pobierz teraz - inorganicwaste.eu

SPIS PUBLIKACJI
1. SKULIMOWSKI A.M.J., Metody roadmappingu i foresightu technologicznego, Chemik:
nauka – technika - rynek 2009 R. 42 nr 5 s. 197–204.
Streszczenie: Roadmapping jest metodologią, która wprowadzona została przez duże korporacje
elektroniczne w USA w latach 70. ub. wieku jako narzędzie planowania strategicznego
i wspomagającego decyzje inwestycyjne. W artykule podano sformułowanie typowego problemu,
który może być rozwiązywany w procesie roadmappingu – problemu optymalnego wprowadzania
na rynek nowych produktów w oparciu o planowanie strategiczne i prognozowanie scenariuszowe
technologii chemii nieorganicznej. Przedstawiono też podstawowe idee foresightu i sposób
wykorzystania wyników badań foresightowych do budowy strategii w procesie roadmappingu.
Pokazano schemat konstrukcji diagramów roadmappingowych oraz metody wspomagania decyzji
strategicznych przy wykorzystaniu informacji zebranych w badaniach foresightowych i w procesie
roadmappingu, który może także zawierać procedury wykrywania i wyceny opcji rzeczywistych
związanych z procesem rozwoju i wdrażania innowacji. Zamieszczony przykład obrazuje
praktyczne wykorzystanie roadmappingu do planowania strategii rozwoju produkcji biopaliw
płynnych.
Słowa kluczowe: roadmapping, foresight technologiczny, analiza wielokryterialna, wspomaganie
decyzji inwestycyjnych, zarządzanie technologiami w przemyśle chemicznym, biopaliwa płynne
2. CICHY B., FOLEK S., Odpady nieorganiczne przemysłu chemicznego – foresight
technologiczny założenia projektu, Chemik: nauka – technika - rynek 2010 R. 63 nr 3
s. 138–143.
Streszczenie: „Technology foresight”, specjalna procedura prognostyczna wykorzystująca różne
metody analityczne, jest szeroko stosowana w krajach wysoko rozwiniętych. Konsorcjum złożone
z: Oddziału Chemii Nieorganicznej „IChN” w Gliwicach Instytutu Nawozów Sztucznych, Instytutu
Ochrony Środowiska i Fundacji Progress&Business uzyskało ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego dotację na realizację, w ramach Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka, projektu „Odpady nieorganiczne przemysłu chemicznego – foresight
technologiczny”.
Słowa kluczowe: foresight technologiczny, odpady nieorganiczne, zaawansowane technologie,
konsorcjum, fundusze strukturalne
3. ZWOŹDZIAK J., WALAWSKA B., CICHY B., Nowe wyzwania dla odpadów
przemysłowych w Unii Europejskiej, Chemik: nauka – technika - rynek 2010 R. 63 nr 3
s. 148–151.
Streszczenie: Odpady powstające w wyniku działalności człowieka stały się problemem, z którym
mieszkańcy świata w najbliższym czasie muszą sobie poradzić. Skutki działań mających na celu
głównie zapewnienie potrzeb konsumpcyjnych mieszkańców Ziemi są widoczne wokół nas
w postaci wzrostu produkcji zanieczyszczeń. Wagę tego problemu najlepiej obrazuje tzw. ślad
ekologiczny, określający zapotrzebowanie człowieka na zasoby naturalne biosfery, który został
przekroczony o 40%.
Słowa kluczowe: odpady przemysłowe, ślad ekologiczny, odpady chemiczne w UE, odpady
chemiczne w Polsce
4. CZARNOMSKI K., OSIECKA R., Strategia w gospodarce odpadami przemysłu
chemicznego, Chemik: nauka – technika - rynek 2010 R. 63 nr 3 s. 154–156.
Streszczenie: Strategia Unii Europejskiej określa skoordynowane podejście do kwestii
związanych z zapobieganiem powstawaniu odpadów, dzięki któremu polityki dotyczące
zapobiegania skupią się na redukcji oddziaływania na środowisko naturalne oraz zostaną
ustanowione ramy dla szczegółowych polityk krajowych. Działania w kwestii zapobiegania
powstawaniu odpadów muszą być podjęte na wszystkich poziomach administracji.
