kwartale 2015 r. tempo wzrostu r/r wyniosło w Niemczech 1,6%, we Francji 1%, we Włoszech 0,5%, a w Hiszpanii 3,1%. • W Chinach wzrost gospodarczy za III kwartał 2015 r. wyniósł 6,9% r/r (lepiej od oczekiwań). • USA w II kwartale 2015 r. odnotowały wzrost gospodarczy na poziomie 3,7% w ujęciu rocznym (drugi szacunek). Nastąpiła też rewizja w górę wzrostu za I kwartał – do 0,6% r/r. • W Polsce wzrost gospodarczy w II kwartale 2015 r. osiągnął poziom 3,3% r/r (to wstępne dane GUS). w II kwartale wyniósł -1,2% w skali roku (lepiej od oczekiwań). • Turcja osiągnęła w I kwartale 2015 r. wzrost gospodarczy na poziomie 2,5% r/r. W II kwartale 2015 r. gospodarka urosła o 3,8% r/r. • OECD obniżyła prognozy wzrostu gospodarczego dla całego świata o 0,1% w 2015 r. i 0,2% w 2016 r. PKB na świecie (r/r) Wrz ‘04 • W strefie euro w II kwartale wzrost • W Japonii wzrost gospodarczy Wrz ‘03 PKB na świecie (r/r) Wrzesień–październik 2015 r. str. 9 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy 40 Chiny: gorsze dane o wzroście produkcji przemysłowej 30 20 Polska: gorzej od oczekiwań 10 0 -10 Niemcy: lepsze dane o wzroście produkcji przemysłowej -20 -30 -40 UE Wielka Brytania Włochy Hiszpania USA Niemcy Polska Francja Japonia Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 20.10.2015 r. Chiny Sie ‘15 Sie ‘14 Sie ‘13 Sie ‘12 Sie ‘11 Sie ‘10 Sie ‘09 -50 Sie ‘08 w lipcu 2015 r. wzrosła o 1,9% r/r (lepiej od oczekiwań), przy rewizji w górę danych za czerwiec do 1,4% r/r. W sierpniu – o 0,9% r/r. • W Niemczech w sierpniu nastąpił wzrost tempa produkcji na poziomie 2,3% r/r (lepiej od oczekiwań), zrewidowano też w górę dane za lipiec. • We Francji wzrost produkcji przemysłowej w sierpniu osiągnął poziom 1,6% r/r. • W Polsce w sierpniu produkcja przemysłowa wzrosła o 5,3% r/r (gorzej od oczekiwań). We wrześniu wzrost osiągnął poziom 4,1% r/r (lepiej od oczekiwań). wzrost produkcji przemysłowej na poziomie 7,2% r/r (dużo lepiej od oczekiwań na poziomie 2,1%). • Według wstępnych danych w Japonii w lipcu poziom produkcji wzrósł o 0,2% r/r (gorzej od oczekiwań). • W Chinach w sierpniu wzrost produkcji r/r osiągnął poziom 6,1% (oczekiwano 6,5%). We wrześniu poziom produkcji +5,7% r/r (gorzej od oczekiwań). • W USA w sierpniu produkcja spadła o 0,4% m/m (gorzej od oczekiwań). Dane za lipiec zostały zrewidowane z 0,8% do 0,9% r/r. Wykorzystanie mocy produkcyjnych jest na poziomie 77,6% (kolejny spadek). Oczekiwania na wrzesień to -0,2% m/m i 77,3%. Dynamika produkcji przemysłowej Sie ‘07 • Produkcja przemysłowa w strefie euro • W Turcji w sierpniu miał miejsce Zmiana produkcji przemysłowej r/r w % Dynamika produkcji przemysłowej Wrzesień–październik 2015 r. str. 10 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Ceny surowców • Cena ropy Brent obecnie znajduje się • Ceny surowców nadal znajdują się w okolicach 50 dolarów za baryłkę. • Cena miedzi spadła do najniższego poziomu od lutego 2015 r. na niskich poziomach. • Mamy do czynienia z najsilniejszym El Niño od 1997 r. Lip ‘10 Sie ‘11 Sie ‘12 Sie ‘13 Sie ‘14 Wrz ‘15 Lip ‘10 Sie ‘11 Sie ‘12 Sie ‘13 Sie ‘14 Wrz ‘15 Lip ‘09 12 000 10 000 8000 6000 4000 2000 0 Lip ‘08 Wrz ‘15 Sie ‘14 Sie ‘13 Sie ‘12 Sie ‘11 PSZENICA (USD/bu) DJ UBS COMMODITIES 250 200 150 100 Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Lip ‘09 0 Lip ‘08 Wrz ‘15 Sie ‘14 Sie ‘13 Sie ‘12 Sie ‘11 Lip ‘10 Lip ‘09 50 Lip ‘08 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 w stosunku do euro. Przy mocniejszym dalszym osłabieniu ceny surowców mogą wzrosnąć. MIEDŹ (USD/tonę) Lip ‘10 Lip ‘09 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Lip ‘08 ROPA BRENT (USD/baryłkę) • Dolar stopniowo osłabia się Wrzesień–październik 2015 r. str. 11 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Globalny spadek tempa inflacji 6 Podniesienie podatku od sprzedaży w Japonii i stopniowe gaśnięcie tego efektu 5 4 3 2 1 0 Powrót do odczytów poniżej 0%? -1 -2 UE USA Polska UK Japonia Francja Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Niemcy Lip ‘15 Lip ‘14 Lip ‘13 Lip ‘12 Lip ‘11 Lip ‘10 -3 Lip ‘09 wygaszenie efektu zeszłorocznej podwyżki VAT (inflacja w sierpniu na poziomie 0,2% r/r). 7 Lip ‘08 niskie odczyty inflacji po lekkim odbiciu wskaźników inflacji na świecie z tendencją powrotu do deflacji. • W strefie euro we wrześniu inflacja osiągnęła poziom -0,1% r/r. • W Niemczech we wrześniu i w sierpniu dynamika inflacji była na poziomie 0% r/r. • W USA w sierpniu inflacja znalazła się na poziomie 0,2% r/r. wyniósł -0,8% r/r (poniżej oczekiwań). • W Japonii obserwowaliśmy Efekt = niska inflacja na świecie r/r Lip ‘07 • Od początku 2015 r. odnotowujemy • W Polsce we wrześniu poziom inflacji Lip ‘06 Efekt = niska inflacja na świecie r/r Wrzesień–październik 2015 r. str. 12 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Stopa bezrobocia na świecie 30 Wybuch kryzysu Bezrobocie zaczyna rosnąć z pewnym przesunięciem 25 Sprzedaż detaliczna 25 W Polsce sprzedaż 0,1% r/r. Gorzej od oczekiwań 20 15 Poprawa na rynku pracy we Włoszech 20 Hiszpania i Niemcy – wzrost sprzedaży 10 5 15 0 10 -5 5 UE: powolny spadek stopy bezrobocia USA: spadek stopy bezrobocia do 5,1% USA: stabilizacja poziomów wzrostów sprzedaży detalicznej -10 Włochy W Polsce dalszy spadek stopy bezrobocia do poziomu 10,0% w sierpniu Polska Francja Hiszpania USA (m/m) Niemcy UE Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 20.10.2015 r. Włochy Paź ‚15 Kwi ‚15 Paź ‚14 Kwi ‚14 Paź ‚13 Kwi ‚13 Paź ‚12 Sie ‘15 Wrz ‘14 Wrz ‘13 Paź ‘12 Paź ‘11 Lis ‘10 Lis ‘09 Gru ‘08 Gru ‘07 Sty ‘07 Sty ‘06 UE USA Francja Niemcy Polska Hiszpania Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 20.10.2015 r. Kwi ‚12 -15 0 Paź ‘11 Stopa bezrobocia w % Nadal wysoka stopa bezrobocia pomimo zaskakująco dobrego tempa wzrostu gospodarki Wrzesień–październik 2015 r. str. 13 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Grecja Włochy Niemcy Francja Hiszpania Polska Węgry Japonia Źródło: Bloomberg, Eurostat, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r. Kwi ‘15 Kwi ‘13 Kwi ‘12 Kwi ‘11 Kwi ‘09 Kwi ‘08 Kwi ‘07 Kwi ‘06 Kwi ‘05 Kwi ‘04 Kwi ‘03 Początek kryzysu w USA Kwi ‘10 260 240 220 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Kryzys w strefie euro Kwi ‘14 Wskaźniki zadłużenia do PKB generalnie nadal rosną Dług do PKB Wzrost PKB dla wybranych scenariuszy wzrostu gospodarczego w Chinach Scenariusz bazowy – konsensus wzrostu PKB w Chinach na poziomie 6,7% Scenariusz wzrostu PKB w Chinach na poziomie 2–3% USA 2,4 2,3 Strefa euro 1,3 1,1 Niemcy 1,8 1,4 