Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl

Transkrypt

PPP
strona: 0
Recenzent merytoryczny:
dr Franciszek Nieckula
Recenzent metodyczny:
mgr Rafał Janus
Recenzent wychowawczy:
dr hab. Aleksandra Korwin-Szymanowska
mgr Piotr Bejnar-Bejnarowicz
Recenzent dydaktyczny:
mgr Grażyna Czetwertyńska
Konsultanci:
mgr mgr Beata Fiszer, Małgorzata Hajduk, Piotr Pardo
Program Między nami dla II etapu edukacyjnego (klasy IV – VI) jest dopuszczony przez MEN do użytku szkolnego i wpisany do wykazu programów.
Numer dopuszczenia: DKW–4014–37/01.
ISBN 83–87788–86– 4
© Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe
Gdańsk, 2001
Wszystkie książki Wydawnictwa są dostępne w sprzedaży wysyłkowej.
Zamówienia prosimy nadsyłać pod adresem:
Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe
80–876 Gdańsk 52, skrytka pocztowa 59
tel./fax 0 801 64 39 17, fax (58) 340 63 61
tel. (58) 340 63 60, 340 63 63
http://www.gwo.pl
e-mail: [email protected]
PPP
strona: 0
Recenzent merytoryczny:
dr Franciszek Nieckula
Recenzent metodyczny:
mgr Rafał Janus
Recenzent wychowawczy:
dr hab. Aleksandra Korwin-Szymanowska
mgr Piotr Bejnar-Bejnarowicz
Recenzent dydaktyczny:
mgr Grażyna Czetwertyńska
Konsultanci:
mgr mgr Beata Fiszer, Małgorzata Hajduk, Piotr Pardo
Program Między nami dla II etapu edukacyjnego (klasy IV – VI) jest dopuszczony przez MEN do użytku szkolnego i wpisany do wykazu programów.
Numer dopuszczenia: DKW–4014–37/01.
ISBN 83–87788–86– 4
© Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe
Gdańsk, 2001
Wszystkie książki Wydawnictwa są dostępne w sprzedaży wysyłkowej.
Zamówienia prosimy nadsyłać pod adresem:
Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe
80–876 Gdańsk 52, skrytka pocztowa 59
tel./fax 0 801 64 39 17, fax (58) 340 63 61
tel. (58) 340 63 60, 340 63 63
http://www.gwo.pl
e-mail: [email protected]
PPP
strona: 1
SPIS TREŚCI
Charakterystyka programu
Cele edukacyjne
......................................................................................................................................
2
................................................................................................................................................................
3
Materiał nauczania
Lektury
.........................................................................................................................................................
6
.............................................................................................................................................................................
28
Procedury osiągania celów
.......................................................................................................................................
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów
..............................................................................................
Planowane osiągnięcia uczniów po II etapie kształcenia
...............................................................
30
33
35
PPP
strona: 2
CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Program „Między nami”, opracowany przez autorki książek wydawanych przez Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, uwzględnia doświadczenia konsultantów współpracujących z Wydawnictwem, wykorzystuje to, co w dorobku nauczania języka polskiego
jest sprawdzone. Bierze pod uwagę nowe kierunki działań gwarantujące skuteczność
edukacji. Jest zgodny z aktualną podstawą programową. Może być realizowany jako
kontynuacja dowolnego programu do I etapu edukacyjnego.
Program przeznaczony jest do zreformowanej szkoły podstawowej, w której język
polski w wymiarze 5 godzin tygodniowo funkcjonuje w bloku humanistycznym obok
historii i społeczeństwa oraz sztuki i wzbogacony jest o treści ścieżek edukacyjnych.
Można go realizować w systemie klasowo-lekcyjnym, pozaklasowym i pozalekcyjnym.
Program zakłada dużą swobodę w projektowaniu procesu kształcenia. Nie narzuca
nauczycielowi metod nauczania, zaleca ich różnorodność i odpowiedni dobór w stosunku do treści programowych, kładzie nacisk na aktywizowanie ucznia, inspirowanie
do działań twórczych. Budowa spiralna powoduje powracanie w rozszerzonym zakresie do treści najważniejszych z punktu widzenia założonych celów.
Nadrzędnym celem programu jest kształcenie umiejętności wsparte potrzebną wiedzą
w zakresie kształcenia językowego i kulturalno-literackiego. Treści programowe kładą
nacisk na wychowanie patriotyczne i obywatelskie, relacje międzyludzkie, tworzenie
hierarchii ogólnie przyjętych norm etycznych, uczestnictwo w kulturze europejskiej.
W tabelarycznym układzie zostały zawarte hasła i treści kształcenia oraz pojęcia.
Wskazane jest realizowanie zaproponowanych na poziomie każdej klasy treści kształcenia, chociaż nie jest to obligatoryjne. Najważniejsze, by uczeń kończący szóstą klasę
wykazał się przewidzianymi umiejętnościami i wiedzą.
Zestaw lektur zawiera przykłady klasyki literatury (zarówno polskiej, jak i europejskiej), teksty popularnonaukowe, publicystyczne. Ich dobór pozwala na poznanie
tradycji literatury i wszechstronny rozwój osobowości ucznia.
PPP
strona: 3
CELE EDUKACYJNE
CELE OGÓLNE
♦ Kształcenie sprawności mówienia, słuchania, czytania, pisania w różnych sytuacjach
komunikacyjnych.
♦ Rozbudzanie świadomości języka jako składnika dziedzictwa kulturowego.
♦ Wyrabianie nawyku krytycznego odbioru tekstów literackich i innych dzieł kultury.
♦ Motywowanie do poznawania kultury regionalnej, narodowej i europejskiej; tworzenie więzi uczuciowych z tradycją, budzenie szacunku dla innych kultur.
♦ Kształtowanie systemu wartości etycznych, estetycznych i duchowych.
♦ Rozwijanie wyobraźni, twórczego myślenia i samodzielności w zdobywaniu wiedzy
i działaniu.
♦ Wdrażanie do kreatywnej pracy w zespole z przestrzeganiem zasad dyscypliny.
♦ Przygotowanie do dalszego etapu kształcenia i odgrywania określonych ról społecznych.
♦ Rozbudzanie poczucia przynależności do środowiska rodzinnego, lokalnego, wspólnoty narodowej i europejskiej.
♦ Poznawanie dziedzictwa kultury narodowej.
♦ Kształcenie szacunku dla dorobku kultury narodowej i europejskiej; pobudzanie
dumy z dokonań najwybitniejszych przedstawicieli swojego regionu i kraju.
♦ Zachęcanie i nauka uczestnictwa w kulturze.
♦ Tworzenie hierarchii ogólnie przyjętych norm etycznych; dochodzenie do rozumienia roli prawa jako zbioru norm chroniących uniwersalne wartości.
♦ Wyrabianie szacunku dla siebie i innych, poszanowanie drugiej jednostki; kształcenie umiejętności skutecznego nawiązywania i podtrzymywania kontaktów międzyludzkich z uwzględnieniem zasad grzeczności, bezinteresowności, tolerancji.
♦ Wyrabianie szacunku dla dobra wspólnego, dbałość o estetykę i porządek w otoczeniu.
