Nr 1 - Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej

Transkrypt

Nr 1 - Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej
Informacje Biblioteki Głównej
Politechniki Warszawskiej
Nr 1
Rada Biblioteczna
25 stycznia 2007 r. odbyło się spotkanie Rady
Bibliotecznej, którego gościem był Prorektor ds. Nauki
prof. dr hab. Tadeusz Kulik.
Tematy wiodące spotkania:
podjęcie Uchwały w sprawie stosowania
systemu ALEPH w bibliotekach uczelnianych,
zaopiniowanie wniosku o likwidację Biblioteki
Instytutu Systemów Elektronicznych na Wydziale
Elektroniki i Technik Informacyjnych.
Przyjęto tekst Uchwały na temat jednolitego
systemu biblioteczno-informacyjnego ALEPH na
Uczelni. Wniosek o likwidację Biblioteki został przesłany
do uzupełnienia władzom wydziału.
Zdecydowane poparcie członków Rady uzyskały
wnioski o nagrody rektorskie dla 2 zespołów
pracowniczych za:
zapewnienie dostępu i promowanie korzystania z
książek elektronicznych oferowanych przez BG PW
zaprojektowanie i wdrożenie programu ochrony
Narodowego Zasobu Bibliotecznego
Pozytywnie zaopiniowano także wnioski o zmianę
stanowiska pracy i awans oraz wnioski o odznaczenia
państwowe:
Marzena
Grabiszewska-Gryka
(zmiana
stanowiska pracy) i Joanna Kamińska - awans na
stanowisko starszego bibliotekarza oraz Barbara
Stolarczyk – ponowne zatrudnienie na stanowisku
kustosza
Iwona Socik – Srebrny Krzyż Zasługi oraz
Agata Komsta, Maria Miller, Janina Sasin-Tamul i Ewa
Szeworska - Brązowy Krzyż Zasługi
W końcowej części spotkania dyrektor BG PW
Jolanta Stępniak przedstawiła sprawy bieżące. Zgodnie z
obowiązującą procedurą został przyjęty protokół z
poprzednich obrad Rady Bibliotecznej z dn. 8.11.2006 r.
(G.K.)
ALEPH 16
Od połowy kwietnia rozpoczęły się testy nowej, 16 wersji
systemu ALEPH. Powoli wszystkie oddziały sprawdzają
jak dokonana została wstępna konwersja danych z
obecnie pracującego systemu oraz uczą się pracy w nowej
marzec 2007
wersji klienta GUI. Wybrane osoby z poszczególnych
działów testują funkcje ALEPH’a typowe dla działań,
jakie wykonują na co dzień w „starej” wersji. Wszelkie
uwagi i spostrzeżenia o nieprawidłowym działaniu
zapisywane są przez testujących w specjalnych plikach,
dostępnych dla wszystkich zaangażowanych w te prace
osób. Problemy omawiane są na cotygodniowych
zebraniach.
Pierwsze obserwacje pokazują, że chociaż trzeba
będzie przyzwyczaić się do zupełnie odmienionego
interfejsu, większość pracowników dość szybko znajduje
potrzebne informacje.
Zmieniony jest też interfejs katalogu na WWW, ale
o tym będziemy szczegółowiej mówić przy okazji
przygotowywania instrukcji dla czytelników. Wydaje się
jednak, że jest bardziej intuicyjny niż obecny i nie
powinien sprawić szczególnych trudności w posługiwaniu
się nim.
(grkiw)
Spotkanie bibliotekarzy
16 lutego 2007 r. odbyło się spotkanie środowiskowe
przedstawicieli bibliotekarzy z warszawskich szkół
wyższych w związku z wejściem w życie Ustawy z dnia
27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym – Dz.U.
2005 nr 164 poz. 1365 oraz Rozporządzeniem Ministra
Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22 grudnia 2006 r.
w sprawie warunków wynagradzania za pracę i
przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla
pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej - Dz.U.
2006 nr 251 poz. 1852
Celem spotkania było przede wszystkim przekazanie
informacji w związku z odebraniem osobom
uprawnionym prawa do dłuższego wymiaru urlopu.
Spotkanie rozpoczęła dyrektor Jolanta Stępniak
informując o decyzji JM Rektora, który odmówił prośbie
Dyrekcji o zachowanie pracownikom dłuższego wymiaru
urlopu powołując się na obowiązujące go przepisy.
Informacje w sprawie odwołania do Rzecznika Praw
Obywatelskich przekazał Roman Tabisz (BUW). Ewa
Kobierska-Maciuszko poinformowała nas, że ZG SBP
wystosuje pismo do RPO, w którym przedstawi swoje
stanowisko w sprawie urlopów.
Sławomir Połotnicki przekazał informacje dotyczące
dokształcania uzupełniającego starszych bibliotekarzy i
kustoszy. W Rozporządzeniu w § 27 ust 3 pojawił się
2
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
zapis wymagający od osób zatrudnionych na
stanowiskach kustosza bibliotecznego i starszego
bibliotekarza ukończenia podyplomowych studiów z
zakresu bibliotekoznawstwa lub informacji naukowej.
Osoby, które nie spełnią tego warunku po upływie 5 lat
zostaną pozbawione stanowisk. Zapis ten jest kolejnym
przykładem
naruszenia
przez
ustawodawcę
konstytucyjnej zasady państwa prawa oraz zasady nie
działania prawa wstecz. Zdaniem mówcy środowisko
powinno dążyć do tego, aby Minister Szkolnictwa
Wyższego zlikwidował krzywdzący zapis przy najbliższej
nowelizacji Rozporządzenia.
Druga część spotkania została poświęcona pracom
nad tworzeniem petycji do Rzecznika Praw
Obywatelskich w sprawie projektu dotyczącego
uwzględnienia zmian w nowelizacji Ustawy „Prawo o
szkolnictwie wyższym”.
Ustalenia:
1) Roman Tabisz zamieści informacje na stronie
dyskusyjnej EBIB dotyczące działań mających na celu
odzyskanie przywilejów danych bibliotekarzom szkół
wyższych z dniem wejścia w życie Ustawy z 1990 roku i
o zawiązaniu się Grupy Inicjatywnej reprezentującej
środowisko bibliotekarzy oraz prześle do BG PW pismo
w sprawie urlopów, które bibliotekarze z BUW przekazali
Rektorowi UW.
2) Zostanie napisane pismo w sprawie projektu
Prawa o szkolnictwie wyższym do Zarządu Głównego
SBP, do RPO, KRASP, Krajowej Rady Nauki, KSN.
3) Bibliotekarze wraz ze Związkami Zawodowymi
umówią się na spotkanie z Rektorem PW i przedstawią
swoją prośbę.
4) Odbędzie się spotkanie z posłanką Julią Piterą, na
którym przedstawiona będzie sytuacja bibliotekarzy
pracujących w uczelniach wyższych.
(V.F.)
Biblioteka Wydziału Chemicznego
27 lutego 2007 r. odbyło się uroczyste otwarcie
wyremontowanych pomieszczeń Biblioteki Wydziału
Chemicznego, w którym udział wzięli: Dziekan i
Prodziekani Wydziału Chemicznego, Członkowie Rady
Wydziału, Dyrekcja Biblioteki Głównej oraz pracownicy
biblioteki. Zebranych powitali Dyrektor Biblioteki
Głównej Jolanta Stępniak i Dziekan Wydziału
Chemicznego prof. Władysław Wieczorek.
Z okazji otwarcia zostały zorganizowane dwie
wystawy:
publikacje (książki) pracowników Wydziału
Chemicznego znajdujące się w zbiorach Biblioteki
wydane w latach 1910-2007
nowe obcojęzyczne książki naukowe z chemii i
dziedzin pokrewnych prezentowane przez firmę ABE.
Informacje Biblioteki Głównej
Obie wystawy cieszyły się dużym zainteresowaniem
wśród uczestników biorących udział w uroczystym
otwarciu Biblioteki. Z eksponowanych na wystawie
książek zagranicznych wybrano 85 woluminów, których
wartość przekracza kwotę 48 tys. zł.
