panzerlied - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

Transkrypt

http://grzbiet.pl/ksiazki/panzerkrieg-zwyciestwa-i-kleski-pancernych-dywizji-hitlera
Przykładowy rozdział książki: Panzerkrieg. Zwycięstwa i klęski pancernych dywizji Hitlera
PANZERLIED
I
Czy to w burzę czy w śnieżycę
Czy też w słońca blask
Niosący upał
Czy też w lodowatą noc
Choć nasze twarze są zakurzone
To duch nasz pozostaje radosny
O tak. pozostaje radosny
Nasze
czołgi ryczą
Pośród
wichury.
II
Z
ryczącymi
Niczym
silnikami
błyskawice
Nękaliśmy wroga
Bezpieczni w naszych czołgach
Daleko przed naszymi towarzyszami
Samocni w boju
O tak, samotni w boju
Gł,.boko wtargn,.liśmy
w t:erycorium wroga.
III
Jeśli
Pojawi się
cylko czołg wroga
w naszych celownikach
Dajemy pełen gaz
Zbliżaliśmy sic; do wroga!
VII
Księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Oddawaliśmy życie ochoczo
Za armię naszej dziedziny
O tak, dla armii naszej dziedziny
Polec bowiem dla Niemiec
Naszym najwyższym zaszczytem.
IV
Barykadami i czołgami
Nasz przeciwnik próbuje nas zatrzymać
My śmiejemy się z jego wysiłków
Okrążając go
Gdy groźne swe działa ukrywał
W żółtym piasku
Tak w żółtym piasku
My szukaliśmy ścieżek
Których nikt jeszcze nie odkrył
V
A jeśli pewnego dnia
Fortuna opuści nas
I nie będziemy mogli wrócić do domu
Trafi kuła
A los już wzywa nas
O tak, los wzywa nas
I nasze czołgi
Staną się grobem okrytym chwałą.
Napisał
Oberleutnant Wiehłe w czerwcu 1933.
Spis
treści
pierwszy: Pośrednia droga .......................................... 7
Rozdział drugi: Wzbierający strumień ................................... 43
Rozdział trzeci: "Cięcie sierpem" we Francji... ........................ 81
Rozdział czwarty: Największa zagrywka ............................... 117
Rozdział piąty: Wysoki stan wody na Wołdze ...................... 157
Rozdział szósty: Piasek i stal ................................................ 191
Rozdział siódmy: Szarża Śmierci Panzerwaffi ...................... 225
Rozdział ósmy: Drugi Front ................................................ 259
Rozdział dziewiąty: Ciemne niebo nad Niemcami ............... 299
Rozdział dziesiąty: Zmierzch bogów .................................... 331
Posłowie .............................................................................. 351
Załączniki ............................................................................ 355
Załącznik I Tabela stopni ................................................ 357
Załącznik II Organizacja i skład
niemieckiej dywizji pancernej w różnych okresach ..... 359
Załącznik III Krótkie historie ważniejszych
dywizji pancernych .................................................... 363
Bibliografia .................................................................... 371
Słownik .......................................................................... 373
Rozdział
IX
Knappe S., Soldat NY 1992
Liddell H., B.H., History oftheSecondWorldWar, Papermac 1997
Liddell H., B.H., Karmazynowe bractwo, Kraków 2006
red. H. Liddell, B. H., The Rommel Papers, NY 1953
Lucas J., Kommando, Grafton Books 1986
Lucas J., War on the Eastern Front, Greenhill Books 1998
Lucas, J., Hitler's Enforcers, Cassełl2000
Luck H. von, Byłem dowódcq pancernym, Warszawa 2008