♦ Pokazywanie pozytywnych zachowań — propagowanie zachowań zgodnych z przyjętymi normami społecznymi w różnych sytuacjach, między innymi podczas uroczystości szkolnych i państwowych.
♦ Kształtowanie nawyku systematycznego i planowego wzbogacania wiedzy, obserwowania świata z pasją poznawczą.
PPP
strona: 4
CELE SZCZEGÓŁOWE
Mówienie i słuchanie
♦ Kształcenie umiejętności uważnego słuchania czyichś wypowiedzi i rozpoznawania
intencji mówiącego.
♦ Kształcenie umiejętności przekazywania czytelnych komunikatów w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych, z uwzględnieniem podstawowych zasad etycznych.
♦ Doskonalenie umiejętności płynnego i poprawnego wypowiadania się na tematy
dotyczące życia, problemów i zainteresowań uczniów.
♦ Rozwijanie umiejętności wypowiadania się z precyzją znaczeniową.
♦ Rozwijanie umiejętności nazywania własnych uczuć, wrażeń oraz formułowania
sądów, ze świadomością odpowiedzialności za słowo.
♦ Kształcenie umiejętności aktywnego uczestnictwa w dialogu, uzasadniania własnego
stanowiska, argumentowania, przekonywania; kulturalne słuchanie wypowiedzi innych osób.
♦ Uczenie wypowiadania się na temat przeczytanej lektury i innych dzieł kultury,
z wykorzystaniem terminów i pojęć przewidzianych w materiale nauczania.
♦ Uczenie wypowiadania się oraz konstruowania form wypowiedzi przewidzianych
w materiale nauczania.
Czytanie utworów literackich i odbiór innych dzieł kultury
♦ Doskonalenie techniki głośnego czytania oraz recytacji z odpowiednią artykulacją,
akcentem, tempem, rytmem i intonacją.
♦ Zapoznanie się z niektórymi tekstami należącymi do polskiej klasyki literackiej,
z tekstami kultury regionalnej oraz z tekstami reprezentatywnymi dla źródeł kultury europejskiej.
♦ Rozwijanie umiejętności cichego czytania ze zrozumieniem tekstów kierowanych
do różnych adresatów i w różnych celach, ze świadomością tych celów.
♦ Kształcenie umiejętności odczytywania ogólnego sensu utworu literackiego oraz
dostrzegania i rozumienia uniwersalnych wartości zawartych w dziełach literackich.
♦ Kształcenie umiejętności oceniania postaw bohaterów literackich w odniesieniu do
uniwersalnych wartości.
♦ Zapoznanie się z sylwetkami i osiągnięciami sławnych Polaków.
♦ Kształcenie umiejętności korzystania ze słowników, encyklopedii i innych źródeł
informacji.
♦ Uczenie się świadomego i krytycznego odbioru tekstów reklamowych.
PPP
strona: 5
Pisanie
♦ Kształcenie umiejętności pisania czytelnych komunikatów w sytuacjach oficjalnych
i nieoficjalnych.
♦ Rozwijanie umiejętności wypowiadania się z precyzją znaczeniową.
♦ Doskonalenie umiejętności poprawnego wypowiadania się na tematy dotyczące
życia, wrażeń, uczuć, poglądów, problemów, zainteresowań uczniów.
♦ Kształcenie umiejętności wypowiadania się na temat przeczytanej lektury i innych
dzieł kultury, z wykorzystaniem terminów i pojęć przewidzianych w materiale
nauczania.
♦ Uczenie się konstruowania form wypowiedzi przewidzianych w materiale nauczania
i sprawnego posługiwania się nimi; kształcenie umiejętności planowania zawartości
pracy pisemnej.
♦ Doskonalenie umiejętności starannego pisania z zachowaniem reguł gramatycznych,
ortograficznych i interpunkcyjnych.
♦ Wyrabianie nawyku dbałości o organizację graficzną tekstu.
Nauka o języku
♦ Poznanie niektórych właściwości gramatycznych części mowy przewidzianych w materiale nauczania; kształcenie poprawnego używania części mowy w zdaniu.
♦ Zapoznanie się z zasadami łączenia wyrazów w zdaniu i rozwijanie umiejętności
poprawnego konstruowania zdań.
♦ Kształcenie umiejętności mówienia o zaobserwowanych zjawiskach językowych
z wykorzystaniem przewidzianych w materiale nauczania pojęć i terminów z zakresu nauki o języku.
♦ Wzbogacenie słownictwa czynnego i biernego.
♦ Wyrabianie dbałości o kształt językowy wypowiedzi mówionej i pisanej nie tylko
na lekcjach języka polskiego.
♦ Kształcenie umiejętności dostrzegania językowych sposobów oddziaływania na odbiorcę.
♦ Dostrzeganie różnic między językiem regionalnym a ogólnonarodowym, docenianie
wartości gwary.
MATERIAŁ NAUCZANIA
Treści kształcenia
Klasa IV
Klasa V
♦ dom, rodzina, przyjaźń, ojczyzna —
Wychowanie
największe wartości w życiu człowieka
♦ jak w klasie IV
♦ jak w klasach poprzednich
♦ Polska — moja Ojczyzna — na tle in-
♦ jestem mieszkańcem Europy — Pol-
nych państw europejskich
♦ nabieram szacunku do przyrody
♦ polskie symbole narodowe, tradycje
i obrzędy
♦ legendy, mity, opowieści biblijne —
dorobek kulturowy Polski i innych
powanie
♦ jestem odpowiedzialny za moje po-
innych; szanuję godność własną i in-
potrafię dokonać wyboru lektury
nom; staram się być obiektywny
♦ szanuję przekonania innych
stępowanie i wybory
♦ wiem, co jest dobre dla mnie i dla
ska jest moją Ojczyzną
♦ najwięksi polscy pisarze i poeci —
♦ oceniam innych i sam podlegam oce-
narodów
♦ dobro; odpowiadam za swoje postę-
Klasa VI
♦ potrafię ocenić swoje postępowanie;
♦ odczytuję różne teksty kultury
znam swoje słabe i mocne strony
♦ znam język i wartość słuchowiska,
nych
♦ znam język i wartość teatru, filmu,
obrazu, plakatu, rzeźby
komiksu
SŁUCHANIE I MÓWIENIE
Słuchanie i rozumienie
SŁUCHANIE I MÓWIENIE
♦ słuchanie z uwagą krótszych i dłuż-
♦ jak w klasie IV
szych wypowiedzi
♦ rozpoznawanie intencji nadawcy komunikatu (złość, radość, smutek)
♦ oddzielanie informacji ważnych od
mniej istotnych
♦ wyrażanie zrozumienia słuchanej wypowiedzi przez gest i mimikę
♦ wyrażanie zrozumienia słuchanej
wypowiedzi przez gest i mimikę
oraz kulturalne zachowanie
♦ rozwijanie aktywnego słuchania (wyrażanie swoich odczuć)
♦ rozwijanie aktywnego słuchania (jak
♦ rozwijanie aktywnego słuchania (jak
w klasie IV oraz próba uzasadnienia
w klasach poprzednich oraz żądanie
własnego zdania, zadawanie pytań
wyjaśnień i dopowiedzeń, analizowa-
do wysłuchanych treści)
♦ przekład intersemiotyczny wysłu-
♦ przekład intersemiotyczny wysłu-