Japonia 1,5 1,1 G3 1,9 1,8 Inne gospodarki rozwinięte 1,6 1,2 Europa Wschodnia 2,0 1,8 Ameryka Łacińska 2,2 0,5 Azja bez Japonii 6,0 3,0 Gospodarki rozwijające się (EM) 4,8 2,4 Świat (metodologia PPP) 3,7 2,8 Źródło: Union Investment Economics, dane na dzień 14.09.2015 r. Wrzesień–październik 2015 r. str. 14 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Malezja Tajlandia Chiny Korea Płd. Pakistan Indonezja Wietnam Indie Filipiny Średnia * Ryzyko odzwierciedlające możliwość m.in. obniżenia zdolności obsługi zadłużenia. Źródło: Bloomberg, Economist Intelligence Unit, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Francja Austria Wlk. Bryt. USA Ameryka Łacińska Kanada Australia Cze ‘15 Cze ‘14 Cze ‘13 Cze ‘12 Cze ‘11 Cze ‘10 Cze ‘09 Cze ‘08 Cze ‘07 Grecja Hiszpania Średnia 80 70 60 50 40 30 20 10 Brazylia Argentyna Urugwaj Chile Meksyk Średnia Cze ‘15 Cze ‘14 Cze ‘13 Cze ‘12 Cze ‘11 Cze ‘10 Cze ‘09 Cze ‘08 Cze ‘07 0 Cze ‘06 Cze ‘15 Cze ‘14 Cze ‘13 Cze ‘12 Cze ‘11 Cze ‘10 Cze ‘09 Cze ‘08 Cze ‘07 Cze ‘06 Wartość indeksów EIU w punktach Niemcy Włochy Wartość indeksów EIU w punktach Węgry Średnia Azja Południowo-Wschodnia Kraje rozwinięte 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Lip ‘15 Lip ‘14 Lip ‘13 Lip ‘12 Lip ‘11 Lip ‘09 Lip ‘08 Lip ‘07 Ukraina Rosja 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Cze ‘06 Wartość indeksów EIU w punktach Turcja Polska Lip ‘10 Region CEE 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Lip ‘06 Wartość indeksów EIU w punktach Ryzyko polityczne* w wybranych regionach świata (0 – niskie ryzyko; 100 – wysokie ryzyko) Wrzesień–październik 2015 r. str. 15 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Niemcy Włochy Malezja Tajlandia Chiny Korea Płd. Pakistan Indonezja Wietnam Indie Filipiny Średnia * Ryzyko dewaluacji o 25% w ciągu najbliższych 12m. Źródło: Bloomberg, Economist Intelligence Unit, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Cze ‘15 Cze ‘14 Cze ‘13 Cze ‘12 Cze ‘11 Cze ‘10 Cze ‘09 Cze ‘08 Cze ‘07 Cze ‘06 0 Cze ‘15 Cze ‘14 Cze ‘13 Cze ‘12 Cze ‘11 20 10 0 Brazylia Argentyna Urugwaj Chile Meksyk Średnia Cze ‘15 10 Cze ‘14 20 30 Cze ‘13 30 40 Cze ‘12 40 Średnia 50 Cze ‘11 50 Kanada Australia 60 Cze ‘07 60 Francja Austria Wlk. Bryt. USA Ameryka Łacińska 70 Cze ‘06 70 Grecja Hiszpania Cze ‘10 Lip ‘15 Lip ‘14 Lip ‘13 Lip ‘12 Lip ‘11 Lip ‘10 Węgry Średnia Azja Południowo-Wschodnia Wartość indeksów EIU w punktach Ukraina Rosja Lip ‘09 Lip ‘08 Lip ‘07 0 Cze ‘10 10 Cze ‘09 20 Cze ‘09 30 Cze ‘08 40 Cze ‘08 50 Cze ‘07 60 Kraje rozwinięte 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Cze ‘06 70 Turcja Polska Wartość indeksów EIU w punktach Wartość indeksów EIU w punktach Region CEE 80 Lip ‘06 Wartość indeksów EIU w punktach Ryzyko walutowe* w wybranych regionach świata (0 – niskie ryzyko; 100 – wysokie ryzyko) Wrzesień–październik 2015 r. str. 16 Rynkowy Raport Miesięczny Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Niemcy Włochy 10 Malezja Tajlandia Chiny Korea Płd. Pakistan Indonezja Wietnam Indie Filipiny Średnia Źródło: Bloomberg, Economist Intelligence Unit, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Cze ‘15 Cze ‘14 Cze ‘13 Cze ‘12 Cze ‘11 Cze ‘10 Cze ‘09 Cze ‘08 Cze ‘07 Cze ‘06 0 Cze ‘15 Cze ‘14 Cze ‘13 Cze ‘12 Cze ‘11 30 20 10 0 Brazylia Argentyna Urugwaj Chile Meksyk Średnia Cze ‘15 20 40 Cze ‘14 30 50 Cze ‘13 40 Średnia 60 Cze ‘12 50 Kanada Australia 70 Cze ‘11 60 Francja Austria Wlk. Bryt. USA Ameryka Łacińska 80 Cze ‘07 70 Cze ‘06 80 Grecja Hiszpania Cze ‘10 Lip ‘15 Lip ‘14 Lip ‘13 Lip ‘12 Lip ‘11 Lip ‘10 Węgry Średnia Azja Południowo-Wschodnia Wartość indeksów EIU w punktach Ukraina Rosja Lip ‘09 Lip ‘08 Lip ‘07 0 Cze ‘10 10 Cze ‘09 20 Cze ‘09 30 Cze ‘08 40 Cze ‘08 50 Cze ‘07 60 Kraje rozwinięte 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Cze ‘06 70 Turcja Polska Wartość indeksów EIU w punktach Wartość indeksów EIU w punktach Region CEE 80 Lip ‘06 Wartość indeksów EIU w punktach Ryzyko sektora bankowego w wybranych regionach świata (0 – niskie ryzyko; 100 – wysokie ryzyko) Wrzesień–październik 2015 r. str. 17 Rynkowy Raport Miesięczny wyższe od dołków z września, jednakże stopa zwrotu od początku roku pozostaje ujemna (-5,8%). Tureckie akcje wydają się stosunkowo tanie, a ryzyko polityczne związane z wyborami może już być uwzględnione w cenach. VIX – indeks strachu 90 80 Wysokie poziomy – indeksy w dołkach 70 60 Niskie poziomy – indeksy wysoko 50 Tąpnięcie w Chinach i spadki na S&P 500 40 30 20 Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Paź ‘15 Wrz ‘13 Wrz ‘11 Lip ‘07 Lip ‘05 0 Sie ‘09 Ponownie historyczne szczyty na S&P 500 10 Cze ‘03 Rynki rozwinięte • Światowe indeksy odrabiają straty poniesione po tąpnięciu wywołanym słabymi danymi z Chin i aferze Volkswagena. • Japoński Nikkei od wrześniowych dołków wzrósł o 7,7%. • W USA S&P 500 oraz Dow Jones nadal mają ujemną stopę zwrotu od początku roku. NASDAQ odnotował wzrost o 2,3%. • W Europie giełdy również odrabiały straty. Liderem od początku roku jest włoski FTSE MIB ze stopą zwrotu na poziomie 16,1%. • Turecki BIST 100 osiąga poziomy o 10% Maj ‘01 Główne wydarzenia na rynku akcji Rynki rozwijające się • Tematem przewodnim na rynkach rozwijających się jest sytuacja Chin. Poprawiają się nastroje wśród inwestorów instytucjonalnych (Sentix EM). • W Chinach indeksy ustabilizowały się na poziomach o ponad 30% niższe niż te z czerwcowych szczytów. • Sentyment do rynków wschodzących nadal pozostaje mieszany. • Od początku roku w regionie CEE węgierski BUX znajduje się na poziomach o 3,5% niższych od sierpniowych szczytów. • Spadki ograniczyły stopy zwrotu osiągane od początku roku przez polskie indeksy. Sytuacja na świecie nie pomagała, a (pomimo dobrych fundamentów) dodatkowym czynnikiem ryzyka są deklaracje przedwyborcze dotyczące polityki gospodarczej i budżetowej. Ryzyko polityczne może być już uwzględnione w cenach. Maj ‘99 Rynek akcji Wrzesień–październik 2015 r. str. 18 Rynkowy Raport Miesięczny Rynek akcji Zwroty z indeksów giełdowych od początku 2015 r. w walutach lokalnych Zwroty z indeksów giełdowych od początku 2015 r. w USD 140 130 130 120 120 110 110 100 100 90 90 Tąpnięcie w Chinach i późniejsze niewielkie odreagowanie Afera Volkswagena 80 Tąpnięcie w Chinach i późniejsze niewielkie odreagowanie. Afera Volkswagena 80 70 Dow Jones ISE 100 SPX MICEX DAX BUX WIG20 Nikkei CAC Hang Seng Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Dow Jones ISE 100 SPX MICEX DAX BUX WIG20 Nikkei CAC Hang Seng Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. 