Lectio septima decima

Transkrypt

Język łaciński z elementami kultury antycznej
Studia Środkowoeuropejskie/filologia polska
dr Konrad Dominas
Indicativus plusquamperfecti activi czterech koniugacji.
Indicativus futuri exacti activi.
Supinum.
Participium perfecti passivi.
Źródła prezentacji:
O. Jurewicz, L. Winniczuk, J. Żuławska,
Język łaciński. Podręcznik dla lektoratów szkół wyższych, Warszawa 1995.
S. Kalinowski, Aurea dicta. Złote myśli, Kraków 1997.
www.konrad-dominas.pl
[email protected]
dr Konrad Dominas
Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych
WFPiK UAM Poznań
Trzy sentencje łacińskie
Repetitio est mater studiorum
Powtarzanie jest matką nauki.
Consuetudo (est) altera natura
Przyzwyczajenie (jest) drugą naturą
Cyceron, O najwyższym dobru i złu 5,25,74.
Natura optima dux
Natura jest najlepszą przewodniczką
Cyceron, O starości 2,5.
[email protected]
dr Konrad Dominas
WFPiK UAM Poznań
Zwroty i skróty
persona non grata
osoba niepożądana
placet
podoba się, zgoda
post scriptum
po napisanym tekście, uzupełnienie
listu
plus
więcej
plus minus
mniej więcej
[email protected]
dr Konrad Dominas
WFPiK UAM Poznań
Indicativus plusquamperfecti activi –
informacje ogólne
Indicativus plusquamperfecti activi – tryb oznajmujący czasu zaprzeszłego strony
czynnej.
Plusquamperfectum activi tworzymy
dodając do tematu perfecti zakończenia:
Plusquamperfectum wyraża:
• czynność ukończoną wcześniej od innej
czynności przeszłej, wyrażonej
w zdaniu nadrzędnym;
• czynność trwającą w przeszłości.
[email protected]
Singularis
Pluralis
1
-eram
-eramus
2
-eras
-eratis
3
-erat
-erant
dr Konrad Dominas
WFPiK UAM Poznań
Indicativus plusquamperfecti activi – wzór odmiany
I
II
III
IV
Singularis
1
laudav-ĕram
vid-ĕram
scrips-ĕram
finiv-ĕram
2
laudav-ĕras
vid-ĕras
scrips-ĕras
finiv-ĕras
3
laudav-ĕrat
vid-ĕrat
scrips-ĕrat
finiv-ĕrat
Pluralis
1
laudav-erāmus
vid-erāmus
scrips-erāmus
finiv-erāmus
2
laudav-erātis
vid-erātis
scrips-erātis
finiv-erātis
3
laudav-ĕrant
vid-ĕrant
scrips-ĕrant
finiv-ĕrant
[email protected]
dr Konrad Dominas
WFPiK UAM Poznań
Indicativus futuri exacti (II) activi –
informacje ogólne
Indicativus futuri exacti (II) activi – tryb oznajmujący czasu przyszłego dokonanego
(II) strony czynnej.
Futurum II activi tworzymy dodając do
tematu perfecti zakończenia:
Futurum exactum wyraża:
• czynność przyszłą wcześniejszą od
innej czynności przyszłej;
• czynność, która wkrótce nastąpi.
[email protected]
Singularis
Pluralis
1
-ero
-erimus
2
-eris
-eritis
3
-erit
-erint
dr Konrad Dominas
WFPiK UAM Poznań
Indicativus futuri exacti activi (II) – wzór odmiany
I
II
III
IV
Singularis
1
laudav-ĕro
vid-ĕro
scrips-ĕro
finiv-ĕro
2
laudav-ĕris
vid-ĕris
scrips-ĕris
finiv-ĕris
3
laudav-ĕrit
vid-ĕrit
scrips-ĕrit
finiv-ĕrit
Pluralis
1
laudav-erĭmus
vid-erĭmus
scrips-erĭmus
finiv-erĭmus
2
laudav-erĭtis
vid-erĭtis
scrips-erĭtis
finiv-erĭtis
3
laudav-ĕrint
vid-ĕrint
scrips-ĕrint
finiv-ĕrint
[email protected]
dr Konrad Dominas
WFPiK UAM Poznań
Indicativus plusquamperfecti
Indicativus futuri exacti (II) sum, esse, fui
Indicativus plusquamperfecti
Singularis
Pluralis
1
fu-eram
fu-eramus
2
fu-eras
3
fu-erat
Indicativus futuri exacti
Singularis
Pluralis
1
fu-eram
fu-eramus
fu-eratis
2
fu-eras
fu-eratis
fu-erant
3
fu-erat
fu-erant
[email protected]
dr Konrad Dominas
WFPiK UAM Poznań
Supinum
Supinum – celownik odsłowny, jest rzeczownikiem IV deklinacji, który ma tylko
dwa przypadki: acc. i abl. sing. Supinum jest trzecią podstawową formą czasownika,
stanowiącą podstawę dla takich czasów, jak: indicativus perfecti passivi, indicativus
plusquamperfecti passivi, indicativus futuri exacti (II) passivi oraz participium perfecti
passivi.
Koniugacja
Accusativus
Ablativus
I
vocatum – aby wezwać
vocatu – do wezwania
II
monitum – aby upomnieć
monitu – do upomnienia
III
dictum – ażeby powiedzieć
dictu – do powiedzenia
IV
auditum – ażeby usłuszeć
auditu – do usłyszenia
[email protected]
dr Konrad Dominas
WFPiK UAM Poznań
Formy podstawowe czasownika
Koniugacja
1 os.
praesentis
infinitivus
1 os.
perfecti
Supinum
I
laudo
lauda-re
lauda-vi
laudatum
II
video
vide-re
vid-i
visum
III
scribo
scrib-e-re
scrip-s-i
scriptum
IV
finio
fini-re
fini-vi
finitum
[email protected]
dr Konrad Dominas
WFPiK UAM Poznań
Participium perfecti passivi
Participium perfecti passivi – imiesłów czasu przeszłego dokonanego strony biernej
tworzy się od tematu supini przez dodanie końcówek przymiotnika I i II deklinacji
-us, -a, -um.
Koniugacja
Participium perfecti passivi
I
vocat-us, -a, -um – wezwany, -a, -e
II
delet-us, -a, -um – zniszczony, -a, -e
III
script-us, -a, -um – napisany, -a, -e
IV
audit-us, -a, -um – usłyszany, -a, -e
[email protected]
dr Konrad Dominas
WFPiK UAM Poznań

Lectio septima decima

Transkrypt

Podobne dokumenty

konkurs regulamin

Poziom Vestibulum (A1

Spis treści

Zakres programowy

Opis przedmiotu Semestr 1. zimowy i 2. letni Przedmiot Łacina

Poziom Palatium (B1