sprawozdanie zdrowia publicznego - Kujawsko

Transkrypt

KUJAWSKO - POMORSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO
W BYDGOSZCZY
S P R A W O Z D A N I E
z realizacji zadań z zakresu
ZDROWIA PUBLICZNEGO
W WOJEWÓDZTWIE
KUJAWSKO – POMORSKIM
w 2006 ROKU
Włocławek, sierpień 2007
Kujawsko – Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego w
Bydgoszczy
ul. Karłowicza 26
85 – 092 Bydgoszcz
tel./fax (052) 346 03 56
e-mail: [email protected]
www.kpczp.internetdsl.pl
Opracowanie, skład i druk:
Barbara BroŜek
Oddział Zamiejscowy we Włocławku
ul. Brzeska 6
87 – 800 Włocławek
tel./fax (054) 413 11 90
e-mail: [email protected]
Sprawozdanie opracowano na podstawie informacji uzyskanych z: publicznych i
niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej województwa kujawsko – pomorskiego, Starostw
Powiatowych i Urzędów Miast na prawach powiatu, Urzędów Miast i Gmin, Wojewódzkiej
Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Bydgoszczy, Centrum Onkologii w Bydgoszczy,
Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy, Kujawsko – Pomorskiego Narodowego
Funduszu Zdrowia z siedzibą w Bydgoszczy, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych,
Poradni Psychologiczno – Pedagogicznych, Pełnomocnika ds. UzaleŜnień i AIDS.
2
Spis treści
Rozdział 1.
Działania podejmowane przez Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego słuŜące
realizacji celów operacyjnych Narodowego Programu Zdrowia w roku 2006.
1.1.Cel operacyjny 1: Zwiększenie aktywności fizycznej ludności..................................................................7
1.2.Cel operacyjny 2: Poprawa sposobu Ŝywienia i jakości zdrowotnej Ŝywności.............................9
1.3.Cel operacyjny 3: Zmniejszenie rozpowszechniania palenia tytoniu................................................10
1.4.Cel operacyjny 4: Zmniejszenie i zmiana struktury spoŜycia alkoholu oraz zmniejszenie
szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem...........................................................................................................11
1.5.Cel operacyjny 6: Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz
działań w zakresie promocji zdrowia..................................................................................................................................11
1.6.Cel operacyjny 7: Promocja zdrowia psychicznego oraz zapobieganie występowaniu
zaburzeń psychicznych....................................................................................................................................................................14
1.7.Cel operacyjny 8: Zmniejszenie naraŜenia na czynniki szkodliwe w środowisku Ŝycia,
pracy i nauki....................................................................................................................................................................................14
1.8.Cel operacyjny 9: Poprawa stanu sanitarnego kraju....................................................................................15
1.9.Cel operacyjny 10: Zmniejszenie liczby i skutków wypadków szczególnie drogowych.......15
1.10.Cel operacyjny 11: Zwiększenie sprawności i skuteczności pomocy doraźnej w nagłym
zagroŜeniu Ŝycia....................................................................................................................................................................................16
1.11.Cel operacyjny 12: Zwiększenie dostępności do podstawowej opieki zdrowotnej i
usprawnienie tej opieki...................................................................................................................................................................18
1.12.Cel operacyjny 14: Usprawnienie wczesnej diagnostyki, czynnej opieki nad osobami z
ryzykiem rozwoju chorób układu krąŜenia........................................................................................................................19
1.13.Cel operacyjny 15: Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności
leczenia
nowotworów złośliwych..................................................................................................................................21
1.14.Cel operacyjny 16: Stworzanie warunków umoŜliwiających osobom niepełnosprawnym
włączenie się lub całkowity powrót do czynnego Ŝycia.................................................................................26
1.15.Cel operacyjny 17: Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym.............28
1.16.Cel operacyjny 18: Intensyfikacja profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia u
dzieci, młodzieŜy oraz kobiet cięŜarnych............................................................................................................................28
3
Rozdział 2.
Działania podejmowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
2.1 Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia
2.1.1. Program profilaktyki przewlekłej obturacyjnej choroby płuc ...........................................................30
2.2. Usprawnienie wczesnej diagnostyki i czynnej opieki nad osobami z ryzykiem rozwoju
niedokrwiennej choroby serca ..................................................................................................................................................33
2.2.1. Program profilaktyki chorób układu krąŜenia ................................................................................................33
2.3. Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności leczenia nowotworów
złośliwych szyjki macicy i sutka .............................................................................................................................................34
2.3.1. Program profilaktyki raka szyjki macicy............................................................................................................34
2.4. Program profilaktyki raka piersi.....................................................................................................................................37
2.5. Program wczesnej diagnostyki i leczenia jaskry ..............................................................................................39
2.6. Program badań prenatalnych ...........................................................................................................................................41
Rozdział 3.
Działania i interwencje programowe realizowane przez pion Oświaty Zdrowotnej
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego
Realizacja interwencji programowych.
3.1. Programy krajowe.
3.1.1. Radosny uśmiech – Radosna Przyszłość ...........................................................................................................45
3.1.2. Program Pierwotnej Profilaktyki Wrodzonych Wad Cewy Nerwowej ......................................47
3.1.3. Profilaktyka HIV/AIDS – Krajowy Program Zapobiegania HIV, Opieki nad Ŝyjącymi z
HIV i chorymi na AIDS na lata 2004 – 2006 ................................................................................................................50
3.1.4. RóŜowa wstąŜeczka ...........................................................................................................................................................53
3.1.5. Wolność oddechu – Zapobiegaj Astmie .............................................................................................................55
3.1.6. Przedszkolny Program Profilaktyki WZW typu A .....................................................................................55
3.1.7. Program Profilaktyki WZW A w Zakładach Produkujących i Dystrybuujących
śywność .....................................................................................................................................................................................................56
3.1.8. Trzymaj Formę ......................................................................................................................................................................56
3.2. Programy wojewódzkie
3.2.1. Etykieta rozszyfrowana – wiem co kupuje i jem .........................................................................................57
3.3. Programy lokalne
3.3.1. Promowanie zdrowego Ŝywienia, zapobieganie otyłości i nadwadze „Jedz prawidłowo,
rozwijaj się zdrowo” ........................................................................................................................................................................58
4
Realizacja interwencji nieprogramowych
3.3. Inicjatywy krajowe.
3.3.1. Kampania profilaktyki WZW typu A i B ..........................................................................................................60
3.3.2. Obchody Światowego Dnia Bez Tytoniu i Światowego Dnia Rzucenia Palenia ................62
3.3.3. Obchody Światowego Dnia Zdrowia ....................................................................................................................62
3.3.4. Obchody Światowego dnia AIDS ...........................................................................................................................62
3.4. Inicjatywy wojewódzkie.
3.4.1. Jesień w lesie grzyby niesie .........................................................................................................................................62
3.4.2. Regionalna Wystawa Grzyboznawcza .................................................................................................................64
3.4.3. Moje czyste podwórko .....................................................................................................................................................65
3.4.4. Bezpieczeństwo epidemiologiczne w okresie uroczystości I-Komunijnych ..........................70
3.4.5. Akcja letnia pn.: „Zapobiegamy zakaŜeniom i zatruciom pokarmowym” ...............................72
3.4.6. TatuaŜ – moda a zdrowie ................................................................................................................................................73
3.5. Inicjatywy powiatowe.
3.5.1. Akcja pn.: „Bezpieczne wakacje LATO - ZIMA” .....................................................................................74
3.5.2. Promowanie zdrowego Ŝywienia i aktywności fizycznej ......................................................................76
3.5.3. Zapobieganie grypie w tym grypie ptasiej ........................................................................................................77
3.6. Przedsięwzięcia profilaktyczno – edukacyjne.
3.6.1. Etykieta rozszyfrowana – wiem co kupuję i jem .........................................................................................80
3.6.2. Zapobieganie infekcjom HiB ......................................................................................................................................80
3.6.3. Zapobieganie owsicy i świerzbowi .........................................................................................................................81
3.6.4. Zapobieganie wszawicy ..................................................................................................................................................82
3.6.5.Zapobieganie wypadkom i udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej ................................83
3.6.6. Z higieną na TY ....................................................................................................................................................................84
3.6.7.Palenie – zdrowie wybieraj i Ŝycie ...........................................................................................................................85
3.6.8. śycie wolne od nałogów ................................................................................................................................................86
3.7. Konkursy, olimpiady, wystawy.
3.7.1 Olimpiada wiedzy o zdrowiu .......................................................................................................................................86
3.7.2. Wystawa „Grzybobranie 2006” ................................................................................................................................87
3.7.3. Turniej bezpieczeństwa w ruchu drogowym ...................................................................................................88
3.7.4. Konkurs profilaktyczny: „UŜywkom STOP” ..................................................................................................90
5
Rozdział 4
Działania profilaktyczne i prewencyjne podejmowane przez Komendę Wojewódzką Policji.
4.1. Problematyka nieletnich i patologii ............................................................................................................................92
4.2. Działania profilaktyczne Policji, inicjatywy na rzecz poprawy stanu bezpieczeństwa,
współpraca z instytucjami i organizacjami na rzecz dzieci, młodzieŜy i rodziny ..........................114
4.3. Opis zjawisk patologicznych występujących wśród dzieci, młodzieŜy i w rodzinie oraz
działania podjęte przez Policję w celu zminimalizowania wymienionych zjawisk ......................116
4.3.1. Alkoholizm ............................................................................................................................................................................116
4.3.2. Narkomania ...........................................................................................................................................................................118
Rozdział 5
Wykaz zadań zleconych przez Zarząd Województwa Kujawsko – Pomorskiego organizacjom
prowadzących działalność poŜytku publicznego w zakresie rozwiązywania problemów
alkoholowych, narkomanii i innych uzaleŜnień ....................................................................................................122
6
Rozdział 1.
Działania podejmowane przez Samorząd Województwa KujawskoPomorskiego słuŜące realizacji celów operacyjnych Narodowego Programu
Zdrowia w roku 2006.
Samorząd Województwa Kujawsko – Pomorskiego od 2000 roku realizuje wieloletni
program pn. „Województwo Promujące Zdrowie”. Zadania określone w „Strategii Polityki
Zdrowotnej Województwa” przyjętej przez sejmik województwa w maju 2001 związane są
równieŜ z realizacją celów operacyjnych Narodowego Programu Zdrowia . Realizacja celów
Narodowego Programu Zdrowia odbywała się głównie poprzez organizowane szkolenia pn.
„Rozwiązywanie Problemów dla Poprawy Zdrowia – Inicjatywa Kujawsko – Pomorska”
podczas których przygotowywano lokalne projekty oraz poprzez otwarte konkursy ofert
ogłaszane przez Zarząd Województwa Kujawsko - Pomorskiego na wykonanie zadania
publicznego związanego z realizacją zadań Samorządu Województwa w zakresie promocji i
ochrony zdrowia przez organizacje prowadzące działalność poŜytku publicznego.
1.1. Cel nr 1: Zwiększenie aktywności fizycznej ludności
W ramach programu „Rozwiązywanie Problemów dla Poprawy Zdrowia – Inicjatywa
Kujawsko- Pomorska” w roku 2006 realizowane były następujące projekty:
♦
„Niedostateczna wiedza o skutkach nieaktywności fizycznej i prawidłowym planowaniu
zajęć ruchowych wśród instruktorów fitness, nauczycieli wf i samorządowców” – autor
projektu – dr Gabriel Chęsy – Katedra i Zakład Fizjologii Collegium Medicum
w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wojewódzka Przychodnia
Sportowo- Lekarska w Bydgoszczy. Program skierowano do osób powyŜej 60 roku Ŝycia.
W ramach programu dla tych osób zorganizowano zajęcia ruchowe oraz szkolenia dla
poprawy sprawności krąŜeniowo- oddechowej i wytrzymałości mięśniowej. Dla sprawnej
realizacji w/w programu zakupiono 2
aparaty Holter wraz z rekorderem ( wydatek
pokryty został z budŜetu województwa – 26.000 zł).
♦ „Zwiększenie aktywności fizycznej studentów UMK” - autor projektu dr Waldemar Bata
– Akademicka Przychodnia Lekarska w Toruniu. Celem projektu jest zwiększenie
aktywności fizycznej studentów UMK oraz zmniejszenie liczby studentów, którzy nie
7
uczestniczą
w
obowiązkowych
zajęciach
wychowania
fizycznego.
Obowiązek
uczestniczenia w zajęciach WF dotyczy około 4 tys. studentów. Studenci, którzy są
zwolnieni z wf ze względu na stan zdrowia uczestniczą w zajęciach rehabilitacyjnych,
które odbywają się w sali kinezyterapii Akademickiej Przychodni Lekarskiej. Przeciętnie
około 50 osób rocznie ćwiczy w ramach zajęć rehabilitacyjnych w APL, które są
rozliczane jako uczestnictwo w normalnych zajęciach.
♦ „Aktywizacja osób niepełnosprawnych” -
autor projektu – ElŜbieta Błaszkiewicz –
Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych „Od Nowa” w Brodnicy. Celem projektu jest
zwiększenie aktywności ruchowej osób niepełnosprawnych. W ramach programu
przeprowadzono zajęcia sportowo- rekreacyjne, edukacyjne. Zorganizowano warsztaty
rękodzieła jak równieŜ wyjazdy turystyczno- rekreacyjne. Źródła finansowania – Urząd
Miasta Brodnica, Urząd Marszałkowski, środki własne.
♦ „Aktywizacja osób starszych z Domu Pomocy Społecznej w PigŜy” – autor projektu –
mgr Rafał Chmielewski – Dom Pomocy Społecznej w PigŜy. Celem programu było
przywracanie Ŝywotności, niwelowanie niedostatków w funkcjonowaniu organizmu pod
względem psychicznym i fizycznym oraz poprawa nastroju mieszkańców DPS w PigŜy.
Programem objęto osoby przewlekle psychicznie chore z w/w placówki. Prowadzone były
zajęcia ruchowe, imprezy kulturalno- oświatowe, wycieczki krajoznawcze. W działania
związane z projektem włączone zostały Domy Pomocy Społecznej z Wąbrzeźna,
Nieszawki oraz Szkoły Podstawowe i Gimnazja z Łubianki i PigŜy. Źródła finansowania
projektu – środki własne.
W dniu 25 września 2006 uchwałą nr XLIX/768/06 Sejmik Województwa Kujawsko –
Pomorskiego przyjął do realizacji wieloletni program pn. „ Regionalny Program Zwiększenia
Aktywności Fizycznej Seniorów. Koordynatorem programu jest dr Gabriel Chęsy - Katedra i
Zakład Fizjologii Collegium Medicum, realizatorem Wojewódzka Przychodnia Sportowo –
Lekarska w Bydgoszczy. Populacja objęta programem w 2007 r. to 200 mieszkańców
(miasto Grudziądz, gminy Lisewo, Chełmno, Unisław, Tłuchowo, powiat Nakielski), Koszt
dofinansowania programu z budŜetu województwa w roku 2007 wynosi 24.950 zł . Dane
WHO wskazują, Ŝe w większości krajów miedzy 60% a 85% dorosłej populacji nie jest
wystarczająco aktywna fizycznie aby utrzymać właściwy poziom zdrowia. Badania
przeprowadzone na populacji osób w wieku powyŜej 50 roku Ŝycia w województwie
kujawsko- pomorskim potwierdzają obserwacje WHO i wskazują równieŜ na brak
podstawowej wiedzy dotyczącej znaczenia i rodzajów zachowań prozdrowotnych w populacji
8
mieszkańców regionu. Brak aktywności fizycznej jest przyczyna chorób, kalectwa a nawet
przedwczesnej śmierci. W ramach programu zorganizowane zostaną zajęcia ruchowe oraz
szkolenia dla osób powyŜej 50 roku Ŝycia w zakresie nowoczesnych zasad treningu dla
poprawy sprawności krąŜeniowo- oddechowej i wytrzymałości mięśniowej. Dzięki
ćwiczeniom ruchowym uczestnicy programu będą mogli zachować sprawność fizyczną i
samowystarczalność do późnej starości.
1.2. Cel nr 2 : Poprawa sposobu Ŝywienia i jakości zdrowotnej Ŝywności
♦
„Nadwaga u dzieci” – autor projektu – Henryka Lisik- SP ZOZ Gminna Przychodnia w
Nowej Wsi Wielkiej. Celem projektu była normalizacja wagi dzieci objętych programem.
Program skierowano do dzieci z klas I-VI Szkoły Podstawowej z Nowej Wsi Wielkiej.
Przeprowadzano indywidualne rozmowy z dziećmi i ich rodzicami oraz badania
pediatryczne i ortopedyczne a takŜe konkurs na najlepszy przepis na zdrową potrawę.
KaŜde
dziecko otrzymało broszury
oraz ulotki dotyczące zdrowego odŜywiania i
aktywności fizycznej.
♦ „Program edukacyjny dotyczący diety w chorobach wątroby” - autor projektu–
Małgorzata Dąbrowska – Wojewódzki Szpital Obserwacyjno- Zakaźny w Toruniu.
Program
miał
na
celu
zmniejszenie
powtórnych
hospitalizacji
w
oddziale
hepatologicznym z powodu złych nawyków Ŝywieniowych. Programem objęto wszystkich
pacjentów oddziału hepatologicznego ze szczególnym uwzględnieniem pacjentów z
toksycznym
poalkoholowym
uszkodzeniem
wątroby.
W
ramach
programu
przeprowadzono pogadanki z pacjentami odnośnie diety w chorobach wątroby, rozmowy
z rodziną kaŜdego pacjenta w celu wyjaśnienia konieczności przestrzegania diety po
powrocie do domu oraz przekazywano kaŜdemu pacjentowi ulotki z przykładowymi
jadłospisami. Realizację programu zakończono w grudniu 2006 r.
♦ „Program promocji karmienia naturalnego” – autor projektu – Anna Grzendzicka –
Wojewódzki Szpital Dziecięcy w Bydgoszczy. Celem programu był wzrost odsetka kobiet
karmiących wyłącznie piersią do 6 m. Ŝ. Populacja objęta programem to matki dzieci
hospitalizowanych w szpitalu (co miesiąc około 20 kobiet). Przeprowadzono edukację
matek na temat karmienia piersią oraz zorganizowano szkolenie pracowników na temat
9
laktacji. W przypadku jakichkolwiek problemów udzielano pomocy. Źródło finansowania
– środki własne.
1.3. Cel nr 3: Zmniejszenie rozpowszechniania palenia tytoniu
W ramach
programu „Rozwiązywanie Problemów dla Poprawy Zdrowia – Inicjatywa
Kujawsko – Pomorska w roku 2006 realizowane były następujące projekty:
♦
„Program profilaktyki i promocji zdrowia dotyczący uwolnienia zakładu pracy od dymu
tytoniowego” – autor projektu- Krystyna Kurkowska – Wojewódzki Ośrodek Medycyny
Pracy w Toruniu. Celem programu jest zwiększenie świadomości zdrowotnej
uczestników programu w zakresie podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących
uŜywania nikotyny jak równieŜ zwiększanie liczby miejsc wolnych od dymu tytoniowego.
Działania antynikotynowe realizowane były w 14 zakładach pracy. Palący pracownicy
stanowią około 35 % zatrudnionych. W ramach programu zrealizowano następujące
działania: kolejne zakłady pracy włączyły się do sieci zakładów uwalniających się od
dymu nikotynowego, opracowano wspólnie z Krajowym Centrum Promocji Zdrowia
ankietę „wewnętrzna polityka zakładu pracy wobec palenia tytoniu” oraz „postawy
personelu wobec palenia tytoniu w pracy”, zorganizowano akcje na terenie zakładów
pracy „Palenie jest uleczalne”, opracowano wspólnie z Krajowym Centrum Promocji
Zdrowia w Łodzi informator dla pracodawców, wyposaŜono firmy w materiały
oświatowo- metodyczne o tematyce antynikotynowej, utworzono w zakładach pracy
punkty konsultacyjne pomocy palącym oraz edukowano pracowników w zakresie
zdrowego stylu Ŝycia. Źródła finansowania projektu – zakłady pracy, środki własne.
♦ „Moda na niepalenie wśród uczniów” – autor projektu – ElŜbieta Sobczak – Wojewódzki
Ośrodek Medycyny Pracy w Toruniu. Celem programu jest propagowanie stylu Ŝycia
wolnego od nałogu palenia i uŜywania wyrobów tytoniowych oraz zainspirowanie
dyrekcji szkoły do budowania środowiska wolnego od dymu tytoniowego. Projekt
realizowano w 2 szkołach zawodowych w Toruniu. Łącznie programem objęto 342
uczniów. W ramach programu omówione zostały następujące zagadnienia: toksykologia
dymu tytoniowego, szkodliwości palenia tytoniu- fizjologiczne, zdrowotne, społeczne,
psychiczne, szkodliwości palenia biernego, palenie papierosów w czasie ciąŜy, metody i
sposoby wyjścia z nałogu. Do realizacji programu wykorzystano foliogramy, plakaty,
artykuły z gazet, ulotki, zakładki edukacyjne. Utworzone zostały Punkty Pomocy
10
Palącym. Efekty: 3,6% młodzieŜy rzuciło palenie, 13,4% ograniczyło ilość wypalanych
papierosów, 26,8% planuje w najbliŜszym czasie zerwać z nałogiem palenia papierosów,
zwiększono wiedzę na temat nikotynizmu. Źródła finansowania – środki własne.
1.4. Cel nr 4: Zmniejszenie i zmiana struktury spoŜycia alkoholu oraz zmniejszenie szkód
zdrowotnych spowodowanych alkoholem
♦ „Zmniejszenie ryzyka występowania FAS (Alkoholowego Zespołu Płodowego)” – autor
projektu – Krzysztof Liszcz – Instytut Terapeutyczny Fundacji „Daj Szansę” NZOZ w
Toruniu. Celem projektu było zwiększenie świadomości o Alkoholowym Zespole
Płodowym (FAS) wśród uczestników projektu oraz uświadamianie kobiet cięŜarnych na
temat zapobiegania problemom zdrowotnym u ich przyszłych dzieci. Program skierowano
do wychowanków domów dziecka i rodzin zastępczych, pracowników oświaty i słuŜby
zdrowia. Zorganizowano szkolenie, w którym brało udział 560 osób. Wydano folder oraz
broszury „Jak być opiekunem i jak być nauczycielem dzieci z FAS”. Źródła finansowania
projektu – Urząd Miasta Torunia, PARPA, środki własne.
1.5. Cel nr 6: Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz działań w
zakresie promocji zdrowia
W roku 2006 Departament Polityki Zdrowotnej we współpracy z Dreyfus Health Foundation
z Nowego Jorku i Polskim Towarzystwem Higienicznym Zarządem Głównym w Warszawie
zorganizował szkolenie warsztatowe pn. „Rozwiązywanie Problemów dla Poprawy Zdrowia –
VIII
Inicjatywa
Kujawsko-
Pomorska”.
W
szkoleniu
uczestniczyło
(przedstawiciele samorządów terytorialnych). Celem konferencji
było
30
liderów
opracowanie
programów zdrowotnych, które przyczynią się do rozwiązania problemów zdrowotnych
występujących na terenie naszego województwa oraz będą stanowiły realizację zadań władz
publicznych określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Kwota dofinansowania zadania z
budŜetu województwa wynosiła 23.635 zł.
11
W ramach programu „Rozwiązywanie Problemów dla Poprawy Zdrowia –
Inicjatywa Kujawsko- Pomorska” w roku 2006 realizowane były następujące projekty:
♦ „Edukacja dzieci – droga do pełnego zdrowia” – autor projektu – Ewa Dąbrowska, Dorota
Piątkowska – Szkoła Podstawowa nr 3 w ChełmŜy. Celem programu jest propagowanie i
ukształtowanie prawidłowych postaw prozdrowotnych uczniów. W ramach realizacji
programu organizowano konkursy i zabawy, teatrzyki o tematyce zdrowotnej,
przeprowadzono spotkania edukacyjne z dziećmi i ich rodzicami. Źródłem finansowania
projektu są środki własne.
♦ „Wady wymowy u dzieci w Przedszkolu Miejskim nr 17 w Toruniu” – autor projektu –
Jolanta Muzioł, Małgorzata Nowaczyk – Przedszkole Miejskie nr 17 w Toruniu. Celem
głównym projektu było zmniejszenie wad wymowy u 20 % dzieci objętych programem.
Cele szczegółowe to: poprawa wymowy dzieci, zdobycie umiejętności przez rodziców
radzenia sobie z wadą wymowy ich dziecka oraz zniwelowanie następstw w sferze
psychologicznej u dzieci objętych projektem. W ramach realizacji projektu podjęte
działania zrealizowano wraz z przedszkolnym logopedą. Programem objęto wszystkie
grupy wiekowe dzieci z w/w przedszkola. W kaŜdej grupie
odbywały się zajęcia
prowadzone 2 x w tygodniu w zaleŜności od wieku od 10 do 20 min. W realizację
projektu zaangaŜowani zostali równieŜ nauczyciele. Zajęcia prowadzone były w formie
zabaw ortofonicznych, poprzez muzykę, teatr oraz zajęcia plastyczne . Organizowano
równieŜ zajęcia dla rodziców, na których przekazywano informacje związane z etiologią
wad wymowy, ich systematyką i sposobami korekty, zapoznano rodziców z projektem i
zagadnieniami dotyczącymi problemów wymowy oraz pracy z dzieckiem z zaburzoną
mową. W ramach realizacji projektu udało się zintegrować działania logopedy,
nauczyciela i rodzica co stworzyło okazję częstszego , kierowanego stymulowania
prawidłowego rozwoju mowy dzieci. Na podstawie arkuszy obserwacji prowadzonych
przez logopedę i podjętych badań diagnostycznych stwierdzono, Ŝe procentowo wady
wymowy zlikwidowano u 36% ogółu dzieci z wadami wymowy zakwalifikowanych do
terapii logopedycznej.
W ramach ogłoszonego przez Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego konkursu ofert
nr 7 w zakresie ochrony i promocji zdrowia realizowane było zadanie pn.” Zwiększenie
12
skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz działań w promocji zdrowia”.
Wyłoniono następujących realizatorów zadania:
•
Stowarzyszenie Promocji Zdrowia i Pomocy Rodzinie „Równe Szanse” z Torunia.
Celem podjętych działań była promocja zdrowego stylu Ŝycia wśród lokalnej
społeczności, zwiększenie aktywności fizycznej dzieci, młodzieŜy i dorosłych,
integracja lokalna i rodzinna. W ramach zadania zorganizowano 3 festyny
rekreacyjne: 2 Toruniu i 1 w Aleksandrowie , w których uczestniczyło ogółem ok.
1200 osób. W ich trakcie wykonano 250 pomiarów ciśnienia krwi i 200 pomiarów
poziomu cukru we krwi, udzielano porad dotyczących zdrowego stylu Ŝycia. Ogólny
koszt zadania wyniósł 20.033 zł z czego Samorząd Województwa przekazał środki w
wysokości 19.881 zł.
•
Stowarzyszenie Maltańska SłuŜba Medyczna – Pomoc Maltańska z Bydgoszczy,
które zrealizowało zadanie pn. „Przez naukę do ochrony zdrowia i Ŝycia”.
Przeprowadzone
zostały
pokazy
udzielania
pierwszej
pomocy,
w
których
uczestniczyło około 100.000 osób. W ramach realizacji zadania przeprowadzono
równieŜ badania poziomu cukru i cholesterolu we krwi, przebadanych zostało ok.
1000 osób. Zadanie zostało dofinansowane z budŜetu województwa na kwotę 5.788 zł
•
Fundacja Oddech Nadziei dla Cierpiących na Schorzenia Płuc i Oskrzeli z
Bydgoszczy, które zrealizowało zadanie pn. „Ochrona i promocja zdrowia’.
Zorganizowane zostały 6 konferencji dla przedstawicieli policji, straŜy miejskiej,
pogotowia ratunkowego, przedstawicieli firm transportowych, lekarzy, pacjentów na
temat obturacyjnego bezdechu sennego, przeprowadzona została kampania medialna
pod hasłem „ZdąŜyć przed wypadkiem”, wyprodukowany został spot telewizyjny
ukazujący objawy i niebezpieczne następstwa obturacyjnego bezdechu sennego.
Przeprowadzone zostało badanie ankietowe wśród 276 kierowców zgłaszających się
na badania. Przygotowane zostały materiały edukacyjne, wydano poradnik
dla
lekarzy. Kwota dofinansowania zadania z budŜetu województwa wynosiła 29.000 zł
•
Towarzystwo Przyjaciół Dzieci koło pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym Ruchowo
w Mogilnie, które zrealizowało zadanie pn. Zwiększenie skuteczności edukacji
zdrowotnej społeczeństwa oraz działań w promocji zdrowia”. W ramach realizacji
zadania zorganizowane zostały szkolenia , pogadanki na temat zdrowego stylu Ŝycia
oraz
spartakiada
sportowa.
Zadaniem
objętych
zostało
120
osób
(osoby
13
niepełnosprawne i ich opiekunowie). Kwota dofinansowania z budŜetu województwa
wynosiła 5.191 zł.
1.6. Cel nr 7: Promocja zdrowia psychicznego oraz zapobiegania występowaniu zaburzeń
psychicznych
nr 7 w zakresie ochrony i promocji zdrowia realizowane było zadanie pn.” Promocja zdrowia
psychicznego oraz zapobieganie występowaniu zaburzeń psychicznych”. Wyłoniono
następujących realizatorów zadania:
Stowarzyszenie na Rzecz Wspierania Osób z Zaburzeniami Psychicznymi „Szansa” z
Jezior Wielkich, które wykonało zadanie pn. „Higiena psychiczna mieszkańców
domów pomocy społecznej’ – zadanie skierowane było do 500 mieszkańców domów
pomocy społecznej, przeprowadzone zostały zajęcia edukacyjne, przygotowane
zostały niezbędne materiały szkoleniowe. Kwota dofinansowania z budŜetu
województwa wynosiła 6.392 zł
Stowarzyszenie osób Niepełnosprawnych Akson z Bydgoszczy, które wykonało
zadanie pn. „ Aktywizacja umiejętności psychicznych w chorobie Parkinsona’ –
prowadzone były indywidualne i grupowe sesje terapii wspierająco – aktywizującej, w
których uczestniczyło 25 pacjentów
w wieku 45-80 lat. Zadanie zostało
dofinansowane z budŜetu województwa w wysokości 5.490 zł
1.7. Cel nr 8: Zmniejszenie naraŜenia ludności na czynniki szkodliwe w środowisku Ŝycia,
pracy i nauki
W ramach inwestycji w ochronie zdrowia zrealizowano następujące zadania:
•
Zakupiono sprzęt i aparaturę medyczną na potrzeby Wojewódzkiego Ośrodka
Medycyny Pracy we Włocławku (audiometr i kabina audiometryczna, stroboskop,
tympanometr,
spirometr,
elektrokardiograf,
wyposaŜono
pracownie
psychotechniczna). Kwota dofinansowania z budŜetu województwa wyniosła 150.000
zł
•
Zakupiono aparaturę medyczną na potrzeby wojewódzkiego Ośrodka Medycyny
Pracy w Toruniu (solomierz Centerfield III E z wyposaŜeniem dodatkowym, stolik
elektryczny). Kwota dofinansowania z budŜetu województwa wynosiła 40.000 zł.
14
•
Zakupiono
analizator hematologiczny na potrzeby Wojewódzkiego Ośrodka
Medycyny Pracy w Bydgoszczy. Kwota dofinansowania z budŜetu województwa
wynosiła 1120.470 zł
1.8. Cel nr 9: Poprawa stanu sanitarnego
Kujawsko- Pomorska” w roku 2006 realizowany był następujący projekt:
♦ „Brak ewidencji budynków z pokryciem eternitowym w Aleksandrowie Kujawskim” –
autor projektu – Dorota Piekarska – Urząd Miejski w Aleksandrowie Kujawskim. Celem
projektu było powstanie wiarygodnej ewidencji budynków z pokryciem eternitowym oraz
zwiększenie wiedzy mieszkańców na temat bezpiecznego usuwania eternitowego
pokrycia dachowego. W ramach realizacji programu przeprowadzono ewidencję pokryć
dachowych, która trwała od września do listopada 2006 r. Przy realizacji projektu nie
poniesiono Ŝadnych kosztów.
1.9. Cel nr 10: Zmniejszenie liczby i skutków wypadków, szczególnie drogowych
♦ „Budowa ścieŜki pieszo - rowerowej między Nakłem a Paterkiem” – autor projektu –
ElŜbieta Stasiak, Grzegorz Szymczak – Szkoła Podstawowa w Paterku, Szkoła
Podstawowa nr 2 w Nakle. Celem projektu jest zmniejszenie liczby wypadków, ochrona
Ŝycia oraz zdrowia pieszych i rowerzystów poprzez oddzielenie ich od pozostałych
uczestników ruchu drogowego oraz rozwój turystyki pieszej i rowerowej wśród lokalnej
społeczności. Przewidziany termin zakończenia projektu – grudzień 2010 r. Dotychczas
zrealizowane zadania to: wybudowanie ścieŜki pieszo - rowerowej o długości 143 m,
odwodnienie ścieŜki na długości 120 m z płyt ściekowych betonowych, wjazdy o
powierzchni 166 m2 z kostki betonowej. Przewidziany koszt realizacji projektu – 990.000
zł.
Źródła finansowania zrealizowanych zadań – Starostwo Powiatowe w Nakle
n/Notecią, Zarząd Dróg, Gmina Nakło n/Notecią.
15
♦ „Chcę być zdrowy, chcę być bezpieczny” – autorki projektu – Marzena Burczyk, Anna
Sawicka – Przedszkole Samorządowe „Jarzębinka”
w Brzozie. Program dotyczył
profilaktyki urazów. Projekt skierowany został do dzieci w wieku 3-9 lat i ich rodziców.
Celem głównym projektu było zmniejszenie liczby urazów wśród dzieci w wieku 3-9 lat.
Cele szczegółowe to: zwiększenie wiedzy na temat czynników sprzyjających i
zagraŜających zdrowiu i Ŝyciu oraz przestrzegania zasad bezpiecznego i kulturalnego
uczestnictwa w ruchu drogowym a takŜe poprawne i bezpieczne posługiwanie się róŜnymi
narzędziami i przyborami. Projekt realizowany był poprzez cykl zajęć z dziećmi tj. pokaz
filmów edukacyjnych, spotkania z policjantami straŜakami, pracownikami słuŜby
zdrowia. Organizowano równieŜ prelekcje dla rodziców.
nr 7 w zakresie ochrony i promocji zdrowia realizowane było zadanie pn.” Edukacja w
zakresie zapobiegania wypadkom szczególnie drogowym oraz zwiększenia sprawności i
skuteczności pomocy doraźnej w nagłym zagroŜeniu Ŝycia.”. Wyłoniono następującego
realizatora zadania:
•
Stowarzyszenie „Zdrowie dla Gminy” w PłuŜnicy, które zrealizowało zadnie pn.
„Wzrost świadomości – wzrost bezpieczeństwa”. Zadanie skierowane zostało do
dzieci i młodzieŜy z terenu województwa kujawsko – pomorskiego. Obejmowało 3
edycje realizowane w postaci konkursów, w których udział wzięło 61 uczestników.
Koszt dofinansowania zadania z budŜetu województwa wyniósł 3.803 zł
1.10. Cel nr 11: Zwiększenie sprawności i skuteczności pomocy doraźnej w nagłym
zagroŜeniu Ŝycia
♦ „Potrafię udzielić pierwszej pomocy przedmedycznej” – autor projektu – Tamara Zych –
Szkoła Podstawowa nr 16 w Inowrocławiu. Celem projektu było opanowanie
podstawowych umiejętności w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej
oraz uświadomienie o skutkach nie udzielenia właściwej pomocy. Projekt adresowany był
do uczniów z klas II - IV Szkoły Podstawowej nr 16 w Inowrocławiu. W ramach projektu
zadania realizowane były przez 4 nauczycieli, którzy ukończyli kurs ratownictwa
medycznego, pielęgniarkę szkolną oraz lekarza. Prowadzone były sesje szkoleniowe dla
16
uczniów, gazetki informacyjne oraz przeprowadzono turniej wiedzy na temat pierwszej
pomocy przedmedycznej.
♦ „Kurs zasad udzielania I pomocy przedmedycznej dla słuŜby więziennej Zakładu Karnego
w Koronowie” – autor projektu – Jerzy Maciejewski, Beata Małecka – Studenci Wydziału
Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu.
Celem projektu było zdobycie umiejętności teoretycznej i praktycznej z zakresu
udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej przez pracowników Zakładu Karnego w
Koronowie. Realizacja projektu polegała na przeprowadzeniu szkolenia teoretycznego z
zasad udzielania pierwszej pomocy oraz praktycznego z wykorzystaniem sprzętu
specjalistycznego. Spotkanie kaŜdej grupy ćwiczeniowej trwało około 2 godz. i kończyło
się testem opracowanym przez prowadzących na podstawie pytań dostępnych na stronie
internetowej Krajowej Rady Resuscytacji.
W ramach inwestycji w ochronie zdrowia zrealizowano następujące zadania:
•
zakupiono dla
Stacji Pogotowia Ratunkowego we Włocławku 4 ambulanse z
wyposaŜeniem stałym, 2 respiratory, defibrylator, aparat rtg do radiologii i
fluoroskopii. Kwota dofinansowania z budŜetu państwa wyniosła 1.450.000 zł
•
Budowa systemu ratownictwa medycznego w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym
im. L. Rydygiera w Toruniu – zakupiono defibrylator oraz narzędzia chirurgiczne.