Remont pomieszczeń bibliotecznych mieszczących
się na Ip. Gmachu Chemii trwał 5 miesięcy. Objął
Czytelnię Naukową oraz pomieszczenia biurowomagazynowe, w których oprócz odnowienia ścian i
sufitów zostały wymienione okna, podłogi oraz
oświetlenie. W Czytelni Naukowej pozostały zabytkowe
meble, które poddano gruntownej renowacji i
konserwacji.
Natomiast
pomieszczenia
biurowomagazynowe zostały wyposażone w nowe regały, biurka i
szafy.
Od 1 marca 2007 r. Biblioteka udostępnia zbiory w
pełnym zakresie.
(J.K.-M.)
Filia w Płocku
W czasie przerwy semestralnej utworzono w Cichej
Czytelni cztery stanowiska komputerowe z pełnym
oprogramowaniem i stałym połączeniem do Internetu.
Studenci mogą tu pisać prace, czytać swoją pocztę
elektroniczną i wyszukiwać potrzebne informacje,
natomiast w Czytelni Głównej ustawiono 2 terminale
służące do wyszukiwania informacji bibliograficznych w
systemie ALEPH.
(A.O.)
SZKOLENIA
Szkolenia dla bibliotekarzy PW
W dniach 15-16 oraz 19-20 lutego 2007 r. pracownicy
Ośrodka Informacji Naukowej przeprowadzili szkolenia
dla bibliotekarzy w zakresie elektronicznych źródeł
informacji naukowej. W dwudniowym szkoleniu wzięły
udział 42 osoby.
PROGRAM SZKOLENIA:
Część I
Informacje o nowościach i zmianach (e-bazy,
narzędzia wyszukiwania, testowanie nowych baz)
Jak szybko i efektywnie wyszukiwać informacje,
z jakich źródeł korzystać i w jakiej kolejności.
Lokalizacja źródeł w zasobach polskich i zagranicznych
bibliotek
Bazy bibliograficzno-abstraktowe – zasady
wyszukiwania, możliwości ustawiania profilu i alertu,
linkowanie do pełnych tekstów (Chemical Abstracts, SCIEx, Compendex, bazy CSA, Scopus).
Część II
3
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
Czasopisma elektroniczne. Omówienie oferty.
Lista A/Z czasopism elektronicznych PW. Katalog
centralny PW – linki do e-czasopism. E-czasopisma a
wypożyczenia międzybiblioteczne (baza InterScience
Wiley’a);
Katalogi centralne i wyszukiwarki internetowe
(NUKAT, OCLC, Katalogi centralne BN, Scirus, Google
Scholar);
Książki elektroniczne. Omówienie oferty. Lista
A/Z książek elektronicznych PW. Udostępnianie książek
elektronicznych a prawo autorskie i licencje.
Prezentacja
bazy Knovel – narzędzia
interaktywne i platformy MyiLibray (Marta Maciejewska
– firma Akme Archive);
Informacja normalizacyjna.
Szkolenia prowadziły: Anna Tonakiewicz oraz Iwona
Socik przy współudziale Ireny Fronczak i Ireny
Żukowskiej.
(A.T.)
ZEBRANIA KIEROWNIKÓW
8 stycznia 2007 r. odbyło się zebranie poświęcone
omówieniu spraw związanych z redagowaniem
Biuletynu, planami wprowadzenia pracy w niedzielę,
Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie warunków
wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń
związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w
uczelni publicznej.
Przedstawione zostały propozycje nagród zespołowych:
dla zespołu związanego z gromadzeniem,
promocją i udostępnianiem książek elektronicznych
dla zespołu zajmującego się Narodowym
Zasobem Bibliotecznym – prace związane z
rozmieszczeniem zbiorów w odrębnym magazynie, z
uwzględnieniem ciągów czasopism, oraz przygotowaniem
projektu ochrony całego zbioru
Tematem wiodącym zebrania z 23 stycznia 2007 r. było
omówienie spraw, które zostały przedstawione na
posiedzeniu Rady Bibliotecznej tj. wnioski o nagrody
rektorskie, wnioski o odznaczenia państwowe, wnioski o
awans, system Aleph w jednostkach systemu
biblioteczno-informacyjnego PW, likwidacja Biblioteki
Instytutu Systemów Elektronicznych na Wydziale
Elektroniki i Technik Informacyjnych
Kolejnymi omawianymi zagadnieniami były:
książki elektroniczne w BG
praca Oddziału Udostępniania w czasie sesji
ochrona komputerów przed wirusami i spamem
powołanie zespołu, który będzie odpowiadał za
system informacji bibliotecznej
aktualizacja strony domowej Biblioteki.
Informacje Biblioteki Głównej
Kolejne zebranie, które miało miejsce 19 lutego 2007 r.
dotyczyło wprowadzenia nowej wersji Aleph’a,
rozliczenia czasu pracy, rozliczeń finansowych,
możliwości uiszczania opłat, dokumentacji finansowej,
systemu zarządzania jakością, remontu Biblioteki
Wydziału Chemicznego, ewentualnych podwyżek,
planowania urlopów, konfliktów w oddziałach, wyjazdów
i konferencji.
(A.C.)
SPOTKANIA BIBLIOTEK
WYDZIAŁOWYCH
24 stycznia 2007 r. na spotkaniu bibliotekarzy systemu
biblioteczno-informacyjnego PW poruszone zostały
następujące zagadnienia:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i
Sportu z dnia 20 maja 2005 r. w sprawie kwalifikacji
zawodowych, jakie powinna posiadać osoba zatrudniona
w uczelni na stanowisku kustosza bibliotecznego,
starszego bibliotekarza i starszego dokumentalisty,
problem zatwierdzania listy zakupów książek w
bibliotekach SBI – dziekan ma prawo wglądu w taką listę,
ale nie ma wymagań formalnych, by uzyskiwać na liście
podpis osoby odpowiedzialnej na wydziale za
zamówienia publiczne,
system zarządzania jakością – BG jest pierwszą
jednostką na uczelni uczestniczącą w tym zadaniu,
postulaty
studentów
dotyczących
funkcjonowania bibliotek uczelnianych:
a) dłuższy czas otwarcia czytelń oraz praca w
niedzielę - BG wprowadziła wydłużony czas pracy już w
sesji zimowej
b) więcej zakupów książek elektronicznych - akcja
zakupów rozpoczęła się już w grudniu 2006 r.
c) wdrożenie systemu Aleph we wszystkich
bibliotekach PW
likwidacja biblioteki Instytutu Systemów
Elektronicznych na Wydziale EiTI,
zaproszenie do skorzystania z możliwości
dostępu do całej bazy MyiLibrary w celu zaproponowania
zakupu do zbiorów BG wybranych książek
elektronicznych,
lista A-Z książek elektronicznych, do których
BG ma dostęp – książki kupione na własność i
licencjonowane,
szkolenia dla bibliotekarzy SBI nt. książek i
czasopism elektronicznych oraz baz danych, które będą
prowadzone przez pracowników OIN,
propozycja przeprowadzenia na poszczególnych
wydziałach szkoleń dla dyplomantów i doktorantów,
prezentacja nowej bazy prac dyplomowych i
magisterskich,
4
Informacje Biblioteki Głównej
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
zabezpieczenia cennych książek i dokumentów
zaliczonych do kategorii NZB znajdujących się w
zbiorach bibliotek SBI – cenne wydawnictwa można
przekazywać do depozytu w BG gdzie są właściwe
warunki przechowywania lub przekazać do zeskanowania
i umieszczenia w Bibliotece Cyfrowej PW( jeśli minęło
70 lat od ich wydania).
21 lutego 2007 r. odbyło się kolejne spotkanie
bibliotekarzy SBI. Dotyczyło następujących problemów:
urlopy dla starszych bibliotekarzy i kustoszy w
świetle Ustawy o Szkolnictwie Wyższym,
centralny zakup licencji oprogramowania Aleph
dla bibliotek SBI – w tej sprawie dyr. J. Stępniak
wystosowała pismo do Rektora PW,
planowany update sytemu Aleph do wersji 16 –
przeprowadzone zostaną testy, w których będą
uczestniczyć wszystkie biblioteki pracujące we wspólnym
systemie,
brak zgody władz Uczelni oraz dyrektora
Oficyny Wydawniczej PW na umieszczanie w BCPW
doktoratów i zawartości Zeszytów Naukowych PW,
propozycja umieszczania w BCPW dorobku
naukowego pracowników PW – artykułów, opracowań,
rozpraw naukowych, które zamieszczane są w
czasopismach punktowanych (posiadających Impact
Factor), znajdujących się na tzw. liście filadelfijskiej,
propozycja Dyrektora BG PW odnośnie
zapoznania się z pracą poszczególnych bibliotek SBI w
trakcie uzgodnionych spotkań.