Słowa kluczowe: strategia UE, skoordynowane podejście, zapobieganie odpadom, działania
administracji
5. OKOŃ - HORODYŃSKA E., SKULIMOWSKI A.M.J, Wykorzystanie rezultatów
badawczych
foresightu
przy
wspomaganiu
decyzji
strategicznych
w przedsiębiorstwach, Chemik: nauka – technika - rynek 2010 R. 64 nr 6 s. 440–450.
Streszczenie: W ostatnich czterech latach w Polsce zrealizowano lub rozpoczęto realizację
kilkudziesięciu projektów foresightu technologicznego lub regionalnego, finansowanych ze
środków Programów Operacyjnych: Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (okres realizacji
2005-2007) oraz Innowacyjna Gospodarka i Kapitał Ludzki (realizacja od 2008 r.). Wśród
projektów branżowych, kilkanaście związanych jest bezpośrednio z technologiami chemicznymi
lub z zagadnieniami ochrony środowiska w przemyśle chemicznym. W artykule wskazano
możliwości wykorzystania wyników tych projektów, zwłaszcza scenariuszy i trendów
technologicznych i rynkowych, przez przedsiębiorstwa chemiczne i inne zainteresowane instytucje
w procesach planowania strategicznego, w szczególności w roadmappingu technologicznym.
Słowa kluczowe: foresight branżowy i korporacyjny, planowanie strategiczne, roadmapping
technologiczny, analiza SWOTC, Narodowa Strategia Spójności
6. PASZEK A., KUŻDŻAŁ E., Problem odpadów nieorganicznych w Polsce – stan aktualny,
Chemik: nauka – technika - rynek 2010 R. 63 nr 10 669-672.
Streszczenie: Wyniki analizy ilościowej odpadów nieorganicznych w Polsce wykonanej w ramach
projektu „Odpady nieorganiczne przemysłu chemicznego – foresight technologiczny” pokazały
spadek ilości wytwarzanych odpadów z grupy 06 o 67% w latach 2003-2009 przy uzyskaniu
stopnia odzysku odpadów na poziomie 18% ilości wytwarzanej. W analizowanym okresie
w przemyśle chemicznym wytworzono 22,8 mln Mg odpadów o kodach 06, co stanowiło 98%
wszystkich odpadów z grupy 06 powstających w całej gospodarce.
Słowa kluczowe: przemysł chemiczny, odpady nieorganiczne, inwentaryzacja
7. GŁOGOWSKA M.M., Społeczne aspekty gospodarowania odpadami przemysłowymi,
Chemik: nauka – technika - rynek 2010 R. 63 nr 10 s. 673-675.
Streszczenie: Głównym celem artykułu jest przedstawienie podstawowych aspektów związanych
ze społeczna akceptacja działań związanych z gospodarowaniem odpadami przemysłowymi.
W opracowaniu określono rolę społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska,
przedstawiono genezę sytuacji konfliktowych oraz typy syndromów protestacyjnych. W dalszej
części artykułu zaprezentowane zostały instrumenty wspomagające udział społeczny
w sprawowaniu kontroli nad środowiskiem oraz zagadnienia społeczne, które staną się
przedmiotem badań realizowanych w ramach projektu „ Odpady nieorganiczne przemysłu
chemicznego – foresight technologiczny”.
Słowa kluczowe: partycypacja społeczna, ochronna środowiska, gospodarka odpadami
przemysłowymi, komunikacja społeczna, konsultacje społeczne
8. SKULIMOWSKI A. M. J., CICHY B., Znaczenie wiedzy eksperckiej w badaniach
perspektyw wpływu na środowisko strumieni odpadów nieorganicznych do roku 2030,
Chemik: nauka – technika - rynek 2010 R. 63 nr 10 s. 675-680.
Streszczenie: Artykuł poświecony jest jednemu z podstawowych etapów realizowanego w latach
2010-2011 projektu badawczego pt. „Odpady nieorganiczne przemysłu chemicznego – foresight
technologiczny” (www.inorganicwaste.eu) – badania ankietowym prowadzonym metodą delficką.