Kwota dofinansowania z budŜetu państwa wynosiła 50.000 zł
•
Budowa systemu ratownictwa medycznego w Szpitalu Wojewódzkim we Włocławku
– zakupiono defibrylator, kardiomonitor i elektrokardiograf. Kwota dofinansowania z
budŜetu państwa wyniosła 50.000 zł
•
Budowa systemu ratownictwa medycznego przez Kujawsko – Pomorskie Centrum
Dziecka i Matki w Toruniu – zakupiono ssak elektryczny, pompy infuzyjne,
pulsoksymetr, aparat EKG. Kwota dofinansowania z budŜetu państwa wynosiła
49.998 zł
•
Budowa systemu ratownictwa medycznego realizowana przez SP ZOZ Wojewódzki
Szpital im. Dra J. Biziela w Bydgoszczy – zakupiono zestaw do elektrochirurgii z
wyposaŜeniem, kardiostymulator zewnętrzny, pulsoksymetr, wózek reanimacyjny z
wyposaŜeniem. Kwota dofinansowania z budŜetu państwa wyniosła 50.000 zł
17
zakresie zapobiegania wypadkom szczególnie drogowym oraz zwiększenia sprawności i
skuteczności pomocy doraźnej w nagłym zagroŜeniu Ŝycia”. Wyłoniono następującego
realizatora zadania:
•
Polski Czerwony KrzyŜ Zarząd Rejonowy w Brodnicy, który wykonał zadanie pn.
„ 4 minuty ratują Ŝycie”. Zorganizowane zostały zawody z zakresu udzielania I
pomocy na szczeblu szkolnym i rejonowym, uczestniczyło w nich 200 uczniów szkół
ponadgimnazjalnych z powiatu brodnickiego i golubsko- dobrzyńskiego. Kwota
dofinansowania z budŜetu województwa wynosiła 2.550 zł.
1.11. Cel nr 12: Zwiększenie dostępności do podstawowej opieki zdrowotnej i usprawnienie
tej opieki
Pomorskiego przyjął do realizacji wieloletni program pn. „Regionalny Program Profilaktyki
Zdrowotnej dla Społeczności Romskiej”. Koordynatorem programu jest Małgorzata Leźnicka
– Departament Polityki Zdrowotnej. Realizatorami programu są : Wojewódzki Szpital
Zespolony im Rydygiera w Toruniu (oddział kardiologii), Kujawsko – Pomorskie Centrum
Pulmonologii w Bydgoszczy i Wojewódzki Szpital Dziecięcy w Bydgoszczy. Koszt realizacji
programu w roku 2007 wynosi 91.290 zł. W województwie kujawsko-pomorskim mieszka
630 Romów.
ekonomicznej,
Osoby te znajdują się przewaŜnie w bardzo trudnej sytuacji społecznej i
w
sposób
zasadniczy
odbiegającej
od
współczesnych
standardów
cywilizacyjnych. Romowie w większym stopniu, niŜ ogół społeczeństwa polskiego, zapadają
na cały szereg chorób. Częstsze są wśród nich przypadki cukrzycy, chorób układu krąŜenia i
układu oddechowego (astmy, zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc) oraz wirusowego zapalenia
wątroby typu B. WyŜsza zapadalność na choroby, w połączeniu z problemami natury
ekonomicznej oraz nie korzystaniem przez wielu Romów z bezpłatnej opieki zdrowotnej,
wpływają na zwiększenie wskaźnika umieralności, a tym samym na niŜszą od ogółu
obywateli polskich średnią długość Ŝycia Romów. Celem programu jest poprawa stanu
zdrowia poprzez objęcie Romów szerszym dostępem do opieki lekarskiej, wczesne wykrycie
chorób układu krąŜenia, wczesne wykrycie chorób układu oddechowego, zmniejszenie
zachorowalności na gruźlicę, zwiększenie świadomości zdrowotnej społeczności romskiej.
18
WdroŜenie programu przez Samorząd Województwa przyczyni się zniwelowanie róŜnic
dzielących społeczność romską od reszty społeczeństwa i sprzyjało będzie integracji.
1.12. Cel nr 14: Usprawnienie wczesnej diagnostyki, czynnej opieki nad osobami z ryzykiem
rozwoju chorób układu krąŜenia
♦ „Program wczesnej prewencji chorób serca i naczyń krwionośnych” – autor projektu –
Stanisław Mikołaj Byczkowski – Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Toruniu.
Celem strategicznym projektu jest zmniejszenie ryzyka zapadalności na choroby serca i
naczyń krwionośnych. Program wdroŜono w 3 zakładach pracy. Łącznie programem
objęto 359 osób. Przeprowadzono ankiety na temat stylu Ŝycia oraz wywiad w kierunku
obciąŜenia chorobami układu krąŜenia. Wykonano następujące badania: poziom
cholesterolu i cukru we krwi, ciśnienie tętnicze oraz BMI. Pacjentów zagroŜonych objęto
opieką lekarską. Przeprowadzono zajęcia edukacyjne na temat czynników ryzyka choroby
niedokrwiennej serca oraz organizowano akcje profilaktyczne na terenie zakładów pracy.
Źródła finansowania projektu – zakłady pracy, NFZ, środki własne.
♦ „Badanie profilu tłuszczów u dzieci pacjentów ze schorzeniami układu krąŜenia” – autor
projektu – Danuta Kurylak – Wojewódzki Szpital Dziecięcy w Bydgoszczy.
Celem
projektu była ocena czynników ryzyka chorób układu sercowo – naczyniowego u dzieci z
rodzin, w których co najmniej jedno z rodziców przebyło zawał serca i leczenie dzieci z
wykrytymi nieprawidłowościami. Przebadano 55 dzieci, zaledwie u 4 nie stwierdzono
innych czynników
ryzyka poza zawałem serca u jednego z rodziców. U 15 dzieci
występowały po cztery czynniki ryzyka, u 13 po trzy, u 23 badanych stwierdzono cztery
i więcej czynników ryzyka predysponujących do choroby niedokrwiennej serca.
Najczęściej występującym czynnikiem ryzyka były zaburzenia tłuszczowe.
Pomorskiego przyjął do realizacji wieloletni program pn. „Regionalny Program Zwalczania
Otyłości u Dzieci i MłodzieŜy”. Koordynatorem programu jest dr Danuta Kurylak –
Wojewódzki Szpital Dziecięcy im. Brudzińskiego , realizator – Wojewódzki Szpital
Dziecięcy w Bydgoszczy. Populacja objęta programem
w 2007 roku to 26.000 dzieci w
grupie wiekowej 10-14 lat. Koszt realizacji programu w roku 2007 wynosi 80.000 zł. W
województwie kujawsko – pomorskim w roku 2004 liczba dzieci i młodzieŜy w wieku 0-18
19
lat będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej u których stwierdzono
otyłość wynosiła 7765 osób co stanowiło 1,6% populacji w tej grupie wiekowej. Osoby, u
których stwierdzono schorzenie po raz pierwszy w roku 2004 stanowiły 0,3 % populacji
(1297 osób). Liczba osób otyłych w populacji rośnie wraz z wiekiem. JeŜeli otyłość się
utrzymuje przez cały okres dzieciństwa i dojrzewania, to ponad 30% chłopców i 40%
dziewcząt jest zagroŜonych otyłością w wieku dorosłym. Największy procentowy udział osób
z nadwagą w liczbie dzieci i młodzieŜy w wieku 0-18 lat występuje w powiecie świeckim,
grudziądzkim, sępoleńskim, Ŝnińskim i mieście Toruń. Celem programu jest zmniejszenie w
województwie kujawsko -pomorskim liczby dzieci
i młodzieŜy z otyłością , ograniczenie
zaburzeń ortopedycznych (płaskostopie, skrzywienia kręgosłupa), zmiana zachowań
zdrowotnych u dzieci objętych programem oraz zwiększenie świadomości zdrowotnej.
Realizację programu rozpoczęto w październiku 2006 roku. Pacjenci kierowani byli na
leczenie przez pielęgniarki szkolne, nauczycieli, lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej..
Program składa się z części edukacyjnej oraz leczniczej.
W części edukacyjnej:
•
lekarz zajmujący się leczeniem chorób metabolicznych wyjaśnia przyczyny nadwagi i
otyłości, powikłania kliniczne oraz wskazuje na najczęściej popełniane błędy w
zakresie diety, braku ruchu i innych nieprawidłowych zachowań prozdrowotnych,
•
dietetyk omawia zasady zdrowego Ŝywienia oraz diety leczniczej u pacjentów z
nadwaga i otyłością,
•
psycholog analizuje najczęstsze przyczyny psychologiczną nieprawidłowych
zachowań prozdrowotnych,
•
lekarz rehabilitacji opisuje zalecane ćwiczenia dla pacjentów z otyłością oraz
wskazuje niewskazane formy ruchu dla dzieci i młodzieŜy z otyłością.
Po zakończeniu wykładów pacjenci otrzymują materiały edukacyjne. Lekarz chorób
metabolicznych i endokrynolog badają pacjentów. Zbierają szczegółowy wywiad rodzinny
wskazujący na ewentualne obciąŜenia dziedziczne otyłością i jej powikłań, wywiad
okołoporodowy, zwyczaje Ŝywieniowe, ilość ruchu na dobę, czas spędzony przed
telewizorem i komputerem oraz wywiad dotyczący innych chorób. W części badawczej lekarz
określa BMI na podstawie wzrostu i masy ciała, liczbę kilogramów nadwagi, obwód pasa,
bioder, stosunek tych parametrów, ciśnienie tętnicze krwi i tętno. Wyklucza endokrynopatie i
inne zaburzenia. U wszystkich pacjentów oznacza się w surowicy krwi stęŜenie cholesterolu
całkowitego i jego frakcji: HDL, LDL, trójglicerydów, glukozy. Psycholog diagnozuje
20
sytuację rodzinną i środowiskową pacjenta, wszystkie nieprawidłowości w relacjach
rodzinnych oraz określa ich wpływ na zachowania pacjenta. Stara się pozytywnie
zmotywować chorego do podjęcia odchudzania, udziela porady rodzicom dotyczącej pomocy
dziecku
w
walce
z
otyłością
i
wyeliminowania
wszystkich
nieprawidłowości
uniemoŜliwiających leczenie. Dzieci ze stwierdzoną otyłością objęte są programem przez
okres 2 lat. W 2006 roku przebadanych zostało 180 pacjentów z rocznika 1992-1996. Średni
wskaźnik BMI wynosi 28,6. w grupie badanej 98% pacjentów popełnia błędy dietetyczne
ilościowe, jakościowe lub w zakresie nieprawidłowej techniki jedzenia, 86% chorych ma za
mało w ciągu dnia ruchu, 100% przebywa co najmniej 2 godziny przed telewizorem lub
komputerem, a wśród nich aŜ 35% spędza 4 godziny przed komputerem i/lub TV. U 32%
pacjentów stwierdzono podwyŜszone ciśnienie tętnicze krwi, u 12% podwyŜszone stęŜenie
cholesterolu całkowitego, LDL,
a u 20% badanych chorych podwyŜszone stęŜenie
trójglicerydów. Od kwietnia rozpoczną się badania kontrolne wcześniej zakwalifikowanych
do leczenia chorych. Kwota dofinansowania programu w roku 2006 z budŜetu województwa
wynosiła 35.323 zł .
1.13. Cel nr 15: Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności leczenia
nowotworów złośliwych
♦ „Profilaktyka raka piersi z nauką samobadania piersi” – autor projektu- Agata Strutyńska VII Liceum Ogólnokształcące im. Wandy Szuman w Toruniu. Program ten skierowany
jest do uczniów klas II „VII Liceum Ogólnokształcącego” oraz do ich matek. Celem
projektu jest poszerzenie wiedzy uczniów o nowotworach a takŜe zachęcenie uczennic i
ich matek do podjęcia działań z zakresu profilaktyki raka piersi ze szczególnym
uwzględnieniem nauki samobadania piersi. W ramach programu realizowane były
następujące działania: przeprowadzenie anonimowych ankiet rozpoczynających program
wśród uczennic i matek, opracowanie i analiza wyników ankiet, przeprowadzenie przez
nauczycieli dwóch lekcji obejmujących podstawowe wiadomości o nowotworach,
zorganizowano spotkanie z przedstawicielką klubu „AMAZONEK”, na którym
zaprezentowano film „Nauka samobadania piersi”, wyjazd grupy młodzieŜy na zajęcia do
21
Zakładu Profilaktyki i Promocji Zdrowia Centrum Onkologii w Bydgoszczy. Program
realizowany jest we współpracy z Urzędem Miasta Torunia oraz ze Stowarzyszeniem
Klubu Kobiet po Mastektomii „Amazonki” Oddział w Toruniu.
♦ „Badania profilaktyczne w kierunku raka piersi u kobiet w województwie kujawskopomorskim” – autor projektu- Tomasz Mierzwa - Zakład Profilaktyki i Promocji Zdrowia
Centrum Onkologii w Bydgoszczy. Populacja, do której skierowano program to kobiety z
województwa w wieku 40-69 lat oraz młodzieŜ szkół ponadgimnazjalnych. Celem
głównym projektu jest obniŜenie wskaźnika umieralności z powodu raka piersi w
województwie kujawsko- pomorskim. Cele szczegółowe to: zwiększenie odsetka
pacjentek z rakiem piersi we wczesnym stopniu zaawansowania umoŜliwiającym
wykonanie leczenia oszczędzającego piersi oraz wzrost świadomości zdrowotnej kobiet.
W ramach programu wykonano badania mammograficzne dzięki którym część kobiet
mogła być poddana leczeniu oszczędzającemu. Przeprowadzano zajęcia edukacyjne
stacjonarne oraz wyjazdowe dla dorosłych i młodzieŜy. MłodzieŜ jak i dorośli zapoznali
się z czynnikami ryzyka i czynnikami rakotwórczymi. Uczestniczki programu poznały
technikę i zasadę samobadania piersi a takŜe znaczenie badań profilaktycznych w
profilaktyce nowotworów złośliwych. Źródła finansowania projektu – NFZ, Ministerstwo
Zdrowia.
♦ „Samobadanie piersi” – autor projektu – Dorota Galewska – Urzad Miejski w Grudziadzu.
Celem projektu było zwiększenie liczby kobiet wykonujących samobadanie piersi.
Dotychczas zrealizowano następujące zadania: opracowano ankietę, dokonano wyboru
fantomu, który zostanie zakupiony do realizacji projektu oraz nawiązano kontakt z osobą,
która będzie prowadzić szkolenia.
♦ „Profilaktyka i wczesne wykrywanie nowotworów piersi u kobiet” – autor projektu –
Wanda Batkowska – Starostwo Powiatowe w Inowrocławiu. Celem projektu było
zwiększenie dostępności do badań i liczby badań piersi w grupie wiekowej kobiet 40-50
lat z terenu powiatu inowrocławskiego. W ramach realizacji projektu nawiazano
współpracę ze specjalistami z Publicznego Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej
w Inowrocławiu, pozyskano środki finansowe na realizację programu, rozpropagowano
informacje o realizowanym projekcie, wykonano 300 badań mammograficznych w
omawianej grupie wiekowej. Koszt dotychczas zrealizowanych zadań to 17.000 zł. Źródła
finansowania projektu – budŜet Powiatu, środki PS ZOZ w Inowrocławiu.
22
W 2006 roku Centrum Onkologii w Bydgoszczy zrealizowało dwa programy edukacyjne
o charakterze regionalnym.
•
„Przeciwnowotworowa edukacja młodzieŜy szkół ponadgimnazjalnych”. Zadanie
wykonane zostało w okresie od 23 maja do 30 listopada 2006 r. Celem programu było
zwiększenie wiedzy młodzieŜy z terenu województwa na temat profilaktyki w
zakresie nowotworów złośliwych. Adresatem programu była młodzieŜ w wieku 16 –
19 lat. Zorganizowano 200 spotkań edukacyjnych, w których uczestniczyło 4116
uczniów z 27. Grupa edukacyjna uczestniczyła równieŜ w 10 imprezach plenerowych
(w Gniewkowie, Świeciu, Wąbrzeźnie, Gołubiu – Dobrzyniu, Inowrocławiu, Toruniu,
Osiu, Tucholi, ChełmŜy i we Włocławku). Szczególnym zadaniem grupy edukacyjnej
była rekrutacja pacjentów do badań profilaktycznych wykonywanych w Centrum
Onkologii. W miejscowościach Golub – Dobrzyń i Osie działania edukacyjne
prowadzone były rownolegle z badaniami mammograficznymi.
Całkowity koszt
realizacji zadania wyniósł 46.700 zł i został w całości sfinansowany przez Samorząd
Województwa.
•
„Program edukacyjny w zakresie profilaktyki raka jelita grubego i prostaty w
województwie kujawsko-pomorskim”. Zadanie zostało zrealizowane w 11 powiatach
o najwyŜszym wskaźniku zachorowalności na nowotwory jelita grubego i prostaty
celem zwiększenia świadomości mieszkańców w zakresie profilaktyki, czynników
ryzyka i czynników rakotwórczych. Zorganizowano 200 spotkań edukacyjnych, w
których wzięło udział 4895 osób. Podczas zajęć dokonano zapisów na badania
kolonoskopowe oraz zebrano informacje na temat wiedzy prozdrowotnej uczestników
spotkania. Całkowity koszt realizacji zadania wyniósł 43.700 zł i został w całości
sfinansowany przez Samorząd Województwa.
zakresie chorób nowotworowych”. Wyłoniono następujących realizatorów zadania:
Stowarzyszenie Kobiet po Mastektomii „Amazonki” z Włocławka – zorganizowana
została konferencja onkologiczna pn. „Wiedzieć znaczy nie bać się”, w której
uczestniczyło 110 osób. Przygotowane zostały równieŜ materiały edukacyjne. Koszt
dofinansowania zadania z budŜetu województwa wynosił 6.617 zł.
23
Kujawsko – Pomorskie Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy, które zrealizowało
zadanie pn. „Edukacja zdrowotna dla mieszkańców województwa kujawsko –
pomorskiego w zakresie profilaktyki raka płuc i gruźlicy”. W ramach realizacji
zadania zorganizowano 11 akcji plenerowych podczas których prowadzone były
działania edukacyjne, udzielono 700 porad antynikotynowych oraz dokonano 300
pomiarów tlenku węgla w wydychanym powietrzu. Koszt dofinansowania zadania z
budŜetu województwa wynosił 45.000 zł
W dniu 25 września 2006 Sejmik Województwa Kujawsko –Pomorskiego
przyjął do
realizacji następujące programy o charakterze wieloletnim:
1. Regionalny Program Profilaktyki Chorób Płuc
Koordynatorem programu jest dr Małgorzata Czajkowska - Malinowska, realizatorem
Kujawsko – Pomorskie Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy. Koszt dofinansowania
z budŜetu województwa w roku 2007 wynosi 88 480 zł. Zgony z powodu chorób
układu oddechowego stanowią piątą z kolei przyczynę (5,1%) ogólnej liczby zgonów
na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. W grupie tej występują dwie istotne
przyczyny zgonów: zapalenie płuc i grypa – 48,7% zgonów z powodu chorób układu
oddechowego oraz przewlekłe choroby dolnych dróg oddechowych – 44,0% zgonów z
powodu chorób układu oddechowego. Do najczęstszych przyczyn zgonów z powodu
nowotworów naleŜą nowotwory złośliwe płuc i oskrzeli, które stanowią pierwszą
przyczynę zgonów u męŜczyzn (34,1%) a drugą przyczynę zgonów u kobiet (13,9%).
Wykrywalność nowotworów płuc jest zbyt niska i tylko niewiele ponad 17% chorych
moŜe być skutecznie wyleczonych. Celem programu jest zwiększenie wykrywania
wczesnych postaci raka płuc, podniesienie wiedzy lekarzy, pielęgniarek oraz
pacjentów. Program skierowany jest do mieszkańców regionu, szczególnie do osób
palących papierosy po 40 roku Ŝycia.
2. Regionalny
Program
Przeciwnowotworowej
Edukacji
MłodzieŜy
Szkół
Ponadgimnazjalnych,
Koordynatorem programu jest dr Tomasz Mierzwa, realizatorem Centrum Onkologii
w Bydgoszczy, populacja objęta programem
wiekowej 16 – 19 lat
w 2007 r. to 7000 uczniów w grupie
z następujących powiatów: rypiński, chełmiński,
aleksandrowski, inowrocławski, brodnicki, bydgoski, tucholski, Ŝniński. Koszt
dofinansowania z budŜetu województwa w roku 2007 wynosi 60.000 zł. . Celem
24
długoterminowym programu
jest zmniejszenie umieralności z powodu chorób
nowotworowych w województwie kujawsko –pomorskim poprzez zwiększenie
świadomości zdrowotnej młodzieŜy. Program realizowany będzie we współpracy z
samorządami terytorialnymi i szkołami.
3. Regionalny Program Edukacyjny w Zakresie Profilaktyki raka Jelita Grubego i
Prostaty
Koordynatorem programu jest
dr Tomasz Mierzwa, realizatorem
Profilaktyki i Promocji Zdrowia Centrum Onkologii
- Zakład
w Bydgoszczy. Populacja
objęta programem w 2007 r. to 7000 osób w grupie wiekowej 50 -69 lat, (powiaty
rypiński, chełmiński, aleksandrowski, inowrocławski, brodnicki, bydgoski, tucholski,
Ŝniński, świecki, miasta Bydgoszcz, Toruń, Grudziądz, Włocławek, Golub, Dobrzyń,
Kowalewo Pomorskie). Koszt dofinansowania z budŜetu województwa w roku 2007
wynosi 60.000 zł. Współczynnik zgonów z powodu raka jelita grubego w roku 2001
był najwyŜszy w Polsce i wynosił 18 na 100 tys. ludności, natomiast w województwie
lubelskim gdzie wskaźnik ten był najniŜszy wynosił 10 na 100 tys. ludności. Celem
programu jest obniŜenie umieralności z powodu chorób nowotworowych poprzez
zwiększenie świadomości zdrowotnej społeczeństwa.
4. Regionalny Program Wczesnego Wykrywania Nowotworów Skóry
Koordynatorem programu jest
prof.dr hab.n.med. Waldemar Placek – konsultant
krajowy w dziedzinie dermatologii, realizatorem - Katedra i Klinika Dermatologii
Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy. Populacja objęta programem
w 2007 r. to
3060 mieszkanców
(miasto Chełmno, gminy Grudziądz, Stolno,
Lisewo, Kijewo Królewskie, Chełmno, Papowo Biskupie, Unisław, Golub- Dobrzyń,
powiat nakielski i golubsko – dobrzyński). Kwota dofinansowania w roku 2007 z
budŜetu województwa wynosi 78.600 zł. W województwie kujawsko-pomorskim w
latach 1992-2001 na nowotwory skóry
zachorowało 2481 osób, w tym 1250
męŜczyzn i 1231 kobiet. Na czerniaka natomiast zachorowały 632 osoby, w tym 327
męŜczyzn i 305 kobiet. Na przestrzeni lat 2000-2002 r. w woj. kujawsko-pomorskim
obserwujemy wzrost liczby zachorowań na czerniaka skóry oraz na inne nowotwory
złośliwe skóry. Program przyczyni się
do zwiększenia wczesnej wykrywalności
nowotworów skóry, co da szansę całkowitego wyleczenia oraz do zwiększenia
25
świadomości zdrowotnej mieszkańców województwa w zakresie nowotworów skóry i
odpowiedniego zabezpieczania jej przed promieniowaniem słonecznym. Program
pozwoli równieŜ obniŜyć koszty związane z leczeniem nowotworów skóry.
Przedmiotem projektu są działania edukacyjne i badania przesiewowe.
1.14. Cel nr 16: Stworzenie warunków umoŜliwiających osobom niepełnosprawnym
włączenie się lub całkowity powrót do czynnego Ŝycia
♦ „Bariery architektoniczne w dostępie do przychodni w Janowcu Wielkopolskim” – autor
projektu – Wanda Usowska – SP ZOZ w Janowcu Wielkopolskim. Celem projektu jest
ułatwienie pacjentom starszym oraz niepełnosprawnym wejście do Przychodni oraz
poruszanie się po niej bez pomocy osoby drugiej. W ramach realizacji projektu
zaprojektowano budowę windy z dojazdem dla osób na wózku inwalidzkim i matek z
dziećmi. Przewidziany koszt realizacji projektu to 326.693,91 zł. Źródła finansowania
dotychczas zrealizowanych działań to środki własne (9.760 zł).
♦ „Program profilaktyczny zapobiegania wadom postawy – JeŜyk” – autor projektu –
Jolanta Kowalska – Szkoła Podstawowa w Lubiewie. Celem projektu jest zmniejszenie
wad postawy u dzieci z Szkoły Podstawowej w Lubiewie. Projektem objętych zostało 100
uczniów z klas 0-IV. Przeprowadzane były 1 raz w tygodniu zajęcia z gimnastyki
korekcyjnej oraz zajęcia edukacyjne z rodzicami. Organizowano wyjazdy na basen 2 razy
w miesiącu po 1,5 godz., wycieczki piesze, rowerowe, wyjazdy na ścieŜki zdrowia. Źródła
finansowania projektu – budŜet gminy, budŜet państwa (projekt: Szkoła Marzeń).
♦ „Wady postawy u dzieci i młodzieŜy środowiska wiejskiego w gminie Śliwice” – autor
projektu – Maria Kelsz – SP ZOZ w Śliwicach. Celem projektu było zmniejszenie
skutków niepełnosprawności spowodowanej wadami postawy, wczesne wykrywanie i
korygowanie wad postawy u dzieci oraz zwiększenie świadomości zdrowotnej w szkole i
rodzinie. Program skierowano do dzieci i młodzieŜy w wieku 5 – 16 lat. W ramach
realizacji projektu przeprowadzano badania kwalifikacyjne i konsultacyjne specjalistyczne
przez lekarza rehabilitanta, zajęcia z gimnastyki korekcyjnej oraz zakupiono sprzęt
rehabilitacyjny. Planowana jest kontynuacja projektu ze względu na potrzeby środowiska i
widoczne efekty realizacji tego projektu szczególnie w środowisku wiejskim. Źródła
finansowania projektu – samorząd gminy, środki własne.
26
♦ „Schorzenia narządu ruchu i wady postawy u dzieci w wieku przedszkolnym - Rosnę
zdrowo” – autor projektu – Aleksandra Szlendak – Przedszkole Miejskie nr 2 im. Jana
Brzechwy w Toruniu. Celem projektu jest wczesne wykrywanie wad postawy i narządu
ruchu u dzieci w wieku 3-6 lat, upowszechnienie kultury fizycznej i masowego sportu w
celu zapobiegania wadom postawy oraz zwiększenie świadomości rodziców na temat
znaczenia aktywności ruchowej, właściwego odŜywiania i działań profilaktycznych
dotyczących kształtowania prawidłowej postawy ciała. W ramach realizacji projektu
podjęto następujące działania: przeprowadzono zajęcia z dziećmi z zakresu edukacji
prozdrowotnej w formie pogadanek, czytania literatury dziecięcej, organizowania
teatrzyków; prowadzono zabawy i ćwiczenia poranne oraz inne formy aktywności
ruchowej przy muzyce z wykorzystaniem Metody Batti Strauss i logorytmiki;
dostosowano wyposaŜenie sali do wzrostu dzieci; dla rodziców zorganizowano pokazowe
bloki aktywności dzieci i nauczyciela dotyczące róŜnorodnych for aktywności ruchowej;
organizowano poradnictwo dla rodziców z zakresów problematyki zdrowotnej w gazetce
przedszkolnej „Brzechwolandia”; dla nauczycieli zorganizowano zajęcia edukacyjne
dotyczące profilaktyki i korekcji wad postawy; nawiązano współpracę z lekarzem
ortopedą, rehabilitantem i instruktorem gimnastyki korekcyjnej. Źródła finansowania
projektu – budŜet przedszkola.
zakresie wad postawy u dzieci i młodzieŜy”. Wyłoniono następującego realizatora zadania:
•
Stowarzyszenie Pomocy na Rzecz Rodzin z Nowej Wsi Wielkiej, które zrealizowało
zadanie pn. „Edukacja w zakresie wad postawy u dzieci i młodzieŜy” –
zorganizowany został kurs doskonalenia zawodowego dla 43 pielęgniarek
podstawowej opieki zdrowotnej z terenu województwa kujawsko – pomorskiego oraz
spotkania środowiskowe dla rodziców, w których uczestniczyły 143 osoby. Koszt
dofinansowania zadania z budŜetu województwa wynosił 15.791 zł
27
1.15. Cel nr 17: Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym
♦ „Niewłaściwe postępowanie poekspozycyjne w sytuacjach naraŜenia na zakaŜenia
krwiopochodne wśród pracowników medycznych jednostek lecznictwa zamkniętego w
Toruniu” autor projektu – ElŜbieta Strawińska – Wojewódzki Szpital ObserwacyjnoZakaźny w Toruniu. Celem projektu jest wiarygodna rejestracja zdarzeń ekspozycji
zawodowej na zakaŜenia krwiopochodne wśród pracowników medycznych (HBV, HCV,
HIV) oraz właściwe postępowanie poekspozycyjne a takŜe ograniczenie ryzyka
ekspozycji zawodowej na w/w zakaŜenie. Program skierowano do pracowników zakładów
opieki zdrowotnej w Toruniu. W ramach realizacji projektu zorganizowano spotkanie z
przedstawicielami Powiatowej i Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej oraz
szkolenia dla pracowników medycznych. Źródła finansowania projektu – NFZ, Krajowe
Centrum ds. AIDS, Urząd Miasta Torunia
1.16. Cel nr 18: Intensyfikacja profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia u dzieci,
młodzieŜy oraz kobiet cięŜarnych
•
„Zdrowe zęby mam bo o nie dbam” – autorki projektu – Katarzyna Brzuskniewicz,
BoŜena Papierkiewicz - Przedszkole Miejskie nr 2 im. Jana Brzechwy w Toruniu.
Celem głównym projektu było zmniejszenie występowania próchnicy zębów u dzieci
3-6 letnich z Przedszkola Miejskiego nr 2 w Toruniu. Cele szczegółowe to:
zwiększenie świadomości dzieci i rodziców w zakresie prawidłowej higieny jamy
ustnej, nabycie umiejętności praktycznych w zakresie prawidłowego mycia zębów,
objęcie opieką stomatologiczną dzieci w wieku przedszkolnym, prowadzenie
systematycznej fluoryzacji zębów w grupie dzieci 5-6 letnich. W ramach realizacji
programu zorganizowano spotkania z lekarzem stomatologiem, wycieczki do gabinetu
stomatologicznego, wykorzystano literaturę dziecięcą, organizowano przedstawienia
teatralne w propagowaniu higieny jamy ustnej, zorganizowano pokaz filmów
edukacyjnych, przeprowadzano systematyczną fluoryzację zębów w grupie dzieci 5-6
28
letnich, dla rodziców opracowano ulotkę informacyjną dotyczącą realizowanego
programu, przeprowadzono wśród rodziców ankietę pt. „Jak dbać o zęby swojego
dziecka”. Program finansowany był z budŜetu miasta Torunia
W ramach inwestycji w ochronie zdrowia w Wojewódzkiej Przychodni Stomatologicznej w
Bydgoszczy
zakupiono 3 unity stomatologiczne, fotele stomatologiczne,
skaler
piezoelektryczny, unit implantologiczny. Kwota dofinansowania z budŜetu województwa
wynosiła 299.812 zł
29
Rozdział 2.
Działania podejmowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
2.1 Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia.
2.1.1. Program profilaktyki przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.
CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU
1. Cel główny:
ograniczenie zachorowalności, inwalidztwa i umieralności z powodu POChP poprzez
kompleksowe działania edukacyjno-diagnostyczne i terapeutyczne w grupach wysokiego
ryzyka.
2. Cele pośrednie:
1) upowszechnienie wiedzy o POChP, czynnikach jej ryzyka oraz zdrowotnych
i społecznych skutkach choroby,
2) wdroŜenie taniej i skutecznej metody badań przesiewowych, wykrywających POChP
w grupach ryzyka,
3) realizowanie programu edukacji antytytoniowej i leczenie nałogu palenia u osób
zagroŜonych i chorych na POChP,
4) diagnozowanie i leczenie chorych na POChP wg przyjętego algorytmu postępowania,
5) przeprowadzenie specjalistycznej diagnostyki róŜnicowej u osób mających objawy
kliniczne a nie spełniających kryteriów rozpoznania stadium POChP,
6) zwiększenie skuteczności wykrywania wczesnych stadiów POChP przez lekarzy POZ
i rodzinnych oraz właściwe kwalifikowanie pacjentów do leczenia specjalistycznego,
7) zmniejszenie liczby hospitalizowanych z powodu późno wykrytej POChP,
8) obniŜenie kosztów leczenia chorych na POChP,
9) zmniejszenie liczby rent inwalidzkich, przyznawanych z powodu rozwiniętej POChP,
10) włączenie lekarzy POZ i rodzinnych do aktywnej profilaktyki POChP wśród swoich
podopiecznych.
30
SPOSÓB REALIZACJI DZIAŁAŃ NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH
REALIZACJI PROGRAMU.
1. Tryb zapraszania do Programu.
Dla osiągnięcia zamierzonych celów optymalny jest system zaproszeń imiennych,
prowadzony przy współudziale samorządu lokalnego, uzupełniony o akcję medialną
(informacje m.in. w internecie, prasie, radiu, telewizji).
2. Populacja objęta Programem:
1) Program adresowany jest w szczególności do kobiet i męŜczyzn pomiędzy 40 a 65 rokiem
Ŝycia, którzy nie mieli wykonanych badań przesiewowych w ramach programu
profilaktyki POChP w ciągu ostatnich 36 miesięcy (przy określaniu wieku naleŜy wziąć
pod uwagę rok urodzenia).
2) Do włączenia do programu kwalifikują się palacze:
a) czynni,
b) byli (z wywiadem więcej niŜ 10 paczkolat palenia),
c) bierni (w dzieciństwie)
u których występują: przeziębienia - kilka razy w roku
ostre zapalenie oskrzeli - kilka razy w roku
kaszel
duszność podczas przeziębień, małego i duŜego wysiłku
uprzednie rozpoznanie rozedmy, przewleklego zapalenia oskrzeli lub POChP
nie poparte wynikiem badania spirometrycznego.
3) Programem mogą być objęci świadczeniobiorcy w wieku 40-65 lat nigdy nie palący,
ale mający objawy typowe dla POChP – kaszel i duszność podczas wysiłku.
Kryteria wykluczające:
Programem nie mogą być objęci świadczeniobiorcy, u których juŜ wcześniej zdiagnozowano
przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (lub przewlekłe zapalenie oskrzeli lub rozedmę),
a rozpoznanie było potwierdzone badaniem spirometrycznym.
3. Świadczenia zdrowotne na poszczególnych etapach realizacji Programu.
1) porada na etapie badań podstawowych obejmuje:
a) zarejestrowanie przez świadczeniodawcę świadczeniobiorców, którzy zgłoszą się do
Programu na podstawie imiennego zaproszenia lub bez skierowania,
b) zapoznanie świadczeniobiorcy z załoŜeniami Programu przez przeszkoloną pielęgniarkę
31
c) wypełnienie ankiety,
d) wykonanie badania spirometrycznego,
e) przeprowadzenie badania fizykalnego przez lekarza i wypełnienie Karty badania
lekarskiego,
f) porada antynikotynowa dla palących papierosy
g) kwalifikacja do grupy ryzyka z zaleceniem ponownego zgłoszenia się do Programu po 36
miesiącach w razie kontynuacji palenia lub skierowanie świadczeniobiorcy do dalszego
postępowania
h) wszyscy świadczeniobiorcy z nieprawidłowym wynikiem badania spirometrycznego
kierowani są do Etapu badań pogłębionych.
2) porada na etapie badań pogłębionych obejmuje:
a) zarejestrowanie świadczeniobiorcy skierowanego przez realizatora Etapu badań
podstawowych Programu,
b) wykonanie badania spirometrycznego, w przypadku potwierdzenia nieprawidłowego
wyniku spirometrii – wykonanie spirometrycznej próby rozkurczowej.
c) badanie podmiotowe i przedmiotowe, pogłębione o wywiad dotyczący palenia tytoniu,
d) porada antynikotynowa,
e) ocena informacji o pacjencie, zebranych w obu etapach Programu, celem potwierdzenia
lub wykluczenia rozpoznania POChP,
f) udokumentowanie w Karcie konsultacji specjalistycznej, rozpoznania postawionego na
etapie badań pogłębionych i zaleceń co do dalszego postępowania;
3) organizacja udzielania świadczeń:
a) świadczeniodawca realizujący etap badań podstawowych zapewnia (np. na podstawie
umowy podwykonawczej) i finansuje (w ramach przyznanych na ten cel środków
finansowych) konsultację specjalistyczną na etapie badań pogłębionych,
b) liczba porad na etapie badań pogłębionych powinna stanowić 30- 40 % liczby porad
wykonanych na etapie badań podstawowych;
4) dokumentacja realizacji Programu:
Świadczeniodawca zobowiązany jest do prowadzenia elektronicznej dokumentacji realizacji
Programu w oparciu o narzędzie udostępnione przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
ŹRÓDŁO FINANSOWANIA
Środki własne Narodowego Funduszu Zdrowia
32
2.2. Usprawnienie wczesnej diagnostyki i czynnej opieki nad osobami z
ryzykiem rozwoju niedokrwiennej choroby serca.
2.2.1. Program profilaktyki chorób układu krąŜenia
1. Cel główny:
obniŜenie o ok. 20 % zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu
krąŜenia populacji objętej programem poprzez wczesne wykrywanie, redukcję
występowania i natęŜenia czynników ryzyka.
2.
Cele pośrednie
1) zwiększenie wykrywalności i skuteczności leczenia chorób układu krąŜenia,
2) wczesna identyfikacja osób z podwyŜszonym ryzykiem chorób układu krąŜenia,
3) promocja zdrowego stylu Ŝycia: niepalenia, prawidłowego odŜywiania się,
aktywności fizycznej.
SPOSÓB REALIZACJI DZIAŁAŃ W RAMACH PROGRAMU
1. Tryb zapraszania do Programu
Dla osiągnięcia zamierzonych celów optymalny jest system zaproszeń imiennych,
prowadzony przy współudziale samorządu lokalnego, uzupełniony o akcję medialną
(informacje m.in. w internecie, prasie, radiu, telewizji).
