sytuacja społeczno — gospodarcza województwa świętokrzyskiego

Transkrypt

sytuacja społeczno — gospodarcza województwa świętokrzyskiego
URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO
DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ
OBSERWATORIUM ROZWOJU REGIONALNEGO
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA
ŚWIĘTOKRZYSKIEGO
IV KWARTAŁ
2015 R.
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
Spis treści
Działalność przedsiębiorstw……………………………………………………………..
Str. 4
Rynek pracy i wynagrodzenia…………………………………………………………… Str. 7
Koniunktura……………………………………………………………………………………..
Str. 9
Fundusze Strukturalne……………………………………………………………………… Str. 10
Środki finansowe w gospodarstwach domowych ………... …………………. Str. 11
Warto wiedzieć …………………………………………….…………………………………. Str. 14
Przegląd najważniejszych wydarzeń w regionie………………………………..
Str. 16
Źródła danych/przypisy…………………………………………………………………….
Str. 26
2
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
M
am przyjemność i zaszczyt po raz kolejny oddać
w Państwa ręce Kwartalnik monitorujący sytuację
społeczno-gospodarczą Województwa Świętokrzyskiego. W
niniejszym numerze znajdziecie Państwo statystyczną analizę
działalności przedsiębiorstw w naszym regionie oraz prezentację spektrum najważniejszych kierunków rozwojowych w
gospodarce i sytuacji społecznej. Głównym celem publikacji
jest
syntetyczne
zobrazowanie
i
przedstawienie
zmian, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych
w ostatnim kwartale roku 2015. Do optymistycznych wyników zaliczyć należy wzrost produkcji sprzedanej przemysłu,
a także zwiększenie produkcji sprzedanej przetwórstwa przemysłowego. Odnotowane zostało zwiększenie wartości sprzedaży detalicznej, ale spadek sprzedaży hurtowej. Przeciętne
miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wzrosło w stosunku do poprzedniego roku. W niniejszej publikacji Kwartalnika, oprócz stałych pozycji, poruszono
kwestie finansów w gospodarstwach domowych i sytuację
kobiet. Podobnie jak w poprzednich publikacjach, tak i w tej
znajduje się skrót najistotniejszych wydarzeń w regionie
w czwartym kwartale 2015 r.
Życzę ciekawej lektury
3
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
DZIAŁALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW
L
iczba przedsiębiorstw regionu świętokrzyskiego nach stałych) o 6,9% wyższa niż w poprzednim roku
zarejestrowanych w rejestrze REGON na koniec IV i o 5,0% niższa niż w poprzednim miesiącu. W porównakwartału 2015 roku zmniejszyła o 356 w stosunku do niu z grudniem ubiegłego roku, produkcja sprzedana w
końca IIΙ kwartału, kształtując się w grudniu na poziomie przetwórstwie przemysłowym, stanowiąca 85% produk110 574 podmiotów. Warto zauważyć, że od początku cji przemysłowej, zwiększyła się o 11,6%. W okresie
kwartału odnotowywana była systematyczna tendencja czterech kwartałów 2015 r. produkcja sprzedana przewzrostowa, tak że w listopadzie wynosiła 111 125. Zmia- mysłu wynosiła (w cenach bieżących) 23 350,6 mln zł
ny te w przypadku IV kwartału wpisują się w obserwo- i była (w cenach stałych) o 2,5% wyższa niż w analogiczwaną, sezonową cykliczność, w której przyrosty podmio- nym okresie poprzedniego roku. Wyższy poziom protów zazwyczaj przeważają w II i III kwartale, a spadki w I dukcji sprzedanej niż w analogicznym miesiącu 2014 r.
i IV. W IV kwartale 2015 r. zauważalny jest spadek liczby został odnotowany w 19 działach przemysłu (z 29 występrzedsiębiorstw, która to liczba
pujących w województwie), zaś
była niższa od poziomu, jaki Liczba podmiotów gospodarczych regio- niższy w 10. W przeważającej liczutrzymywał się w końcu III kwar- nu zarejestrowanych w rejestrze REGON bie działów o istotnym udziale
tału 2015 r. Wśród podmiotów w okresie IV kwartału 2015 zmniejszyła w produkcji sprzedanej przemysłu
się o 356 jednostki
gospodarki narodowej w rejezaznaczyła się większa sprzedaż niż
strze REGON województwa ważprzed rokiem. Największy wzrost
ną rolę odgrywają spółki handlowe, których liczba miała produkcji sprzedanej zaznaczył się w produkcji pojazdów
wyraźne tendencje wzrostowe od początku kwartału, samochodowych, przyczep i naczep, a jej wzrost uległ
ale i w całym roku 2015. W końcu IV kwartału, czyli na znacznemu zdynamizowaniu osiągając 105,1% oraz w
koniec 2015 r. była ona wyższa od analogicznego okresu produkcji wyrobów z metali – o 42,8%, w której po2014 r. aż o 500 podmiotów. Liczba spółek handlowych przedniego miesiąca odnotowano obniżkę. W okresie IV
z udziałem kapitału zagranicznego w roku 2015 niestety kwartału zwiększyła się produkcja maszyn i urządzeń –
sukcesywnie odnotowywała trendy spadkowe, z wyjąt- o 14,0% oraz nastąpił wzrost produkcji wyrobów z pozokiem II kwartału, kiedy przez trzy miesiące utrzymywała stałych mineralnych surowców niemetalicznych i zwięksię na tym samym poziomie. Na koniec roku 2015 liczba szył się o 19,8%. Znaczny spadek sprzedaży zaznaczył się
ta w niewielkim stopniu zmalała i na koniec grudnia w gospodarce odpadami; odzysku surowców – o 27,9%
2015 r. wynosiła 632 podmioty. Wskaźnik przedsiębior- oraz w produkcji drewna, korka, słomy i wikliny –
czości obrazujący liczbę przedsiębiorstw przypadających o 44,2%.
na 10 tys. mieszkańców wynosił w IV kwartale 875, czyli Produkcja sprzedana budownictwa w grudniu 2015 r.
nieco mniej niż w III kwartale 2015 r. – 877. Dla Polski (w cenach bieżących) wynosiła 506,6 mln zł i była
wskaźnik ten wynosił na koniec 2014 r. 1 071 podmio- o 28,2% mniejsza niż w poprzednim roku. Wydajność
tów (ostatnie dostępne dane w BDL). Przedsiębiorczość pracy w budownictwie, mierzona produkcją sprzedaną
w województwie świętokrzyskim pokazuje bardzo wy- na 1 zatrudnionego, w grudniu br. wyniosła (w cenach
raźnie potencjał możliwości, kompetencji i operatywno- bieżących) 52,5 tys. zł i była mniejsza od poziomu z ubieści jego mieszkańców, choć niewątpliwie ulega waha- głego roku o 18,1%. Przeciętne zatrudnienie w budowniom, na które wpływ ma ogólna sytuacja gospodarcza nictwie było w grudniu 2015 r. o 12,2% niższe niż przed
kraju.
rokiem, przy wzroście przeciętnego miesięcznego wynaProdukcja sprzedana przemysłu w grudniu 2015 r. wy- grodzenia brutto o 4,6%.
nosiła (w cenach bieżących) 1 916,1 mln zł i była (w ce-
4
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
DZIAŁALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW
P
rodukcja budowlano-montażowa wynosiła w grudniu się o 13,7%. Zwiększoną w stosunku do poprzedniego mie2015 r. (w cenach bieżących) 247,5 mln zł, co stanowiło siąca sprzedaż detaliczną zanotowano w większości grup,
48,9% ogółu produkcji sprzedanej budownictwa. W porów- w tym spośród grup o znaczącym udziale w wartości ogónaniu z poprzednim miesiącem 2015 r. produkcja budowla- łem. Wzrost zaznaczył się w grupach: „żywność, napoje
no-montażowa zwiększyła się o 31,6%, a w stosunku do i wyroby tytoniowe” (o 30,1%), „meble, RTV, AGD”
grudnia 2014 r. zmniejszyła się o 16,1%. Nieznaczny wzrost (o 15,5%), „prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspecjaliprodukcji budowlano-montażowej w ciągu roku był konse- zowanych sklepach” (o 14,4%) oraz „pozostałe” (o 9,4%),
kwencją jej wyższej wartości
„pojazdy
samochodowe,
wśród podmiotów specjalizująmotocykle, części” (o 9,0%),
Produkcja sprzedana przemysłu w grudniu
cych się w budownictwie bua także „farmaceutyki, ko2015 r. (w cenach stałych) była wyższa o 6,9% w stosundynków oraz robotach budowsmetyki, sprzęt ortopedyczku do ubiegłego roku.
lanych specjalistycznych. Więkny” (o 5,7%). Spadek sprzesza wartość produkcji budowladaży detalicznej wystąpił
no-montażowej w zestawieniu z listopadem 2015 r. wystą- jedynie w grupie „paliwa” (o 4,3%). W okresie całego 2015
piła we wszystkich działach budownictwa, w tym w jednost- r., poziom sprzedaży detalicznej był mniejszy o 8,4% niż w
kach specjalizujących się w robotach budowlanych specjali- analogicznym okresie 2014 r. Sprzedaż hurtowa (w cenach
stycznych zwiększyła się ona 46,7%, a w przedsiębiorstwach bieżących) w przedsiębiorstwach handlowych wojewódzwykonujących głównie roboty związane z budową budyn- twa świętokrzyskiego w grudniu 2015 r. zmniejszyła się
ków - 39,1%, zaś podmiotach, których podstawowy rodzaj o 7,5% w stosunku do notowanej w poprzednim miesiącu
działalności stanowi budowa obiektów inżynierii lądowej i o 10,4% większa niż przed rokiem. Natomiast w przedsięi wodnej 11,0%. W całego 2015 r. odnotowano spadek pro- biorstwach hurtowych poziom sprzedaży ukształtował się
dukcji budowlano-montażowej. Produkcja osiągnęła po- odpowiednio niżej w porównaniu do poprzedniego miesiąziom 1 943,2 mln zł, tj. o 5,7% niższy od notowanego w po- ca o 4,4% i wyżej w stosunku do ubiegłego roku o 6,0%.
przednim roku. Było to rezultatem dużej obniżki w przedsię- W całym 2015 r. w stosunku do analogicznego okresu 2014
biorstwach, których podstawowy rodzaj działalności stano- r. sprzedaż hurtowa w przedsiębiorstwach handlowych
wi budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej – 15,2%, i przedsiębiorstwach hurtowych uległa zmniejszeniu odpoa w mniejszym stopniu w podmiotach zajmujących się wiednio o 11,1% i o 15,9%.
w budową budynków – o 2,7%, natomiast wzrost nastąpił Liczba mieszkań przekazanych do użytkowania według
w przedsiębiorstwach specjalizujących się przede wszystkim wstępnych danych w grudniu 2015 r. wynosiła 527, tj. o 192
w robotach budowlanych specjalistycznych – o 2,4%.
więcej niż przed rokiem (o 57,3%). W okresie od stycznia do
W grudniu 2015 r. w skali rocznej nastąpił wzrost (w cenach grudnia 2015 r. oddano do użytkowania 3 355 mieszkań, tj.
bieżących) sprzedaży detalicznej (o 1,8%) oraz sprzedaży o 5,0% mniej niż w analogicznym okresie 2014 r. Zwiększyła
hurtowej (o 9,7%). W porównaniu do listopada 2015 r. się liczba oddanych mieszkań w budownictwie indywidualwartość sprzedaży detalicznej zrealizowanej w grudniu nym, w budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wy2015 r. przez jednostki handlowe i niehandlowe zwiększyła najem oraz spółdzielczym.
Wykres 1. Dynamika produkcji sprzedanej przemysłu oraz produkcji budowlano—montażowej w województwie
świętokrzyskim w okresie 2010—2015 r.