15 paź ‘15 13 wrz ‘15 12 sie ‘15 11 lip ‘15 9 cze ‘15 8 maj ‘15 6 kwi ‘15 5 mar ‘15 1 lut ‘15 31 gru ‘14 15 paź ‘15 13 wrz ‘15 12 sie ‘15 11 lip ‘15 9 cze ‘15 8 maj ‘15 6 kwi ‘15 5 mar ‘15 1 lut ‘15 60 31 gru ‘14 70 Wrzesień–październik 2015 r. str. 19 Rynkowy Raport Miesięczny Rynek obligacji Główne wydarzenia na rynku obligacji Rynki rozwinięte • Zawirowania na rynkach akcji nie odbiły się znacząco na rynkach obligacji. • Rentowności 10-letnich obligacji amerykańskich nadal oscylują wokół poziomu 2%. Po decyzji Fedu, który postanowił nie obniżać stóp procentowych, nastąpiło testowanie tego poziomu. • Odsunięcie w czasie podwyżek stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych oraz gorsze dane ze światowych gospodarek mogą sprzyjać rynkowi obligacji. • Uruchomienie QE przez EBC miało bardzo pozytywny wpływ na ceny obligacji krajów strefy euro. Obecnie na tym rynku panuje pewne uspokojenie, a ceny obligacji stopniowo rosną. • Spadki rentowności obligacji greckich wskazują na wdrażanie rozwiązań, które powinny znormalizować poziom zadłużenia. Rynki rozwijające się • Rentowności polskich 10-latek przebiły w dół poziom 3,00%. • Rentowności 10-letnich obligacji tureckich, po osiągnięciu styczniowych minimów na poziomie 7%, przekroczyły w sierpniu 10%. Sytuacja w Turcji pozostaje niestabilna pod względem politycznym i gospodarczym. Dodatkowo negatywnie na sytuację wpływała słaba lira. Brak podwyżek stóp procentowych przez Fed może być pozytywnym sygnałem dla tego rynku, jednak obecnie ważniejszym czynnikiem wydaje się unormowanie sytuacji politycznej. • 10-letnie obligacje węgierskie po obniżce stóp procentowych drożały. Wrzesień–październik 2015 r. str. 20 Rynkowy Raport Miesięczny Rynek obligacji Rynek obligacji przed i po zmianie retoryki Fed. Obecnie na wielu rynkach historyczne szczyty Wysoki poziom rentowności w Turcji EBC obniża stopy 12 Fed mówi o zmniejszaniu skali dodruku pieniądza 10 Polska, Węgry – wzrosty porównywalne do tych w strefie euro 8 6 USA – rentowności oscylują wokół poziomu 2%. Wzrosty słabsze niż w strefie euro 4 Silna pogoń za rentownościami. Część 1. 2 Silna pogoń za rentownościami. Część 2. Uspokojenie się sytuacji na rynku długu Niemcy Francja Turcja USA Polska Hiszpania Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Włochy Węgry Paź ‘15 Mar ‘15 Wrz ‘14 Lut ‘14 Lip ‘13 Sty ‘13 Cze ‘12 Gru ‘11 Maj ‘11 Lis ‘10 Kwi ‘10 0 Wrzesień–październik 2015 r. str. 21 Rynkowy Raport Miesięczny Rynek obligacji Rentowności 10-letnich obligacji od początku 2015 r. 5 20 18 Rentowności obligacji tureckich oraz waluta ustabilizowały się na wysokich poziomach 16 14 3 12 10 2 8 6 1 Spadek rentowności greckich obligacji po osiągnięciu porozumienia i akceptacji programu pomocowego. Rentowności nadal wysoko w stosunku do obligacji innych państw strefy euro 4 2 Hiszpania Źródło: opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Grecja Turcja Źródło: opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Paź ‘15 Wrz ‘15 Lip ‘15 Cze ‘15 Maj ‘15 Kwi ‘15 Mar ‘15 Lut ‘15 Paź ‘15 Wrz ‘15 Polska Lip ‘15 Kwi ‘15 USA Cze ‘15 Mar ‘15 Francja Węgry Maj ‘15 Lut ‘15 Niemcy Włochy Sty ‘15 0 0 Sty ‘15 Rentowności w % 4 Wrzesień–październik 2015 r. str. 22 Rynkowy Raport Miesięczny