2. Populacja objęta Programem
Program skierowany jest do świadczeniobiorców w wieku 35-55 lat (przy określaniu wieku
naleŜy wziąć pod uwagę rok urodzenia), którzy nie mieli wykonywanych badań objętych
Programem w ciągu ostatnich 36 miesięcy (ostateczny wybór grupy wiekowej objętej
programem zaleŜy od moŜliwości finansowych i organizacyjnych Płatnika).
-
w wywiadzie rozpoznana choroba układu krąŜenia.
33
3. Świadczenia zdrowotne w ramach realizacji Programu.
1) objęcie przez świadczeniodawcę Programem świadczeniobiorców, którzy zgłoszą się do
niego na podstawie zaproszenia imiennego lub bez skierowania,
2) przeprowadzenie wywiadu i wypełnienie I części Karty Badania Profilaktycznego,
3) wykonanie badań biochemicznych krwi (stęŜenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDLcholesterolu, HDL-cholesterolu, triglicerydów i poziomu cukru na czczo), pomiar
ciśnienia tętniczego krwi, określenie BMI,
4) ustalenie terminu wizyty u lekarza,
5) wpisanie wyników badań do Karty Badania Profilaktycznego,
6) przeprowadzenie badania przedmiotowego przez lekarza i ocena poszczególnych
czynników ryzyka,
7) zakwalifikowanie świadczeniobiorcy do odpowiedniej grupy ryzyka oraz ocena
globalnego ryzyka wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego w przyszłości,
8) uzyskany wynik zostaje zapisany w Karcie Badania Profilaktycznego,
9) edukacja świadczeniobiorcy: rozmowa, przekazanie materiałów zachęcających do zmiany
stylu Ŝycia na bardziej sprzyjający zdrowiu,
10) decyzja, co do dalszego postępowania.
4. Metody i narzędzia stosowane w Programie oraz dokumentacja realizacji Programu.
Programu w oparciu o narzędzie informatyczne udostępnione przez Narodowy Fundusz
Zdrowia.
2.3. Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności leczenia
nowotworów złośliwych szyjki macicy i sutka”
2.3.1. Program profilaktyki raka szyjki macicy
1. Cel główny:
34
1) zmniejszenie umieralności kobiet na raka szyjki macicy;
2) realizacja Programu ma obniŜyć wskaźnik umieralności z powodu raka szyjki macicy do
poziomu osiągniętego w przodujących w tym zakresie krajach Unii Europejskiej.
2. Cele pośrednie:
1) podniesienie poziomu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy;
2) wprowadzenie na terenie całego kraju standardu postępowania diagnostycznego opartego
przede wszystkim na następujących elementach:
• pobieraniu rozmazu szczoteczką jednorazową typu cyto - brush;
• przeprowadzaniu badań przez wyszkolonych cytotechników i patomorfologów;
• dokonywaniu oceny mikroskopowej w systemie Bethesda 2001
PROGRAMU
1. Tryb zapraszania do Programu
Dla osiągnięcia zamierzonych celów optymalny jest system imiennego zapraszania
świadczeniobiorców. Do chwili wprowadzenia skriningu populacyjnego w ramach
Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych akcję informacyjną o
Programie prowadzą świadczeniodawcy realizujący Program.
2. Populacja objęta Programem
Populacją objętą Programem profilaktyki i wczesnego wykrywania nowotworów szyjki
macicy jest populacja kobiet w wieku od 25 do 59 lat, (przy określaniu wieku naleŜy
wziąć pod uwagę rok urodzenia). Badania będą przeprowadzane 1 raz na 3 lata.
Biorąc pod uwagę z jednej strony wyniki badań naukowych wskazujące, Ŝe rak szyjki
macicy rozwija się od stadium przedinwazyjnego do stadium inwazyjnego ok. 5 – 10 lat, a
z drugiej fakt, Ŝe zmiany przedinwazyjne szyjki macicy obserwuje się począwszy od ok.
17-20 r.Ŝ. oraz badania epidemiologiczne, z których wynika, Ŝe szczyt zachorowań na tego
raka przypada w 4-5 dekadzie Ŝycia, badaniami profilaktycznymi powinna być objęta
populacja kobiet w wieku przede wszystkim od 25 do 59 lat. Oznacza to konieczność
objęcia programem ok. 8 mln kobiet.
Pacjentki leczone z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy po zakończeniu
kontroli onkologicznej (decyzję podejmuje lekarz prowadzący leczenie onkologiczne)
ponownie wracają do skriningu cytologicznego.
3. Świadczenia zdrowotne na poszczególnych etapach realizacji Programu
Świadczeniodawca zobowiązany jest do prowadzenia elektronicznej dokumentacji
realizacji Programu w oparciu o narzędzie informatyczne udostępnione przez Narodowy
Fundusz Zdrowia.
35
Porada na etapie podstawowym obejmuje:
1) zarejestrowanie kobiety z ustalonej grupy wiekowej, która zgłosi się do Programu,
2) przeprowadzenie wywiadu i wypełnienie ankiety o stanie zdrowia pacjentki,
3) pobranie materiału do badania przy uŜyciu jednorazowego wziernika i szczoteczki typu
cyto – brush,
4) rozprowadzenie pobranego materiału na całej powierzchni szkiełka podstawowego i jego
utrwalenie (cytofix lub alkohol 96%),
5) edukacja w zakresie prewencji nowotworu szyjki macicy,
6) wysłanie pobranego materiału wraz z wypełnioną ankietą do pracowni diagnostycznej
wyłonionej w drodze postępowania poprzedzającego zawarcie umów na realizację Etapu
diagnostyki cytologicznej programu,
7) przekazanie pacjentce wyniku badania i decyzja, co do dalszego postępowania:
•
zalecenie ponownego zgłoszenia się na badanie po trzech latach w przypadku
prawidłowego wyniku i braku czynników ryzyka;
•
zalecenie wcześniejszego badania cytologicznego (po 12 miesiącach) w
ramach Programu w uzasadnionych przypadkach, w szczególności kobietom
zakaŜonym wirusem HIV, przyjmującym leki immunosupresyjne, zakaŜone
HPV - typem wysokiego ryzyka;
•
skierowanie do odpowiedniej placówki realizującej świadczenia zdrowotne
w ramach etapu pogłębionej diagnostyki Programu, jeŜeli konieczna jest
weryfikacja wstępnego rozpoznania.
Procedura diagnostyczna obejmuje:
1) wykonanie oceny mikroskopowej materiału cytologicznego przesłanego przez realizatora
etapu podstawowego Programu,
2) wynik badania musi być opisany w systemie Bethesda 2001 oraz uzupełniająco w systemie
Papanicolau.
3) przesłanie wyniku badania do poradni, w której pobrano materiał,
4) komputerowa archiwizacja wyników i zbiorcze opracowanie danych statystycznych,
5) prowadzenie elektronicznej bazy danych badanych kobiet i wyników badań.
Etap pogłębionej diagnostyki
1) zarejestrowanie (wprowadzenie do bazy danych) kobiety skierowanej w ramach realizacji
etapu podstawowego Programu,
2) badanie kolposkopowe,
3) w przypadku zaistnienia wskazań do weryfikacji obrazu kolposkopowego – pobranie
celowanych wycinków do badania histopatologicznego,
4) badanie histopatologiczne pobranego w wyniku biopsji materiału,
36
5) postawienie rozpoznania na podstawie przeprowadzonych badań,
6) decyzja, co do dalszego postępowania (skierowanie na leczenie lub określenie terminu
kolejnego badania cytologicznego),
7) zgłaszanie do Regionalnego Rejestru Nowotworów wyników dodatnich na kartach
zgłoszenia nowotworu złośliwego Mz/N1-a z dopiskiem „S” (skrining),
8) prowadzenie elektronicznej bazy danych badanych kobiet i wyników badań.
2.4. Program profilaktyki raka piersi
1. Cel główny:
1) zmniejszenie umieralności kobiet z powodu raka piersi,
2) obniŜenie wskaźnika umieralności z powodu raka sutka do poziomu osiągniętego
w przodujących w tym zakresie krajach Unii Europejskiej.
2. Cele pośrednie:
1) podniesienie poziomu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka sutka,
2) wdroŜenie populacyjnego skriningu w ramach programu aktywnej profilaktyki raka sutka,
3) zwiększenie odsetka nowotworów sutka wykrywanych w najwcześniejszym stadium
zaawansowania klinicznego – gwarancja najlepszych wyników leczenia,
4) zmniejszenie kosztów leczenia ponoszonych przez NFZ poprzez zmniejszenie liczby
kobiet z zaawansowanymi zmianami nowotworowymi piersi,
5) zwiększenie odsetka wyleczeń,
6) wprowadzenie na terenie całego kraju zasad postępowania diagnostycznego.
REALIZACJI PROGRAMU
37
Dla osiągnięcia zamierzonych celów optymalny jest system imiennego zapraszania
świadczeniobiorców. Do chwili wprowadzenia skriningu populacyjnego w ramach
Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych akcję informacyjną o
Programie prowadzą świadczeniodawcy realizujący Program.
Populacją objętą programem profilaktyki i wczesnego wykrywania raka sutka jest
populacja kobiet w wieku od 50 do 69 lat (przy określaniu wieku naleŜy wziąć pod
uwagę rok urodzenia), spełniających jedno z poniŜszych kryteriów:
1) nie miały wykonywanej mammografii w ciągu ostatnich 24 miesięcy,
2) otrzymały w ramach realizacji programu profilaktyki raka piersi w roku 2006
pisemne wskazanie do wykonania ponownego badania mammograficznego po
upływie 12 miesięcy.
Programem nie mogą być objęte kobiety, u których juŜ wcześniej zdiagnozowano zmiany
nowotworowe o charakterze złośliwym w piersi.
Zdrowia.
Na etapie podstawowym.
1) porada profilaktyczna w ramach realizacji etapu podstawowego Programu obejmuje:
a) przeprowadzenie wywiadu i wypełnienie ankiety,
b) badanie mammograficzne : 2 x 2 zdjęcia mammograficzne wraz z opisem
c) sporządzenie Karty badania mammograficznego w formie elektronicznej
d) decyzja dotycząca dalszego postępowania w zaleŜności od wyniku badania
potwierdzona pisemnie,
•
kobiety z nieprawidłowym wynikiem badania, zostaną skierowane z pracowni
mammograficznej do świadczeniodawcy realizującego etap pogłębionej diagnostyki,
przy czym termin badania powinien zostać uzgodniony (np. telefonicznie)
w momencie wystawienia skierowania, a okres oczekiwania nie moŜe przekraczać 30
dni.
Na etapie pogłębionej diagnostyki:
1) porada lekarska, stanowiąca cykl zdarzeń, obejmująca badanie fizykalne, skierowanie na
niezbędne badania w ramach realizacji Programu, ocenę wyników przeprowadzonych
38
badań i postawienie rozpoznania, wyniki badań dokumentowane są w Karcie badań
dodatkowych,
2) mammografia uzupełniająca i/lub
3) USG piersi (decyzję o wykonaniu badania podejmuje lekarz, biorąc pod uwagę m.in.:
wynik mammografii, wynik badania palpacyjnego, strukturę gruczołu sutkowego,
stosowanie hormonalnej terapii zastępczej, konieczność zróŜnicowania między guzem
litym a torbielą sutka),
4) biopsja cienkoigłowa / gruboigłowa pod kontrolą technik obrazowych z badaniem
cytologicznym/histopatologicznym pobranego materiału w przypadku nieprawidłowości
stwierdzonych w badaniu USG,
5) decyzja, co do dalszego postępowania potwierdzona wystawieniem skierowania na dalszą
diagnostykę lub leczenie do świadczeniodawcy posiadającego umowę z NFZ
w odpowiednich dla schorzenia rodzajach świadczeń,
6) prowadzenia elektronicznej bazy danych badanych kobiet i wyników badań,
7) zgłaszania wykrytego nowotworu piersi do regionalnego rejestru nowotworów na karcie
zgłoszenia nowotworu złośliwego Mz/N-1a z dopiskiem „s”.
2.5. Program wczesnej diagnostyki i leczenia jaskry
1. Cel główny:
zwiększenie wczesnego wykrywania jaskry w populacji polskiej oraz zwiększenie
moŜliwości specjalistycznej opieki nad pacjentem z rozpoznaną jaskrą,
realizacja programu ma wyznaczyć wskaźnik ślepoty w Polsce z powodu jaskrowego zaniku
nerwu wzrokowego i w perspektywie zapewnić jego obniŜenie.
2. Cele pośrednie:
1) podniesienie poziomu wiedzy w społeczeństwie na temat objawów i leczenia jaskry,
2) wdroŜenie populacyjnego skriningu w ramach programu wczesnej diagnostyki jaskry,
3) współudział i inspiracje w zakresie tworzenia organizacji pacjentów chorych na jaskrę,
4) współpraca lekarzy okulistów prowadzących pacjentów z jaskrą ze specjalistami,
z innych dziedzin: kardiologami, diabetologami, reumatologami, itp. oraz
kompleksowa opieka nad pacjentem i leczenie chorób ogólnoustrojowych,
5) zmniejszenie kosztów leczenia ponoszonych przez NFZ poprzez zmniejszenie liczby
39
chorych z zaawansowanymi zmianami wymagającymi przewlekłego leczenia
i hospitalizacji,
6) wprowadzenia na terenie całego kraju standardu postępowania diagnostycznego.
REALIZACJI PROGRAMU
Zaproszenie do udziału w programie nastąpi na podstawie akcji informacyjnej na
stronach internetowych NFZ i ogłoszeń u świadczeniodawców realizujących program,
ewentualnie uzupełnionej przez informacje w mediach i prasie.
Populacją objętą programem wczesnego wykrywania jaskry są świadczeniobiorcy w wieku
powyŜej 35 roku Ŝycia (przy określaniu wieku naleŜy wziąć pod uwagę rok urodzenia).
Programem nie mogą być objęci świadczeniobiorcy, którzy są diagnozowani w kierunku
jaskry, lub u których juŜ wcześniej zdiagnozowano jaskrę.
Świadczeniodawca zobowiązany jest do prowadzenia elektronicznej dokumentacji
realizacji Programu w oparciu o narzędzie informatyczne udostępnione przez Narodowy
Fundusz Zdrowia.
1) porada na etapie I obejmuje:
a) zarejestrowanie świadczeniobiorcy z wprowadzeniem jego danych do rejestru
uczestników Programu,
b) przeprowadzenie wywiadu i wypełnienie ankiety,
c) edukacja zdrowotna w zakresie profilaktyki i objawów jaskry,
d) badanie okulistyczne przedniego i tylnego odcinka gałki ocznej z dokładną,
stereoskopową oceną tarczy nerwu wzrokowego - przeprowadzone przez lekarza
okulistę,
e) badanie ciśnienia śródgałkowego- metodą tonometrii aplanacyjnej Goldmana lub
tonometrii impresyjnej Schotza (zalecane takŜe wykonanie pomiaru centralnej
grubości rogówki),
f) badanie kata przesączania- gonioskopia przy uŜyciu trójlustra Goldmana,
40
g) decyzja, co do dalszego postępowania (wpisana do ankiety):
•
zalecenie ponownego zgłoszenia się na badanie po 24 miesiącach w przypadku
prawidłowego wyniku badania i braku czynników ryzyka,
•
zalecenie ponownego zgłoszenia się na badanie po 12 miesiącach w przypadku
zaistnienia czynników ryzyka opisanych w Programie,
•
skierowanie osób z nieprawidłowym wynikiem badania (wraz z kopią ankiety)
do placówki realizującej II etap Programu.
2) porada na etapie II obejmuje:
a) zarejestrowanie świadczeniobiorcy skierowanego z Etapu I Programu (z
zastrzeŜeniem, Ŝe czas oczekiwania na poradę nie moŜe być dłuŜszy niŜ 30 dni,
chyba Ŝe świadczeniobiorca poprosi o inny termin),
b) badanie okulistyczne przedniego i tylnego odcinka gałki ocznej z dokładną,
stereoskopową oceną tarczy nerwu wzrokowego - przeprowadzone przez lekarza
okulistę,
c) badanie ciśnienia śródgałkowego- metodą tonometrii aplanacyjnej Goldmana lub
tonometrii impresyjnej Schotza (zalecane takŜe wykonanie pomiaru centralnej
grubości rogówki),
d) komputerowe badanie pola widzenia- skriningowe, w zakresie 30 stopni obu oczu,
e) wykonanie
jednego
z
badań
diagnostycznych
w
zakresie
skaningowej
oftalmoskopii laserowej: HRT lub GDx lub TOPSS lub OCT,
f) decyzja dotycząca dalszego postępowania (wdroŜenie odpowiedniego leczenia w
razie potrzeby oraz ewentualne skierowanie do dalszego leczenia) w zaleŜności od
wyniku badania potwierdzona pisemnie,
wraz ze skierowaniem do dalszego leczenia (w ramach ambulatoryjnej opieki
specjalistycznej
lub
leczenia
szpitalnego)
pacjent
otrzymuje
kopię
dokumentacji medycznej sporządzonej w ramach programu .
2.6. Program badań prenatalnych
1. Cel główny:
41
a. umoŜliwienie wczesnej identyfikacji ryzyka wad (testy biochemiczne) i
wczesnego rozpoznania wad płodu (USG),
b. zwiększenie dostępności badań prenatalnych w Polsce.
2. Cele pośrednie:
1) opracowanie systemu organizacyjnego badań prenatalnych w naszym kraju,
2) opracowanie algorytmów postępowania w nieinwazyjnych i inwazyjnych badaniach
prenatalnych,
3) profilaktyka chorób dziedzicznych w rodzinach wysokiego ryzyka genetycznego
(badania molekularne i poradnictwo genetyczne).
REALIZACJI PROGRAMU
1. Tryb włączania do Programu.
Wymagane jest skierowanie do Programu, zawierające informacje o wskazaniach do objęcia
Programem, wystawione przez lekarza prowadzącego ciąŜę.
Do włączenia do Programu uprawnione są kobiety w ciąŜy, spełniające co najmniej jedno
z poniŜszych kryteriów:
1) wiek matki powyŜej 35 lat;
2) wystąpienie w poprzedniej ciąŜy aberracji chromosomowej płodu lub dziecka;
3) stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u cięŜarnych
lub u ojca dziecka;
4) stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą
uwarunkowaną monogenetycznie lub wieloczynnikową;
5) stwierdzenie w czasie ciąŜy nieprawidłowego wyniku badania USG i/lub badań
biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady
płodu.
1) Badania nieinwazyjne:
a) badanie USG płodu wykonane zgodnie ze standardami Sekcji USG Polskiego
Towarzystwa Ginekologicznego – przewidzianych dla tego badania. Pierwsze badanie
42
USG powinno wykonać się pomiędzy 11-a 13 (+6 dni) tygodniem ciąŜy, kiedy
wymiar CRL wynosi 45 – 84 mm, kolejne badanie USG wykonuje się pomiędzy 18 a
23 tygodniem ciąŜy,
b) badania biochemiczne (oznaczenia w surowicy krwi):
•
PAPP-A – osoczowe białko ciąŜowe A,
•
Β-hCG – wolna gonadotropina kosmówkowa (podjednostka beta),
•
AFP – alfa fetoproteina,
•
Estriol – wolny estriol,
2) komputerowa ocena ryzyka choroby płodu na podstawie testów przesiewowych;
3) decyzja o włączeniu pacjentki do dalszych etapów postępowania diagnostycznego (badania
inwazyjne w przypadku wyraŜenia przez nią zgody);
4) porada genetyczna obejmująca m. in. wywiad lekarski z uwzględnieniem wywiadu
genetycznego, ocenę i interpretację wyników wykonanych badań oraz decyzję, co dalszego
postępowania;
5) procedury inwazyjne w diagnostyce prenatalnej:
a) biopsja trofoblastu – polega na pobraniu pod kontrola USG fragmentu kosmówki
do badań genetycznych, termin wykonania: od ok. 11 tygodnia ciąŜy,
b) amniopunkcja - termin wykonania: ok. 15-22 tydzień ciąŜy, wykonywana pod kontrolą
USG w celu uzyskania płynu owodniowego zawierającego komórki płodu, uzyskany
w
wyniku
zabiegu
materiał
poddawany
jest
badaniom
biochemicznym
i cytogenetycznym,
c) kordocenteza - wykonywana w wyselekcjonowanych przypadkach, zwykle po 18
tygodniu ciąŜy, celem zabiegu jest uzyskanie krwi płodu dla przeprowadzenia badań
cytogenetycznych;
6) badania genetyczne, które obejmują:
- hodowlę komórkową,
- wykonywanie preparatów do analizy cytogenetycznej (techniki prąŜkowe),
- analizę mikroskopową chromosomów,
- analizę FISH (hybrydyzacja In situ z wykorzystaniem fluorescencji),
- analizę DNA w przypadkach chorób monogenicznych,
- cytogenetyczne badania molekularne;
43
Zdrowia
44
Rozdział 3.
Działania i interwencje programowe realizowane przez pion Oświaty
Zdrowotnej Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego
REALIZACJA INTERWENCJI PROGRAMOWYCH
3.1. Programy krajowe
3.1.1. „Radosny Uśmiech - Radosna Przyszłość”
Cel
• podniesienie odpowiedzialności wśród dzieci za higienę jamy ustnej
• zachęcenie rodziców do współdziałania z dziećmi na rzecz prawidłowej higieny jamy
ustnej
• dostarczenie wiedzy nt. zdrowia jamy ustnej
• wyrobienie nawyków higienicznych od najmłodszych lat
Adresat
dzieci klas II szkoły podstawowej
Zasadnicze działania
• w ramach realizacji programu Radosny Uśmiech – Radosna Przyszłość” podjęto
współpracę z miejskimi i gminnymi zespołami oświaty w celu przekazania informacji
o rozpoczęciu kolejnej edycji programu w szkołach podstawowych oraz w celu
pozyskania niezbędnych danych liczbowych
• przeprowadzono spotkania z władzami samorządowymi w celu wsparcia działań
programowych
• przeprowadzono 16 szkoleń dla szkolnych realizatorów programu (28 placówek,
43 uczestników) połączonych z dystrybucją materiałów edukacyjnych
• przeprowadzono 345 narad ze szkolnymi realizatorami programu (470 placówek,
837 uczestników) połączonych z dystrybucją materiałów edukacyjnych
• podjęto współpracę z lokalnymi mediami w celu nagłośnienia programu
• przeprowadzono 420 wizytacji w szkołach podstawowych w ramach nadzorowania
programu.
Działania wzmacniające program
PSSE Toruń
Zespół pedagogów ze Szkoły Podstawowej Nr 33 w Toruniu we współpracy z PSSE
w Toruniu w ramach działań wzmacniających program zainicjował i koordynował
międzyszkolny konkurs pt. „Piękny uśmiech mam, bo o zęby dbam”. Konkurs odbył się
10 kwietnia 2006 r. Celem konkursu było utrwalenie wiedzy z zakresu higieny jamy
ustnej, zachęcenie dzieci do codziennej higieny jamy ustnej, kształtowanie nawyku
zdrowego odŜywiania się oraz rozwijanie kreatywności, samodzielności i współpracy
w grupie. W konkursie brało udział 6 trzyosobowych zespołów z 6 szkół podstawowych
w Toruniu. Zespoły rywalizowały ze sobą w róŜnych kategoriach (plastyczna, turniej
45
wiedzy). Konkurs trwał 4 godziny. Nad prawidłowym przebiegiem konkursu czuwali
pracownicy Sekcji OZ i PZ PSSE w Toruniu. Dzieci wykazały wyjątkowe
zaangaŜowanie we wszystkich etapach konkursu. WyróŜnione zespoły otrzymały
nagrody rzeczowe ufundowane przez PSSE w Toruniu.
PSSE Mogilno
W bieŜącej edycji program przeprowadzono dodatkowo wśród 30 uczestników
Warsztatów Terapii Zajęciowej w Bielicach. Realizacja interwencji „Radosny Uśmiech
– Radosna Przyszłość” była jednym z elementów programu promocji zdrowia i
aktywizacji osób niepełnosprawnych realizowanego przez ta placówkę. Psycholog i
pielęgniarka przeprowadziły zajęcia edukacyjne na podstawie poradnika wykorzystując
pomoce do programu (bez szczoteczek i pasty, te akcesoria zostały zakupione przez
placówkę).
PSSE Lipno
Szkoła Podstawowa nr 3 w Lipnie zorganizowała piknik z okazji Dnia dziecka dla
dzieci
i rodziców podczas którego pracownik powiatowej stacji zaprezentował materiały
edukacyjne do realizacji programu oraz wykonał pokaz szczotkowania zębów. Ponadto
w w/w szkole oraz w Przedszkolu nr 4 w Lipnie pracownik oświaty zdrowotnej i
promocji zdrowia zainicjował konkurs plastyczny, na który opracował regulamin oraz
nawiązał kontakt z przedstawicielem PCK w celu uzyskania nagród dla laureatów
konkursu
(31 dzieci).
PSSE Bydgoszcz
Klub BSM „Arka” zorganizował festyn z okazji Dnia Dziecka (270 uczestników),
podczas którego pracownik oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia omówił zasady
higieny jamy ustnej oraz ogłosił konkurs „kredą po asfalcie”. W konkursie wzięło udział
190 dzieci. Podczas trwania festynu zaproszony przez pracownika oświaty zdrowotnej i
promocji zdrowia stomatolog, przy utworzonym wspólnie stoisku, dokonywał przeglądu
jamy ustnej oraz udzielał poradnictwa.
PSSE śnin
Firma „Lafarge” Cement w Bielawach zorganizowała imprezę dla mieszkańców
powiatu pn. „Dzień Bezpieczeństwa” (540 uczestników) podczas której pracownik
oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia miał wydzielone stoisko z materiałami
edukacyjnymi, przy którym udzielał porad i zajmował się dystrybucją ulotek o róŜnej
tematyce zdrowotnej.
PSSE Tuchola
Szkoła Podstawowa w Tucholi (naleŜąca do sieci szkół promujących zdrowie)
zorganizowała festyn, na którym pracownik oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia
zorganizował stoisko. Osobom zainteresowanym pracownik udzielał wskazówek
na temat higieny jamy ustnej, a 28 dzieciom rozdał kolorowanki na ten sam temat.
PSSE Rypin
Na podstawie regulaminu opracowanego przez pracownika oświaty zdrowotnej i promocji
zdrowia w Szkole Podstawowej w Rypinie przeprowadzono konkurs plastyczny pod
hasłem „Zdrowe zęby mam bo o nie dbam”. Dzieci wykonały prace plastyczne
tematycznie związane z realizowanym programem. Wszyscy uczestnicy konkursu
(80 dzieci) otrzymali dyplomy z podziękowaniem za udział w konkursie przygotowane
przez pracownika oraz nagrody ksiąŜkowe. Odbyła się wystawa pokonkursowa, aby
z pracami mogli się zapoznać uczniowie całej szkoły.
Liczba adresatów
• uczniowie II klas SP 23.283 / 23.630 – tj. 98,5 %
46
• rodzice uczniów objętych edukacją - 15.226
• uczniowie nie będący bezpośrednimi adresatami programu - 1.379
Liczba jednostek
• szkoły podstawowe 675 / 692 – tj. 97,5 %
Liczba wizytowanych jednostek
• 420 wizytacji / 675 jednostek realizujących program – tj. 62,2% wizytowanych
jednostek
3.1.2. „Program Pierwotnej Profilaktyki Wrodzonych Wad Cewy Nerwowej”
Cel:
• upowszechnienie w Polsce codziennego przyjmowania kwasu foliowego przez
dziewczęta i młode kobiety w wieku 16-24 lat
• przekazanie wiedzy dot. roli kwasu foliowego dla prawidłowego funkcjonowania
organizmu i zdrowia człowieka oraz w zapobieganiu wadom cewy nerwowej u płodu
Adresat:
• młodzieŜ szkół gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych i kobiety w wieku rozrodczym pacjentki poradni K.
Zasadnicze działania na poziomie wojewódzkim
• opracowanie harmonogramu działań na rok szkolny 2005 / 2006
• opracowanie listów intencyjnych skierowanych do dyrektorów zakładów pracy, władz
samorządowych,
właścicieli
salonów
fryzjersko-kosmetycznych;
pisma te podpisane przez PWIS w Bydgoszczy zostały przesłane do 19 PSSE jako
materiał wzmacniający działania koordynatora powiatowego
• organizacja debaty międzyśrodowiskowej z udziałem przedstawicieli 9 placówek
(władz samorządowych, placówek słuŜby zdrowia i zakładów pracy);
do wzięcia udziału w debacie zaproszono:
- Pełnomocnika Wojewody ds. Osób Niepełnosprawnych i Rodziny
- przedstawiciela Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego
- przedstawiciela Starostwa Powiatowego w Bydgoszczy
- Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Bydgoszczy
- Kujawsko-Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego – Dział Polityki Zdrowotnej
- przedstawicieli banków PKO BP S.A. i Banku PekaO S.A.
- zakład pracy UniLever Polska S.A. – przedstawiciel zakładowej słuŜby zdrowia;
debata odbyła się 4.09.2006 r. w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Bydgoszczy; zakończona została podpisaniem porozumienia zobowiązującego do
wsółpracy w ramach programu; szczegółowe informacje dotyczące w/w zostaną
opisane w sprawozdaniu za rok szkolny IX 2006-VI 2007 i przesłane do GIS-u
w lipcu 2007 r.
• opracowanie wstępnego projektu ulotki, która miała stanowić materiał informacyjnoedukacyjny skierowany głównie do odbiorcy dorosłego (zakłady pracy, placówki
słuŜby zdrowia, zakłady fryzjersko-kosmetyczne);
poniewaŜ partner programu Polfa Grodzisk zobowiązała się do zapewnienia
dostatecznej ilości materiałów informacyjno-edukacyjnych oraz ze względów
ekonomicznych, odstąpiono od pomysłu powielania ulotek dla potrzeb województwa
kujawsko-pomorskiego
• opracowanie wojewódzkiej prezentacji medialnej, na której przedstawiono: działania
prowadzone w ramach programu WCN od 1999r., statystyczne ujęcie programu,
aspekty medyczne i Ŝywieniowe w/w zagadnienia (materiał ten został zaprezentowany
47
w trakcie debaty z takŜe przekazany koordynatorom powiatowym programu do
wykorzystania na poziomie lokalnym)
• szkolenia- przeprowadzono 1 szkolenie dla nowozatrudnionych pracowników w 6
Powiatowych Stacjach Sanitarno-Epidemiologicznych; szkolenie prowadzone było
metodami warsztatowymi i obejmowało następujące zagadnienia:
- podstawowe informacje dla edukatora
- załoŜenia programu
- przygotowanie się przyszłych rodziców do poczęcia i urodzenia zdrowego dziecka
- kwas foliowy i jego rola w zapobieganiu WCN u dzieci
- ewaluacja programu
• narady – w roku szkolnym 2005 / 2006 przeprowadzono 3 narady dla koordynatorów
powiatowych, w ramach których przeprowadzono:
- podsumowania poszczególnych etapów działań
- prezentacje najciekawszych pomysłów realizowanych przez koordynatorów
powiatowych
- omówiono zalety współpracy z placówkami i instytucjami w ramach realizacji
programu na poziomie powiatowym
- omówiono trudności koordynatorów powiatowych w realizacji programu
- uzgadniano terminarz wszystkich działań z zakresu WCN realizowanych
w województwie kujawsko-pomorskim
• opracowanie formularza sprawozdawczego, który posłuŜył koordynatorom
powiatowym jako arkusz ewaluacji działań programowych na poziomie powiatowym
Zasadnicze działania na poziomie powiatowym
•
szkolenia dla edukatorów szkolnych, pracowników słuŜby zdrowia (średni personel
medyczny), kadry i pracowników zakładów pracy, przedstawicieli władz
samorządowych
•
narady dla realizatorów działań programowych: placówki oświatowowychowawcze, słuŜby zdrowia, zakłady pracy (właściciele i personel sklepów
owocowo-warzywnych,, salonów fryzjersko-kosmetycznych), pracownicy PSSE z
sekcji N.Hś, N.HP, którzy byli partnerami i sprzymierzeńcami programu
•
spotkania z władzami samorządowymi w sprawie wsparcia działań programowych;
PSSE (2) zorganizowały bezpośrednie spotkania z przedstawicielami lokalnych władz,
w ramach których przedstawiono cele i załoŜenia programowe i skierowano prośbę o
wsparcie działań poprzez umoŜliwienie korzystania z pomieszczeń będących w gestii
władz lokalnych (organizacja narad)
•
wystąpienia pisemne do władz samorządowych w sprawie wsparcia działań
programowych (pismo opracowane przez wojewódzkiego koordynatora programu,
podpisane
przez
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego
w
Bydgoszczy) – 2 PSSE
•
współpraca z lokalnymi mass-mediami; 5 PSSE przekazało mediom samodzielnie
opracowane informacje prasowe dotyczące roli i znaczenia kwasu foliowego
w zapobieganiu wadom cewy nerwowej u dzieci; 2 PSSE przekazały materiały
zaczerpnięte z internetu (ulotki i broszury przynaleŜne do programu)
•
współorganizacja imprez masowych, w ramach których prezentowano treści
programowe poprzez udzielanie bezpośrednich porad, rozdawnictwo materiałów
informacyjno-edukacyjnych, organizowanie mini quizów – 7 PSSE
•
pozyskanie sprzymierzeńców działań – 2 PSSE wystosowały pisma do parafii
rzymskokatolickich prowadzących nauki przedmałŜeńskie z prośbą o włączenie treści
WCN do programu zajęć
•
badania ankietowe:
48
- PSSE Nakło przed przystąpieniem do realizacji działań edukacyjnych na terenie
zakładu pracy, przeprowadziła wstępne badania ankietowe na własnym
kwestionariuszu; analiza materiału potwierdziła tezę wysuniętą przez koordynatora,
Ŝe wiedza kobiet w wieku rozrodczym na temat roli i znaczenia kwasu foliowego
w zapobieganiu WCN u dzieci jest niezadowalająca (co świadczy o potrzebie
kontynuacji działań programowych)
- PSSE Włocławek - we wszystkich 3 szkołach realizujących program po zakończeniu
działań edukacyjnych przeprowadzono ankietę ewaluacyjną wśród uczniów; w
badaniach wzięło udział 89 osób (18 chłopców i 71 dziewcząt); z ankiet wyciągnięto
następujące wnioski:
a) 75% badanych ocenia zajęcia jako bardzo interesujące
b) 94% ankietowanych odpowiedziało prawidłowo na pytanie „Co to jest kwas
foliowy ?”
c) 82% uczniów prawidłowo zakreśliło produkty bogate w kwas foliowy
d) na pytanie „Kiedy będziesz przyjmowała kwas foliowy ?” 25% uczniów
odpowiedziało, Ŝe w najbliŜszych dniach, a w przyszłości deklaruje się
przyjmować kwas foliowy 68% ankietowanych
Działania wzmacniające
• PSSE w Lipnie była organizatorem konkursu wiedzy pn. „Siedem kroków przed
poczęciem, czyli jak przygotować się do ciąŜy”
Adresat: pacjentki poradni „K” przy SP ZOZ
Przedmiotem konkursu był test wiedzy dotyczący problematyki okołociąŜowej (test
został pobrany ze strony internetowej IMiDz w Warszawie)
Liczba prac, które wpłynęły do organizatora – 46
Liczba prac nagrodzonych: 1 (nagroda ufundowana przez PPIS w Lipnie)
•
PSSE w Mogilnie przez cały okres letni prowadziła działania informacyjnoedukacyjne na terenie ośrodków wczasowych, wykorzystując do tego celu materiały
wizualno-informacyjne opracowane przez koordynatora powiatowego; działaniami
objęto 5 ośrodków wczasowych usytuowanych na terenie powiatu mogileńskiego
Liczba adresatów
• uczennice szkół gimnazjalnych
285 / 62.578 – tj. 0,4%
• uczennice szkół ponadgimnazjalnych
7.108 / 199.194 – tj. 3,5%
• uczennice szkół policealnych
35 / 5.208 – tj. 0,6%
ogółem: 7.428 / 266.980 – tj. 2,8%
Liczba jednostek
• szkoły gimnazjalne
3 / 366 – tj. 0,8 %
• szkoły ponadgimnazjalne
60 / 324 – tj. 15,6%
• szkoły policealne
1 / 25 – tj. 4%
• ZOZ:
- przychodnie publiczne i niepubliczne
33 / 741 – tj. 4,5%
- szpitale
2 / 40 – tj. 5%
49
• 91 wizytacji / 114 jednostek realizujących program – tj. 80% wizytowanych jednostek
w tym wizytowanych: 64 szkoły, 35 placówek zdrowia, 15 inne (sklepy, zakłady pracy)
3.1.3. Profilaktyka HIV/AIDS - Krajowy Program Zapobiegania ZakaŜeniom
HIV, Opieki nad śyjącymi z HIV i Chorymi na AIDS na lata 2004-2006
•
Cele
• ograniczenie rozprzestrzeniania zakaŜeń HIV w Polsce
Adresaci
• ogół społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem osób pracujących
w środowisku młodzieŜy, osób aktywnych seksualnie, osób o wysokim poziomie
zachowań ryzykownych, osób Ŝyjących z HIV, ich rodzin i bliskich
• zorganizowanie i przeprowadzenie 6 szkoleń dla MłodzieŜowych Liderów Zdrowia
w zakresie profilaktyki HIV/AIDSz bydgoskich szkół ponadgimnazjalnych; łącznie
w szkoleniu (prowadzonym w 80% metodami aktywnymi)uczestniczyło 70 osób –
uczniów 40 szkół ponadgimnazjalnych
• promowanie wśród nauczycieli i pedagogów szkolnych (ok. 50 nauczycieli
i pedagogów):
a) programu edukacyjno-wych. „Bez ryzyka” G. Węglarczyk
b) podręcznika „Zapobieganie HIV/AIDS i chorobom przenoszonym drogą płciową.