Analogiczny miesiąc roku poprzedniego = 100
140, 0
130, 0
120, 0
110, 0
100, 0
90,0
80,0
70,0
60,0
50,0
X
XII
II
IV
VI VIII
2012
X
XII
II
IV
VI VIII
2013
X
XII
II
IV
VI VIII X
XII
II
2014
IV
VI VIII
X
XI
2015
produkcj a sprzedana przemysłu
Źródło danych: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Kielcach
5
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
DZIAŁALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW
P
rzeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sekto- niż przed rokiem, zaś odnotowana skala spadku zmniejszyła
rze przedsiębiorstw w województwie świętokrzyskim się w odpowiednim miesiącu ubiegłego roku o 3,2%. W skaw grudniu 2015 r. wyniosło 3 567,23 zł i było o 1,0% wyższe li kraju przeciętne zatrudnienie uległo zwiększeniu o 1,4%
niż w odpowiednim okresie 2014 r. (rok wcześniej wzrosło w odniesieniu do wielkości zeszłorocznej, natomiast rok
analogicznie o 3,3%). W kraju przeciętne miesięczne wyna- wcześniej wzrosło o 1,1%. Na przestrzeni całego okresu
grodzenie brutto w grudniu 2015 r. odnotowano na pozio- dwunastu miesięcy 2015 r. przeciętne zatrudnienie w sekmie 4 515,28 zł i było o 3,1% wyższe niż w grudniu 2014 r. torze przedsiębiorstw wyniosło 109,8 tys. osób i w porów(rok wcześniej wzrost osiągnął
naniu z analogicznym okresem 2014 roku
poziom 3,7%). W 2015 r. dość Przeciętne zatrudnienie w sektorze uległo zmniejszeniu o 2,8% (przed rokiem
znacznie zmniejszył się dystans przedsiębiorstw w świętokrzyskim w spadło o 2,4%). W kraju przeciętne zatrudprzeciętnego miesięcznego wy- końcu IV kwartału 2015 r. ukształto- nienie zwiększyło się o 1,3% (w 2014 r. –
nagrodzenia uzyskanego w woje- wało się na poziomie 110,2 tys. osób , zwiększyło się o 0,6%). W okresie styczeńwództwie do wielkości krajowej. tj. o 0,4% niższym niż przed rokiem. grudzień 2015 r., struktura przeciętnego zaW ubiegłym roku przeciętne wytrudnienia uległa niewielkiej zmianie w stonagrodzenia w województwie świętokrzyskim były niższe sunku do roku ubiegłego. Większość stanowili pracownicy
o 15,8% niż w Polsce, podczas, gdy w 2014 r. – o 17,0%.
jednostek przemysłowych – 52,8% ogółu, przy czym
W okresie całego 2015 r. przeciętne miesięczne wynagro- w przedsiębiorstwach przetwórstwa przemysłowego zadzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw znajdowało się trudnienie znalazło 46,4% (mniej o 0,1% niż w 2014 r.). Znana poziomie 3 470,67 zł, tj. o 5,1% wyższym niż w odpo- czący odsetek zatrudnionych grupowały także firmy hanwiednim okresie 2014 r. (przed rokiem zwiększyło się dlowe, których udział zmniejszył się nieznacznie – o 0,1%
o 3,4%). W kraju przeciętne miesięczne wynagrodzenie do 20,3%. W większym stopniu obniżył się natomiast odsebrutto we wszystkich dwunastu miesiącach 2015 r. wynio- tek pracowników budowlanych – o 0,6% do 9,0%. Zwięksło 4 121,41zł i uległo zwiększeniu w stosunku do poziomu szenie udziału nastąpiło głównie w mniej licznych sekcjach:
z roku poprzedniego o 3,5% (w analogicznym okresie 2014 informacji i komunikacji (o 0,4% do 1,2%) oraz w transporr. wzrost wynosił 3,7%).
cie i gospodarce magazynowej (o 0,3% do 5,6%).
Przeciętne zatrudnienie w grudniu 2015 r. w sektorze
przedsiębiorstw wynosiło 110,2 tys. osób, tj. o 0,4% mniej
Wykres 2. Wielkość przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw oraz liczba podmiotów gospodarki narodowej w
województwie świętokrzyskim w okresie 2010-2015 r.
120
w tys.
118
116
114
112
110
108
106
104
102
100
98
VII X
I
IV VII X
I
IV VII X
2011
Podmioty gospodarki narodowej
2012
I
IV VII X
2013
I
IV VII X
2014
I
IV VII X
2015
Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw
Źródło danych: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Kielcach
6
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
RYNEK PRACY I WYNAGRODZENIA
N
a koniec grudnia 2015 r. liczba bezrobotnych za- 19,1%) i koneckim (17,4% wobec 20,2% rok wcześniej),
rejestrowanych w urzędach pracy w wojewódz- kieleckim – 15,5%, starachowickim – 13,0% i jędrzetwie świętokrzyskim wyniosła 66 131 tys. osób i była jowskim – 12,1%, a najniższa — w buskim (7,1% w powyższa o 2,6% (o 1,7 tys. osób)
równaniu do 8,0% przed rokiem),
Stopa bezrobocia rejestrowanego
niż w poprzednim miesiącu
pińczowskim (8,7% w odniesieniu
w świętokrzyskim w IV kwartale 2015 r.
oraz mniejsza o 12,3% (o 9,3
do 9,5% w roku ubiegłym), sandowynosiła 12,5%, co oznacza wzrost o
tys. osób) niż przed rokiem.
mierskim (8,9% wobec 11,3%) i m.
0,3% w stosunku do poprzedniego
Kobiety stanowiły 49,4% (32,69
Kielce (8,7% w stosunku do 9,8%).
miesiąca i spadek o 1,6% w stosunku do
tys. osób) ogółu zarejestrowaW odniesieniu do odpowiedniego
grudnia ubiegłego roku.
nych bezrobotnych, tj. 0,9%
okresu 2014 r. stopa bezrobocia
więcej niż przed rokiem, zaś bezrobotni bez prawa do spadła we wszystkich powiatach województwa świętozasiłku stanowili 86,4 % (57,16 tys. osób).
krzyskiego, przy czym w największym stopniu w powieStopa bezrobocia rejestrowanego w ukształtowała się cie włoszczowskim (o 3,6% do 9,1%), koneckim (o 2,8%
na poziomie 12,5% (przed rokiem 14,1%). W kraju sto- do 17,4%), skarżyskim (o 2,5 do 22,3%) i sandomierpa bezrobocia wynosiła 9,8%, tj. więcej o 0,2 % niż skim (o 2,4% do 8,9%).
przed miesiącem (9,6%) i o 1,6 % mniej (11,4% w 2014 Ogólnie, w porównaniu do listopada 2015 roku zanotor.) niż przed rokiem. Wojewódzwano wzrost poziomu bezrobocia
two świętokrzyskie należy do gruw dwunastu powiatach, przy czym
py województw o wysokiej stopie
najsilniejszy procentowy we: włoszbezrobocia znajdując się pod tym
czowskim - 11,2% (185 osób), opawzględem na 12 pozycji. Najniżtowskim - 8,7% (376 osób), buskim sza stopa bezrobocia charaktery7,2% (174 osoby), pińczowskim zowała województwo wielkopol4,4% (63 osoby) oraz w mieście Kielskie ze wskaźnikiem 6,2%, natoce - 4,0% (358 osób). Natomiast spamiast w jeszcze gorszej sytuacji
dek poziomu bezrobocia wystąpił w
niż świętokrzyskie pozostawały
dwóch powiatach: skarżyskim - 3,5%
województwa:
podkarpackie
(208 osób) i kieleckim - 0,2% (17
(13,2%),
kujawsko-pomorskie
osób). W odniesieniu do grudnia
(13,3%),
zachodniopomorskie
2014 roku liczba bezrobotnych
(13,3%)
oraz
warmińsko- Źródło: GUS Kielce
zmniejszyła się we wszystkich pomazurskie (16,3%).
wiatach, przy czym najsilniejszy proW dalszym ciągu najwyższa stopa bezrobocia utrzymy- centowy spadek odnotowano we: włoszczowskim wała się w powiatach: skarżyskim (22,3% w stosunku 31,1% (831 osób), sandomierskim - 22,9% (958 osób),
do 24,8% w roku ubiegłym), opatowskim (19,8% wo- kazimierskim - 16,9% (354 osoby) oraz koneckim i stabec 20,9%), ostrowieckim (17,5% w stosunku do szowskim - po 16,2% (1.017 osób i 589 osób).
Wykres 3. Stopa
2010-2015 r. w %
bezrobocia
rejestrowanego
w
Polsce
i
województwie
świętokrzyskim
w
okresie
18,0
Polska
Świętokrzyskie
17,0
16,0
Stopa bezrobocia rejestrowanego w %
15,0
14,0
13,0
12,0
11,0
10,0
9,0
8,0
X
XII
II
IV
VI
2011
VIII
X
XII
II
IV
VI
2012
VIII
X
XII
II
IV
VI
2013
VIII
X
XII
II
IV
VI
VIII
X
XII
II
2014
IV
VI
VIII
X
XII
2015
Źródło danych: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Kielcach
7
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
RYNEK PRACY
W
olne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawo- w listopadzie 2015 r. i o 2,9% niż przed rokiem. Na przedowej. W grudniu 2015 roku do urzędów pracy strzeni 2015 r. z ewidencji urzędów pracy wyrejestrowazgłoszono 1 680 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywiza- no 108,8 tys. osób wobec 112,9 tys. rok wcześniej.
cji zawodowej, tj. o 936 (o 35,8%) mniej w porównaniu Główną przyczyną pozostało podejmowanie pracy, przy
do listopada 2015 roku i o 318 więcej (o 23,3%) w odnie- czym odsetek tych osób zwiększył się w stosunku do
sieniu do grudnia 2014 r. W IV kwartale 2015 roku pra- analogicznego okresu 2014 r. - z 43,1% do 47,0%, w tym
codawcy zgłosili do urzędów pracy 36 449 wolnych pracy niesubsydiowanej – z 35,9% do 39,1%. Jednoczemiejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, tj. o 2 545 śnie odnotowano spadek udziału osób, które utraciły
więcej (o 7,5%) w porównaniu do IV kwartału 2014 r. status bezrobotnego w wyniku niepotwierdzenia gotoZ ogółu wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawo- wości do podjęcia pracy – z 21,0% do 17,5%.
dowej: 22 365, tj. 61,4% stanoZ ewidencji bezrobotnych w grudwiły oferty zatrudnienia lub Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto niu 2015 r. wyrejestrowano 7,8
innej pracy zarobkowej, 14 w sektorze przedsiębiorstw w województwie tys. osób, tj. więcej o 8,0% niż
084, tj. 38,6% to miejsca akty- świętokrzyskim w IV kwartale 2015 r. wynio- miesiąc wcześniej i o 3,2% niż
wizacji zawodowej. Z sektora sło 3 567,23 zł i było o 1,0% wyższe niż w ana- przed rokiem.
prywatnego pochodziło 77,1%
Główną przyczyną pozostało pologicznym okresie ubiegłego roku.
wszystkich wolnych miejsc pradejmowanie pracy, przy czym
cy (28 086), a z sektora publicznego 22,9% (8 363). z rejestru bezrobotnych wyłączono 4,9 tys. osób wobec
Z ogółu wolnych miejsc pracy 54,1%, czyli 19 715 to 3,8 tys. osób w ubiegłym 2014 r. Udział tej kategorii
miejsca pracy subsydiowanej finansowane z Funduszu osób w ogólnej liczbie wyrejestrowanych zwiększył się
Pracy, PFRON, EFS. Wśród wolnych miejsc pracy i miejsc o 12,8% w ujęciu rocznym (do 62,4%). Jednocześnie odaktywizacji zawodowej zgłoszonych w IV kwartale 2015 notowano spadek udziału osób, które utraciły status
r.: 12 841, tj. 35,2% stanowiły staże, 1 243, tj. 3,4% to bezrobotnego w wyniku niepotwierdzenia gotowości do
prace społecznie użyteczne, 1 225, tj. 3,4% przeznaczo- podjęcia pracy – o 12,1% do 13,9%. Stopa napływu bezno dla osób niepełnosprawnych, 65, tj. 0,2% skierowano robotnych do urzędów pracy (tj. stosunek nowo zarejedo osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia strowanych do liczby aktywnych zawodowo) wyniosła
nauki.
1,8% w stosunku do 1,7% przed rokiem. Udział osób reNa koniec IV kwartału 2015 r. największą ilość wolnych jestrujących się po raz kolejny zmniejszył się na przemiejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej pracodawcy strzeni roku o 1,5% (do 91,6%). Osoby poprzednio prazgłosili w powiatach: kieleckim – 6 252 ofert, m. Kielce – cujące stanowiły podobnie jak przed rokiem 80,3%, na4 554, ostrowieckim – 3 704, koneckim – 3 398, stara- tomiast zmniejszyły się odsetki mieszkańców wsi (o 3,0%
chowickim – 3 159 i sandomierskim – 2 785, a najmniej do 56,0%) i osób zwolnionych z przyczyn dotyczących
w: kazimierskim - 539 oraz pińczowskim - 853.
zakładu pracy (o 0,3% do 4,2%). a wzrósł udział absolW okresie całego IV kwartału 2015 r. w urzędach pracy wentów (o 0,3% do 8,4%).
zarejestrowano 99,48 tys. osób bezrobotnych w stosunku do 98,2 tys. w poprzednim roku, zaś w grudniu zarejestrowano 9,5 tys. bezrobotnych, tj. o 9,4% więcej niż
8
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
KONIUNKTURA
O
gólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym przedsiębiorstwa
województwa
świętokrzyskiego
oceniły
w grudniu 2015 r. niekorzystnie, gorzej niż
przed miesiącem. Mniej optymistyczne są przewidywania dotyczące prognoz portfela zamówień i produkcji, które były ograniczane. Nieznacznie bardziej pesymistycznie oceniana jest
sytuacja finansowa. Analogiczne prognozy są
bardziej negatywne od formułowanych w poprzednim miesiącu. Przedsiębiorcy planowali
dalsze redukcje zatrudnienia. Przewidywano,
że ceny wyrobów przemysłowych mogą nieznacznie spadać. Saldo przetwórstwa przemysłowego regionu w grudniu 2015 r. było na poziomie nieco niższym od 0 i wykazywało tendencje spadkowe, po wzroście w listopadzie,
kiedy osiągnęło wartość około 5. W Polsce saldo koniunktury przetwórstwa przemysłowego
było w okresie całego kwartału niskie, oscylujące w pobliżu wartości niewiele wyższej od 0,
zaś w grudniu, podobnie, jak w województwie
zaznaczył się jego spadek poniżej 0. W grudniu
2015 r. ogólny klimat koniunktury w budownictwie był oceniany bardziej negatywnie w porównaniu do listopada. Diagnozy i prognozy
sytuacji finansowej, portfela zamówień i produkcji budowlano-montażowej były niekorzystne i gorsze od prognozowanych w ubiegłym
miesiącu. Planowane zmniejszenie zatrudnienia może być podobne do listopadowego. Ceny
robót budowlano-montażowych mogą obniżać
się w zbliżonym stopniu do przewidywanych w
poprzednim miesiącu. W handlu hurtowym
oceny koniunktury były pozytywne wobec niekorzystnych w poprzednim miesiącu. Bieżąca
sprzedaż była oceniania pozytywnie, lepiej niż
przed miesiącem. Prognozy i diagnozy sytuacji
finansowej są korzystniejsze w porównaniu z
listopadem. Możliwy jest wzrost zatrudnienia
w
stosunku
do
planowanych
w ubiegłym miesiącu. Przedsiębiorcy prognozują i oczekują, że ceny przyspieszą swoją dynamikę. Ogólny klimat koniunktury w handlu
detalicznym był oceniany w grudniu bardziej
pesymistycznie niż w poprzednim miesiącu.