Macksey K., Panzer Division- The Mailed Fist, NY 1968
Macksey K., Guderian- Creator Ofthe Blitzkrieg, NY 1976
Manstein E. von, Stracone zwycięstwa, Warszawa
Melłenthin F.W von, Panzer Battles, NY 1971
Perrett B., Rycerze czarnego krzyża, Poznań 2009
Reynolds M., Stalowe piekło, 2007
Rommel E., !nfontry Attacks, Greenhill Books 1995
Sajer G., Zapomniany żołnierz, Gdańsk 2003
Schmidt H.W, With Rommef in the Desert, Constable 1997
Shirer W, !he Rise and Falf ojthe Third Reich, NY 1960
Smith M., Station X Channel 4 Books 2000
Snyder L. L., Encyclopedia of the Third Reich, Wordsworrh 1998
Speer A., Wspomnienia, Warszawa 1990
To land J., The Battle of Bufge. Wordsworrh 1998
Trevor-Roper H.R., Hitler's Wttr Directit•es, 1939-1945 Pan 1966
Tsouras P.G., Fighting in He/l NY 1995
red. M. Veranov, The Mammoth Book ~f the Third Reichat War.
Robinson Publishing 1997
Weinberg G.L., Germany, Hitler and World \ł'ttr Two, NY 199)
Wiłmot C., The Strugg/e for Europe. Wordsworth 1998
Winchester J., lhe World War II Tank Guide, Silverdale Books
2000
Young 0., Rommef- The Desert Fox, NY 1950
Słownik
88 (Osiemdziesiątka ósemka) -Słynne działo Flak 3613 7kal. 88
mm produkowane w zakładach Kruppa (Flieger Abwehr Kanone);
było ono stosowane przez całą wojnę zarówno w charakterze dzia
ła przeciwpancernego, jak i przeciwlotniczego. Zmodyfikowany
wariant działa był montowany na czołgach rakich jak Tygrys.
Abteilung (Abt.) (1. mn. Abteilungen) - batalion lub oddział.
Batalion składał się z kilku kompanii, stanowiąc najmniejszą sa
mowystarczalną i zdolną do samodzielnej walki jednostkę bo
jową. Bataliony brały bezpośredni udział w walce; teoretycznie
każdy batalion liczył od 500 do l 000 żołnierzy. Termin Panzer
Abteilung (Pz. Abt.) oznaczał batalion czołgów, zaś termin Schwere
Panzer-Abteilung (s. Pz. Abt.) oznaczał batalion czołgów ciężkich,
złożony głównie z Tygrysów lub Tygrysów Królewskich.
Armee- (1. mn. Armeen) armia; formacja składająca się z jedne
go lub kilku korpusów.
Armee-Abteilung (l. mn: Armee-Abteilungen)- grupa operacyj
na; utworzona ad hoc formacja, liczebnie mniejsza niż armia.
Formacje takie często tworzono z resztek rozproszonych jedno
stek w razie zagrożenia lub aby zatrzymać wroga, który przerwał
front.
Armeekorps - korpus armijny; formacja złożona co najmniej
z dwóch dywizji.
373
Aujltliirung- rozpoznanie, zwiad
Ausfiihrung (Aus/J - model danego wozu pancernego.
sojusz militarny zawarty pomiędzy Niemcami,
Japonią.
a
Włochami
.Axis -
Oś;
Bagration - kryptonim sowieckiej ofensywy przeciwko Grupie
Armii Środek przeprowadzonej w czerwcu 1944 roku. Nazwa
wywodzi się od nazwiska słynnego rosyjskiego generała z okresu
wojen napoleońskich.
krzyż bałkański; znak rozpoznawczy w formie
czarnego krzyża z białą obwódką lub samych obwódek białych
albo czarnych, umieszczanego na pojazdach i samolorach nie
mieckich.
Balkenkreuz -
oznaczający atak na
Sowiecki. Nazwa wywodzi się od przydomka cesarza
Świętego Cesarstwa Rzymskiego Fryderyka I (1123-1190).
Barbarossa - czerwonobrody; kryptonim
Związek
Batterie (l. m.: Batterien) - bateria; odpowiednik kompanii
w artylerii.
Bergepanzer- pozbawiony uzbrojenia, a często i wieży. za to wy
posażony w sprzęt do holowania czołg,