Edukacja młodzieŜy szkolnej”
narada z udziałem pracowników OZ WSSE w Bydgoszczy, Pełnomocnika Wojewody ds.
UzaleŜnień i HIV/AIDS, Kujawsko-Pomorskie Centrum Eduk. Nauczycieli
w Bydgoszczy dotycząca promocji podręcznika „Zapobieganie HIV/AIDS i chorobom
przenoszonym drogą płciową. Edukacja młodzieŜy szkolnej”
• kampania informacyjno-edukacyjna „AIDS – bądź świadomy i uświadomiony”
zorganizowana na terenie 4 szkół wyŜszych i 2 szkół policealnych przy współpracy
PTOZ O/T w Bydgoszczy; pracownicy OZ WSSE organizowali wystawy plakatów,
udzielali informacji nt. funkcjonowania PKD oraz przekazywali zainteresowanym
wszelkie materiały informacyjne z zakresu profilaktyki HIV/AIDS; członkowie PTOZ
O/T w Bydgoszczy prowadzili punkty informacyjne; zakłada się, iŜ działaniami
kampanijnymi objęto około 68.000 osób
• szkolenie (metodami aktywnymi) nowozatrudnionych pracowników OZ z 7 PSSE
w zakresie profilaktyki HIV/AIDS zorganizowane w WSSE w Bydgoszczy
• akcje informacyjne w 2 biurach podróŜy na terenie powiatu inowrocławskiego;
w biurach tych zostały zorganizowane punkty ekspozycji materiałów informacyjnych;
zainteresowani klienci podczas wizyty w biurze otrzymywali pakiety materiałów
inf.-eduk. dot. problematyki HIV/AIDS; akcją objęto ok. 380 klientów
• akcje letnie:
- akcja „Bezpieczne wakacje” realizowana na terenie 3 ośrodków wypoczynkowych z
udziałem przedstawicieli Powiatowej Komendy Policji w powiecie sępoleńskim;
podczas realizacji przedsięwzięcia odbyły się pogadanki, punkty ekspozycji
materiałów dot. profilaktyki HIV/AIDS
- akcja „Szczęśliwy powrót z wakacji” realizowana w okresie letnim na terenie
4 ośrodków wypoczynkowych oraz 2 szkół ponadgimnazjalnych powiatu
brodnickiego; podczas trwania akcji zostały zorganizowane zajęcia warsztatowe,
50
•
•
•
•
•
pogadanki, punkty ekspozycji materiałów, projekcje filmów, apele dot. ochrony
zdrowia, a w tym profilaktyka HIV/AIDS; łącznie w okresie letnim w
inicjatywach uczestniczyło 907 osób z 7 ośrodków wypoczynkowych, 2 szkół
ponadgimnazjalnych
zajęcia edukacyjne prowadzone metodami aktywnymi dla 763 osób – młodzieŜy –
w 10 szkołach (1 podstawowa, 2 gimnazjalnych, 7 ponadgimn.)
konferencja naukowo-szkoleniowa pn. „HIV/AIDS współczesne dylematy” w
Centrum Konferencyjnym Hotelu Filmar w Toruniu, zorganizowana we współpracy z
PTH Oddz. Toruńsko-Włocławskim; podczas konferencji wykłady prowadzili
specjaliści
z PZH w Warszawie, Wojewódzkiego Ośrodka Terapii UzaleŜnień i WspółuzaleŜnień
w Toruniu; w konferencji uczestniczyło 220 osób z 11 szkół ponadgimnazjalnych
powiatu toruńskiego
przygotowanie prezentacji multimedialnych dla:
- PPIS w Toruniu, który był wykładowcą na szkoleniu dyrektorów przedszkoli, szkół
róŜnego typu, zorganizowanym przez Wydział Edukacji i Sportu UM w Toruniu
- pielęgniarek szkolnych wykorzystywanej podczas spotkań z rodzicami w szkołach;
prezentacje przygotowane zostały na prośbę Wydziału Edukacji i Sportu UM
w Toruniu
wypoŜyczanie materiałów informacyjno-edukacyjnych (publikacje, filmy, płyty CD
w zakresie profilaktyki HIV/AIDS) zainteresowanym osobom (nauczyciele,
pedagodzy, personel medyczny, wychowawcy w zakładach karnych)
rozpowszechnianie informacji nt. moŜliwości uczestnictwa w szkoleniach
organizowanych w zakresie profilaktyki HIV/AIDS dla róŜnych grup odbiorców przez
jednostki zajmujące się profilaktyką HIV/AIDS
Kampania społeczna „Rodzina razem przeciw AIDS” przebiegająca na poziomie
wojewódzkim pod patronatem Wojewody Kujawsko-Pomorskiego, Marszałka
Województwa Kujawsko-Pomorskiego, PWIS w Bydgoszczy, a na poziomie powiatowym
pod patronatem Starostów Powiatowych i PPIS (2 PSSE)
• 4 konferencje prasowe, w których uczestniczyło 39 osób (w tym 20 dziennikarzy) –
przedstawicieli PIS, Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu, Stowarzyszenia
Wolontariuszy wobec HIV/AIDS w Toruniu
• szerzenie idei kampanii podczas 21 szkoleń oraz 22 narad organizowanych dla
róŜnych grup odbiorców (liderów młodzieŜowych, pedagogów i nauczycieli,
pielęgniarek środowiskowo-rodzinnych, dyrektorów szkół gimnazjalnych i
ponadgimn.); łącznie w naradach i szkoleniach uczestniczyło 608 osób
• akcja na Starym Rynku w Bydgoszczy z udziałem wolontariuszy – studentów
Collegium Medicum UMK w Toruniu, przedstawicieli PCK; w tym miejscu – przy
symbolicznej, czerwonej wstąŜce ułoŜonej ze zniczy – zostały zorganizowane punkty
ekspozycji materiałów informacyjno-edukacyjnych; wolontariusze oraz pracownicy
OZ WSSE w Bydgoszczy zachęcali mieszkańców do rozmów nt. HIV/AIDS; kaŜdej
zainteresowanej osobie została przypięta czerwona kokardka – znak solidarności
z osobami Ŝyjącymi z HIV; w akcji uczestniczyło ok. 300 osób
• emisje filmów o tematyce HIV/AIDS
a) w 2 pubach młodzieŜowych w Bydgoszczy
b) w kinie „Wawrzyn” dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych (na terenie
Mogileńskiego Domu Kultury); seans był dofinansowany ze środków gminy
Mogilno; przed seansami emitowany był spot radiowy dotyczący kampanii,
51
a w holu kina funkcjonował punkt ekspozycji materiałów informacyjnoedukacyjnych dot. HIV/AIDS
filmy zostały wyemitowane dla ok. 500 osób
• Powiatowy Plener Artystyczny pn. „MłodzieŜ XXI wieku przemocy mówi nie”,
podczas którego 10 zespołów szkół gimnazjalnych i ponadgimn. powiatu
mogileńskiego
w artystycznej formie (forma plakatu) przedstawiło hasło tegorocznej kampanii;
zwycięski zespół otrzymał nagrodę ufundowaną przez PPIS w Mogilnie; podczas
pleneru funkcjonował teŜ punkt ekspozycji materiałów informacyjno-edukacyjnych,
w którym zostały wyeksponowane materiały kampanijne; w inicjatywie tej
uczestniczyło ok. 100 osób z 10 szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych powiatu
mogileńskiego
• 16 olimpiad / konkursów (wiedzy, plastycznych, literackich) adresowanych do
uczniów szkół róŜnego typu oraz mieszkańców powiatu Ŝnińskiego; w konkursach
wzięło udział 2020 osób z 84 szkół (9 PSSE)
• 7 spektakli teatralnych przygotowanych przez młodzieŜ 5 szkół (gimnazjalnych i
ponadgimn.); wystawione podczas imprez organizowanych z okazji Światowego Dnia
AIDS (np. Teatr „Meandry” z Nakła wystawił sztukę pt. „Z tarczą...” – scenariusz
pochodzący z I Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuk Teatralnych); spektakle zostały
wystawione na terenie 5 szkół dla 648 osób (3 PSSE)
• 2 konferencje panelowe dla młodzieŜy i rodziców w 2 szkołach (gimnazjalnej i
ponadgimn.), w których udział wzięło ok. 430 osób (PSSE Toruń)
• 8 imprez w 8 szkołach gimnazjalnych i ponadgimn., podczas których zostały
przeprowadzone wykłady, odczyty z zakresu prof. HIV/AIDS, konkursy oraz
zaprezentowane były spektakle teatralne (konkursy i spektakle opisane powyŜej); w
imprezach uczestniczyło 1100 osób (8 PSSE)
• nagłośnienie kampanii w mediach poprzez 33 artykuły prasowe (32 gazety), emisje
spotów radiowych przez 12 rozgłośni radiowych, 10 stacji TV, informacje
w programach telewizyjnych (TVP S.A. Oddział Bydgoszcz, TV Kujawy, TV
Włocławek, regionalnym portalu internetowym)
Liczba adresatów
•
uczniowie szkół ponadgimnazjalnych
8.300 / 105.502 – tj. 7,9%
•
uczniowie szkół gimnazjalnych
1.750 / 90.068 – tj. 2%
•
studenci i słuchacze uczący się w Bydgoszczy
6.800 / 26.15 – tj. 26%
•
szacunkowo 15.000-20.000 innych (pracowników i pacjentow ZOZ, pracowników
władz lokalnych, osób wypoczywających w obiektach wypoczynkowo-turystycznych,
osób korzystających z porad metodycznych w WSSE, PSSE, osób korzystających
z informacji dostępnych w zorganizowanych w róŜnych obiektach punktów
informacyjno-edukacyjnych, klientów biur podróŜy, pubów)
Liczba jednostek
•
szkoły ponadgimnazjalne
152 / 324 – tj. 47%
•
szkoły gimnazjalne
41/ 366 – tj. 11%
•
szkoły wyŜsze i policealne w Bydgoszczy
6 / 65 – tj. 9%
52
•
ZOZ (przychodnie publiczne i niepubliczne)
250 / 741 – tj. 34%
•
prasa 32 / 42 – tj. 76%
•
rozgłośnie radiowe 12 / 19 – tj. 63 %
•
TV (w tym TV Kablowe) 12 / 18 – tj. 67%
•
60 innych jednostek: siedziby władz lokalnych, biura podróŜy, ośrodki
wypoczynkowe, domy kultury, biblioteki
•
30 szkół ponadgimnazjalnych / 152 szkoły realizujące program – tj. 20%
wizytowanych szkół
•
15 szkół gimnazjalnych / 41 szkół realizujących - tj. 36% wizytowanych szkół
3.1.4. „RóŜowa WstąŜeczka”
Cele
• upowszechnienie samokontroli piersi
Adresat:
• uczennice i uczniowie szkół ponadgimnazjalnych oraz kobiety z ich środowiska.
• organizacja i przeprowadzenie szkoleń / narad
- 1 szkolenie (wykład, nauka samobadania piersi z wykorzystaniem fantomów) dla
16 osób (pracowników OZ WSSE, PSSE, nauczycieli) z udziałem prezesa
Stowarzyszenia Kobiet po Mastektomii „Łuczniczka” w Bydgoszczy, przedstawiciele
Stowarzyszenia „RóŜowa wstąŜeczka” w Bydgoszczy, przedst. Firmy AVON,
koordynatora wojewódzkiego
- 2 szkolenia dla 11 dyrektorów szkół oraz bezpośrednich realizatorów
- 3 narady dla pracowników OZ WSSE, PSSE, przedstawiciele Stowarzyszenia
„RóŜowa wstąŜeczka”
- 70 narad dla 171 dyrektorów szkół, nauczycieli, pedagogów, pielęgniarek środowiska
szkolnego, personelu medycznego ZOZ
• przeprowadzenie zajęć edukacyjnych przez:
- bezpośrednich realizatorów w środowisku szkolnym, personel medyczny (5 PSSE),
studentów medycyny Collegium Medicum UMK w Toruniu (PSSE Bydgoszcz)
dla 7.103 uczennic, 3.087 uczniów, 1.483 matek, 513 nauczycieli
- koordynatorów powiatowych (5 PSSE) dla 129 pracowniczek i pacjentek 13 ZOZ,
18 pracowniczek Urzędu Gminy w Radziejowie i Urzędu Miasta w Radziejowie
• zorganizowanie wyjazdów do Centrum Onkologii – Zakładu Profilaktyki i Promocji
Zdrowia w Bydgoszczy w celu uczestnictwa w zajęciach edukacyjnych poświęconych
profilaktyce nowotworów i wykonania badań profilaktycznych (ginekologiczne,
w gabinecie chorób piersi, mammografia po 50 r.Ŝ.) dla:
a) 39 pracowniczek WSSE w Bydgoszczy
b) 921 mieszkanek gminy Mogilno i pracowniczek PSSE Mogilno
c) 80 uczennic, matek uczennic, nauczycielek, pracownic administracyjnych 1 szkoły
ponadgimnazjalnej (PSSE Chełmno)
d) 1.102 uczennic i nauczycieli 10 szkół ponadgimn. (4 PSSE)
łącznie w działaniu tym uczestniczyły 2.142 osoby (6 PSSE, WSSE Bydgoszcz)
53
• zorganizowanie wyjazdu 40 osób z 1 szkoły ponadgimnazjalnej z terenu PSSE Chełmno
do Poradni Genetyki Nowotworów w Toruniu (edukacja w zakresie profilaktyki
nowotworów, testy diagnostyczne w kierunku ryzyka nowotworów)
• konkursy szkolne:
a) 3 konkursy wiedzy w 3 szkołach ponadgimnazjalnych (PSSE Grudziądz,
w konkursie uczestniczyło 132 uczniów)
b) 1 konkurs plastyczny na plakat informujący o znaczeniu profilaktyki nowotworów
dla zdrowia człowieka (PSSE Włocławek, w konkursie uczestniczyło 15 uczniów)
• konferencja dla 80 uczniów i nauczycieli w Centrum Kształcenia Ustawicznego
w Gronowie, podczas której została przedstawiona epidemiologia nowotworów,
nowoczesne metody diagnozowania, znaczenie profilaktyki dla zdrowia człowieka
(PSSE Toruń)
• punkty
ekspozycji
materiałów
informacyjno-edukacyjnych
w
miejscach
ogólnodostępnych w :
a) 49 szkołach ponadgimnazjalnych (13 PSSE)
b) 4 PSSE
c) 17 ZOZ (3 PSSE)
d) Brodnickim Domu Kultury
e) Gminnym Schronisku w Gaju (PSSE Brodnica)
• punkty informacyjno-edukacyjne, w których dyŜurowali koordynatorzy powiatowi
(rozmowy indywidualne, porady, instruktaŜe, rozdawnictwo materiałów informacyjnoedukacyjnych) podczas imprez (festyny, doŜynki, pikniki) dla ogółu społeczeństwa na
terenie 4 PSSE; z punktów tych skorzystało ok. 500 osób
• przekazanie materiałów informacyjno-edukacyjnych do odbiorców spaza środowiska
szkolnego (zakład produk. „Adriana”, domy kultury, UM w Golubiu-Dobrzyniu,
Biblioteki) na terenie 4 PSSE
• skierowanie prośby do władz samorządowych (3 PSSE) o sponsorowanie zakupu
fantomu piersi
• współpraca z mediami, która zaowocowała 4 artykułami prasowymi (4 PSSE),
emisjami w formie teletekstu nt. profilaktyki nowotworów w 2 TV Kablowych (2 PSSE)
Dodatkowe działania wzmacniające program
• przeprowadzenie wojewódzkiego konkursu pn. „Twoje zdrowie – Twój wybór”
adresowanego do bezpośrednich realizatorów programu w szkole; przedmiotem
konkursu było opracowanie scenariusza zajęć, który w atrakcyjny sposób angaŜowałby
młodzieŜ do przyswojenia wiedzy nt. profilaktyki nowotworów; na konkurs wpłynęło
10 prac z PSSE; 4 nagrodzone i wyróŜnione scenariusze zostały przekazane
koordynatorom powiatowym, aby ci z kolei udostępnili je wszystkim szkołom
realizującym program dot. profilaktyki nowotworów w roku 2006/2007
Liczba adresatów
• uczniowie szkół ponadgimnazjalnych
10.190 / 105.502 uczniów – tj. 9,7%
• matki uczniów objętych edukacją
1.483 / 105.502 matki = 1,4 %
• 513 nauczycieli
• 206 innych (personel gospodarczy szkół, pracownice UM i UG w Radziejowie,
pracownice i pacjentki ZOZ)
Liczba jednostek
• szkoły ponadgimn.
54
84 / 324 szkoły ponadgimn. – tj. 26%
• 17 innych placówek:
- UM i UG w Radziejowie
- Centrum Edukacji Dorosłych w Toruniu
- ZOZ (przychodnie publiczne i niepubliczne) 14 / 741 ZOZ – tj. 1,9%
•
55 szkół ponadgimnazjalnych / 84 szkoły realizujące program – tj. 65%
wizytowanych szkół
3.1.5. „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie”
Cel:
• główny cel programu to uświadomienie rodzicom i opiekunom dzieci znaczenia
wczesnej profilaktyki astmy oraz stworzenie dzieciom zagroŜonym chorobą
moŜliwości optymalnej jakości Ŝycia.
Cele szczegółowe
• edukacja rodziców i opiekunów dzieci w zakresie umiejętności obserwacji objawów
astmy oraz zmiana percepcji dziecka z astmą jako osoby z pełnymi moŜliwościami
rozwojowymi.
Adresat
• rodzice uczniów klas I-III, pielęgniarki środowiska szkolnego, wychowawcy,
nauczyciele w klasach I-III oraz uczniowie.
W roku 2006 Główny Inspektor Sanitarny zaprosił do programu cztery nowe
województwa, w tym kujawsko-pomorskie. W kaŜdym nowo przystępującym
województwie udział w programie wzięło 5 powiatów, kaŜdy powiat proponował 10
szkół podstawowych, w których objęci zostaną edukacją uczniowie klas I-III, ich rodzice
i nauczyciele. W sumie na terenie naszego województwa do IV edycji ogólnopolskiej
przystąpiły 52 szkoły (466 klas I-III - 10.506 uczniów). Ilość szkół
i powiatów realizujących program będzie rosła w kaŜdej kolejnej edycji - program jest
w trakcie realizacji.
3.1.6. „Przedszkolny Program Profilaktyki WZW typu A”
Cel
• zmniejszenie występowania WZW typu A wśród dzieci poprzez upowszechnienie
szczepień ochronnych.
Adresat
• rodzice i opiekunowie dzieci w przedszkolach
Program zakładał edukację rodziców i opiekunów dzieci w przedszkolach
(na specjalnie zorganizowanych spotkaniach, bądź przy okazji zebrań), prowadzoną przez
odpowiednio przygotowanych pracowników oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia,
dyrektorów, nauczycieli, lekarzy i pielęgniarki.
Podobnie jak w ubiegłych edycjach atrakcyjną formą realizacji programu była,
opracowana przez koordynatora wojewódzkiego, autorska inscenizacja pt. „Przygoda
Szczepanka” (udostępniona innym województwom).
55
Program realizowany był na terenie 134 przedszkoli województwa, w których
edukacją objęto ok. 9000 osób, w tym poprzez bezpośrednie spotkania – 2.500 rodziców.
Realizacja programu przyczyniła się do zaszczepienia 237 dzieci. Program zgodnie z
załoŜeniami został ostatecznie zakończony z końcem roku szkolnego 2005/2006 (po 4
edycjach w latach 2002-2006).
3.1.7. „Program Profilaktyki WZW A w Zakładach Produkujących i
Dystrybuujących śywność”
Cel
• zwiększenie poziomu ochrony zdrowia konsumentów poprzez bezpieczną produkcję i
dystrybucję Ŝywności
Adresat
• pracownicy zakładów produkujących i wprowadzających Ŝywność do obrotu
Program zakładał edukację pracowników w w/w zakładach w zakresie profilaktyki
chorób zakaźnych poprzez szczepienia ochronne przeciw WZW typu A.
Program realizowany był w 82 zakładach pracy na terenie 19 powiatów. Dzięki niemu
wzrosła liczba pracowników wyedukowanych (ponad 700 osób) i zaszczepionych
p/WZW typu A (ponad 200 osób). Program nie jest kontynuowany - jego realizacja
trwała 2 lata (od września 2004 do sierpnia 2006 r.).
3.1.8. „Trzymaj Formę!”
Program, promujący zbilansowana dietę i aktywność fizyczną wśród młodzieŜy
szkolnej, 9 XI 2006 został zatwierdzony do realizacji w roku szkolnym 2006/2007. Jego
organizatorami są Państwowa Inspekcja Sanitarna i Stowarzyszenie „Polska Federacja
Producentów śywności” (partnerstwo publiczno-prywatne), koordynatorami specjaliści
oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Głównym celem programu jest zwiększenie świadomości dot. wpływu Ŝywienia
i aktywności fizycznej na zdrowie poprzez edukację w zakresie trwałego kształtowania
prozdrowotnych nawyków wśród młodzieŜy, a zwłaszcza promocję zasad aktywnego
stylu Ŝycia i zbilansowanej diety.
Program adresowany jest do uczniów szkół gimnazjalnych i ostatnich klas (V, VI)
szkół podstawowych oraz ich rodziców. Obejmuje blisko 5 tys. szkół, głównie
gimnazjów (ok. 75%), ponad milion uczniów na terenie całego kraju, a w województwie
kujawsko-pomorskim 282 szkoły (264 gimnazja i 18 szkół podstawowych), ok. 73
tys. uczniów.
Realizacja programu została zaplanowana na okres 3 lat, a odbywać się będzie według
jednolitych załoŜeń merytorycznych i organizacyjnych, w oparciu o metodę projekt,
dzięki której uczniowie wspólnie z nauczycielami opracowują propozycje propagowania
zasad zdrowego stylu Ŝycia w szkole, jak i w rodzinie oraz w środowisku lokalnym.
Przygotowany został pakiet materiałów edukacyjnych (poradnik dla nauczyciela,
broszura dla uczniów, plakat z piramidą Ŝywienia, płyta z wersją off-line interaktywnej
strony internetowej programu).
W 2006 roku na szczeblu wojewódzkim zorganizowane zostało szkolenie dla
powiatowych koordynatorów programu – pracowników oświaty zdrowotnej i promocji
56
zdrowia PSSE. Szkołom przedstawiono ofertę programową. Opracowano bazę szkół
uczestniczących w I edycji. Nawiązano współpracę z partnerami na poziomie
wojewódzkim.
Program jest obecnie na etapie wdraŜania – w poszczególnych powiatach odbywają się
szkolenia nauczycieli, będących szkolnymi koordynatorami/realizatorami programu.
3.2. Programy wojewódzkie
3.2.1. „Etykieta rozszyfrowana - wiem, co kupuję i jem”
- wojewódzki autorski program edukacyjno-zdrowotny
Cel
• zwiększenie świadomości konsumentów w kierunku potrzeby czytania etykiet
spoŜywczych
• wzbogacenie wiedzy z zakresu informacji zawartych na opakowaniach Ŝywnościowych
• upowszechnienie zwyczaju korzystania z zawartości informacyjnej etykiet
• promowanie wśród młodzieŜy racjonalnego Ŝywienia jako waŜnego czynnika
wpływającego na zdrowie, w tym takŜe zapobiegającego coraz powszechniejszym
zjawiskom, jakimi stają się nadwaga i otyłość
Grupa docelowa
bezpośrednia - uczniowie i nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych
pośrednia - rodzice uczniów
Koordynacja / realizacja
koordynator wojewódzki / autor Mirosława Kierblewska OZ WSSE
19 koordynatorów powiatowych OZ PSSE (edycji pilotaŜowej projektu programu)
Autorskie opracowanie programu, poprzedzone pilotaŜem projektu
Autorem materiałów metodycznych i edukacyjnych jest Mirosława Kierblewska
z Działu Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia WSSE w Bydgoszczy, a konsultantem
merytorycznym - Krystyna Wiśniewska specjalista higieny Ŝywności WSSE.
Program zakłada dotarcie z określonym zasobem wiedzy do adresatów programu
(uczniów) za pośrednictwem przeszkolonych realizatorów (nauczycieli), wyposaŜonych
w materiały metodyczne i edukacyjne:
1) część metodyczna
• Program - załoŜenia i metodyka
• ankieta sprawdzająca nastawienie i wiedzę uczniów / konsumentów
• zestaw arkuszy sprawozdawczo-ewaluacyjnych dla realizatorów szkolnych
• zestaw arkuszy sprawozdawczo-ewaluacyjnych dla koordynatorów powiatowych
• diagram „Etykieta - łamigłówka większa niŜ krzyŜówka”
2) część merytoryczna (edukacyjna)
• Przewodnik po etykiecie spoŜywczej (i załączniki m.in. zasady prawidłowego Ŝywienia).
Program jako projekt był w roku szkolnym 2004/ 2005 pilotaŜowo realizowany
na terenie 18 powiatów w 30 szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Zajęcia
edukacyjne (208 godzin lekcyjnych) przeprowadzono w 73 klasach dla 2.104 uczniów.
Projekt został nad wyraz przychylnie przyjęty przez adresatów, zarówno przez
realizatorów szkolnych (nauczycieli) jak i uczniów. Wszyscy realizatorzy pozytywnie
ocenili zainicjowanie przedsięwzięcia w szkołach, materiały edukacyjne i metodyczne,
sposób realizacji, przydatność, efektywność. NajwyŜsze noty otrzymał „Przewodnik
po etykiecie spoŜywczej”. Cel edukacyjny został osiągnięty w bardzo duŜym procencie.
57
Analiza i porównanie wyników badań ankietowych przed i po zajęciach wskazały
na zdecydowaną poprawę wiedzy uczniów.
Edycja pilotaŜowa w zamyśle potraktowana została jako swoista diagnoza i sondaŜ sprawdzian przydatności i efektywności przedsięwzięcia, którego ewentualną kontynuację
zaplanowano
juŜ
w
postaci
wojewódzkiej
interwencji
programowej
w przypadku uzyskania akceptacji Departamentu Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej
GIS w Warszawie.
Po pilotaŜu projekt został zmodyfikowany – poszerzony i uaktualniony pod
względem merytorycznym, a metodycznie opracowany juŜ w kształcie programu
(z końcem 2005 roku). W 2006 roku – po ostatecznej konsultacji ze specjalistą higieny
Ŝywności WSSE – inicjatywę zaprezentowano Państwowemu Wojewódzkiemu
Inspektorowi Sanitarnemu w Bydgoszczy, który zapoznał się z programem i przesłał go
(VIII 2006) do Warszawy w celu uzyskania opinii i zatwierdzenia do realizacji.
Akceptacja programu przez Departament PZiOZ GIS
Departament PZiOZ GIS pozytywnie zaopiniował program (12 X 2006).
Realizacja w szkołach ponadgimnazjalnych rozpocznie się w roku szkolnym 2007/ 2008.
W 2006 roku program został przedstawiony kierownikom pionu Higieny śywności
19-tu Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych oraz pracownikom Hś WSSE
na wojewódzkim szkoleniu (8 VI 2006 – 27 uczestników), a takŜe uczniom 1 klasy
Technikum SpoŜywczego, którzy zapoznawali się z działalnością Wojewódzkiej Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej w Bydgoszczy podczas Drzwi Otwartych PIS (23 X 2006).
3.3.
Programy lokalne
3.3.1.
Promowanie
zdrowego
Ŝywienia,
zapobieganie
otyłości
i nadwadze „Jedz prawidłowo rozwijaj się zdrowo”
PSSE Bydgoszcz (NPZ 2)
•
Cel główny
poprawa sposobu Ŝywienia dzieci
Cele szczegółowe
• wzbogacenie wiedzy nauczycieli w zakresie zasad racjonalnego Ŝywienia
• wzrost liczby nauczycieli systematycznie prowadzących edukację dzieci i ich rodziców
w zakresie racjonalnego odŜywiania
• wzrost liczby rodziców racjonalnie odŜywiających swoje dzieci
• zredukowanie o 5% zjawiska nadwagi i otyłości u dzieci w przypadku 3 letniej
kontynuacji programu
Adresaci
• nauczyciele przedszkolni i nauczyciele klas I-Ill szkół podstawowych
• dzieci w wieku przedszkolnym i uczniowie klas I-Ill szkół podstawowych i ich rodzice
Czas trwania
II-XII 2006
Koordynator, realizatorzy, partnerzy
• 2 koordynatorów PSSE Bydgoszcz
• realizatorzy:
- koordynatorzy powiatowi,
- nauczyciele przedszkolni i nauczyciele klas I-Ill szkół podstawowych
• partnerzy:
58
- Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli
- Kujawsko-Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego - Dział Polityki Zdrowotnej Sekcja Opieki nad Matką i Dzieckiem
• zebranie informacji dotyczących problemu nadwagi i otyłości wśród dzieci na terenie
działania stacji z Kujawsko-Pomorskiego Centrum Zdrowia Publicznego - Działu
Polityki Zdrowotnej - Sekcji Opieki nad Matką i Dzieckiem
• przygotowanie materiałów metodyczno-edukacyjnych w postaci poradnika,
scenariuszy zajęć, listów do rodziców i ankiety ewaluacyjnej dla rodziców
• konsultacje w Kujawsko-Pomorskim Centrum Edukacji Nauczycieli (metodyczne i
merytoryczne, m.in. dotyczące doboru treści scenariuszy do wieku odbiorców
programu, pomocy w układaniu ankiet i listów do rodziców)
• 33 narady z realizatorami programu
• 1 szkolenie merytoryczno-metodyczne dotyczące tematyki i metodyki realizacji
programu
•
zainicjowanie zajęć w przedszkolach (4) i w szkołach podstawowych (6)
prowadzonych przez nauczycieli w oparciu o przygotowany przez sekcję OZ zestaw
materiałów metodyczno-edukacyjnych (działaniami zostali objęci dzieci, ich rodzice i
opiekunowie)
•
przekazanie 9 gminom projektu programu do samorządów lokalnych (wraz z
kopią Zielonej Księgi pt. „Promowanie zdrowego stylu Ŝywienia i aktywności fizycznej:
Europejski Wymiar Zapobiegania Nadwadze i Otyłości i Chorobom Przewlekłym")
celem rozpropagowania wśród podległych placówek szkolnych i przedszkolnych
•
udział w imprezie podsumowującej realizację programu w Przedszkolu Nr 24
w Bydgoszczy; wychowawczyni grupy „0” dokonała podsumowania realizacji
programu w formie inscenizacji; obok dzieci aktywnie uczestniczyli w niej rodzice
ucząc się tym samym zasad racjonalnego odŜywiania
Współpraca
• szkoły podstawowe i przedszkola
• Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli - w zakresie konsultacji
metodycznych i merytorycznych przy tworzeniu programu
• Kujawsko-Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego - Dział Polityki Zdrowotnej Sekcja Opieki nad Matką i Dzieckiem - wykład dla nauczycieli na temat skutków
nadwagi i otyłości u dzieci oraz powikłań chorób z nim związanych - p. D. Goszczyńska
dane liczbowe i procentowe w odniesieniu do powiatu i województwa
Liczba adresatów –
- dzieci 6-letnie:
52 / 3836 – tj. 1,4%
- dzieci klas I-III szkół podstawowych:
150 / 13.046 – tj. 1,2%
- rodzice: około 27osób
- nauczyciele: 9 osób
Liczba jednostek:
- przedszkola
4 / 66 – tj. 6,1% (dane liczbowe w odniesieniu do powiatu)
4 / 317 – tj. 1,3% (dane liczbowe w odniesieniu do województwa)
- szkoły podstawowe
6 / 87 – tj. 6,9% (dane liczbowe w odniesieniu do powiatu)
Liczba wizytacji: 1
59
Pozostałe wizytacje zostaną przeprowadzone w późniejszym terminie, zgodnie
z harmonogramem działań
REALIZACJA INTERWENCJI NIEPROGRAMOWYCH
3.2.
Inicjatywy krajowe
3.3.1. Kampania profilaktyki WZW typu A i B
• coroczna ogólnopolska akcja zapobiegania WZW typu A i B poprzez szczepienia
(traktowana równieŜ jako działanie wzmacniające „Przedszkolny program profilaktyki WZW
typu A” oraz „Program profilaktyki WZW typu A w zakładach produkujących
i dystrybuujących Ŝywność” - realizowane do końca 1 półrocza 2006)
Cel
• podnoszenie poziomu wiedzy nt. wirusowych zapaleń wątroby i powikłań wynikających
z zachorowania na WZW typu A i B
• propagowanie sposobów ich uniknięcia przede wszystkim poprzez szczepienia ochronne
• motywowanie do uodparniania się przeciwko tym chorobom zakaźnym
Grupa docelowa
Ogół społeczności lokalnej, a zwłaszcza:
uczniowie wszystkich typów szkół, rodzice dzieci przedszkolnych, pracownicy zakładów
związanych z Ŝywnością, petenci i pracownicy WSSE i PSSE, pacjenci zakładów słuŜby
zdrowia, pasaŜerowie komunikacji (miejskiej, kolejowej, lotniczej), klienci marketów i biur
podróŜy
Ramy czasowe
inauguracja, wdroŜenie: marzec 2006
realizacja bezpośrednia: kwiecień – maj 2006
sprawozdawczość:
czerwiec 2006
• 20 koordynatorów
- 1 koordynator wojewódzki Mirosława Kierblewska OZ WSSE
- 19 koordynatorów powiatowych OZ PSSE
• realizatorzy
- pielęgniarki punktów szczepień
- przedstawiciel firmy farmaceutycznej
- nauczyciele
- dyrektorzy przedszkoli
- kierownicy zakładów związanych z Ŝywnością
• partnerzy: pion nadzoru przeciwepidemicznego WSSE i PSSE
• organizacja i przeprowadzenie narad / szkoleń:
na poziomie wojewódzkim
- 2 narady wojewódzkie dla 36 uczestników (pracownicy OZ WSSE i PSSE,
przedstawiciel firmy partnerskiej, rzecznik prasowy WSSE)
na poziomie powiatowym
- 2 szkolenia powiatowe dla 21 uczestników (pielęgniarki, pracownicy PSSE) /
Radziejów, Wąbrzeźno
60
-
21 narad powiatowych dla 57 uczestników (pracownicy OZ i EP PSSE, pielęgniarki,
dyrektorzy przedszkoli, nauczyciele, pracownicy zakładów związanych
z Ŝywnością) / 7 PSSE
• współpraca z:
- pionem nadzoru przeciwepidemicznego PIS / 10 PSSE
- pionem Hś PIS / PSSE Aleksandrów Kujawski
- przedstawicielem GSK / 3 PSSE
- punktami szczepień
• dystrybucja materiałów informacyjno-edukacyjnych
(ponad 1.000 plakatów i ulotek „Zaszczep się naraz przeciwko obu Ŝółtaczkom”)
• własne opracowania materiałów informacyjno-edukacyjnych (16 PSSE)
• zajęcia edukacyjne dla uczniów w szkołach, dla dzieci i rodziców w przedszkolach
• przedstawienie inscenizacji pt. „Przygoda Szczepanka” (autorstwa koordynatora
wojewódzkiego) z okazji rozpoczęcia śółtego Tygodnia (18 - 28 IV 2006) –
w Przedszkolu Nr 12 w Bydgoszczy
• nagłośnienie w środkach masowego przekazu:
- 48 publikacji (23 prasowe, 6 radiowych, 18 telewizyjnych, internet) / 19 PSSE
- 36 mediów: 23 redakcje prasowe (14 PSSE), 6 rozgłośni radiowych (4 PSSE),
6 stacji telewizyjnych (6 PSSE), internet
• rozpropagowanie akcji w miejscach publicznych:
- 20 stacji sanitarno-epidemiologicznych (WSSE i 19 PSSE)
- 4 ośrodki dyspozycyjne komunikacji publicznej, w tym:
środki komunikacji miejskiej (Bydgoszcz, Włocławek – 100
komunikatów),
PKP w Bydgoszczy, port lotniczy w Bydgoszczy
- 70 placówek słuŜby zdrowia w 19 powiatach
- 13 jednostek samorządowych i mundurowych (Bydgoszcz, Radziejów, Wąbrzeźno)
- 178 placówek szkolno-wychowawczych, w tym:
134 przedszkola we wszystkich 19 powiatach,
44 szkoły w 3 powiatach (Bydgoszcz, Chełmno, Radziejów)
- 80 zakładów pracy (1.372 pracowników) w 19 powiatach
- 6 marketów w Bydgoszczy: Geant, Tesco, Carrefour, Leroy Merlin, Castorama, OBI
- 3 placówki kultury w Bydgoszczy: 1 klub i 2 domy kultury
- 39 biur podróŜy (31 w Bydgoszczy, 8 we Włocławku)
- 2 spółdzielnie mieszkaniowe w Bydgoszczy
- 1 gablota miejska w Brodnicy
- 36 środków masowego przekazu
Liczba adresatów
szacunkowo: min. 4.000 osób
(tylko w punkcie szczepień przy WSSE w ramach edycji wiosennej śółtego Tygodnia
wykorzystano 421 dawek szczepionek p/ WZW A i B)
Liczba jednostek
452 jednostki (wymienione powyŜej z podaniem ilości)
61
3.3.2. Obchody Światowego Dnia bez Tytoniu oraz Światowego Dnia
Rzucania Palenia
Działania w ramach powyŜszych Dni (pkt.1 i 2) przybrały rozmaite formy (m.in.
pogadanki, prelekcje dla uczniów, wystawy prac pokonkursowych, rozdawnictwo
materiałów informacyjnych, udzielanie porad podczas imprez masowych, happeningi,
przemarsze z udziałem młodzieŜy, przedstawicieli ZOZ, władz samorządowych, akcje
informacyjne kierowane do rodziców i opiekunów). Głównym adresatem działań były
dzieci i młodzieŜ szkolna. Jedną z ciekawszych imprez okolicznościowych był przemarsz
dzieci z bydgoskich przedszkoli do Ratusza, gdzie w sali sesyjnej odczytana została
petycja o uwolnienie przystanku od dymu tytoniowego, którą wręczono przewodniczącej
Rady Miasta i Prezydentowi miasta Bydgoszczy.