(elamr)
Legitymacje studenckie na WEiTI
O
d początku semestru wprowadzone zostały również
w Bibliotece Wydziału Elektroniki i Technik
Informacyjnych
Elektroniczne
legitymacje
studenckie.
W związku z tym, że dane nowo zapisanych
czytelników przekazywane są jako eksport danych z
ALEPHa musiał ulec zmianie program do eksportu tych
danych. Po uzgodnieniu jakie nowe elementy powinny się
w przekazywanych danych znaleźć program został
zmieniony i obecnie przekazywane są one w nowej
postaci.
(grkiw)
Ucz się u nas
Biblioteka Główna od 3 lat realizuje program pod
hasłem Ucz się u nas. Celem programu jest zwiększenie
dostępu do dokumentów gromadzonych w BG PW oraz
promowanie biblioteki jako miejsca przyjaznego do pracy
własnej.
W ramach programu w trakcie sesji egzaminacyjnej
oraz 3 tygodnie przed ich rozpoczęciem Biblioteka
Główna w soboty świadczy wszystkie swoje usługi w
wydłużonych godzinach otwarcia, tj. do godz. 1900. W
bieżącym roku akademickim oferta biblioteki w ramach
realizowanego programu została poszerzona. W sesji
zimowej 2006/07 realizując dezyderaty zgłaszane przez
środowisko studenckie Biblioteka Główna w terminie
15.01 – 13.02.2007 wydłużyła godziny otwarcia
Biblioteki DS. Akademik, czytelń w BG oraz Antresoli w
ciągu tygodnia do godz.2100. Ogółem w trakcie zimowej
sesji egzaminacyjnej biblioteka była czynna dłużej 14
godzin tygodniowo. Wydłużone godziny otwarcia
przełożyły się następująco na statystykę odwiedzin :
Czytelnia
Czytelnia
Antresola
Odwiedziny Ogólna
Czasopism
2006
2007 2006 2007 2006 2007
styczeń
12 764
14 360 9 226
8 016
3 391
4 339
luty
6 764
6 969 4 806 4 157 2 164 2 037
Podczas ostatnich obrad Rady Bibliotecznej,
przedstawiciel środowiska studenckiego - Karol Wąsik
podziękował za zorganizowaną akcję, podkreślając, że
wpisuje się ona potrzeby studentów w czasie sesji.
Działania Biblioteki Głównej podejmowane w
ramach programu Ucz się u nas wspomagają proces
dydaktyczny oraz kształtują wizerunek Politechniki
Warszawskiej jako uczelni przyjaznej studentom i
studiowaniu.
(apor)
POLBIT – spotkania bibliotek
uczelni technicznych
11-12 stycznia 2007 r. odbyło się w Lublinie zebranie
przedstawicieli 17 bibliotek technicznych z terenu całego
kraju. Tematem przewodnim spotkania był status prawny
polskich
norm.
Zaprezentowano
doświadczenia
uczestniczących bibliotek odnośnie zasad udostępniania
norm. Dyskutowano na temat możliwości zmiany
restrykcyjnej
polityki
Polskiego
Komitetu
Normalizacyjnego w stosunku do jednostek non-profit,
jakimi są biblioteki. Burzliwe dyskusje zakończyła
wspólna
inicjatywa
wystąpienia
do
władz
ustawodawczych i przedstawicieli świata nauki w celu
weryfikacji dwóch sprzecznych ustaw (Ustawa o Prawie
Autorskim, Ustawa Normalizacyjna). Zaproponowano, by
p.Hanna Celoch zastępca dyrektora Biblioteki Głównej
Politechniki Lubelskiej, przygotowała stosowne pismo w
imieniu przedstawicieli bibliotek.
Podczas spotkania omawiano również sprawy
bieżące bibliotek szkół wyższych. Swoją obecnością
zaszczycił nas kanclerz uczelni mgr inż. Mieczysław
Hasiak, wraz z którym odbyliśmy spacer po
nadbystrzyckim kampusie Politechniki Lubelskiej.
5
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
W spotkaniu wzięły udział dyr. Jolanta Stępniak,
Monika Baranowska i Anna Rusiecka.
(A.R)
8-9 marca 2007 r. na terenie Biblioteki Głównej
Politechniki Świętokrzyskiej odbyło się kolejne zebranie
przedstawicieli POLBIT. Spotkanie miało na celu
wymianę doświadczeń w zakresie zarządzania
bibliotekami cyfrowymi. Zakres poruszanych tematów
był bardzo szeroki i chociaż dyskusja nie dała wszystkich
odpowiedzi na nurtujące twórców bibliotek cyfrowych
problemy to uczestnicy konferencji rozstali się z
uczuciem, że takie spotkania robocze, których celem jest
wymiana doświadczeń, są niezwykle istotne dla
środowiska bibliotekarskiego i inspirują biblioteki do
podejmowania
nowych
wyzwań.W
spotkaniu
uczestniczyli dyr. Jolanta Stępniak oraz Maria Miller,
Elżbieta Mroczek, Małgorzata Wornbard.
(M.W.)
BAZTECH
8 lutego 2007 r. odbyło się w Bibliotece Głównej
Politechniki Poznańskiej spotkanie robocze zespołu
Baztech poświęcone koncepcji tworzenia serwisu typu
subject gateway Polskie zasoby sieciowe z zakresu nauk
technicznych. W spotkaniu tym wziął udział z-ca
dyrektora dr inż. Grzegorz Płoszajski. Przewiduje się, że
koncepcja ta będzie udostępniona uczestnikom Baztech w
marcu, a następnie będzie omawiana na spotkaniu
przedstawicieli Baztech w Lublinie 2-3 kwietnia 2007 r.
(G.P.)
Praktyka zawodowa
W dniach 13-20 grudnia 2006 r. Elżbieta Owczarczyk
odbyła praktykę zawodową w Centralnej Bibliotece
Rolniczej w Warszawie. CBR jest jedyną rolniczą
biblioteką w Polsce, która na tak dużą skalę tworzy bazy
danych i serwisy informacyjne kierujące do źródeł
informacji z zakresu rolnictwa, przemysłu spożywczego,
żywienia
człowieka,
ogrodnictwa,
sadownictwa,
leśnictwa, zanieczyszczenia i ochrony środowiska. Ich
odbiorcami są studenci, pracownicy naukowi, kadra
inżynieryjno-techniczna, a także rolnicy i osoby
zajmujące się hobbystycznie uprawą roślin i hodowlą
zwierząt.
Bazy własne tworzone w CBR:
- System Informacji o Gospodarce Żywnościowej
SIGŻ - zawiera opisy bibliograficzne i streszczenia
artykułów z ok. 284 tytułów czasopism polskich,
wydawnictw
seryjnych,
książek,
materiałów
konferencyjnych i aktów prawnych wyżej wymienionych
dziedzin. Często zdarza się, że jest to jedyne źródło
informacji w poszukiwaniach materiałów na temat
Informacje Biblioteki Głównej
najnowszych metod badań, nowych gatunków roślin i ich
odmian, a także najnowszych technologiach i metodach
badań.
- System Informacji o Badaniach Rolniczych
SIBROL - baza danych zawierająca informacje o
finansowanych lub dofinansowywanych z budżetu
pracach badawczych z zakresu rolnictwa, przemysłu
spożywczego i dziedzin pokrewnych realizowanych od
1995 r. Gromadzenie faktograficznych danych o
finansowaniu badań odróżnia SIBROL od innych baz
zawierających opisy prac badawczych i umożliwia
tworzenie zestawień statystyczno-finansowych.
- Katalog polskich rolniczych stron www InfoRol umożliwia szybki dostęp do informacji rozproszonej w
Internecie.
CBR opracowała i aktualizuje stronę AgroWeb
Poland pozwalającą na łączenie się ze stronami
domowymi instytucji związanych z rolnictwem w Polsce.