Celem analizy delfickiej jest pozyskanie, usystematyzowanie i analiza interdyscyplinarnej wiedzy
eksperckiej, dotyczącej zarówno podstawowych dziedzin badań, jak i jej otoczenia
ekonomicznego, społeczno – politycznego i ekologicznego. Jest to metoda szeroko
rozpowszechniona w świecie od lat 60. ub. wieku, służąca do pozyskania, obiektywizacji
i właściwego uporządkowania wiedzy eksperckiej, polegająca na co najmniej dwukrotnym badaniu
ankietowym tej samej grupy ekspertów. Eksperci wypełniają złożona ankietę online, w której m.in.
weryfikują zdane hipotezy (tzw. tezy delfickie). Badania delfickie prowadzone w ramach
wspomnianego projektu podzielone zostały na 7 grup tematycznych, obejmujących m.in. ilości
i rodzaju odpadów nieorganicznych wytwarzanych przez przemysł chemiczny, wpływu problemu
odpadów na rozwój tego przemysłu i na środowisko naturalne, technologią kluczowym dla
problemu generowania, recyklingu i unieszkodliwiania tych odpadów, otoczeniu ekonomicznopolityczno –społeczny, w tym m.in. politykę ekologiczna UE, warunki ekonomiczno-rynkowe. Dla
sukcesu opisywanych tu badań niezbędny był szeroki udział ekspertów, zarówno naukowców jak
i praktyków reprezentujących różne branże i instytucje związane z interdyscyplinarnie pojmowana
problematyka odpadów.
Słowa kluczowe: foresight odpadów nieorganicznych, analiza delficka online, bazy wiedzy
eksperckiej, roadmapping technologiczny.
9. ODPADY
NIEOGANICZNE
PRZEMYSŁU
CHEMICZNEGO
–
FORESIGHT
TECHNOLOGICZNY, Materiały konferencyjne z sesji 3 XI Ogólnopolskiej Szkoleniowej
Konferencji Naukowo Technicznej „NOWOCZESNE PROGRAMY EKOLOGICZNE:
OCHRONA Środowiska przepisy, interpretacje, Rozwiązania, trendy ” organizowanej
przez realizatorów Projektu „Odpady nieorganiczne przemysłu chemicznego – foresight
technologiczny” Chemik: nauka – technika - rynek 2010, 64 nr 12 s. 831-837.
Streszczenie: W dniu 21 października 2010 w ramach XI Ogólnopolskiej Szkoleniowej
Konferencji Naukowo Technicznej "NOWOCZESNE PROGRAMY EKOLOGICZNE: OCHRONA
ŚRODOWISKA PRZEPISY, INTERPRETACJE, ROZWIĄZANIA, TRENDY" przeprowadzona
została dyskusja panelu głównego Projektu. Sesję panelową prowadził profesor dr hab. Grzegorz
Schroeder z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Rozpoczęto od prezentacji
przygotowanej przez IChN i przedstawionej przez dr inż. Andrzeja Paszka a dotyczącej stanu
aktualnego gospodarki odpadami nieorganicznymi w Polsce na podstawie przeprowadzonej
inwentaryzacji odpadów. Następnie Instytut Ochrony Środowiska przedstawił swoje opracowanie
dotyczące aspektów środowiskowo-społecznych gospodarki odpadami nieorganicznymi. Profesor
dr hab. inż. Andrzej Skulimowski przedstawił zebranym metody wykorzystania wiedzy eksperckiej
przewidywane w projekcie: Odpady nieorganiczne przemysłu chemicznego - foresight
technologiczny. Przedstawiciel ZCh Police SA Krzysztof Klein przedstawił problem odpadów tego
Zakładu oraz osiągnięte pozytywne efekty ekologiczne.
Profesor dr hab. Witold Grzebisz
z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu przedstawił możliwość zagospodarowania odpadów
nieorganicznych w rolnictwie i w tym kontekście o potrzebach polskiego rolnictwa na konkretne
produkty nawozowe. W panelu wzięli udział:
Moderator panelu: prof. dr hab. Grzegorz Schroeder
Paneliści wiodący: dr inż. Andrzej Biskupski, prof. dr hab. inż. Witold Grzebisz, prof. dr hab. Piotr
Grzesiak, prof. dr hab. inż. Barbara Grzmil, dr hab. inż. Józef Hoffmann, prof. PWr, mgr inż.