Podjęte inicjatywy sprzyjały uświadomieniu zagroŜeń wynikających z palenia tytoniu
mieszkańcom województwa pochodzących z róŜnych grup i środowisk społecznych.
3.3.3. Obchody Światowego Dnia Zdrowia
Światowy Dzień Zdrowia poświęcony był kryzysowi zasobów ludzkich w słuŜbie
zdrowia i przebiegał pod hasłem „Pracując dla zdrowia”. Z inicjatywy WSSE
w Bydgoszczy oraz PSSE Włocławek wśród studentów Collegium Medicum UMK
w Toruniu (180 osób) oraz WyŜszej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej (kierunek
pielęgniarski – 56 osób) we Włocławku zostały przeprowadzone badania ankietowe na
podstawie których powstał materiał wskazujący na potrzebę zmian systemowych w
słuŜbie zdrowia celem poprawy aktualnie panującej sytuacji. Wyniki badań przekazane
zostały do
Bydgoskiej Izby Lekarskiej w Bydgoszczy, Kujawsko-Pomorskiej Izby
Lekarskiej – Delegatura we Włocławki, Kujawsko-Pomorskiej Izby Lekarskiej w
Toruniu oraz Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu.
3.3.4. Obchody Światowego Dnia AIDS
Działania podjęte w ramach tego Dnia są toŜsame z wybranymi działaniami opisanymi
w interwencjach programowych (Krajowy Program Zapobiegania ZakaŜeniom HIV,
Opieki nad śyjącymi z HIV i Chorymi na AIDS na lata 2004-2006)
3.4. Inicjatywy wojewódzkie
3.4.1. „Jesień w lesie grzyby niesie”
Cele konkursu
• upowszechnienie i pogłębienie wiedzy na temat lasu i grzybów
• zwrócenie uwagi na ogromne znaczenie lasów dla Ziemi, człowieka i jego zdrowia
• spopularyzowanie idei „grzybobrania bez pomyłek”
• uświadomienie zagroŜeń zdrowia i Ŝycia wynikających ze zbierania i spoŜywania
nieznanych grzybów
62
•
kształtowanie odpowiedzialności za siebie i innych wśród zbieraczy i konsumentów
grzybów
• podkreślenie ogromnej roli grzybów w przyrodzie
(nie ma grzybów niepotrzebnych, ale niektóre są niebezpieczne)
Grupa docelowa
Uczniowie i nauczyciele szkół gimnazjalnych
w 19 powiatach województwa kujawsko-pomorskiego
Ramy czasowe
wrzesień – październik – listopad 2006
• 20 koordynatorów / realizatorów
- 1 koordynator / realizator wojewódzki Mirosława Kierblewska OZ WSSE
- 19 koordynatorów / realizatorów powiatowych OZ PSSE
• 96 realizatorów szkolnych (nauczyciele w 90 gimnazjach)
• partnerzy: - Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Bydgoszczy
- Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w
Toruniu
- pion Higieny śywienia PIS
• koncepcja 9 edycji (zmienna formuła konkursu) i opracowanie (przez koordynatora
wojewódzkiego):
- regulaminu 9 edycji konkursu jako turnieju wiedzy nt. lasów polskich i grzybów
- testów wiedzy na etap powiatowy (+ odpowiedzi na pytania testowe)
- testów wiedzy na etap wojewódzki (+ odpowiedzi na pytania testowe)
• rozpropagowanie konkursu w szkołach gimnazjalnych (19 PSSE)
• organizacja i przeprowadzenie narad
- na poziomie wojewódzkim: 3 narady metodyczno-organizacyjne (3 godz.) dla 71
uczestników (koordynatorów powiatowych z PSSE i pracowników OZ WSSE), 2
narady metodyczno-organizacyjno-merytoryczne (4 godz.) dla 15 uczestników
(pracowników OZ i Hś WSSE, w tym grzyboznawców, pracowników KujawskoPomorskiego Centrum Edukacji Ekologicznej, rzecznika prasowego WSSE)
- na poziomie powiatowym: 20 narad (36 godz.) dla 56 uczestników
(pracowników PSSE –
OZ, Hś, HDM, EP, HK, HP, nauczycieli, pielęgniarek,
pracowników Warsztatów Terapii
Zajęciowej w Bielicach) / 13 PSSE
• eliminacje szkolne (ok. 2000 uczniów)
• dystrybucja testów (oraz odpowiedzi) do 19 PSSE
• zorganizowanie i przeprowadzenie etapu powiatowego / 19 PSSE
- finał powiatowy 30 X 2006 - 312 zawodników, 96 opiekunów, 90 szkół (25%),
174 klasy, 19 powiatów (100%)
- sprawdzenie i ocena testów przez komisje konkursowe (30 X - 6 XI 2006)
- wyróŜnienie i nagrodzenie laureatów powiatowych
• zorganizowanie i przeprowadzenie etapu wojewódzkiego / WSSE
- zakwalifikowanie do finału wojewódzkiego 49 zawodników (z liczbą punktów
powyŜej 80 na 100 moŜliwych do zdobycia) reprezentujących 24 szkoły z 21 gmin
na terenie 13 powiatów
- finał wojewódzki 29 XI 2006 WSSE - 41 finalistów z 24 szkół z 13 powiatów
- sprawdzenie i ocena testów
- uroczyste podsumowanie konkursu z wręczeniem nagród, wyróŜnień, dyplomów
• nagłośnienie konkursu w mediach (w 11 powiatach)
63
•
- 20 mediów: 17 redakcji prasowych, 2 rozgłośnie radiowe, internet
- 25 publikacji: 17 artykułów prasowych, 2 audycje radiowe, 6 stron internetowych
podsumowanie zbiorcze ilościowe i opisowe (wraz z dokumentacją fotograficzną
i prasową) wszystkich dotychczasowych edycji konkursu (od 1998 roku)
Współpraca
współpraca na poziomie powiatowym:
- wewnątrz PIS: PPIS, pion Hś, HDM, EP, HK, HP
- z innymi jednostkami: Tucholski Park Krajobrazowy, 2 domy kultury (Brodnica,
Sępólno), Specj. Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (Dębowa Łąka pow. Wąbrzeźno),
Warsztaty Terapii Zajęciowej „Radosne serca” Bielice pow. Mogilno,
3 urzędy miast i 3 gmin (Bydgoszcz, Brodnica, Radziejów), Starostwo śnin,
Restauracja „Vito” śnin, PCK Lipno, 10 szkół w 10 powiatach, media (16 redakcji
prasowych w 10 powiatach)
współpraca na poziomie wojewódzkim:
- wewnątrz PIS:PWIS, pion Hś WSSE – grzyboznawcy, rzecznik prasowy WSSE
- z innymi jednostkami: Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej
w Bydgoszczy, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Toruniu, media (1 redakcja prasowa, 2 rozgłośnie radiowe)
Liczba adresatów
uczniów (gimnazjalistów) ok. 2.000
312 zawodników finału powiatowego, 41 zawodników finału wojewódzkiego
96 opiekunów – nauczycieli
Liczba jednostek łącznie 126, w tym:
szkoły gimnazjalne 90 / 366 - tj. 25% w województwie
1 centrum edukacji ekologicznej,
1 fundusz ochrony środowiska,
1 park krajobrazowy,
7 urzędów, 2 domy kultury, 2 ośrodki wychowawcze,
1 restauracja, 1 koło PCK, 20 środków masowego przekazu
3.4.2. Regionalna Wystawa Grzyboznawcza
Cele
• upowszechnienie i pogłębienie wiedzy nt. grzybów jadalnych i trujących
• uświadomienie zagroŜeń zdrowia i Ŝycia wynikających ze zbierania i spoŜywania
nieznanych grzybów
• popularyzowanie idei bezpiecznego grzybobrania
Grupa docelowa
społeczność lokalna, a przede wszystkim uczniowie róŜnych typów szkół
Ramy czasowe
wrzesień 2006, wystawa czynna w dniach 17-19 września 2006
• koordynator: Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Bydgoszczy
(Myślęcinku)
• realizatorzy:
- Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Bydgoszczy (Myślęcinku)
- Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bydgoszczy
Dział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia
Oddział Higieny śywności, śywienia i Przedmiotów UŜytku
64
• partner: Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bydgoszczy
• współudział pionu OZ WSSE w przygotowaniu ekspozycji (tablice nt. zatruć grzybami,
tabliczki z nazwami gatunków grzybów, materiały informacyjno-edukacyjne)
• udział pracowników pionu OZ i Hś WSSE w otwarciu wystawy
• udział pionu Hś WSSE w formie poradnictwa prowadzonego przez grzyboznawcę
Liczba adresatów
1.076 osób odwiedzających wystawę
3.4.3. „Moje czyste podwórko”
Cel główny
• Zwiększenie poczucia odpowiedzialności za stan środowiska w miejscu zamieszkania
Cele szczegółowe
• zwiększenie poziomu wiedzy mieszkańców nt. prawidłowej segregacji odpadów oraz
ich gromadzenia
• zwiększenie odpowiedzialności mieszkańców za estetykę punktów składowania
odpadów oraz miejsc wypoczynku
Grupa docelowa
mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego
Ramy czasowe:
VI 2005 – XI 2006
koordynatorzy A
- koordynator wojewódzki: Agnieszka Noculak OZ WSSE
- 19 koordynatorów powiatowych OZ PSSE
realizatorzy
- pracownicy N.HK
(4 PSSE: Chełmno, Grudziądz, Radziejów, śnin)
- przedstawiciele urzędów miast, urzędów miast i gmin, urzędów gmin
(7 PSSE: Aleksandrów, Brodnica, Chełmno, Grudziądz, Mogilno, Nakło,
Radziejów)
- dyrektorzy, nauczyciele szkół podstawowych, przedszkoli
(7 PSSE: Brodnica, Grudziądz, Inowrocław, Lipno, Mogilno, Nakło, Włocławek)
- pracownicy Domu Kultury (PSSE Mogilno)
- pracownicy StraŜy Miejskiej
(5 PSSE: Grudziądz, Inowrocław, Nakło, Toruń, śnin)
- prezesi /kierownicy/ pracownicy Spółdzielni Mieszkaniowych
(3 PSSE: Chełmno, Nakło, Toruń)
- pracownicy ZOZ (PSSE Brodnica)
- przedstawiciele Nauczycielskiego Klubu Ekologicznego „Kropla”
(PSSE
Mogilno)
partnerzy:
poziom wojewódzki
- Remondis sp. z o.o. - Zakład Oczyszczania Miasta (WSSE Bydgoszcz)
- Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Bydgoszczy
(Myślęcinek)
- Oddział Nadzoru nad Obiektami Komunalnymi WSSE w Bydgoszczy
65
- Fundacja Recal w Toruniu
poziom powiatowy
- pion Nadzoru nad Obiektami Komunalnymi i Przedmiotami UŜytku (8 PSSE)
- StraŜ Miejska (6 PSSE)
- Powiatowa Komenda Policji (PSSE Inowrocław)
- urzędy miast, urzędy miast i gmin, urzędy gmin (8 PSSE)
- Prezydent Miasta Inowrocławia
- lokalne media (4 PSSE)
- spółdzielnie mieszkaniowe, administratorzy budynków mieszkalnych (7 PSSE)
- placówki opiekuńczo-wychowawcze - szkoły podstawowe, przedszkola (5 PSSE)
- ZOZ (PSSE Brodnica)
- Dom Kultury (3 PSSE)
- Przedsiębiorstwo Komunalne (PSSE Tuchola)
•
szkolenia:
- poziom wojewódzki: 1 szkolenie dla 38 osób (pracowników OZ, N.HK WSSE i
PSSE) przeprowadzone przy współpracy z firmą Remondis; uczestnicy szkolenia
poza wysłuchaniem wykładów popartych prezentacjami multimedialnymi mieli
moŜliwość obserwacji linii technologicznej segregacji odpadów komunalnych
- poziom powiatowy: 7 szkoleń (5 PSSE) dla 43 osób (nauczycieli przedszkoli,
szkół podstawowych, wychowawców podczas kolonii, obozów, osób zajmujących
się zagospodarowaniem odpadów komunalnych)
•
narady:
- poziom wojewódzki: 5 narad (18 PSSE) dla 67 osób (pracownicy OZ, , N.EP,
N.HK WSSE, przedstawiciel UM w Bydgoszczy)
- poziom powiatowy: 69 narad dla 195 osób (przedstawicieli władz lokalnych,
przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowych, StraŜy Miejskiej, placówek
opiekuńczo-wychowawczych, zakładów usług miejskich, itp.)
• konkursy / rankingi
1) konkurs dla mieszkańców gminy Dobre pt. „Czysta zagroda 2006”; regulamin
konkursu opracowała komisja konkursowa powołana przez wójta gminy Dobre;
celem konkursu była poprawa estetyki i wyglądu gospodarstw oraz propagowanie
wśród mieszkańców gminy prawidłowego zagospodarowania odpadów
komunalnych, celowości zakrzewień obejść domowych; wspólnie z członkami
komisji konkursowej koordynator przeprowadził 17 wizytacji na terenie
gospodarstw zgłoszonych do konkursu; komisja konkursowa nagrodziła 6
właścicieli gospodarstw, dla których nagrody ufundował Urząd Gminy Dobre
(PSSE Radziejów)
2) konkurs plastyczny pt. „Moje czyste podwórko” dla szkół podstawowych; do
konkursu przystąpiło 5 szkół podstawowych, z których zostało przysłanych 29 prac;
komisja konkursowa wyłoniła 3 finalistów oraz wyróŜniła 1 pracę zbiorową;
nagrody i dyplomy (ufundowane przez Urząd Miasta w Brodnicy) wręczono
laureatom na sesji poświęconej recyklingowi nieczystości pt. „Brodnica – miasto
przyjazne środowisku”; wystawa prac konkursowych została zorganizowana w
Brodnickim Domu Kultury (PSSE Brodnica)
3) powiatowy konkurs na najładniej wyszytą lub pomalowaną torbę adresowany
do młodzieŜy 25 szkół podstawowych i gimnazjalnych powiatu tucholskiego;
na konkurs wpłynęło 27 prac; nagrody dla 3 laureatów i 4 wyróŜnienia ufundowała
PSSE w Tucholi; wystawa prac konkursowych została zorganizowana
w Przedszkolu Nr 1 w Tucholi
66
4) konkurs na najbardziej estetyczne i funkcjonalne miejsce gromadzenia
odpadów komunalnych na terenie 8 osiedli Inowrocławia; komisja konkursowa
(koordynator powiatowy, komendant StraŜy Miejskiej, przedstawiciel Komendy
Powiatowej Policji) wyłoniła laureatów, którym podczas konferencji prasowej
wręczono nagrody ufundowane przez Prezydenta Miasta Inowrocławia
5) ranking pod hasłem „Moje czyste podwórko” – prowadzony wspólnie przez PPIS
w Tucholi i Urząd Miasta Tucholi zaadresowany do wspólnot i spółdzielni
mieszkaniowych; laureatem rankingu zostało Przedsiębiorstwo Komunalne oraz
Lokatorsko-Własnościowa Spółdzielnia Mieszkaniowa w Tucholi; laureaci
otrzymali z rąk PPIS w Tucholi oraz wiceburmistrza Tucholi nagrody w postaci
krzewów ozdobnych, które miały wzbogacić i ozdobić podwórka przed blokami
(PSSE Tuchola)
6) ranking na estetyczne i funkcjonalne miejsce gromadzenia odpadów
prowadzony wspólnie przez PIS (pion OZ, N.HK), StraŜ Miejską; zaadresowany do
spółdzielni, wspólnot mieszkaniowych, Rypińskiego Towarzystwa Budownictwa
Mieszkaniowego; ranking zostanie rozstrzygnięty wiosną 2007 roku (PSSE Rypin)
•
SESJA pt. „Brodnica – miasto przyjazne środowisku” przygotowana przez
młodzieŜ Gimnazjum Nr 1 w Brodnicy; w sesji uczestniczyło 300 osób - w tym
przedstawiciele władz samorządowych oraz lokalne media; podczas sesji zostały
przeprowadzone 4 prezentacje multimedialne, których treść stanowił m.in. recykling
nieczystości, osiągnięcia miasta w zakresie utrzymania czystości
•
Inicjatywy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (przedszkolach i
szkołach)
1) edukacja dzieci w zakresie znaczenia ochrony środowiska dla zdrowia człowieka
prowadzona w oparciu o materiały edukacyjne Fundacji „Recal”, Firmy „Remondis”
oraz materiały własne
2) quizy, konkursy wiedzy, konkursy plastyczne oraz wystawy prac konkursowych
3) gry i zabawy tematyczne
4) akcja oczyszczania terenu szkolnego i przyszkolnego
5) spotkania z rodzicami
6) wydzielanie w placówkach miejsc do przechowywania surowców wtórnych
7) wycieczki:
- do zakładu komunalnego (PSSE Inowrocław)
- do oczyszczalni ścieków, w sąsiedztwie której budowane jest wysypisko śmieci –
wycieczka odbyła się podczas zorganizowanego w szkole „Tygodnia
Ekologicznego” (PSSE Lipno)
8) akcja oczyszczania miejsca wypoczynku – lasu, zorganizowana przez Przedszkole
Nr 1 w Tucholi (PSSE Tuchola)
9) udział dzieci z 2 przedszkoli powiatu włocławskiego w konkursie:
- ogłoszonym przez Firmę „Remondis” w Bydgoszczy (zbiórka makulatury);
Firma ufundowała nagrody rzeczowe dla dzieci i opiekunów
- ogłoszonym przez Włocławskie Zakłady ANWIL („Drzewko za butelkę”)
10) udział dzieci w wieku przedszkolnym w zajęciach w Centrum Edukacji
Ekologicznej, przy którym został stworzony Oddział Ligi Ochrony Przyrody (PSSE
Włocławek)
11) utworzenie w Przedszkolu Nr 12 „Klubu Ekoprzedszkolaka”, w którym realizowane
są następujące tematy: „Powietrze wokół nas”, „Woda niezbędna do Ŝycia”,
„Ochrona gleby” itp. (PSSE Włocławek)
67
12) udział dzieci przedszkolnych w akcji „Sprzątanie Świata” w dn. 15-17 IX 2006 –
worki do zbierania śmieci udostępniła Firma SANISCO z Włocławka
(PSSE
Włocławek)
13) zorganizowanie w SP Nr 5 w Tucholi akcji informacyjnej, podczas której była
systematycznie prowadzona edukacja (pogadanki, emisje filmów) segregacji
odpadów; uczniowie rozdawali mieszkańcom ulotki opracowane przez WSSE w
Bydgoszczy oraz przygotowali plakaty, które swoje miejsce znalazły w osiedlowych
sklepach (PSSE Tuchola)
W powyŜszych inicjatywach wzięło udział:
- 19 szkół podstawowych (około 1.500 uczniów)
- 21 szkół gimnazjalnych (około 366 uczniów)
- 30 przedszkoli (około 800 dzieci)
• kontrole miejsc gromadzenia odpadów ( w tym miejsc segregacji odpadów)
na terenie osiedli, gospodarstw i posesji prowadzone przez zespoły utworzone przez
przedstawicieli:
- PIS (pion OZ, pion N.HK), StraŜy Miejskiej lub
- PIS (pion N.HK) lub
- PIS (pion OZ, pion N.HK), StraŜy Miejskiej, Urzędów Miast, Urzędów Gmin,
zakładów oczyszczania miast; kontrole miały często charakter instruktaŜowy
- StraŜy Miejskiej
wyniki kontroli zostały przedstawione osobom odpowiedzialnym za stan techniczny
i sanitarno-higieniczny kontenerów, w tym przedstawicielom władz, prezesom
spółdzielni mieszkaniowych(10 PSSE)
• kontrole miejsc wypoczynku dla dzieci (tereny rekreacyjne, 11 placów zabaw)
istniejące przy blokach mieszkaniowych; podczas kontroli została zwrócona szczególna
uwaga na czystość piasku i wyposaŜenie placów zabaw w pojemniki na śmieci oraz
częstotliwość ich wypróŜniania (PSSE Tuchola)
• kontrole w zakresie gromadzenia odpadów w miejscach publicznych – stadion
miejski, plac zabaw, ośrodek wczasowy, plaŜa miejska wraz z polem namiotowym przez
pracowników pionu OZ, N.HK i przedstawicieli Urzędu Miasta w Kamieniu Kraj.
(PSSE Sępólno Kraj.)
• akcja informacyjna podczas imprezy osiedlowej dla mieszkańców Spółdzielni
Mieszkaniowej w Golubiu-Dobrzyniu; podczas akcji działał punkt informacyjnoedukacyjny, w którym koordynator powiatowy udzielał zainteresowanym instruktaŜu nt.
właściwej segregacji odpadów; w akcji uczestniczyło ok. 150 osób (PSSE GolubDobrzyń)
• akcja oczyszczania miejsc wypoczynku w Ośrodku Wypoczynkowym w Okoninie
wśród uczestników obozu sportowego (PSSE Golub-Dobrzyń)
• spotkania (30) z mieszkańcami (700 osób) sołectw gminy Mogilno (koordynator
powiatowy uczestniczył w 6 spotkaniach, w których uczestniczyło 150 osób); we
wszystkich spotkaniach uczestniczył Burmistrz Mogilna, podczas których poruszone
były m.in. następujące zagadnienia:
- stan czystości i porządku sołectwa i gminy Mogilno – prezentacja zdjęć z
komentarzem prowadzących spotkanie
- regulamin utrzymania porządku i czystości na terenie gminy Mogilno – prowadzący
Komendant StraŜy Miejskiej w Mogilnie
- segregacja odpadów komunalnych – prowadzący pracownik PSSE Mogilno lub
Komendant StraŜy Miejskiej w Mogilnie.
68
Zebrania wiejskie w sołectwach stanowiły część informacyjno-edukacyjną.
Zapowiedziano, iŜ w krótkim terminie zostaną przeprowadzone wizytacje stanu
czystości i porządku gospodarstw i posesji.
• współorganizacja gminnego przeglądu ekologicznego pn.:
„Na ratunek Ziemi - dzieci przyrodzie”, który odbył się w maju 2006 roku w Parku
Miejskim w Mogilnie. W ramach przeglądu odbyły się :
- plenerowy konkurs plastyczny, w którym wzięło udział 40 uczniów z 10 szkół podst.;
koordynator był członkiem komisji konkursowej
- program artystyczny przedszkoli podczas którego zaprezentowało się około 100 dzieci
z 8 przedszkoli
- program artystyczny szkół podstawowych podczas którego zaprezentowało się około
110 uczniów z 10 szkół.
Zmaganiom dzieci i młodzieŜy przyglądała się liczna publiczność (około 100 osób)
oraz zaproszeni goście między innymi Barbara Templin z miesięcznika „Ekoświat”, prof.
dr hab. Mieczysław Wojtasik z Bydgoskiego Towarzystwa Ekologicznego
i Burmistrz Mogilna Jacek Kraśny. Wszyscy uczestnicy przeglądu w trakcie trwania
imprezy mogli przejechać się bryczką po alejach parku oraz poczęstować się napojem,
ciastkiem i kiełbaską pieczoną na ognisku. Na potrzeby przeglądu koordynator przekazał
nagrody rzeczowe w kwocie 50 zł ze środków PSSE w Mogilnie. Łącznie
w przeglądzie uczestniczyło około 350 osób.
• punkty ekspozycji materiałów informacyjno-edukacyjnych na terenie spółdzielni
mieszkaniowych, klatkach schodowych, ZOZ, ośrodkach wypoczynkowych, Domach
Kultury ( 6 PSSE) oraz
rozdawnictwo
materiałów na terenie jednostek zaangaŜowanych w realizację
przedsięwzięcia (19 PSSE); materiały zostały najczęściej powielone ze środków PSSE
oraz środków Urzędów Miast i Urzędów Gmin (łączna kwota 3.100 zł)
• współpraca z mediami, która zaowocowała:
- 10 artykułami prasowymi
- informacjami podawanymi przez Radiowęzeł Targowiska Miejskiego w Rypinie
- reportaŜem w TVP „Na celowniku”, 24 IV 2006; udział wzięli przedstawiciele PIS,
StraŜy Miejskiej, Urzędu Miasta i Gminy
Współpraca
• Poziom wojewódzki
Wewnątrz PIS:
- N.HK: w zakresie wypracowania strategii działań w ramach przedsięwzięcia
Z innymi jednostkami:
- Stowarzyszenie Pracowników DDD – Koło Terenowe :Kujawy” w Toruniu
- Remondis sp. z o.o.
- Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Bydgoszczy (Myslęcinek)
w zakresie organizacji szkolenia dla pracowników pionu OZ WSSE, OZ, N.HK PSSE
- Fundacja RECAL na rzecz odzysku aluminiowych puszek po napojach;
w zakresie wsparcia działań przez Fundację poprzez przekazanie materiałów
edukacyjnych nt. ochrony środowiska dla nauczycieli przedszkolnych i szkół
podstawowych
• Poziom powiatowy
Wewnątrz PIS:
- N.HK (8 PSSE)
Z innymi jednostkami:
- StraŜ Miejska (6 PSSE)
69
- Powiatowa Komenda Policji (PSSE Inowrocław)
- władze lokalne (8 PSSE)
- media (4 PSSE)
- spółdzielnie mieszkaniowe (7 PSSE)
- Domy Kultury (3 PSSE)
- Przedsiębiorstwo Komunalne w Tucholi
w zakresie organizacji i przeprowadzenia działań m.in. rankingów / konkursów na
najbardziej estetyczne i funkcjonalne miejsce gromadzenia odpadów komunalnych,
nagłośnienia problemu niewłaściwego gromadzenia odpadów w miejscach dla nich
przeznaczonych oraz problemu zanieczyszczania miejsc wypoczynku: lasów, parków,
skwerów.
Liczba adresatów
• Dzieci w wieku przedszkolnym
800/ 26.100 – tj. 3%
• Dzieci i młodzieŜ szk. podstawowych
1.500 / 150.314 – tj. 1%
• MłodzieŜ szk. gimnazjalnych
3.000 / 90.068 – tj. 3%
• ok. 10.000 osób (mieszkańców województwa z poniŜszych jednostek, z wyłączeniem
placówek opiekuńczo-wychowawczych: przedszkoli i szkół)
Liczba jednostek
• przedszkola 30 / 317 – tj. 9%
• szkoły podstawowe 19 / 738 – tj. 3%
• szkoły gimnazjalne 21 / 366 – tj. 6%
• 12 innych:
- władze lokalne
- spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, zakłady gospodarki
mieszkaniowej zrzeszające kamienice
- StraŜ Miejska
- przedsiębiorstwa komunalne (zakłady oczyszczania miast)
- ośrodki wypoczynkowe
- media
- ZOZ
3.4.4.
„Bezpieczeństwo epidemiologiczne w okresie uroczystości IKomunijnych”
Cel
• zapobieganie zatruciom i zakaŜeniom pokarmowym w okresie uroczystości Ikomunijnych poprzez działania informacyjno-edukacyjne wśród społeczności lokalnych
na terenie 19 powiatów województwa kujawsko-pomorskiego
Grupa docelowa
• rodzice i opiekunowie dzieci obchodzących I Komunię oraz osoby związane z
przygotowywaniem uroczystości I-Komunijnych
Ramy czasowe
• inauguracja, wdroŜenie: luty – marzec 2006
• realizacja bezpośrednia: kwiecień – maj – czerwiec 2006
lipiec – sierpień 2006
• sprawozdawczość:
70
• koordynator wojewódzki Mirosława Kierblewska OZ WSSE
• 19 koordynatorów / realizatorów powiatowych OZ PSSE
• partnerzy: pracownicy pionów Hś, EP, HDM
• przeprowadzenie narad / szkoleń:
- 1 narada wojewódzka – 31 uczestników (pracowników OZ WSSE i PSSE)
- 44 narady powiatowe – 113 uczestników (pracowników PSSE – OZ, Hś, EP, HDM,
rzecznika prasowego; nauczycieli, dyrektorów szkół podstawowych, katechetów,
księŜy) / 12 PSSE
- 1 szkolenie powiatowe – 11 uczestników (pracowników PSSE) / PSSE Brodnica
• opracowanie materiałów informacyjno-edukacyjnych nt. zapobiegania zatruciom
pokarmowym, komunikatów i apeli o przestrzeganie zasad higieny przy
przygotowywaniu i przechowywaniu potraw (wszystkie PSSE)
• współpraca z innymi pionami PIS (EP – 16 PSSE, Hś – 17 PSSE, HDM – 6 PSSE)
• dotarcie do adresatów za pośrednictwem 1.146 jednostek – parafii rzymskokatolickich, szkół podstawowych (klas II), urzędów miast i gmin, placówek słuŜby
zdrowia, lokali gastronomicznych, sklepów spoŜywczych, kół gospodyń wiejskich i
innych
(szczegółowo wymienione poniŜej – w punkcie: liczba jednostek)
• formy przekazu treści:
- edukacja 220 rodziców prowadzona przez pracowników OZ i EP PSSE Chełmno
w 6 parafiach (6 miejscowości) w okresie 26 III – 19 V 2006
- zajęcia edukacyjne wśród uczniów klas II z zakresu zapobiegania zakaŜeniom
i zatruciom pokarmowym
- wystosowanie listów intencyjnych do placówek
- szkolenie pracowników zakładów Ŝywienia organizujących przyjęcia (PSSE Chełmno)
- instruktaŜe kontrolujących (Hś PSSE) zakłady Ŝywienia zbiorowego, w których
organizowane są przyjęcia komunijne
- apele okolicznościowe
- pogadanki dla rodziców i dzieci (m.in. podczas „otwartych drzwi”, podczas zebrań)
- zajęcia tematyczne na lekcjach biologii, religii i godzinach wychowawczych
- eksponowanie przekazanych przez PSSE materiałów w widocznych miejscach
na terenie szkół (tablice informacyjne przy sekretariatach, wejściach do szkół,
szatniach i pokojach nauczycielskich), w gablotach kościelnych, w placówkach słuŜby
zdrowia, w gablotach gmin i sołectw, w sklepach itd.
- przekazanie rodzicom materiałów podczas zebrań dotyczących I komunii
- odczytywanie komunikatów przez księŜy podczas naboŜeństw
- ekspozycje wizualne wykonane przez dzieci
- punkty wystawienniczo-informacyjne (Brodnica, Nakło, śnin)
- publikacje w mediach
- nagłośnienie akcji w mediach:41 publikacji w 39 mediach / 17 PSSE, w tym:
29 artykułów prasowych – 28 redakcji / 16 PSSE
6 audycji radiowych – 5 rozgłośni / 3 PSSE
6 emisji telewizyjnych – 6 stacji TV / 6 PSSE
• monitoring – poprzez róŜne formy kontaktu, zbieranie informacji, 34 wizytacje (4
PSSE),
• ankiety nt. działań akcyjnych przeprowadzone w 22 SP (PSSE Włocławek)
Liczba adresatów
szacunkowo – min. 14.000 osób
71
Liczba jednostek łącznie 1.146
- parafie rzymsko-katolickie 359 / 18 PSSE (66%)
- szkoły podstawowe 352 / 12 PSSE (48%)
- urzędy 58 miast i gmin, 129 sołectw / 7 PSSE
- placówki słuŜby zdrowia 81 / 8 PSSE (11%)
- lokale gastronomiczne 80 / 10 PSSE
- sklepy spoŜywcze 18 / PSSE Włocławek
- Koło Gospodyń Wiejskich 2 / PSSE Bydgoszcz (Dąbrowa Chełm.), Radziejów
- Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego 1 / PSSE Rypin
- PCK 1 / PSSE Lipno
- kuchnia szkolna (personel 5 osób) 1 / PSSE Świecie
- Dom Kultury 1 / PSSE Brodnica
- Placówki szkolno-wychowawcze 24 /PSSE śnin/
(12 przedszkoli, 8 zespołów szkół ponadgimnazjalnych, 4 gimnazja)
- ośrodki masowego komunikowania 39 / 17 PSSE
3.4.5.Akcja letnia pn. : „Zapobieganie zakaŜeniom i zatruciom pokarmowym”
Cele
- zmniejszenie ryzyka zakaŜeń i zatruć pokarmowych, indywidualnych i zbiorowych
w okresie letniego wypoczynku
- poprawa warunków sanitarnych towarzyszących wypoczynkowi oraz produkcji
i dystrybucji Ŝywności poprzez szeroką akcję informacyjno-edukacyjną
Grupa docelowa
- osoby związane z obrotem produktami spoŜywczymi
- konsumenci
- zbieracze i konsumenci grzybów
- właściciele i kierownicy ośrodków wypoczynkowych
- uczestnicy obozów, kolonii, wczasowicze
- uczniowie
- pracownicy i klienci biur podróŜy
- ośrodki kultury
Ramy czasowe:
czerwiec-wrzesień 2006
Koordynatorzy, realizatorzy, partnerzy
- koordynatorzy:
koordynator wojewódzki Paweł Grajek OZ WSSE
19 koordynatorów powiatowych
- realizatorzy:
pracownicy OZiPZ PSSE, nauczyciele i wychowawcy, pracownicy ośrodków
wczasowych, spółdzielni mieszkaniowych, klubów, sklepów, targowisk miejskich, biur
podróŜy, komendanci obozów harcerskich, pracownicy sekcji N.EP, N.Hś, HDM
- partnerzy:
piony N.EP, N.Hś, HDM, komendy powiatowe policji, parafie rzymskokatolickie,
media, kierownicy biur podróŜy, pracownicy administracji bydgoskich wyŜszych
uczelni, władze samorządowe, biblioteki publiczne
72
- 43 prelekcje dla uczestników kolonii
- 15 pogadanek dla pracowników klubów osiedlowych, pracowników NZOZ, uczniów,
uczestników półkolonii i obozów sportowych, seniorów
- 27 instruktaŜy dla pracowników sklepów spoŜywczych, punktów handlowych, biur
podróŜy
- 19 konkursów dla dzieci i młodzieŜy uczestniczących w letnim wypoczynku
- 84 ekspozycje materiałów informacyjno-edukacyjnych podczas: targów rolniczych,
imprez społecznych, w przychodniach, parafiach, wyŜszych uczelniach
- 7 imprez masowych (festyn, pikniki, Dni Zdrowia)
- 2750 rozprowadzonych materiałów OZ
- 22 opublikowane informacje prasowe
- 4 wyemitowane informacje radiowe
- 3 wyemitowane informacje TV
- 3 informacje na stronach internetowych
- 68 rozmów indywidualnych przeprowadzonych przez pracowników PSSE z klientami
PSSE i organizatorami letniego wypoczynku
Liczba adresatów oraz stosunek procentowy
- uczniowie szkół podstawowych ~2% (3006 uczniów z ogólnej liczby 150.314)
- uczestnicy obozów, kolonii, półkolonii – 6.210
- seniorzy Klubu „Arka” BSM – 40
- właściciele sklepów i punktów gastronomicznych
- kierownicy ośrodków wypoczynkowych, opiekunowie grup – 134
Liczba jednostek oraz stosunek procentowy
- 16 ZOZ ~1,1% (16 placówek z ogólnej liczby 1482 ZOZ-ów)
- 74 ośrodki wczasowe ~36% (74 z ogólnej liczby 203)
- 10 szkół podstawowych ~1,3% (10 z ogólnej liczby 738 SP)
- 3 gospodarstwa agroturystyczne
- 1 biblioteka publiczna
- 21 półkolonii, obozów
- 5 Urzędów Gmin
- sklepy
- punkty gastronomiczne
- zakłady produkujące Ŝywność
3.4.6. „TatuaŜ – moda a zdrowie”
Cele
zwiększenie świadomości na temat zagroŜeń wynikających z wykonywania zabiegów
zdobienia ciała, poprzez udostępnienie stosownych materiałów informacyjnych
Grupa docelowa
osoby dorosłe (uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, studenci)
Ramy czasowe
rok szkolny 2006 / 2007
Koordynatorzy, realizatorzy
- koordynator / realizator: Barbara Polakowska
• gromadzenie materiałów informacyjnych nt. zagadnień związanych z zabiegami
zdobienia ciała (tatuaŜy, piercingu)
73
• analiza zebranych materiałów w celu przygotowania kwestionariusza wywiadu dla
lekarza epidemiologa, dermatologa oraz osób prowadzących studio
• opracowanie kwestionariusza wywiadu dla w/w osób
• przeprowadzenie wywiadu z w/w osobami
• opracowanie materiału informacyjno-edukacyjnego (ulotka) nt. zagroŜeń wynikających
z wykonywania zabiegów zdobienia ciała
Wnioski, napotkane problemy, trudności, uwagi
Przedsięwzięcie jest w trakcie realizacji. Następnym krokiem będzie przekazanie
materiałów edukacyjnych i ankiety do wytypowanych szkół na terenie Bydgoszczy.
Następnie analiza zebranych anonimowych ankiet ze szkół i interpretacja uzyskanych
wyników. Planowane jest takŜe przekazanie materiałów edukacyjnych do gabinetów
zdobienia ciała.
Interwencja w roku szkolnym 2007 / 2008 będzie wdraŜana przez 3 PSSE (Aleksandrów
Kuj., Radziejów, Sępólno Kraj.)