Jest ona częścią sieci AgroWeb CEE Network utworzonej
z inicjatywy FAO (Food and Agriculture Organization).
Ze strony AgroWeb Poland można bezpośrednio przejść
na analogiczne, posiadające te same działy strony krajów
Europy Środkowej i Wschodniej.
W CBR i współpracujących instytucjach
współtworzona jest również międzynarodowa baza
danych o literaturze rolniczej AGRIS-FAO. Dzięki temu
informacja o polskiej literaturze rolniczej jest obecna na
arenie międzynarodowej i dostępna w Internecie w języku
angielskim, francuskim, hiszpańskim.
(E.O.)
KONFERENCJE I SEMINARIA
Biblioteki cyfrowe
12 grudnia 2006 r. w Ośrodku Nauki PAN w Poznaniu
rozpoczęły się Trzecie Warsztaty Biblioteki cyfrowe
zorganizowane przez zespół dLibra (Digital Library
Framework) Poznańskiego Centrum Superkomputerowo Sieciowego (PCSS).
Program warsztatów był rozpisany na trzy dni. W
założeniach organizatorów miały one zapoznać z
tematyką
tworzenia
bibliotek
cyfrowych,
oprogramowaniem dLibra stworzonym dla tego celu,
współpracą bibliotek w ramach dLibry oraz planami i
kierunkami jego rozwoju.
Dzień pierwszy poświęcony został Budowie i
wykorzystaniu bibliotek cyfrowych na przykładzie
oprogramowania dLibra w wersji 2.5.
Ogólne informacje na temat systemów bibliotek
cyfrowych przedstawił Tomasz Parkoła w prezentacji
Wprowadzenie do tematyki bibliotek cyfrowych. Omówił
on organizację biblioteki cyfrowej opartej o
oprogramowanie dLibra, zaprezentował także przegląd
cech funkcjonalnych oprogramowania dLibra w wersji
2.5. Adam Duczak dokonał prezentacji Możliwości
6
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
czytelnika
w
bibliotece
cyfrowej
opartej
o
oprogramowanie dLibra w wersji 2.5.
Kolejne wystąpienie dotyczyło Tworzenia zasobu
biblioteki cyfrowej. Prezentację sposobu realizacji
podstawowych zadań redaktora w bibliotece cyfrowej
opartej o oprogramowanie dLibra w wersji 2.5
przedstawił Tomasz Parkoła, który także omówił
Zarządzanie biblioteką cyfrową – prezentując interfejs
administracyjny
biblioteki
cyfrowej
opartej
o
oprogramowanie dLibra w wersji 2.5.
Drugiego dnia odbyły się prezentacje, których
tematyka mieściła się w zakresie Praktycznych aspektów
tworzenia bibliotek cyfrowych.
Jako pierwsi wystąpili Jakub Bajer i Krzysztof Ober.
Tematem ich prezentacji było: Tworzenie plików w
formacie DjVu z wykorzystaniem oprogramowania
DocumentExpres Enterprise Edition. Następnie Joanna
Potęga przedstawiła Cyfrową Bibliotekę Narodową
Polona – interfejs użytkownika. W kolejnym wystąpieniu
Małgorzata Rożniakowska i Elżbieta Skubała podzieliły
się doświadczeniami Biblioteki Cyfrowej Politechniki
Łódzkiej prezentując Wykorzystanie statystyk dLibry w
tworzeniu biblioteki cyfrowej.
Marcin Odrowąż-Sypniewski (sponsor) prezentował
Oracle Fusion Middleware: Rodzina rozwiązań warstwy
środka. Po przerwie Marcin Werla omówił Infrastrukturę
platformy rozproszonych bibliotek cyfrowych w sieci
PIONIER. Dominika Czyżak wystąpiła prezentując
KPBC od projektu do działania. Prezentacja Remigiusza
Lisa: SBC – geneza, projekt, wdrożenie zakończyła drugi
dzień warsztatów.
Trzeci dzień był pomyślany jako Spotkanie
użytkowników systemu dLibra – prezentacja wersji 3.0
beta oprogramowania dLibra, wymiana doświadczeń,
dyskusja na temat kierunków rozwoju oprogramowania.
Marcin Heliński przedstawił zmiany w wersji 3.0
oprogramowania dLibra i prezentację systemu w wersji
beta. Adam Dudczak skoncentrował się na Społeczności
użytkowników systemu dLibra – prezentacja portalu
społeczności użytkowników systemu dLibra, omówienie
proponowanych form współudziału użytkowników w
rozwoju oprogramowania. Web 2.0 – nowe narzędzie
informacji. Marcin Werla przedstawił Plany rozwoju
oprogramowania dLibra” – prezentacja planów zmian w
ramach wersji 3.5 oprogramowania dLibra oraz
propozycje zmian w kolejnych wersjach.
Warsztaty zakończyły się dyskusją na temat
kierunków rozwoju oprogramowania dLibra. Uczestnicy
starali się ustalić kolejność prac sugerowanych przez
Marcina Werlę (PCSS). Tematyka tych prac wynika m.in.
z problemów zgłaszanych przez użytkowników
oprogramowania.
Część uczestników wypowiedziała się m.in. za
jednolitością interfejsu bibliotek cyfrowych dLibry, co
zdecydowanie ułatwiłoby poszukiwania użytkownikom –
Informacje Biblioteki Głównej
zwłaszcza kiedy korzystają z opcji ‘Przeszukaj zdalne
biblioteki’. Poza tym zmiana wersji na nowszą pomija ten
problem, czyli ponowne dostosowywanie ekranów, tak
jak ma to miejsce np. w przypadku Cyfrowej Biblioteki
Narodowej "Polona", której interfejs znacznie różni się od
pozostałych.
Naszą uwagę zwrócił fakt, że wiele bibliotek w myśl
technik public relations przygotowało materiały
reklamujące ich firmę. Między innymi Biblioteka Główna
Politechniki Łódzkiej, która przygotowała dla wszystkich
uczestników gadżety typu długopisy, zakładki, notesy,
podkładki pod myszy promujące bibliotekę cyfrową.
Program warsztatów był tak napięty, że uczestnikom
nie starczyło czasu i sił na ’spotkanie’ z Poznaniem.
W warsztatach uczestniczyły: Violetta Frankowska i
Grażyna Kiwała.
(V.F.)
Marketing biblioteczny
16 stycznia 2007 r. odbyła się w Gdańsku konferencja
naukowa Biblioteka. Co to jest? Gdzie to jest? Czyli o
marketingu bibliotecznym, zorganizowana przez
Ateneum – Szkołę Wyższą w Gdańsku przy współpracy
Wyższej Szkoły Zarządzania w Gdańsku.
Tematyka konferencji nawiązywała do potrzeb
środowiska bibliotekarskiego w zakresie rozwijania
umiejętności reklamy i promocji bibliotek, a w
szczególności:
wykorzystywania nowoczesnych form i metod
reklamy bibliotecznej,
stosowania technik public relations w bibliotece,
prowadzenia działań marketingowych,
sprostania
oczekiwaniom
społeczeństwa
informacyjnego,
wdrażania narzędzi marketingowych w praktyce
bibliotecznej.
W konferencji uczestniczyli przedstawiciele
zarówno bibliotek niepaństwowych szkół wyższych, jak
również wielu bibliotekarzy z bibliotek uczelni
państwowych. Najliczniej reprezentowane były biblioteki
Trójmiasta, ale nie zabrakło także uczestników z innych
ośrodków naukowych z kraju.
Wygłoszono i zademonstrowano wiele ciekawych
referatów i prezentacji, których autorzy nawiązywali do
doświadczeń wypracowanych we własnych bibliotekach.
W jednym z takich wystąpień Stefan Kubów podkreślił
rolę aktywności naukowej biblioteki w budowaniu jej
dobrego wizerunku. Mówił m.in. o tym, jak zatrzymać
młodego, dobrze rokującego pracownika, w jaki sposób
biblioteka powinna wpisywać się w dobry krajobraz
instytucji, do kogo adresować wizerunek biblioteki.