Polska Drogowskaz inwestycyjny – cykl rotacji aktywów Co napędza gospodarkę? • Produkcja – rośnie, spadek tempa • Inwestycje – wzrost w stosunku wzrostu. • Konsumpcja – spadek w sierpniu. do 2014 r.; spadek tempa wzrostu. • Jako drogowskaz określający • Wraz z rozwojem cyklu gospodarczego różne klasy aktywów dają lepsze stopy zwrotu. Drogowskaz inwestycyjny – cykl rotacji aktywów Maksimum tempa wzrostu PKB SUROWCE 1,5 Maksima 1,0 GOTÓWKA 0,5 Minimum tempa inflacji Maksimum tempa inflacji 0,0 -0,5 -1,0 AKCJE OBLIGACJE Minimum tempa wzrostu PKB Minima -1,5 Dynamika PKB Dynamika CPI prawdopodobny rozwój sytuacji rynkowej można traktować moment cyklu, w którym się znajdujemy. Wrzesień–październik 2015 r. str. 23 Rynkowy Raport Miesięczny Polska Podział tempa wzrostu PKB na poszczególne komponenty Gospodarka napędzana eksportem i konsumpcją. Powoli ruszają inwestycje 7% 4,80% 6% 5% 4,60% Gospodarka napędzana eksportem 5,10% 4,50% 3,70% 2,20% 4% 3% 0,70% 2,30% 1,30% 0,20% 2% Gospodarka napędzana inwestycjami i popytem wewnętrznym 3,50% 3,30% 3,10% 3,60% 3,00% 3,40% 3,30% 0,50% 1% 0% -1% Eksport netto Zapasy Inwestycje * Dane szacunkowe. Źródło: GUS, opracowanie na dzień 14.09.2015 r. Konsumpcja publiczna Konsumpcja prywatna PKB r/r Q2 2015* Q1 2015 Q4 2014 Q3 2014 Q2 2014 Q1 2014 Q4 2013 Q3 2013 Q2 2013 Q1 2013 Q4 2012 Q3 2012 Q2 2012 Q1 2012 Q4 2011 Q3 2011 Q2 2011 -3% Q1 2011 -2% Wrzesień–październik 2015 r. str. 24 Rynkowy Raport Miesięczny • W sierpniu wzrost produkcji przemysłowej osiągnął poziom 5,3% (gorzej od oczekiwań). • Wskaźnik PMI dla sektora przemysłowego wyniósł we wrześniu 50,9 pkt (gorzej od oczekiwań, najsłabiej od 12 miesięcy). Produkcja przemysłowa r/r w % versus wzrost gospodarczy w % eksportowych. • Wskaźnik dotyczący miejsc pracy znajduje się na relatywnie wysokim poziomie. • Lekko zwiększyło się wykorzystanie mocy produkcyjnych. 60 0 0 -5 -2 -10 -4 20 -15 -6 0 -20 -8 pozostaje na wysokim poziomie. • Wskaźnik nowych inwestycji jest na wyższym poziomie niż rok wcześniej. 100 Wykorzystanie mocy produkcyjnych (EUC) Wskaźnik kontynuacji inwestycji (NBP) Wskaźnik nowych inwestycji (NBP) Źródło: Bloomberg, „Markit”, Eurostat, NBP, opracowanie własne, dane na dzień 20.10.2015 r. Mar ‘15 Wrz ‘12 Mar ‘10 Wrz ‘07 Mar ‘05 Wrz ‘02 Mar ‘00 40 Wrz ‘92 Lip ‘15 2 Lip ‘14 5 Lip ‘13 80 Lip ‘12 4 Lip ‘11 10 Lip ‘10 6 Lip ‘09 15 Lip ‘08 8 Lip ‘07 20 Produkcja (lewa oś) PKB (prawa oś) Źródło: Bloomberg, „Markit”, Eurostat, NBP, opracowanie własne, dane na dzień 20.10.2015 r. • Wskaźnik kontynuacji inwestycji 120 Wrz ‘97 Produkcja przemysłowa r/r w % versus wzrost gospodarczy w % • Spadła liczba nowych zamówień Mar ‘95 Polska Wrzesień–październik 2015 r. str. 25 Rynkowy Raport Miesięczny Polska Sprzedaż detaliczna r/r w % versus wzrost gospodarczy w % Sprzedaż detaliczna r/r w % versus wzrost gospodarczy w % 33 28 23 • W ujęciu m/m sprzedaż detaliczna 18 spadła w sierpniu o 2,6% m/m. Konsensus rynkowy zakładał poziom 0,8% m/m we wrześniu. Ostatecznie poziom sprzedaży detalicznej był niższy o 0,5% m/m. • W sierpniu odnotowano spadek sprzedaży detalicznej o 0,3% r/r. Konsensus na wrzesień przewidywał wzrost o 1,3% r/r. Ostateczne dane były na poziomie 0,1% r/r. 13 8 3 -2 -7 -12 Sprzedaż detaliczna r/r w % Zmiana PKB