3.5. Inicjatywy powiatowe
3.5.1. Akcja pn. „Bezpieczne wakacje LATO-ZIMA”
Cel
- zmniejszenie urazowości, śmiertelności powypadkowej związanej z okresem letniego i
zimowego wypoczynku
- ograniczenie szerzenia się chorób zakaźnych
- zwiększenie wiedzy nt. zagroŜeń wynikających z zaŜywaniem narkotyków i alkoholu
Grupa docelowa
- osoby przebywające w ośrodkach letniego i zimowego wypoczynku
- kierownicy, wychowawcy ośrodków letniego i zimowego wypoczynku
- młodzieŜ szkół ponadgimnazjalnych
- członkinie Kół Gospodyń Wiejskich
- klienci i pracownicy biur podróŜy
Ramy czasowe
V-IX 2006
koordynatorzy: 4 koordynatorów powiatowych (PSSE: Brodnica, Bydgoszcz, Mogilno,
Sępólno Kraj.)
realizatorzy:
- pracownicy PIS (OZiPZ, N.EP, N.Hś, HDM)
- funkcjonariusze Komend Powiatowych Policji
- pielęgniarki
- pedagodzy szkolni
- wychowawcy i opiekunowie dzieci i młodzieŜy przebywającej w ośrodkach letniego i
zimowego wypoczynku
partnerzy:
- Komendy Powiatowe Policji
- dyrektorzy szkół ponadgimnazjalnych
- organizatorzy letniego i zimowego wypoczynku dzieci i młodzieŜy
- Koła Gospodyń Wiejskich
- wójtowie
74
- kierownicy biur podróŜy
• inicjowanie działań o charakterze prozdrowotnym prowadzonych przez wychowawców
i opiekunów dzieci i młodzieŜy przebywającej w ośrodkach letniego i zimowego
wypoczynku
• pogadanki dla dzieci i młodzieŜy przebywającej w ośrodkach letniego wypoczynku
(prowadzone przez pracownika OZ PSSE i przedstawiciela KPP) ; omawiana tematyka:
- alkohol i narkotyki – zagroŜenia
- zakaŜenia HIV/AIDS – zachowania ryzykowne
- bezpieczne korzystanie z kąpielisk
- kradzieŜe i rozboje
• pogadanki dla młodzieŜy przebywającej na zimowisku (prowadzone przez pracownika
OZ PSSE i przedstawiciela KPP); omawiana tematyka:
- spotkanie z agresywnym psem
- zabawy na lodzie
- zasady poruszania się po drodze szczególnie w warunkach zimowych
- alkohol i narkotyki – zagroŜenia
• inicjowanie zajęć edukacyjnych w szkołach ponadgimnazjalnych prowadzonych przez
nauczycieli i pielęgniarki szkolne; zajęcia poświęcone były tematyce HIV/AIDS
ze szczególnym uwzględnieniem zachowań ryzykownych sprzyjających szerzeniu się
zakaŜeń HIV
• przeprowadzenie zajęć interaktywnych z dziećmi zrzeszonymi w Klubie Arka
w zakresie racjonalnego odŜywiania (opracowanie pomocy dydaktycznych)
• punkty
informacyjno-edukacyjne
(rozdawnictwo
materiałów
informacyjnoedukacyjnych, poradnictwo koncentrujące się głównie na problematyce HIV/AIDS,
uzaleŜnień oraz problematyce dotyczącej kleszczy)
• punkty ekspozycji materiałów edukacyjno-informacyjnych
• dystrybucja materiałów edukacyjno-informacyjnych (broszury, ulotki, pakiety
edukacyjne, opracowania własne) do lokalnych mediów, biur podróŜy, wyŜszych
uczelni, ośrodków letniego i zimowego wypoczynku
• kontrole obiektów letniego wypoczynku pod kątem bezpieczeństwa sanitarnego oraz
zapewnienia warunków bezpiecznego wypoczynku (m.in. zaplecza kuchenne, pokoje
sypialne, toalety, otoczenie obiektów)
• narady (10) zwoływane w celach organizacyjnych z dyrektorami szkół,
przedstawicielami Komend Powiatowych policji, kierownikami ośrodków letniego i
zimowego wypoczynku, pracownikami PIS
Współpraca
W ramach akcji współpracowano z:
- pionami PIS - OZ, N.EP, N.Hś, HDM (wspólne narady, kontrole, wizyty w ośrodkach
letniego i zimowego wypoczynku
- Komendami Powiatowymi Policji (narady, udział w spotkaniach z młodzieŜą)
- wójtami i Kołami Gospodyń Wiejskich (tworzenie punktów informacyjnych,
organizacje spotkań dla członkiń Kół Gospodyń Wiejskich)
- urzędy miast i gmin
- rektoraty wyŜszych uczelni
Liczba adresatów objętych oddziaływaniem
• młodzieŜ wypoczywająca na zimowisku - 166 osób
• młodzieŜ przebywająca w placówkach letniego wypoczynku – 2.782 osoby
• młodzieŜ szkół ponadgimnazjalnych - 486 osób
75
• członkinie Kół Gospodyń Wiejskich - 50 osób
• pracownicy biur podróŜy – 81 osób
• opiekunowie młodzieŜy przebywającej w ośrodkach letniego wypoczynku – 247 osób
• opiekunowie młodzieŜy przebywającej w ośrodkach zimowego wypoczynku – 11 osób
w przypadku w/w akcji nie jest moŜliwe podanie stosunku procentowego
Liczba jednostek objętych oddziaływaniem
• 4 zimowiska
• 57 placówek letniego wypoczynku
• 2 szkoły ponadgimnazjalne
• 49 biur podróŜy
3.5.2. Promowanie zdrowego Ŝywienia i aktywności fizycznej
Cel
- promowanie zdrowego stylu Ŝycia i aktywności fizycznej
- zapobieganie nadwadze, otyłości i chorobom przewlekłym
Grupa docelowa
społeczność lokalna
Ramy czasowe
I-XII 2006
• koordynatorzy: 3 koordynatorów powiatowych (PSSE: Brodnica, Mogilno, Tuchola)
• realizatorzy:
- Zespół Szkół Rolniczych w Bielicach
- pracownicy słuŜby zdrowia
- nauczyciele i pedagodzy szkolni
- pracownicy PIS
- Ośrodek Sportu Rekreacji i Rehabilitacji w Mogilnie
- Wydział Promocji Starostwa Powiatowego w Mogilnie
• partnerzy:
- organizatorzy Targów Bielice-Rol
- władze lokalne
- dyrektorzy szkół róŜnego szczebla
- dyrektorzy placówek słuŜby zdrowia
- lokalne media
• inicjowanie zajęć edukacyjnych dla dzieci i młodzieŜy nt. racjonalnego odŜywiania i
aktywności fizycznej w szkołach
• udzielanie porad metodycznych nauczycielom szkolącym młodzieŜ w powyŜszym
obszarze problemowym
• uaktywnienie słuŜby zdrowia – profilaktyka pierwotna mająca na celu uświadomienie
pacjentom
zaleŜności między racjonalnym odŜywianiem, aktywnością fizyczną
a
zdrowiem
• przeprowadzenie prelekcji dla członkiń Koła Gospodyń Wiejskich nt. racjonalnego
odŜywiania i aktywności fizycznej
• opracowania własne
- ulotka „10 zasad racjonalnego odŜywiania”
- prezentacja multimedialna „Racjonalne odŜywianie i ruch gwarancją zdrowia”
76
- ulotka zawierająca zalecenia Ŝywieniowe, piramidę zdrowia, sposób obliczania
wskaźnika BMI
• punkty informacyjno-edukacyjne funkcjonujące podczas imprez masowych
- piknik rodzinny (rozdawnictwo materiałów informacyjno-edukacyjnych, poradnictwo)
- Targi Bielice-Rol - duŜa impreza masowa odwiedzana co roku przez kilka tysięcy
osób; PPIS był jednym z reprezentantów powiatu mogileńskiego; na Targach PIS
posiadała własne stanowisko, które cieszyło się duŜym zainteresowaniem
uczestników; udzielono szereg informacji na temat wpływu masy ciała na zdrowie,
potrzeby zwiększania aktywności
fizycznej i stosowania zbilansowanej diety;
stanowisko było czynne 20 i 21 V 2006 w godz. od 9.00-18.00;w tym czasie
zmierzono i zwarzono 200 osób, obliczono tym osobom wskaźnik BMI, a wyniki
wpisano
na
ulotkę
opracowaną
przez
pracownika
OZ;
dane uzyskane z analizy wskaźnika BMI opublikowano w lokalnych madiach
• spotkania organizacyjne z realizatorami, organizatorami w/w inicjatyw
Współpraca
• organizacja Targów Bielice-Rol (w/w realizatorzy przedsięwzięcia)
• pomoc merytoryczna w przygotowaniu materiałów informacyjno-edukacyjnych
(pracownicy PIS – N.Hś)
• organizacja spotkań o charakterze edukacyjnym dla członkiń Koła Gospodyń
Wiejskich – wsparcie ze strony władz samorządowych
Liczba adresatów
z uwagi na charakter akcji liczba adresatów nie jest moŜliwa do określenia
Liczba jednostek (w odniesieniu do województwa)
• placówki słuŜby zdrowia 11 / 741 – tj. 1,5%
• szkoły gimnazjalne 11 / 366 – tj. 3%
• szkoły podstawowe 2 /738 – tj. 0,3%
• 14 Kół Gospodyń Wiejskich
3.5.3. Zapobiegania grypie, w tym grypie ptasiej
– 7 PSSE (Brodnica, Bydgoszcz, Mogilno, Rypin, Świecie, Toruń, Wąbrzeźno,
Włocławek)
Cel
zapobieganie szerzeniu się grypy (w tym grypy ptasiej) poprzez zwiększenie wiedzy nt.
zapobiegania i zwalczania powyŜszych jednostek chorobowych
Grupa docelowa
- społeczność lokalna na terenie 7 PSSE ze szczególnym uwzględnieniem:
- dyrektorów szkół i nauczycieli róŜnych typów szkół
- przedstawicieli władz samorządowych
- mieszkańców i pracowników instytucji oraz zakładów znajdujących się w strefie
zapowietrzonej
- personelu medycznego placówek lecznictwa otwartego
- wojskowych i cywilnych pracowników jednostek wojskowych
- klientów aptek, sklepów, marketów, barów, targowisk
Ramy czasowe
II-IV, IX-X 2006
•
koordynator: pracownicy OZ z 7 PSSE
77
•
realizatorzy:
- PPIS w Brodnicy
- z-ca PPIS w Brodnicy
- pracownicy OZ z 7 PSSE
- pracownik N.HP w PSSE Świecie
- nauczyciele i pedagodzy (PSSE Brodnica)
- personel medyczny POZ (PSSE Włocławek)
•
partnerzy:
- Powiatowa Inspekcja Weterynaryjna w Bydgoszczy
- Powiatowy Zakład Weterynarii w Brodnicy
- StraŜ Miejska w Bydgoszczy
- władze samorządowe (2 PSSE)
- lokalne media (7 PSSE)
•
5 szkoleń dla 140 osób (dyrektorów, nauczycieli i pedagogów róŜnych typów szkół,
przedstawicieli Urzędów Gmin w powiecie bydgoskim wyznaczonych do likwidacji
ognisk ptasiej grypy w stadach hodowlanych) 3 PSSE
•
9 narad dla 19 osób – szkolnych koordynatorów działań ukierunkowanych na
profilaktykę grypy
•
przeprowadzenie zajęć edukacyjnych (wykłady, prelekcje, pogadanki) z zakresu
przestrzegania zasad i zaleceń związanych z występowaniem ptasiej grypy dla:
- dzieci, młodzieŜy oraz ich rodziców w szkołach róŜnego typu
- przedstawicieli władz samorządowych
- osób wyznaczonych do usuwania ognisk ptasiej grypy, rekrutujących się
z pracowników Urzędów Gmin na terenie powiatu świeckiego; zajęcia dla tych osób
zostały zorganizowane wspólnie z przedst. Sztabu Zarządzania Kryzysowego
w powiecie
- pracowników Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych CORIMP w Bydgoszczy
(przedsiębiorstwo to świadczyło usługi wywozu padłego ptactwa do utylizacji)
- osób bezdomnych w Jadłodalni prowadzonej przez PCK, Noclegowni w Bydgoszczy
- seniorów w Klubie „Arka” Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
•
przeprowadzenie indywidualnego poradnictwa dla osób w strefie: zapowietrzonej –
mieszkańców osiedla „Bartodzieje”, właścicieli i klientów targowiska w Bydgoszczy
•
opracowanie i powielenie materiałów informacyjnych (ulotek, apeli) nt. profilaktyki
grypy słuŜącym działaniom edukacyjnym róŜnego typu
•
wystosowanie pism informacyjnych do ZOZ z prośbą o popularyzację szczepień
ochronnych i dystrybucję materiałów informacyjno-edukacyjnych dot. ptasiej grypy
•
punkty ekspozycji materiałów informacyjno-edukacyjnych nt. profilaktyki grypy (w
tym ptasiej grypy) w:
- ZOZ
- szkołach róŜnego typu
- siedzibach władz samorządowych
- Domach Kultury
- tablicach informacyjnych w Spółdzielniach Mieszkaniowych oraz na terenie osiedli
- biurach podróŜy
- jednostkach wojskowych
- punktach handlowych (markety, sklepy, targowiska)
- port lotniczy w Bydgoszczy
78
•
opracowanie informacji, artykułów z zakresu przestrzegania zasad i zaleceń
związanych z występowaniem ognisk ptasiej grypy oraz przekazanie ich lokalnym
mediom
•
przekazanie właścicielom hurtowni drobiu (zlokalizowanych w strefach
zapowietrzonych) informacji o zakazie wywoŜenia świeŜego mięsa mielonego,
przetworów i produktów mięsnych z drobiu poza strefę zagroŜoną bez uprzedniej zgody
Państwowego Powiatowego Lekarza Weterynarii w Bydgoszczy
Współpraca
•
wewnątrz PIS
- pion N.EP, N.HD, N.HP (7 PSSE) w zakresie wspólnego przygotowania materiałów
informacyjnych, prezentacji multimedialnych jako pomocy słuŜącej róŜnym formom
edukacyjnym oraz w zakresie organizacji szkoleń
•
z innymi jednostkami:
- władze lokalne (w tym Sztaby Zarządzania Kryzysowego)
- domy kultury
- placówki opiekuńczo-wychowawcze
- lokalne media
- ZOZ
w zakresie organizacji szkoleń i punktów informacyjnych, a przez to dotarcie z
przekazem informacyjnym do celowanej grupy odbiorców oraz nagłośnienie istoty
problemu wśród społeczeństwa na terenie 7 PSSE
Liczba adresatów
liczba adresatów
7 PSSE
ogółem liczba osób
%
1.500 osób (dzieci i
młodzieŜ
szkół 64.673
2%
podstawowych)
2.800 osób
(młodzieŜ
szkół 43.673
6%
gimnazjalnych)
3.000 osób (młodzieŜ
szkół
50.639
6%
ponadgimnazjalnych)
- około 30-40 tys. osób (mieszkańców 7 powiatów z
róŜnych typów szkół)
Liczba jednostek
liczba adresatów
7 PSSE
312
180
30 szkół podstawowych
60 szkół gimnazjalnych
42
szkoły
292
ponadgimnazjalne
• 380 innych:
- siedziby władz lokalnych
- ZOZ
- spółdzielnie mieszkaniowe
- biura podróŜy
- jednostki wojskowe
woj. kujawsko-pomorskie
%
150.314
1%
90.068
3%
105.502
3%
wyłączeniem dzieci i młodzieŜy
%
10%
33%
woj. kujawsko-pomorskie
%
738
4%
366
16%
14%
324
13%
79
-
punkty handlowe (markety, sklepy, targowiska)
hurtownie drobiu
jednostki wojskowe
port lotniczy
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych „Corimp”
3.6. PRZEDSIĘWZIĘCIA PROFILAKTYCZNO-EDUKACYJNE
3.6.1. „Etykieta rozszyfrowana – wiem, co kupuję i jem”
Cel
- zwiększenie świadomości konsumentów w kierunku potrzeby czytania etykiet
spoŜywczych
- wzbogacenie wiedzy z zakresu informacji zawartych na opakowaniach Ŝywnościowych
- upowszechnienie zwyczaju korzystania z zawartości informacyjnej etykiet
- promowanie wśród młodzieŜy racjonalnego Ŝywienia jako waŜnego czynnika
wpływającego na zdrowie, w tym takŜe zapobiegającego coraz powszechniejszym
zjawiskom, jakimi stają się nadwaga i otyłość
Grupa docelowa
bezpośrednia -nauczyciele i uczniowie szkół ponadgimnazjalnych
pośrednia -rodzice uczniów
Ramy czasowe
XI 2005 – XII 2006
• koordynator: 3 koordynatorów powiatowych (Golub-Dobrzyń, Rypin, Toruń)
• realizator: nauczyciele szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
• partnerzy: dyrektorzy szkół
• narady (2) organizacyjne z dyrektorami i szkolnymi realizatorami interwencji
• szkolenie (1 – szkolny realizator) przeprowadzone w celu przybliŜenia załoŜeń
interwencji oraz materiałów edukacyjnych i metodycznych, w oparciu których
prowadzone będą zajęcia z młodzieŜą szkolną
• udzielanie pomocy metodycznej
Liczba adresatów
• uczniowie szkół gimnazjalnych
30 / 15.565 – tj. 0,2% (dane dotyczące powiatu)
30 / 90.068 – tj. 0,03% (dane dotyczące województwa)
• uczniowie szkół ponadgimnazjalnych
342 / 16.447 – tj. 2% (dane dotyczące powiatu)
342 / 105.502 – tj. 0,32% (dane dotyczące województwa)
Liczba jednostek
• szkoła gimnazjalna – 1
• szkoła ponadgimnazjalna – 2
3.6.2. „Zapobieganie infekcjom Hib”
80
Cel
Spopularyzowanie wiedzy o infekcjach wywoływanych Hib i sposobach zabezpieczenia
się przed chorobami
Grupa docelowa
rodzice i opiekunowie niemowląt i małych dzieci ze szczególnym uwzględnieniem, tych
które przebywają w skupiskach dziecięcych
Ramy czasowe
IX-XII 2006
Koordynator, realizator, partnerzy
• koordynator: powiatowy (PSSE Tuchola)
• realizator: pracownicy słuŜby zdrowia (lekarze, pielęgniarki)
• partnerzy: władze samorządowe
• spotkania z władzami samorządowymi w celu pozyskania środków na szczepienia
dzieci przeciwko infekcjom Hib
• spotkania z dyrektorami ZOZ mające na celu pozyskanie partnerów do realizacji
interwencji (edukacja rodziców , szczepienia dzieci)
• dystrybucja materiałów informacyjno-edukacyjnych do ZOZ realizujących interwencję
Współpraca
w ramach interwencji nie podjęto współpracy z innymi jednostkami, istniała jednak
duŜa przychylność ze strony władz samorządowych
Liczba adresatów objętych oddziaływaniem
• 22 – dzieci zaszczepione z rocznika 2002 (22/25=88%)
• 125 – dzieci zaszczepione z rocznika 2003 (125/182=68%)
Liczba jednostek objętych oddziaływaniem
• 2 - ZOZ, w których realizowana była interwencja (2/10=20%)
3.6.3. „Zapobieganie owsicy i świerzbowi”
Cel
zmniejszenie liczby zachorowań na świerzb i owsicę wśród społeczności lokalnej
terenie powiatu nakielskiego
Grupa docelowa
- dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym
- rodzice i opiekunowie
- mieszkańcy domu opieki społecznej
- pacjenci zakładów opieki zdrowotnej
Ramy czasowe
II-XI 2006r.
Koordynator, realizator, partnerzy
• koordynator powiatowy PSSE Nakło
• realizatorzy: nauczyciele przedszkolni, nauczyciele wychowawcy, pielęgniarki
• partnerzy:
- sekcja N.EP , pracownik ds. HDM
- dyrektorzy szkół
- dyrektorzy Gminnych Zespołów Obsługi Oświaty
- lokalne media
81
• narada dotycząca analizy sytuacji epidemiologicznej nadzorowanego terenu
(z-ca PPIS, N.EP, N.HD, OZiPZ)
• wystosowanie pism PPIS do:
- placówek słuŜby zdrowia – podkreślenie uwagi i problemu oraz konieczność
kontynuacji działań edukacyjnych (interwencja realizowana w powiecie od 2004 roku)
- Gminnych Zespołów Obsługi Oświaty w sprawie stworzenia dzieciom bezpiecznych
i higienicznych warunków pobytu w szkole
- Miejsko-Gminnych Ośrodków Opieki Społecznej w celu podjęcia działań
edukacyjnych wśród mieszkańców Domu Opieki Społecznej
• opracowanie własne:
- ulotka UwaŜaj na zakaŜenia świerzbem i owsicą”
- informacja prasowa „UwaŜaj na zakaŜenia świerzbem i owsicą”
- konspekt
zajęć
nt.
przestrzegania
podstawowych
zasad
higieny
(osobistej i otoczenia)
• zainicjowanie działań edukacyjnych w zakresie opisywanego problemu zdrowotnego
w placówkach nauczania i wychowania (szkoły, przedszkola), zakładach opieki
zdrowotnej
i
zakładach opieki społecznej (35 spotkań z dyrektorami szkół, 9 spotkań z dyrektorami p
rzedszkoli 8 spotkań z pracownikami słuŜby zdrowia)
• wyposaŜenie realizatorów interwencji w stosowne materiały edukacyjne
• pomoc merytoryczna i metodyczna
• wizytowanie szkół podczas realizacji i interwencji (4 wizytacje)
Współpraca:
sekcja N.EP, pracownik HDM (w zakresie : wspólne wizytacje, kontrole, pomoc w
opracowaniu materiałów informacyjno-edukacyjnych)
W przedstawionej interwencji nie zawsze moŜliwe jest dokładne podanie danych
liczbowych i procentowych:
Liczba adresatów
Około 10.000 osób
Liczba jednostek
• szkoły podstawowe
35 / 35 – tj. 100% (dane liczbowe w odniesieniu do powiatu)
• przedszkola
• ZOZ (przychodnie publiczne i niepubliczne)
3.6.4. Zapobieganie wszawicy
Cel
- kształtowanie prawidłowych nawyków higienicznych
- zapobieganie wszawicy i świerzbowi
Grupa docelowa
bydgoscy bezdomni
Ramy czasowe
82
II-III 2006
• koordynator powiatowy (PSSE Bydgoszcz)
• realizator: PIS (OZiPZ)
• partnerzy:
- PCK
- Polski Komitet Pomocy Społecznej
- UM Bydgoszczy – Zespół Ochrony Zdrowia Mieszkańców i Spraw Osób
Niepełnosprawnych
• 1 narada z partnerami interwencji (PCK, PKPS, UM, PPIS, PSSE N.EP) mająca na
celu znalezienie sposobu rozwiązania problemu świerzbu i wszawicy oraz sposobu
zapobiegania
• 2 prelekcje, dotyczące zapobiegania świerzbowi i wszawicy oraz radzenia sobie z tymi
problemami, dla bezdomnych w jadłodalni i schronisku
• współpraca z mediami (wywiad PPIS w lokalnej rozgłośni radiowej)
Współpraca
- PCK ,Polski Komitet Pomocy Społecznej - pomoc w dotarciu z informacją
prozdrowotną do adresata interwencji (organizacja spotkań z bezdomnymi)
Liczba adresatów
95 bezdomnych
Liczba jednostek
- 2 noclegownie dla bezdomnych
- 1 jadłodalnia dla bezdomnych
3.6.5. Zapobieganie wypadkom i udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej
Cele
przekazanie wiedzy i umiejętności nt. zapobiegania wypadkom i udzielania pierwszej
pomocy przedlekarskiej osobom dorosłym (czynnym zawodowo)
Grupa docelowa
pracownicy Zakładów Azotowych Anwil we Włocławku oraz firm kooperujących
Ramy czasowe
I – XII 2006
• koordynator powiatowy (PSSE Włocławek)
• realizatorzy: pracownicy OZ (PSSE Włocławek)
• partnerzy:
- Ośrodek Szkoleniowy Zakładu Obsługi Holdingu we Włocławku
• zorganizowano 1 naradę z przedstawicielami Ośrodka Szkoleniowego ZOH we
Włocławku (partner w realizacji zadania – współpraca jest kontynuowana od kilku lat),
podczas której ustalono wstępny harmonogram szkoleń, ich zakres tematyczny, czas
trwania, miejsce realizacji, grupę odbiorców
• opracowano konspekt pięciogodzinnych zajęć oraz przygotowano prezentację
multimedialną
83
• Przeprowadzono 5 szkoleń – kaŜde szkolenie trwało 5 godzin i było przeprowadzone
wg wcześniej opracowanego konspektu
Współpraca
Ośrodek Szkoleniowy Zakładu Obsługi Holdingu we Włocławku
Liczba odbiorców oraz stosunek procentowy
liczba osób uczestniczących 80 * / liczba adresatów interwencji 100%
liczba jednostek uczestniczących 1 / liczba jednostek na terenie działania PSSE ...% **
3.3.6. „Z higieną na TY”
PSSE w Brodnicy
Cele:
- zwiększenie poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie
- zwiększenie wiedzy dzieci i młodzieŜy na temat związku higieny osobistej
ze zdrowiem
- zwiększenie udziału rodziców w wyrabianiu i wzmacnianiu nawyków higienicznych
u dzieci i młodzieŜy
- podniesienie umiejętności posługiwania się wiedzą o zdrowiu w konkretnych
sytuacjach i przetwarzania je na codzienną praktykę higieniczno-zdrowotną
Grupa docelowa:
dzieci w wieku przedszkolnym (5-6 lat) i szkolnym oraz młodzieŜ gimnazjalna, rodzice
i opiekunowie.
Ramy czasowe
IX 2006 – VI 2007 r.
• koordynator: pracownik OZiPZ PSSE w Brodnicy
• realizatorzy:
- nauczyciele przyrody
- nauczyciele biologii
- wychowawca
- pedagog szkolny
• partnerzy:
- pracownicy sekcji N.EP oraz N.
- dyrektorzy szkół podstawowych
- dyrektor szkoły ponadgimnazjalnej
- władze samorządowe
- lokalne media
zasadnicze działania:
• 10 narad organizacyjnych z udziałem dyrektorów i szkolnych realizatorów interwencji
• opracowanie własne:
- pakiety edukacyjne, w skład których wchodziło:
a) 4 prezentacje multimedialne („Dla zdrowia, dla urody”, „Zapobieganie
wszawicy”, „Zapobieganie świerzbowi”, „Dbam o swoje zęby”)
b) 2 ulotki („Świerzb teŜ groźny”, Jak chronić się przed wszawicą”)
c) 2 informacje dla realizatora szkolnego („Wszy-zapobieganie”, „Świerzbzapobieganie”)
d) 2 scenariusze zajęć („Higiena w domu i w szkole”, „Mycie to zdrowie”
- informacja dla mediów
84
•
zainicjowanie w szkołach zajęć dla dzieci i młodzieŜy w oparciu o przygotowany
przez pracownika o-z materiał edukacyjny
• przekazanie szkołom pakietów edukacyjnych opracowanych przez inicjatora działań
w szkołach pracownika o-z (PIS)
• 1 szkolenie dla rodziców (29 osób) prowadzone przez szkolnego realizatora oraz
pracownika o-z (PIS)
• udzielanie porad metodycznych realizatorom podczas wizyt składanych w szkołach.
Współpraca:
- z sekcją N.EP (opracowanie informacji do lokalnych mediów)
- z władzami samorządowymi
- z lokalnymi mediami
Liczba adresatów oraz stosunek procentowy – interwencja w trakcie realizacji
Liczba jednostek:
10 / 41 – tj. 24% (dane w odniesieniu do powiatu)
10 / 738 – tj. 1,4% (dane w odniesieniu do województwa)
- gimnazja
- szkoły ponadgimnazjalne
3.6.7. „Palenie – zdrowie wybieraj i Ŝycie”
Cel:
poszerzenie wiedzy na temat skutków i szkodliwości palenia tytoniu.
Grupa docelow
uczniowie klas IV, V, VI.
Ramy czasowe
X-XI 2006 r.
• koordynator powiatowy (PSSE Golub-Dobrzyń)
• realizatorzy: wychowawcy klas, pielęgniarki
• partnerzy: dyrektorzy szkół
• narady organizacyjne (5) z dyrektorami i szkolnymi realizatorami interwencji
w 4 szkołach podstawowych i 1 gimnazjum
• zainicjowanie w szkołach zajęć w zakresie w/w tematyki realizatorami których
byli nauczyciele i pielęgniarki
• dystrybucja materiałów edukacyjnych – wyposaŜenie szkół w stosowny materiał
informacyjno-edukacyjny
• udzielanie porad metodycznych
• wizytowanie szkół w trakcie realizacji interwencji 95 wizytacji)
Współpraca: z pielęgniarka szkolną
Liczba adresatów jednostek realizujących interwencję:
• placówki realizujące program:
85
4 / 24 – tj. 16,6% (w odniesieniu do powiatu)
4 / 738 – tj. 0,5% (w odniesieniu do województwa)
- gimnazja
• adresaci programu:
- uczniowie szkół podstawowych
186 / 4.379 – tj. 4,2% (w odniesieniu do powiatu)
186 / 150.314 – tj. 0,1% (w odniesieniu do województwa)
- uczniowie gimnazjum
60 / 2.012 – tj. 3% (w odniesieniu do powiatu)
60 / 90.068 – tj. 0,07% (w odniesieniu do województwa)
3.6.8. „śycie wolne od nałogów”
Cel
zwiększenie wiedzy nt. uzaleŜnień ze szczególnym uwzględnieniem nałogu tytoniowego.
Grupa docelowa
dzieci kl. I-III
Ramy czasowe
II-V 2006 rok
• koordynator: koordynator powiatowy (PSSE Golub-Dobrzyń)
• realizatorzy: nauczyciele
Zasadnicze zadania
• narady (2) organizacyjne z udziałem dyrektorów i szkolnych realizatorów interwencji
• zainicjowanie w szkołach zajęć interaktywnych dla młodzieŜy nt. uzaleŜnień
realizatorami których byli nauczyciele
• przekazanie szkołom konspektów zajęć nt. uzaleŜnień opracowanych przez WSSE
Bydgoszcz dla potrzeb programu pn. „śycie wolne od nałogów realizowanej
w województwie w 2002 r.
• udzielanie porad metodycznych
• wizytowanie szkół w trakcie interwencji (2 wizytacje)
Liczba adresatów
uczniowie szkół podstawowych kl. II, III – 70
Liczba jednostek
Szkoły podstawowe
3.7. KONKURSY, OLIMPIADY, WYSTAWY
3.7.1. Olimpiada Wiedzy o Zdrowiu
– PSSE Bydgoszcz
Cel
- kształtowanie zdrowego stylu Ŝycia
- pogłębianie wiedzy dotyczącej zachowań prozdrowotnych
86
-
-
-
- pogłębianie wiedzy dotyczącej wpływu ilości i jakości spoŜywanych posiłków na stan
zdrowia człowieka
- uświadomienie negatywnego wpływu uŜywek i środków psychotropowych na zdrowie
i rozwój człowieka
- uświadomienie wpływu aktywności fizycznej na zdrowie człowieka
- pogłębienie wiedzy na temat chorób zakaźnych i zapobiegania im
Grupa docelowa
- uczniowie VI klas szkół podstawowych
- uczniowie szkół gimnazjalnych
- uczniowie ponadgimnazjalnych
Ramy czasowe
15 IX 2006 – 01 XII 2006
Olimpiada była realizowana przy współpracy z PTOZ O/T w Bydgoszczy
- pozyskiwanie współrealizatorów olimpiady
- opracowanie regulaminu olimpiady i rozpropagowanie go w szkołach
- opracowanie pytań testowych
- przygotowanie pakietów edukacyjnych z zakresu tematycznego olimpiady i
przekazanie ich szkołom – przekazano 16 pakietów
- przeprowadzenie finału powiatowego olimpiady
- narada komisji konkursowej – ocena prac i wyłonienie laureatów
- impreza podsumowująca olimpiadę, podczas której miało miejsce uroczyste wręczenie
nagród
Współpraca
- XIV LO / Zespół Szkół Chemicznych
- Urząd Miasta Bydgoszczy
- Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy
- PCK
Liczba adresatów
etap szkolny
Uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
1.402 / 48.323 - tj.2,9%
etap powiatowy
Uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych)
121 / 48.323=0,2%
• 27 uczniów szkół podstawowych
• 52 uczniów szkół gimnazjalnych
• 42 uczniów szkół ponadgimnazjalnych
Liczba placówek
szkoły podstawowe, gimnazjalne i ponadgimnazjalne
63 / 142 =44,3%
3.7.2. Wystawa – „Grzybobranie 2006”
– PSSE Brodnica
Cel
- rozpowszechnienie i pogłębienie wiedzy na temat lasu i grzybów
87
- spopularyzowanie idei „grzybobrania bez pomyłek”
- uświadomienie zagroŜeń zdrowia i Ŝycia wynikających ze zbierania i spoŜywania
nieznanych grzybów.
Grupa docelowa
ogół społeczności lokalnej
Ramy czasowe
13 i 14 IX 2006 r.
• koordynator: pracownik OZ I PZ PSSE w Brodnicy
• realizatorzy:
- pracownicy PSSE w Brodnicy (sekcja N.HZ, N.HD, N.EP)
- pracownicy Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego,
- pracownicy Brodnickiego Parku Krajobrazowego,
- pracownik Nadleśnictwa w Brodnicy,
- leśnicy
• partnerzy:
- dyrektorzy parków krajobrazowych
- Nadleśnictwo Brodnica
- Brodnicki Dom Kultury
- dyrektorzy szkół z terenu miasta Brodnicy
- lokalne media
• 3 narady organizacyjne z partnerami interwencji
• wystosowano pisma skierowane do partnerów interwencji zapraszające do współpracy
• opracowano materiały informacyjno-edukacyjne dla zbieraczy grzybów
• opracowano materiały informacyjno-edukacyjne dla lokalnych mediów nt. zapobiegania
zatruciom grzybami
• wystosowano pisma do dyrektorów przedszkoli i szkół zapraszające na wystawę dzieci i
młodzieŜ
• prowadzenie prac przygotowawczych związanych z wystawą
• punkt informacyjno-edukacyjny, w którym dyŜury pełnili pracownicy PIS
(rozdawnictwo materiałów informacyjno-edukacyjnych
Z uwagi na charakter interwencji niemoŜliwe jest podanie danych liczbowych i
procentowych.
Liczba adresatów: 391
3.7.3. Turniej bezpieczeństwa w ruchu drogowym
Cel
podnoszenie kultury motoryzacyjnej społeczeństwa i działanie na rzecz poprawy stanu
bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym bezpieczeństwa dzieci i młodzieŜy szkolnej
Grupa docelowa
- uczniowie klas IV-VI szkół podstawowych
- uczniowie klas I-III szkół gimnazjalnych
Ramy czasowe
III-V 2006 rok
88
• koordynator:
- koordynator powiatowy (PSSE Mogilno)
- kierownik Ogniwa Ruchu Drogowego KPP w Mogilnie
• realizator:
- StraŜ Miejska w Mogilnie
- Komenda Powiatowa Policji w Mogilnie
- Starostwo Powiatowe w Mogilnie
- Ośrodek Sportu Rekreacji i Rehabilitacji w Mogilnie
•
partnerzy:
- Władze samorządowe
- Stowarzyszenie Poszkodowanych w Wypadkach Komunikacyjnych
- PTOZ Oddział Bydgoszcz
- prasa lokalna „Pałuki”
•
powołanie Powiatowego Komitetu Organizacyjnego Turnieju
•
narady organizacyjne - 4 dla 20 osób, przedstawiciele: StraŜy Miejskiej w Mogilnie,
Policji, OSR i R w Mogilnie, Starostwa Powiatowego w Mogilnie
•
poszukiwanie partnerów i sponsorów w formie rozmów indywidualnych; łącznie
udało się zebrać kwotę 1950 zł
•
współpraca z lokalna prasą -zamieszczono 1 artykuł z przebiegu etapu powiatowego
•
koordynacja działań związana z przebiegiem etapu gminnego; przeprowadzono etap
powiatowy
•
przeprowadzenie etapu powiatowego „Turnieju”; w etapie powiatowym zmagania
odbywały się w 2 grupach wiekowych; w pierwszej części uczestnicy wypełnili test
z zakresu znajomości przepisów ruchu drogowego, a takŜe zasad udzielania pierwszej
pomocy; następnie odbyła się część praktyczna polegająca na pokonaniu rowerowego
toru przeszkód; wszyscy uczestnicy otrzymali nagrody w postaci sprzętu sportowego
oraz bezpłatne bilety wstępu na Krytą Pływalnię w Mogilnie
Współpraca
W celu organizacji i przeprowadzenia Turnieju powołano Powiatowy Komitet
Organizacyjny, w którego skład weszli przedstawiciele: PSSE w Mogilnie, KPP
w Mogilnie, StraŜy Miejskiej w Mogilnie, Starostwa Powiatowego w Mogilnie, Ośrodka
Sportu Rekreacji i Rehabilitacji w Mogilnie.
Nawiązano
równieŜ
współpracę
ze
Stowarzyszeniem
Poszkodowanych
w Wypadkach Komunikacyjnych, Polskim Towarzystwem Oświaty Zdrowotnej Oddział
Bydgoszcz i władzami lokalnymi.
Liczba adresatów oraz stosunek procentowy
Liczba uczestników: uczniowie klas IV-VI szkoły podstawowej i klas I-II gimnazjum –
100 osób co stanowi
interwencję realizowały:
•
20 szkół podstawowych co stanowi 90% tego typu placówek
•
5 szkół gimnazjalnych co stanowi 62,5% tego typu szkół
•
5 innych róŜnych placówek: Komenda Powiatowa Policji w Mogilnie, StraŜ Miejska
w Mogilnie, Starostwo Powiatowe w Mogilnie, Ośrodek Sportu Rekreacji i Rehabilitacji
w Mogilnie, prasa lokalna „Pałuki” (ze względu na róŜnorodność placówek stosunku
procentowego nie obliczono)
89
3.7.4. „Konkurs Profilaktyczny UŜywkom STOP”
- PSSE w Tucholi
Cele
Kształtowanie postaw asertywnych wśród młodzieŜy oraz poszerzenie wiedzy nt.
uŜywek (alkohol, nikotyna, narkotyki)
Grupa docelowa
uczniowie Gimnazjum w Gostycynie
Ramy czasowe
5-13 IV i 19-27 IV 2006 r.