Bogumiła Urban z Wyższej Szkoły Biznesu
zaprezentowała komunikację marketingową w bibliotece,
nawiązując przede wszystkim do roli komunikacji
interpersonalnej, zwłaszcza w pracy z wymagającym
7
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
użytkownikiem. Podkreśliła m.in. tzw. aktywne słuchanie
jako element komunikacji w informacji zwrotnej.
Przedstawiciel Książnicy Kopernikańskiej z Torunia
mówił o systemie jednolitej identyfikacji wizualnej na
przykładzie swojej biblioteki, przedstawiając znaczenie
takich elementów jak: znaki graficzne, kolory firmowe.
liternictwo, druki firmowe, wizytówki i inne.
Bibliotekę Główną PW reprezentowała Anna
Tonakiewicz, która przygotowała wystąpienie Formy i
metody promocji bibliotecznej w kreowaniu wizerunku
nowoczesnej biblioteki akademickiej – z doświadczeń
Biblioteki Głównej PW.
Informacje z konferencji będą zamieszczone na
stronie internetowej w Informatorze Sekcji Bibliotek
Niepaństwowych ISBNik pod adresem http://www.wsbnlu.edu.pl/isbn/zycie.htm
(A.T.)
W poszukiwaniu cyfrowych informacji
17 stycznia 2007 r. odbyło się w Warszawie XI
seminarium
z
cyklu
Digitalizacja
zasobów
informacyjnych
poświęcone
gromadzeniu
i
wyszukiwaniu cyfrowych informacji w bazach
zdigitalizowanych zasobów bibliotecznych. Seminarium
zorganizowane zostało przez CPI przy udziale IBM –
partnera merytorycznego.
Obrady prowadził dr Henryk Hollender, dyrektor
Biblioteki Głównej Politechniki Lubelskiej.
Pierwszym wystąpieniem była prezentacja Joanny
Potęgi i Dariusza Paradowskiego z Biblioteki Narodowej,
przedstawiająca bibliotekę cyfrową BN - CBN Polona –
powszechny dostęp, unikalne zasoby. Prelegenci zwrócili
uwagę na szczególne zadania Cyfrowej Biblioteki
Narodowej, która ma bardzo duży i różnorodny krąg
odbiorców wśród Polaków z kraju, zagranicy i
cudzoziemców oraz unikalne zbiory stanowiące
dziedzictwo kulturowe Polski. W związku z tak
różnorodnymi odbiorcami i zasadniczym zadaniem CBN przedstawianiem polskiego dziedzictwa kulturowego,
twórcy Polony zdecydowali się na prezentację dzieł bez
konieczności
instalowania
dodatkowego
oprogramowania, czyli w postaci jpg i html. Takie
ograniczenie wyboru formatu plików miało w intencji
twórców zapewnić możliwie najwierniejsze oddanie cech
oryginalnego dokumentu. W związku z czym treść
publikacji w CBN nie jest niestety przeszukiwalna
pełnotekstowo. W wyborze narzędzi do obsługi CBN
zdecydowano się na połączenie oprogramowania dLibra z
działającym w Bibliotece Narodowej Systemem Zbiorów
Zdigitalizowanych, wykorzystywanym do prezentacji
obiektów cyfrowych w formacie jpg i tworzenia
intuicyjnej nawigacji po publikacjach. Oprogramowanie
dLibra wykorzystywane jest tu praktycznie tylko do
wyszukiwania zasobów wśród wszystkich bibliotek sieci
dLibra i jednocześnie do pozyskiwania nowych
Informacje Biblioteki Głównej
czytelników. Strona www Polony różni się znacznie od
innych stron bibliotek dLibry, jest atrakcyjniejsza
wizualnie i bardziej pasuje do charakteru zbiorów BN, ale
jednocześnie nastręcza pewne trudności orientacyjne
użytkownikom, którzy już przyzwyczaili się do
standardowego układu bibliotek cyfrowych dLibry.
Połączenie dwóch różnych narzędzi do obsługi CBN
przedstawiono jako sukces. Wydaje się jednak, że ten
sukces jest dość dyskusyjny, szczególnie w przypadku
konieczności dopasowywania konfiguracji do kolejnych
wersji dLibry. Na razie wszelkie rozbieżności w obu
oprogramowaniach usuwane są “ręcznie”.
Kolejnym wystąpieniem był ciekawy wykład
Marcina
Werli,
lidera
projektu
dLibra,
najpopularniejszego w Polsce systemu do budowy
bibliotek cyfrowych. Prelegent przedstawił architekturę
systemu dLibra i możliwości współpracy z systemami
zewnętrznymi na poziomie interfejsu www, zgodnie z
podejściem Web 2.0, zakładającym łączenie niezależnych
usług tak, aby stworzyć na ich podstawie coś nowego.
Umożliwiają to specjalne ustandaryzowane protokoły.
W przypadku dLibry są to protokoły/formaty: RDF,
RSS i OAI-PMH. Pierwszy z nich pozwala na pobranie
pełnego opisu bibliograficznego publikacji, drugi na
otrzymywanie powiadomień np. o nowościach w
bibliotece cyfrowej, a protokół OAI-PMH m.in.
umożliwia dostęp do informacji o innych bibliotekach
cyfrowych. Marcin Werla omówił też możliwości
modyfikacji interfejsu Aplikacji Czytelnika w nowej
wersji
3.0
oprogramowania
dLibry.
Dzięki
wprowadzonym zmianom możliwe będzie łatwiejsze
przygotowanie nowego wyglądu stron www dla
czytelnika w dowolnej bibliotece cyfrowej opartej na
dLibrze. Wystarczy znajomość standardu HTML oraz
zapoznanie się z kilkoma plikami konfiguracyjnymi
aplikacji czytelnika. Przy czym od wersji 3.0
wprowadzone
zmiany
wyglądu
strony
www
automatycznie pozostaną przy przejściu na kolejną,
wyższą wersję oprogramowania.
Interesujący referat Możliwości dotarcia do zasobów
informacyjnych na przykładzie oprogramowania dla
bibliotek cyfrowych – oprogramowanie nieodpłatne oraz
produkty komercyjne oferowane w Polsce wygłosiła nasza
koleżanka Elżbieta Mroczek. Wychodząc od próby
zdefiniowania
biblioteki
cyfrowej
i
terminu
„oprogramowanie nieodpłatne” przeszła do przeglądu
dostępnego oprogramowania stosowanego do tworzenia
bibliotek cyfrowych, przedstawiając kolejno: Greenstone,
Jerome DL, DSpace, Fedora, DigiTool, dLibra. Analiza
oprogramowania przeprowadzona została pod kątem
możliwości użytkownika i funkcji wyszukiwawczych
bibliotek cyfrowych. Prelegentka zaznaczyła, że nie
dokonuje oceny czy rankingu oprogramowań, a głównym
jej celem jest przedstawienie narzędzi wyszukiwawczych,
oferowanych użytkownikowi przez biblioteki cyfrowe.
8
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
Referat stanowił praktycznie pierwszą, spośród wystąpień
konferencyjnych czy publikacji w polskiej prasie
fachowej, próbę analizy różnorodnego oprogramowania
(„freeware” i płatnego) w aspekcie możliwości
wyszukiwawczych dostępnych dla użytkownika bibliotek
cyfrowych.
Następnym punktem programu była prezentacja
Krzysztofa Komorowskiego z IBM Polska – Jak
skutecznie przechowywać dane cyfrowe w długim okresie
czasu. Prelegent pokazał jak wygląda architektura
repozytorium, pełniącego funkcję analogiczną do
klasycznej biblioteki i przedstawił rozwiązania
współdzielenia repozytorium na osobne domeny przez
różne instytucje oraz portal wspólny, gromadzący
informację z różnych źródeł, prezentowane i zarządzane
w zorganizowany sposób. Zwrócił też uwagę na
podstawowe elementy archiwizacji: przejęcie informacji z
transformacją do postaci cyfrowej, zorganizowane
zarządzanie, udostępnianie z wykorzystaniem różnych
form, urządzeń i sposobów wyszukiwania. W referacie
Analiza stosowania prawa autorskiego w procesie
digitalizacji i tworzenia bibliotek cyfrowych w Europie.
Polityka wolnego dostępu Barbara Szczepańska,
kierownik biblioteki kancelarii prawniczej Lovells,
przedstawiła podstawowe problemy prawne związane z
bibliotekami cyfrowymi, istniejące zapisy prawne i
stosowane rozwiązania w tych kwestiach. Omawiając
działania grupy roboczej ds. praw autorskich, powołanej
przez High Level Expert Group (koordynująca i
opiniującą projekt i2010) zwróciła uwagę na 3 zasadnicze
problemy:
przechowywanie
zapisów
w
formie
elektronicznej – sprawa zapisów prawnych nie
pozwalających na wykonanie większej niż jedna liczby
kopii dzieła dla jego zachowania oraz na
przeprowadzanie migracji zapisów
dzieła osierocone – brak jasności przepisów
prawnych względem dzieł, do których praw nie ma
zidentyfikowanych właścicieli
dzieła o wyczerpanych nakładach – pomysł
udzielania bibliotekom i archiwom licencji na
digitalizacje i upowszechnianie takich dzieł niezależnie
od ogólnego systemu prawnego obowiązującego w tej
dziedzinie.
Prelegentka przedstawiła sposoby licencjonowania
odnośnie archiwów i repozytoriów, stosowane w różnych
krajach m.in. ERA Edinburgh Research, gromadzącym
wyłącznie prace swoich pracowników. Autorzy
przekazując swoje dzieło do repozytorium wyrażają
zgodę na udzielenie licencji niewyłącznej - akceptują
fakt, że dzieło będzie dostępne w sieci www bez żadnych
ograniczeń, a właściciel repozytorium ma prawo z
przyczyn technicznych zmieniać format dzieła.
Pracownicy, którzy samodzielnie dokonują archiwizacji
swoich prac w bazie muszą się wcześniej w tej bazie
Informacje Biblioteki Głównej
zarejstrować. Od 2004 r. licencja podzielona jest na 2
części: licencję sieciową i licencję użytkownika. Na
podstawie licencji sieciowej autor przekazuje utwór do
bazy, a licencja użytkownika działająca na zasadzie
Creative Commons, pozwala użytkownikowi na
kopiowanie, rozprowadzanie, publikowanie tekstu oraz
opracowywanie na jego podstawie własnych prac, o ile
użytkownik umieści informację o źródle tekstu i autorze.
Nie wolno mu jednak wykorzystywać tych dokumentów
w celach komercyjnych. Repozytoria niemieckie (m.in.
baza Uniwersytetu Humboldta w Berlinie czy baza OPUS
Uniwersytetu w Stuttgarcie) działają na zasadzie Open
Access. Gromadzone są wszystkie wytwory pracy
naukowej, artykuły, referaty, raporty, zarówno powstałe
jako cyfrowe, jak i przetworzone na postać cyfrową.
Dostęp jest nieograniczony, a użytkownicy mają prawo
do kopiowania, drukowania i cytowania w celach
naukowych. Nie mogą jednak wykorzystywać
dokumentów do celów komercyjnych. Prawa autorskie
zostają przy autorze.
Na podobnych zasadach działa repozytorium
Uniwersytetu w Amsterdamie, Autor ma prawo
zdecydować czy opublikuje w repozytorium pełny tekst
czy tylko opis bibliograficzny.
Twórcy bazy przygotowali dla autorów wzorcowy
list do wydawcy, zawierający prośbę o wyrażenie zgody
na zamieszczenie tekstu w repozytorium. Ciekawym
pomysłem jest zastosowanie klauzuli ‘If I have not
received an answer to this request within tree weeks of
sending it, I shall assume permission has been granted’,
wymuszającej na wydawcy szybkie ustosunkowanie się
do prośby. Do bardzo ciekawego referatu autorka
dołączyła przykładowe formularze do transferu
dokumentów do baz, wzory wystąpień do wydawców,
umów i licencji.
Prawa autorskiego dotyczył też wykład Agnieszki
Malczewskiej z Kancelarii Prawnej Bukowski i
Wspólnicy – Digital Rights Management (DRM) –
skuteczny cyfrowy system zabezpieczeń praw autorskich
czy zagrożenie dla legalnego korzystania z produktów
objętych ochroną oraz praw konsumenckich?Autorka
dość szczegółowo omówiła DRM, pod którym to
pojęciem kryją się rozwiązania techniczne regulujące
zarządzanie prawami autorskimi i pokrewnymi w
środowisku cyfrowym, w tym kontrola dostępu do dóbr
objętych tego rodzaju ochroną. Zwróciła też uwagę, że
stosowanie technicznych środków ochrony w dowolny,
nieograniczony sposób może naruszać interesy legalnych
użytkowników utworów oraz prawa konsumenckie.
Niezbędne jest ujednolicenie prawnych regulacji
dotyczących technicznych środków zabezpieczeń w celu
uniknięcia nadmiernego umacniania prawa producentów
z pokrzywdzeniem konsumentów. Do zagwarantowania
użytkownikom instrumentów prawnych umożliwiających
korzystanie z chronionych produktów w ramach
9
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
dozwolonego użytku zobowiązuje państwa członkowskie
Unii Europejskiej dyrektywa o społeczeństwie
informacyjnym, która w tym zakresie na razie nie została
wdrożona do polskiego prawa autorskiego.
Ciekawą
wyszukiwarkę
IBM
OmniFind
zaprezentował przedstawiciel IBM Polska - Wojciech
Radzikowski. IBM OmniFind umożliwia szybkie i
efektywne wyszukiwanie informacji w zasobach
elektronicznych, przeszukuje różnorodne źródła danych
informacji cyfrowych, pozwala też na wyszukiwanie
semantyczne, kategoryzację, również w języku polskim.
W wykładzie Szukanie informacji w sieci – ukryte
zasoby WEB Lidia Derfert-Wolf (Biblioteka Główna
Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy) i Bogdan
Miś (Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i
Amerykanistyki) przedstawili narzędzia służące do
wyszukiwania informacji w Internecie, katalogi stron
www, wyszukiwarki, metawyszukiwarki, metabazy, a
także sposoby oceny wiarygodności internetowych źródeł
informacji i metody formułowania zapytań. Prelegenci
starali się przekonać słuchaczy, że zasoby tzw. ukrytego
Web’u są niezmierzone, w dużej mierze nie indeksowane
przez standardowe wyszukiwarki, przez co znaczna część
wartościowych materiałów typu publikacje i raporty
naukowe, dokumenty rządowe, szara literatura, a przede
wszystkim zawartość baz danych jest praktycznie
niewidoczna dla rzeszy użytkowników z sieci.
W końcowym wystąpieniu seminarium Infobroker –
nowy stopień specjalizacji bibliotecznej, a może nowa
profesja, związana ze zdobywaniem, weryfikacją i
agregacją danych dr Henryk Hollender zastanawiał się
nad definicją brokera informacji , skłaniając się ku
poglądowi, że jest to „rasowy” pracownik informacji,
„młodszy brat bibliotekarza”, należący jednak do innego
świata, gdyż różnią ich cele działania. Bibliotekarz służy
nauce i edukacji, tworzy obecnie samoobsługowe systemy
pozyskiwania informacji i troszczy się o ich powszechną
dostępność, a infobroker bierze udział w grze
ekonomicznej, nie dba o powszechność, tylko o interes
klienta czy pracodawcy. Dr Hollender postawił hipotezę,
że
„największa
osobliwość
posługiwania
się
wyszukiwarkami jest taka, że zaczęły one oferować liczne
możliwości, nad którymi nie sposób zapanować, i mimo,
że wszystkie one realizowane są poprzez pewne
algorytmy, to nawet biegli łowcy nie działają według tych
algorytmów, lecz poprzestają na własnej intuicji.”
Zdaniem prelegenta bibliotekarze, powiększając zasoby
informacji nie zrobili wszystkiego, żeby nauczyć
odbiorców wyszukiwań ambitniejszych i bardziej
złożonych. Dr Hollender zastanawiał się dla kogo są
przeznaczone biblioteki cyfrowe zorientowane na zbiory
historyczne. Jeżeli ich przewaga nad podręcznikami i
pracami naukowymi jest tak wyraźna, to czy to oznacza,
że priorytetem bibliotek cyfrowych są badania źródłowe
czy też kontemplacja skarbów kultury narodowej. Wydaje
Informacje Biblioteki Głównej
się, że odpowiedź na pytanie prelegenta jest dość prosta.