r/r w % (prawa oś) Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 20.10.2015 r. Kwi ‘15 Mar ‘14 Sty ‘13 Lis ‘11 Wrz ‘10 Lip ‘09 Maj ‘08 Kwi ‘07 Lut ‘06 Gru ‘04 Paź ‘03 Sie ‘02 -17 Wrzesień–październik 2015 r. str. 26 Rynkowy Raport Miesięczny Polska • Stopa bezrobocia osiągnęła w sierpniu Stopa bezrobocia w % 9 7 5 3 22% 20% 18% 16% 14% 12% 4% 2% Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 20.10.2015 r. Sie ‘15 Sie ‘14 Sie ‘13 Sie ‘12 Sie ‘11 Sie ‘10 Lip ‘09 Lip ‘08 Lip ‘07 Lip ‘06 0% Lip ‘05 -5 6% Lip ‘04 -3 8% Lip ‘03 -1 10% Lip ‘02 1 Lip ‘01 10%. Oczekiwania na wrzesień na poziomie 9,9%. • Badanie PMI wskazuje na wzrost tempa tworzenia miejsc pracy przez przedsiębiorstwa. • Wynagrodzenia rosły w tempie wyższym od oczekiwań. Wrzesień–październik 2015 r. str. 27 Rynkowy Raport Miesięczny Polska 12 10 8 6 Wysokie stopy realne 4 FRA powyżej podstawowej stopy procentowej 2 0 Podstawowa stopa procentowa Poziom stopy realnej Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. FRA 9X12 CPI Wrz ‘15 Sie ‘14 Lip ‘13 Cze ‘12 Maj ‘11 Kwi ‘10 Mar ‘09 Lut ‘08 Sty ‘07 Gru ‘05 -2 Lis ‘04 podstawową stopę procentową na poziomie 1,5%. • Inflacja we wrześniu znalazła się na poziomie -0,8%. • Rynek FRA 9X12 osiągnął poziom zbliżony do podstawowej stopy procentowej. • Scenariusz bazowy to niskie stopy przynajmniej do I kwartału 2016 r. • Realne stopy procentowe spadają ze względu na spadek deflacji. 14 Paź ‘03 • RPP w październiku utrzymała Stopy procentowe – Polska Wrz ‘02 Stopy procentowe – Polska Wrzesień–październik 2015 r. str. 28 Rynkowy Raport Miesięczny Polska Zmiana wartości WIG na tle podobnych okresów cyklu koniunkturalnego 250 230 210 Zmiana w % 190 170 150 +26,83% 130 110 +14,2% 90 70 Tygodnie od dołka PKB Dołek PKB z 31.12.2001 Dołek PKB z 31.03.2005 Dołek PKB z 31.03.2009 Dołek PKB z 28.03.2013 Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 12.10.2015 r. Średnia 145 136 127 118 109 100 91 82 73 64 55 46 37 28 19 10 1 50 Wrzesień–październik 2015 r. str. 29 Rynkowy Raport Miesięczny Zastrzeżenia prawne Powyższe informacje zostały umieszczone w celu reklamy i promocji usługi zarządzania portfelami, w skład których wchodzi poinformowania. W dokumencie użyto informacji ze źródeł własnych oraz z publicznie dostępnych źródeł uznanych przez autora jeden lub więcej instrumentów finansowych, świadczonej przez Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. za wiarygodne. Union Investment TFI S.A. dołożyła należytych starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były Informacje te nie stanowią oferty zawarcia Umowy o zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub więcej rzetelne i oparte na wiarygodnych źródłach, jednak nie może zagwarantować ich poprawności, kompletności i aktualności, instrumentów finansowych, przez Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. szczególnie w przypadku gdyby informacje, na których oparto się przy ich sporządzaniu, okazały się niedokładne i niekompletne Z każdą strategią inwestycyjną związane są określone czynniki ryzyka, wskazane w Umowie o zarządzanie portfelami, w skład lub nie odzwierciedlały stanu faktycznego. Wszelkie dane oraz informacje zamieszczone w niniejszej publikacji mają charakter których wchodzi jeden lub więcej