Krzysztof Klein, mgr inż. Jerzy Majchrzak, mgr inż. Witold Posadzy.
10. SCHROEDER G., CICHY B., Nowe wyzwania dla przemysłu chemii nieorganicznej,
Chemik: nauka – technika - rynek 2010 R. 63 nr 12 s. 838-840.
Streszczenie: w pracy przedstawiono kierunki rozwoju oraz tendencje zmian w nieorganicznym
przemyśle chemicznym i gospodarce odpadami niebezpiecznymi. Przedstawiono problemy
związane z postępującą globalizacją. Omówiono nowe, perspektywiczne technologie. Ukazano
istotę pojęcia innowacyjności przedsiębiorstwa. Przedyskutowano uwarunkowania społeczne
i ekonomiczne determinujące dalszy rozwój przemysłu chemicznego oraz gospodarki odpadami.
Słowa kluczowe: przemysł chemiczny, kierunki rozwoju, odpady, foresight
11. CICHY B., Priorytet: minimalizowanie i przetwarzanie, Chemia Przemysłowa 5/2010,
s. 48-51.
Streszczenie: Obecnie uwaga wiodących naukowców, polityków, przemysłowców i działaczy
społecznych skupia się na zagadnieniach poprawy warunków życia człowieka, w tym na poprawie
stanu środowiska naturalnego. Producenci chemikaliów muszą połączyć zasady zrównoważonego
rozwoju ze zrównoważoną, czyli opłacalną gospodarką i wypracować optymalną ścieżkę rozwoju
branży. Projekty typu foresight zajmują się budowaniem długodystansowej wizji rozwojowej, jej
kierunków i priorytetów. W artykule omówiony jest projekt „Odpady nieorganiczne przemysłu
chemicznego- foresight technologiczny” obejmujący polski sektor chemii nieorganicznej. Wyniki
takich projektów dostarczają niezbędnych informacji do budowania strategii dalszego rozwoju
pozwalającej na wdrożenie mechanizmów dostosowawczych i zachowanie lub odzyskanie
konkurencyjności.
12. CICHY B., SKULIMOWSKI A. M. J, Odpady nieorganiczne przemysłu chemicznego
w Polsce, Przemysł chemiczny 89/10, 2010, s. 1319-1323.
Streszczenie: Pomimo wielu już zrealizowanych w Polsce (lub będących w trakcie realizacji)
projektów typu foresight obszar produkcji nieorganicznej i towarzyszącej jej gospodarki
odpadowej nie był dotychczas przedmiotem pogłębionych analiz ani nie doczekał się spójnej,
w miarę szczegółowej, prognozy rozwoju. Zadanie takie postawili sobie realizatorzy projektu
"Odpady nieorganiczne przemysłu chemicznego - foresight technologiczny". W artykule
przedstawiono zarys przyjętej metodologii projektu oraz sytuację odpadów i przemysłu
nieorganicznego w Polsce. Analizy Projektu prowadzone są w perspektywie do 2030 r. Przemysł
chemiczny przetwarzający jedne substancje w inne i wytwarzający wyroby chemiczne na
potrzeby innych przemysłów oraz dla konsumentów jest niezbędnym ogniwem każdej
gospodarki. Wydaje się jednak, że w odczuciu społecznym chemia i przemysł chemiczny
postrzegane są w większym stopniu jako zagrożenie dla środowiska i dla zdrowia ludzi niż jako
niezastąpiony element zrównoważonego rozwoju gospodarki. Nasuwają się pytania: czy
przemysł chemiczny jest w Polsce niezbędny, i jeżeli tak, to w jakim kierunku powinny iść
pozytywne zmiany, a także czy Polska ma niezbędny dla rozwoju tego przemysłu potencjał
ekonomiczny, naukowy i kadrowy. Na te pytania, w chociaż w części, powinny odpowiedzieć
wyniki projektu foresight.