Taka struktura bibliotek cyfrowych nie wynika z
faktycznych, zbadanych i zanalizowanych potrzeb ich
użytkowników (chociaż nie można też lekceważyć
zainteresowania historią użytkowników z tzw. szerokiej
sieci), tylko z tego, że zbiory historyczne nie są
obwarowane
prawem
autorskim,
umowami,
pozwoleniami itp., a poza tym na ochronę dóbr kultury
można uzyskać środki unijne.
W seminarium, oprócz Elżbiety Mroczek, wzięły
udział Iwona Socik, Violetta Frankowska i Maria Miller.
(M.M.)
Możliwości wykorzystania wspólnotowych programów
edukacyjnych i funduszy strukturalnych UE w obszarze
edukacji w okresie 2007-2013
25 stycznia 2007 r. w krakowskim Instytucie Doradztwa
Regionalnego i Europejskiego odbyło się szkolenie na temat
możliwości wykorzystania wspólnotowych programów
edukacyjnych i funduszy strukturalnych UE w obszarze
edukacji w okresie 2007-2013.
Głównym celem szkolenia było uzyskanie przez
uczestników niezbędnej wiedzy z zakresu możliwości
wykorzystania programów edukacyjnych i funduszy
strukturalnych UE w obszarze edukacji w nowym okresie
programowania w latach 2007 - 2013. W trakcie szkolenia
uczestnicy
zostali
przygotowani
do
efektywnego
pozyskiwania funduszy Unii Europejskiej, fundacji
krajowych
i
zagranicznych
oraz
instytucji
międzynarodowych poprzez trening rozpoznawania potrzeb
edukacyjnych i projektowych własnej placówki oraz
formułowania wniosków aplikacyjnych w ramach
programów edukacyjnych i funduszy strukturalnych Unii
Europejskiej.
Szkolenie objęło swoją tematyką takie obszary jak:
kompetencje prawne w tworzeniu wspólnej polityki
edukacyjnej, strategiczne cele edukacyjne do roku 2010;
omawiano szczegółowo programy sektorowe: Comenius,
Erasmus, Leonardo da Vinci, Grundvig, programy
międzysektorowe i program Jean Monnet. Dodatkowo
podczas spotkania przedstawiono założenia nowej edycji
Programu Młodzież w Działaniu na lata 2007-2013 oraz
program operacyjny Kapitał ludzki.
Najistotniejszym z punktu BG PW okazał się trening
rozpoznawania potrzeb edukacyjnych i projektowych
własnej placówki połączony z treningiem formułowania
wniosków aplikacyjnych w wybranych programach i
funduszach strukturalnych Unii Europejskiej.
Ogólnie szkolenie stało na dobrym poziomie
merytorycznym dzięki prowadzeniu go przez osobę mającą
ogromne doświadczenie praktyczne w tworzeniu projektów
w celu pozyskiwania środków pomocowych z programów
UE. Po zakończeniu szkolenia uczestnikom wręczono
certyfikaty uczestnictwa.
W szkoleniu uczestniczył Jacek Trojanowski.
(J.T.)
10
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
EURIDICE i MICHAEL
29 stycznia 2007 r. w Toruniu w siedzibie Toruńskiego
Towarzystwa Naukowego odbyło się seminarium
poświęcone projektom Komisji Europejskiej: EURIDICE
i
MICHAEL.
Zorganizowane
zostało
przez
Międzynarodowe Centrum Zarządzania Informacją
ICIMSS (T
The International Centre for Information
Managment Systems and Services)
http://www.icimss.edu.pl/
Projekt EURIDICE jest finansowany z budżetu Unii
Europejskiej (realizowany od 2005 r.) w ramach
programu eTen. W jego realizację zaangażowane są
instytucje naukowe z Włoch, Szwecji, Belgii, Austrii,
Hiszpanii, Grecji i Polski. Projekt dotyczy tworzenia
zasobów służących do nauczania na odległość i obejmuje:
1. zasób wysokiej jakości obrazów cyfrowych fotografii,
dokumentów archiwalnych oraz wybranych fragmentów
książek i czasopism,
2. platformę do tworzenia i zarządzania kursami do
nauczania na odległość.
Strona projektu dostępna jest pod adresem:
http://www.euridice-edu.org.
Obecnie podejmowane są działania, aby utworzyć
międzynarodową organizację, która będzie kontynuowała
prace nad projektem, przeprowadzi promocję zasobów
portalu EURIDICE w celu stałego powiększania zbiorów
o zasoby mniejszych i średnich instytucji z krajów
europejskich na zasadach komercyjnych.
W ICIMSS przygotowano wstępną polską wersję
językową platformy do nauczania na odległość
EURIDICE Galatea.
Projekt
MICHAEL
dotyczy
tworzenia
Europejskiego Portalu Kultury. Ma zapewnić dostęp do
informacji o zasobach instytucji dziedzictwa kulturowego
na poziomie kolekcji. Docelowo będzie wielojęzycznym
inwentarzem kolekcji o zasięgu międzynarodowym.
Współpracę prowadzić będą partnerzy z takich krajów
jak: Włochy, Francja, Wielka Brytania, Czechy,
Finlandia, Grecja, Hiszpania, Holandia, Malta, Niemcy,
Polska, Portugalia i Węgry. Możliwe będzie rozszerzanie
projektu na kolejne zainteresowane kraje europejskie, a
także serwisy krajowe Kanady, Chin czy Japonii.
Projekt MICHAEL pozwoli na zapewnienie zbiorom
polskich instytucji kultury odpowiedniej promocji w
świecie. Prace nad tym projektem dopiero się rozpoczęły.
Część informacji można znaleźć pod adresem:
http://www.michael-culture.eu/. Polska witryna jest
jeszcze w trakcie tworzenia.
W spotkaniu wzięli udział Elżbieta Mroczek i Jacek
Trojanowski.
(elamr)
Informacje Biblioteki Głównej
Biblioteka marzeń i oczekiwań
15-16 lutego 2007 r. Joanna Kamińska i Agnieszka
Kowalczuk
uczestniczyły
w
międzynarodowej
konferencji w Olsztynie, która była podsumowaniem 5letniego projektu Fundacji Bertelsmanna Biblioteki dla
młodych klientów. W tym projekcie ważnym założeniem
było wybranie dwóch miast we współpracy z którymi
zostałyby stworzone biblioteki modelowe. W drodze
konkursu wybrano dwa miasta: Wrocław i Olsztyn.
Następnie przeprowadzono badania sondażowe wśród
przyszłych klientów na temat oczekiwań użytkowników
względem biblioteki. Badania zlecono firmie IMAS
International Sp. z o.o.
Projekt Filie biblioteczne-optymalizacja oferty i
organizacji był realizowany przez trzy podmioty: miasto,
Fundację Bertelsmanna oraz Miejską Bibliotekę
Publiczną.
Przed otwarciem obu bibliotek zorganizowano cykl
szkoleń dla kierowników bibliotek i dla przyszłych
pracowników Mediateki (Wrocław) i Planety 11
(Olsztyn). Były to wyjazdy studyjne, seminaria i
warsztaty na temat nowoczesnych metod zarządzania
biblioteką, subkultur młodzieżowych, preferencji w
korzystaniu z mediów, technik z zakresu komunikacji
interpersonalnej, rozwiązywania trudnych sytuacji z
klientem itp.
Na koniec prowadzono promocję nowo powstałych
bibliotek współpracując z aktorami, piosenkarzami,
znanymi prezenterami telewizyjnymi i lokalnymi
mediami.
Po pierwszym roku funkcjonowania biblioteki
przeprowadzono powtórne badania sondażowe,
które na Konferencji przedstawiła p. Katarzyna
Łozińska z Instytutu Badania Rynku i Opinii Społecznej
IMAS we Wrocławiu.
Konferencja rozpoczęła się od podpisania umowy
kontynuacyjnej projektu. Miasto zobowiązało się do
finansowania Planety 11 i jej filii Abecadło tak, jak do tej
pory robiła to Fundacja. Miasto reprezentował Prezydent
Olsztyna Czesław Jerzy Małkowski, zaś Fundację
Katarzyna Rejdak. Wśród przemawiających byli: dyrektor
Miejskiej Biblioteki w Olsztynie Danuta Pol-Czajkowska,
Antje Becker z Biblioteki Miejskiej w Dreźnie, Jon
Madsen – dyrektor biblioteki w Ronne (Dania).