instrumentów finansowych, przez Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. wyłącznie informacyjny. oraz w Prospekcie informacyjnym świadczenia usług zarządzania portfelem instrumentów finansowych przez Union Investment Nie należy kopiować tego dokumentu, czy to w całości, czy też jego fragmentów. Nie należy dokonywać w nim zmian, Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. rozpowszechniać go wśród innych osób, podmiotów czy też publikować. Niniejszy dokument nie stanowi rekomendacji Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. uzyskało zezwolenie Komisji Papierów Wartościowych i Giełd inwestycyjnej ani nie należy go traktować w ten sposób. Niniejszy dokument nie stanowi też podstawy do rozpatrywania (obecnie: Komisja Nadzoru Finansowego) na rozszerzenie przedmiotu działalności o zarządzanie cudzym pakietem papierów indywidualnych przypadków podczas świadczenia usług pomocy prawnej. Materiał ten nie stanowi oferty w rozumieniu wartościowych na zlecenie (obecnie: działalność polegająca na zarządzaniu portfelami, w skład których wchodzi jeden lub przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny oraz innych przepisów prawa powszechnie obowiązującego. więcej instrumentów finansowych). Szczegóły dotyczące wyników funduszy i innych produktów zarządzanych przez Union Investment oraz ich klasyfikacji Union Investment TFI S.A. ani zarządzane przez nie fundusze inwestycyjne nie gwarantują osiągnięcia celów inwestycyjnych w odniesieniu do kategorii ryzyka oparte są na wynikach historycznych i/lub zmienności. Te informacje nie gwarantują uzyskania subfunduszu. Uczestnik funduszu musi się liczyć z możliwością zmniejszenia wartości lub utraty zainwestowanych środków. podobnych wyników w przyszłości. Jednocześnie Inwestorzy powinni mieć świadomość, że przyszłe wyniki i zmienność mogą Wymagane prawem informacje, w tym informacje o ryzyku inwestycyjnym związanym z inwestycjami w jednostki uczestnictwa się różnić. subfunduszu oraz informacje o podatku od dochodów kapitałowych obciążającym dochód z inwestycji w subfundusz, znajdują Szczegółowe informacje dostępne są w aktualnym Prospekcie informacyjnym oraz szczegółowych sprawozdaniach finansowych się w Prospekcie informacyjnym i w skrócie Prospektu informacyjnego funduszu. Prospekt informacyjny, Kluczowe informacje dla dostępnych na stronie internetowej www.union-investment.pl. Inwestorów, tabela opłat, dane o ryzyku inwestycyjnym i podatkach dostępne są na stronie www.union-investment.pl. Pomimo że ten dokument został przygotowany z zachowaniem najwyższej staranności, Union Investment TFI S.A. nie ponosi Union Investment TFI S.A. przygotowała niniejszy dokument z dołożeniem wszelkiej staranności i z wykorzystaniem swojej odpowiedzialności za aktualność, dokładność bądź kompletność publikowanych w nim informacji ani za negatywne efekty najlepszej wiedzy. Informacje przedstawione i opisane w tym dokumencie opierają się na ocenie autora w momencie wynikające bezpośrednio lub pośrednio z dystrybucji, użytku, zmiany bądź streszczania jego treści. ich tworzenia i w stosunku do bieżącego stanu prawnego i podatkowego, które mogą ulec zmianie bez uprzedniego Przyjęcie tego dokumentu należy traktować jak zgodę na powyżej wymienione zastrzeżenia.