Prognozy i diagnozy dotyczące sprzedaży i sytuacji finansowej były bardziej negatywne od
tych z listopada. Zatrudnienie może być w dalszym ciągu redukowane, a ceny towarów
w przewidywaniach przedsiębiorców będą
utrzymywać niewielkie przyspieszenie dynamiki. Oceny koniunktury formułowane przez podmioty z sekcji działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi były
korzystne w porównaniu do poprzedniego miesiąca i roku. Saldo koniunktury po odnotowanym dość głębokim spadku w październiku
i listopadzie do poziomu poniżej zera, w grudniu odnotowało znaczny wzrost, aż do poziomu
zbliżającego się do 10%. Firmy z sekcji informacja i komunikacja oceniały koniunkturę pozytywnie. Saldo w tej sekcji w IV kwartale odnotowywało wzrost w październiku, spadek
w listopadzie i dość znaczny wzrost w grudniu
do poziomu prawie 10%. Przedsiębiorcy prawie
ze wszystkich wyżej wymienionych branż zgłaszają bariery w prowadzeniu bieżącej działalności gospodarczej w zakresie kosztów zatrudnienia, niejasnymi przepisami prawnymi
i konkurencją na rynku oraz wysokimi obciążeniami na rzecz budżetu.
9
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
FUNDUSZE STRUKTURALNE
Regionalny
Program
Operacyjny
Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 Komponent Regionalny Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
- 2013
L
W
iczba i wartość podpisanych umów / wydanych
edług stanu na dzień 30 września 2015 r.
decyzji o dofinansowanie projektu w ramach Rew ramach Komponentu Regionalnego Progragionalnego Programu Operacyjnego Województwa mu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) zawartych
Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 na koniec zostało 2 394 umowy o dofinansowanie realizacji
IV kwartału 2015 roku wynosiła 1 302, przy łącznej projektów PO KL o łącznej wartości w części środków
wartości prawie 5,112 mld zł (w tym dofinansowanie publicznych prawie 1,708 mld zł, co stanowi 107,4%
ze środków Unii Europejskiej ponad 3,158 mld zł). alokacji przeznaczonej na realizację programu w laWartość podpisanych umów na koniec IV kwartału tach 2007-2013. Jest to czwarte miejsce w kraju, za
2015 r. zamyka się w 99,2% alokacji przeznaczonej na
województwami
kujawskorealizację programu, co
pomorskim, zachodniopomorskim i
Wykorzystanie alokacji:
plasuje województwo
dolnośląskim. Są to wyniki bardzo
RPOWŚ 2007-2013 — 99,2%
na 13-tym miejscu w
Komponent regionalny POKL — 107,4%
dobre, znacznie lepsze od wielu wokraju przed wojewódzjewództw. Na podstawie 14 889 zatwem lubuskim, zachodniopomorskim i warmińsko- twierdzonych wniosków o płatność wypłacono ponad
mazurskim, przy czym średnia krajowa alokacji wynosi- 1,676 mld zł, co wykorzystuje 104,9% alokacji na lata
ła 99,55%. Oznacza to, że region świętokrzyski w bar- 2007-2013. W skali kraju, ze względu na poziom wydzo niewielkim stopniu odbiega od średniej krajowej. datkowanych środków w stosunku do wielkości przyWykorzystanie alokacji środków wypłaconych benefi- znanej alokacji w ramach Komponentu Regionalnego
cjentom na podstawie zatwierdzonych wniosków PO KL, województwo świętokrzyskie klasyfikuje się na
o płatność ukształtowało się na poziomie 97%, co daje 2 miejscu, za województwem dolnośląskim, w któświętokrzyskiemu czwarte miejsce wśród województw rym wskaźnik wykorzystania alokacji wyniósł 106,0%,
za województwem dolnośląskim (99%), opolskim czyli tylko 1,1% więcej niż w naszym województwie.
(99%) i podkarpackim (98%), a przed lubelskim (96%).
Średnia krajowa alokacji wynosiła 94% i była znacznie
niższa od wartości dla województwa świętokrzyskiego.
10
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
Finanse w gospodarstwach domowych
P
od pojęciem gospodarstwa domowego w sensie statystycznym rozumie się jedną lub kilka osób wspólnie
mieszkających i utrzymujących się. Wielkość gospodarstwa
domowego określana jest przez liczbę osób wchodzących
w jego skład. Na środki finansowe w gospodarstwie domowym składa się jego budżet, czyli systematyczne zestawienie przychodów i rozchodów w danym okresie, ewentualne
zasoby finansowe w postaci oszczędności, czyli aktywów
(zwłaszcza gotówki i depozytów krótkoterminowych, ale
także papierów wartościowych, czy akcji) oraz dochody
z własności (w tym dywidendy).
Zgodnie z ostatnimi dostępnymi danymi w Banku Danych
Lokalnych oraz z Informacją Sygnalną Urzędu Statystycznego w Kielcach¹, w 2014 r. rzeczywista liczba zbadanych gospodarstw domowych wyniosła w województwie świętokrzyskim 1 214. W gospodarstwach tych pracujący stanowili 39,2% ogółu osób. Licznie reprezentowane były także
osoby pobierające świadczenia z ubezpieczeń społecznych
– 29,9% oraz pozostający na utrzymaniu – 29,6%. Pozostałe
1,4% to osoby utrzymujące się z innych niezarobkowych
źródeł utrzymania. Przeciętna liczba osób w gospodarstwie
domowym w 2014 r. wyniosła 2,91. Sytuacja materialna
gospodarstw domowych w województwie świętokrzyskim
w 2014 r. nieznacznie się poprawiła. Uzyskiwane dochody
uległy nieznacznemu wzrostowi w stosunku do poprzedniego roku. Pomimo, że więcej również wydawano, nadwyżka
dochodów nad wydatkami pozostała na zbliżonym poziomie, jak w 2013 r. Gospodarstwa domowe były lepiej niż
rok wcześniej wyposażone w dobra trwałego użytkowania
nowej generacji. Konsekwencją tych zmian było coraz lepsze postrzeganie własnej sytuacji materialnej. Wzrastała
zatem nieznacznie i stopniowo stopa oraz poziom życia
mieszkańców województwa świętokrzyskiego.
Ogólnie w Polsce w III kwartale² 2015 r. realne dochody
sektora gospodarstw domowych zwiększyły się o 2,7% w
skali rocznej oraz o 0,3 w skali kwartalnej³. Wzrost realnych
dochodów opierał się głównie na dochodach pierwotnych,
wśród których najszybciej wzrastała nadwyżka operacyjna
brutto, stanowiąca dochód z działalności gospodarczej osób
fizycznych. Jednocześnie doszło do obniżenia tempa wzrostu dochodów z pracy najemnej, a rewizja danych przez
GUS ujawniła, że proces ten trwa już od trzech kwartałów.
Wyhamowała dynamika wzrostu dochodów z pracy najemnej. Kategoria tych dochodów stanowi prawie 50% dochodów gospodarstw domowych. W ujęciu kwartalnym zostało
odnotowane zwiększenie dynamiki dochodów z pracy
najemnej o 1% kw/kw sa, tj. na poziomie zbliżonym do
średniej za ostatnie 8 kwartałów (ok. 1% kw/kw sa).
Wcześniejsze prognozy dotyczące dochodów z pracy najemnej w oparciu o dostępne poprzednio dane odnoszące się do funduszu wynagrodzeń nie potwierdziły się. Wydaje się, że przyczyną spowolnienia dynamiki dochodów
z pracy leżało w większym stopniu niższe tempo wzrostu
płac, gdyż zatrudnienie kontynuowało tendencje wzrostowe, także zgodnie z danymi służb statystycznych
w podawanych przez nie źródłach. Dynamika realna dochodów z nadwyżki operacyjnej brutto, będącej dochodem z działalności gospodarczej osób fizycznych spowolniła do 5,4% r/r w III kw. 2015 r. Po wyeliminowaniu wahań sezonowych realna nadwyżka operacyjna brutto obniżyła się o 4,2% sa w ujęciu kwartalnym. Najnowsze dane potwierdzają zatem stabilne i stałe tendencje wzrostowe tej kategorii, obserwowane od końca 2013 r. Dochody
z nadwyżki operacyjnej brutto stanowią niemal 40% dochodów do dyspozycji brutto całego sektora gospodarstw
domowych, choć tylko w ok. 10% gospodarstw domowych, co najmniej jeden z członków czerpał dochody
z pracy na własny rachunek. Realne dochody ze świadczeń społecznych, obejmujące zarówno pieniężne świadczenia z ubezpieczeń społecznych i świadczenia z pomocy
społecznej, w III kwartale 2015 r. wzrosły o 4,6% r/r oraz
o 2,1% kw/kw sa, stanowiąc ponad 15% dochodów do
dyspozycji gospodarstw domowych. Wydaje się, że dynamika tej kategorii dochodów ustabilizowała się na poziomie około 4% r/r, tj. nieznacznie powyżej dynamiki dla
całości dochodów do dyspozycji gospodarstw domowych.
Sugeruje to stopniowo rosnące znaczenie tej kategorii
dochodów, co wiąże się częściowo z zachodzącymi zmianami demograficznymi. Przyrost liczby osób uzyskujących
świadczenia emerytalne w III kwartale 2015 r. wyniósł
61,8% w ujęciu rocznym, a przeciętna liczba emerytów
wzrosła o 0,3% r/r i była o 0,2% wyższa niż w poprzednim
kwartale. Wspomniane powyżej dynamicznie zachodzące
zmiany demograficzne wyrażające się w znacznym zwiększaniu się osób starszych oraz korzystających z pomocy
społecznej w ogólnej ikonie w znaczny sposób zwiększają
wydatki w ogólnym budżecie państwa. Z drugiej zaś strony, na obniżenie tej kategorii dochodów gospodarstw
wpływa malejąca stopa bezrobocia, w tym w szczególności niższa liczba rejestrujących się osób z prawem do zasiłku.
11
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
Finanse w gospodarstwach domowych
K
olejną kategorię dochodów gospodarstw domowych
stanowią dochody z własności. W Polsce trzeci kwartał z rzędu ujemny wkład do dochodów gospodarstw domowych ma saldo dochodów z własności. W III kwartale
2015 r. kategoria ta spadła realnie o 17,7%. Dynamika
dochodów z własności ma wyraźne tendencje spadkowe
od początku 2014 r., jednak dane bieżące zdają się sugerować stopniowe i powolne wygasanie tego trendu: po
dwucyfrowych spadkach w ujęciu kwartalnym odnotowano -1,2% kw/kw sa. Na kategorię tę składają się przede
wszystkim dochody (odsetki) należne właścicielom następujących aktywów finansowych: depozytów, papierów
wartościowych innych niż akcje, pożyczek, pozostałych
aktywów, a także m. in. dywidendy, dochody z tytułu własności. Pomimo negatywnych tendencji, dochody z własności mają nieznaczny wpływ na kształtowanie się dochodów do dyspozycji gospodarstw domowych, stanowiąc w III kwartale 2015 r. jedynie 3,6% całości dochodów.
W województwie świętokrzyskim w 2014 r.⁴ przeciętne
gospodarstwo domowe posiadało miesięczny dochód
rozporządzalny wynoszący średnio 1 199,74 zł/osobę (w
Polsce – 1 340,44 zł/osobę). W stosunku do roku 2013
wzrósł on o 4,0% (w kraju o 3,2%). W dłuższym okresie
czasu była także widoczna wyższa w województwie niż
w całej Polsce dynamika przyrostu przeciętnego dochodu
rozporządzalnego na 1 osobę. Wzrósł on o 16,4% w odniesieniu do 2010 r., podczas, gdy w skali kraju w analogicznym okresie jego zwiększenie wyniosło jedynie 11,6%.
W konsekwencji wartość dochodu rozporządzalnego na
1 osobę w województwie świętokrzyskim zwiększyła się w
2014 r. do 89,5% średniej krajowej. Powyższe relacje
oznaczają wyjątkowo pozytywny trend w naszym regionie, znacznie lepszy niż osiągany w kraju. W ciągu ostatniego roku nie zmieniła się w istotny sposób struktura
dochodu rozporządzalnego gospodarstw domowych
z poszczególnych źródeł. W 2014 r. składały się na niego
przede wszystkim dochody z pracy najemnej oraz dochody ze świadczeń społecznych. Z pracy najemnej, podobnie, jak w poprzednim roku, pochodziło 49,2% dochodu rozporządzalnego. Nie uległ zmianie także udział
dochodów uzyskiwanych ze świadczeń społecznych,
który osiągnął poziom 32,0%. Relatywnie zmniejszyło
się natomiast znaczenie środków pochodzących z pracy
na własny rachunek oraz z gospodarstwa rolnego.
W 2014 r. stanowiły one odpowiednio 7,1% i 7,3% dochodu rozporządzalnego ogółem. Dochodem do dyspozycji, który gospodarstwa domowe przeznaczają na wydatki na zakup towarów i usług konsumpcyjnych oraz
przyrost oszczędności jest dochód rozporządzalny pomniejszony o pozostałe wydatki (m. in. kwoty przekazane innym gospodarstwom domowym i instytucjom niekomercyjnym, w tym dary; odszkodowania za wyrządzone szkody, niektóre podatki, składki na ubezpieczenia społeczne płacone samodzielnie przez podatnika).