nie i ocenianie wypowiedzi kolegów)
♦ przekład intersemiotyczny wysłucha-
chanego komunikatu (dyktanda gra-
chanego komunikatu (jak w kla-
nego komunikatu (jak w klasach po-
ficzne, instrukcje)
sie IV oraz ilustracja do piosenki,
przednich oraz ilustracja do utworu
słuchowiska)
poetyckiego, scenki dramatyczne,
tworzenie własnych utworów)
Mówienie
♦ udzielanie odpowiedzi na zadane py-
♦ jak w klasie IV
♦ jak w klasach poprzednich oraz two-
tanie w formie wypowiedzenia poje-
rzenie spójnych, logicznych wypo-
dynczego, złożonego, krótkiej wypo-
wiedzi zróżnicowanych stylistycznie
wiedzi
w zależności od intencji nadawcy,
♦ stawianie rzeczowych pytań
sytuacji komunikacyjnej i rodzaju
adresata
♦ uczestniczenie w rozmowie na tema-
♦ tak jak w klasie IV oraz skupianie
♦ tak jak w klasach poprzednich oraz
ty związane z codziennością dziecka,
uwagi rozmówcy na swojej wypowie-
przestrzeganie zasad kulturalnej
otaczającą rzeczywistością, przeczy-
dzi (dobór odpowiedniego słownic-
rozmowy
taną lekturą
twa, intonacja, gestykulacja, mimika)
♦ tworzenie wypowiedzi zawierających
♦ próba dyskusji na wybrany temat
♦ tak jak w klasie IV oraz instrukcje
♦ jak w klasie IV oraz wprowadzanie
♦ jak w klasach poprzednich oraz
proste informacje, np. przepisów kulinarnych, zasad gier i zabaw
♦ posługiwanie się zwrotami grzecznościowymi
♦ opowiadanie przebiegu wydarzeń
zgodnie z ich chronologią
do opowiadania różnego typu wypo-
świadome wprowadzanie dialogu,
wiedzeń, wzbogacanie go o elementy
słownictwa opisującego przeżycia
opisu przedmiotu, miejsca, wyglądu
bohatera jako elementów ożywiają-
bohatera
cych akcję
♦ opisywanie konkretnego przedmiotu,
miejsca, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej, zwierzęcia, reprodukcji — z zastosowaniem odpowiedniego słownictwa
♦ nazywanie uczuć
♦ tak jak w klasie IV oraz próba opisu
♦ gromadzenie wyrazów określających
i nazywanie cech charakteru bohatera na podstawie zachowań i postaw
swoich przeżyć związanych z sytuacją typową
♦ jak w klasie IV oraz próba charakteryzowania postaci literackiej
♦ tak jak w klasach poprzednich oraz
próba opisu przeżyć bohatera
literackiego
♦ charakteryzowanie postaci literackiej,
stosowanie bogatego słownictwa,
dobieranie odpowiednich cytatów
♦ dostrzeganie etycznego wymiaru języka (prawda, kłamstwo, przemilczanie
informacji, brutalizacja wypowiedzi)
PISANIE
Wypowiedź jednozdaniowa
PISANIE
♦ konstruowanie wypowiedzenia pojedyn-
♦ tak jak w klasie IV
♦ tak jak w klasach poprzednich
czego rozwiniętego i nierozwiniętego
♦ budowanie wypowiedzeń pojedynczych oznajmujących, pytających,
rozkazujących i wykrzyknikowych
w zależności od intencji wypowiedzi
Wypowiedź wielozdaniowa
♦ tworzenie wypowiedzeń złożonych
♦ tworzenie spójnych, logicznych wy-
♦ przekształcanie wypowiedzi na bar-
powiedzi, zróżnicowanych stylistycz-
dziej uprzejmą
nie w zależności od intencji nadawcy,
sytuacji komunikacyjnej i rodzaju
adresata
Plan
♦ tworzenie planu ramowego (wypowie-
♦ jak w klasie IV oraz tworzenie planu
dzi własnej i utworu) w formie rów-
szczegółowego wypowiedzi, rozwi-
noważników zdań i zdań pytających
janie jego punktów w ciągłą wypo-
♦ przekształcanie planu wypowiedzi
wiedź
np. z równoważników zdań na zdania
Informacja
♦ redagowanie wypowiedzi zawierają-
♦ redagowanie wypowiedzi zawiera-
♦ jak w klasach poprzednich oraz re-
cych proste informacje, np. kodek-
jących precyzyjne informacje, np.
dagowanie wypowiedzi zawiera-
sów, przepisów, zasad gier i zabaw
regulaminów, instrukcji
jących precyzyjne informacje, np.
informatorów, folderów, przewodników
Dialog
♦ konstruowanie dialogu odzwiercie-
♦ jak w klasie IV oraz przekształca-
dlającego typową dla ucznia sytu-
nie dialogu na wypowiedź ciągłą,
ację komunikacyjną z otaczającej
a także budowanie dialogu na pod-
rzeczywistości
stawie wypowiedzi ciągłej
♦ budowanie dialogu między bohaterami utworu literackiego
♦ stopniowe wprowadzanie do dialogu
słów narratora
wzbogacanie dialogu o słowa narratora dystansującego się wobec wypowiedzi i działań bohaterów
Opowiadanie
♦ redagowanie prostego opowiada-
♦ jak w klasie IV oraz świadome wpro-
♦ jak w klasach poprzednich oraz re-
nia odtwórczego (w 1. lub 3. osobie)
wadzanie do opowiadania różnego
dagowanie opowiadania odtwór-
na podstawie planu z zachowaniem
typu wypowiedzeń, wzbogacanie go
czego i twórczego z zastosowaniem
chronologii wydarzeń
o elementy opisu przedmiotu, miej-
dialogu i słownictwa opisującego
sca, wyglądu bohatera
przeżycia bohatera
♦ komponowanie opowiadania twórczego
Opis
♦ opisywanie konkretnego przedmiotu,
♦ jak w klasie IV oraz próba redagowa-
♦ jak w klasach poprzednich oraz sa-
miejsca, krajobrazu, postaci rzeczy-
nia opisu wybranego dzieła plastycz-
modzielne redagowanie opisu dzieła
wistej i literackiej, zwierzęcia, repro-
nego
plastycznego
dukcji z zastosowaniem odpowiedniego słownictwa
Pisma użytkowe
♦ redagowanie i projektowanie zaproszenia, karty z życzeniami
♦ jak w klasie IV oraz redagowanie
telegramu
♦ jak w poprzednich klasach oraz
wypełnianie druków pocztowych
i urzędowych, redagowanie podania,
życiorysu
List
♦ redagowanie listu, życzeń do bli-
♦ jak w klasie IV
skich oraz do bohatera literackiego
♦ jak w klasach poprzednich oraz redagowanie listu oficjalnego
(umiejętne rozmieszczenie tekstu,
zaadresowanie, stosowanie zwrotów
grzecznościowych)
Charakterystyka postaci
♦ gromadzenie wyrazów określających
♦ jak w klasie IV oraz redagowanie
i nazywanie cech charakteru boha-
opisu bohatera, postaci, próba
♦ charakteryzowanie postaci literackiej; stosowanie bogatego słowni-
tera na podstawie zachowań i postaw
charakteryzowania
ctwa określającego i nazywającego
cechy, dobieranie odpowiednich
cytatów
Notatka
♦ tworzenie rożnego rodzaju notatek
♦ próba samodzielnego budowania
♦ redagowanie notatki na podstawie
(tabele, schematy, plany, wypowiedzi
notatki w formie tabeli, schematu,
wnioskowania wynikającego z samo-
ciągłe) z pomocą nauczyciela
planu, mapy mentalnej, wypowie-
dzielnej analizy tekstu
dzi ciągłej z uwzględnieniem doboru
różnych form wypowiedzeń
♦ streszczanie wydarzeń w porządku
Streszczenie
przedstawionym w utworze
♦ streszczanie wydarzeń w porządku
chronologicznym niezależnie od kolejności przedstawionej w utworze
♦ relacjonowanie przebiegu wydarzeń,
Sprawozdanie
podawanie informacji o ich czasie,
♦ tak jak w klasie V oraz dbanie o dokładność relacji
miejscu, osobach biorących w nich
udział
Estetyka pisma
♦ czytelne i staranne pisanie (kształtne
♦ jak w klasie IV
litery, właściwie zachowane odległości między wyrazami)
Poprawność zapisu
♦ poprawny zapis wyrazów z ó
♦ jak w klasie IV oraz:
— niewymiennym
— wymiennym na o, e, a w innych
formach tego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych
— w zakończeniach -ów, -ówka
— na początku wyrazu, np. ósmy
♦ poprawny zapis wyrazów z u
— na końcu wyrazu
— na początku wyrazu w zakończeniach -unek, -ura, -us, -usz, -uję,
-ujący
♦ Poprawny zapis wyrazów z rz
— niewymiennym
— wymiennym na r w innych formach wyrazu lub w wyrazach pokrewnych
— po spółgłoskach: p, b, k, g, t, d, ch,
j, w
♦ poprawny zapis wyrazów z ż
— wymiennym na: g, s, z, ź, h, dz
— w wyrazach rozpoczynających się
sylabą ża, ży, żu, żo
— po spółgłoskach: l, ł, r
♦ poprawny zapis wyrazów z ch
— wymiennym na sz w innych formach wyrazu lub w wyrazach pokrewnych
— na końcu wyrazu
— po literze s
♦ poprawny zapis wyrazów z h
♦ poprawny zapis wyrazów z ą, ę, on,
om, en, em, a także w końcówkach
fleksyjnych wyrazów: -ę, -em, -ą, -om
♦ poprawny zapis zakończeń: -i, -ii, -ji
w D., C., Msc. l. poj. rzeczowników
r. żeńskiego
♦ jak w poprzednich klasach oraz:
♦ poprawny zapis nazw własnych
wielką literą, z uwzględnieniem nazw
własnych związanych z regionem
i państwem; pisownia tytułów utworów i gazet
♦ poprawny zapis skrótów jednostek
miar i wag
♦ poprawny zapis form trybu przypuszczającego, różnych form liczebników prostych
♦ poprawny zapis zakończeń: -ski, -cki,
-dzki, -stwo, -ctwo, -źba, -izm, -yzm,
liczebników złożonych, połączeń
gie, kie, ke, kę, ge itp.
Graficzna organizacja wypowiedzi
pisemnej
♦ komponowanie trójdzielnej wypowie-
♦ jak w klasie IV oraz komponowanie
dzi według wcześniej podanego lub
wypowiedzi według samodzielnie
stworzonego razem z nauczycielem
tworzonego planu
planu
♦ stosowanie akapitów i marginesów,
dzielenie wyrazów przy ich przenoszeniu do następnego wersu
CZYTANIE TEKSTÓW LITERACKICH
Czytanie
I ODBIERANIE INNYCH WYTWORÓW KULTURY
Klasa IV
Klasa V
♦ ciche czytanie ze zrozumieniem na
♦ tak jak w klasie IV oraz:
Klasa VI
♦ jak w klasach poprzednich oraz:
poziomie semantycznym i krytyczno-twórczym odpowiednio dobranych
tekstów
♦ rozumienie funkcji znaków interpunkcyjnych, akapitów, marginesów
w tekście epickim; wersów, strof oraz
rymu i wyrazów dźwiękonaśladowczych w tekście poetyckim
♦ odróżnianie fragmentów narracji
od fragmentów dialogu w utworach
prozatorskich
♦ dostrzeganie różnych typów narracji
♦ wskazywanie środków stylistycz-
♦ wskazywanie i rozumienie funkcji
♦ analizowanie zależności między za-
nych w poezji, takich jak: przenośnia,
środków stylistycznych w poezji
stosowanymi w utworze poetyckim
porównanie
takich jak: przenośnia (ożywienie,
środkami stylistycznymi, a jego tre-
uosobienie), epitet
♦ odróżnianie podmiotu lirycznego od
autora utworu
♦ posługiwanie się terminem podmiot
liryczny
ścią (z pomocą nauczyciela)
♦ wyróżnianie postaci mówiącej w różnych gatunkach i rodzajach literackich
♦ nazywanie elementów świata przed-
♦ nazywanie elementów świata przed-
stawionego w baśni i opowiadaniu
stawionego w baśni, opowiadaniu,
legendzie, podaniu, micie, powieści
♦ rozróżnianie terminów: fabuła, akcja, wątek
♦ wyróżnianie różnych rodzajów opowiadania i powieści
♦ wyszukiwanie w tekście epickim i po-
♦ posługiwanie się treściami wyszuka-
etyckim odpowiedzi na postawione
nymi w tekstach epickich i poetyc-
♦ wnioskowanie na podstawie treści
wybranych z utworu epickiego lub
pytania, odpowiednich informacji
kich
poetyckiego
i treści
♦ czytanie z podziałem na role
♦ kształcenie umiejętności czytania
przydzielonej roli z oddaniem cech
charakterystycznych postaci literackich jako podstawa w przygotowaniu inscenizacji
Odbiór różnych wytworów kultury
♦ wypowiadanie własnego zdania na
♦ rozumienie treści przekazanych
♦ porównywanie utworów literackich
temat słuchowiska radiowego, foto-
przez słuchowisko radiowe, fotogra-
grafii, rysunku, obrazu, reprodukcji,
fię, rysunek, obraz, reprodukcję, gra-
z ich filmową lub teatralną adapta-
grafiki, przedstawienia teatralnego,
fikę, przedstawienie teatralne, film,
filmu, komiksu, tekstu publicystycz-
komiks, tekst publicystyczny oraz
w realizacji tego samego tematu,
nego
funkcji elementów ich budowy
motywu w różnych dziedzinach
cją, analizowanie gry aktorów
♦ odnajdowanie różnic i podobieństw
sztuki (literatura, plastyka, teatr,
film) i w różnych formach wypowiedzi artystycznej
♦ wybieranie informacji z czasopism,
♦ samodzielne korzystanie z czaso-
katalogów, słowników pod kierun-
pism, katalogów, słowników celem
kiem nauczyciela
zdobycia informacji
♦ odczytywanie instrukcji, rebusów,
♦ jak w klasie IV
krzyżówek, zagadek, reklam
♦ wypowiadanie opinii na temat reklam i wyjaśnianie mechanizmów
ich oddziaływania na odbiorców,
budowanie własnych reklam
Słownictwo i słowotwórstwo
Klasa IV
Klasa V
♦ dobieranie (bez używania terminów)
wyrazów bliskoznacznych i przeciwstawnych
♦ tworzenie neologizmów, wskazywa-
♦ wyjaśnianie znaczenia wyrazów na
nie ich funkcji (neologizm użytkowy
♦ analizowanie znaczeń wyrazów (objaśnianie ich sensu, wyjaśnianie podo-
Klasa VI
podstawie etymologii
i poetycki)
♦ uświadamianie sobie podczas lek-
bieństw i różnic znaczeniowych, do-
tury tekstów niewspółczesnych np.
myślanie się znaczenia na podstawie
zmian znaczeń wyrazów (archaizmy)
budowy słowotwórczej i kontekstu)
♦ analizowanie budowy słowotwór♦ obserwowanie struktury wewnętrz-
czej wyrazów w powiązaniu z nauką
ortografii
nej wyrazu (wyraz podstawowy, pochodny, rdzeń, formant)
♦ porządkowanie wyrazów w rodziny
♦ poznawanie frazeologizmów i przy-
♦ posługiwanie się wybranymi związ-
słów związanych z omawianą tema-
kami frazeologicznymi, w tym po-
tyką, objaśnianie ich znaczeń dosłow-
chodzenia biblijnego i mitologicz-
nych i metaforycznych
nego oraz posługiwanie się przysłowiami i powiedzeniami regionalnymi
♦ kształcenie nawyku pracy ze słownikiem (słownik wyrazów bliskoznacznych, języka polskiego, ortograficzny)
♦ odróżnianie kolokwializmów od wyrazów pochodzących z języka ogólnopolskiego oraz wyrazów gwarowych od potocznych
Fonetyka
♦ znajomość alfabetu, dzielenie wyrazów na głoski, litery, sylaby
♦ jak w klasie IV oraz dostrzeganie
różnicy między wymową a zapisem samogłosek nosowych, spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych,
oznaczanie miękkości głoski przez
znak zmiękczenia oraz i
Składnia
♦ konstruowanie poprawnych zdań
pojedynczych
♦ sporządzanie wykresu, czyli graficznej ilustracji zdania pojedynczego
♦ dostrzeganie i rozumienie funkcji
♦ wydzielanie w zdaniu grupy pod-
♦ rozpoznawanie różnych typów orze-
głównych części zdania (orzeczenie
miotu i grupy orzeczenia, ustalanie
czenia (czasownikowe i imienne)
i podmiot)
stosunków nadrzędno-podrzędnych
i podmiotu (gramatyczny, domyślny,
i współrzędnych w zdaniu pojedyn-
logiczny, zbiorowy), wskazywanie
czym
przydawki, dopełnienia, okolicznika
w zdaniu pojedynczym
♦ stosowanie odpowiedniego szyku
wyrazów w zdaniu
♦ rozpoznawanie zdania bezpodmiotowego
♦ budowanie wypowiedzeń pojedynczych rozwiniętych
♦ odróżnianie wypowiedzeń pojedynczych od złożonych, zdań od równo-
♦ przekształcanie zdań pojedynczych
na złożone
ważników zdania
♦ odróżnianie zdań złożonych współrzędnie od złożonych podrzędnie
(rozróżnianie wypowiedzeń złożo-
♦ celowe używanie różnych typów wy-
nych spójnikowo, bezspójnikowo)
powiedzeń (oznajmujące, pytające,
rozkazujące, wykrzyknikowe)
♦ stosowanie wielkiej litery na początku wypowiedzenia i odpowiednich
znaków interpunkcyjnych na jego
końcu w zależności od intencji
wypowiedzi
♦ rozdzielanie przecinkiem jednorodnych części wypowiedzenia pojedynczego
♦ rozdzielanie przecinkiem wypowiedzeń składowych w wypowiedzeniu
złożonym
CZĘŚCI MOWY
Czasownik
CZĘŚCI MOWY
♦ rozumienie kategorii: osoby, liczby,
♦ jak w klasie IV oraz rozumienie róż-
rodzaju, czasu i poprawne ich użycie
nicy znaczeniowej i gramatycznej
rozumienie różnicy gramatycznej
w tekście mówionym i pisanym
między czasownikami dokonanymi
i znaczeniowej między formami
i niedokonanymi, stosowanie form
strony czynnej, biernej i zwrotnej
trybu orzekającego, przypuszczają-
czasownika
cego (warunkowego) i rozkazującego
♦ rozpoznawanie czasowników w tekście
♦ poprawny zapis zakończeń bezokoliczników
♦ poprawne stosowanie form czasu teraźniejszego oraz form rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego
w czasie przeszłym i przyszłymi
♦ poprawne akcentowanie różnych
form czasownika
♦ poprawne używanie form czasowników zakończonych na: -no, -to
Rzeczownik
♦ wskazywanie rzeczownika w tekście
♦ odróżnianie rzeczowników nazywających osoby, zwierzęta, przedmioty
♦ rozróżnianie rzeczowników własnych i pospolitych, abstrakcyjnych
i konkretnych
♦ określanie formy rzeczownika
♦ poprawne używanie form przypadka
♦ oddzielanie końcówki od tematu, wyróżnianie oboczności zachodzących
w temacie, zwłaszcza tych, które
uzasadniają pisownię ó, rz, ż, ch, h
♦ poprawne używanie nieregularnie
odmieniających się rzeczowników,
np. sędzia, ręka, rok, metro
♦ dobieranie wyrazów o synonimicznym i antonimicznym znaczeniu
♦ pisownia nie z rzeczownikiem
Przymiotnik
♦ rozpoznawanie przymiotnika jako
określenia rzeczownika
♦ jak w poprzednich klasach
♦ określanie form przymiotnika (przypadek, liczba, rodzaj)
♦ tworzenie form stopnia równego, wyższego i najwyższego przymiotników
♦ pisownia nie z przymiotnikiem w stopniu równym, wyższym i najwyższym
♦ dobieranie wyrazów o znaczeniu synonimicznym i antonimicznym
♦ rozpoznawanie liczebnika jako okre-
Liczebnik
ślenia rzeczownika
♦ rozpoznawanie liczebników głównych i porządkowych
♦ rozpoznawanie liczebników zbiorowych i ułamkowych
♦ poprawne stosowanie w związku
z rzeczownikiem
♦ poprawny zapis liczebników ułamkowych
♦ funkcja zaimków, stosowanie ich
Zaimek
w celu uniknięcia powtórzeń
♦ poprawne stosowanie form proklitycznych i enklitycznych
Przysłówek
♦ rozpoznawanie przysłówka jako określenia czasownika
♦ tworzenie form stopnia wyższego
i najwyższego przysłówka
♦ pisownia nie z przysłówkiem
♦ tworzenie wyrażeń przyimkowych
Przyimek
♦ poprawny zapis wyrażeń przyimkowych
♦ jak w klasie V
Spójnik
♦ łączenie za pomocą spójnika wypowiedzeń składowych
♦ łączenie za pomocą spójników
współrzędnych związków wyrazowych w zdaniu
PPP
strona: 28
LEKTURA W KLASIE IV
♦ dwa wybrane przez uczniów i nauczyciela teksty z klasyki polskiej i światowej
(czytane w całości) np.
J. Brzechwa Akademia Pana Kleksa
F. E. Burnett Mała księżniczka
C. Collodi Pinokio
T. Jansson Opowiadania z Doliny Muminków
J. Korczak Kajtuś Czarodziej
J. Korczakowska Spotkanie nad morzem
A. A. Milne Kubuś Puchatek lub Chatka Puchatka
♦ baśnie polskie i innych narodów (wybór)
♦ wybrany tekst kultury regionalnej
♦ opowiadania związane z doświadczeniami ucznia, o sławnych ludziach, o tematyce
przygodowej i fantastycznej
♦ poezja dziecięca, np. wiersze J. Brzechwy, A. Fredry, A. Kamieńskiej, J. Kulmowej,
M. Ratajczaka, J. Tuwima, D. Wawiłow
♦ wiersze z klasyki polskiej: I. Krasickiego, A. Mickiewicza, Cz. Miłosza
♦ hymn polski
♦ teksty popularnonaukowe i użytkowe
♦ tekst publicystyczny związany z ważnymi wydarzeniami kulturalnymi i społecznymi, świętami państwowymi — o stopniu trudności dostosowanym do możliwości
dziecka
♦ inne teksty i dzieła: komiks, film, przedstawienie teatralne, piosenka, teksty nieciągłe, malarstwo
LEKTURA W KLASIE V
♦ trzy wybrane przez uczniów i nauczyciela teksty z klasyki polskiej i światowej
(czytane w całości), np.
J. Broszkiewicz Wielka, większa i największa
E. Burnett Tajemniczy ogród
L. M. Montgomery Ania z Zielonego Wzgórza
K. Rowling Harry Potter i Komnata Tajemnic
J. J. Sempè i R. Goscinny Wakacje Mikołajka
H. Sienkiewicz W pustyni i w puszczy
M. Twain Przygody Tomka Sawyera
PPP
strona: 29
♦ legendy polskie i innych narodów (wybór)
♦ wybrane mity, opowieści biblijne (wersja dla dzieci)
♦ opowiadania biograficzne, z życia młodzieży, fantastyczne i realistyczne
♦ poezja polska, np. wiersze K. I. Gałczyńskiego, J. Kochanowskiego, I. Krasickiego,
A. Mickiewicza, S. Różewicza, W. Szymborskiej, J. Twardowskiego
dziecka
♦ inne dzieła kultury: teksty popularnonaukowe, reklamy, komiksy, słuchowiska radiowe, filmy, teksty nieciągłe, plakaty, obrazy, rzeźby, pomniki
LEKTURA W KLASIE VI
♦ trzy wybrane przez uczniów i nauczyciela teksty z klasyki polskiej i światowej
(czytane w całości), np.
J. Chmielewska Nawiedzony dom
D. Defoe Robinson Cruzoe
Ch. Dickens Opowieść wigilijna
I. Jurgielewiczowa Ten obcy
S. Lem Bajki robotów
K. Makuszyński Panna z mokrą głową lub Szatan z siódmej klasy
M. Musierowicz Kwiat kalafiora
J. R. R. Tolkien Hobbit
♦ opowieści biblijne, wybrane mity
♦ poezja polska, np. wiersze W. Broniewskiego, K. I. Gałczyńskiego, Z. Herberta, J. Kochanowskiego, I. Krasickiego, A. Mickiewicza, J. Słowackiego, L. Staffa, W. Szymborskiej, J. Tuwima, J. Twardowskiego i innych poetów
dziecka
♦ inne dzieła kultury jak w klasach poprzednich
PPP
strona: 30
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
Metody nauczania
Zapewnienie uczniom wszechstronnego rozwoju osobowości, przygotowanie do życia w społeczeństwie odbywa się w dużej mierze przez wychowanie językowe, któremu podporządkowane są treści kształcenia językowego i kulturalno-literackiego.
Dlatego nauczanie języka polskiego w szkole podstawowej powinno być nastawione
na kształcenie sprawności komunikowania się w aspekcie praktycznym i kulturowym.
W kształceniu umiejętności przewidzianych w programie należy wykorzystywać różnorodne techniki nauczania, między innymi: indywidualną i zbiorową pracę z tekstem,
rozmowę, przekład intersemiotyczny, demonstracje, dramę, gry dydaktyczne, mapy
mentalne, wizualizację. Dobór metod zależy od możliwości uczniów oraz od tego, jakie umiejętności chce kształcić w danej chwili nauczyciel. Wybierając techniki, trzeba
pamiętać, iż poszczególne treści najczęściej są realizowane równolegle i w integracji
ze wszystkimi działami. Dlatego najlepsze wydają się te metody, które będą aktywizowały i motywowały ucznia oraz dawały możliwość praktycznego zastosowania
zdobytej wiedzy.
Uwagi o realizacji programu
Wyjątkowość języka polskiego jako przedmiotu nauczania sprawia, że wszystkie działania ucznia związane są z sytuacjami znanymi mu z otaczającej rzeczywistości.
Kształcenie kulturalno-literackie — może nawet bardziej niż językowe — wprowadza
dziecko nie tylko w sytuacje typowe, ale także zmusza je do zajęcia stanowiska w sytuacjach nowych, nietypowych. Nadrzędną rolą nauczyciela jest kierowanie pracą na
lekcji tak, aby uczeń, wsparty uniwersalnymi wartościami moralnymi, rozwijał swoją
osobowość, przygotowywał się do odgrywania ról społecznych, dokonywał pozytywnych wyborów i ocen. Należy pamiętać o budowaniu więzi dziecka z jego najbliższym
otoczeniem, regionem (małą ojczyzną) oraz kulturą i tradycją narodu. W przyszłości
zaowocują one świadomym uczestniczeniem w kulturze i tradycji europejskiej.
Uczenie istnienia w kulturze następuje poprzez odbiór różnorodnych tekstów kultury
zamieszczonych w wykazie lektur dla poszczególnych klas. Pokazanie ich wielowarstwowości umożliwia uczniowi dokonanie wyboru tego, co wartościowe i dla niego
najbardziej interesujące. Uczeń poznaje równocześnie bogactwo tekstów kultury i zdobywa ogólną wiedzę na temat twórczości pozaliterackiej. Potrafi obcować z różnymi
wytworami kultury.
Rozbudzanie motywacji czytania następuje przez:
— odpowiedni dobór tekstów, których zadaniem jest między innymi zachęcenie
dziecka do świadomego czytelnictwa,
— wzrost umiejętności czytania ze zrozumieniem,
— umiejętność tworzenia tekstów własnych.
PPP
strona: 31
♦ mówienie i słuchanie
Umiejętności te należy systematycznie ćwiczyć i rozwijać przez stwarzanie jak największej liczby sytuacji, które pozwolą przygotować ucznia do roli uczestnika w procesie komunikacji społecznej.
Planując ćwiczenia w słuchaniu i mówieniu, należy pamiętać, by rozpoczynać od
takich, których tematyka bliska jest dziecku; w przypadku pracy z tekstem trudniejszym należy zaplanować ukierunkowujące ćwiczenia wstępne. Ze względu na to,
iż analizator słuchowy najszybciej spośród pozostałych ulega zmęczeniu, pojedyncze ćwiczenia w słuchaniu nie powinny trwać dłużej niż kilka minut. Najlepszym
rozwiązaniem jest więc łączenie ćwiczeń w słuchaniu z innymi rodzajami ćwiczeń.
Uczeń kształci słuchanie i mówienie, między innymi przez: słuchanie i powtarzanie
treści poleceń, instrukcji, opowiadanie i streszczanie dłuższych tekstów literackich
i popularnonaukowych, wypowiadanie się na temat (tego, co usłyszał, co zobaczył,
przeżył), dyktanda graficzne i słowne, przekłady intersemiotyczne, w tym symulacje
rzeczywistych sytuacji, dramę. Zawsze należy dbać o to, by uczniowie wiedzieli, że
to, co robią, jest potrzebne i może dawać satysfakcję z osiąganych celów.
♦ czytanie utworów literackich i odbiór innych dzieł kultury
Kształcenie czytania jest podstawowym zadaniem zreformowanej szkoły. Umiejętność
ta decyduje o sukcesach ucznia nie tylko na lekcjach języka polskiego. Sprawne
czytanie zaspokaja ludzkie potrzeby estetyczne, ma wpływ na życie osobiste, na
samoświadomość człowieka. Czytanie różnych dzieł kultury ma prowadzić do świadomego i krytycznego ich odbioru, pogłębiać motywacje do czytania i odczytywania,
przygotowywać do samodzielnego organizowania warsztatu pracy umysłowej.
W szkole podstawowej należy ćwiczyć technikę czytania głośnego oraz czytanie ciche na poziomie semantycznym i krytyczno-twórczym. Należy wdrażać uczniów do
odczytywania sensów symbolicznych utworów literackich i innych tekstów kultury.
W klasie IV i V przeważać powinny ćwiczenia z poziomu semantycznego. Nie powinno
zabraknąć metod, takich jak: analizowanie i syntetyzowanie tekstu, wyszukiwanie konkretnych treści, uzupełnianie brakujących fragmentów tekstu, wyszukiwanie pomyłek,
budowanie wypowiedzi z rozsypanych wyrazów, zdań, akapitów itp. W klasie VI powinny przeważać ćwiczenia z poziomu krytyczno-twórczego, przede wszystkim: przetwarzanie przeczytanych treści na własne wypowiedzi, przekłady intersemiotyczne,
tworzenie własnych tekstów, instrukcji, krzyżówek na bazie przeczytanego tekstu.
W miarę możliwości związanych z zapleczem dydaktycznym zaleca się systematyczne
korzystanie ze słowników na lekcjach języka polskiego.
♦ pisanie
Kształcenie odmiany pisanej języka ma na celu doskonalenie świadomego i celowego
posługiwania się poprawną polszczyzną, wypowiadanie się w różnych formach do
różnych adresatów. W zamieszczonym materiale nauczania zostały wskazane formy
wypowiedzi, które należy kształcić w poszczególnych klasach.
W doskonaleniu pisania powinny znaleźć się ćwiczenia koncepcyjne, poszukiwawcze,
kompozycyjne, redakcyjne. W ramach ćwiczeń poszukiwawczych i redakcyjnych należy
PPP
strona: 32
przewidzieć wiele ćwiczeń słownikowo-frazeologicznych, gramatyczno-stylistycznych,
ortograficznych i interpunkcyjnych. Szczególny nacisk należy położyć na systematyczne doskonalenie ortografii przy każdej okazji; dotyczy to zwłaszcza słownictwa
związanego z dziedzinami życia bliskimi uczniom. Przy wprowadzaniu nowej formy
większość ćwiczeń należy wykonać w klasie, głównie w grupach i pod kierunkiem
nauczyciela. Ćwiczenia indywidualne pozwolą rozwinąć i sprawdzić już nabyte umiejętności.
♦ nauka o języku
Naukę o języku należy traktować jako niezbędny element kształcenia umiejętności
skutecznego komunikowania się. Powinna odwoływać się do codziennych sytuacji
i mieć charakter jak najbardziej praktyczny. Należy położyć nacisk na wyrabianie
nawyku dbałości o kulturę języka na wszystkich lekcjach. W kształceniu językowym chodzi przede wszystkim o to, by uczeń umiał zastosować zdobytą wiedzę
w rozpoznanej sytuacji językowej. Pracę na lekcji należy planować tak, by korelować
kształcenie językowe i literacko-kulturowe. Doskonałą okazją do kształcenia sprawności językowych są zadania w formie zagadek, szarad, rebusów, krzyżówek, gier
dydaktycznych.
♦ lektura
Celem pracy z utworami literackimi, oprócz celów edukacyjnych związanych z terminologią teoretycznoliteracką, jest motywowanie ucznia do samodzielnego czytania
oraz poznawania kultury polskiej i europejskiej. Każdy omawiany utwór powinien
być materiałem służącym do realizacji treści wychowawczych. Zaleca się taki dobór
tekstów z podanego kanonu lektur, aby w każdym roku szkolnym położyć nacisk
na główne cele wychowawcze zapisane w niniejszym programie (zarówno kształtowanie postaw patriotycznych, jak i uczenie prawidłowych relacji międzyludzkich
i świadomego uczestnictwa w kulturze). Podczas pracy z lekturą należy szczególnie
wyeksponować występujące w niej wartości tak, aby uczeń potrafił odróżnić dobro od
zła, prawdę od kłamstwa itp. Przy tej okazji zaleca się ocenianie postaw i zachowań,
a nie ludzi. Lektura powinna również prezentować wzorce zachowań i uczyć dostrzegania motywacji działań człowieka w różnych sytuacjach. Należy zwrócić uwagę
na patriotyzm, tolerancję, odwagę, aktywność, uczciwość, dobroć, grzeczność i tym
podobne pożądane cechy.
Powinno się także wdrażać ucznia do krytycznego odbioru przekazów medialnych,
szczególnie perswazyjnych.
PPP
strona: 33
SPRAWDZANIE I OCENIANIE
OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
Wewnątrzszkolne ocenianie może odbywać się według systemu opisowego, punktowego, cyfrowego bądź innego przyjętego przez szkołę. Jednak bez względu na to,
jaką przybiera formę, ocena musi być jawna dla ucznia, oparta na zrozumiałych
kryteriach, a jednocześnie motywująca do dalszej pracy. By ocena mogła być konstruktywna, powinna zawierać opis nie tylko tego, co jest do poprawienia, ale również
tego, co uczeń już potrafi i co osiągnął.
Na lekcjach języka polskiego kontroli i ocenie podlegają:
♦ aktywność i zaangażowanie ucznia
♦ ustne wypowiedzi
♦ technika czytania i rozumienie tekstu
♦ recytacje
♦ pisemne wypowiedzi
♦ testy sprawdzające (diagnostyczne i sumujące)
♦ inne prace dodatkowe, np. udział w akademiach, imprezach szkolnych itp.
Na początku roku szkolnego uczeń powinien zostać poinformowany o tym, co i w jaki
sposób podlega ocenie oraz o przybliżonych terminach testów sprawdzających. Ocena
roczna powinna być wystawiona na podstawie wniosków nauczyciela z systematycznej obserwacji ucznia, uwzględniać hierarchię ważności poszczególnych elementów
wchodzących w skład edukacji polonistycznej, jak również możliwości ucznia i jego
zaangażowanie.
Propozycja karty oceny ucznia
Karta zawiera elementy podlegające ocenie. Ma charakter punktowy. W ciągu semestru
uczeń może zdobyć maksymalnie 100 punktów. Hierarchię ważności poszczególnych
elementów zawiera rubryka „maksymalna liczba punktów cząstkowych”. Na średnią
uzyskanych punków wpływa liczba punktów cząstkowych zdobytych dzięki systematycznej pracy w całym semestrze.
PPP
strona: 34
Maksymalna
Liczba
liczba punktów
punktów
cząstkowych
cząstkowych
Rodzaj zadania
Aktywność i zaangażowanie (w tym prace
dodatkowe)
10
Prace domowe — wypracowania
15
Inne prace domowe
10
Czytanie głośne i ciche ze
zrozumieniem, recytacje
15
Sprawdziany (ortograficzne, gramatyczne, wypracowania z lektury)
20
Praca w grupie
10
Zeszyt
Średnia
uzyskanych
punktów
5
Semestralny sprawdzian
umiejętności
15
Razem:
0–40 punktów — ocena niedostateczna
41–52 — ocena dopuszczająca
53–69 — ocena dostateczna
70–84 — ocena dobra
85–97 — ocena bardzo dobra
98–100 — ocena celująca
PPP
strona: 35
PLANOWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
PO II ETAPIE KSZTAŁCENIA
na poziomie podstawowym
♦ przyjmuje powierzone mu funkcje
na poziomie ponadpodstawowym
♦ myśli twórczo, aktywnie pracuje
w grupie, współpracuje z innymi
w grupie, rozwiązuje powierzone
nad rozwiązaniem zadania
zadania, proponuje różnorodne spo-
♦ świadomie uczestniczy w różnych
sytuacjach komunikacyjnych, przyj-
soby rozwiązywania problemów
♦ w zależności od rodzaju sytuacji
muje rolę nadawcy i odbiorcy wypo-
(oficjalnej, nieoficjalnej, publicznej,
wiedzi
prywatnej) buduje komunikaty kie-
♦ czyta i rozumie różne teksty kultury
rowane do różnych adresatów, jako
♦ wyraża opinię o reklamie
odbiorca rozpoznaje różne funkcje
♦ odróżnia środki wyrazu, którymi posługuje się literatura, film, teatr, radio, prasa
wypowiedzi
♦ odczytuje znaczenie symboliczne
i przenośne różnych dzieł kultury,
♦ korzysta z różnych źródeł informacji (słowniki, encyklopedie, czasopisma, katalogi)
dokonuje przekładu intersemiotycznego
♦ krytycznie odbiera reklamy, dostrzega
♦ wskazuje i nazywa środki artystyczne
w wypowiedzi poetyckiej
♦ rozpoznaje elementy świata przedstawionego w utworze epickim (opowiadanie, baśń, legenda, powieść)
♦ rozpoznaje rodzaje literackie i poznane gatunki
mechanizmy oddziaływania na odbiorcę
♦ porównuje literackie środki wyrazu
ze środkami filmu, teatru, radia,
prasy oraz rozumie ich funkcje
♦ klasyfikuje i dobiera znalezione w różnych źródłach informacje potrzebne
♦ wyraża własne zdanie na wybrane
tematy i odwołuje się do wypowiedzi innych
do rozwiązania postawionych zadań
♦ wyjaśnia funkcje użytych w tekście
poetyckich środków artystycznych
♦ wypowiada się pisemnie i ustnie na
różne tematy, posługując się poznanymi formami wypowiedzi, poprawia wskazane błędy
♦ rozumie funkcje poszczególnych
elementów świata przedstawionego
w utworze epickim
♦ przedstawia własne stanowisko, za-
♦ rozpoznaje części mowy i ich kate-
biera głos w dyskusji (tak ustnie, jak
gorie gramatyczne, różnorodne kon-
i pisemnie), krytycznie i rzeczowo
strukcje składniowe, a poznaną wie-
ocenia wypowiedzi własne i innych
dzę stosuje w sytuacjach typowych
PPP
strona: 36
♦ stosuje podstawową wiedzę z za-
♦ wykorzystuje poznane formy wy-
kresu fonetyki w poprawnym zapisie
powiedzi ustnej i pisemnej w od-
wyrazów, ich akcentowaniu i przeno-
powiednich sytuacjach oficjalnych
szeniu
i nieoficjalnych, posługuje się bo-
♦ stosuje podstawową wiedzę z zakresu słowotwórstwa do poprawnego zapisu wyrazów, potrafi wskazać wyrazy należące do tej samej ro-
gatym słownictwem, różnorodnymi
konstrukcjami składniowymi, potrafi
użyć artystycznych środków wyrazu
♦ rozpoznaje części mowy i ich ka-
dziny, tworzy wyrazy bliskoznaczne
tegorie gramatyczne, różnorodne
do podanych, objaśnia znaczenia
konstrukcje składniowe, a poznaną
wyrazów
wiedzę stosuje w sytuacjach nietypowych
♦ potrafi omówić na prostych przykładach budowę wyrazu (oddziela
formant od podstawy słowotwórczej,
tworzy parafrazę słowotwórczą)
W zakresie rozwijania osobowości i kształtowania postaw uczeń:
♦ odwołuje się do narodowego dziedzictwa kulturowego, ma poczucie przynależności
do wspólnoty regionalnej, narodowej, europejskiej
♦ posługuje się w życiu kodeksem uniwersalnych wartości
♦ szanuje odmienność kultur, tradycji, przekonań religijnych, poglądów
♦ dba o kulturę języka ojczystego
♦ świadomie uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych
♦ jest osobą pozytywnie nastawioną do świata
♦ staje w obronie słabszych i skrzywdzonych
♦ jest zainteresowany otaczającym go światem
♦ jest ambitny, chętnie się uczy, planuje sposób zdobywania wiedzy
♦ właściwie zachowuje się w różnych sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych
♦ szanuje mienie szkolne i publiczne, dba o porządek w otoczeniu, na miarę swoich
możliwości przeciwstawia się aktom wandalizmu
♦ rozumie motywację postępowania innych ludzi
♦ pracuje w grupie z zachowaniem zasad dyscypliny

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl

Transkrypt

Podobne dokumenty

www.matmagwiazdy.pl Jeżeli ni

REGULAMIN KONKURSU 1050 ROCZNICA CHRZTU POLSKI

regulamin konkursu „świeżo malowane”

motywacja

Między nami graczami Charlie i fabryka czekolady

Podręczniki kl. I historia - 60 godzin „Poznać przeszłość. Wiek XX

Ocena parametryczna i kategoryzacja jednostek naukowych

programy nauczania w szkole podstawowej