13. Cichy B., Kużdżał E., Skulimowski A., Pukocz P., A prospective study of
inorganicwaste from polish chemical industry, Czasopismo Techniczne – Chemia
Politechniki Krakowskiej, 1-Ch/2011, 108/8,31-42
Streszczenie: W artykule przedstawiono analizę ilości i rodzaju odpadów nieorganicznych
wytworzonych przez polski przemysł chemiczny w latach 2004-2009 oraz podjęto próbę analizy
wpływu problemu odpadów na rozwój tego przemysłu i na odbiór społeczny zakładów
chemicznych. Analizowano odpady grupy 06 według katalogu odpadów wytwarzane przez
podmioty gospodarcze posiadające kody PKD z działów 19 do 22. Omówiono politykę
ekologiczną UE, warunki ekonomiczno-rynkowe, dostępne technologie i trendy w badaniach.
Przedstawiono także podstawy metodologii foresightu odpadów grupy 06. Publikacja powstała
w oparciu o raporty stanu wiedzy i metodologiczny opracowane w ramach realizacji projektu
„Odpady nieorganiczne przemysłu chemicznego – foresight technologiczny”.
Słowa kluczowe: prognozowanie, odpady nieorganiczne, przemysł nieorganiczny, gospodarka
odpadami
PANELE DYSKUSYJNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Panel dyskusyjny projektu w IOŚ w Warszawie 26.04.2010
Panel środowiskowo-społeczny projektu w IOŚ w Warszawie 28.09.2010
Panel dyskusyjny projektu w Ustroniu 21.10.2010
Panel technologiczny w Ustroniu 02.03.2011
Panel młodych ekspertów, Wydział Chemiczny Politechniki Śląskiej w Gliwicach 02.06.2011
Panel dyskusyjny w Gliwicach, 23.09.2011
RAPORTY
1. Praca zbiorowa pod redakcją dr inż. Barbary Cichy, Problem odpadów nieorganicznych
a rozwój przemysłu chemicznego w Polsce, 2010 – wydanie I.
2. Praca zbiorowa pod redakcją dr inż. Barbary Cichy, Problem odpadów nieorganicznych
a rozwój przemysłu chemicznego w Polsce, wrzesień 2010 – wydanie II.
3. Lubiewa-Wieleżyński W., Majchrzak J., Prognoza rozwoju przemysłu chemicznego w Europie
ze szczególnym uwzględnieniem przemysłu nieorganicznego i nawozowego
4. Raport końcowy projektu pod redakcją dr inż. Barbary Cichy, Odpady nieorganiczne
przemysłu chemicznego – foresight technologiczny, 2012, Cursiva, ISBN 978-83-62108-12-1
5. Scenariusze i rekomendacje, 2011, Cursiva, ISBN 978-83-62108-15-2
POSTERY
1. Gospodarka odpadami nieorganicznymi w Polsce Poster Projektu na XXXV Seminarium
naukowo-technicznym Chemistry for Agriculture, Karpacz 28.11-1.12.2010
2. A prospective study of inorganic waste of polish chemical industry, Barbara Cichy, Ewa
Kużdżał, Andrzej Skulimowski, Przemysław Pukocz - International Conference Waste
recycling XV, Politechnika Krakowska – 29-30 września 2011
KONFERENCJE
1. XI Ogólnopolska Szkoleniowa Konferencja Naukowo-Techniczna „Ochrona środowiska
przepisy- interpretacje- rozwiązania- trendy”, Ustroń 20-22.10.2010
2. IV Konferencja naukowo-techniczna „Woda, ścieki i odpady w przemyśle”, Wrocław
13-14.09.2010
3. VIII Konferencja „Technologie bezodpadowe i zagospodarowanie odpadów w przemyśle
i rolnictwie”, Międzyzdroje 15-18.06.2010
4. VI Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna „Szanse i możliwości branży chemicznej
w Unii Europejskiej”, Ustroń-Jaszowiec 9-12.03.2010
5. XXXIV Międzynarodowe Seminarium Naukowo Techniczne „Chemistry for Agriculture”,
Karpacz 29.11-2.12.2009
6. VII Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna „Szanse i możliwości branży chemicznej
w Unii Europejskiej”, Ustroń-Jaszowiec 1-4.03.2011
7. International Conference Waste recycling XV, Politechnika Krakowska 29-30 września 2011
8. VIII Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna „Szanse i możliwości branży chemicznej
w Unii Europejskiej”, Ustroń-Jaszowiec 6-9.03.2012