W 2014 r. przyrost oszczędności był zbliżony do osiągniętego rok wcześniej.
Wydatki przeciętnego gospodarstwa domowego w województwie świętokrzyskim w 2014 r. wynosiły miesięcznie – w przeliczeniu na 1 osobę – 969,83 zł (w kraju
1 078,74 zł), z tego ponad 96% przeznaczono na towary
i usługi konsumpcyjne. W zestawieniu z rokiem poprzednim wydatki te uległy wzrostowi o 5,1%. Największą zwyżkę odnotowano w sektorze restauracji i hoteli –
o 41,4% oraz w grupie wydatków związanych z wyposażeniem mieszkania i prowadzeniem gospodarstwa domowego (o 27,3%). Znaczny wzrost wydatków odnotowano także w dziale transport (o 15,4%) oraz odzież i
obuwie (o 13,5%). Uległy zwiększeniu środki przeznaczane na rekreację i kulturę (o 4,6%), a także na zdrowie (o 3,9%) i łączność (o 3,1%). Zmniejszyły się natomiast dwie kluczowe pozycje w wydatkach. Na użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii w gospodarstwach domowych przeznaczano o 1,1% mniej niż
przed rokiem, a na żywność i napoje bezalkoholowe o
1,4%. Zmalały także środki wydatkowane na napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe (o 4,7%). W 2014 r., podobnie, jak w latach poprzednich, znaczący udział w
strukturze wydatków stanowiła żywność i napoje bezalkoholowe (prawie 27%).
12
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
Finanse w gospodarstwach domowych
P
rzeciętnie na 1 osobę w gospodarstwie domowym
przeznaczane było na te cele blisko 259 zł. Opłaty za
użytkowanie mieszkania i korzystanie z nośników energii to
druga, co do wielkości kategoria wydatków obciążająca w
dużym stopniu budżet gospodarstwa domowego. Wydatki
te w przeliczeniu na 1 osobę w gospodarstwie osiągały ponad 201 zł, co stanowiło około 21% całości wydatków. Warto podkreślić dynamicznie zwiększające się w ostatnich latach wydatki na usługi restauracyjno-hotelarskie, których
udział wzrósł niemal trzykrotnie w porównaniu do 2010 r.
Charakterystyczny dla województwa świętokrzyskiego jest
większy niż przeciętny w skali kraju udział wydatków na
podstawowe artykuły i usługi takie, jak: żywność i napoje
bezalkoholowe, wydatki związane z mieszkaniem, czy też
odzież i obuwie. Natomiast poniżej średniej przeznaczanie
wydatków na rekreację i kulturę oraz restauracje i hotele.
Zwiększenie realnych środków finansowych w gospodarstwach domowych nastąpi od 01 kwietnia br. wraz w wejściem w życie rządowego programu pomocy w wychowaniu dzieci, czyli popularnie zwanego programem „Rodzina
500 plus”. Zakłada on nieopodatkowane wsparcie rodzin
kwotą 500 złotych miesięcznie na każde drugie i kolejne
dziecko, bez dodatkowych warunków. Rodziny o niskich
dochodach otrzymają wsparcie także dla pierwszego dziecka. Może to być nawet 6 000 zł netto rocznego wsparcia dla
każdego dziecka w rodzinie. Każda rodzina z minimum
dwojgiem niepełnoletnich dzieci będzie mogła otrzymać
500 zł na drugie i każde kolejne dziecko. W przypadku rodzin z dochodem poniżej 800 zł na osobę wsparcie otrzyma
każde dziecko, także pierwsze. Świadczenie wychowawcze
będzie wypłacał urząd miasta, gminy, ośrodek pomocy społecznej lub centra do realizacji świadczeń socjalnych. Wniosek o to świadczenie będzie trzeba składać co roku w miejscu zamieszkania. Gdy rodzina będzie ubiegać się o świadczenie na drugie i kolejne dzieci nie będzie konieczności
dołączania zaświadczenia o dochodach. Jedynie świadczenie na pierwsze dziecko uzależnione będzie od kryterium
dochodowego, a więc co roku trzeba potwierdzić fakt nieprzekroczenia tego progu. Jak informuje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej według wyliczeń program wsparcia
będzie dotyczył 2,7 mln rodzin w Polsce i obejmie 3,7 mln
dzieci⁵. Według wyliczeń na wprowadzeniu świadczenia
skorzysta 820 tys. rodzin z jednym dzieckiem, ponad 1,4
mln rodzin z dwójką dzieci i 430 tys. rodzin z trójką lub
większą liczbą dzieci⁶. Ministerstwo zapewnia, że program
pomocy w wychowaniu, czyli kwota 500 złotych miesięcznie, nie będzie wpływała i nie będzie wliczana do dochodu np. uprawniającego do wypłaty zasiłków z pomocy
społecznej, czy funduszu alimentacyjnego. Podkreśla się,
że program ten ma przede wszystkim wspierać rodziny i
poprawić sytuację demograficzną w Polsce, która jest bardzo zła. Pomoc rodzinom w znacznym stopniu powinna
ułatwić zatrzymanie niekorzystnych procesów demograficznych i poprawienie wskaźnika dzietności. Program ma
być realizowany w ciągu najbliższych 10 lat
i pozwoli na wzrost wskaźnika dzietności przynajmniej do
poziomu 1,7 (obecnie według BDL współczynnik dzietności w Polsce to 1,29 – 2014 r., w województwie świętokrzyskim jest jeszcze niższy i wynosi 1,18 – 2014 r., 1,16 –
w 2013 r.⁷). Zastępowalność pokoleń zapewnia wskaźnik
na poziomie od 2 do 2,15⁸.
Choć niewątpliwie jest to pozytywne działanie w kierunku
zahamowania spadku liczby ludności i zapewnienia zastępowalności pokoleniowej oraz realnie podnosi poziom
życia i zwiększenie finansowych dochodów gospodarstw
domowych bardzo wielu rodzin w Polsce, to budzi wiele
wątpliwości. Jak podkreślają eksperci⁹, wprowadzenie
programu skomplikuje system finansowego wsparcia rodzin, wprowadzając kolejny, nowy i nieskorelowany z istniejącymi już systemami element. Obecnie system wsparcia rodzin obejmuje ulgę podatkową na dzieci, tzw.
„becikowe”, system świadczeń rodzinnych. Odrębnie
funkcjonuje system pomocy społecznej, od nowego roku
dodatkowo jeszcze dojdzie świadczenie rodzicielskie, czyli
1 000 złotych miesięcznie dla rodziców, którzy nie mają
prawa do urlopu przez pierwszy rok życia dziecka. Teraz
wchodzi w życie program „Rodzina 500 plus”. Systemów
jest wiele, przy czym każdy musi mieć własną administrację, koszty tej administracji, każdy z nich wymaga od rodzin wypełniania różnych dokumentów i składania ich
odrębnie do różnych instytucji, które muszą rozpatrywać
te dokumenty. Każdy z tych systemów także w odrębny
sposób definiuje poszczególne elementy, między innymi
kryteria dochodowe, wiek dziecka itp. W przypadku programu 500+ kryterium dochodowe dla pierwszego dziecka wynosi 800 złotych i jest nieco wyższe niż w przypadku
świadczeń rodzinnych, gdzie próg dochodowy wynosi 674
złote. Odpowiednio inne są również definicje dzieci
w poszczególnych systemach. Projekt 500+ dedykowany
jest dla dzieci do 18 roku życia, natomiast w przypadku
13
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
Finanse w gospodarstwach domowych
systemu świadczeń rodzinnych i w przypadku ulgi podatkowej na dzieci, rodzina może liczyć na wsparcie,
jeżeli latorośl kontynuuje naukę aż do ukończenia
przez nią 24 roku życia. Z poszczególnych systemów
mogą zatem korzystać różne grupy rodzin. Następny
system jest hojny i dla bardzo wielu rodzin korzystny
finansowo, ale niekoniecznie optymalny z punktu widzenia celu deklarowanego przez twórców projektu,
czyli poprawy sytuacji rodzin, a przede wszystkim
zwiększenia dzietności.
Program 500+, zgodnie z opiniami ekspertów i samego
Ministerstwa, może zamiast pomagać rodzinom, dezaktywizować je na rynku pracy, bowiem rodzina może
kumulować świadczenia, a to z kolei stwarza chęć rezygnacji z pracy, szczególnie przy niskich zarobkach rzędu
1 000-1 200 złotych miesięcznie, może powodować
brak zainteresowania pracą przy porównywalnych dochodach gospodarstwa domowego pochodzących ze
skumulowanych świadczeń rodzinnych i z pomocy społecznej.
Innymi zagadnieniami stanowiącymi potencjalne zagrożenia dla projektu wsparcia rodzin jest jego długoterminowość i zapewnienie finansowania przez wiele
lat. Według ekspertów¹⁰ nastąpi więcej niż podwojenie
finansowej pomocy dla rodzin w Polsce, gdyż obecnie
jest to około 15 mld złotych rocznie, a wzrośnie ona
według szacunków do poziomu około 23,7 mld złotych.
Zapewnienie tak ogromnych kwot w budżecie państwa
powinno odbywać się w sposób uporządkowany, spójny, jednolity i przejrzysty, pozwalający skorzystać z takiego systemu wszystkim rodzinom lub tym, szczególnie tego potrzebującym (np. wielodzietnym, z jednym
rodzicem itp.). Usystematyzowanie i skonsolidowanie
systemu wsparcia dla rodzin powinno polegać na wyznaczeniu celów, jakie należałoby osiągnąć, określenie
i skonkretyzowanie rodzin-odbiorców wsparcia, związać i połączyć finansową pomoc rodzinom z zachętą
i ułatwieniem dostępu do miejsc stałej pracy zarobkowej, a także stworzyć i opracować sposoby realizacji
tych wyszczególnionych celów społecznie i długofalowo korzystnych dla rozwoju i wsparcia gospodarki. Innymi słowy wsparcie rodzin powinno być kompleksowym „kołem zamachowym” zarówno dla rodzin, jak
i dla państwa. Z drugiej zaś strony rodziny same najlepiej wiedzą, w jaki sposób najefektywniej wykorzystać
przyznaną im pomoc na własne przecież dzieci.
Przypisy:
1. Informacja Sygnalna, Urząd Statystyczny, Kielce, październik 2015 r.
2. Premnik Filip, Tyrowicz Joanna, „Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych w III kwartale 2015 r.”, Instytut Ekonomiczny Narodowego Banku Polskiego, Nr 01/16 (luty 2016 r.), Warszawa, 2016 r.
3. Ostatnie dostępne dane z Urzędu Statystycznego w Kielcach.
4. http://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/918268,500-zl-na-dzieckonie-bedzie-wliczane-do-dochodu.html
5.
http://biznes.pl/kraj/ekspert-o-programie-500-korzysci-350-tysrodzin-nizsze-niz-moga-sie-spodziewac/2kr3jw
6.GUS - BDL
7. Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie świętokrzyskim
w 2014 roku, Urząd Statystyczny w Kielcach, Kielce sierpień 2015 rok.
8.
http://biznes.pl/kraj/ekspert-o-programie-500-korzysci-350-tysrodzin-nizsze-niz-moga-sie-spodziewac/2kr3jw
9.
http://biznes.pl/kraj/ekspert-o-programie-500-korzysci-350-tysrodzin-nizsze-niz-moga-sie-spodziewac/2kr3jw
Opracowanie: Ewa Eljasz
14
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
WARTO WIEDZIEĆ
K
obiety w regionie świętokrzyskim - czy faktycznie słaba
płeć?
Kim jest kobieta we współczesnych czasach? Niewątpliwie
równouprawnienie, a w konsekwencji obecność kobiet we
wszystkich sferach życia to rezultat zaspokojenia potrzeb
współczesnego świata. Obecnie kobiety muszą być wyjątkowo zaradne i szczególnie zorganizowane, aby godzić obowiązki rodzinne, domowe, opiekę nad dziećmi z życiem zawodowym i karierą, a jednocześnie nie stracić nic z wyjątkowej delikatności, czy zmysłowości, czyli po prostu
z kobiecości. Kobiety są teraz aktywne, pracują, często wielozadaniowo, udzielają się społecznie i politycznie, co powoduje ich większą jeszcze atrakcyjność. Ze względu na ogromne dzisiejsze wymogi i wyzwania życiowe, kobieta nie może
pozwolić sobie na pozostawanie w domu i skupianie swojej
uwagi wyłącznie na wychowywaniu dzieci i prowadzeniu
domu, choć dzisiejsze kobiety prawdopodobnie odczuwają
nostalgię do takiego trybu życia, który współcześnie zmienił
się z powszechnego stereotypu w luksus. Naturalnie istnieje
niewielki procent kobiet żyjących w ten sposób, ale staje się
to sukcesywnie coraz rzadszym zjawiskiem, a to przede
wszystkim ze względów ekonomicznych i finansowych. Można by rozważać, czy jest to dobra i prawidłowa droga rozwoju w społeczeństwie, ale współczesność i postęp narzucają
nam konkretne reguły. Przemiana, jaka nastąpiła, czyniąc z
kobiety osobę o nieograniczonych możliwościach
z perspektywą takich samych ścieżek rozwoju, jak mężczyźni,
pozwala na znacznie praktyczniejszy i diametralnie różny
rodzaj życia. Sama kobieta czuje się lepsza, spełniona, wolna
i niezależna, co daje jej poczucie własnej wartości. Niepokojącym jest jednak i stwarzającym zagrożenia fakt, że niektóre
kobiety zupełnie odrzucają rolę matki i żony, preferując postawę kobity całkowicie wyzwolonej, wolnej i zupełnie niezależnej bez poczucia obowiązku rodzinnego. Prowadzi to do
coraz mniejszej ilości zawieranych małżeństw oraz malejącego przyrostu naturalnego. Zapewne winy najłatwiej doszukiwać się właśnie w kobiecie, która odrzuca wizję siebie jako
gosposi domowej. Jest to jednak problem wieloraki. Z jednej
strony niewątpliwym jest fakt, że wielu osobom brakuje
środków finansowych do założenia rodziny i życia na godziwym poziomie, z drugiej zaś jest to rezultatem całej formy
współczesnego życia z równouprawnieniem włącznie.