•
2 koordynatorów powiatowych (PSSE Tuchola)
•
realizator: nauczyciel biologii, pedagog
•
partnerzy: dyrektor gimnazjum w Gostycyniu
- opracowanie regulaminu konkursu
- zainicjowanie konkursu w jednym z gimnazjów powiatu tucholskiego
- przekazanie szkołom stosownych materiałów informacyjno-edukacyjnych
- udział w pracach komisji konkursowej
Liczba adresatów
- uczniowie gimnazjum
266/2.367 - tj. 1% (dane w odniesieniu do powiatu)
266/90.068 – tj. 0,3% (dane w odniesieniu do województwa)
Liczba jednostek
- gimnazjum
1/10 – tj. 10% (dane w odniesieniu do powiatu)
1/366- tj. 0,3%
W 2006 r. w województwie kujawsko-pomorskim Państwowa Inspekcja Sanitarna
była aktywnie zaangaŜowana w proces róŜnorodnych działań zmierzających do poprawy
i utrzymania zdrowia mieszkańców regionu.
O zaangaŜowaniu tym świadczy realizacja wielu inicjatyw ukierunkowanych na wiodące
problemy zdrowotne. NaleŜy zaznaczyć, iŜ na ich powodzenie ogromny wpływ miało
poparcie przedstawicieli władz lokalnych, słuŜby zdrowia oraz partnerów
współpracujących jednostek. W województwie zatem w ubiegłym roku zostało
zrealizowanych:
- 8 interwencji programowych ogólnopolskich (w tym 2 programy zostały wprowadzone
w II półroczu 2006 r.)
- 6 interwencji nieprogramowych ogólnopolskich
- 6 interwencji nieprogramowych wojewódzkich
- 1 interwencja programowa powiatowa
- 15 interwencji nieprogramowych powiatowych
PowyŜsze interwencje (programowe i nieprogramowe) spotkały się z aprobatą ich
bezpośrednich realizatorów i adresatów. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się te,
które były wyposaŜone w atrakcyjne materiały edukacyjne (np. program „Radosny
Uśmiech, Radosna Przyszłość”), dzięki którym wiedza w rzetelny i fachowy sposób
mogła zostać przekazana celowanej grupie odbiorców.
90
Warto zaakcentować, iŜ powodzeniem cieszą się teŜ organizowane od 2003 roku przy
współpracy z Polskim Towarzystwem Oświaty Zdrowotnej O/T w Bydgoszczy szkolenia
młodzieŜowych liderów zdrowia, nauczycieli i pedagogów szkolnych. Liczba osób
chętnych do udziału w zajęciach znacznie przewyŜszyła liczbę miejsc, co skłania
organizatorów do kontynuacji zadania w kolejnych latach.
Na uwagę zasługuje fakt, iŜ popularność i zasięg kampanii profilaktyki WZW typu
A i B wzrasta z roku na rok. Poza tradycyjnym przekazem informacyjno-edukacyjnym
pojawia się wiele ciekawych form oddziaływania.
Koordynatorów z ramienia PIS cieszy teŜ to, iŜ przedsięwzięcia prozdrowotne
(realizowane poza placówkami opiekuńczo-wychowawczymi) kierowane do osób
dorosłych – właścicieli zakładów róŜnego typu, klientów, małŜeństw, seniorów (np. akcje
„Zapobieganie grypie, przedsięwzięcie „Moje czyste podwórko”, kampania społeczna
„Rodzina razem przeciw AIDS”) zwracają uwagę i zachęcają do refleksji nad zdrowiem,
do działań profilaktycznych, próby zmiany zachowań czy nawyków.
W ubiegłym roku pracownicy pionu o-z czynili tez wiele starań – pozyskiwali
partnerów, sojuszników, aby wdroŜyć na terenie województwa 2 nowe programy:
„Trzymaj Formę! i „Wolność Oddechu-Zapobiegaj Astmie”. Mimo często róŜnych opinii
– wszyscy są zgodni co do faktu, iŜ otyłość i astma to powaŜne zagroŜenia, którym naleŜy
przeciwdziałać, tym bardziej, iŜ dotyczą one młodych osób.
Dzięki wierze w powodzenie, konsekwentnemu działaniu, czerpaniu lekcji z drobnych
niepowodzeń koordynatorzy pionu OZ PIS działali w kierunku zwrócenia uwagi
społeczeństwa, Ŝe właśnie zdrowie to najwyŜsza wartość w Ŝyciu kaŜdego człowieka.
Pracownicy wzorem lat ubiegłych starali się chociaŜ w części przyczynić do poprawy sytuacji
zdrowotnej mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego.
91
Rozdział 4.
Działania profilaktyczne i prewencyjne podejmowane przez Komendę
Wojewódzką Policji.
4.1. Problematyka nieletnich i patologii.
DEMORALIZACJA I PRZESTĘPCZOŚĆ NIELETNICH
1. Charakterystyka przestępczości nieletnich ( w porównaniu z rokiem ubiegłym ).
a) dynamika przestępczości nieletnich i udział nieletnich w ogólnej masie
przestępstw.
W poniŜszej tabeli przedstawiono dane dotyczące dynamiki ilości stwierdzonych
przestępstw i czynów karalnych w województwie kujawsko-pomorskim:
nieletni sprawcy
wskaźn
ik
dynami
ki
2005
2006
106,1
528
586
%
WZRO
ST,
SPAD
EK
11,0
wskaźni
k
dynami
ki
111,0
POWIAT
1.BYDGOSKI
2005
653
2006
693
%
WZRO
ST,
SPADE
K
6,1
2.TORUŃSKI
3.WŁOCŁAWSK
I
4.GRUDZIĄDZK
I
5.ALEKSANDR
OWSKI
435
433
-0,5
99,5
514
436
-15,2
84,8
500
649
29,8
129,8
327
380
16,2
116,2
122
123
0,8
100,8
211
211
0,0
100,0
68
50
-26,5
73,5
40
34
-15,0
85,0
6.BRODNICKI
51
73
43,1
143,1
78
81
3,8
103,8
7.CHEŁMIŃSKI
8.GOLUBSKODOBRZYŃSKI
9.INOWROCŁA
WSKI
107
107
0,0
100,0
104
86
-17,3
82,7
103
102
-1,0
99,0
136
77
-43,4
56,6
244
331
35,7
135,7
264
302
14,4
114,4
10.LIPNOWSKI 178
11.MOGILEŃSK
I
50
98
-44,9
55,1
84
75
-10,7
89,3
23
-54,0
46,0
41
30
-26,8
73,2
12.NAKIELSKI
159
13.RADZIEJOW
SKI
19
128
-19,5
80,5
121
101
-16,5
83,5
42
121,1
221,1
16
48
200,0
300,0
14.RYPIŃSKI
15.SĘPOLEŃS
KI
59
46
-22,0
78,0
59
55
-6,8
93,2
36
42
16,7
116,7
45
59
31,1
131,1
16.ŚWIECKI
165
100
-39,4
60,6
121
104
-14,0
86,0
stwierdzone
czyny karalne
92
17.TUCHOLSKI
44
30
-31,8
68,2
42
34
-19,0
81,0
18.WĄBRZESKI 26
49
88,5
188,5
25
53
112,0
212,0
19.śNIŃSKI
WOJEWÓDZT
WO
25
29
16,0
116,0
52
32
-38,5
61,5
3044
3148
3,4
103,4
2808
2784
liczba
stwierdzonych
%
ogólna liczba
czynów
WZRO wskaźn
przestępstw
popełnionych
ST,
ik
przez nieletnich
stwierdzonych
SPADE dynami
2005
2006
K
2005
2006
ki
-0,9
99,1
%
WZRO
ST,
SPAD
EK
wskaźni
k
dynami
ki
BYDGOSKI
19534
18180
-6,9
93,1
653
693
6,1
106,1
TORUŃSKI
13020
12753
-2,1
97,9
435
433
-0,5
99,5
WŁOCŁAWSKI
8243
6993
-15,2
84,8
500
649
29,8
129,8
GRUDZIĄDZKI
WOJEWÓDZT
WO
3883
3849
-0,9
99,1
122
123
0,8
100,8
73551
67604
-8,1
91,9
3044
3148
3,4
103,4
nieletni sprawcy
wskaźn
ik
dynami
2006
ki
2005
%
WZRO
ST,
SPAD
EK
wskaźni
k
dynami
ki
POWIAT
POWIAT
2005
2006
%
WZRO
ST,
SPADE
K
BYDGOSKI
6276
6620
5,5
105,5
528
586
11,0
111,0
TORUŃSKI
4491
4141
-7,8
92,2
514
436
-15,2
84,8
WŁOCŁAWSKI
3298
3094
-6,2
93,8
327
380
16,2
116,2
GRUDZIĄDZKI
WOJEWÓDZT
WO
1847
1756
-4,9
95,1
211
211
0,0
100,0
30850
29445
-4,6
95,4
2808
2784
-0,9
99,1
ogółem
podejrzanych
Sporządzono na podstawie danych policyjnego sytemu statystyki przestępczości „TEMIDA”.
W 2006 roku w województwie kujawsko-pomorskim odnotowano 3148 czynów
karalnych popełnionych przez 2784 nieletnich. W 2005 r. na terenie woj. kujawskopomorskiego miało miejsce popełnienie 3044 czynów karalnych przez 2808 nieletnich
sprawców.
Nastąpił zatem wzrost ilości stwierdzonych czynów karalnych o 3,4 %
i spadek liczby nieletnich sprawców o 0,9 %.
Tendencje wzrostowe w ilości stwierdzonych czynów karalnych odnotowano
w 9 powiatach:
1) radziejowskim
o 121,1 %,
2) wąbrzeskim
o 88,5 %,
3) brodnickim
o 43,1 %,
4) inowrocławskim
o 35,7 %,
5) włocławskim
o 29,8 %,
93
sępoleńskim
o 16,7 %,
Ŝnińskim
o
16 %,
8) bydgoskim
o 6,1 %,
9) grudziądzkim
o 0,8 %.
W powiecie chełmińskim ilość stwierdzonych czynów karalnych nie uległa zmianie.
6)
7)
W pozostałych 9 powiatach odnotowano spadek ilości czynów karalnych:
1) mogileńskim
o 54 %,
2) lipnowskim
o 44,9 %,
3) świeckim
o 39,4 %,
4) tucholskim
o 31,8%,
5) aleksandrowskim
o 26,5 %,
6) rypińskim
o 22 %,
7) nakielskim
o 19,5 %,
8) golubsko-dobrzyńskim
o
1 %,
9) toruńskim
o 0,5 %.
Przy wzroście liczby stwierdzonych czynów karalnych popełnionych na terenie
województwa o 3,4 %, odnotowano spadek ogólnej liczby stwierdzonych przestępstw
o 8,1 %.
Nieletni sprawcy popełnili 3148 czyny karalne, co stanowi 4,7 % w ogólnej masie
67604 stwierdzonych przestępstw.
W 2006 r. odnotowano 2784 nieletnich sprawców, co stanowi 9,5 % ogółu
podejrzanych (29445).
Rozkład ilości stwierdzonych czynów karalnych w ostatnich pięciu latach ukazuje
poniŜszy wykres:
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
3598
3061
2002
3148
3340
3044
2003
2004
2005
2006
stwierdzone czyny karalne
Rozkład ilości stwierdzonych przestępstw w ostatnich pięciu latach ukazuje poniŜszy
wykres:
94
100000
78754
82979
81017
73551
80000
67604
60000
40000
20000
0
2002
2003
2004
2005
2006
stwierdzone przestępstwa
W celu precyzyjnego zobrazowania stanu przestępczości nieletnich, analizie poddano
wskaźnik dynamiki w kategoriach czynów karalnych najczęściej popełnianych przez
nieletnich. Wskaźnik ten przedstawiał się w 2006 r., w porównaniu z rokiem ubiegłym
w sposób następujący:
150
100
127,7125,3
108 103,1
98,2
80,4 72,3
50
0
uszczerbek na zdrowiu
bójka i pobicie
z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
kradzieŜ
rozbój i wymuszenie rozbójnicze
uszkodzenie rzeczy
kradziez z włamaniem
Dane dotyczące dynamiki ilości stwierdzonych czynów karalnych w poszczególnych
kategoriach przestępstw wskazują na fakt, iŜ największy wzrost odnotowano w kategorii
przeciwko Ŝyciu i zdrowiu.
95
NajwyŜszy wskaźnik dotyczył czynów nieletnich w kategoriach: spowodowanie
uszczerbku na zdrowiu i udział w bójce lub pobiciu.
Ponadto odnotowano wzrost dynamiki w ilości stwierdzonych czynów karalnych
w kategoriach przestępstw: z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i kradzieŜy.
b) najczęściej popełniane czyny karalne:
PoniŜszy wykres prezentuje udział poszczególnych kategorii przestępstw w ogólnej
liczbie stwierdzonych czynów karalnych.
96
19%
26%
4%
17%
4%
7%
11%
12%
kradzieŜ
kradzieŜ z włamaniem
uszkodzenie rzeczy
bójka i pobicie
pozostałe
W 2006 r. nieletni popełnili 3148 czynów karalnych stanowiących przestępstwa,
z czego:
2962 o charakterze kryminalnym,
w tym:
1573 przeciwko mieniu,
338 przeciwko Ŝyciu i zdrowiu,
64 o charakterze gospodarczym.
97
PoniŜszy wykres ukazuje procentowy udział czynów karalnych popełnionych przez
nieletnich w ogólnej masie przestępstw stwierdzonych:
29,5
30
25
20
23,5
18,1
15,8
15
10
5,4
4,2
3,8
5
0
bójka i pobicie
zgwałcenie
p-ko funkcjonariuszowi publicznemu
kradzieŜ rzeczy
W celu dokładnego zbadania udziału nieletnich w poszczególnych kategoriach
przestępstw, poddano analizie dane w aspekcie ilości przestępstw wykrytych. Takie ujęcie jest
bardziej miarodajne, gdyŜ pod uwagę brane są tylko te przestępstwa, w których ustalono
sprawcę. Tego typu porównanie daje moŜliwość dokładniejszej analizy udziału nieletnich
w przestępczości, gdyŜ nie uwzględnia przestępstw niewykrytych, których sprawcami mogli
być zarówno nieletni, jak i dorośli sprawcy.
W tym ujęciu dane obrazują, iŜ najczęściej popełnianymi przez nieletnich czynami
karalnymi są:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
rozbój i wymuszenie rozbójnicze,
uszczerbek na zdrowiu,
bójka i pobicie,
z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
kradzieŜ rzeczy,
uszkodzenie rzeczy,
kradzieŜ z włamaniem.
98
PoniŜszy wykres ukazuje procentowy udział czynów karalnych popełnionych przez
nieletnich w ogólnej masie przestępstw wykrytych:
40
35,8 33,9
35
30
23,9
25
20
16,3
14,7 14,5 13,3
15
10
5
0
bójka i pobicie
kradzieŜ
uszkodzenie rzeczy
kradziez z włamaniem
Analizując przestępczość pod kątem spraw wykrytych okazuje się, Ŝe nieletni są
przede wszystkim sprawcami czynów karalnych w kategorii przeciwko zdrowiu i Ŝyciu, gdyŜ
dokonali 27,6 % ogółu takich przestępstw. Natomiast w kategorii przestępstw przeciwko
mieniu, czyny karalne stanowiły tylko 9,3 % .
Analiza powyŜszych danych w odniesieniu do ogólnej przestępczości wskazuje,
iŜ nieletni w dalszym ciągu są najczęściej sprawcami czynów karalnych z uŜyciem przemocy,
a więc takich jak przestępczość rozbójnicza, spowodowanie uszczerbku na zdrowiu, udział
w bójce lub pobiciu. Wysoki poziom agresji w relacjach pomiędzy nieletnimi, takie zjawiska
jak przemoc rówieśnicza – wpłynęły na wysoki poziom przestępczości nieletnich przeciwko
Ŝyciu i zdrowiu.
99
Podobne zjawisko zaobserwowane zostało w roku ubiegłym. W SPRAWOZDANIU
Z
ROZPOZNANIA
ZJAWISK
PATOLOGICZNYCH
DEMORALIZACJI
I PRZESTĘPCZOŚCI NIELETNICH ORAZ STANU PREWENCJI KRYMINALNEJ
w 2005 roku na terenie województwa kujawsko-pomorskiego uznano, Ŝe: „NaleŜy nasilić
oddziaływania profilaktyczne podejmowane wobec młodzieŜy szkolnej. Tematyka
prowadzonych zajęć powinna uwzględniać dane z analizy przestępczości nieletnich,
korelować z faktycznymi zagroŜeniami. Dlatego teŜ, podczas organizowanych z młodzieŜą
zajęć, powinien być uwzględniany bezwzględnie problem agresji rówieśniczej. NaleŜy dąŜyć
do stałego podnoszenia poziomu merytorycznego prowadzonych przedsięwzięć, prowadzić
ocenę ich skuteczności i wpływu na ograniczenie ilości zdarzeń z udziałem nieletnich.”
Analiza danych dotyczących dynamiki przestępczości nieletnich i udziału czynów
karalnych w liczbie przestępstw stwierdzonych i wykrytych wskazuje na potrzebę kontynuacji
tych wniosków i podjęcia działań w celu ograniczenia ilości czynów karalnych popełnianych
przez nieletnich w kategoriach przestępstw przeciwko Ŝyciu i zdrowiu.
Takie działania naleŜy nasilić szczególnie w tych powiatach, gdzie odsetek ilości
czynów karalnych w kategorii przestępstw przeciwko Ŝyciu i zdrowiu utrzymywał się w 2006
r. na poziomie wyŜszym od średniej wojewódzkiej.
Dotyczy to 9 powiatów:
1) bydgoskiego,
2) inowrocławskiego,
3) chełmińskiego,
4) rypińskiego,
5) brodnickiego,
6) włocławskiego,
7) świeckiego,
8) nakielskiego,
9) radziejowskiego.
W województwie kujawsko-pomorskim w okresie roku 2006 czyny karalne stanowiły
22,8 % ogółu przestępstw w kategorii przeciwko Ŝyciu i zdrowiu. Rozkład udziału czynów
karalnych w tej kategorii przestępstw w poszczególnych powiatach obrazuje poniŜsza mapka:
100
PowyŜsze dane, dotyczące dynamiki przestępczości nieletnich i najczęściej
popełnianych czynów karalnych, wskazują równieŜ na to, iŜ nadal na wysokim poziomie
utrzymuje się przestępczość nieletnich z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. NaleŜy
kontynuować oddziaływania profilaktyczne na rzecz ograniczania skali narkomanii
w środowisku nieletnich. Prowadzić aktywną pracę wykrywczą w celu ujawniania
przestępczości narkotykowej, co w konsekwencji powinno wpłynąć na ograniczenie ilości
czynów karalnych, popełnionych przez nieletnich w tej kategorii.
Zapobieganie czynom karalnym nieletnich związanym z uŜyciem przemocy i agresji,
powinno być uwzględniane w powiatowych programach zapobiegania przestępczości oraz
porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, tworzonych zgodnie z wymogami art. 38 a
Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym.
Aby planowane oddziaływania mogły być skuteczne, powinny być poprzedzone
wnikliwą analizą stanu bezpieczeństwa, dobrym rozpoznaniem zjawiskowym, terenowym
i osobowym, dotyczącym przestępczości nieletnich.
c) wskaźnik zagroŜenia przestępczością nieletnich:
W 2006 r., wskaźnik zagroŜenia przestępczością nieletnich na 100.000 mieszkańców
w województwie kujawsko-pomorskim wyniósł 152,2 i był wyŜszy od poziomu z 2005 r.
(wówczas wyniósł 147,2).
W 15 powiatach wskaźnik ten ukształtował się poniŜej średniej. Tylko w 4 powiatach
wskaźnik ten przekroczył średnią wojewódzką. Jednak utrzymywał się on na znacząco
wysokim poziomie. Rozkład wskaźnika zagroŜenia przestępczością nieletnich na 100 tyś.
mieszkańców w poszczególnych powiatach obrazuje poniŜsza mapka:
101
Biorąc pod uwagę wskaźnik zagroŜenia przestępczością, naleŜy jednak uwzględnić
wpływ własnej aktywności, na ilość stwierdzonych czynów karalnych.
NaleŜy sobie zdawać sprawę z tego, Ŝe gdy niskiemu wskaźnikowi przestępczości
nieletnich towarzyszy wysoki wskaźnik aktywności policjantów, w postaci:
ujęć sprawców na gorącym uczynku przestępstwa,
uzyskiwania informacji operacyjnych,
uzyskiwania innych materiałów własnych,
prowadzenia akcji i operacji policyjnych,
świadczy to o rzeczywiście niskim poziomie przestępczości nieletnich.
W celu sprawdzenia opisanej wyŜej sytuacji, analizie poddane zostały dane z Stp-3
w zakresie „podstawa wszczęcia”, dotyczące ilości czynów karalnych. Sprawdzono jak
wysoki odsetek stwierdzonych czynów karalnych został ujawniony w wyniku opisanych
powyŜej działań, świadczących o aktywności własnej Policji. Na terenie województwa
kujawsko-pomorskiego, średnio, 31,5 % postępowań przygotowawczych w sprawach o czyny
karalne zostało wszczętych w wyniku wyŜej opisanych działań świadczących o aktywności
własnej policjantów.
Dane te zostały porównane ze wskaźnikiem zagroŜenia przestępczością nieletnich
w poszczególnych powiatach. Analiza powyŜszych danych wskazuje na to, Ŝe do powiatów,
w których pomimo duŜej aktywności policjantów w ujawnianiu czynów karalnych, utrzymuje
się relatywnie niski wskaźnik zagroŜenia przestępczością nieletnich na 100.000 mieszkańców,
naleŜą:
102
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
brodnicki,
bydgoski,
radziejowski,
rypiński,
świecki,
tucholski,
wąbrzeski.
W wyŜej wymienionych powiatach, wskaźnik zagroŜenia przestępczością nieletnich
utrzymywał się w 2006 r. poniŜej średniej wojewódzkiej, natomiast odsetek ilości postępowań
o czyny karalne, wszczętych na podstawie własnej inicjatywy, pozostawał powyŜej średniej.
Świadczy to o utrzymywaniu się rzeczywiście niskiego poziomu przestępczości nieletnich.
Odwrotną sytuację, świadczącą o wysokim poziomie przestępczości nieletnich,
zaobserwowano w 2 powiatach: włocławskim i chełmińskim. Niestety taka sytuacja miała
miejsce juŜ w roku ubiegłym. W SPRAWOZDANIU Z ROZPOZNANIA ZJAWISK
PATOLOGICZNYCH DEMORALIZACJI I PRZESTĘPCZOŚCI NIELETNICH ORAZ
STANU PREWENCJI KRYMINALNEJ w 2005 roku na terenie województwa kujawskopomorskiego uznano, Ŝe: „W wyŜej wymienionych powiatach, powinno się dąŜyć do
podnoszenia jakości oddziaływań prewencyjnych i profilaktycznych, w celu obniŜenia
poziomu rozmiarów przestępczości nieletnich. NaleŜy bezwzględnie dąŜyć do podniesienia
jakości pracy, w zakresie działań podejmowanych przez słuŜby prewencji, jak i policjantów
pionu operacyjnego. W jednostkach tych, niski jest odsetek ujęcia sprawców na gorącym
uczynku oraz czynów karalnych, ujawnionych na podstawie posiadanych przez Policję
informacji. Świadczy to o potrzebie podniesienia skuteczności pracy słuŜb prewencji
i podniesienia jakości rozpoznania, w zakresie przestępczości nieletnich. NaleŜy w tych
jednostkach dąŜyć takŜe do zwiększenia ilości i jakości informacji w sprawach nieletnich,
o charakterze operacyjnym”.
Niestety okazuje się, Ŝe podjęte w 2006 r. działania nie przyniosły pozytywnych
rezultatów i w powiatach tych nadal wskaźnik zagroŜenia przestępczością nieletnich
utrzymuje się na wysokim poziomie. W powiecie chełmińskim utrzymuje się na podobnym
poziomie i osiągnął 207,5 (tylko 9,3 % postępowań w sprawach o czyny karalne zostało
wszczętych z własnej inicjatywy policjantów). Natomiast w powiecie włocławskim uległ
znacznemu podwyŜszeniu. Na przestrzeni roku 2006 ukształtował się na poziomie 315,1
i w porównaniu z poprzednim okresem sprawozdawczym osiągnął 30 procentowy wzrost
(tylko 12,6 % postępowań w sprawach o czyny karalne zostało wszczętych z własnej
inicjatywy policjantów).
d) charakterystyka nieletnich sprawców czynów karalnych:
Analiza danych statystycznych wskazuje na fakt, iŜ nieletni sprawcy popełniają
wielokrotnie czyny karalne, przede wszystkim w kategoriach przestępstw o charakterze
gospodarczym, gdzie stosunek ilości odnotowanych czynów do ujawnionych sprawców
wyniósł 2,37.
W przestępstwach o charakterze kryminalnym stosunek ten wyniósł 1,12. Jednak
zarówno czyny karalne przeciwko mieniu, jak i przeciwko Ŝyciu i zdrowiu popełniane są
z reguły w grupach sprawców, gdyŜ stosunek ilości czynów do sprawców jest w ich
przypadku mniejszy od 1.
103
Stosunek ilości czynów karalnych do ilości sprawców został ukazany w poniŜszej
tabeli:
Przestępstwa ogółem:
P-stwa o charakterze kryminalnym:
P-stwa przeciwko mieniu
P-stwa przeciwko Ŝyciu i zdrowiu
P-stwa o charakterze gospodarczym
Ilość
czynów
karalnych
Ilość
nieletnich
sprawców
Ilość czynów karalnych
popełnionych
przez
jednego nieletniego
3148
2962
1573
338
64
2784
2642
1607
489
27
1,13
1,12
0,98
0,69
2,37
Ilość czynów dokonywanych przez jednego sprawcę w poszczególnych kategoriach
przestępstw ukazuje poniŜszy wykres:
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
3,36
2,63
1,4
1,38
1,21
1,15
1,15
0,92
0,83
0,8
0,44
0,4
ie
ic
ob
ip
du
a
ho
jk
oc
bó
m
sa
eŜ
zy
zi
ec
ad
rz
kr
e
ni
ze
od
zk
zy
us
c
e
rz
m
ez
ie
zi
an
ad
am
kr
ł
w
z
u
wi
eŜ
ro
zi
zd
ad
kr
na
ek
rb
e
ln
ze
..
na
zc
i
li.
us
ym
ub
kr
ip
o
w
ow
st
sz
zu
riu
os
na
co
nk
fu
ze
ko
ic
pjn
ó
zb
ne
ro
al
a
in
w
st
ym
pkr
o
tw
rs
e
w
ze
łs
ko
fa
ty
o
rk
e
na
cz
a
ar
w
od
st
sp
pgo
o
w
st
zu
os
ilość czynów
ilość sprawców
Jak wynika z powyŜszego wykresu do czynów karalnych popełnianych przez nieletnich
w grupach naleŜą:
kradzieŜ z włamaniem,
kradzieŜ rzeczy,
uszkodzenie rzeczy,
kradzieŜ samochodu,
udział w bójce lub pobiciu.
W przypadku pozostałych kategorii przestępstw nieletni sprawcy z reguły działali
pojedynczo i popełniali wiele czynów.
Analiza danych z Stp-3 w rubryce „przestępstwo popełniono” pozwala określić ilość
czynów dokonanych z udziałem nieletnich. Dane w tym zakresie obrazuje wykres:
104
2500
2000
1500
2259
1000
ilość czynów
dokonanych
500
290
309
435
282
0
ch
ni
et
el
ni
ch
ły
em
os
ał
or
zi
id
ud
z
n.
o
et
lk
el
ty
ni
ie
em
up
ał
gr
zi
w
ud
z
ie
h
up
c
go
gr
ni
ie
w
et
tn
el
le
ni
ie
2
in
z
o
ze
eg
pr
sł
ro
do
o
eg
ni
et
el
ni
z
ze
pr
z
ze
pr
1
Jak wskazują powyŜsze dane nieletni najczęściej dokonywali czynów karalnych
indywidualnie i z udziałem dwóch nieletnich, bez udziału osób dorosłych. PowyŜsze dane
w odniesieniu do ogółu przestępstw stwierdzonych wskazują na to, Ŝe czyny karalne
nieletnich stanowiły:
dokonane indywidualnie
3,34 %,
przez dorosłego i nieletniego
0,42 %,
przez dwóch nieletnich,
0,64 %,
w grupie trzyosobowej i większej z udziałem nieletnich i dorosłych
0,46 %,
w grupie trzyosobowej i większej tylko z udziałem nieletnich 0,43 %
ogółu stwierdzonych przestępstw.
W celu zbadania wieku nieletnich sprawców czynów karalnych, sprawdzeniu poddano
dane statystyczne z Stp-3, w rubryce „wiek podejrzanego”.
Analiza tych danych wskazuje, Ŝe w 2006 r., na terenie województwa kujawskopomorskiego odnotowano:
2784 nieletnich sprawców czynów karalnych,
156 nieletnich, którzy dopuścili się czynów zabronionych, stanowiących przestępstwa
w wieku poniŜej lat 13.
PoniŜszy wykres obrazuje dane dotyczące wieku nieletnich sprawców czynów karalnych:
105
1400
1208
1200
889
1000
800
446
600
400
156
241
do 13 lat
13 lat
14 lat
15 lat
16 lat
200
0
Sporządzono na podstawie danych policyjnego sytemu statystyki przestępczości
„TEMIDA”.
Analizując wiek nieletnich sprawców czynów karalnych, moŜna zaobserwować
prawidłowość polegającą na tym, Ŝe wraz z wiekiem wzrasta ilość odnotowanych sprawców.
W okresie sprawozdawczym odnotowano 156 osób w wieku poniŜej 13 lat, które
dopuściły się popełnienia czynu zabronionego, stanowiącego przestępstwo. W roku 2005
skala tego zjawiska była wyŜsza o 10,3 %, gdyŜ wówczas odnotowano 174 takich nieletnich.
Utrzymująca się na wysokim poziomie, liczba nieletnich w wieku poniŜej 13 lat,
którzy dopuścili się czynu zabronionego będącego przestępstwem, wskazuje na potrzebę
prowadzenia działalności profilaktycznej i edukacji w zakresie konsekwencji prawnych
czynów karalnych i zachowań świadczących o demoralizacji juŜ w szkole podstawowej.
Statystyka Stp-3 pozwala takŜe na analizę danych dotyczących płci sprawców.
W statystyce tej odnotowanych zostało 2490 chłopców i 290 dziewcząt. W okresie 2006 r.
dziewczęta stanowiły 10 % sprawców czynów karalnych. Wskaźnik dynamiki ilości
sprawców płci Ŝeńskiej wyniósł 118 %.
106
Rozkład płci sprawców czynów karalnych obrazuje poniŜszy wykres:
3000
2562
2494
2500
2000
chłopcy
dziewczęta
1500
1000
290
246
500
0
2005
2006
Odsetek dziewcząt wśród nieletnich sprawców czynów karalnych wyniósł 10 %.
Udział dziewcząt w liczbie sprawców czynów karalnych w poszczególnych kategoriach
przestępstw obrazuje poniŜszy wykres:
14%
12%
10%
14%
12%
11%
9%
8%
8%
6%
3%
4%
2%
2%
narkotykowe
bójka i pobicie
rozbój i wym. rozb.
kradzieŜ
uszkodzenie rzeczy
0%
odsetek dziewcząt
Dane zebrane w powyŜszym wykresie wskazują na fakt, iŜ udział dziewcząt jest
najwyŜszy w czynach karalnych przeciwko Ŝyciu i zdrowiu, a więc w kategoriach:
uszkodzenie ciała i udział w bójce lub pobiciu, a takŜe w kategorii przeciwko przepisom
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
W 2005 r., w komendach miejskich i powiatowych Policji województwa kujawskopomorskiego uruchomiono, na podstawie danych zgromadzonych w Karcie Nieletniego,
elektroniczną bazę danych o nieletnich.
107
Analiza tych danych dała podstawy do następujących spostrzeŜeń, na temat,
zarejestrowanych aktualnie w zasobach aplikacji, nieletnich sprawców czynów karalnych
i zagroŜonych demoralizacją:
−
Na temat sytuacji rodzinnej:
odsetek nieletnich, którzy wychowali się w poszczególnych środowiskach rodzinnych
wynosił:
−
ograniczenie władzy rodzicielskiej matki
zawieszenie władzy rodzicielskiej matki
pozbawienie władzy rodzicielskiej matki
ograniczenie władzy rodzicielskiej ojca
zawieszenie władzy rodzicielskiej ojca
pozbawienie władzy rodzicielskiej ojca
5 %,
0,1 %,
0,7 %,
7 %,
0,3 %,
1,8 %.
nieletni bez stałego miejsca pobytu stanowili
3,6 %.
Na temat zachowań patologicznych u rodziców:
−
74 %,
24 %,
2 % nieletnich.
Na temat sytuacji dotyczącej miejsca pobytu:
−
właściwą opiekę miało zapewnionych
niewydolność wychowawczą zaobserwowano u
brak opieki odnotowano w przypadku
Na temat prawa do sprawowania władzy rodzicielskiej przez rodziców:
−
61 %,
16 %,
3 %,
0,3 %,
1,2 %,
15 %,
1,7 %,
0,7 %,
1,1 %.
Na temat sytuacji opiekuńczej:
−
w rodzinach pełnych
w rodzinach rozbitych
w rodzinach zrekonstruowanych
w konkubinatach
w rodzinach zastępczych
wychowywanych przez samotne matki
wychowywanych przez samotnych ojców
wychowywanych przez dziadka/babcię
przez opiekuna prawnego
alkoholizm ojca
alkoholizm matki
narkomania ojca lub matki
stosowanie przemocy domowej przez ojca
stosowanie przemocy domowej przez matkę
karalność sądowa ojca
11 %,
4 %,
0,2 %,
2,5 %,
0,1 %,
3 %.
Na temat sytuacji szkolnej:
uczyło się i nie pracowało
98,7 %,
108
uczyło się i pracowało
nie uczyło się i pracowało
nie uczyło się i nie pracowało
0,6 %,
0,1 %,
0,6 %.
e) przestępczość szkolna.
Analizie poddano ilość przestępstw i czynów karalnych popełnionych na terenie
placówek oświatowych. W analizie tej uwzględniono następujące obiekty przestępstwa
rejestrowane drukiem statystycznym Stp-3:
internat lub bursa szkolna,
przedszkole, Ŝłobek,
szkoła podstawowa, gimnazjum,
szkoła zawodowa lub średnia,
szkoła wyŜsza, placówka naukowo badawcza.
W okresie 2006 roku na terenie wyŜej wymienionych obiektów stwierdzonych zostało
1123 przestępstw, w tym 629 czynów karalnych. W 2005 r. odnotowano 1235 takich
przestępstw, wśród których było 479 czynów karalnych. Tak więc odsetek ilości czynów
karalnych w ogólnej masie przestępstw stwierdzonych na terenie placówek oświatowych
wyniósł 56 % i był znacznie wyŜszy (o 17,2%) od poziomu z 2005 r. Wówczas odsetek
czynów karalnych w ogólnej masie przestępstw stwierdzonych wynosił 38,8 %.
Ilość przestępstw stwierdzonych na terenie placówek oświatowych zmalała o 9,1 %.
Natomiast ilość stwierdzonych czynów karalnych wzrosła aŜ o 31,3 %.
Zjawisko wzrostu ilości czynów karalnych stwierdzonych na terenie placówek
oświatowych moŜe świadczyć o wzroście skali zagroŜenia przestępczością nieletnich
w szkołach, ale zapewne niebagatelny wpływ na taki wzrost miała aktywność środowisk
oświatowych w zgłaszaniu Policji zaistniałych na terenie szkół czynów karalnych podczas
realizacji „Procedur postępowania nauczycieli i metod współpracy szkół z Policją
w sytuacjach zagroŜenia dzieci oraz młodzieŜy przestępczością i demoralizacją”,
stanowiących element „Krajowego Programu Zapobiegania Niedostosowaniu
Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i MłodzieŜy”.
PoniŜszy wykres przedstawia ilość przestępstw i czynów karalnych stwierdzonych na
terenie wyŜej wymienionych obiektów w latach 2005 oraz 2006:
1400
1200
1000
479
800
600
400
200
czyny karalne
629
pozostałe
przestępstwa
756
494
0
2005
2006
109
Nieletni popełnili najwięcej czynów karalnych na terenie szkół podstawowych i gimnazjów.
Jest to oczywiste zjawisko, gdyŜ osoby w wieku od 13 do 17 lat są najczęściej uczniami
gimnazjów. W szkołach podstawowych i gimnazjach czyny karalne nieletnich stanowiły
72,6 % ogółu przestępstw stwierdzonych. Wysoki jest równieŜ udział czynów karalnych
w przestępstwach stwierdzonych na terenie internatów i burs szkolnych, gdzie wyniósł
on 42 %.
Ilość czynów karalnych i przestępstw stwierdzonych w poszczególnych rodzajach
placówek oświatowych obrazuje poniŜszy wykres:
900
804
800
700
584
600
500
przestępstwa
ogółem
400
300
191
200
100
50 21
53
21
25 2
w tym czyny
karalne
1
0
ła
ko
sz
ła
ko
sz
ła
ko
sz
a
sz
yŜ
w
a,
ow
od
w
za
ia
dn
um
zj
e
śr
na
m
gi
a
ek
ob
Ŝł
.,
st
po
,
le
ko
ds
ze
pr
rs
bu
t,
na
er
in
Sporządzono na podstawie danych policyjnego sytemu statystyki przestępczości
„TEMIDA”.
Analizie poddano równieŜ wiek sprawców przestępstw dokonanych na terenie wyŜej
wymienionych placówek oświatowych. Dane z Stp-3 w zakresie wieku podejrzanego
wskazują, iŜ nieletni sprawcy, w liczbie 456, stanowili 77,3 % ogółu sprawców
przestępstw/czynów karalnych stwierdzonych na terenie placówek oświatowych, których
odnotowano łącznie 590. Poza tym, ujawniono teŜ 39 przypadków dokonania czynów
kwalifikowanych jako przestępstwa przez osoby, które nie ukończyły 13 lat.