wania i napraw uszkodzonych czołgów.
używany
do odholowy
ściśle
tajnej brytyjskiej Station X.
radiowych szyfrowanych
depesz
gdzie łamano kody niemieckich
za pomocą maszyny szyfrującej Enigma. dostarczonej przez pol
ski wywiad.
Bletchley Park - lokalizacja
błyskawiczna.
Nowa, rewolucyjna metoda
raz pierwszy przez Niemców
po
prowadzenia walki, zastosowana
od początku drugiej wojny światowej. Był to szybki, mobilny
atak rozpoczęty przełamaniem frontu, który zmieniał się w głę
boki rajd na tyłach wroga, przeprowadzony przez czołgi i piecho
tę wsparte cały czas przez bombowce nurkujące i myśliwce .
Blitzkrieg - wojna
.'J74
Braruewetter- .,burzowaty"; przydomek Guderiana.
Brigatle (1. m. Brigaden)- brygada; formacja
lub więcej
złożona
z dwóch
pułków.
Buntleswehra - powojenne
siły
zbrojne Republiki Federalnej
Niemiec.
Kaliber - wewnętrzna średnica lufy. lm większy kaliber
rym większe pociski mogą być z niego wystrzeliwane.
działa,
SzefSztabu Generalnego- stanowisko to podczas wojny zajmo
wali Guderian, Halder oraz Zeitzłer.
ComTIUlndo Supremo -
włoskie Wyższe
Dowództwo.
Deutsches Afriluz Korps (DAK) - niemieckie wojska
walczące
pod komendą Rommla w Mryce Północnej w łatach 1941-1943.
Division (l. m.: Divisionen) -dywizja; formacja złożona z dwóch
lub więcej pułków. Zazwyczaj liczyła od l O tys. do 20 tys. żoł
nierzy.
DurchbrUchwagen- ciężki czołg przełamania, np. Tjgrys.
Enigma- niemiecka maszyna szyfrująca.
Ersatztruppen -
oddziały
pomocnicze lub zapasowe.
Fahnrich - Kursant kursu oficerskiego, stopień niewystępujący
w jednostkach liniowych.
Fahrluzrte bis zum Endstation- "bilet do ostatniej stacji"; fraza
powtarzana przez Guderiana wydającego swym
kaz marszu najdalej, jak to tylko możliwe.
żołnierzom
roz
Fa/l B/au- "Plan Niebieski"; kryptonim natarcia na Kaukazie
przeprowadzonego w 1942 roku.
Fa/l Gelb - "Plan Żółty"; kryptonim ataku na Francję.
Fa/l Rot - "Plan Czerwony"; kryptonim drugiej fazy kampanii
we Francji.
375
Fali Weiss- "Pian Biały"; kryptonim ataku na Polskę.
Fe/Jpołizei
lub Fe/Jgnularmerie -
żandarmeria wojskowa;
znienawidzone "psy łańcuchowe".
Festung Europa - twierdza Europa.
Flak (Fłieger Abwehr Kanone) -
działo przeciwlotnicze.
Flakpanzer- czołg przeciwlotniczy.
Flammpanzer- czołg wyposażony w miotacz ognia.
Fiihrer- najwyższy przywódca III Rzeszy, Hitler.
Fiihrerbefehł-
rozkaz wydany przez Hitlera.
Fiihrerhauptquartier- kwatera główna Hitlera.
Funk (Fu) - radiostacja.
Generał der Panzertruppen: generał wojsk
pancernych.
Generałinspekteur der Panzertruppen - Generalny Inspektor
Wojsk Pancernych; stanowisko zajmowane przez Guderiana od
marca 1943 do marca 1945.
Generalstab des Heeres- Sztab Generalny Armii Lądowej.
Staff- oficerowie odpowiedzialni za całokształt stra
planowanie kampanii zbrojnych. Oficerowie Sztabu
oraz
tegii
Generalnego stanowili elitę intelektualną armii niemieckiej. wy
kształconą w Kriegsakademie (Akademia Wojenna). Oficerowie d
nosili podwójne czerwone lampasy na spodniach.
Generał
Gestapo- tajna policja.
pułk. później
dy
koń
na
wizja grenadierów pancernych, porem dywizja pancerna,
cu korpus.
Grossdeutschland- elitarny zmotoryzowany
Heer- niemiecka armia lądowa.
He~sgruppe
(1. m. Heeresgruppen): Grupa Armii; formacja
.'\76
składała się