Biblioteka Miejska w Dreźnie była wzorem dla
polskich bibliotek modelowych. Pani Antje Becker
porównała zasadnicze wskaźniki poziomu aktualności
zbiorów, aktywności czytelniczej, atrakcyjności oferty
itp. Po 6 latach biblioteka Mediaage w Dreźnie nie ma już
takich wysokich obrotów jak Mediateka we Wrocławiu.
Zbiory utrzymują się nadal na wysokim poziomie
aktualności. Znacząco rośnie liczba wypożyczeń DVD.
11
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
Niestety ze względu na cięcia w budżecie skrócony został
czas otwarcia biblioteki.
Ciekawa była wypowiedź Jona Madsena o tym, jak
możemy dopasować nasze skostniałe instytucje do
potrzeb młodych ludzi.
Konferencję podsumował dyrektor Biblioteki
Głównej Politechniki Lubelskiej Henryk Hollender
stwierdzeniem, iż rzeczywistą kolekcją biblioteki są
działania, interakcje, a nie tylko zbiory. Biblioteka może
też być salonem literackim, gdzie bibliotekarze
współtworzą całą kulturę. Potwierdzeniem tych słów był
odczytany list gratulacyjny od Ministra Kultury i Nauki
Kazimierza Michała Ujazdowskiego.
Planeta 11 [www.planeta11.pl ] i jej filia Abecadło [
www.abecadlo.olsztyn.pl ] nie mają podobnych w Polsce,
gdzie przestrzeń zachęca do korzystania. Wysoki poziom
techniczny placówki, bezpłatny internet, komputer dla
gracza komputerowego, stanowisko do odsłuchiwania
płyt, miejsce do cichej pracy, programy World, Exel,
Corel i skaner – to wszystko wpływa na atrakcyjność
miejsca. Wszystkie zbiory są ustawione tematycznie w
wolnym dostępie. Oprócz książek i czasopism można
znaleźć filmy, muzykę, gry komputerowe oraz
edukacyjne programy multimedialne. Wypożyczenia to
tylko jedna z funkcji biblioteki. Istnieje tutaj też
doradztwo zawodowe i program „Detektyw”, który
powstał we współpracy z Wojewódzkim Urzędem Pracy.
Współpraca międzynarodowa opiera się na zasadzie
wolontariatu. Młodzi Hiszpanie, Austriacy, Holendrzy nie
tylko pomagają w obsłudze, ale i w kreowaniu nowych
ofert. Tak powstały kawiarenki językowe, gdzie można
bezpłatnie uczyć się obcego języka. W Planecie 11 można
znaleźć informację, ale i czuć się dobrze.
Abecadło jest biblioteką dla dzieci do 13 lat. Ważne
jest, że pomyślano o dzieciach niepełnosprawnych, dla
których są specjalne programy. Ostatnio powstało tu
Studio dziecięcej animacji, gdzie dzieci pracują nad
zrobieniem filmu animowanego. Są oferty dla rodziców w
dziale „Pomóż mojemu dziecku” i oferta dla szkół.
Można też podczas robienia zakupów oddać dziecko pod
opiekę bibliotekarza czy wyprawić dziecku urodziny w
bibliotece. Pieniądze uzyskane na tej drodze
przeznaczane są na zakup mediów.
O sukcesie tych bibliotek zadecydowało gruntowne
przygotowanie, ale też współpraca z władzami lokalnymi,
zaangażowanie, otwartość na zmiany, ludzie, którzy
swoją pasją chcieli podzielić się z innymi, w tym
przypadku z ludźmi młodymi.
Obie biblioteki wzorcowe są miejscami informacji i
komunikacji na miarę naszych czasów.
(A.K.)
Podczas pobytu w Olsztynie odwiedziłyśmy również
Bibliotekę
Główną
Uniwersytetu
WarmińskoMazurskiego, aby zapoznać się z działaniem modułu
wypożyczeń międzybibliotecznych w systemie Aleph
Informacje Biblioteki Głównej
(v.16). Moduł, który ma zostać wdrożony także u nas,
pozwala na zlikwidowanie papierowych rejestrów
wypożyczeń międzybibliotecznych, na prowadzenie
dokładnych statystyk, a zintegrowanie go z pocztą
elektroniczną pozwala szybciej i efektywniej realizować
zamówienia czytelników.
(J.K.)
Kongres bezpieczeństwa sieci
20-21 lutego 2007 r. odbył się w hotelu Marriott w
Warszawie III Kongres Bezpieczeństwa Sieci. Wykłady
i prezentacje odbywały się w 3 równoległych sesjach
tematycznych: Firewall & VPN , Network Security i
Secure Mail.
W związku z rosnącą ilością przestępstw
dokonywanych drogą elektroniczną, konieczne staje się
profesjonalne zabezpieczenie sieci komputerowych
działających w firmach czy instytucjach i stała
aktualizacja
oprogramowania
zabezpieczającego,
automatyczne testowanie oprogramowania, śledzenie
nowych produktów.
Przedstawiciele firm (m.in. Mks, McAfee, Kerio,
dLink) starali się przedstawić nowe rozwiązania
problemu bezpieczeństwa sieci komputerowych i
doradzić wybór jak najlepszych produktów i usług wśród
dostępnych w Polsce.
Wykład inauguracyjny Zagrożenia 2006 roku –
prognoza na przyszłość wygłosił Witalij Kamliuk z firmy
Kaspersky Lab. Franciszek Kędzierski i Sebastian
Cybulski z firmy MKS zastanawiali się nad
Awangardową przyszłością bezpieczeństwa sieci, a
Robert Żelazo z McAfee zaprezentowal produkt swojej
firmy - Security Risk Management, ułatwiający
zarządzanie firmą bez ryzyka. W interesującym bloku
Secure Mail, poświęconym poczcie elektronicznej,
omówiono metody filtrowania spamu, metody
archiwizowania poczty w niezmienionej formie,
zarządzanie serwerami pocztowymi przy stale rosnących
obciążeniach systemu, nowe wersje programów
antywirusowych i inne sposoby walki z zagrożeniami
związanymi z komunikacją internetową. Robert Dąbroś z
McAfee wygłosił referat Spam, wirusy, phishing,
spyware, scam – a na deser kradzież tajnych danych. Czy
można się przed tym łatwo bronić? Bartłomiej Rudzki z
MKS w wystąpieniu Obecne i przyszłe metody
zwalczania szkodliwego oprogramowania przedstawił
sposoby
neutralizowania
niebezpiecznego
oprogramowania. Ciekawe rozwiązania firmy Kerio
przedstawił w wykładzie Bezpieczeństwo poczty w ofercie
Kerio Mailserver Krzysztof Konieczny.
Wykładom towarzyszyły ekspozycje produktów w
stoiskach poszczególnych firm.
W pierwszym dniu kongresu uczestniczyła Maria
Miller, a w obu dniach Marcin Kalbarczyk.
(M.M)
12
> http://www.bg.pw.edu.pl/informacjeBGPW.html <
Podlaskie Forum Bibliotekarzy
20 lutego 2007 r. podczas potkania Podlaskiego Forum
Bibliotekarzy
organizowanego
na
Politechnice
Białostockiej dyr. Jolanta Stępniak wygłosiła referat
Książki elektroniczne w bibliotece akademickiej. W
prelekcji zwrócono uwagę na zróżnicowane typy praw
własności do książek elektronicznych i ich konsekwencji
dla sposobu informowania o nich, zasad ich ewidencji i
katalogowania. Wskazano na korzyści wynikające ze
stosowania książek elektronicznych i rosnące statystyki
ich wykorzystania.
(J.S.)
ODWIEDZILI NAS
przedstawicielka firmy Wolters Kulwer Ovid
Technologies prezentując ofertę na książki elektroniczne,
bazy bibliograficzne oraz narzędzia do wyszukiwania w
bazach;
przedstawiciel Elsevier w celu przedstawienia
oferty książek elektronicznych i przedyskutowania
bieżących problemów współpracy.
Informacje Biblioteki Głównej