HRSpot 16/2015

28 sierpnia
HRSpot 16/2015
W skrócie
Obciążenia pracownicze:
Koszt szkolenia dla członków Rad Nadzorczych jest ich przychodem podlegającym obowiązkowemu
oskładkowaniu
Prawo pracy:
Wykonywanie czynności prezesa zarządu a istnienie stosunku pracy
Rozwiązanie stosunku pracy z powodu prowadzenia działalności konkurencyjnej przez pracownika
Obciążenia
pracownicze
Koszt szkolenia dla
członków Rad
Nadzorczych jest ich
przychodem podlegającym
obowiązkowemu
oskładkowaniu
Jak wskazał Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w Lublinie, dodatkowe
świadczenia w postaci pokrycia
przez spółkę kosztów szkolenia
dla członków Rad Nadzorczych
są wliczane do podstawy
wymiaru składek
na ubezpieczenie społeczne
i zdrowotne.
Zgodnie z wnioskiem złożonym
przez Spółkę, członkowie Rady
Nadzorczej podlegają
obowiązkowemu
ubezpieczeniu społecznemu
i zdrowotnemu
od wynagrodzenia
otrzymywanego
za uczestnictwo
w posiedzeniach. Ponadto,
spółka planuje opłacić koszt
szkolenia dla członków RN
dotyczącego funkcjonowania
Rad Nadzorczych. W związku
z tym zadano pytanie, czy
pokrycie kosztów szkolenia
powinno zostać wliczone
do podstawy wymiaru składek
na ubezpieczenie społeczne
i zdrowotne.
Zdaniem spółki, świadczenie
w postaci pokrycia kosztu
szkolenia nie mieści się
w zakresie stosowania para. 2
ust.1 pkt 29 rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki
Społecznej w sprawie
szczegółowych zasad ustalania
podstawy wymiaru składek
na ubezpieczenie emerytalne
i rentowe. W konsekwencji,
świadczenie nie podlega
wyłączenia z oskładkowania,
a tym samym, jego wartość jest
wliczana do podstawy wymiaru
składek na ubezpieczenie
społeczne i zdrowotne.
Organ podzielił prawidłowość
stanowiska wnioskodawcy.
Prawo pracy
Wykonywanie czynności
prezesa zarządu
a istnienie stosunku pracy
Sąd Najwyższy w wyroku
z 18 marca 2015 roku
o sygnaturze III PK 116/14
stanął na stanowisku,
że chociaż dopuszczalne jest
zawarcie umowy o pracę
w sposób dorozumiany,
również z członkiem zarządu
spółki kapitałowej,
to za niewystarczającą
do uznania ważności takiej
umowy uznać należy uchwałę
rady nadzorczej o powołaniu
na stanowisko prezesa zarządu,
gdyż ma ona w rozumieniu
prawa pracy charakter
wyłącznie intencjonalny. Sąd
Najwyższy podkreślił także,
że sam fakt wykonywania przez
daną osobę obowiązków
spoczywających zgodnie
z Kodeksem Spółek
Handlowych na członku
zarządu oraz akceptacja
takiego stanu rzeczy przez
Spółkę poprzez dopuszczenie
danej osoby do świadczenia
takiej pracy, nie mogą stanowić
samodzielnej przesłanki
nawiązania stosunku pracy.
W przedmiotowej sprawie,
powód pełniący początkowo
w pozwanej spółce funkcję
prokurenta na podstawie
umowy zlecenia, powołany
został następnie mocą uchwały
rady nadzorczej na stanowisko
prezesa zarządu. Organ
nadzorczy w podjętej uchwale
określił jedynie podstawowe
www.pwc.pl/podatki
HRSpot 16/2015
warunki niezawartej
ostatecznie umowy o pracę jak
np. wysokość wynagrodzenia,
długość okresu wypowiedzenia,
okres obowiązywania umowy
(czas nieokreślony), nie
precyzując jednakże,
kiedy i w jakiej formie miałoby
dojść do zawarcia ważnego
kontraktu. Pomimo braku
podpisania przez powoda
rzeczonej umowy, przystąpił
on do wykonywania
obowiązków prezesa zarządu,
czego skutkiem było m.in.
zatwierdzenie przez niego
sprawozdania finansowego
spółki, wypowiedzenie umowy
zlecenia audytorowi
finansowemu, czy dokonanie
wypłaty dywidendy z zysku.
Po kilku dniach sprawowania
przez powoda funkcji prezesa
zarządu, został on przez radę
nadzorczą odwołany
z zajmowanego stanowiska,
a kolejne kilka miesięcy
przebywał na zwolnieniu
lekarskim. Odwołany prezes
zarządu wytoczył przeciwko
spółce powództwo, domagając
się ustalenia istnienia stosunku
pracy, a w konsekwencji także
i wypłaty wynagrodzenia
za czas pełnienia obowiązków
prezesa zarządu oraz wypłaty
świadczenia chorobowego.
Po rozpoznaniu wniesionej
przez powoda skargi
kasacyjnej, Sąd Najwyższy
podtrzymał przyjętą
w ostatnich latach linię
orzeczniczą, zgodnie z którą
możliwe jest dorozumiane
zawarcie umowy o pracę,
poprzez dopuszczenie
do wykonywania pracy,
również przez członka zarządu
spółki kapitałowej.
Jednocześnie jednak Sąd
zaznaczył, iż wykonanie przez
osobę jedynie kilku
jednorazowych czynności,
które należały do zakresu
obowiązków zarządczych
członka zarządu spółki, takich
jak podpisanie sprawozdania
finansowego czy zdanie
majątku spółki nowemu
właścicielowi, nie prowadzi
automatycznie
do konkludentnego zawarcia
umowy o pracę. Sąd Najwyższy
wskazał również, że sama
czynność podjęcia przez radę
nadzorczą uchwały
o powołaniu danej osoby
na stanowisko prezesa zarządu
jest jedynie wyrazem intencji
tego organu do zawarcia w
przyszłości z wybraną osobą
określonego rodzaju umowy.
Nie można w rezultacie uznać
za oświadczenie woli
o zawarciu umowy o pracę
zachowania organu
stanowiącego zaledwie
informację, iż skutek ten
zostanie wywołany w inny,
bliżej nieokreślony sposób.
Wykonywanie czynności
prezesa zarządu
a istnienie stosunku pracy
Sąd Najwyższy w wyroku
z 22 kwietnia 2015 roku
o sygnaturze II PK 158/14
stanął na stanowisku,
iż podjęcie przez pracownika
działalności konkurencyjnej
w stosunku do tej prowadzonej
przez pracodawcę, powodujące
utratę zaufania wobec
pracownika, nie może stanowić
samodzielnej przesłanki
rozwiązania z pracownikiem
stosunku pracy bez
wypowiedzenia w trybie art. 52
§ 1 pkt 1 KP, jeżeli nie zostały
wykazane konkretne czyny
pracownika, które naruszyłyby
żywotne lub konkretne interesy
pracodawcy.
W przedmiotowej sprawie,
pracownik zatrudniony
u pozwanego pracodawcy
na stanowisku menedżera
produktu wypowiedział łączącą
go z pracodawcą umowę
o pracę z zachowaniem
3-miesięcznego okresu
wypowiedzenia. Kilka tygodni
później, w trakcie trwania
okresu wypowiedzenia,
pracodawca dowiedział się
o prowadzeniu przez powoda
działalności konkurencyjnej,
co skłoniło go do wręczenia
powodowi pisma o rozwiązaniu
stosunku pracy bez zachowania
okresu wypowiedzenia w trybie
art. 52 §1 pkt 1 KP z powodu
ciężkiego naruszenia
podstawowych obowiązków
pracowniczych, jakim jest
lojalność wobec pracodawcy
oraz obowiązek dbałości
o dobro zakładu pracy.
Zwolniony pracownik wytoczył
pracodawcy powództwo
do sądu pracy domagając się
zasądzenia na jego rzecz
odszkodowania z tytułu
nieuzasadnionego rozwiązania
umowy o pracę bez okresu
wypowiedzenia.
Po rozpoznaniu skargi
kasacyjnej wniesionej przez
powoda, Sąd Najwyższy
przychylił się do argumentacji
zwolnionego pracownika
uznając, iż ocena zgodności
z prawem rozwiązania umowy
o pracę bez zachowania okresu
wypowiedzenia wymaga
każdorazowej weryfikacji
skutków deliktu
pracowniczego, który skłonił
pracodawcę do zastosowania
tak radykalnego mechanizmu
rozwiązania stosunku pracy.
Sąd podkreślił także, że skoro
strony stosunku pracy nie
zawarły umowy o zakazie
konkurencji, to naruszenie
kodeksowej zasady
„szczególnej lojalności
pracownika względem
pracodawcy” uzasadnia
rozwiązanie stosunku pracy
pwc
HRSpot 16/2015
w trybie art. 52 § 1 pkt 1 KP
tylko w sytuacji, gdy
przewinienie pracownicze
doprowadziło
do kwalifikowanego naruszenia
istotnych interesów
pracodawcy i mogło przyczynić
się do powstania szkody.
Co więcej, nawet w przypadku
zawarcia umowy o zakazie
konkurencji, „odwetowe”
rozwiązanie z pracownikiem
stosunku pracy motywowane
naruszeniem tej umowy
wymaga wykazania
zwalnianemu pracownikowi,
iż jego czyny noszą znamiona
kwalifikowanej bezprawności
rozumianej jako zaszkodzenie
lub zagrożenie istotnym
interesom pracodawcy.
Porozmawiajmy
W przypadku pytań, prosimy o kontakt:
Katarzyna Serwińska
Dyrektor
Doradztwo Podatkowe
tel. +48 22 746 47 94
[email protected]
Robert Kujoth
Menedżer
Doradztwo HR
tel. +48 22 746 72 22
[email protected]
Monika Dmochowska
Senior Associate
Prawo pracy
tel. +48 22 746 49 07
[email protected]
Zastrzeżenie prawne: Publikacja ma jedynie charakter informacyjny i nie stanowi porady podatkowej w rozumieniu polskich przepisów, w szczególności Ustawy z dnia 5 lipca 1996 r.
o doradztwie podatkowym. Nie powinni Państwo opierać swoich działań/decyzji na treści informacji zawartych w tej publikacji bez uprzedniego uzyskania profesjonalnej porady.
© 2015 PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. W tym dokumencie nazwa "PwC" odnosi się do PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o., firmy wchodzącej
w skład sieci PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda stanowi odrębny i niezależny podmiot prawny.