z dwóch łub więcej armii. Największą niemiecką for
podczas wojny była licząca setki tysięcy żołnierzy, operu
jąca na niezwykłe długim froncie Grupa Armii Północ, której
zadaniem było zdobycie Leningradu podczas ataku na Związek
Sowiecki.
macją
Herbstnebel - Jesienna mgła; ostateczny kryptonim ofensywy
w Ardenach w 1944 r.
HitlnjugenJ- organizacja skupiająca młodzież niemiecką.
]agd- Połowanie; stąd]agdpanzer był pojazdem przeznaczonym
do "polowania na czołgi", czyli sarnobieżnym niszczycielem czoł
gow.
]iiger- Myśliwy.
Określenie używane w trojakim znaczeniu: (l)
do oznaczenia broni - samobieżnego działa przeciwpancerne
go Panzerjiiger (Pz. Jag.), zwanego też niszczycielem czołgów 1 *.
(3) Do oznaczenia pewnego typu elitarnej formacji piechoty, np.
Gebirgrjiiger (strzelców górskich) lub Fallschirmjiiger (strzelców
spadochronowych).
KAmeraJen - towarzysze broni.
Kilmpfgruppe- (1. m.: Kampfgruppen) - Grupa bojowa; stwo
rzona ad hoc formacja bojowa mająca wypełnić konkretne zada
nie. Zazwyczaj grupy bojowe w sile batalionu czy pułku nosiły
nazwy wywodzące się od nazwisk dowódców, np. Kampfgruppe
Peiper.
Kiltiusza- rosyjska wyrzutnia rakietowa montowana na pod
woziu sarnochodu ciężarowego. Przez Niemców nazywana
Organami Stalina. Broń podobna do niemieckiego Nebelwerfora.
Kessel - Kocioł, czyli okrążenie. Nazwa wywodzi się z niemie
ckiej terminologii myśliwskiej, gdzie podczas obławy zwierzyna
1 Formacja takich właśnie niszczycieli czołgów Panzerjager Abteilung
(przyp. red.).
377
zostaje okrążona przez znaczne siły myśliwych, a następnie zapę
dzona do jego centrum, gdzie wstaje zabita.
Kesselschlacht (1. m.: Kesselschlachten)- Bitwy w okrążeniu
Klein - mały.
Klotzen, nicht Kieckern - w wolnym
tłumaczeniu: "Dokop im
określenie używane
przez Guderiana
nie głaszcz". To slangowe
być skoncen
powinny
ilustruje zasadę, że podczas ataku czołgi
trowane, nie rozproszone.
Kompanie (1. m.: Kompanien) - kompania; formacja
z kilku plutonów.
złożona
Korps (1. m.: Korps) -Korpus; formacja złożona z jednej lub kil
ku dywizji.
Kriegsmarine - niemiecka marynarka wojenna.
Kubelwagen - sarnochód terenowy będący odpowiednikiem
Jeepa. Pojazd ten nazywano również Steiner. Produkowany przez
Volkswagena, wersja pływająca to SchU'imwagen.
LI- (kaliber!lange)- kaliber/długość lufy; Niemcy wyrażali dłu
gość lufy działa jako wielokrotność jego kalibru, np. w przypad
ku działa na PzKpfw III kał. 50 mm L/60 oznaczało to, że działo
kał. 50 mm miało lufę sześdziesięciokrotnie dłuższą od kalibru,
to znaczy około 3 metrów.
Landser-p iechur (potocznie "zając").
Leichte - lekki.
Luftflotte- flota powietrzna, jednostka organizacyjna Luftu,ajfe.
Luftwaffe- niemieckie siły powietrzne.
Mitt/er- średni.
Munitions-Panurwagen amunicji.
czołg
przebudowany na transporter
Prędkość wylotowa: prędkość, z jaką pocisk opuszcza lufę dzia
ła. lm większa prędkość wylotowa pocisku, tym większy zasięg,
celność
oraz przebijałoość pancerza.
Nebelwerfer- niemiecka wielolufowa wyrzutnia rakietowa.
OB (Oberbefehlshaber) - najwyższa komórka w kwaterze głów
nej. kontrolująca działania wszystkich oddziałów na rozległym
obszarze geograficznym. Zazwyczaj nadzorowano dwie lub wię
cej grupy armii. Termin ten odnosi się również do głównodowo