110
PoniŜszy wykres obrazuje wiek sprawców przestępstw/czynów karalnych dokonanych na
terenie placówek oświatowych z uwzględnieniem osób w wieku poniŜej 13 lat.
500
456
do 13 lat
400
13-17 lat
17-20 lat
300
21-24 lata
25-29 lat
200
30-39 lat
82
100
40-49 lat
39
18
5
15
6
50-59 lat
8
0
Najczęściej popełnianą kategorią czynów karalnych przez nieletnich sprawców
w placówkach oświatowych był rozbój i wymuszenie rozbójnicze. PoniŜszy wykres
prezentuje udział poszczególnych kategorii czynów karalnych w ogólnej ilości czynów
karalnych stwierdzonych na terenie placówek oświatowych:
28%
29%
3%
13%
7%
9%
11%
kradzieŜ
p-stwa narkotykowe
bójka i pobicie
pozostałe
111
Analizując zjawisko przestępczości nieletnich na terenie placówek oświatowych poddano
równieŜ analizie ilość czynów popełnionych w poszczególnych kategoriach przestępstw na
terenie placówek oświatowych do ogółu stwierdzonych czynów karalnych.
44,4%
45%
39,6%
rozbój i wymuszenie
rozbójncze
39,5%
40%
35%
uszczerbek na
zdrowiu
30%
bójka i pobicie
25%
20%
15%
10%
kradzieŜ
13,6%
9,2%
p-stwa narkotykowe
4,7%
5%
0%
kradzieŜ z
włamaniem
PowyŜsze dane wskazują na fakt, iŜ nieletni na terenie placówek oświatowych popełniają
szczególnie duŜo czynów karalnych w kategoriach:
rozbój i wymuszenie rozbójnicze,
spowodowanie uszczerbku na zdrowiu,
udział w bójce lub pobiciu.
Działanie sprawców wyŜej wymienionych czynów karalnych nacechowane jest
uŜyciem siły i agresji. Wysoki odsetek czynów karalnych popełnionych na terenie szkół
świadczy o wysokim poziomie przemocy rówieśniczej. NaleŜy dąŜyć do zacieśnienia
współpracy ze środowiskami oświatowymi w celu podjęcia skutecznych działań
zapobiegawczych.
Wysiłki podjęte przez przedstawicieli Policji i środowisk oświatowych w realizacji
Uchwały nr 186 Rady Ministrów z pewnością będą mogły przyczynić się do wypracowania
moŜliwości zmiany tej niekorzystnej sytuacji.
Problem przemocy rówieśniczej winien stać się priorytetem w opracowywaniu działań
zapobiegawczych planowanych przez policjantów komórek ds. nieletnich na terenie szkół.
Inicjatywy podejmowane w ramach szeroko pojętej prewencji kryminalnej takŜe powinny
zmierzać do ograniczenia skali tego niekorzystnego zjawiska. Wagę tego problemu
odzwierciedla stanowisko rządu naszego kraju, a szczególnie Ministerstwa Edukacji
Narodowej, w których wskazuje się na potrzebę podjęcia skutecznych działań w celu poprawy
bezpieczeństwa w szkołach. Problem przemocy w szkołach jest widoczny w doniesieniach
112
mediów. Opinia społeczna jest poruszona doniesieniami o wysokim poziomie agresji
w relacjach pomiędzy uczniami, szczególnie gimnazjów.
Jak wspomniano we wcześniejszej części tego sprawozdania zjawisko wysokiego
poziomu agresji i przemocy w zachowaniach nieletnich obserwowane było równieŜ w okresie
2005 r. Nie udało się obniŜyć tych niekorzystnych tendencji w wyniku działań podjętych
w 2006 r. Obecnie naleŜy zmierzać do zdiagnozowania przyczyn niepowodzeń w tym
zakresie i dąŜyć do wypracowania skutecznych metod ograniczania przemocy rówieśniczej,
szczególnie w gimnazjach.
Dla zobrazowania rozmiaru przestępczości szkolnej nieletnich analizie poddano ilość
czynów karalnych stwierdzonych na terenie poszczególnych powiatów. Wskaźnik zagroŜenia
na 100 tyś. mieszkańców takimi czynami wyniósł na poziomie województwa 30,4. Został on
przekroczony w 6 powiatach. NajwyŜszy poziom (74,2) osiągnął w powiecie włocławskim.
Wskaźnik zagroŜenia czynami karalnymi dokonanymi przez nieletnich w placówkach
oświatowych prezentuje poniŜsza mapka:
f) przykłady spektakularnych spraw z udziałem nieletnich sprawców:
•
•
•
Policjanci KPP w Chełmnie przeprowadzili postępowanie przygotowawcze przeciwko
2 nieletnim sprawcom w wieku 15 lat, którzy dokonywali kradzieŜy torebek na szkodę
starszych samotnych kobiet. W wyniku podjętych czynności chłopcom udowodniono
popełnienie 4 czynów karalnych z art. 278 § 1 i 5 oraz 275 § 1 kk i usiłowania czynu
karalnego z art. 276 kk.
Policjanci KPP w Świeciu przeprowadzili postępowanie przeciwko:
o nieletniemu w wieku 15 lat, który dokonał 5 kradzieŜy złomu w postaci
miedzianych rynien, w wyniku czego spowodował straty w wartości ok. 7.000 zł,
o trzem nieletnim w wieku 13, 14 i 16 lat, którzy na terenie gimnazjum dokonali
pobicia 13 letniego kolegi ze szkoły. Bili go po głowie i kopali po brzuchu,
w wyniku czego doznał obraŜeń ciała w postaci urazu głowy połączonego z jej
obrzękiem i podbiegnięciami krwawymi w okolicy lewego i prawego łuku
brwiowego.
Policjanci KMP we Włocławku prowadzili czynności w sprawie przeciwko
16 letniemu uczniowi gimnazjum, który w trakcie trwania lekcji, poprzez uderzenie
113
•
•
pięścią w skroń dokonał pobicia kolegi, w wyniku czego pokrzywdzony stracił
przytomność. Pokrzywdzony po udzieleniu pomocy przez lekarza pogotowia został
zwolniony do miejsca zamieszkania.
Policjanci KPP Rypinie prowadzili czynności w sprawie czterech 15 letnich
dziewcząt, które dokonały pobicia 16 letniej rówieśniczki, uderzając rękoma oraz
kopiąc nogami spowodowały u niej obraŜenia ciała w postaci ogólnych potłuczeń
i zasinień na całym ciele. Pokrzywdzona była w związku z tym hospitalizowana
w Szpitalu Powiatowym w Rypinie.
Policjanci KPP w Inowrocławiu prowadzili czynności w sprawie dwóch 16 letnich
chłopców, którzy działając w sposób chuligański, publicznie i bez Ŝadnego powodu,
poprzez uderzenie puszką w twarz i kopanie nogami pobili 70 letniego taksówkarza,
który doznał obraŜeń ciała. Sprawcy zostali zatrzymani przez patrol prewencji.
4.2. Działania profilaktyczne Policji, inicjatywy na rzecz poprawy stanu
bezpieczeństwa, współpraca z instytucjami i organizacjami na rzecz dzieci,
młodzieŜy i rodziny.
Jak wynika z danych zgromadzonych w zestawieniu statystycznym, dotyczącym
rozpoznania i profilaktycznej pracy Policji na rzecz nieletnich Stp-16/1, które stanowi
załącznik do niniejszego sprawozdania, w 2006 r. 1888 nieletnich zostało objętych nadzorem
i prowadzone były wobec nich „karty nieletniego”. Z tego załoŜone zostały 633 karty wobec
nieletnich zagroŜonych demoralizacją i 1255 wobec sprawców czynów karalnych. Według
stanu na dzień 31 grudnia 2006 r. kujawsko-pomorscy policjanci prowadzili karty nieletniego
wobec 4797 nieletnich.
Tabela obrazująca wyniki rozpoznania i profilaktycznej pracy Policji na rzecz
nieletnich, zawarte w statystyce Stp-16/1:
Rodzaj podjętych czynności
2005
2006
Wnioski skierowane do instytucji i organizacji:
Ujawnienie nieletniego pod wpływem narkotyków:
Ujawnienie nieletniego pod wpływem alkoholu:
Ujawnienie nieletniego uciekiniera z domu rodzinnego:
Ujawn. niel. uciekiniera z placówki opiek. - wychow.
Ujawn. niel. uciekiniera z ośrodka szkoln. - wychow.
Ujawn. niel. uciekiniera ze schroniska/ zakł. poprawcz.
Ujawnienie prostytuującej się dziewczyny:
Ujawnienie prostytuującego się chłopca:
Rozmowa profilaktyczno-ostrzegawcza z nieletnim:
Rozmowa profil.-ostrzeg. z rodzicami/ opiek. prawnymi:
Spotkania z młodzieŜą:
Spotkania z rodzicami:
Spotkania z pedagogami:
Sporządzono na podstawie statystyki Stp-16/1.
5645
130
695
292
1163
233
19
6
0
3530
3061
5073
1691
4102
5697
58
589
254
443
366
30
0
0
3433
2917
4565
1263
3495
Wskaźnik
dynamiki
100,1 %
44,6 %
84,7 %
87 %
38,1 %
157,1 %
157,9 %
--------97,3 %
95,3 %
90 %
74,7 %
85,2 %
Jak wskazują dane zawarte w powyŜszej tabeli, w 2006 r. odnotowano spadek ilości:
ujawnionych nieletnich uciekinierów z domu
ujawnionych nieletnich uciekinierów z placówek opiek.-wych.
o 23 %,
o 61,9 %,
114
nieletnich ujawnionych pod wpływem narkotyku
nieletnich ujawnionych pod wpływem alkoholu
o 55,3 %,
o 15,3 %.
taka sytuacja moŜe świadczyć o obniŜeniu się skali demoralizacji nieletnich
i ograniczaniu negatywnego wpływu grup rówieśniczych.
Analiza danych dotyczących aktywności policjantów w realizacji oddziaływań
profilaktycznych ukazuje spadek ilości czynności podjętych przez Policję, takich jak:
rozmowy profilakt.-ostrzegawczych z nieletnim
rozmowy profilakt.-ostrzegawczych z rodzicami
spotkania z młodzieŜą
spotkania z rodzicami
spotkania z pedagogami
o 2,7 %,
o 4,7 %,
o 10 %,
o 25,3 %,
o 14,8 %.
świadczy to o obniŜeniu się aktywności policjantów w tym zakresie.
Podsumowując powyŜsze dane naleŜy uznać, Ŝe w 2006 r. w porównaniu z rokiem
poprzednim spadła aktywność policjantów, w zakresie rozpoznania i pracy profilaktycznej na
rzecz nieletnich. DąŜyć naleŜy do podniesienia wzrostu aktywności policjantów
w oddziaływaniach profilaktycznych i zacieśnienia współpracy ze środowiskami
oświatowymi w celu zahamowania wzrostu ilości czynów karalnych popełnianych na terenie
szkół.
Ciekawe inicjatywy w zakresie
w poszczególnych powiatach:
poprawy
stanu
bezpieczeństwa
podejmowane
Policjanci KP Bydgoszcz-Bartodzieje zainicjowali powstanie Szkolnych Grup
Konsultacyjnych, których zadaniem jest prowadzenie rozmów ostrzegawczych
i pouczających z uczniami naruszającymi porządek prawny i łamiącymi zasady szkolnej
dyscypliny.
Policjanci KPP w Golubiu-Dobrzyniu począwszy od roku 2004 realizują projekt
prewencji kryminalnej pn. „Szkoła bez zagroŜeń”. Dzięki realizacji zadań
podejmowanych w ramach tego programu osiągnięto spadek ilości przestępstw
popełnionych na terenie placówek oświatowych o 45,2 % a ilość czynów karalnych
uległa obniŜeniu o 41,7 %.
Policjanci KPP w Mogilnie zainicjowali powstanie koalicji na rzecz przeciwdziałania
przemocy w rodzinie. W ramach tej koalicji utworzony został Ośrodek Interwencji
Kryzysowej Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej, świadczący specjalistyczną pomoc
ofiarom przemocy domowej. W ramach prac zespołu interdyscyplinarnego
zorganizowano szkolenie dla policjantów i pracowników socjalnych Miejsko-Gminnego
Ośrodka Pomocy Społecznej na temat „Jak rozpoznawać symptom dziecka
maltretowanego, sposoby rozwiązywania tego problemu”.
Zorganizowano równieŜ kampanię edukacyjną w celu rozpropagowania zakresu pomocy
świadczonej przez placówki pomocowe z terenu powiatu dla ofiar przemocy domowej
i zwiększenia poziomu wiedzy ofiar przemocy o moŜliwościach korzystania z pomocy
prawnej, psychologicznej i materialnej.
Policjanci KPP w Nakle nad Notecią wspólnie z Nakielskim Ośrodkiem Kultury po
raz trzeci zorganizowali powiatowy „Przegląd Teatrzyków Szkolnych”. Tym razem pod
hasłem: „Nie uzaleŜniam się!!!”.
115
Policjanci KPP w Rypinie wspólnie z władzami samorządowymi po raz piąty
zorganizowali powiatowy konkurs plastyczny „Bezpieczeństwo Oczami Dziecka”.
Wzięło w nim udział 609 uczniów, przedstawicieli wszystkich szkół podstawowych
i gimnazjów z terenu powiatu rypińskiego.
Komenda Powiatowa Policji w Świeciu we współpracy z Polskim Towarzystwem
Zapobiegania Narkomanii oraz Gminnym Koordynatorem ds. Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych przeprowadziła kampanię edukacyjną poświęconą
profilaktyce narkomanii:
Adresowaną do rodziców: „Nie chcę Ŝebyś brał”, „Czy jesteś pewny, Ŝe Twoje
dziecko nie bierze?”.
Kierowaną do dorosłych i młodzieŜy: „Zatrucie narkotykami. Pierwsza pomoc”.
Policjanci KPP Tucholi od wielu lat prowadzą „Tucholski Policyjny Program
Edukacyjny” , którego zadaniem jest zapobieganie negatywnym zjawiskom
występującym w szkołach. W 2006 r. powiększyli katalog wykonywanych zadań
o prowadzone wspólnie z pedagogami szkolnymi, kontrole kawiarenek internetowych
w celu ujawniania uczniów przebywających na wagarach. W wyniku dobrej współpracy
szkól z tucholską Policją obniŜeniu uległa ilość czynów karalnych stwierdzonych
na terenie placówek oświatowych o ponad 80 %.
4.3. Opis zjawisk patologicznych występujących wśród dzieci, młodzieŜy i w
rodzinie oraz działania podjęte przez Policję w celu zminimalizowania
wymienionych zjawisk.
4.3.1. Alkoholizm
Jak wynika z danych, zgromadzonych w statystyce Stp-7/C, w 2006 r. na terenie
województwa kujawsko-pomorskiego, policjanci podjęli następujące czynności wobec osób
naduŜywających alkoholu:
Rodzaj czynności
2005
2006
doprowadzenie do miejsca zamieszkania
doprowadzenie do izby wytrzeźwień
powiadomienie skierowane do komisji ds.
uzaleŜnień dotyczące naduŜywania alkoholu
zatrzymanie uprawnień do kierowania pojazdami za
jazdę po spoŜyciu alkoholu
Sporządzono na podstawie statystyki Stp-7/C.
4812
22980
2728
4625
22205
3152
wsk.
dynamiki
96,1 %
96,6 %
115,5 %
2972
2974
100,1 %
Cytowane dane wskazują na fakt, iŜ obniŜeniu uległa ilość osób nietrzeźwych, które zostały
przez policjantów doprowadzone do miejsc zamieszkania czy umieszczone w izbach
wytrzeźwień.
Ilość osób, którym zatrzymano uprawnienia do kierowania pojazdami za jazdę po spoŜyciu
alkoholu pozostawała na podobnym poziomie.
Z danych zgromadzonych w statystyce Stp-7/B wynika, Ŝe w okresie
sprawozdawczym odnotowano następującą ilość wniosków o ukaranie do sądu za
wykroczenia:
116
Rodzaj czynności
2005
2006
z art. 87 § 1 kodeksu wykroczeń
z art. 87 § 2 kodeksu wykroczeń
w ruchu drogowym popełnionych przez
nietrzeźwych pieszych
z art. 43¹ ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
Sporządzono na podstawie statystyki Stp-7/B.
551
184
155
558
278
128
wsk.
dynamiki
101,3 %
151,1 %
82,6 %
873
753
86,3 %
PowyŜsze dane wskazują na fakt, iŜ w 2006 r. wzrosła o 51,1 % ilość nietrzeźwych osób
kierujących pojazdami innymi niŜ mechaniczne. ObniŜeniu uległa ilość odnotowanych
wykroczeń w ruchu drogowym przez nietrzeźwych pieszych oraz ilość osób
naruszających zakaz spoŜywania alkoholu w miejscach publicznych.
W celu zobrazowania ilości przestępstw popełnianych pod wpływem alkoholu analizie
poddano ilość przestępstw z art. 178a i 180 kodeksu karnego:
Kwalifikacja prawna
2005
2006
wsk.
dynamiki
101,7 %
art. 178a § 1 kk – prowadzenie pojazdu mechanicznego przez 4126
4198
osobę w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środka
odurzającego w ruchu drogowym
0
-----art. 178a § 1 kk – prowadzenie pojazdu mechanicznego przez 3
odurzającego w ruchu wodnym
art. 178 § 2 kk – prowadzenie na drodze publicznej lub w strefie 3163
3713
117,4 %
zamieszkania innego pojazdu niŜ wymienionego w § 1, przez
odurzającego.
art. 180 kk – pełnienie w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem 2
2
100 %
środków odurzających
czynności zawodowych w ruchu
kolejowym
art. 180 kk – pełnienie w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem 2
0
----środków odurzających innych czynności zawodowych.
PowyŜsze dane wskazują równieŜ na zwiększenie ilości kierujących pod wpływem
alkoholu pojazdami innymi niŜ mechaniczne, w przestępstwie z art. 178 a § 2 kk odnotowano
największy wzrost – o 17,4 %. Natomiast ilość sprawców przestępstwa z art. 178 a § 1 kk
pozostawała na podobnym poziomie.
Analizie poddano równieŜ dane zgromadzone w statystyce Stp-3, wobec sprawców
przestępstw w dziale „stan świadomości”, które obrazuje poniŜsza tabela:
2005
ogółem
nietrzeźwy
9680
pod wpływem środka odurzającego 38
lub substancji psychotropowej
stan świadomości sprawcy
2006
w tym nieletni ogółem
129
10367
2
26
w tym nieletni
171
1
117
PowyŜsze dane wskazują, Ŝe najczęstszą, ustaloną w toku postępowania, przyczyną
zaburzenia stanu świadomości sprawcy była nietrzeźwość. Nietrzeźwi stanowili 35,2 % ogółu
sprawców przestępstw. Natomiast nietrzeźwi nieletni stanowili 6,1 % ogółu nieletnich
sprawców czynów karalnych.
Ilość odnotowanych nietrzeźwych nieletnich sprawców czynów karalnych wzrosła
o 32,6 %, co wskazuje na fakt, iŜ uŜywanie alkoholu staje się coraz częstszą okolicznością
towarzyszącą popełnieniu czynu karalnego.
4.3.2. Narkomania
Tabela obrazująca ilość przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii:
WSKAŹN
PROCEN PROCEN
IK
DYNAMI TOWY
TOWY
STWIERDZ STWIERDZ KI
UDZIAŁ
UDZIAŁ
ONE
ONE
CZYNÓW CZYNÓW CZYNÓW
PRZESTĘP CZYNY
KARALN KARALN KARALN
POWIAT
STWA
KARALNE YCH
YCH
YCH
2005 2006 2005 2006 2006
2005
2006
1.BYDGOSKI
973
987
76
161 211,8
7,8
16,3
2.TORUŃSKI
633
378
63
57
90,5
10,0
15,1
3.WŁOCŁAWSKI 505
530
102 99
97,1
20,2
18,7
4.GRUDZIĄDZKI 133
90
6
5
83,3
4,5
5,6
5.ALEKSANDRO
WSKI
50
58
2
12
600,0
4,0
20,7
6.BRODNICKI
79
84
1
19
1900,0
1,3
22,6
7.CHEŁMIŃSKI
80
50
7
6
85,7
8,8
12,0
8.GOLUBSKODOBRZYŃSKI 135
134
45
57
126,7
33,3
42,5
9.INOWROCŁAW
SKI
190
472
29
59
203,4
15,3
12,5
10.LIPNOWSKI
160
90
91
41
45,1
56,9
45,6
11.MOGILEŃSKI 53
73
1
10
1000,0
1,9
13,7
12.NAKIELSKI
159
105
47
23
48,9
29,6
21,9
13.RADZIEJOWS
KI
75
63
3
8
266,7
4,0
12,7
14.RYPIŃSKI
128
286
7
6
85,7
5,5
2,1
15.SĘPOLEŃSKI 138
28
10
0
-----7,2
-----16.ŚWIECKI
174
160
58
25
43,1
33,3
15,6
17.TUCHOLSKI
82
45
11
2
18,2
13,4
4,4
18.WĄBRZESKI
41
123
2
16
800,0
4,9
13,0
19.śNIŃSKI
49
74
0
0
0,0
0,0
0,0
WOJEWÓDZTWO 3837 3830 561 606 108,0
14,6
15,8
118
Jak wskazują dane przedstawione w powyŜszej tabeli, w 2006 r. odnotowano wzrost
liczby stwierdzonych czynów karalnych z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii o 8 %.
Zjawisku temu towarzyszy nieznaczny spadek dynamiki ogółu przestępstw
stwierdzonych,
w tej kategorii przestępstw o 0,2 %.
W ośmiu powiatach odnotowano wzrost dynamiki ujawnionych czynów karalnych
w tej kategorii o:
1) brodnickim
1800 %,
2) mogileńskim
900 %,
3) wąbrzeskim
700 %,
4) aleksandrowskim
500 %,
5) radziejowskim
167 %,
6) bydgoskim
112 %,
7) inowrocławskim
103 %,
8) golubsko-dobrzyńskim
27 %.
W dziewięciu powiatach odnotowano spadek dynamiki o:
1) włocławskim
2,9 %,
2) toruńskim
9,5 %,
3) rypińskim
14,3 %,
4) chełmińskim
14,3 %,
16,7 %,
5) grudziądzkim
6) nakielskim
51,1 %,
7) lipnowskim
54,9 %,
8) świeckim
56,9 %,
9) tucholskim
71,8 %.
Natomiast w powiecie Ŝnińskim i sępoleńskim nie odnotowano czynów karalnych
w tej kategorii, przy czym w powiecie Ŝnińskim taka sytuacja miała miejsce po raz kolejny
(w 2005 r. równieŜ nie stwierdzono czynów karalnych w tej kategorii przestępstw). Wydaje
się mało prawdopodobne, aby w tych powiatach rzeczywiście nieletni nie popełniali czynów
karalnych przeciwko przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W powiatach tych
naleŜy dąŜyć do podniesienia skuteczność rozpoznania przestępczości nieletnich w tym
zakresie.
PoniŜsza mapka prezentuje wskaźnik zagroŜenia przestępczością nieletnich
w kategorii przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii na 100 tyś. mieszkańców
w poszczególnych powiatach województwa kujawsko-pomorskiego. Wskaźnik ten osiągnął
na poziomie województwa wysokość 29,3. W 6 powiatach utrzymywał się powyŜej średniej:
119
Wnioski
W celu zwiększenia skuteczności i efektywności w zakresie zapobiegania zjawiskom
patologicznym oraz demoralizacji i przestępczości nieletnich :
1.
Planowane oddziaływania profilaktyczne w zakresie zapobiegania demoralizacji
i przestępczości nieletnich powinny być poprzedzone wnikliwą analizą stanu
bezpieczeństwa, dobrym rozpoznaniem zjawiskowym, terenowym i osobowym,
dotyczącym przestępczości nieletnich.
2.
NaleŜy nasilić oddziaływania profilaktyczne podejmowane wobec młodzieŜy
szkolnej. Tematyka prowadzonych zajęć powinna uwzględniać dane z analizy
przestępczości nieletnich i korelować z faktycznymi zagroŜeniami.
3.
NaleŜy dąŜyć do stałego podnoszenia poziomu merytorycznego prowadzonych
przedsięwzięć, prowadzić ocenę ich skuteczności i wpływu na ograniczenie ilości zdarzeń
z udziałem nieletnich.
4.
NaleŜy dąŜyć do podniesienia wzrostu aktywności policjantów w
oddziaływaniach profilaktycznych i zacieśnienia współpracy ze środowiskami
oświatowymi w celu zahamowania wzrostu ilości czynów karalnych popełnianych na
terenie szkół.
5.
NaleŜy kontynuować współpracę Policji z placówkami oświatowymi w ramach
realizacji „Procedur postępowania nauczycieli i metod współpracy szkół z Policją w
sytuacjach zagroŜenia dzieci oraz młodzieŜy przestępczością i demoralizacją”,
stanowiących element „Krajowego Programu Zapobiegania Niedostosowaniu
Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i MłodzieŜy”.
Problem przemocy rówieśniczej winien stać się priorytetem w opracowywaniu działań
zapobiegawczych planowanych przez policjantów komórek ds. nieletnich na terenie szkół.
120
6.
NaleŜy kontynuować oddziaływania profilaktyczne na rzecz ograniczania skali
narkomanii w środowisku nieletnich. Prowadzić aktywną pracę wykrywczą w celu
ujawniania przestępczości narkotykowej, co w konsekwencji powinno wpłynąć na
ograniczenie ilości czynów karalnych, popełnionych przez nieletnich w tej kategorii.
7.
Zapobieganie czynom karalnym nieletnich, przede wszystkim związanym z
uŜyciem przemocy i agresji, powinno być uwzględniane w powiatowych programach
zapobiegania przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
tworzonych zgodnie z wymogami art. 38 a Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie
powiatowym.
8.
W powiatach chełmińskim i włocławskim powinno się dąŜyć do podnoszenia
jakości oddziaływań prewencyjnych i profilaktycznych, w celu obniŜenia poziomu
rozmiarów przestępczości nieletnich. NaleŜy bezwzględnie dąŜyć do podniesienia jakości
pracy, w zakresie działań podejmowanych przez słuŜby prewencji, jak i policjantów pionu
operacyjnego.
W jednostkach tych odnotowano najwyŜszy wskaźnik zagroŜenia przestępczością,
a najniŜszy odsetek postępowań przygotowawczych wszczętych z własnej inicjatywy
przeciwko nieletnim. Świadczy to o potrzebie podniesienia skuteczności pracy słuŜb
prewencji i podniesienia jakości rozpoznania, w zakresie przestępczości nieletnich. NaleŜy
w tych jednostkach dąŜyć takŜe do zwiększenia ilości i jakości informacji o charakterze
operacyjnym w sprawach dotyczących nieletnich.
9.
W związku ze wzrostem ilości małoletnich ofiar przestępstw naleŜy prowadzić
działania profilaktyczne, w zakresie ograniczania przestępczości przeciwko Ŝyciu i
zdrowiu, rozbójniczej i seksualnej oraz dąŜyć do udzielania wszechstronnej pomocy
małoletnim ofiarom przestępstw.
Dzielnicowi powinni szczególnym zainteresowaniem obejmować rodziny dotknięte
problemem przemocy, w których stwierdzono przypadki znęcania się nad dziećmi.
121
Rozdział 5.
Wykaz zadań zleconych przez Zarząd Województwa Kujawsko – Pomorskiego
organizacjom prowadzącym działalność poŜytku publicznego w zakresie
rozwiązywania problemów alkoholowych, narkomanii i innych uzaleŜnień.
W ramach konkursu pn. „Pomoc dla osób i rodzin z problemem alkoholowym.
Działania w grupach podwyŜszonego ryzyka" przyznano łącznie 350.000 zł na zadania
realizowane przez poniŜsze podmioty:
Lp.
Podmiot
1
Fundacja na Rzecz Rozwoju Alkoholowy Zespół Płodowy-FAS. Poradnia dla dzieci i
Dzieci Niepełnosprawnych "Daj młodzieŜy. Wsparcie rozwoju dzieci i młodzieŜy
Szansę" Toruń
dotkniętych alkoholowym zespołem płodowym
2
3
4
5
6
7
8
9
Nazwa zadania
Fundacja
Profilaktyki
i "Profilaktyka i terapia uzaleŜnień a skuteczność procesu
Resocjalizacji "Druga Szansa" reintegracji społecznej i zawodowej więźniów - II
Toruń
Kujawsko-Pomorskie Forum Resocjalizacji"
"Przyjazny Powrót III - Nadzieja na Lepszy Los"
Fundacja
Profilaktyki
i Program Profilaktyki i Terapii UzaleŜnień oraz
Resocjalizacji "Druga Szansa" Resocjalizacji
Dla Osób Opuszczających Zakłady
Toruń
Karne i Areszty Śledcze
"Przyjazny Powrót III - Reintegracja" Program
Fundacja
Profilaktyki
i Profilaktyki i Terapii UzaleŜnień oraz Reintegracji
Resocjalizacji "Druga Szansa" Społecznej i Zawodowej dla Osób Opuszczających
Toruń
Zakłady Karne i Areszty Śledcze
Ogólnopolska Fundacja na Rzecz
Zapobiegania
Narkomanii
Toruń
Klub Abstynenta "Promień"
Włocławek
MłodzieŜowy
Ośrodek
Profilaktyki i Wczesnej Terapii
Stowarzyszenia
MONAR
Bydgoszcz
Polskie
Towarzystwo
Zapobiegania Narkomanii w
Bydgoszczy
Polskie
Towarzystwo
Zapobiegania Narkomanii w
Program pomocy rodzinom pacjentów uczestniczących
w terapii Ośrodka Terapii Odwykowej UzaleŜnień w
Toruniu "Zdrowieć razem"
"Czyste wakacje" - nie ćpam, nie piję, nie palę
"Popołudniowy Punkt Konsultacyjny"
"Razem-Trzymaj z nami 2". Profilaktyka uzaleŜnień w
szkole, w domu, na podwórku…
Trzecia Wojewódzka Konferencja pn. "Narkotykowa
rzeczywistość"
122
Toruniu
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Stowarzyszenie
"Dom
Europejski" Bydgoszcz
Stowarzyszenie
"Pomoc
Rodzinie" Toruń
Stowarzyszenie INICJATYWA
STOLNO
Stowarzyszenie
Promocji
Zdrowia
i Pomocy Rodzinie
"Równe Szanse" Toruń
Stowarzyszenie Wolontariuszy
Wobec HIV/AIDS "RAZEM"
Toruń
Towarzystwo Profilaktyki i
Przeciwdziałania UzaleŜnieniom
Toruń
Toruń
Toruń
II Konferencja Regionalna oraz warsztaty rejonowe nt.
"Środki europejskie na leczenie i przeciwdziałanie
skutkom
uzaleŜnień".
Publikacja
materiałów
pokonferencyjnych
i
szkoleniowych
w
dwumiesięczniku "Nasz Dom Europejski"
Regionalny punkt konsultacyjny dla rodziców dzieci
spoŜywających alkohol POMARAŃCZOWA LINIA
Wojewódzki Konkurs Profilaktyczny "MłodzieŜ wolna
od nałogów -III Edycja"
Rekreacyjne festyny rodzinne i dla młodzieŜy szkolnej z
programem informacyjnym w zakresie profilaktyki
uzaleŜnień od alkoholu, narkomanii oraz profilaktyki
HIV/AIDS
Program wsparcia i pomocy osobom zakaŜonym HIV,
chorym na AIDS i ich rodzinom "Razem"
Działania profilaktyczne oraz pomoc terapeutyczna dla
osób uzaleŜnionych od nikotyny
Działania terapeutyczne i pomoc psychospołeczna
MłodzieŜowi Liderzy Profilaktyki UzaleŜnień
Realizacja zadań dotyczących zorganizowanych form
Towarzystwo Przyjaciół Dzieci pomocy dla członków rodzin dotkniętych przemocą Kujawsko-Pomorski
Oddział prowadzenie Ośrodka Ochrony Praw Dziecka i Pomocy
Regionalny Bydgoszcz
Rodzinie
Towarzystwo Rodzin i Przyjaciół
Dzieci UzaleŜnionych "Powrót z Zintegrowany system pomocy dla rodzin z problemem
U" Toruń
alkoholizmu bądź narkomanii w skali województwa
II Wojewódzki konkurs plastyczny pod nazwą
Uczniowski Klub Sportowy "UzaleŜnieniom mówię Nie! Jestem wolnym i zdrowym
"Piast" Strzelno
człowiekiem
II Cykl szkoleniowy liderów Związku Harcerstwa
ZHP
Komenda
Kujawsko- Polskiego w zakresie profilaktyki uzaleŜnień oraz
Pomorskiej
Chorągwi
w przeciwdziałania patologiom w środowiskach działania
Bydgoszczy
druŜyn harcerskich
Festiwal Aniołków n/W -spotkanie dzieci ze świetlic
Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. środowiskowych,
profilaktyczno-wychowawczych,
Niepokalanego Serca N.M. P. w domów dziecka wg programu profilaktycznego pt.
Grudziądzu
"Gdzie się chować? Pod płaszczem Maryi!"
Polski
Czerwony
KrzyŜ "śycie w trzeźwości" program profilaktyczny dla osób
Kujawsko-Pomorski
Zarząd uzaleŜnionych i ich rodzin z Bydgoszczy, śnina i
Okręgowy Bydgoszcz
Torunia
Polski Czerwony KrzyŜ Zarząd Punkt konsultacyjny dla ofiar przemocy w rodzinie
Rejonowy Włocławek
"Pomocna dłoń"
Polski Czerwony KrzyŜ Zarząd "ZaŜywasz –przegrywasz”-profilaktyka uzaleŜnień
123
Rejonowy Włocławek
26
27
Poradnia Profilaktyki i Terapii
UzaleŜnień NZOZ MONAR
Bydgoszcz
Wojewódzki
Szpital
dla
Nerwowo i Psychicznie Chorych
im.
dr
Józefa
Bednarza
Świecie
Grupa psychoedukacyjna i terapeutyczna dla
współuzaleŜnionych, edukacja dla róŜnych grup
zawodowych i rodziców z zakresu profilaktyki i
uzaleŜnień oraz grupa wsparcia dla neofitów
"Wiem co zrobić, bo jestem trzeźwy"
W ramach konkursu pn. „Wspieranie procesu reintegracji dla osób uzaleŜnionych od
alkoholu i narkotyków, poprzez udział w programie i zajęciach realizowanych w Klubach
Integracji Społecznej lub Centrum Integracji Społecznej” przyznano łącznie 69.072 zł na
zadania realizowane przez poniŜsze podmioty:
Lp.
1
1.
2.
Podmiot
3
Miasto Toruń
(Wykonawca:
Centrum Integracji
Społecznej
w
Toruniu)
Fundacja Profilaktyki
i
Resocjalizacji
"Druga
Szansa"
Toruń
Przeznaczenie dotacji-nazwa zadania
2
„Stokrotkowy Ogród”
Pomoc dla osób i rodzin z problemem alkoholowym
narkotykowym. Działania w grupach podwyŜszonego ryzyka
„Klub Integracji Społecznej Dla Byłych Więźniów Przyjazny Powrót
na Rynek Pracy”
W ramach konkursu pn. „Aktywizacja środowisk wiejskich w zakresie rozwiązywania
problemów alkoholowych, narkomanii i uzaleŜnień” przyznano łącznie 50.000 zł na zadania
realizowane przez poniŜsze podmioty:
Lp.
1
1.
2.
Podmiot
3
Gmina Obrowo
(Wykonawca:
Zespół
Szkół
Gimnazjum
i
Liceum
Ogólnokształcące
im. Prymasa Stefana
Kardynała
Wyszyńskiego
w Dobrzejewicach)
Stowarzyszenie
„Dorośli Dzieciom”
Sępólno Krajeńskie
i
Przeznaczenie dotacji-nazwa zadania
2
Dla Przyszłości Jasia i Małgosi
Punkt Konsultacyjno-Profilaktyczny
Narkomanii
ds.
Przeciwdziałania
124
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Stowarzyszenie
„Homo
homini”
ChełmŜa
Stowarzyszenie
„Zgodnie z naturą i
tradycją” Zbiczno
Stowarzyszenie na
Rzecz
Wspierania
Osób
z
Zaburzeniami
Psychicznymi
„Szansa”
Jeziora
Wielkie
Stowarzyszenie
Rozwoju
Wsi
„Kujawiak” Sławsk
Wielki
Stowarzyszenie
Rozwoju
Wsi
„Nasza Przyszłość”
śabno
Wiejskie
Stowarzyszenie
KulturalnoOświatowe
„Edukacja
i
Przyszłość”
w Brąchnówku
Konferencja kobiet aktywnych pn. „Przebudzenie”
śycie bez uŜywek teŜ ma sens
Program terapeutyczny dla pacjentów z podwójnym
rozpoznaniem – choroby psychicznej i naduŜywania alkoholu
w gminie Jeziora Wielkie
„Spotkania rodzin” -Sławsk Wielki 206
„Rodzinne spotkania” -śabno 2006
Miejsce dla Janka zamiast Przystanka
125

sprawozdanie zdrowia publicznego - Kujawsko

Transkrypt

Podobne dokumenty

Badanie kału w kierunku pałeczek z rodzaju Salmonella i Shigella

„Dopalacze – aktualne zagrożenie dla dzieci i młodzieży”

Temat 11: Problem przestępczości w Polsce.

Jak wyrobić „książeczkę sanepidowską”?

Informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty - PSSE Bielsko

Pierwszy DYŻUR EKSPERTÓW w Pile PLAN KONFERENCJI

Jak wyrobić „książeczkę sanepidowską”?

Badanie fizykochemiczne i bakteriologiczne wody W Powiatowej

W gospodarce - Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna