Druk 285 - Biuletyn Informacji Publicznej
Transkrypt
Druk 285 - Biuletyn Informacji Publicznej
Załącznik do Uchwały Nr XX / ………. / 2016 Rady Gminy Dopiewo z dnia…………….. 2016 r Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo przyjętego Uchwałą Nr XV/210/2016 Rady Gminy Dopiewo z dnia 1 lutego 2016 r. Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Zamawiający: Gmina Dopiewo ul. Leśna 1 62-070 Dopiewo Opracowanie: Zbigniew Rusak tel. 604 509 046 2 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo 1. Wstęp. Zakres i cel opracowania Niniejszy dokument stanowi suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo, który został przyjęty Uchwałą Nr XV/210/2016 Rady Gminy Dopiewo z dnia 1 lutego 2016 r. i określa wpływ działań zawartych w planie, na mobilność mieszkańców gminy w miejskim obszarze funkcjonalnym Poznania. Dokument został przygotowany zgodnie z wymaganiami zawartymi w dokumencie Komisji Europejskiej COM(2013) 913 z dnia 17.12.2013 r. pt. „Koncepcja dotycząca planów mobilności w miastach zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju”, stanowiącym załącznik nr 1 do Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Wspólne dążenie do osiągnięcia konkurencyjnej i zasobooszczędnej mobilności w miastach”. Głównym celem działań w zakresie mobilności jest zwiększenie dostępności wszystkich obszarów gminy, stanowiących element miejskiego obszaru funkcjonalnego Poznania oraz zapewnienie wysokiej jakości przemieszczania się zgodnymi z zasadami zrównoważonego rozwoju, które obejmuje: • dojazd do miejskiego obszaru funkcjonalnego, • przejazd przez ten obszar, jak również • przemieszczanie się w jego obrębie. Główny cel działań mobilnościowych jest ściśle powiązany z głównym celem Planu Gospodarki Niskoemisyjnej który zakłada transformację gminy w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, poprzez: • • • • ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, poprawę efektywności energetycznej, wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, poprawę jakości powietrza. Realizacja tych celów pod względem mobilnościowym zakłada: • • • • • • • • preferencję różnorodnych środków transportu zbiorowego w podróżach zewnętrznych oraz pomiędzy najbardziej odległymi miejscowościami gminy, preferencję ruchu pieszego i rowerowego wewnątrz gminy, zwłaszcza na obszarze sąsiadujących miejscowości, podejmowanie działań do pełnego wykorzystania pojemności używanych środków transportu, modernizację układu drogowego tak, aby minimalizować przebiegi pojazdów na terenie gminy, modernizację skrzyżowań ułatwiających włączanie się do ruchu z dróg gminnych na drogę wojewódzką i drogi powiatowe o dużym natężeniu ruchu (skrzyżowania z ruchem okrężnym i skrzyżowania skanalizowane), wspieranie działań pozostałych interesariuszy umożliwiających tworzenie sieci drogowej, w ramach której możliwe jest rozdzielenie ruchu tranzytowego od lokalnego na terenie gminy, zwłaszcza w zakresie transportu towarowego, podejmowanie działań umożliwiających budowę infrastruktury dla potrzeb eksploatacji pojazdów elektrycznych, lobbing wśród posłów i senatorów tworzenia prawa dającego władzom gminy możliwość podjęcia działań promujących używanie pojazdów z napędem 3 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej alternatywnym (elektrycznym lub hybrydowym) i pojazdów wyposażonych w silniki spełniające najwyższe normy czystości spalin, zwiększenie wśród mieszkańców poziomu świadomości wpływu poszczególnych środków transportu na środowisko naturalne. • Cel ten jest także zgodny z wizją i misją zawartą w Strategii Rozwoju Gminy na lata 2016-2025. Gmina Dopiewo wykorzystując swoje położenie w aglomeracji poznańskiej skutecznie dba o potrzeby mieszkańców poprzez: • tworzenie warunków do rozwoju gospodarczego, • stwarzanie szans edukacyjnych, • zachowanie walorów środowiskowych oraz • budowanie relacji międzyludzkich składających się na lokalny kapitał społeczny. Gmina Dopiewo realizuje politykę zrównoważonego rozwoju dbając, aby postęp cywilizacyjny i wzrost gospodarczy przekładały się na poprawę jakości życia mieszkańców oraz prowadziły do wzmocnienia integracji społecznej. W ramach realizacji misji, wytyczono następujące cele szczegółowe związane z mobilnością mieszkańców gminy: • Poprawa świadomości ekologicznej mieszkańców Gminy Dopiewo poprzez prowadzenie akcji informacyjnej, wspieranie inicjatyw społecznych o kierunku proekologicznym, współpracę z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się ochroną środowiska naturalnego i promocją obszarów zielonych. • Poprawa stanu dróg lokalnych poprzez budowę nowych i remonty starych dróg gminnych i powiatowych, a także zwiększenie o 50% długości ścieżek rowerowych. • Poprawa komunikacji lokalnej i dostępu mieszkańców do transportu publicznego poprzez powiększenie sieci transportu publicznego na terenie Gminy Dopiewo oraz budowę węzłów przesiadkowych. • Wdrożenie w praktyce zasady zrównoważonego rozwoju Gminy Dopiewo poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20% do 2020 r. oraz o 30% do 2040 r. w porównaniu z poziomem z 2010 r. oraz podniesienie efektywności energetycznej w porównaniu do 2013 r. o 10% do roku 2020 r. oraz o 15% do roku 2040 r. (wykorzystanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych umożliwiających zwiększenie efektywności energetycznej i produkcję energii ze źródeł odnawialnych). • Poprawa jakości życia mieszkańców Gminy Dopiewo poprzez dostosowanie tempa rozbudowy i modernizacji infrastruktury edukacyjnej do rozwoju potrzeb związanych z napływem nowych mieszkańców na teren gminy. 1 1 4 Uchwała Nr XVII/233/16 Rady Gminy Dopiewo z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie przyjęcia ,,Strategii Rozwoju Gminy Dopiewo na lata 2016 – 2025 str. 39. Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo Pakiet zaproponowanych działań stanowi wyjście do zmiany zachowań komunikacyjnych mieszkańców gminy Dopiewo poprzez podniesienie jakości transportu publicznego i wzrost intermodalności w podróżach zewnętrznych. Podjęte w planie działania zakładają równomierny rozwój wszystkich rodzajów transportu, których ostateczny wybór na danym obszarze, determinowany będzie dostępnością infrastruktury drogowej lub torowej o odpowiednich parametrach, rozmieszczeniem generatorów ruchu, średnim czasem i średnią długością podróży, potrzebami transportowymi mieszkańców, energochłonnością i efektywnością ekonomiczną. Aby osiągnąć jak najlepsze wskaźniki ekonomiczne i jakościowe systemu transportowego gminy, przewiduje się w przyszłości współudział jak najszerszych kręgów lokalnego społeczeństwa w pracach nad planem mobilności. Niniejszy plan przewiduje budowę zintegrowanego systemu transportowego przy wykorzystaniu zarówno środków infrastrukturalnych, jak i organizacyjnych. Dlatego w procesie organizacji systemu przewiduje się wysoki poziom współpracy, koordynacji i konsultacji między różnymi szczeblami samorządu terytorialnego. Intermodalność obok integracji, będzie jednym z podstawowych narzędzi pozwalających wykorzystać efekt synergii wszystkich środków transportowych poruszających się na terenie gminy. Dotyczy to przede wszystkim ruchu zewnętrznego, zarówno w stronę Poznania, jak i pozostałych sąsiednich gmin: Buku, Komornik i Tranowa Podgórnego. Szczególne miejsce w procesie doskonalenia systemu stanowić będą mieszkańcy oraz inni interesariusze (np. policja, straż gminna, organizacje społeczne lub duże podmioty gospodarcze), mogący na bieżąco zgłaszać uwagi na temat funkcjonowania transportu oraz propozycję potencjalnych zmian. Tylko przy tak funkcjonującym procesie wymiany informacji, Urząd Gminy Dopiewo może zagwarantować sobie wysoki poziom akceptacji i wsparcia. System transportowy wykreowany w ramach działań określonych w planie będzie charakteryzował się następującymi cechami: a) będzie bardziej dostępny i będzie spełniał podstawowe potrzeby wszystkich użytkowników w zakresie mobilności; b) będzie zaspokajał różnego rodzaju zapotrzebowania na mobilność i usługi transportowe mieszkańców, przedsiębiorstw usługowych i sektora przemysłowego; c) będzie lepiej integrował różne rodzaje transportu; d) będzie spełniał wymogi dotyczące zrównoważonego rozwoju, mające na celu zrównoważenie potrzeb związanych z rentownością, sprawiedliwością społeczną, ochroną zdrowia i jakością środowiska; e) będzie pozwalał na lepsze zagospodarowanie przestrzeni oraz na lepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury transportowej i usług świadczonych w zakresie transportu; f) będzie wpływał na zwiększenie atrakcyjności środowiska, podniesienie jakości życia i poziomu zdrowia publicznego; g) będzie przyczyniał się do zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego; h) będzie przyczyniał się do ograniczenia zanieczyszczenia powietrza i zanieczyszczenia hałasem, emisji gazów cieplarnianych i zużycia energii. 5 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej 2. Ogólna diagnoza zrównoważonej mobilności na terenie gminy Dopiewo i określenie obszarów interwencji 2.1. Ogólna charakterystyka gminy Dopiewo Gmina Dopiewo to gmina wiejska w środkowej części województwa wielkopolskiego, sąsiadująca bezpośrednio z Poznaniem. Geograficznie gmina jest ulokowana na Nizinie Wielkopolskiej. Według danych z 31 grudnia 2015 r. gminę zamieszkiwało 24.222 osób. W jej skład wchodzi 21miejscowości, skupionych w 11 sołectwach: Dąbrowie, Dąbrówce, Dopiewcu, Dopiewie, Gołuskach, Konarzewie, Palędziu, Skórzewie, Trzcielinie, Więckowicach i Zakrzewie. Najbardziej zaludnionymi miejscowościami w gminie są Skórzewo (6.694), Dąbrówka (3.827), Dopiewo (3.335), Konarzewo (1.862), Dąbrowa (1.829), Palędzie (1.481), Zakrzewo (1.375), Dopiewiec (1.261) i Więckowice (791). Łącznie w 9 miejscowościach gminy mieszka 92,7% mieszkańców gminy. Władze Gminy urzędują się we wsi Dopiewo, oddalonej od centrum Poznania o 22,5 km. Z Poznaniem, gmina Dopiewo połączona jest następującymi drogami: a) Dopiewo, Dopiewiec, Palędzie, Dąbrówka i Skórzewo – drogą powiatową 2401 P, a następnie ul. Złotowską i Bukowską; b) Dąbrowa, Więckowice i Zakrzewo – drogą wojewódzką 307, a następnie ul. Bukowską; c) Trzcielin i Konarzewo – drogą powiatową 2412P, drogą krajową 5 a następnie ul. Górczyńską i Głogowską, d) Gołuski – drogami powiatowymi 2416P i 2387P, a następnie ul. Grunwaldzką. Alternatywnymi wjazdami do Poznania jest droga ekspresowa S-11 i autostrada A2. Lokalizacja na terenie gminy dwóch węzłów drogowych Poznań Ławica i Poznań Dąbrówka przy drodze ekspresowej S11 powoduje, że kierowcy mają w miarę swobodny wybór drogi dojazdu do Poznania, jak i wyjazdu w kierunku pozostałych rejonów kraju. Część miejscowości gminy posiada także połączenie kolejowe poprzez linię kolejową nr 3 relacji Poznań – Zbąszyń, będącej częścią międzynarodowej magistrali E-20 Warszawa – Kunowice. Na terenie gminy zlokalizowana jest 1 stacja kolejowa w Palędziu i 1 przystanek kolejowy w Dopiewie. Średni czas dojazdu z centrum Dopiewa do centrum Poznania w godzinach porannego szczytu komunikacyjnego waha się: a) dla połączeń kolejowych 16 minut (z Dopiewa), b) dla połączeń autobusowo-tramwajowych od 44 minut (A720+T2) przez 49 (A729/727 + T13/15) do 59 minut (A729 + A48/59/77); c) dla podróży realizowanych samochodem osobowym od 40 do 65 minut poprzez drogę 2401P, od 35 do 55 minut drogami 2401P, 2391P i DK5, od 35 do 55 minut drogami 2401P, S 11, A2 i DW196. 6 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo Gmina Dopiewo graniczy z : • od północy z gminą wiejską Tarnowo Podgórne (23.985), • od wschodu z miastem Poznań (545.680), • od południowego wschodu z gminą wiejską Komorniki (24.433), • od południa z gminą miejsko-wiejską Stęszew (14.899), • od zachodu z gminą miejsko-wiejską Buk (12.375); Niemal wszystkie sąsiadujące gminy charakteryzują się wysokim poziomem zaludnieniem, co ma wpływ na przepływ osób i towarów na terenie gminy Dopiewo. Bezpośrednie sąsiedztwo Poznania, położenie w wewnętrznym pierścieniu gmin powiatu poznańskiego powoduje, że ruch w gminie Dopiewo jest intensywny. Dodatkowo na ruch wewnętrzny nakłada się także ruch tranzytowy. Przez zachodni wjazd DW 307, w ciągu doby do gminy wjeżdża 11.972 pojazdów, w tym 9.066 samochodów osobowych, 1.632 samochodów dostawczych i 1.569 samochodów ciężarowych2. Nie mniej poprowadzenie poprzez teren gminy drogi ekspresowej S 11 i autostrady A2 powoduje, że większość ruchu ruch tranzytowego skupiło się na tych trasach. Gmina Dopiewo wchodzi w skład powiatu poznańskiego. Gęstość zaludnienia gminy jest zbliżona do średniej powiatu. Obszar gminy stanowi 5,68% powierzchni powiatu, a liczba jej mieszkańców stanowi 6,25% mieszkańców powiatu. Średnia gęstość zaludnienia w gminie to 224,28 osób/km2. Podobne wskaźniki zaludnienia w powiecie mają Rokietnica i Tranowo Podgórne. Atutem gminy jest korzystna struktura wiekowa mieszkańców. Gmina Dopiewo charakteryzuje się jednym z najniższych w skali powiatu wskaźnikiem średniego wieku mieszkańców, który wynosi 34,34 lata. Dla porównania wskaźnik ten w powiecie wynosi 36,9 lat. Wysoki jest udział mieszkańców w wieku produkcyjnym, który wynosi 62,95% oraz w wieku przedprodukcyjnym, który kształtuje się na poziomie 26,04%. Wysoki przyrost naturalny oraz wysoki dodatni bilans migracji sprzyja korzystnemu rozwojowi struktury demograficznej. Analiza demograficzna pozwala prognozować, że postępujący proces starzenia się społeczeństwa w gminie Dopiewo będzie przebiegać znacznie wolniej niż w regionie. 2 Biuro Inżynierii Transportu - Badania i opracowanie Planu Transportowego Aglomeracji Poznańskiej – Raport z II etapu – Badania modelowe, Poznań 2013 r. 7 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej 2.2. Zagospodarowanie przestrzenne Dopiewo jest głównie gminą rolniczą, której wschodnia część w ostatnich latach ulega przekształceniu z dominującymi funkcjami produkcyjnymi i mieszkaniowymi. Jej całkowita powierzchnia to 108,1 km2. Użytki rolne zajmują 72,6% jej powierzchni, natomiast lasy tylko 16,5%, chociaż w południowej części gminy zlokalizowane są tereny otuliny Wielkopolskiego Parku Narodowego. Grunty zurbanizowane zajmują w gminie jedynie 4,3% powierzchni. Niewielki procent powierzchni gminy stanowią nieużytki (1,1%) oraz woda (1,1%)3. Bliskość aglomeracji poznańskiej sprawia, że gmina Dopiewo pełni funkcję typowej „sypialni” Poznania. Najbardziej zurbanizowanym obszarem gminy są wsie Skórzewo, Dąbrówka i Dopiewo. Zamieszkuje je łącznie 13.856 osób (57,2% mieszkańców gminy). W przypadku Skórzewa gęstość zaludnienia wynosi 938,85 osób/km2, Dąbrówki 655,31 osób/km2, a Dopiewa 300,45 osób/km2. Gęstość zaludnienia w Skórzewie jest porównywalna z gęstością zaludnienia takich jednostek miejskich jak Kostrzyn, Stęszew i Pobiedziska. Średnia gęstość zaludnienia dla całej gminy wynosi aż 224,28 osób/km2. Dla porównania średnia gęstość zaludnienia w powiecie poznańskim wynosi 188 mieszk./km2. Zabudowa Skórzewa i Dąbrówki charakteryzuje się obecnością zabudowy blokowej. W Dąbrówce zabudowa wielorodzinna jest ściśle zharmonizowana z pozostałą zabudową jednorodzinną. Ponadto zabudowa blokowa obecna jest także we wsiach, gdzie istniała gospodarka wielkotowarowa tj. w Konarzewie, Więckowicach i Dopiewcu. Na pozostałych obszarach mieszkaniowych dominuje zabudowa jednorodzinna i zagrodowa. Przestrzenny układ wsi na terenie gminy charakteryzuje się następującymi prawidłowościami: • • • • • • 3 8 duże wsie: Dąbrowa, Zakrzewo i Więckowice rozwinęły się przy drodze 307, natomiast Dąbrówka i Palędzie przy drodze 2401P dużą liczbę mieszkańców osiągnęły wsie przy stacjach kolejowych (Dąbrówka, Palędzie i Dopiewo), od południa i zachodu, w pobliżu granic administracyjnych gminy, znajdują się najmniejsze wsie: Drwęsa, Zborowo, Podłoziny, Żarnowiec, Lisówki, Joanka i Glinki. przy granicy z Poznaniem intensywnie rozwija się Skórzewo, w których zauważa się najsilniejszy wzrost funkcji pozarolniczych ze wszystkich miejscowości gminy. Czwarta pod względem liczby mieszkańców wieś, o funkcji typowo rolniczej, to Konarzewo położone przy drodze powiatowej łączącej Dopiewo z Komornikami. Przy drodze Dopiewo - Stęszew leży średniej wielkości Trzcielin o funkcji typowo rolniczej. wieś gminna Dopiewo położona jest nieco na uboczu obsługiwanego obszaru. W jej bezpośrednim zasięgu znajdują się wsie: Dopiewiec, Palędzie, Konarzewo, Trzcielin i Więckowice oraz małe wsie położone przy zachodniej granicy gminy. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dopiewo. Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dopiewo 2012 str. 32 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo Miejscowości Skórzewo i Dąbrówka stają się „sypialnią” dla miasta Poznania poprzez rozwój różnych form budownictwa mieszkaniowego, w tym wyróżniających się w przestrzeni osiedli zabudowy szeregowej i atrialnej na małych działkach. Kolejne miejscowości o intensywnym rozwoju funkcji mieszkaniowej to Zakrzewo, Dąbrowa i Palędzie. Dalsze, duże powierzchniowo tereny objęte miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, objęte wzmożonym zainteresowaniem developerów występują w Dopiewcu. Obecny potencjał społeczno-gospodarczy poszczególnych wsi wyrażony wielkością zasobów mieszkaniowych, wyposażeniem w urządzenia i placówki usługowe, liczbą gospodarstw rolnych i podmiotów gospodarczych oraz miejsc pracy i zasobami siły roboczej determinuje funkcje poszczególnych wsi. (patrz tabela nr 1) Tabela nr.1. Funkcje poszczególnych miejscowości gminy Dopiewa Miejscowość Usługi gminne Usługi ponadlokalne Dąbrowa Funkcje Działalność Usługi gospodarcza √ √ Mieszkalnictwo √ Produkcja rolna √ Dąbrówka √ √ Dopiewiec √ √ √ √ √ Dopiewo √ √ √ √ Gołuski √ Konarzewo √ √ Palędzie Skórzewo √ √ √ √ √ Trzcielin Więckowice Zakrzewo √ √ √ √ √ √ √ Ośrodkiem gminnym z największą koncentracją usług są Skórzewo i Dopiewo. Z poszczególnymi wsiami łączy je rozbudowany system dróg gminnych i powiatowych. Strefę przemysłową w gminie tworzą głównie małe i średnie zakłady o profilu produkcyjno - usługowo - handlowym. Tereny inwestycyjne, przeznaczone na duże zakłady przemysłowe gminy, są dość dobrze oddzielone od terenów mieszkaniowych. Są one zlokalizowane głównie wzdłuż autostrady A-2 oraz drogi S 11. Jak na razie dostępność autostrady jest ograniczona, głównie poprzez dwa węzły na drodze ekspresowej S11, która jest z nią połączona węzłem Poznań Zachód. Rola autostrady ulegnie zwiększeniu wraz zakończeniem budowy drogi ekspresowej S 5 i otwarciem w pełnym zakresie węzła Poznań Zachód. Rozmieszczenie przestrzenne zakładów przemysłowych, głównie w sąsiedztwie drogi 307 powoduje, że w miarę proste jest zarządzanie ruchem samochodów ciężarowych, które zabezpieczają dostawy do zakładów przemysłowych i hurtowni. Wraz z zakończeniem budowy S 5 i otwarciem węzła Głuchowo, należy spodziewać się wzmożonego ruchu na drogach lokalnych prowadzących do węzła. 9 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Ważnymi generatorami ruchu są szkoły podstawowe i gimnazja. Obecnie na terenie gminy działa 7 szkół podstawowych, 2 gimnazja i 6 przedszkoli. Placówki oświatowe w gminie rozmieszczone są w miejscowościach o największym zaludnieniu oraz w miejscowościach najbardziej oddalonych od Dopiewa. Rozmieszczenie placówek oświatowych na terenie gminy przedstawiono w tabeli nr 2. Tabela nr 2. Rozmieszczenie placówek oświatowych na terenie gminy w roku szkolnym 2015/2016 Przedszkola Szkoła podstawowa Gimnazjum Dąbrówka Dopiewo Dopiewiec 2 1 1 1 1 Dąbrowa 1 1 Rodzaj placówki Konarzewo Skórzewo 1 2 Więckowice Zakrzewo Szkoły ponadgimnazjalne 1 1 1 1 Razem: 6 7 2 - Kolejnymi generatorami ruchu na terenie gminy są hipermarkety i supermarkety. Ich powstanie to efekt zmian w sieci handlowej, gdzie małe lokalne sklepy są wypierane przez sieciowe supermarkety o powierzchni od 400 do 2500 m2. W chwili obecnej największe centrum handlowe na terenie gminy, zlokalizowano nieopodal skrzyżowania ul. Malwowej i Poznańskiej na granicy Poznania i Skórzewa. W bezpośrednim jego sąsiedztwie zostały rozmieszczone inne supermarkety takie, jak LIDL, Biedronka i Netto. Nieduży obszar poszczególnych wsi oraz skoncentrowanie podstawowych usług w największych miejscowościach gminy, a ponadto wysoka gęstość zaludnienia w Dąbrówce i Skórzewie promują w mobilności wewnętrznej ruch rowerowy i miejski transport publiczny. Barierą w podnoszeniu atrakcyjności tych środków transportu jest duże natężenie ruchu na drodze powiatowej 2401P łączącej największe miejscowości gminy z granicą Poznania oraz ograniczone możliwości odseparowania ruchu rowerowego od samochodowego na większości dróg powiatowych, zwłaszcza w obszarach zabudowanych. Dodatkowym utrudnieniem jest także brak możliwości wprowadzenia na drodze 2401P śluz lub innych elementów infrastruktury dających priorytet środkom transportu publicznego. 10 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo 2.3. Sieć drogowa Komunikacja wewnątrz gminy oparta jest na systemie dróg o łącznej długości 254,36 km. Bardzo ważną rolę zarówno w rozprowadzeniu ruchu z gminy ma autostrada A2. Dostęp do niej jest możliwy, poprzez 2 węzły na drodze ekspresowej S11: Poznań Dąbrówka (skrzyżowanie z drogą 2401P) i Poznań Ławica (skrzyżowanie z drogą DW 307). Droga ekspresowa łączy się z z autostradą A2 na węźle Poznań Zachód. Droga S11 poza połączeniem gminy z autostradą pełni także rolę wyprowadzenia ruchu z metropolii w stronę wybrzeża. Część mieszkańców Skórzewa dojeżdża do autostrady przez Plewiska do węzła Poznań Komorniki. Głównymi drogami zapewniającymi obsługę komunikacyjną gminy są droga wojewódzka 307 oraz droga powiatowa 2401P. Obsługę Trzcielina i Konarzewa zapewnia droga powiatowa 2412 P, natomiast Gołusek droga powiatowa 2416P. W zachodniej części gminy ważne połączenie stanowi droga 2403P łącząca Dopiewo z Więckowicami. W ciągu doby drogami tymi przejeżdża łącznie: a) drogą S11 od 28.090 pojazdów na odcinku od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Dąbrówka, aż po 28.566 pojazdów na odcinku do węzła Poznań Ławica4, b) drogą wojewódzką nr 307 w Więckowicach 12.847 pojazdów5 c) drogą powiatową 2401P Dopiewo – Skórzewo – granica gminy – od 3.860 pojazdów na odcinku Dopiewo – Palędzie do 10.964 pojazdów na odcinku węzeł S11 - Skórzewo granica gminy; mocno obciążonym odcinkiem tej drogi jest także odcinek węzeł S11 – Palędzie, z którego korzysta 8.787 pojazdów. d) drogą powiatową 2416P Gołuski –Plewiska – 5.308 pojazdów; e) drogą powiatową 2402P Dopiewo – Stęszew od 2.301 do 4.172 pojazdów; f) drogą powiatową 2403P Dopiewo – Więckowice 4.024 pojazdów; g) drogą powiatową 2417P Batorowo – Dąbrówka 3.733 pojazdów, h) drogą powiatową 2412P na odcinku Konarzewo - Chomęcice 2.253 pojazdów, a w samym Konarzewie 3.741 pojazdów, Na pozostałych drogach powiatowych dobowe natężenia ruchu wahają się od 566 do 2.453 pojazdów. Charakterystyczną cechą układu drogowego gminy Dopiewo jest skupienie dużego ruchu drogowego wokół drogi wojewódzkiej 307 i drogi powiatowej 2401P, której przepustowość nie jest dostosowana do występującego natężenia ruchu. W przypadku drogi powiatowej duża liczba skrzyżowań, częściowo z sygnalizacją świetlną i dwa przejazdy kolejowe znacznie spowalniają ruch pojazdów na głównym ciągu komunikacyjnym. Dodatkowo, porzeczny w stosunku do głównych dróg, przebieg autostrady A2 i drogi ekspresowej S11, a także linii kolejowej nr 3, znacznie ogranicza ilość dróg alternatywnych oraz jest istotną barierą dla pieszych i rowerzystów. Główną arterią komunikacyjną dla miejscowości położonych po południowej stronie autostrady jest droga powiatowa 2416P, która w Plewiskach łączy się z ul. Grunwaldzką, będącą korytarzem drogi powiatowej 2387P. Duże zakłócenia ruchu 4 5 Transprojekt Warszawa - Synteza wyników GPR 2015 na zamiejskiej sieci dróg krajowych – marzec 2016 r. Transprojekt Warszawa - Synteza wyników pomiaru ruchu na drogach wojewódzkich w 2010 roku 11 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej generowane są w głównej mierze przez jednopoziomowy przejazd kolejowy z linią kolejową nr 3 oraz łamane pierwszeństwo na skrzyżowaniu ul. Grunwaldzkiej i Wołczyńskiej w Plewiskach. Wraz z uruchomieniem Poznańskiej Kolei Metropolitalnej i zwiększeniem częstotliwości kursowania pociągów, przepustowość tej ważnej arterii ulegnie dalszemu pogorszeniu. Aktualny układ drogowy w rejonie przystanku kolejowego uniemożliwia swobodny dojazd do planowanego parkingu „park and ride”. Tak funkcjonujący układ drogowy powoduje, że wszelkie zakłócenia w ruchu dotyczą zarówno ruchu tranzytowego, jak i lokalnego mają także wpływ na poważne zakłócenia w ruchu dla autobusów transportu publicznego. Ruch tranzytowy na drodze krajowej S11, charakteryzuje się bardzo wysokim udziałem samochodów ciężarowych, który wynosi 30,65%. Na drodze wojewódzkiej, ruch zdominowany jest głównie przez samochody osobowe, którego udział osiąga wartość 78,9%. Gęstość sieci drogowej 14 Gęstość sieci [km/km2 ] 12 10 8 6 4 2 0 Gmina Rys.1. Tabela nr 3. Natężenie ruchu drogowego na terenie gminy Dopiewo wg badań GDDKiA Nr drogi Opis odcinka Dł.[km] S11 3,148 S11 4,554 Nazwa Poznań Ławica – Poznań Dąbrówka Poznań Dąbrówka - Poznań Zachód Wysogotowo - Więckowice 307 10,8 Źródło: www.gddkia.pl Rodzajowa struktura ruchu pojazdów silnikowych O M SoM Lsc Scbp Sczp A C 28.090 59 16.273 3.104 2.380 6230 44 0 28.464 46 18.490 2.575 1.821 5493 39 0 12.847 90 10.136 1.195 899 424 64 39 O - ogółem; M - motocykle; SoM - samochody osobowe (mikrobusy); Lsc - lekkie samochody ciężarowe; Scbp - samochody ciężarowe bez przyczepy; Sczp - samochody ciężarowe z przyczepą; A - autobusy; C – ciągniki rolnicze 12 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo Tabela nr 4. Struktura dróg na terenie gminy Dopiewo Nr drogi A2 S11 Przebieg Drogi krajowe Warszawa - Poznań – Poznań-Zachód – Buk – Świecko Poznań-Zachód - Poznań Skórzewo - Poznań Dąbrówka - Poznań Północ - Oborniki - Piła – Koszalin Razem drogi krajowe Długość [km] Udział 8,91 3,50% 6,75 2,65% 15,66 6,16% 7,3 2,87% Drogi wojewódzkie 307 Poznań - Buk - Opalenica – Bukowiec Drogi powiatowe 2391P Palędzie – Gołuski – Głuchowo - Komorniki 2,376 0,93% 2392P 1,095 0,43% 11,355 4,46% 2402P Tarnowo Podgórne – Jankowice – Lusówko – Rozalin - Więckowice Dopiewo – Dopiewiec – Palędzie – Dąbrówka – Skórzewo - gr. powiatu – Poznań Dopiewo - Trzcielin – Stęszew 7,156 2,81% 2403P Więckowice – Fiałkowo – Dopiewo 5,306 2,09% 2412P Trzcielin – Konarzewo – Chomęcice – Rosnowo - Szreniawa 4,126 1,62% 2413P Skrzynki - Podłoziny – Dopiewo 3,785 1,49% 2414P Dopiewo – Konarzewo 2,374 0,93% 2415P Dopiewiec – Konarzewo 2,758 1,08% 2416P Gołuski – Plewiska 2,311 0,91% 2417P Lusowo - Batorowo - Zakrzewo - Dąbrówka 4,166 1,64% 2457P Rybojedzko - Tomice - Lisówki - Trzcielin 3,59 1,41% Razem drogi powiatowe 50,398 19,81% Drogi gminne 181,00 71,16% Razem: 254,36 2401P Opis obecnego układu drogowego pokazuje, że najważniejszym obecnie wyzwaniem jest dopasowanie przepustowości dróg do występującego ruchu oraz tworzenie nowych dróg dojazdowych do stref aktywizacji gospodarczej z ominięcie terenów mieszkaniowych. Będzie to szczególnie istotne w sąsiedztwie węzłów dróg ekspresowych i autostrad. Aby zwiększyć atrakcyjność transportu publicznego należy podjąć prace nad wprowadzeniem rozwiązań przyspieszających ruch autobusów takich, jak śluzy ułatwiające dojazd do skrzyżowania lub wyjazd z zatoki. 13 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej 2.4. Motoryzacja indywidualna Dopiewo należy do grupy gmin powiatu poznańskiego, z najwyższą liczbą samochodów osobowych przypadających na 1.000 mieszkańców. Wskaźnik ten oscyluje w granicach 693. Dla porównania średni wskaźnik motoryzacji dla całego powiatu wynosi 568 samochodów osobowych / 1.000 mieszkańców. Gmina charakteryzuje się także wysokim wskaźnikiem samochodów osobowych przypadających na jedno gospodarstwo domowe. Na terenie gminy Dopiewo wskaźnik ten wynosi 1,58, podczas gdy w powiecie jego wartość to 1,18 samochodu na jedno gospodarstwo domowe. Ponad połowa gospodarstw domowych posiada 2 samochody osobowe. Mimo, to na terenie gminy jest 15,8% gospodarstw domowych, które nie mają dostępu do samochodu osobowego6. Dlatego tak ważne jest rozwijanie połączeń wewnątrzgminnych, które w założeniu powinny przeciwdziałać zjawisku wykluczenia społecznego. Na rysunku 2 pokazano główne kierunki podróży mieszkańców gminy realizowanych samochodami osobowymi. Wysoki wskaźnik motoryzacji indywidualnej powoduje, że udział przejazdów realizowanych samochodem osobowym jest bardzo wysoki. Z tego powodu trudno się dziwić, że tak wysoko w strategii rozwoju gminy pozycjonowane są potrzeby rozwoju sieci drogowej. Jednak rozwijanie takiej polityki będzie dalej wzmacniać niekorzystny podział modalny podróży. 6 14 Biuro Inżynierii Transportu - Badania i opracowanie Planu Transportowego Aglomeracji Poznańskiej – Raport z II etapu – Badania modelowe, Poznań 2013 r. Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo Rys.2. Główne kierunki podróży mieszkańców Dopiewa, realizowane samochodami osobowymi7 2.5. Sieć parkingowa Jednym z narzędzi zmiany przyzwyczajeń i zachowań komunikacyjnych jest odpowiednia polityka parkingowa. Z uwagi na fakt, że większość celów podróży zlokalizowanych jest w Poznaniu, zmiana zachowań komunikacyjnych determinowana będzie przede wszystkim polityką parkingową miasta, a zwłaszcza wielkością strefy płatnego postoju w ścisłym centrum Poznania. Zgodnie z zapisami Strategii Rozwoju Gminny na lata 2016-2025 w ramach priorytetu II przewiduje się budowę parkingów w „park and ride” w sąsiedztwie dworców kolejowych w Dopiewie i Palędziu. Mimo braku wymogów prawnych, parkingi dla klientów, lokalizowane są głównie przy nowych obiektach handlowych, zwłaszcza wielkopowierzchniowych. Budowa tych parkingów finansowana jest przez właścicieli poszczególnych sieci. Na pozostałym obszarze gminy, potrzeby parkingowe są zaspakajane przez mieszkańców we własnym zakresie, gdyż większość z nich parkuje swoje pojazdy na terenie własnych posesji. W przypadku dużych osiedli mieszkaniowych w Dąbrówce i Skórzewie, odpowiednią liczbę miejsc parkingowych zapewniono wraz z budową lokalnej sieci drogowej. Generalnie na 7 Biuro Inżynierii Transportu - Badania i opracowanie Planu Transportowego Aglomeracji Poznańskiej – Raport z II etapu – Badania modelowe, Poznań 2013 r. 15 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej terenie gminy zlokalizowanych jest 2.739 ogólnodostępnych miejsc parkingowych z czego 1.199 na wydzielonych placach, 1.469 prostopadle do osi drogi, 20 równolegle i 51 skośnie8. Tym samym popyt na jedno miejsce parkingowe wynosi 5,68 samochodu osobowego. To najwyższy wskaźnik w powiecie. Dla porównania średni wskaźnik popytu w całym powiecie poznańskim wynosi 3,05 samochodu ma jedno miejsce postojowe. Mimo, to na terenie gminy aż 98,0% parkowań odbywa się bez problemów. Niewielkie niedogodności pojawiają się tylko w 1,9% przypadków. 2.6. Drogowy transport zbiorowy Organizatorem publicznego transportu zbiorowego na terenie gminy Dopiewo jest Miasto Poznań, w którego imieniu działa poznański Zarząd Transportu Miejskiego oraz dla linii wewnątrz gminnych Urząd Gminy Dopiewo. Sieć komunikacyjna obsługiwana przez PUK Komorniki składa się z 4 linii podmiejskich łączących gminę Dopiewo z Poznaniem (727 i 729), jak i z sąsiednią gminą Komorniki (703, 716 i 729). Linia 729 łączy siedzibę gminy z węzłem przesiadkowym na poznańskich Ogrodach. Jest ona wspomagana w dni robocze linią 720, prywatnego przewoźnika BIS-Trans, obsługiwaną minibusami. Linia 727 jest nowym połączeniem, które zapewnia dojazd mieszkańcom Dąbrówki i Skórzewa do pętli tramwajowej na Junikowie. Miejscowości południowej części gminy obsługiwane są linią autobusową 703 relacji Konarzewo – Komorniki – Poznań Górczyn i 716 relacji Gołuski – Plewiska – Poznań Junikowo. Wg stanu na dzień 31 grudnia 2015 r., na liniach przebiegających na terenie gminy Dopiewo wykonywane są 183 kursy dziennie. Do czasu reorganizacji układu komunikacyjnego i podzielenia linii 718/719 relacji Ogrody – Dopiewo na linie 727 i 729, autobusy działające w sieci ZTM wykonały na terenie gminy 277.528 km, przewożąc łącznie 630.537 pasażerów w ciągu roku. Sieć linii podmiejskich, wspomagana jest siecią połączeń wewnątrzgminnych, na której praca przewozowa zamawiana jest bezpośrednio przez Urząd Gminy. Sieć ta obejmuje 4 linie, obsługiwane minibusami: • • • • 791 - Dopiewo - Lisówki - DPS 792 - Dopiewo - Zborowo - Więckowice 798 - Konarzewo - Gołuski - Palędzie 799 - Lisówki - Dąbrówka Łącznie na wszystkich liniach gminnych realizowanych jest 101 kursów w dni robocze oraz 34 kursy w soboty i niedziele. Przy tak funkcjonującej ofercie przewozowej, za pomocą środków publicznego transportu zbiorowego obsługujących autobusowe linie podmiejskie realizowanych jest 11,5% podróży. Obok komunikacji gminnej, obsługę połączeń autobusowych zapewnia także PKS Poznań, z którego usług korzysta 1,0% mieszkańców gminy, głównie Więckowic, Zakrzewa i Dąbrowy. Większość połączeń PKS prowadzona jest wzdłuż drogi wojewódzkiej 307. Na liniach łączących Poznań z Bukiem 8 16 BIT Poznań Sp. j. - Badanie powiązań funkcjonalno-przestrzennych w zakresie parkingów dla obszaru aglomeracji poznańskiej – Poznań 2015 rok. Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo i Szamotułami, PKS realizuje łącznie 36 kursów w dzień roboczy, 14 kursów w soboty i 8 kursów w niedzielę. Specyficznymi cechami systemu transportu publicznego na terenie gminy Dopiewo są: • • • • • • • rozproszenie potencjału przewozowego na czterech głównych korytarzach komunikacyjnych, co ma wpływ na stosunkowo niską częstotliwość na każdym z nich oraz wybór optymalnej drogi powrotu na teren gminy Dopiewo, wysoka wrażliwość autobusów kursujących drogą powiatową 2401P na zakłócenia ruchu drogowego w rejonie skrzyżowania ulic Malwowa i Poznańska w Skórzewie (727, 729), a w przypadku pozostałych korytarzy, na zakłócenia powstające w Poznaniu na ul. Bukowskiej (PKS) i przy skrzyżowaniach Grunwaldzka/Malwowa (716, 727) oraz Głogowska/Ściegiennego (703) a także w Komornikach przy skrzyżowaniu Poznańskiej i Gottlieba Daimlera (703). dobrze rozwinięta sieć połączeń wewnątrzgminnych, optymalny dobór pojemności środków transportowych do występujących potrzeb, dobre powiązanie systemu autobusowego z systemem kolejowym w rejonie przystanku kolejowego w Dopiewie, słabe powiązanie systemu autobusowego z systemem kolejowym w rejonie stacji i przystanków kolejowych w Palędziu i Poznań Junikowo, dobre skomunikowanie autobusów gminnych z poznańską siecią tramwajową. Rys.3. Główne kierunki podróży mieszkańców Dopiewa, realizowane publicznym transportem zbiorowym 17 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej 2.7. Transport kolejowy Przez gminę Dopiewo prowadzi linia kolejowa nr 3 Poznań – Rzepin. Jej atutem jest krótki czas przejazdu do centrum Poznania, który wynosi z Dopiewa 18 minut, a z Palędzia 12 minut. Główną barierą w pełnym wykorzystaniu połączeń kolejowych w codziennych przejazdach jest brak odpowiednio pojemnych parkingów „park and ride” i w pełni skomunikowanych linii autobusowych dowożących do stacji, szczególnie do stacji w Palędziu. Barierą jest także brak zintegrowanej taryfy biletowej i informacji pasażerskiej. Obecnie na analizowanej linii realizowanych jest 35 kursów na dobę w dzień roboczy oraz 26 w soboty i niedziele. Linia ta zapewnia dojazd do dworca Poznań Główny oraz do stacji w Buku, Opalenicy i Nowym Tomyślu. Wg badań z 2013 roku ze stacji kolejowych na terenie gminy korzystało 425 pasażerów w Dopiewie i 396 w Palędziu. Do każdej z nich blisko połowa pasażerów dochodziła piechotą (44%), 14% podjeżdżało samochodem i parkowało koło dworca, 19% docierało samochodem jako pasażer, 18% dojeżdżało autobusami, a jedynie 5% dojeżdżało rowerem9. Oznacza to, że z połączeń kolejowych korzystają przede wszystkim osoby mieszkające w bezpośrednim sąsiedztwie stacji i przystanków. Na decyzję o korzystaniu z kolei mają wpływ następujące czynniki: • • • • • niższe koszty podróży (29% respondentów), brak dostępu do samochodu (19%), krótki czas przejazdu (11%), podróż bez przesiadki (14%), dobrze skonstruowany rozkład jazdy (11%). Jak wspomniano na wstępie, głównym atutem połączeń kolejowych jest czas podróży który waha się w granicach od 12 do 18 minut. Tak krótki czas przejazdu skutkuje wyborem Poznania jako miejsca pracy lub nauki, do którego dojazd realizowany jest koleją. Ważną determinantą konstrukcji rozkładów jazdy staje się zatem skomunikowanie linii autobusowych z koleją. Wraz z innymi działaniami takimi, jak zintegrowana taryfa przewozowa i zintegrowana informacja pasażerska powinna nastąpić szeroko rozumiana integracja obydwu tych środków publicznego transportu zbiorowego, co skutkować będzie dalszą zmianą podziału modalnego na terenie gminy. 9 18 Collect Consulting - Raport podsumowujący wyniki badań potoków pasażerskich i struktury biletów w pociągach wykonujących przewozy w ramach służby publicznej objętych dofinansowaniem przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego – Katowice, grudzień 2013 r. Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo Rys.4. 19 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej 2.7. Podział modalny ruchu Jak już wspomniano w poprzednich rozdziałach, Dopiewo jest gminą, w której dominująca liczba podróży realizowana jest za pomocą samochodu osobowego. Udział tej grupy podróży wynosi aż 77,5%. Udział wszystkich środków transportu publicznego w podróżach ogółem nie przekraczał w 2013 roku 17,6%. Z roweru i motoroweru korzystało tylko 0,7% podróżnych, a podróże piesze stanowiły tylko 1,1% wszystkich podróży. W przypadku Skórzewa, z racji znacznie krótszych dystansów zwiększył się udział podróży realizowanych rowerem i motorowerem o 4,4%, kosztem podróży realizowanych transportem publicznym, który uległ zmniejszeniu do poziomu 13,7%. Rys.5. Podział modalny podróży realizowany przez mieszkańców gminy Dopiewo. Przy takim modelu mobilności wyliczono, że w roku bazowym 2010 emisja CO2 generowana przez środki transportu na obszarze Gminy Dopiewo wyniosła 60 037 Mg/rok i stanowiła ona 38,8% ogółu emisji z terenu gminy. 20 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo 3. Cel główny i cele szczegółowe planu w zakresie mobilności Główny cel planu gospodarki niskoemisyjnej to Transformacja Gminy Dopiewo w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, poprawę efektywności energetycznej, wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych i poprawę jakości powietrza. Oznacza to, takie kształtowanie przestrzeni urbanistycznej, która stworzy warunki rozwoju gospodarczego, nie powodując jednocześnie pogorszenia jakości życia na terenie gminy w zakresie czystości powietrza, hałasu, mobilności miejskiej i dostępu do terenów rekreacyjnych i użyteczności publicznej dla każdego mieszkańca bez względu na jego wiek, status społeczny i poziom materialny. W zakresie mobilności celem głównym planu jest takie kształtowanie sieci drogowej wraz z wszystkimi elementami infrastruktury oraz sieci publicznego transportu zbiorowego tak, aby osiągnąć zrównoważoną mobilność na obszarze całej gminy, będącym elementem miejskiego obszaru funkcjonalnego miasta Poznania. Przez zrównoważoną mobilność rozumie się odbywanie podróży w takiej ilości i o takiej długości, jak wynika to z zaspokajania potrzeb życiowych podróżujących z racjonalnym wykorzystaniem poszczególnych podsystemów transportu publicznego10. Racjonalność wykorzystania podsystemów oznacza dokonywanie takich wyborów przez podróżujących, które nie powodują w bilansie ogólnym • nadmiernych strat czasu, • nadmiernych kosztów, ponoszonych przez uczestników podróży, organizatorów transportu oraz całą społeczność (wyrażanych w tym ostatnim przypadku poprzez środowiskowe oraz społeczne koszty zewnętrzne). Zasadniczym priorytetem będą starania na rzecz zmiany zachowań komunikacyjnych, a zwłaszcza odwrócenia trendu polegającego na wzrastającym uzależnieniu od codziennego wykorzystywania samochodu osobowego przy przemieszczaniu się. Działania te nie mogą sprowadzać się do formułowaniu restrykcji, ale powinny budować i oferować realne i atrakcyjne alternatywne opcje sprzyjające zmianom zachowań komunikacyjnych. Realizację wszystkich działań zawartych w planie i związanych ze zrównoważoną mobilnością miejską zawarto w obszarze „Transport”. W tabeli nr 5. pokazano powiązanie poszczególnych projektów realizowanych w obszarze „Transport” z elementami zrównoważonej mobilności miejskiej. 10 Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju – Krajowa Polityka Miejska – dokument roboczy - sierpień 2015r. 21 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Tabela nr 5. Powiązanie poszczególnych projektów w obszarze „Transport” z elementami zrównoważonej mobilności miejskiej promocja ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów wdrażanie nowych wzorców użytkowania inteligentne systemy transportowe – ITS zarządzanie mobilnością Logistyka miejska transport drogowy bezpieczeństwo ruchu drogowego Intermodalność Tytuł projektu transport niezmotoryzowany Obszar zbiorowy transport pasażerski Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej PROJEKTY ZGODNE Z ZIT REALIZOWANE PRZEZ GMINĘ DOPIEWO √ Budowa i modernizacja dróg √ √ √ Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz √ √ √ spacerowych, a także poprawa ich jakości Świadczenie usług transportowych – zapewnienie √ √ √ mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie √ √ √ √ - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy PROJEKTY GMINNE LUB INTERESARIUSZY ZEWNĘTRZNYCH Transport Współpraca z PKP S.A. √ √ √ √ √ Budowa wiaduktu nad linią kolejową E-20 w √ √ Dopiewcu PROJEKTY REALIZOWANE PRZEZ POWIAT POZNAŃSKI NA TERENIE GMINY DOPIEWO Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych, a także poprawa ich jakości w pasie √ √ √ drogowym dróg powiatowych √ √ √ √ √ √ √ √ Budowa i modernizacja dróg powiatowych Budowa wiaduktów nad linią kolejową ( Budowa dwupoziomowych skrzyżowań na przecięciu dróg powiatowych z liniami kolejowymi) Poznańska Kolej Metropolitalna. Węzły integracji (ZIT) - budowa systemu funkcjonalnych punktów przesiadkowych Monitoring zachowań komunikacyjnych mieszkańców powiatu poznańskiego Rozbudowa i modernizacja sieci transportu publicznego – kreowanie nowych połączeń Promocja transportu publicznego na terenie powiatu poznańskiego poprzez tworzenie zintegrowanej internetowej platformy informacyjnej Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego 22 √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo 4. Działania w zakresie mobilności miejskiej Wyniki inwentaryzacji bazowej dla roku 2010 w sektorze transport wskazują, że emisja CO2 na terenie gminy Dopiewo wynosi 60 037 Mg/rok i stanowi ona 38,8% ogółu emisji z terenu gminy. Na podstawie zidentyfikowanych obszarów interwencji, określono w planie listę projektów do realizacji do roku 2020. Realizacja tych projektów zgodna jest z przyjętym celem głównym oraz z celami strategicznymi i szczegółowymi planu. W tabeli nr 6. przedstawiono listę zadań związanych bezpośrednio z mobilnością realizowanych przez gminę, natomiast w tabeli nr 7 listę zadań realizowanych przez Powiat Poznański. Systematyczna ich realizacja w okresie 2015-2021 umożliwi ograniczenie zużycia energii i emisji zanieczyszczeń gazowych wynikających między innymi ze zmiany zachowań komunikacyjnych mieszkańców i rozwoju technologicznego w branży motoryzacyjnej. Tabela nr 6. L.p. 1 2 3 4 5 6 Zestawienie projektów transportowych w ramach niskoemisyjnej realizowanych przez Gminę Dopiewo. Projekt PROJEKTY ZGODNE Z ZIT Budowa i modernizacja dróg Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych, a także poprawa ich jakości Świadczenie usług transportowych – zapewnienie mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej. Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy PROJEKTY GMINNE LUB INTERESARIUSZY ZEWNĘTRZNYCH Współpraca z PKP S.A. Budowa wiaduktu nad linią kolejową E-20 w Dopiewcu Razem: gospodarki Plan ograniczenia zużycia końcowego energii do roku 2020 MWh/rok Plan ograniczenia emisji CO2 do roku 2020 Plan przyrostu produkcji energii z OZE do roku 2020 Mg/rok MWh/rok 2.586 867 2.045 728 pośrednie pośrednie 398 116 1.058 6.087 956 pośrednie 2.667 - - 23 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Tabela nr 7. L.p. 1 2 3 4 5 6 7 8 Zestawienie projektów transportowych w ramach gospodarki niskoemisyjnej realizowanych przez Powiat Poznański na terenie gminy Dopiewo. Projekt Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych w pasie dróg powiatowych, a także poprawa ich jakości Budowa i modernizacja dróg powiatowych Budowa wiaduktów nad linią kolejową ( Budowa dwupoziomowych skrzyżowań na przecięciu dróg powiatowych z liniami kolejowymi) Poznańska Kolej Metropolitalna. Węzły integracji (ZIT) budowa systemu funkcjonalnych punktów przesiadkowych Monitoring zachowań komunikacyjnych mieszkańców powiatu poznańskiego Rozbudowa i modernizacja sieci transportu publicznego – kreowanie nowych połączeń Promocja transportu publicznego na terenie powiatu poznańskiego poprzez tworzenie zintegrowanej internetowej platformy informacyjnej Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego Razem: 1) Dotyczy obszaru całego powiatu poznańskiego Plan ograniczenia zużycia końcowego energii do roku 20201) MWh/rok Plan ograniczenia emisji CO2 do roku 20201) Plan przyrostu produkcji energii z OZE do roku 2020 Mg/rok MWh/rok 2.330 600 - 7.308 1.887 - pośrednie pośrednie - 276 71 - pośrednie pośrednie - pośrednie pośrednie - pośrednie pośrednie - pośrednie pośrednie - 9.914 1.958 Biorąc pod uwagę przyjętą listę projektów, wyznaczono prognozę efektu ilościowego dla roku 2020 przyjmując kompleksową realizację inwestycji zadeklarowanych przez Gminę i interesariuszy niniejszego Planu. Założono, że realizacja wszystkich projektów transportowych pozwoli na ograniczenie zużycia energii w 2020 roku o 6.087 MWh / rok, a redukcja emisji CO2 z transportu osiągnie poziom 2.667 Mg/rok. W rozrachunku obniżenia emisji i energochłonności nie uwzględniono projektów powiatowych, gdyż ich efekt został rozliczony w skali całego powiatu, a nie w skali poszczególnych gmin. 24 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo 4.1. Szczegółowy opis działań w zakresie mobilności 4.1.1. Transport niezmotoryzowany rowerowy i pieszy Do tej pory udział ruchu rowerowego w podróżach ogółem na terenie gminy był niewielki i wynosił zaledwie 1,0%. Jednak w Skórzewie, położonym w bezpośrednim sąsiedztwie Poznania udział podróży realizowanych tym środkiem transportu jest większy i wynosi 5,1%. Wyższy udział podróży rowerami wynika z zagospodarowania przestrzennego tej miejscowości, gdzie większość punktów usługowych i handlowych skupiona jest wokół centrum handlowego na rogu ulic Malwowej i Poznańskiej. Drogi rowerowe na terenie gminy, na dzień 31 grudnia 2014 r. liczyły 0,9 km długości. Daje to gęstość dróg rowerowych na poziomie 0,83 km/100 km2. W rankingu gmin wielkopolski pod względem długości dróg rowerowych Dopiewo zajmowało dopiero 132 pozycję na 149 gmin, które posiadają drogi rowerowe. Podobną gęstość dróg rowerowych posiadają takie gminy, jak Zaniemyśl, Kaźmierz, Chodzież-miasto i Mieścisko. Dla porównania w gminie Tarnowo Podgórne o podobnej liczbie mieszkańców i podobnej powierzchni, długość sieci dróg rowerowych wynosi 17,7 km co daje poziom nasycenia infrastruktury rowerowej na poziomie 17,4 km/100 km2. Podobnie jest w Kórniku, gdzie na każde 100 km2 przypada 23,3 km dróg rowerowych. W 2015 roku, wraz z modernizacją ul. Poznańskiej w Skórzewie oddano kolejny odcinek drogi rowerowej o długości 1,48 km. Istniejące drogi rowerowe nie tworzą sieci, a są jedynie pojedynczymi drogami zbudowanymi w ramach modernizacji najbardziej zatłoczonych dróg. Projekty związane z budową nowych dróg rowerowych mają w horyzoncie długookresowym stworzyć sieć dróg rowerowych. Sieć ta ma przede wszystkim zapewnić bezpieczny dojazd do miejsc pracy i edukacji. Przewiduje się, że rozwój sieci dróg rowerowych przyczyni się do zmiany podziału modalnego podróży wewnątrz gminy i zwiększy udział podróży realizowanych rowerem. Zmniejszona w ten sposób liczba samochodów osobowych realizujących przejazdy wewnątrz gminy spowoduje zmniejszenie zatłoczenia ruchu drogowego. Poza dedykowanym projektem gminy, budowa dróg rowerowych planowana jest także w ramach budowy nowych i modernizacji istniejących dróg gminnych, budowy infrastruktury około parkingowej przy zintegrowanych węzłach przesiadkowych oraz przy modernizacji dróg powiatowych. Wg Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nowe drogi rowerowe projektowane będą śladem Pierścienia Rowerowego dookoła Poznania. Jego elementem będzie m.in. droga Tarnowo Podgórne Więckowice - Zborowo - Podłoziny - gmina Stęszew. Oprócz tego wśród planowanych dróg pojawiają się także drogi rowerowe: a) Zborowo - Więckowice - Pokrzywnica - Zakrzewo - Skórzewo - Poznań, b) Dąbrówka - Palędzie, c) Pokrzywnica - Sierosław. Ponadto planuje się budowę drogi rowerowej łączącej las z jeziorem Niepruszewskim wzdłuż istniejących dróg. Lokalizację nowych dróg rowerowych dopuszcza się na terenie całej gminy. ze szczególnym uwzględnieniem możliwości segregacji ruchu rowerowego od pieszego na obszarze miejscowości o intensywnej zabudowie. Zwiększenie atrakcyjności podróży rowerowych będzie realizowane również poprzez budowę parkingów „bike and ride” w ramach projektu „Masterplan Aglomeracji 25 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy” w Palędziu i Dopiewie. Rozwój ruchu pieszego będzie się skupiał na budowie chodników przy budowie i modernizacji dróg o największym natężeniu ruchu samochodowego oraz prowadzących do największych generatorów ruchu. Tytuł projektu Zgodność z celami strategicznymi PGN Opis projektu Koszt projektu Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych, a także poprawa ich jakości • ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku. • zmniejszenie zużycia energii do 2020 roku. Szczegółowy zakres działań realizowanych w Rozbudowa sieci dróg rowerowych, która ma na ramach projektu będzie obejmował budowę dróg celu stworzenie spójnej i bezpiecznej sieci tras rowerowych na terenie całej gminy, mających na rowerowych na terenie powiatu oraz tras celu umożliwienie szybkiego i bezpiecznego łączących powiat z sąsiednimi miejscowościami. poruszania się rowerem po jej obszarze, Ścieżki rowerowe będą budowane także w poprawa komfortu i bezpieczeństwa ramach projektu "Poznańska Kolej podróżowania przy wykorzystaniu roweru, Metropolitalna. Węzły integracji - budowa promocję zdrowego stylu życia i zwiększenie systemu funkcjonalnych punktów dostępu do oczekiwanych celów podróży. przesiadkowych", jako udogodnienie mające zachęcać do korzystania z kolei. Koszt realizacji działania zostanie 0,6 mln PLN1) uzupełniony na późniejszym etapie Efekt ekologiczny 728 Mg CO2e/rok projektu: Podmiot odpowiedzialny za Gmina Dopiewo realizację 1) dotyczy inwestycji na obszarze całego powiatu poznańskiego 26 Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych w ciągu dróg powiatowych, a także poprawa ich jakości 300 Mg CO2e/rok1) Powiat Poznański Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo 4.1.2. Publiczny transport zbiorowy Wzmocnienie systemu publicznego transportu zbiorowego, ma zachęcać mieszkańców do pozostawienia samochodu w domu i dojazdu do pracy, czy na uczelnię środkami transportu publicznego. Bardzo ważnym czynnikiem, który ma przyczynić się do zwiększenia liczby przewożonych pasażerów, jest jej ścisłe powiązanie z koleją. Równolegle ze zmianą rozkładu jazdy przeprowadzona będzie dalsza optymalizacja przebiegu linii, która ma się przyczynić do jak najbardziej efektywnego wykorzystania zakontraktowanych środków transportu. Narzędziami poprawy jakości będzie m.in. taktowany rozkład jazdy, ściśle skoordynowany z koleją i skrócenie czasu przejazdu do głównych generatorów ruchu. Z biegiem czasu planuje się powiększać zasięg sieci, jak i częstotliwość kursowania autobusów. Na obszarach o niskiej gęstości zaludnienia, w dalszym ciągu do obsługi linii dojazdowych do stacji i obiektów publicznych, wykorzystywane będą minibusy. Przy podpisywaniu nowych umów, Gmina będzie kłaść szczególny nacisk na wprowadzanie do eksploatacji pojazdów wyposażonych w silniki, spełniające najostrzejsze normy emisji spalin. Aby przyciągnąć nowych pasażerów do transportu publicznego, w procesie wyłaniania operatora, kładziony będzie także nacisk na stałe podnoszenie komfortu podróży poprzez eksploatację pojazdów wyposażonych w klimatyzację, systemy informacji pasażerskiej i wi-fi. Zwiększenie atrakcyjności transportu publicznego następować będzie także poprzez rozbudowę odpowiedniej infrastruktury przystankowej, pozwalającej w pełni wykorzystać walory taboru niskopodłogowego. Tytuł projektu Zgodność z celem strategicznym PGN Opis projektu Koszt projektu Efekt ekologiczny projektu: Świadczenie usług transportowych – zapewnienie mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej. • ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku. • zmniejszenie zużycia energii do 2020 roku1). Projekt przewiduje ustanawianie nowych linii transportu publicznego, koordynację rozkładu jazdy z pociągami PKM, prace nad integracją taryfy i informacji pasażerskiej, a także rozbudowę infrastruktury przystankowej. 9 mln PLN 97 Mg CO2e/rok Podmiot odpowiedzialny za Urząd Gminy Dopiewo realizację 1) tylko w przypadku zmiany struktury pojemnościowej taboru pozwalającej na optymalny dobór pojemności taboru do występujących potoków pasażerskich. Obok działań związanych z zakupem taboru i budową nowoczesnej infrastruktury, działania w zakresie wzrostu znaczenia transportu publicznego będą realizowane w partnerstwie z Powiatem Poznańskim w ramach projektu: „Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego”. Projekt ten przewiduje budowę systemu połączeń autobusowych „on demand”. Powiat poznański zamierza zbudować odpowiedni system teleinformatyczny obsługujący sieć połączeń komunikacyjnych typu „autobus na telefon”, działający szczególnie na obszarach o rozproszonej zabudowie. 27 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej 4.1.3. Transport indywidualny Wszystkie działania w zakresie modernizacji sieci drogowej mają na celu optymalną integrację sieci dróg gminnych z siecią dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych. Zakres modernizacji sieci dróg realizowany wspólnie z WZDW i ZDP w Poznaniu ma głównie na celu zwiększenie bezpieczeństwa oraz maksymalne upłynnienie ruchu na ciągach dróg głównych i głównych ruchu przyspieszonego. Ważnym elementem dotyczącym dróg gminnych jest objęcie siecią drogową nowych obszarów mieszkaniowych powstających na terenie gminy. Układ sieci drogowej będzie tak modernizowany, aby ułatwić dojazd do węzłów integracji oraz do węzłów drogowych przy drodze S 11, umożliwiające skrócenie pokonywanych dystansów w codziennych dojazdach do pracy lub na uczelnie. W ramach tworzenia ciągów alternatywnych, jednym z podstawowych projektów jest budowa dwupoziomowego skrzyżowania z linią kolejową E-20 w Dopiewcu. Modernizacja sieci drogowej ma także umożliwić poprawę warunków dojazdu samochodom ciężarowym, do stref aktywizacji gospodarczej. (patrz rozdział 4.1.7. Logistyka miejska). Równie ważnym celem modernizacji poszczególnych ciągów komunikacyjnych jest lepsze przystosowanie ich pod kątem potrzeb publicznego transportu zbiorowego poprzez wzmocnienie nawierzchni, budowę zatok autobusowych, czy nowych platform przystankowych pozwalających w pełni wykorzystać zalety taboru niskopodłogowego. Na odcinkach dróg o dużym natężeniu ruchu dążyć się będzie do odseparowania ruchu pieszego i rowerowego od ruchu samochodowego. Istotnym pakietem realizowanym w ramach modernizacji dróg będzie poprawa bezpieczeństwa poprzez budowę nowych skanalizowanych skrzyżowań i skrzyżowań z ruchem okrężnym oraz nowego oświetlenia ulicznego. Tytuł projektu Zgodność z celem strategicznym PGN Opis projektu Koszt projektu Efekt ekologiczny Podmiot odpowiedzialny za realizację Budowa i modernizacja dróg Budowa wiaduktu nad linią kolejową E-20 w Dopiewcu • ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku. • zmniejszenie zużycia energii do 2020 roku. Modernizacja i budowa nowych dróg gminnych określonych w tabeli nr 8 Budowa wiaduktu nad linią kolejową E20 Poznań-Berlin w Dopiewcu ma zapewnić Budowa wiaduktu w Dopiewcu ma przekierować część ruchu z okolic Dopiewa, a przede wszystkim z wielkiego osiedla mieszkaniowego budowanego w Dopiewcu w kierunku budowanego pod Konarzewem węzła drogi ekspresowej S5, co znacząco odciąży drogę powiatową 2401P Dopiewo-Poznań na odcinku Palędzie - Skórzewo. Rozbudowa drogi 2401P Palędzie (przejazd kolejowy) - węzeł Dąbrówka (S11) - Poznań (Skórzewo, do ul. Zakręt) o dł. 4,3 km Realizacja projektu ma na celu • Upłynnienie ruchu dojazdowego do węzła drogowego Dąbrówka przy S-11 • Poprawa dojazdu mieszkańców Dąbrówki i Palędzia do stacji kolejowej i parkingu P&R Palędzie, • poprawa funkcjonowania linii autobusowych komunikacji podmiejskiej • odseparowanie ruchu rowerowego od ruchu samochodowego; 21,757 mln PLN Koszt realizacji działania zostanie uzupełniony na późniejszym etapie 104,15 PLN1) 867 Mg CO2 (dotyczy całego pakietu projektów drogowych) Pośrednie 1 887 Mg CO21) Urząd Gminy Dopiewo PKP PLK S.A. 1) dotyczy inwestycji drogowych na obszarze całego powiatu poznańskiego 28 Budowa i modernizacja dróg powiatowych Powiat Poznański (ZDP Poznań) 2) wg tabeli nr 8 1. Dąbrowa ul. Batorowska 0,650 x x x 2. Dąbrowa ul. Akacjowa 0,430 x x x 3. Dąbrowa ul. Leśna 0,930 x x x 4. Dąbrówka ul. Komornicka 1,000 x x x 5. Dąbrówka 0,350 x x x 6. Dąbrówka ul. Lipowa i Majątkowa ul. Kolejowa 0,540 x x 7. Dopiewiec ul. Wierzbowa 0,400 x x 8. Dopiewo ul. Bukowska 0,800 9. Dopiewo ul. Sokołów 0,320 x x x 10. Dopiewo ul. Pogodna 0,280 x x x 11. Dopiewo ul. Północna 0,140 x x x 12. Dopiewo ul. Wodna 0,180 x x x 13. Konarzewo ul. Pogodna 0,190 x x x 14. Palędzie ul. Nowa 0,480 x x x 15. Palędzie ul. Leśna 0,500 x x x 16. Palędzie ul. Spokojna 0,500 x x x 17. Palędzie ul. Różana 0,250 x x x 18. Skórzewo 0,200 x x x 19. Skórzewo ul. Akacjowa i Jarzębinowa ul. Wiśniowa 1,000 x x x 20. Skórzewo ul. Jaworowa 0,530 x x x 0,700 x x x 0,360 x x x 0,300 L.p. Nazwa miejscowości Nazwa ulicy 21. Skórzewo 22. Skórzewo ul. Leszczynowa, Orzechowa, Cedrowa i Mieczykowa ul. Morwowa 23. Skórzewo ul. Ogrodowa Zakres przebudowy 24. Skórzewo ul. Rumiankowa 0,250 25. Skórzewo ul. Wąska 0,170 26. Skórzewo 27. Więckowice 28. Zakrzewo 29. Palędzie Dąbrówka ul. Zakręt ul. Świerkowa i ul. Jeziorna ul. Wspólna i Środkowa droga wzdłuż torów x odwodnienie powierzchniowe kanalizacja deszczowa chodnik miejsca postojowe Jezdnia pieszojezdnia Tabela nr 8. Wykaz dróg i ulic przeznaczonych do remontu w ramach gminnego projektu „Budowa i modernizacja dróg” przepust Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo x x x x x x x x x x 0,200 x x x 0,600 x x x 0,240 x x 0,940 x x x x 29 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej 4.1.4. Wzrost intermodalności Zgodnie z przyjętym Planem Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego dla Województwa Wielkopolskiego11, główną rolę w połączeniach pomiędzy głównymi ośrodkami miejskimi województwa przejmować będzie kolej. Taka polityka jest zgodna z krajowymi dokumentami strategicznymi. W Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK) jednym z głównych celów jest poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej. Dokument stwierdza, że począwszy od 2015 roku powinno sukcesywnie następować zwiększenie udziału i roli transportu szynowego w transporcie. W ruchu pasażerskim główny ciężar rozwojowy, obok rozwoju połączeń między największymi ośrodkami miejskimi, realizowanych z wykorzystaniem sieci kolei o najwyższych standardach, zostanie położony na rozbudowę linii dojazdowych do obszarów metropolitalnych, które będą zintegrowane z systemami lokalnego transportu publicznego. Poprawa dostępności do miejsc koncentracji usług publicznych przyznaje duże znaczenie inwestycjom kolejowym na liniach łączących największe miasta naszego kraju z ośrodkami subregionalnymi. Poprawa dostępności wewnątrz obszarów funkcjonalnych, głównie w oparciu o transport publiczny jest najważniejszym działaniem w obszarach metropolitalnych i w regionach. W jego ramach należy dążyć do integracji systemów transportu publicznego w skali miasta, jego obszaru funkcjonalnego i regionu w połączeniu z rozwojem szybkich systemów transportu publicznego takich, jak kolej aglomeracyjna. Odrębnym celem jest także stworzenie zintegrowanego multimodalnego systemu transportowego. Zintegrowanie transportu drogowego, kolejowego, powietrznego i żeglugi ma nastąpić poprzez uwzględnienie w strategiach średniookresowych wzajemnej komplementarności tych środków transportu. W zakresie inwestycji pierwszoplanowe znaczenie będzie miało stworzenie organizatorom transportu publicznego i operatorom dogodnych warunków do budowy i rozbudowy terminali przesiadkowych dla różnych form transportu (wykorzystujących nowoczesne rozwiązania technologiczne). W Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju (DSRK) – Polska 2030 „Trzecia fala nowoczesności”12 jednym z najistotniejszych zadań jest zwiększanie dostępności terytorialnej Polski poprzez utworzenie zrównoważonego, spójnego i przyjaznego użytkownikom systemu transportowego. Wszystkie te zadania opisano w celu 9. Stworzenie spójnych powiązań funkcjonalnych z dużymi ośrodkami miejskimi tak, aby poszczególne gminy mogły jak najlepiej wykorzystać własny potencjał gospodarczy i rozwojowy, skutecznie będzie przeciwdziałał wykluczeniu społecznemu i wyludnianiu się słabiej rozwiniętych obszarów. Tak jest również w przypadku miejskiego obszaru funkcjonalnego Poznania. 11 12 30 Załącznik Nr 1 do Uchwały Sejmiku Województwa Wielkopolskiego nr XI/307/15 z 26 października 2015 r. Uchwała Rady Ministrów Nr 16 z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie przyjęcia Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności – str.114 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo Według strategii, transport musi sprostać przede wszystkim wymaganiom związanym z oszczędnością czasu, oferując coraz krótszy czas przejazdu i elastyczność przemieszczania się oraz możliwość wykorzystania czasu spędzonego w podróży, a także dostosować się do oczekiwań różnych grup zawodowych i wiekowych ludności. W zakresie inwestycji, w ramach rozwoju systemu transportowego Krajowa Polityka Miejska przyjmuje jako priorytet, obok przebudowy podstawowego układu drogowego, który będzie eliminował tranzyt z centrum miasta i da uprzywilejowanie w ruchu środkom transportu zbiorowego, inwestycje wokół linii szynowego transportu publicznego. Warunkiem niezbędnym do pomyślnego włączenia różnych środków transportu w system komunikacyjny miast jest jego szeroka integracja w postaci: a) organizacji multimodalnych węzłów przesiadkowych, b) zapewnienia łatwego dostępu do przystanków, c) integracji taryfowej i rozkładowej, d) budowy systemów „parkuj i jedź”, głównie wokół istniejących linii kolejowych, których istniejące trasy przebiegają często tak, że dają nadzieję na przyciągnięcie znacznych potoków pasażerów. W ten trend włącza się także gmina Dopiewo przyjmując strategię rozwoju terenów około dworcowych jako głównych węzłów przesiadkowych. Pod kątem potrzeb gminy będą rozwijane parkingi „parkuj i jedź”. W Planie Gospodarki Niskoemisyjnej w zakresie wzrostu intermodalności przyjęto do realizacji dwa projekty, poprawiające dostęp do stacji kolejowych. Są one adresowane dla osób dojeżdżających do kolei zarówno własnym samochodem, jak i rowerem, czy środkami transportu publicznego. Zbliżenie i skonsolidowanie przystanków autobusowych w sąsiedztwie obiektów stacyjnych ma poprawić jakość przesiadek, minimalizując drogi dojścia i czas niezbędny do zmianę środka transportu. 31 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Tytuł projektu Zgodność z celem strategicznym PGN Opis projektu Koszt projektu Efekt ekologiczny projektu: Masterplan Aglomeracji Poznańskiej Poznańska Kolej Metropolitalna. Węzły (adaptacja dworców i terenów pod integracji (ZIT) - budowa systemu parkingi); udział w projekcie - poprawa funkcjonalnych punktów przesiadkowych bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy • ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku. • zmniejszenie zużycia energii do 2020 roku. Szczegółowy zakres działań będzie Szczegółowy zakres działań w tym projekcie obejmował budowę: będzie obejmował: 1) parkingu typu P&R w Dąbrówce wraz z 1) przebudowę dróg powiatowych, będących odwodnieniem o pojemności 125 miejsc drogami dojazdowymi do dworców postojowych dla samochodów kolejowych, osobowych, w tym 7 miejsc postojowych 2) budowę dróg rowerowych do dworca, dla osób niepełnosprawnych, 36 znajdujących się w ciągu dróg stanowisk postojowych dla rowerów oraz powiatowych 8 zadaszonych stanowisk postojowych dla 3) budowę systemów naprowadzania na motocykli. parkingi P&R oraz tablice systemów 2) budowę wjazdów na parking, chodników i informacji pasażerskiej, ciągów pieszo- rowerowych, 3) budowę zatoki autobusowej/miejsc krótkotrwałego postoju przy budynku dworca, 4) montaż biletomatu z funkcją obsługi kart PEKA, 5) montaż systemu monitoringu 6) montaż infokiosku, 7) instalację urządzeń umożliwiających identyfikację przedmiotowego parkingu jako parkingu w systemie P&R (tablice informacyjne zawierające logo systemu oraz informacje kierunkowe i naprowadzające), 327.060 PLN 130 mln PLN1) 116 Mg CO2e/rok 71 Mg CO2e/rok Podmiot odpowiedzialny za Urząd Gminy Dopiewo Powiat Poznański realizację ZDP Poznań 1) dotyczy inwestycji na drogach dojazdowych do węzłów przesiadkowych na obszarze całego powiatu poznańskiego 32 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo 4.1.5. Wdrażanie nowych wzorców zachowań komunikacyjnych Zmianę zachowań komunikacyjnych zamierza się osiągnąć także poprzez prowadzenie działań „miękkich”. Działania te realizowane będą w trzech płaszczyznach: 1. Zebranie informacji o funkcjonowaniu wszystkich operatorów i przewoźników z powiatu poznańskiego, na jednej stronie internetowej, połączone z uruchomieniem zintegrowanego planera podróży obejmującego cały miejski obszar funkcjonalny Poznania. 2. Wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie oddziaływania poszczególnych środków transportu na środowisko naturalne oraz na jakość życia w mieście; 3. Tworzenie narzędzi umożliwiających zwiększoną partycypację społeczną w zakresie wprowadzanych zmian w sieci publicznego transportu zbiorowego. Tytuł projektu Zgodność z celem strategicznym PGN Opis projektu Koszt projektu Efekt ekologiczny projektu: Podmiot odpowiedzialny za realizację Promocja transportu publicznego na terenie powiatu poznańskiego poprzez tworzenie zintegrowanej internetowej platformy informacji pasażerskiej • ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku. • zmniejszenie zużycia energii do 2020 roku. Aby ułatwić podróżowanie liniami transportu publicznego oraz zachęcić do podróży intermodalnych, niezbędna jest zintegrowana informacja pasażerska dostępna w jednym miejscu i obejmująca skoordynowane połączenia wielu przewoźników działających na terenie całego powiatu poznańskiego; Celem strony jest także bieżące informowanie mieszkańców powiatu poznańskiego o wszelkich zmianach w układzie komunikacyjnym, cenach biletów itp. 0,3 mln PLN pośredni Powiat Poznański 33 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej 4.1.6. Zarządzanie mobilnością Zarządzanie mobilnością jako proces, wymagać będzie opracowania szerokiego spektrum wskaźników diagnozujących stan systemu transportowego na terenie całego miejskiego obszaru funkcjonalnego Poznania. Zaproponowane wskaźniki muszą obrazować stan systemu transportowego i jego wpływ na wszelkie dziedziny funkcjonowania obszaru takie, jak gospodarka przestrzenna, bezpieczeństwo, energochłonność, środowisko, wykluczenie społeczne, rozwój gospodarczy, zdrowie, edukacja itp. Najważniejszym elementem jest wyznaczanie mierzalnych poziomów odniesienia opartych na realistycznej diagnozie aktualnej sytuacji. Postępy dokonywane w realizacji celu głównego i celów szczegółowych planu oraz zgodność z poziomami docelowymi należy oceniać regularnie w oparciu o wybrane wskaźniki. Planuje się podjęcie odpowiednich działań, w ramach całej aglomeracji, aby zapewnić dostęp do istotnych danych i statystyk związanych z mobilnością. Sprawozdanie z monitorowania powinno stanowić podstawę przeglądu procesu wdrażania przedmiotowego planu. Realizację niniejszego przedsięwzięcia ma umożliwić projekt pn. „Monitoring zachowań komunikacyjnych mieszkańców powiatu poznańskiego”. Jego efektem mają być raporty mówiące o wpływie działań podejmowanych w ramach różnorodnych projektów na zmianę preferencji w zakresie wyboru środka podróży. Projektem inwestycyjnym realizowanym w tej grupie tematycznej jest projekt „Świadczenie usług transportowych – zapewnienie mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej”, w ramach którego przewiduje się wdrożenie systemu zarządzania ruchem autobusów i systemu dynamicznej informacji pasażerskiej. Innym elementem zarządzania mobilnością jest wprowadzanie nowoczesnych narzędzi umożliwiających dopasowanie oferty przewozowej na terenie powiatu do dynamicznie zmieniających się potrzeb mieszkańców. Jednym z takich narzędzi mają być „autobusy na telefon”, kursujące głównie na obszarach o rozproszonej zabudowie. Ideą takich linii o wielowariantowym przebiegu jest opcjonalne uruchomienie ich kursowania w zależności od wcześniejszego zgłoszenia takiego zapotrzebowania przez pasażera. Wg zamierzeń projektu, Powiat Poznański planuje budowę odpowiedniego systemu informatycznego, pod który będą mogli podłączyć się wszyscy operatorzy transportu publicznego z powiatu poznańskiego. Tytuł projektu Zgodność z strategicznym PGN Opis projektu Monitoring zachowań komunikacyjnych mieszkańców powiatu poznańskiego celem Koszt projektu Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego • ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku. • zmniejszenie zużycia energii do 2020 roku. Budowa systemu informatycznego Budowa systemu informatycznego umożliwiającego wszystkim umożliwiającego uruchomienie usług interesariuszom śledzenie za pomocą transportu publicznego „on demand”. dedykowanej strony internetowej zmian w System taki jest niezbędny do zakresie monitorowania zachowań efektywnego świadczeń usług komunikacyjnych mieszkańców powiatu przewozowych na obszarach o poznańskiego. rozproszonej zabudowie. do oszacowania do oszacowania Efekt ekologiczny projektu: pośredni pośredni Podmiot odpowiedzialny za realizację Powiat Poznański Powiat Poznański 34 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo 4.1.7. Logistyka miejska Atutem gminy Dopiewo jest fakt rozmieszczenia dużych centrów logistycznych i zakładów przemysłowych na obrzeżach gminy w bezpośrednim sąsiedztwie autostrady A2, drogi ekspresowej S 11 oraz drogi wojewódzkiej 307. Tym samym ruch dużych samochodów ciężarowych został skupiony poza obszarami mieszkaniowymi i obszarami cennymi przyrodniczo. Taka lokalizacja terenów aktywizacji gospodarczej rodzi jedynie problemy z zapewnieniem odpowiedniej przepustowości dróg serwisowych od węzła do podsieci dróg zapewniających obsługę transportową tego terenu. Innym problemem związanym z logistyką miejską jest przede wszystkim organizacja oraz zaopatrzenie wielkopowierzchniowych placówek handlowych, zlokalizowanych w obszarach intensywnej zabudowy mieszkaniowej Skórzewa i Dąbrówki lub przy ulicach o wąskim przekroju jezdni oraz odbiór odpadów komunalnych tak, aby zachować płynność innym uczestnikom ruchu. Na najbardziej zatłoczonych odcinkach sieci drogowej, z dużym udziałem ruchu ciężarowego, budowane będą dodatkowe ciągi pieszo-rowerowe odseparowane od ruchu samochodowego. Dlatego wiele projektów przypisanych budowie dróg można przypisać także logistyce miejskiej. 4.1.8. Inteligentne systemy transportowe Na razie nie przewiduje się wprowadzania tego typu systemów na terenie gminy Dopiewo. Pojedynczymi elementami realizowanymi w ramach w/w projektów będą m.in. tablice o zajętości miejsca na parkingach „park end ride”, czy elektroniczne tablice informacji pasażerskiej w węzłach przesiadkowych; 35 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej 4.2. Proces wdrażania miejskiej elementów zrównoważonej Tabela nr 8. Harmonogram działań i określenie liczby interesariuszy. L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 36 Tytuł projektu Podmiot realizujący Data realizacji Gmina Dopiewo 2014-2018 Budowa i modernizacja dróg Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych, a także poprawa ich jakości Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy Świadczenie usług transportowych – zapewnienie mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej. Współpraca z PKP S.A. Środki finansowe Budżet Gminy Dopiewo + środki unijne Budowa wiaduktów nad linią kolejową ( Budowa dwupoziomowych skrzyżowań na przecięciu dróg powiatowych z liniami kolejowymi) Poznańska Kolej Metropolitalna. Węzły integracji (ZIT) - budowa systemu funkcjonalnych punktów przesiadkowych Monitoring zachowań komunikacyjnych mieszkańców powiatu poznańskiego Promocja transportu publicznego na terenie powiatu poznańskiego poprzez tworzenie zintegrowanej internetowej platformy informacyjnej Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego Wartość projektu 21 757 101 Koszt realizacji działania zostanie uzupełniony na późniejszym etapie Gmina Dopiewo 2015-2020 Budżet Gminy Dopiewo + środki unijne Gmina Dopiewo 2014-2016 Budżet Gminy Dopiewo + środki unijne 327 060 Gmina Dopiewo 2015-2016 Budżet Gminy Dopiewo + środki unijne 2 500 000 Gmina Dopiewo, PKP i inni beneficjenci 2015-2020 - Koszt realizacji działania zostanie uzupełniony na późniejszym etapie Budowa wiaduktu nad linią kolejową E20 w Dopiewcu Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych, a także poprawa ich jakości w pasie drogowym dróg powiatowych Budowa i modernizacja dróg powiatowych mobilności PKP 2016-2020 Budżet PKP Powiat Poznański, ZDP Poznań 2015-2020 Budżet Powiatu + środki zewnętrzne 600.000 Powiat Poznański, ZDP Poznań 2016-2021 Budżet Powiatu + środki zewnętrzne 104.150.0001) Powiat Poznański, ZDP Poznań 2015-2020 Budżet Powiatu + środki zewnętrzne 80.000.000 Powiat Poznański, ZDP Poznań 2015-2022 Budżet Powiatu + środki zewnętrzne 130.000.0001) Powiat Poznański 2017-2022 Budżet Powiatu + środki zewnętrzne Koszt realizacji działania zostanie uzupełniony na późniejszym etapie Powiat Poznański 2016-2020 Budżet Powiatu 300.000 Budżet Powiatu Koszt realizacji działania zostanie uzupełniony na późniejszym etapie Powiat Poznański 2016-2020 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo 4.3. Zgodność działań związanych z mobilnością miejską zawartych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej z działaniami zawartymi w strategii kraju, województwa, aglomeracji i gminy Tabela nr 9. Zgodność działań określonych w suplemencie ze Strategią Rozwoju Województwa Wielkopolskiego WIELKOPOLSKA 202013 1. Cel strategiczny 1. Poprawa 1. dostępności i spójności komunikacyjnej regionu Cel operacyjny 1.1. Zwiększenie spójności sieci drogowej Działania • Modernizacja podstawowej sieci drogowej, budowa nowych odcinków tworzących i organizujących system oraz scalających i wiążących go z systemami zewnętrznymi. • Wzmocnienie lokalnej sieci dróg • Budowa spójnego systemu dróg rowerowych i infrastruktury im towarzyszącej. 2. 1.2. Wzrost różnorodności oraz upowszechnianie efektywnych form transportu • Wsparcie rozwoju transportu multimodalnego. • Rozwój systemów zarządzania transportem publicznym. 1.5. Rozwój transportu zbiorowego • Preferencje dla transportu szynowego. • Modernizacja regionalnej sieci kolejowej oraz wzmocnienie jej integracji z pozostałymi środkami komunikacji zbiorowej. • Promocja transportu zbiorowego w miastach przez tworzenie ułatwień dla transportu zbiorowego (wydzielanie odrębnych pasów ruchu, budowa parkingów „park and ride”, „park and bike” itp.). • Rozwój i promocja kolei metropolitalnej - zwiększenie częstotliwości i skrócenie czasu przejazdów, rozbudowa sieci przystanków i punktów przesiadkowych. • Promocja ekologicznych form transportu zbiorowego. 13 Tytuł projektu • Budowa i modernizacja dróg • Budowa i modernizacja dróg powiatowych • Budowa wiaduktu nad linią kolejową E-20 w Dopiewcu • Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych w gminie Dopiewo • Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych, a także poprawa ich jakości w pasie drogowym dróg powiatowych • Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy • Poznańska Kolej Metropolitalna. \Węzły integracji (ZIT) - budowa systemu funkcjonalnych punktów przesiadkowych Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego • Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy • Poznańska Kolej Metropolitalna. Węzły integracji (ZIT) - budowa systemu funkcjonalnych punktów przesiadkowych Promocja transportu publicznego na terenie powiatu poznańskiego poprzez tworzenie zintegrowanej internetowej platformy informacyjnej WIELKOPOLSKA 2020 - Zaktualizowana Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku - Załącznik do Uchwały NR XXIX/559/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 roku 37 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej 4. 5. Cel strategiczny Zwiększanie konkurencyjności metropolii poznańskiej i innych ośrodków wzrostu w województwie Zwiększenie spójności województwa Cel operacyjny 4.1. Rozwój metropolii poznańskiej 5.2. Rozwój obszarów wiejskich Działania • Zwiększenie powiązań komunikacyjnych stolicy regionu z otoczeniem, wraz z modernizacją poznańskiego węzła komunikacyjnego, w tym poprawa stanu komunikacji zbiorowej. • Zapewnienie efektywnej infrastruktury transportowej i poprawa transportu zbiorowego. Tytuł projektu • Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy • Poznańska Kolej Metropolitalna. Węzły integracji (ZIT) - budowa systemu funkcjonalnych punktów przesiadkowych Tabela nr 10. Zgodność działań określonych w suplemencie z Długookresową Strategią Rozwoju Kraju „Trzecia fala nowoczesności”14 1. Cel 8. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych Kierunki interwencji 8.2. Stworzenie warunków sprzyjających tworzeniu pozarolniczych miejsc pracy na wsi i zwiększaniu mobilności zawodowej na linii obszary wiejskie - miasta 1. 2. 9. Zwiększenie dostępności terytorialnej Polski poprzez utworzenie zrównoważoneg o, spójnego i przyjaznego użytkownikom systemu transportowego 14 38 9.4. Udrożnienie obszarów miejskich i metropolitarnych Działania Tytuł projektu PGN • Rozwijanie systemów transportowych gwarantujących dostępność obszarów wiejskich m.in. poprzez rozbudowę i modernizację lokalnej infrastruktury drogowej i kolejowej oraz usprawnienie połączeń komunikacyjnych z najbliższymi ośrodkami miejskimi • Usprawnień połączeń komunikacyjnych pomiędzy obszarami wiejskimi, szczególnie tymi o funkcjach typowo rolniczych, z najbliższymi ośrodkami miejskimi. • Podjęcie działań na rzecz upłynnienia ruchu transportu miejskiego, zapewnienie dogodnych przesiadek, lepsza koordynacja środków transportu zbiorowego, integracja systemów taryfowych, podniesienie jakości oferty transportu publicznego. • Budowa i modernizacja dróg na terenie gminy Dopiewo • Budowa i modernizacja dróg powiatowych • Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy • Poznańska Kolej Metropolitalna. \Węzły integracji (ZIT) - budowa systemu funkcjonalnych punktów przesiadkowych • Świadczenie usług transportowych – zapewnienie mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej. • Świadczenie usług transportowych – zapewnienie mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej. • Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy • Poznańska Kolej Metropolitalna. \Węzły integracji (ZIT) - budowa systemu funkcjonalnych punktów przesiadkowych • Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego Uchwała Rady Ministrów Nr 16 z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie przyjęcia Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030. „Trzecia Fala Nowoczesności” Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo Tabela nr 11. Zgodność działań określonych w suplemencie ze Strategią Rozwoju Transportu do 2020 roku15 Cel strategiczny 1. Stworzenie zintegrowanego systemu transportowego Cel szczegółowy stworzenie nowoczesnej, spójnej sieci infrastruktury transportowej, poprawa sposobu organizacji i zarządzania systemem transportowym, bezpieczeństwo i niezawodność ograniczanie negatywnego wpływu transportu na środowisko, 15 Kierunki interwencji • rozwijanie – przy współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego – dróg lokalnych i ich połączeń z siecią dróg krajowych i wojewódzkich; • rozwój infrastruktury bezpieczeństwa ruchu drogowego; • modernizacja infrastruktury dworców i przystanków kolejowych; • w obszarach funkcjonalnych miast – rewitalizacja i rozbudowa linii kolejowych; • podejmowanie działań zmierzających do lepszej integracji transportu szynowego i kołowego. • zorganizowanie sprawnego, zgodnego z oczekiwaniami mieszkańców przemieszczania osób wewnątrz gminy i ułatwienie przemieszczania do i z obszarów zewnętrznych; • zapewnienie równowagi pomiędzy zdolnością transportu do służenia rozwojowi ekonomicznemu, a poszanowaniem środowiska naturalnego i poprawą jakości życia w przyszłości. Model organizacji i zarządzania tym systemem będzie opierał się na: ścisłej współpracy organów administracji rządowej i samorządowej, zarządców infrastruktury oraz przewoźników w zapewnieniu efektywnych i bezpiecznych przewozów transportowych, oddziaływaniu na popyt na usługi transportowe oraz wdrażaniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych Kierunki interwencji będą koncentrować się na m.in. bezpiecznych pojazdach,. Rozwój transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.) oparty będzie na: • wspieraniu rozwiązań organizacji transportu najmniej zanieczyszczających środowisko; • odpowiednim zarządzaniu popytem na ruch transportowy; • wdrażaniu innowacyjnych systemów zarządzania ruchem transportowym w poszczególnych gałęziach przyczyniających się do zmniejszenia presji środowiskowych generowanych przez transport; • unowocześnianiu taboru wszystkich gałęzi transportu (pojazdów oraz innych niezbędnych urządzeń i wyposażenia) w celu doprowadzenia go do stanu odpowiadającego unijnym oraz krajowym standardom i wymogom ochrony środowiska. Projekty PGN • Budowa i modernizacja dróg na terenie gminy Dopiewo • Budowa i modernizacja dróg powiatowych Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego Świadczenie usług transportowych – zapewnienie mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej. • Świadczenie usług transportowych – zapewnienie mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej. • Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego • Świadczenie usług transportowych – zapewnienie mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej. Uchwała Rady Ministrów Nr 6 z dnia 22 stycznia 2013 r. w sprawie Strategii Rozwoju Transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.) 39 Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Tabela nr 12. Zgodność działań określonych w suplemencie ze Strategią Rozwoju Aglomeracji Poznańskiej Metropolia Poznań 202016 Oś 2.Infrastruktura i organizacja transportu Program Działania 2.1 Metropolitalny wielofunkcyjny węzeł transportowy 2.2 Kolej metropolitalna 2.1.3. Rozwój sieci dróg kolejowych i kołowych w powiązaniach krajowych i regionalnych dla wzmocnienia funkcji intermodalnych i dostępności do metropolitalnego węzła transportowego. 2.2.3. Integracja kolei metropolitalnej z lokalnymi systemami transportu zbiorowego. 2.2.4. Modernizacja i budowa nowych stacji, przystanków i węzłów przesiadkowych wraz tworzeniem nowoczesnych systemów parkingowych i postojowych (Kiss&Ride, Bike&Ride, Park&Ride). 2.3 Zintegrowany transport publiczny 2.3.2. Dostosowanie sieci połączeń transportu zbiorowego do potrzeb przewozowych mieszkańców. Integracja ofert przewozowych poszczególnych operatorów transportu publicznego w celu osiągnięcia rozwiniętej i przejrzystej siatki połączeń, objęcie transportem autobusowym lub mikrobusowym nowych, urbanizujących się terenów w ramach metropolii, synchronizacja rozkładów jazdy 2.4.2. Stworzenie systemu „Bike&Ride”. 2.4 Infrastruktura i ruch rowerowy 2.4.4. Budowa spójnego systemu dróg rowerowych i infrastruktury towarzyszącej. 16 40 Projekty PGN • Budowa i modernizacja dróg na terenie gminy Dopiewo • Budowa i modernizacja dróg powiatowych • Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy • Poznańska Kolej Metropolitalna. \Węzły integracji (ZIT) - budowa systemu funkcjonalnych punktów przesiadkowych • Świadczenie usług transportowych – zapewnienie mieszkańcom dostępu do komunikacji zbiorowej. • Wspomaganie gmin w zakresie wprowadzania nowych form zarządzania transportem publicznym na terenie powiatu poznańskiego • Masterplan Aglomeracji Poznańskiej (adaptacja dworców i terenów pod parkingi); udział w projekcie - poprawa bezpieczeństwa komunikacyjnego na terenie gminy • Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych w gminie Dopiewo • Rozwój systemu ścieżek rowerowych oraz spacerowych, a także poprawa ich jakości w pasie drogowym dróg powiatowych CBM Poznań - STRATEGIA ROZWOJU AGLOMERACJI POZNAŃSKIEJ – Metropolia Poznań 2020 Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Dopiewo 5. Działania wynikające z programu ochrony powietrza dla strefy wielkopolskiej Na podstawie wyników oceny poziomów substancji w powietrzu oraz wyników klasyfikacji stref województwa wielkopolskiego określonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, opracowano "Program ochrony powietrza dla strefy wielkopolskiej" (uchwała XXXIX/769/13 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 23 grudnia 2013 r.), z którego wynika konieczność redukcji emisji zanieczyszczeń pyłu zawieszonego PM10 i B(a)P. Termin realizacji Programu ustalono na rok 2022 r. Na występowanie przekroczeń poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego na terenie strefy wielkopolskiej duży wpływ ma "niska emisja". Program ochrony powietrza jest dokumentem określającym działania, których realizacja ma doprowadzić do osiągnięcia wartości dopuszczalnych i docelowych substancji w powietrzu. W celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń w sektorze transportu należy przeprowadzić następujące działania: • w zakresie emisji liniowej (komunikacyjnej) poprawa stanu technicznego dróg istniejących w strefie wielkopolskiej poprzez ich utwardzenie lub utwardzenie poboczy w celu redukcji wtórnego unosu pyłu z drogi; • rozwój komunikacji publicznej oraz wdrożenie energooszczędnych i niskoemisyjnych rozwiązań w transporcie publicznym; • rozwój systemów ścieżek rowerowych lub komunikacji rowerowej; • działania promocyjne i edukacyjne (ulotki, imprezy, akcje szkolne, audycje); Plan działań krótkoterminowych określa zadania, w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia przekroczeń poziomów dopuszczalnych i alarmowych pyłu zawieszonego PM10. Do listy działań krótkoterminowych zalicza się: • • • • przeniesienie uciążliwego natężenia ruchu samochodowego na odcinki alternatywne, wyznaczone przez zarządzających drogami na danym obszarze wraz z montażem tablic informacyjnych o objazdach; możliwość darmowego korzystania z komunikacji zbiorowej, szczególnie na terenie miejskich obszarów funkcjonalnych; zwiększenie intensywności czyszczenia ulic na mokro; bezwzględny zakaz wjazdu samochodów ciężarowych o ładowności powyżej 3,5 tony na wyznaczone strefy obszarów zurbanizowanych. 41