dzącego na danym teatrze działań, np. Rundstedt był znany ja
ko OB West.
OKH (Oberkommando des Heeres) - Naczelne Dowództwo
Wojsk Lądowych.
OKW(Oberkommando der Wehrmacht): Najwyższe Dowództwo
Sił Zbrojnych, włącznie z Heer, Luftwaffi oraz Kriegsmarine.
Osifront- front wschodni lub front rosyjski.
Ostketten - szersze niż zazwyczaj gąsienice stosowane na tere
nie Rosji; nazywano je również Winterketten (gąsienice zimowe).
Pak (Panzerabwehrkanone) -
działo
przeciwpancerne.
Paktfront- Sposób obrony przeciwpancernej polegający na roz
mieszczeniu koło siebie w linii kilku lub kilkunastu armat prze
ciwpancernych pod dowództwem jednego oficera kierującego ich
ogniem.
określenie używane przez Niemców na zare
kwirowane wozy z końmi i woźnicami. Wzięło się od tego, że
polscy chłopi zwracali się do siebie per "panie".
Panje - Potoczne
Panzer Abteilung z. b. V (zur besonderen Verwendung) - bata
lion czołgów do zadań specjalnych.
Panzerarmee (l. m. - Panzerarmeen) -armia pancerna; forma
cja złożona przynajmniej z dwóch korpusów pancernych.
379
Panzerbefehlswagen (PzBefwg) -
czołg dowodzenia.
ręczna wyrzutnia rakietowych pocisków kumula
cyjnych, skuteczna broń przeciwpancerna.
Panzerfaust-
Panzergrenadiers- grenadierzy pancerni (piechota zmotoryzo
wana).
Panzergruppe (1. m.: Panzergruppen)- grupa pancerna; forma
cja złożona z dwóch lub więcej armii pancernych.
Panzerkampfwagen (PzKpfw) -
czołg.
Panzerkeil- "klin pancerny"; szyk w kształcie klina przyjmowa
ny podczas ataku przez czołgi.
Panzerkorps - korpus pancerny; formacja ta
składała się przy
najmniej z dwóch dywizji pancernych.
Panzerschreck - posiada dwa znaczenia:
(l) oznacza przestrach
i panikę, jakich doznaje niedostatecznie wyposażona piechota
podczas ataku czołgów. Znaczenie zjawiska zmalało w później
szych łatach wojny, gdy piechota została wyposażona w bardziej
skuteczną broń przeciwpancerną. (2) niemiecka wersja amery
kańskiej Bazooki strzelająca rakietowymi pociskami kumulacyj
nymi kal. 88 mm.
Panzerspiihwagen - opancerzony pojazd zwiadowczy.
Panzertruppen- niemieckie oddziały pancerne.
Panzerverbiinde- utworzona tui hoc formacja posiadająca różne
jednostki pancerne oraz pomocnicze.
Panzerwa.ffe- niemieckie wojska pancerne.
Pionier- saper.
Regiment (1. mn. Regimenten) -
pułk; formacja składająca się
z kilku batalionów.
Reich - Rzesza.
380
Reichs.fohrer SS - przywódca SS Heinrich Himmler (najwyższy
stopień
w SS).
ReichsmarschaO - honorowy
Luftwaffi Hermanna Goringa.
tytuł
stworzony dla dowódcy
Reichswehr- niemieckie siły zbrojne w latach 1920-1035.
Rollba/m (1. mn. Rollbahnen) - trasa natarcia i transportu zaopa
trzenia przeznaczona dla danej dywizji pancernej.
Schi/J UnJ Schwert- "Tarcza i miecz"; taktyka stosowana w ce
lu zniszczenia sił pancernych wroga za pomocą ścisłej współpracy
pomiędzy czołgami a działami przeciwpancernymi.
Schnelle Heinz- "Szybki Heinz"; jedno z przezwisk Guderiana.
SchneOtruppen- szybkie lub mobilne jednostki, zazwyczaj zmo
toryzowane.
Osłony-
dodatkowe arkusze blachy pancernej zawieszone z bo
ków burt i wieży czołgu, na których detonowały ładunki kumu
lacyjne.
Schiitzenpanzerwagen - opancerzony transporter
półgąsieni
cowy.
Schutzenregiment- pułk piechoty (strzelców).
Schwer- ciężki.