Zgodnie z danymi statystycznymi Urzędu Statystycznego
w Kielcach¹ do końca 2014 r.² w Polsce było 19,86 mln kobiet, w tym 0,647 mln w województwie świętokrzyskim. W
okresie lat 2010-2014 grupa populacyjna kobiet zmniejszyła
się w naszym kraju o 0,0903%, zaś w naszym województwie
zmalała dość znacznie, bo o 1,4785%. W omawianym okresie
w Polsce ubyło o 0,1789% mężczyzn, a w regionie świętokrzyskim o 1,5909%. Kobiety niezmiennie przeważają ilościowo nad mężczyznami niezależnie od miejsca zamieszkania,
czyli województwa, miasta, czy wsi. Przewaga ta jest jeszcze
wyraźniejsza wśród mieszkańców miast, gdyż na koniec 2014
r. w Polsce udział „płci pięknej” w miastach wynosił 52,6%,
a na wsi 50,1%. W województwie świętokrzyskim sytuacja
była bardzo zbliżona: w miastach udział ten wynosił 52,5%,
czyli 295,9 tys. (w 2005 r. 52,3%, czyli 305,5 tys.), a na wsiach
50,1%, czyli 350,6 tys. (w 2005 r. 50,3%, czyli 352,7 tys.). Wartości
te mają swoje odbicie we wskaźniku feminizacji, który w skali kraju w miastach wynosił 111 kobiet na 100 mężczyzn, a na wsiach
101, zaś w naszym regionie wskaźnik ten osiągnął 110 kobiet na
100 mężczyzn w miastach i 101 na wsiach (tak samo w 2005 r.).
Jak widać, wartości te nie uległy znacznej zmianie na przestrzeni
ostatniego dziesięciolecia, ale zaznacza się sukcesywny i stały spadek liczby kobiet. Zgodnie z prognozą demograficzną³, przewiduje
się spadek feminizacji, który osiągnie w 2050 r. wartość 109 w
miastach
i 100 na wsiach. Jednak w naszym województwie w miastach
w grupie wiekowej 40-54 lata wskaźnik ten zmniejszy się ze 106
w 2014 r. do 95 w 2050 r. i w grupie 55+ odpowiednio ze 138 do
125. Z kolei na wsi, prognozuje się, że w grupie 55+ wskaźnik
spadnie ze 123 do 111. Udział kobiet w wieku rozrodczym (wiek
15-49 lat) w liczbie ludności ogółem przewiduje się, że spadnie
w roku 2050 w stosunku do roku 2013 o około 7,9% (w 2013 r.
udział wynosił 23,4%) ogółem, zaś w miastach o około 8,65%
(w 2013 r. udział wynosił 23,1%), w na wsiach o około 7,4%
(w 2013 r. udział wynosił 23,6%) .
Uwzględniając dane statystyczne z lat 2010-2014 zauważalny jest
wyraźny spadek płodności i dzietności kobiet. Dodatkowo matki
po raz pierwszy rodzące są coraz starsze. W wymienionym okresie
płodność kobiet w Polsce zmalała z 43,27 urodzeń żywych na
1000 kobiet w wieku rozrodczym do 40,41. W województwie
świętokrzyskim miał miejsce spadek z 40,62 do 36,53, czyli znaczny i większy niż ogólnie w Polsce. Wskaźnik dzietności w Polsce
obniżył się z 1,36 do 1,29, zaś w naszym regionie z 1,31 do 1,18.
Podsumowując, przedstawione wskaźniki dowodzą, że nie jest
zapewniona zastępowalność pokoleń, która następuje wtedy, gdy
wskaźnik dzietności wynosi od 2 do 2,15. Oznacza to, iż w konkretnym roku na 1 kobietę w wieku rozrodczym 15-49 lat przypada przynajmniej dwoje dzieci. Idealny byłby wzorzec rodziny 2+3,
czyli rodzice z trójką dzieci.
Zgodnie z opracowaniem dotyczącym demografii Urzędu Statystycznego w Kielcach, dynamicznie wzrasta udział procentowy
kobiet w danych grupach wiekowych w regionie, zarówno w miastach, jak i na wsi, zwłaszcza w przedziałach 55+, co oznacza
zmniejszanie się liczby kobiet w wieku rozrodczym, a w dalszej
perspektywie szybko postępujące starzenie się społeczeństwa.
Stan i struktura demograficzna kobiet w województwie świętokrzyskim, przedstawiała się zgodnie z przyjętymi tradycyjnie
normami. Zarówno w mieście, jak i na wsi w 2011 r.⁴ przeważały
mężatki, odpowiednio 53,9% i 56,5% (2002 r. 55,3% i 57,9%), następna grupa to panny, odpowiednio 21,8% i 21,4% (2002 r.
23,6% i 20,0%), następnie wdowy: 15,9% i 18,7% (2002 r. 14,3% i
19,4%), rozwódki: 6,4% i 2,3% (2002 r. 4,8% i 1,3%) oraz kobiety w
związkach partnerskich: 1,2% i 0,5% (2002 r. 0,8% i 0,4%) i w separacji: 0,7% i 0,5% (2002 r. 1,3% i 1,0%). Jak wynika z powyższych danych największą grupę wśród kobiet stanowią mężatki,
ale ich liczba jest większa na wsi niż w mieście i nieznacznie, ale
maleje w stosunku do poprzedniego spisu ludności w 2002 r. Panien ubyło w miastach, ale przybyło na wsiach, liczba wdów generalnie zmniejszyła się, zaś zwiększyła znacznie liczba rozwódek,
szczególnie w mieście, ale i na wsi, choć w dalszym ciągu stanowią
15
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
WARTO WIEDZIEĆ
one niezbyt wielki odsetek. Najmniej jest kobiet w związkach partnerskich i w separacji, przy czym liczba ta wzrosła dość znacznie w stosunku do 2002 r. w odniesieniu do
będących w konkubinatach, ale zmalał procent kobiet
pozostających w separacji, tak w miastach, jak i na wsi.
Statystyka potwierdza także od lat znane stereotypy społeczne w odniesieniu do procentowego udziału kobiet w
stanie wolnym w danej grupie wiekowej w naszym regionie. Największy procent panien, partnerek, kobiet rozwiedzionych i będących w separacji jest w grupie wiekowej
15-19 lat zarówno w miastach, jak i na wsi. Odsetek kobiet
wolnych systematycznie maleje w kolejnych grupach wiekowych podobnie w miastach i na wsi.
W województwie świętokrzyskim zawarto ogólnie w 2014
r. 6,1 tys. (w 2005 r. 7,2 tys.) małżeństw, z czego w mieście 2,5 tys. (w 2005 r. 3,3 tys.) i 3,5 tys. (w 2005 r. 3,9
tys.) na wsi. Największy procent zawartych małżeństw
w 2014 r. był w przedziale wiekowym kobiet 25-29 lat, bo
aż 44,5% w miastach, zaś na wsi w przedziale wiekowym
20-24 lata 41,0%. Dla przedziału wiekowego 25-29 lat odsetek małżeństw kobiet na wsi wynosił 36,9%, a w mieście
w przedziale wiekowym 20-24 lata 23,7%. (w 2005 r.
w miastach w przedziale wiekowym 20-24 lata 44,6% i na
wsi 53,9%, a w przedziale wiekowym 25-29 lat w mieście
35,8%, zaś na wsi 27,1%). Powyższe wskaźniki obrazują
zmianę preferencji i tendencji zawierania małżeństw przez
kobiety. Przed dekadą kobiety wychodziły za mąż chętniej
w młodszym wieku niż w 2014 r. Dotyczyło to kobiet
mieszkających w mieście i na wsi, przy czym na wsi było to
o 13,9% więcej małżeństw w tym przedziale wiekowym niż
w 2014 r. Obecnie kobiety tak w mieście, jak i na wsi decydują się na związek małżeński w starszym wieku, gdyż
wzrósł odsetek ślubów zawieranych w przedziale wiekowym 30-34 lata i wynosił on w 2014 r. 16,4% w miastach
i 11,1% na wsi (w 2005 r. odpowiednio 6,6% i 5,6%). Według statusu kobiet na rynku pracy w 2014 r, najwięcej
małżeństw było wśród kobiet wykonujących pracę najemną 65,4% (w 2008 r. 61,6%), pozostających na utrzymaniu
15,1% (w 2008 r. 25,2%), bezrobotnych 12,9% (w 2008 r.
5,1%), biernych zawodowo 3,0% (w 2008 r. 4,4%), zaś pracujących na własny rachunek 3,4% (w 2008 r. 3,6%). Dane
te obrazują duże zmiany statusu kobiet na regionalnym
rynku pracy. Zmniejszeniu o 10,1% uległ odsetek pań wychodzących za mąż, a będących na utrzymaniu, wzrósł
natomiast ponad dwukrotnie procentowy udział kobiet
bezrobotnych. Niewielkiej zwyżce uległ wskaźnik małżeństw wśród pań pracujących na własny rachunek. Kontynuując informacje związane z finansami kobiet w regionie należy zaznaczyć, że stały się bardziej niezależne, ale
trendy zaobserwowane w województwie świętokrzyskim
są analogiczne, jak w kraju. Mieszkanki regionu w dalszym
ciągu rzadziej posiadają własne źródła utrzymania niż
mężczyźni (63,6% wobec 65,9%), w tym dochody z pracy
na własny rachunek (6,2% w stosunku do 10,4%) oraz częściej pozostają na utrzymaniu (32,4% wobec 30,2%). Dominującym źródłem utrzymania wśród pań były dochody z
pracy najemnej (23,5%, tj. o 7,1 mniej niż w przypadku panów). Z
niezarobkowych źródeł utrzymywało się 33,8% pań i w tym przypadku ich przewaga osiągnęła 9,1.
Kobiety zarówno w Polsce, jak i w województwie świętokrzyskim
są gruntowniej wykształcone niż mężczyźni, co udowodniły ostatnie spisy ludności, które wykazały znaczne dysproporcje w poziomie wykształcenia ze względu na płeć, przy czym korzystniej wypadają kobiety. W naszym regionie we wszystkich kategoriach
stanu cywilno-prawnego udziały pań mogących pochwalić się
edukacją na poziomie co najmniej średnim były wyższe niż
w przypadku mężczyzn. Dodatkowo znacznie wyższy poziom wykształcenia posiadają mieszkanki miast niż wsi. Wykształcenie
przynajmniej średnie posiadało: 54,5% panien, 58,3% mężatek,
26,9% wdów i 63,4% rozwódek. Przewaga nad odpowiednimi
kategoriami mężczyzn wyniosła kolejno: 12,6%, 14,2, 2,3 i 23,0.
Obraz współczesnej kobiety w województwie świętokrzyskim
można by przedstawić, opisując ją jako osobę w wieku dojrzałym,
o znacznie wyższym poziomie wykształcenia niż przeciętny mężczyzna w regionie, aktywną zawodowo, społecznie i politycznie,
godzącą obowiązki zawodowe z życiem rodzinnym, wychowywaniem dzieci i prowadzeniem gospodarstwa domowego. Wszystkie te aktywności i dziedziny życia kreują kobietę mądrą, zorganizowaną, a równocześnie atrakcyjną, delikatną i bardzo kobiecą,
przy czym wymagają ogromnej pracy, poświęcenia i siły. Dlatego
też panie nazywane tradycyjnie „słaba płcią” należałoby nazwać
„płcią odporną”.
Przypisy:
1. „Kobiety w województwie świętokrzyskim”, Urząd Statystyczny, Kielce, 2016 r.
2. Ostatnie dostępne dane GUS—BDL.
3. Prognoza demograficzna na lata 2014-2050 dla województwa świętokrzyskiego, Urząd Statystyczny, Kielce, 2015 r.
4. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002 r. i 2011 r.
Opracowanie: Ewa Eljasz
16
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REGIONIE
O
twarta została najbarwniejsza impreza wystawiennicza w Kielcach - VIII Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej
i
Agroturystyki
AGROTRAVEL. Wydarzenie uroczyście otworzyli Witold
Bańka, minister Sportu i Turystyki, Rafał Romanowski, podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi oraz Adam Jarubas, marszałek województwa świętokrzyskiego, którzy zgodnie podkreślali,
że agroturystyka ma szansę stać się silną gałęzią gospodarki. Natomiast wicemarszałek Jan Maćkowiak uczestniczył w spotkaniu dotyczącym powołania
klastra Green Velo. W inauguracji AGROTRVEL
uczestniczyli również przedstawiciele ministerstw z Mołdawii, Czarnogóry, parlamentarzyści, wojewodowie, samorządowcy, zarząd
Polskiej Organizacji Turystycznej, reprezentanci środowiska polonijnego oraz wystawcy z
kraju i za granicy. O znaczącej roli agroturystyki w polskiej gospodarce mówił też Witold
Bańka, minister sportu i turystyki. AGROTRAVEL stwarza możliwość poznania bogatej oferty krajowej i zagranicznej oraz znakomicie odpowiada na wyzwania przyszłości kreowania turystyki wiejskiej jako głównego
trendu.
W Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach uroczyście zainaugurowano działalność Kliniki Chirurgii
Klatki Piersiowej. W wydarzeniu udział wzięli specjaliści z dziedziny torakochirurgii z całej Polski, a także członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego, Marek
Szczepanik. Otwarcie Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej
to historyczne, wyjątkowe wydarzenie w dziejach Świętokrzyskiego Centrum Onkologii. O jego ważności
świadczy m. in. udział konsultanta w dziedzinie torakochirurgii oraz cenionych specjalistów z całej Polski, którzy specjalnie przyjechali do Kielc. Samorząd
Województwa
nieustannie
wspiera
kolejne
inwestycje
i inicjatywy, które mają
na celu podnosze-
nie standardów leczenia. Konsultant krajowy ds. chirurgii
klatki piersiowej, prof. Tomasz Grodzki poinformował, że
polska torakochirurgia znajduje się na bardzo wysokim poziomie, specjaliści w tej dziedzinie są wysoko oceniani na
całym świecie. Jednocześnie istnieje w Polsce bardzo duży
problem z rakiem płuc, ponieważ rocznie choruje na niego
20 tysięcy osób, większość chorych za późno udaje się na
badania, ponieważ płuca nie bolą. Przez świat przetacza się
„tsunami" onkologiczne. To choroba cywilizacyjna stanowiąca problem nie tylko zdrowotny ale ekonomiczny, społeczny i socjalny dla wielu krajów świata, w tym dla Polski,
dlatego konieczne jest inwestowanie w onkologię.
Po raz dziesiąty w halach wystawienniczych Targów Kielce gościli poszukujący pracy studenci i absolwenci, firmy oferujące zatrudnienie oraz instytucje szkoleniowe zachęcające do udziału
w kursach, podnoszących kwalifikacje. Wydarzeniem towarzyszącym „Targom: Praca, Kariera, Rozwój" było V Forum Biznes - Edukacja Rozwój, w trakcie którego młodzi ludzie mogli
skonfrontować swoje pomysły z obserwacjami
doświadczonych przedsiębiorców. O potrzebie
organizowania tego rodzaju
przedsięwzięć, podczas których można uzyskać informacje na temat narzędzi pomocnych w tworzeniu biznesu mówił Grzegorz Orawiec, dyrektor
Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego. Uczestnicy wystawy mieli okazję przejrzeć tysiące ofert zatrudnienia w kraju i poza nim, dotyczące pracy w branży m.in. budowlanej, informatycznej, mechanicznej. Do poszerzenia umiejętności, zachęcały koła naukowe,
szkoły i instytucje poprzez szeroką ofertę szkoleń, studiów
podyplomowych.
W dniu 5 kwietnia 2016 r. odbyła się uroczysta inauguracja Roku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku. Na zaproszenie dyrektora Muzeum Narodowego w Kielcach, w regionie z wizytą przebywał wicepremier, Minister Kultury
i Dziedzictwa Narodowego prof. dr hab. Piotr Gliński.
O godz. 10. 00 w Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku wspólnie z marszałkiem Adamem Jarubasem wziął
udział w konferencji prasowej
17
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REGIONIE
inaugurującej obchody
Roku Henryka Sienkiewicza. - Z olbrzymią
przyjemnością goszczę
na ziemi świętokrzyskiej, ojczystej ziemi
wielkiego pisarza, kochanego przez Polaków, który właśnie dla nas tworzył
ku pokrzepieniu serc. Otwierając obchody Roku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, w jego posiadłości, chcę
podkreślić wagę potrzeby szerzenia wśród obywateli
postaw patriotycznych, wartości chrześcijańskich i umiłowania ojczyzny - podkreślał przebywający w Świętokrzyskiem wicepremier, Minister Kultury i Dziedzictwa
Narodowego Piotr Gliński. Marszałek Adam Jarubas
zachęcał do podejmowania inicjatyw upamiętniających postać Henryka Sienkiewicza i jego związki z naszym regionem. W spotkaniu wzięła udział również
Agata Binkowska, członek Zarządu Województwa oraz
Małgorzata Kowalińska, wicedyrektor Departamentu
Promocji, Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.
Piotr Gliński odwiedził Pałacyk Henryka Sienkiewicza
w Oblęgorku, Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach
oraz Muzeum Regionalne w Wiślicy.
Dziedzictwo narodowe, historia klasztoru, rola kultury chrześcijańskiej i jej wpływ na dzieje Polski –
2 kwietnia w klasztorze Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej na Świętym Krzyżu odbyło się sympozjum
naukowe z okazji 1050. rocznicy Chrztu Polski, 200. lat
istnienia Zgromadzenia oraz w 80-lecie pobytu Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.
W
konferencji
uczestniczył marszałek województwa świętokrzyskiego
Adam Jarubas. Ponad 200
osób uczestniczyło w sesji naukowej, podczas której
referaty wygłosili naukowcy z kilku polskich uczelni.
Wysłuchano prelekcji : prof. dra hab. Zbigniewa Myczkowskiego (PK Kraków), prof. dra hab. Krzysztofa Bra-
chy (IH UJK Kielce), prof. dra hab. Adama Massalskiego
(WSP im. J. Korczaka Warszawa), prof. dra hab. Marka
Przeniosło (IH UJK Kielce), prof. dra hab. Marka Derwicha
(IH UWr Wrocław), o. mgr. lic. Dariusza Malajki OMI
(Święty Krzyż), o. prof. dra hab. Jarosława Różańskiego
OMI (UKSW Warszawa) oraz mgr. inż. Piotra Szafrańca
(ŚPN Kielce).
Pobudzenie ducha przedsiębiorczości wśród ludzi młodych oraz współpraca na linii przedsiębiorca – wykładowca – student – to główne założenia Kieleckich Dni Biznesu,
które w dniach 15–16 marca odbędą się w Centrum Przedsiębiorczości i Biznesu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
Wydarzenie objął patronatem honorowym marszałek województwa świętokrzyskiego Adam Jarubas. Pierwszego
dnia zaplanowane były prelekcje gości, przedstawicieli
między innymi: Asseco Poland, Akademickiego Inkubatora
Przedsiębiorczości, Świętokrzyskiego Centrum Innowacji
i Transferu Technologii w Kielcach. O innowacjach w biznesie opowiedział także dyrektor operacyjny VIVE Transport, a jak otworzyć własny biznes doradził dyrektor oddziału Pekao. Drugiego dnia odbyła się III Ogólnopolska
Konferencja Naukowa „Zarządzanie projektami – podejście
interdyscyplinarne” w Centrum Przedsiębiorczości i Biznesu na Wydziale Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Na spotkaniu zaprezentowane zostały trzy panele tematyczne: biznes, prawo i administracja, medycyna. W ramach Kieleckich Dni
Biznesu został zorganizowany konkurs z „Wiedzy o Przedsiębiorczości”. Obejmował on tematykę: podstawy z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej, zakresu przedsiębiorczości i księgowości, z obszaru działalności firmy
partnerskiej. Celem konkursu była: popularyzacja wiedzy
o przedsiębiorczości wśród studentów, rozwijanie zainteresowań dotyczących szeroko rozumianej przedsiębiorczości,
kształtowanie umiejętności korzystania z różnorodnych
źródeł, dotyczących przedsiębiorczości. Kieleckie Dni Biznesu organizowali: Studenckie Koło Naukowe Koncept, Studenckie Koło Naukowe Medyk, Anna Depczyńska oraz Monika Mazurkiewicz Dział Innowacji i Transferu Technologii
UJK.
18
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REGIONIE
7
marca br. odbyło się posiedzenie
Klastra
Uzdrowiska Świętokrzyskie,
podczas
którego dyskutowano na temat kształtu międzynarodowej konferencji
uzdrowiskowej, która odbędzie się w Busku Zdroju
w dniach 15-17 czerwca 2016 r., a także możliwości promocji uzdrowisk świętokrzyskich w ramach projektu
promocji gospodarczej, planowanego do realizacji od
kwietnia 2016 r. Podczas spotkania Grzegorz Orawiec,
dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu
Marszałkowskiego przedstawił działania, które do tej
pory udało się osiągnąć w celu promocji i wsparcia sektora uzdrowiskowego, to m.in. międzynarodowe konferencje na temat branży uzdrowiskowej w Busku-Zdroju
połączone z przyjazdowymi misjami gospodarczymi do
regionu, wydarzenie Local Event w Kazimierzy Wielkiej,
gdzie dyskutowano na temat nowo-odkrytych źródeł
wód termalnych i potencjale ich dalszego rozwoju, konferencja uzdrowiskowa z udziałem dziennikarzy w Mediolanie podczas wystawy światowej EXPO, a także
warsztaty eksperckie na temat potencjału województwa
świętokrzyskiego w zakresie turystyki prozdrowotnej
w Brukseli. Zaprezentowane zostały również artykuły
prasowe, które pojawiły się w zagranicznej prasie na
temat uzdrowisk w Busku-Zdroju i Solcu-Zdroju. Ukazały
się one m. in. we włoskim „Travelling Interline”, a także
kanadyjskim „Gońcu” po zorganizowanych konferencjach przez Departament Polityki Regionalnej. Dyrektor
Grzegorz Orawiec zaprezentował również możliwości
wsparcia sektora uzdrowiskowego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020, a także Internacjonalizacji
Przedsiębiorstw w ramach programu Polskiej Agencji
Rozwoju Przedsiębiorczości. Zaprezentowany został
również projekt dotyczący szkolnictwa zawodowego
„Nowoczesna Szkoła Zawodowa, Nowoczesny Region”,
który wskazywał na możliwość skorzystania przez lokalne przedsiębiorstwa ze staży skierowanych do uczniów
szkół zawodowych z naszego województwa. Podczas
dyskusji członkowie Klastra prezentowali swoje oczekiwania
i propozycje dalszej współpracy z Departamentem Polityki
Regionalnej.
Departament Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego zorganizował spotkania
dla potencjalnych wnioskodawców w ramach współorganizowanego wraz z Ministerstwem Rozwoju konkursu na opracowanie lub aktualizacje programów rewitalizacji. W pierwszym ze spotkań, które odbyło się w Jędrzejowie 3 marca
obecni byli starosta jędrzejowski Edmund Kaczmarek oraz
burmistrz Jędrzejowa Marcin Piszczek, którzy podkreślili rolę
i potrzebę rewitalizacji. Organizatorzy w swoich wystąpieniach przedstawili założenia przedmiotowego konkursu,
szczegółowo opisali jego zasady, warunki przystąpienia oraz
cechy jakie powinien zawierać prawidłowo przygotowany
wniosek o dofinansowanie. Istotę idei rewitalizacji terenów
zdegradowanych omówił w swojej prezentacji zastępca dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej Tomasz Janusz,
pozostałe kwestie ogłoszonego 19 lutego 2016 r. konkursu
zaprezentowali pracownicy kierowanego przez Jadwigę Głowienkę Oddziału Programowania Strategicznego i Analiz.
Kolejne spotkanie odbyło się 4
marca w Starachowicach. Miasto uczestniczy w drugim etapie organizowanego przez Ministerstwo Rozwoju konkursu
Modelowa Rewitalizacja Miast.
Plany na przeprowadzenie
działań rewitalizacyjnych w
Starachowicach przybliżył uczestnikom spotkania Prezydent
Miasta Marek Materek. Prezentację obrazującą dobre przykłady przedsięwzięć rewitalizacyjnych w województwie i kraju przedstawił dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej
Grzegorz Orawiec. W dalszej części spotkania kwestie związane z konkursem omówiły: Jadwiga Głowienka oraz Beata
Studniarek. O dotację w konkursie może ubiegać się pojedyncza gmina miejska, miejsko-wiejska lub wiejska. Wnioski
o dofinansowanie można było składać od 7 marca do 19
kwietnia. W efekcie gmina, która otrzyma środki opracuje
lub zaktualizuje Program Rewitalizacji. Dokument ten jest
niezbędny do ubiegania się w dalszej perspektywie o dofinansowanie w ramach przedsięwzięć/projektów rewitalizacyjnych.
19
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REGIONIE
8
marca, świętowały wszystkie panie.
O obchodzonym święcie nie zapomnieli wicemarszałek Jan Maćkowiak, członkowie Zarządu Województwa Piotr
Żołądek i Agata Binkowska oraz Sekretarz Województwa Bernard Antos,
którzy przedstawicielkom płci pięknej pracującym
w Urzędzie Marszałkowskim złożyli najserdeczniejsze
życzenia, obdarowując je kwiatami i czekoladkami.
Pod przewodnictwem Piotra Żołądka, członka Zarządu Województwa, 3 marca w Urzędzie Marszałkowskim w Kielcach obradował Regionalny Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej. Podczas posiedzenia
przedstawione zostały m.in. założenia projektu Regionalnego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej
w Województwie Świętokrzyskim oraz projektu pn.
„Świętokrzyska Ekonomia Społeczna”. Powołane zostały również grupy tematyczno-robocze. Regionalny Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej został powołany
10 czerwca 2015 r. uchwałą Zarządu Województwa
Świętokrzyskiego. Jest ciałem konsultacyjno - doradczym w zakresie określania kierunków wsparcia rozwoju ekonomii społecznej w regionie. Jego celem jest
wsparcie samorządu województwa i samorządów lokalnych, a także przedstawicieli sektora ekonomii społecznej, nauki i biznesu we wprowadzaniu na terenie
naszego regionu zasad określonych w „Krajowym Programie Rozwoju Ekonomii Społecznej". W naszym regionie zdiagnozowano brak trwałych i stabilnych instytucji oferujących wsparcie dla sektora ekonomii społecznej, które miałyby
wpływ na budowanie
silnej kondycji świętokrzyskich
podmiotów
ekonomii
społecznej.
Podstawowe cele działania Regionalnego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej dotyczą: aktualizowania oraz konsultowania "Regionalnego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej", określania kierunków
wsparcia ekonomii społecznej oraz koordynacji i monitorowania działań w zakresie ekonomii społecznej w województwie. Program zakłada cel główny, którego realizację mają
wpierać trzy działania priorytetowe kolejno odpowiadające
za stworzenie warunków do rozwoju podmiotów ekonomii
społecznej, rozwijania regionalnego systemu wsparcia oraz
promowania i upowszechniania przedsiębiorczości społecznej. Do każdego priorytetu przypisane są cele szczegółowe
a do nich konkretne propozycje działań.
Ponad 40 polskich firm zaprezentowało swoje oferty na
targach Hotel & Gastroteh, które odbyły się w dniach 17 –
21 lutego w Zagrzebiu. Wydarzenie poświęcone było żywności, urządzeniom gastronomicznym i hotelowym. Województwo Świętokrzyskie reprezentowała Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska we Włoszczowie, która promowała
swoje produkty. Gościny udzieliło stoisko informacyjne
WPHI. "Polska dobrze smakuje" – pod takim wspólnym hasłem na okazałym i robiącym wrażenie stoisku WPHI prezentowali swoje oferty i wyroby producenci ciastek i słodyczy: Sweet Brands, Balviten, Celiko, Spółdzielnia POKÓJ, Kandy, Nowel i Łuksza; polskie
firmy z branży mleczarskiej: OSM Włoszczowa, OSM Garwolin, SM
Ryki, OSM Skierniewice, producenci napojów: IBI Group,
OPTIBMW, SOTI Natural, Vigo Kombucha, Podlaska Wytwórnia Wódek POLMOS; firmy z branży mięsnej: Indykpol,
Profi, Mościbrody, Stasin; producenci przetworów spożywczych: Malpol, Basso, SPO Twój Ogród. Atrakcją targów Hotel & Gastroteh była degustacja polskich produktów żywnościowych, na którą zaproszono wielu przedstawicieli chorwackiego biznesu. Mieli oni okazję skosztować polskich wędlin, serów, jabłek, napojów chłodzących, słodyczy i wypieków cukierniczych. Tradycyjnie prezentowane były również
materiały informacyjne na temat polskiej gospodarki i Polski jako destynacji inwestycyjnej. Ceremonii otwarcia targów dokonał mer Zagrzebia Milan Bandić. W uroczystości
wziął udział ambasador RP Maciej Szymański.
20
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REGIONIE
K
ilkaset
osób
zgromadziło się
we wtorkowy wieczór, 1 marca przed
pomnikiem
Armii
Krajowej w Kielcach, gdzie odbyła
się uroczystość z okazji Narodowego Dnia Pamięci
Żołnierzy Wyklętych. Wieniec w imieniu wszystkich
mieszkańców regionu złożyli wspólnie wojewoda
Agata Wojtyszek, marszałek województwa Adam Jarubas, prezydent Kielc Wojciech Lubawski oraz naczelnik Instytutu Pamięci Narodowej Dorota Koczwańska-Kalita. Podczas uroczystości odczytano list
od prezydenta RP Andrzeja Dudy, a następnie głos
zabrały: wojewoda świętokrzyski Agata Wojtyszek
i Dorota Koczwańska-Kalita, naczelnik delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach. Żołnierzy wyklętych uczcił apel pamięci oraz salwa honorowa oddana przez kompanię z Centrum Przygotowań do
Misji Zagranicznych z kieleckiej Bukówki.
złonkowie Zarządu Województwa
Świętokrzyskiego Agata Binkowska i Piotr
Żołądek wzięli udział
w spotkaniu informacyjnym dotyczącym "Możliwości wsparcia szkół
podstawowych i przedszkoli w konkursach ogłaszanych w 2016 roku w ramach Regionalnego programu
Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na
lata 2014-2020”. W spotkaniu, które odbyło się w Sali
Koncertowej Filharmonii Świętokrzyskiej, wzięło
udział kilkuset dyrektorów szkół, nauczycieli i przedstawicieli placówek oświatowych. O możliwościach
dofinansowania działań edukacyjnych w ramach RPO
WŚ 2014-2020 oraz najważniejszych kierunkach
wsparcia dla szkół podstawowych oraz przedszkoli
mówiła dyrektor Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego, Aleksandra Marcin-
C
kowska. W pierwszym kwartale obecnego roku prowadzone
będą nabory na Poddziałanie 8.3.1 "Upowszechnianie i wzrost
jakości edukacji przedszkolnej” oraz Poddziałanie 8.3.2
"Wsparcie kształcenia podstawowego w zakresie kompetencji
kluczowych".
W Wólce Milanowskiej
24 lutego odbyła się
debata dotycząca możliwości skorzystania z
funduszy unijnych w
zakresie rozwoju sektora przetwórstwa spożywczego. Rozmowy dotyczyły wsparcia
ekspansji producentów i sprzedawców żywności regionalnej
i lokalnej na rynki zagraniczne, nawiązywania współpracy
z partnerami handlowymi na arenie międzynarodowej, a także wykorzystania nowoczesnych technologii i innowacyjnych
rozwiązań w produkcji produktów regionalnych. W spotkaniu
uczestniczył dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej
Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach Grzegorz Orawiec.
Uczestnikom spotkania zaprezentowano możliwości wsparcia
finansowego swojej działalności w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata
2014-2020 oraz Programu Polski Wschodniej. Dodatkowo,
przedstawiono propozycje promocji produktów regionalnych
poprzez zaangażowanie się w międzynarodowe wydarzenia
targowe oraz planowane działania założone w uruchamianym
projekcie promocji gospodarczej, m.in. udział w zagranicznych
misjach gospodarczych zarówno przyjazdowych jak i wyjazdowych, spotkaniach match-makingowych podczas imprez wystawienniczych, spotkaniach B2B oraz konferencjach. Ponadto, zaprezentowany został projekt dotyczący szkolnictwa zawodowego „Nowoczesna Szkoła Zawodowa, Nowoczesny Region”, który wskazywał na możliwość skorzystania przez lokalne przedsiębiorstwa ze stażów, skierowanych do uczniów
szkół zawodowych z województwa świętokrzyskiego. Debatę
zorganizował Świętokrzyski Oddział Polskiej Izby Produktu
Lokalnego i Regionalnego. Uczestniczyli w niej lokalni producenci i sprzedawcy branży żywieniowej.
21
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REGIONIE
W
ojewództwo Świętokrzyskie kończy
realizację
Regionalnego
Programu Operacyjnego
na lata 2007-2013 z kwotą
blisko 770 mln euro (769
528 014 mln Euro), w przeliczeniu na złotówki to 3 mld
167 mln złotych. Kwota ta jest wyższa od pierwotnie
zatwierdzonej przez Komisję Europejską w grudniu
2007 roku - o 43,7mln euro. - Pieniądze przeznaczone
dla Świętokrzyskiego zostały w pełni wykorzystane. Nie
oddamy ani jednego unijnego euro. Program zostanie
ostatecznie rozliczony do końca marca – powiedział
Marszałek Adam Jarubas podczas konferencji prasowej
podsumowującej realizację RPO 2007-13. W spotkaniu
ze świętokrzyskimi dziennikarzami uczestniczyli także:
Marek Szczepanik członek Zarządu Województwa, Irena
Sochacka dyrektor Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Grzegorz
Orawiec, dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego. W ramach programu przeprowadzono 46 konkursów, na które wpłynęło 2856 wniosków aplikacyjnych, z których 2027 zostało pozytywnie ocenionych.
Podczas
posiedzenia
Rady
Gospodarczej
Województwa Świętokrzyskiego w poniedziałek, 22 lutego marszałek Adam Jarubas
zaprosił uczestników
do współpracy przy szerokim projekcie promocji gospodarczej regionu. Dyrektor Departamentu Polityki
Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Grzegorz Orawiec omówił podstawowe cele promocji. W spotkaniu uczestniczyli także między innymi: wiceprzewodniczący Sejmiku Tadeusz Kowalczyk, doradca marszałka
Krzysztof Adamczyk, prezes Zarządu Świętokrzyskiego
Związku Pracodawców Prywatnych Lewiatan Tomasz
Tworek, prezes Zarządu Targów Kielce Andrzej Mochoń, prezydent Staropolskiej Izby PrzemysłowoHandlowej Cezary Tkaczyk. Projekt promocji gospodarczej
województwa świętokrzyskiego realizowany jest przez
Centrum Obsługi Inwestora i Przedsiębiorczości Urzędu
Marszałkowskiego w Kielcach. Jego celem jest promocja
gospodarcza, która ma prowadzić do wzrostu inwestycji
krajowych i zagranicznych w regionie. Projekt ma podnieść
potencjał pro-eksportowy świętokrzyskich przedsiębiorstw
oraz wzmocnić rozpoznawalność województwa pod kątem
gospodarczym, ze szczególnym uwzględnieniem siedmiu
inteligentnych specjalizacji regionalnych (branży metalowo
-odlewniczej, nowoczesnego rolnictwa i przetwórstwa spożywczego, turystyki zdrowotnej i prozdrowotnej, zasobooszczędnego budownictwa, zrównoważonego rozwoju
energetycznego, technologii informacyjno-komunikacyjnej,
branży targowo-konferencyjnej).
Klinikę Otorynolaryngologii po remoncie otwarto w poniedziałek, 22 lutego 2016 roku, w Wojewódzkim Szpitalu
Zespolonym w Kielcach. W uroczystości uczestniczyli wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Tadeusz
Kowalczyk i członek Zarządu Województwa Marek Szczepanik. Podczas otwarcia wyremontowanego oddziału wstęgę
uroczyście przecięli wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Tadeusz Kowalczyk, członek
Zarządu Województwa Marek Szczepanik i dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego Andrzej Domański.
Sprawom dotyczącym instrumentów wsparcia ekspansji
gospodarczej świętokrzyskich przedsiębiorstw oraz promocji gospodarki polskiej za granicą, poświęcone było
spotkanie z Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Rozwoju Radosławem Domagalskim-Łabędzkim, które odbyło się w piątek, 19 lutego, w Filharmonii Świętokrzyskiej.
Wzięli w nim udział świętokrzyscy przedsiębiorcy zainteresowani eksportem swoich produktów lub prowadzeniem
inwestycji poza granicami kraju.
22
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REGIONIE
I
nicjatorami spotkania byli marszałek
województwa Adam
Jarubas oraz Tomasz
Tworek, prezes Zarządu Świętokrzyskiego
Związku Pracodawców Prywatnych Lewiatan. W Ministerstwie Rozwoju
trwają prace koncepcyjne nad stworzeniem nowego,
spójnego i efektywnego mechanizmu wspierania eksportu i inwestycji zagranicznych. Bardzo istotnym elementem projektowanego systemu będzie współpraca
z samorządem terytorialnym, w szczególności na poziomie regionalnym. Otwierając piątkowe spotkanie marszałek Adam Jarubas nie krył, iż świętokrzyskim przedsiębiorcom bardzo zależy na wykorzystaniu szans, jakie
będą dawały w owym mechanizmie nowo powoływane
instytucje centralne. Jak powiedział Radosław Domagalski-Łabędzki, jednym z podstawowych działań ministerstwa w tym zakresie, będzie powołanie agencji wspierania eksportu. Agencja ta miałaby łączyć pracę dotychczasowych podmiotów koordynujących ekspansję polskiego eksportu i kapitału na zagranicę czyli PAIiIZ, BGK,
PARP czy KUKE i dysponować budżetem około 350 mln
złotych. Ma powstać na początku 2017 roku. Konsolidacja agencji państwowych wspierających eksport polskiej
gospodarki ma zwiększyć skalę inwestycji polskich firm
za granicą, a także przynieść oszczędności na kosztach
administracji. W spotkaniu zorganizowanym w piątek
w Filharmonii Świętokrzyskiej wzięli udział m. in.: członkowie Zarządu Województwa - Agata Binkowska i Marek
Szczepanik, Sekretarz Województwa Bernard Antos,
Grzegorz Orawiec - dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego, wojewoda świętokrzyski Agata Wojtyszek, prezydent Kielc Wojciech Lubawski oraz Cezary Tkaczyk, Prezydent Staropolskiej
Izby Przemysłowo-Handlowej.
Świętokrzyski Fundusz Poręczeniowy i Fundusz Pożyczkowy Województwa Świętokrzyskiego to dwie stosunkowe młode instytucje finansowe, bo działające zaledwie od 5 lat. Są jednak coraz bardziej kojarzone w świę-
tokrzyskim świecie biznesu,
wspierając rozwój sektora
mikro, małych i średnich firm
w naszym regionie - podkreślał marszałek Adam Jarubas
podczas konferencji podsumowującej 5 lat działalności
obu funduszy. Efektem są pożyczki o wartości 105 mln złotych, poręczenia przekraczające 50 mln zł oraz ponad 460
nowych miejsc pracy. Podczas spotkania Marek Szczepanik, członek Zarządu Województwa poinformował także
o nowych konkursach dla przedsiębiorców i Ochotniczych
Straży Pożarnych. Świętokrzyski Fundusz Poręczeniowy
startował 5 lat temu z kapitałem w wysokości 30 milionów
zł: 10 mln zł stanowił kapitał zakładowy Funduszu, na który
składały się udziały Województwa Świętokrzyskiego i Banku Gospodarstwa Krajowego oraz 20 mln zł z RPOWŚ na
lata 2007-2013. W tym czasie udzielonych zostało 50 mln zł
poręczeń, dzięki którym przedsiębiorcy z naszego regionu
uzyskali finansowanie w wysokości 120 mln zł, m. in.
w postaci kredytów, pożyczek i leasingu. Dzięki temu finansowaniu mogli zrealizować szereg inwestycji i zatrudnić
280 osób, zgodnie z informacjami Tomasza Jakubczyka,
prezesa Świętokrzyskiego Funduszu Poręczeniowego.
W dniach 10-11 lutego br.
z udziałem marszałka Adama Jarubasa obradowała
polska delegacja do Komitetu Regionów w Brukseli.
Podczas Sesji Plenarnej wraz
Przewodniczącym Rady Europejskiej Donaldem Tuskiem,
debatowano m.in. na temat przyszłości polityki regionalnej
w UE oraz zagrożeń dla strefy Schengen. Krajowa delegacja
władz regionów i miast do Komitetu Regionów, pod przewodnictwem Marszałka Wielkopolski Marka Woźniaka,
wzięła udział zarówno w obradach polskiej delegacji do KR,
jak i Sesji Plenarnej, która odbyła się w siedzibie Parlamentu Europejskiego z udziałem najwyższych władz Unii Europejskiej. Posiedzenie polskiej delegacji zdominowała dyskusja na temat kształtu Polityki Spójności po 2020 roku
23
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REGIONIE
i roli, jaką winny odgrywać w jej realizacji polskie władze
samorządowe. Poruszono także kwestie związane
z uproszczeniami we wdrażaniu funduszy europejskich
na poziomie regionów.
W Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Kielcach, 11 lutego spotkali
się uczestnicy VI posiedzenia Komitetu Monitorującego Regionalny
Program
Operacyjny
Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020.
Podczas obrad omawiano m.in. zagadnienia związane
z Rozwojem Inteligentnych Specjalizacji w ramach
RPOWŚ, kryteria wyboru projektów dla Działania 2.5
Wsparcie inwestycyjne sektora MŚP oraz Działania 4.1
Przeciwdziałanie skutkom klęsk żywiołowych oraz usuwanie ich skutków. Posiedzeniu przewodniczył Marek
Szczepanik, członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego. W spotkaniu uczestniczyli również Grzegorz Orawiec, dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej, Irena
Sochacka, dyrektor Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Aleksandra
Marcinkowska, dyrektor Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego. Głównym celem
spotkania było przedstawienie poprawionych kryteriów
projektów w ramach RPOWŚ 2014-2020 dla zaplanowanych w najbliższym czasie konkursów, do których zostały zgłoszone uwagi, a także podjęcie uchwał w sprawach
rozpatrzenia i zatwierdzenia kryteriów w ramach konkretnych projektów. Podjęta została również uchwała
w sprawie przyjęcia Planu Ewaluacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego
na lata 2014–2020.
O planach modernizacji dróg, środkach
dostępnych w ramach Regionalnego
Programu Operacyjnego 2014-20 oraz
planowanych inwestycjach w oświacie
i kulturze była mowa podczas wizyty marszałka województwa świętokrzyskiego Adama Jarubasa w powiecie starachowickim we wtorek, 9 lutego. Odwiedził on również zakład
MAN Bus, jedno z największych w Starachowicach przedsiębiorstw, a także zapoznał się z planami rozwoju branży przetwórstwa drewna. Poprawa przejezdności przez miasto
i przyspieszenie ruchu kołowego to jeden z największych
problemów powiatu starachowickiego, które w najbliższym
czasie wymagają rozwiązania. W minionym roku zakończyła
się przebudowa ważnego odcinka drogi wojewódzkiej nr
744 od Mirca w kierunku Radomia, do granicy województwa. Podczas spotkania marszałka województwa świętokrzyskiego z przedstawicielami władz powiatu była mowa o planach modernizacji i przebudowy kolejnego odcinka tej drogi
– ulicy Radomskiej w Starachowicach. Kolejnym punktem
programu była wizyta w zakładzie MAN w Starachowicach,
należącym do Grupy MAN Truck & Bus, gdzie powstają autobusy miejskie MAN i autobusy turystyczne NEOPLAN Premium. Zakład zatrudnia obecnie ponad 2000 osób,
a w związku z dalszymi planami rozwojowymi zatrudnienie
wzrośnie o kolejne 350 osób. W oddziale badawczorozwojowym już wkrótce będą powstawać prototypy pojazdów. Cały proces produkcji ma obejmować kompletną drogę – od pomysłu aż do uruchomienia i wyjazdu autobusu
z zakładu. W 2018 roku z taśmy produkcyjnej będzie schodził zupełnie nowy autobus, budowany przy udziale najnowocześniejszych technologii, które w przemyśle autobusowym do tej pory nie miały miejsca, a znajdą zastosowanie
w zakładzie w Starachowicach, jako pierwszym na świecie.
Zwiedzanie perełki Jędrzejowa
- Muzeum im. Przypkowskich,
rozmowa i wymiana poglądów
z młodzieżą z Zespołu Szkół
Ponadgimnazjalnych numer 1
w Jędrzejowie, spotkanie z samorządowcami i przedstawicielami seniorów w Dworku Mikołaja Reja w Nagłowicach
oraz radnymi i sołtysami w gminie Oksa – w czwartek, 4 lutego marszałek Adam Jarubas w powiecie jędrzejowskim
zapoznał się z lokalnym potencjałem oraz potrzebami
mieszkańców.
24
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REGIONIE
Marszałkowi podczas wizyty pod hasłem: „ Kultura –
Edukacja – Samorząd” towarzyszyli: radna Sejmiku
Bogusława Wypych, doradca marszałka do spraw
międzynarodowych Andrzej Łukasik oraz asystent Paweł Garbuzik.
Trzykrotnie w 2015
roku w Wojewódzkim
Szpitalu Zespolonym
przyszły na świat trojaczki. Ostatnie niemowlaki urodzone 31
grudnia rodzice do
domu zabrali 2 lutego. Podczas uroczystego wypisania
zdrowych maluchów członek Zarządu Województwa
Świętokrzyskiego Marek Szczepanik pogratulował rodzicom, podziękował personelowi szpitala za opiekę
nad ciężarną matką i niemowlakami oraz z dyrektor
Departamentu Ochrony Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach Anną Nocuń podarowali rodzinie
praktyczne upominki. Chłopcy urodzili się 31 grudnia
2015 roku, w 32 tygodniu ciąży. Mikołaj ważył 1640 g,
Albert – 1850 g, Hubert – 1770 g. Niemowlaki przez
miesiąc przebywały pod opieką i czujnym okiem lekarzy specjalistów z Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.
Marszałek Adam Jarubas, wicemarszałek Jan Maćkowiak i członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego Marek Szczepanik w Ministerstwie Rozwoju
uczestniczyli w spotkaniu z sekretarzem stanu Jerzym Kwiecińskim, podczas którego zaprezentowano
założenia i cele "Planu działań na rzecz zwiększenia
efektywności i przyspieszenia realizacji programów
operacyjnych w ramach Umowy Partnerstwa 20142020". Intencją spotkania było podjęcie działań, które
między innymi przyspieszą tempo realizacji programów, aby programy
wdrożyć
terminowo
oraz osiągnąć zakładane w nich efekty. Przygotowywany przez Ministerstwo
Rozwoju
dokument
wskazuje
główne wyzwania stojące przed instytucjami wdrażającymi. Sprostanie im będzie wymagać współpracy i zaangażowania wszystkich instytucji uczestniczących w realizacji
perspektywy finansowej 2014-2020.
Pokazy
popularnonaukowe,
zwiedzanie
laboratoriów Biobanku
Populacyjnego, Publicznego Banku Komórek
Macierzystych, Medycznego Laboratorium Diagnostycznego, a także warsztaty mikroskopowe – działający od ponad roku Biobank Regionalnego Centrum Naukowo-Technologicznego w Podzamczu koło Chęcin, w piątek,
29 stycznia, po raz pierwszy otworzył swoje drzwi dla zwiedzających. W godzinach 9.00 – 18.00, w ramach Dnia
Otwartego Biobanku Świętokrzyskiego, instytucję odwiedziło około 400 gości. Do Podzamcza przybyły całe rodziny
z dziećmi, grupy zorganizowane, a także wielu licealistów
rozważających wybór kierunku studiów. Zwiedzający mogli
uczestniczyć w warsztatach mikroskopowych oraz ciekawych pokazach laboratoryjnych, dowiedzieć się czym jest
krew pępowinowa, na czym polega praca biotechnologa
i jak działa jedyny w kraju publiczny Bank Komórek Macierzystych. Praca Biobanku Świętokrzyskiego polega na gromadzeniu materiału biologicznego (najczęściej jest nim
DNA, surowica, osocze) w celach naukowych. W pełni zautomatyzowany Biobank RCN-T oraz laboratoria z nim
współpracujące pozwolą na stworzenie podstaw do nowoczesnej ochrony zdrowia mieszkańców województwa świętokrzyskiego. Do Banku Komórek Macierzystych w Podzamczu dziennie trafiają średnio 3-4 dawki krwi.
27 stycznia 2016 r. Biuro Regionalne Województwa Świętokrzyskiego w Brukseli, funkcjonujące w strukturach Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach,
zorganizowało spotkanie na temat promocji gospodarczej
regionu w Kazachstanie. Uczestnikami rozmów byli: Piotr
Guzowski, prezes Polsko–Kazachstańskiej Izby Handlowo–
Przemysłowej w Warszawie, Andrzej Stefański, dyrektor
25
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W REGIONIE
Izby
oraz regionalni
przedsiębiorcy reprezentujący obszar rolnospożywczy i metalurgiczno–transportowy. Podczas wizyty przedstawiono potencjał rozwojowy
Województwa Świętokrzyskiego w kontekście inteligentnych specjalizacji regionu oraz omówiono zakres
współpracy o charakterze gospodarczym w sektorach
m.in. przetwórstwa rolno - spożywczego, metalowo–
odlewniczego oraz branży turystyki prozdrowotnej.
Spotkanie prowadził Grzegorz Orawiec, dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej i uczestniczyli w nim także
przedstawiciele Centrum Obsługi Inwestora i Przedsiębiorczości oraz Biura Regionalnego Województwa Świętokrzyskiego w Brukseli.
Dezeen Magazine,
jeden z najbardziej
wpływowych serwisów o architekturze
i designie, wymienia
Mauzoleum
Martyrologii
Wsi
Polskich w Michniowie w zestawieniu dwunastu najbardziej oczekiwanych w 2016 roku realizacji architektonicznych z całego świata - obok rozbudowy londyńskiej galerii Tate Modern, chińskiego muzeum Pingtan,
czy San Francisco Museum of Modern Art. Michniowska budowla to obiekt Muzeum Wsi Kieleckiej przypominający o pacyfikacji, którą 12 i 13 lipca 1943 roku
przeprowadziła niemiecka żandarmeria. Zginęło wówczas ponad 200 osób, rozstrzelanych lub spalonych
żywcem. Mauzoleum oddaje symbolicznie hołd ofiarom
ponad 800 spacyfikowanych w czasie II Wojny Światowej polskich wsi. Budynek Muzeum Martyrologii Wsi
Polskich w Michniowie zaprojektował dla Muzeum Wsi
Kieleckiej Mirosław Nizio, który zajął pierwsze miejsce
w konkursie architektonicznym rozstrzygniętym w 2009
roku. Umieszczenie Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich
wśród dwunastu najbardziej oczekiwanych w tym roku
architektonicznych realizacji, jest dla świętokrzyskiego projektu
olbrzymim
wyróżnieniem.
Obok
niego
w „dwunastce” Dezeen Magazine znalazły się m.in. budowle z Chin, Stanów Zjednoczonych, Tajwanu, Wielkiej Brytanii, czy Danii. Budynek Mauzoleum doceniony został nie po
raz pierwszy – już wcześniej zebrał bardzo dobre opinie
tak prestiżowych światowych serwisów jak hiszpański
Arquicectura Viva, czy amerykański eVolo Magazine.
W 2011 roku Mirosław Nizio otrzymał za projekt budowli
nagrodę European Property Award.
Radosław Domagalski-Łabędzki, Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Rozwoju 7 stycznia był gościem marszałka województwa świętokrzyskiego Adama Jarubasa.
W spotkaniu uczestniczył także Grzegorz Orawiec, dyrektor
Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach. W Ministerstwie Rozwoju trwają prace
koncepcyjne nad stworzeniem nowego, spójnego i efektywnego mechanizmu wspierania eksportu i inwestycji zagranicznych. Bardzo istotnym elementem projektowanego
systemu będzie współpraca z samorządem terytorialnym,
w szczególności na poziomie regionalnym. O szansach rozwojowych i roli świętokrzyskich przedsiębiorców w nowym
mechanizmie wsparcia marszałek Adam Jarubas i Grzegorz
Orawiec, dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej rozmawiali z goszczącym w Urzędzie
Marszałkowskim
podsekretarzem
stanu w Ministerstwie Rozwoju Radosławem Domagalskim-Łabędzkim.
26
SYTUACJA SPOŁECZNO — GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W IV KWARTALE 2015 ROKU
Źródła danych/Przypisy
Źródła danych
W pracach nad przygotowaniem publikacji wykorzystano dane:
Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Statystycznego w Kielcach, Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Świętokrzyskiego, Świętokrzyskiego Biura Rozwoju Regionalnego, Wojewódzkiego
Urzędu Pracy w Kielcach, EUROSTAT.
Opracowanie:
Departament Polityki Regionalnej
Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego
Koordynacja: Piotr Ochwanowski
Kierownik Obserwatorium Rozwoju Regionalnego
e-mail: [email protected]
tel. (41) 36-58-189, fax: (41) 36-58-191
27