Schwerpunkt - punkt maksymalnych wysiłków. Wyznaczone
miejsce przełamania linii wroga, zwykle najsłabsze miejsce obro
ny, arak zaś z zasady przeprowadzały wojska pancerne.
Sichelschnit- "Cios sierpem"; plan Mansteina ataku na Francję.
So/Jaten -
żołnierze.
Sonderkraftfahrzeug (SdK/z) - wojskowy pojazd; każdy nie
miecki pojazd wojskowy miał oznaczenie SdKfo i numer, także
czołgi.
381
SS (Schutzstajfel) -pierwotnie paramilitarna formacja NSDAP,
potem zreformowana na część ogólną (Allgemeine) i oddziały
wojskowe ( Wajfen), kierowana przez Himmlera.
Stab (!.mn. Stiibe) - sztab.
STAWKA- Kwatera Naczelnego Dowództwa Armii Czerwonej.
Strategia - całokształt planowania i prowadzenia walk na róż
nych teatrach wojennych.
Stuka (Sturzkamp.lflugzeug) - bombowiec
ju-87.
nurkujący
junkers
Sturmartillerie- artyleria szturmowa- działa szturmowe Sturm
geschUtz (StuG).
Sturmgeschutz (StuG) - samobieżne działo szturmowe na pod
woziu PzKpfw l!li IV; stosowano je w charakterze broni przeciw
pancernej lub wsparcia ogniowego piechoty.
Sturmhaubitze (Stuli) - haubica szturmowa (Sturmgeschutz
uzbrojony w haubicę kal. 105 mm).
Taktyka- zasady i manewry użyte do przeprowadzenia pojedyn
czej bitwy lub ich serii.
Totenkopf- trupia główka; symbol czaszki i skrzyżowanych pisz
czeli był używany przez Panzerwaffi oraz Wajfen SS.
Trajektoria - krzywa zakreślana przez pocisk podczas lotu.
Trajektorie pocisków wystrzeliwanych z dział czołgów są płaskie,
zaś trajektorie pocisków wystrzeliwanych z haubic są stromoto
rowe.
Unternehmen -
przedsięwzięcie
lub operacja.
VK ( Versuchkonstruktion) - prototyp czołgu.
VoikJsturmu - była to
charakteryzująca się słabą siłą bojową milicja złożona ze starszych
Vollugrenatlier- grenadier ludowy;
część
382
mężczyzn oraz chłopców; powstała ona w Niemczech pod koniec
wojny. tworzone z niej były dywizje grenadierów ludowych.
Wachtam Rhein -
straż
na Renie; oryginalny kryptonim nada
ny przez Hitlera kontrofensywie w Ardenach.
Wajfon -
broń
lub uzbrojenie.
Wajfonamt- wydział uzbrojenia wojsk.
Wajfon SS- oddziały wojskowe SS.
Wajfontriiger- Pojazd przenoszący uzbrojenie.
Wehrmacht - Niemieckie Siły Zbrojne, obejmujące wojska lą
dowe. lotnictwo i marynarkę wojenną. WaJfen SS podlegało mu
wyłącznie w sensie taktycznym.
Wurulerwaffen- cudowne bronie; u schyłku wojny Hitler kładł
duży
nacisk na opracowanie tak zwanych "cudownych broni", ta
kich jak rakiety V2.
Zitmlel/e - cytadela - kryptonim nadany niemieckiej ofensywie
pod Kurskiem.
Zug (l. mn. Zuge) - Pluton; część składowa kompanii.

panzerlied - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

Transkrypt

Podobne dokumenty

Spis treści Wstęp ................................................ 7 Francja stawia na

http://grzbiet.pl/ksiazki/tajne-akcje-snajperow

spistreści - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

spis treści - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

Spis treści - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

Od autora (7) - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

RozDZIAŁ l. Korzenie RozDZIAl II. Ze Szkocji do Normandii

Bawi się więc i szaleje legionista, gdy z dzikiej pustyni wraca na

spis treści - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl