Klasa III GIMNAZJUM

BIOLOGIA, KLASA III GIMNAZJUM
Wymagania ogólne na poszczególne stopnie szkolne:
Ocenę celującą na semestr/ koniec roku otrzymuje uczeń, który:
- opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, w wyniku jego
samodzielnej pracy
- posługując się terminologią biologiczną potrafi zaprezentować swoje wiadomości
- potrafi wykorzystywać zdobyte wiadomości w sytuacjach nietypowych
- formułuje problemy z zakresu biologii, oraz potrafi je rozwiązywać w sposób twórczy, kreatywny
- dokonuje syntezy i analizy różnych zjawisk oraz procesów biologicznych
- wykorzystuje wiedzę zdobytą na innych przedmiotach przy rozwiązywaniu złożonych problemów
biologicznych
- samodzielnie korzysta z różnych źródeł informacji
- na lekcjach cechuje się bardzo wysoką aktywnością
- wykonuje dodatkowe zadania, polecenia oraz prace domowe
- wykonuje twórcze prace oraz pomoce naukowe, potrafi je zaprezentować i omówić
- w pracach pisemnych najczęściej otrzymuje maksimum punktów możliwych do zdobycia, oraz rozwiązuje
dodatkowe zadania
- aktywnie uczestniczy w konkursach biologicznych oraz odnosi sukcesy
- na bieżąco wykonuje zadania domowe, wzorowo prowadzi zeszyt przedmiotowy oraz zeszyt ćwiczeń
Ocenę bardzo dobrą na semestr koniec roku otrzymuje uczeń, który:
- w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności określone przez program nauczania
- wykazuje szczególne zainteresowania biologią
- zdobytą na lekcjach biologii wiedzę potrafi zastosować do samodzielnego rozwiązywania problemów w
nowych sytuacjach
- bez pomocy nauczyciela potrafi korzystać z różnych źródeł informacji
- potrafi zaplanować, oraz w sposób bezpieczny przeprowadzić doświadczenia biologiczne oraz hodowle
przyrodnicze
- sprawnie posługuje się sprzętem niezbędnym do pracy biologicznej
- samodzielnie wykonuje preparaty mikroskopowe oraz opisuje je, robi rysunek spod mikroskopu
- prezentuje swoją wiedzę posługując się poprawną terminologią biologiczną
- w sposób aktywny uczestniczy w lekcjach
- w pisemnych sprawdzianach wiedzy osiąga od 91% do 100% punktów możliwych do zdobycia
- zeszyt prowadzi w sposób staranny i estetyczny
Ocenę dobrą na semestr/ koniec roku otrzymuje uczeń, który:
- opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone, przydatne i użyteczne w szkolnej i pozaszkolnej
działalności
- zdobytą wiedzę potrafi wykorzystywać do samodzielnego rozwiązywania typowych problemów, a z pomocą
nauczyciela rozwiązuje zadania trudniejsze
- potrafi posługiwać się mikroskopem oraz zna sprzęt przydatny do pracy biologicznej
- wykonuje proste preparaty mikroskopowe
- udziela poprawnych odpowiedzi na typowe pytania
- jest aktywny podczas lekcji
- w pracach pisemnych osiąga przeważnie ocenę dobrą
- zeszyt przedmiotowy oraz zeszyt ćwiczeń prowadzi prawidłowo i systematycznie odrabia prace domowe
Ocenę dostateczną na semestr/koniec roku otrzymuje uczeń, który:
- opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu biologii oraz
takie, które można wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych
- z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe problemy o małym stopniu trudności
- z pomocą nauczyciela korzysta z różnych źródeł wiedzy biologicznej: słowników, encyklopedii, tablic,
wykresów, atlasów itp.
- na lekcjach biologii wykazuje zadowalającą aktywność
- z większości prac pisemnych sprawdzających wiedzę osiąga zazwyczaj stopnie dostateczne
- systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy oraz zeszyt ćwiczeń
Ocenę dopuszczającą na semestr/koniec roku otrzymuje uczeń, który:
- wykazuje braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, jednak nie przekreślają
one możliwości dalszego kształcenia
- z pomocą nauczyciela wykonuje proste zadania i polecenia o bardzo małym stopniu trudności
- z pomocą nauczyciela wykonuje proste doświadczenia biologiczne
- przy przekazywaniu wiedzy nie potrafi stosować terminologii biologicznej
- na lekcjach cechuje go bardzo mała aktywność
- z większości prac pisemnych sprawdzających wiedzę osiąga zazwyczaj stopnie dopuszczające
- prowadzi zeszyt przedmiotowy niesystematycznie, mało starannie
Ocenę niedostateczna na semestr/koniec roku otrzymuje uczeń, który:
- nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej, co uniemożliwia dalsze
kształcenie w dziedzinach nauk biologicznych
- nie potrafi posługiwać się przyrządami biologicznymi
- w przyswajaniu wiedzy i wykonywaniu zadań domowych nie wykazuje systematyczności
- nie podejmuje próby rozwiązania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet z pomocą nauczyciela
- na lekcjach wykazuje postawę bierną
- z większości prac pisemnych sprawdzających wiedzę osiąga zazwyczaj stopnie niedostateczne
- nie prowadzi systematycznych zapisów w zeszycie przedmiotowym
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
1. Z zakresu genetyki:
- wyjaśnia terminy: genetyka, zmienność, dziedziczność, gen, allel, genotyp, fenotyp
- podaje przykłady cech dominujących i recesywnych u człowieka
- podaje treść I Prawa Mendla
- wskazuje miejsce gdzie znajduje się materiał genetyczny w komórce
- rysuje i opisuje chromosom
- wymienia rodzaje podziałów komórkowych
- podaje znaczenie mitozy, wskazuje komórki, w których zachodzi mitoza
- wskazuje komórki, w których zachodzi podział mejotyczny; podaje liczbę podziałów jaka zachodzi
podczas mejozy
- wymienia rodzaje chromosomów determinujących płeć człowieka
- objaśnia, na czym polega hemofilia i daltonizm
- wyjaśnia, czym pod względem chemicznym i funkcjonalnym jest gen
- wymienia elementy nukleotydu, podaje rodzaje nukleotydów budujących DNA i RNA
- wymienia etapy realizacji informacji genetycznej
- wyjaśnia czym jest mutacja; wymienia rodzaje czynników mutagennych i podaje ich przykłady; dzieli
mutacje na genowe i chromosomowe
- wyjaśnia, czym jest zmienność organizmów, wymienia rodzaje zmienności, omawia przykłady wpływu
środowiska na fenotyp, odróżnia zmienność dziedziczną od niedziedzicznej
2. Z zakresu ekologii:
- wyjaśnia znaczenie i pochodzenie terminu ekologia, wymienia miejsca, gdzie mogą być prowadzone
badania ekologiczne
- określa rodzaje czynników środowiska, porównuje warunki życia w wodzie i na lądzie; omawia cechy
przystosowania zwierząt do życia w wodzie i na lądzie
- wyjaśnia termin populacja; podaje przykłady populacji z różnych środowisk
- wymienia rodzaje oddziaływań nieantagonistycznych; podaje przykłady organizmów żyjących w
symbiozie; odróżnia oddziaływania antagonistyczne od nieantagonistycznych; wymienia rodzaje
oddziaływań antagonistycznych
- wymienia elementy wchodzące w skład ekosystemu; wskazuje ogniwa łańcucha pokarmowego;
tworzy przykładowy łańcuch pokarmowy
- charakteryzuje strukturę wybranego ekosystemu posługując się piramidą troficzną; omawia krążenie
materii i przepływ energii w ekosystemie
- podaje kryteria podziału zasobów naturalnych; wymienia przykłady zasobów odnawialnych i
nieodnawialnych; podaje przykłady odnawialnych i nieodnawialnych źródeł energii; wyjaśnia, czym jest
zrównoważony rozwój
- wskazuje, jak można oszczędzać energię elektryczną i wodę we własnym domu; projektuje i wykonuje
plakat dotyczący wykorzystania surowców wtórnych
3. Z zakresu ewolucjonizmu:
- wyjaśnia terminy: ewolucja i ewolucjonizm; wyjaśnia, czym jest „walka o byt”; wyjaśnia, dlaczego
Darwin nazywany jest ojcem ewolucjonizmu; odróżnia dobór naturalny od doboru sztucznego
- podaje rodzaje dowodów wskazujących na ewolucję; rozróżnia pośrednie i bezpośrednie dowody
ewolucji; podaje ich przykłady
- wyjaśnia, czym jest biogeneza; potrafi odczytać informacje z tabel stratygraficznych
- podaje i uzasadnia pozycję systematyczną człowieka
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
1.
Z zakresu genetyki:
- omawia badania Grzegorza Mendla, objaśnia I prawo Mendla i wykorzystuje jego treść do zapisu
wszystkich możliwych kombinacji alleli w gametach
- oznacza allele dominujące i recesywne oraz zapisuje ich kombinacje
- wskazuje różnice w organizacji materiału genetycznego w dzielącej i nie dzielącej się komórce;
wyjaśnia terminy: kariotyp, chromosomy homologiczne; omawia procesy składające się na podział
komórek; wyjaśnia, co oznacza zapis „n” i „2n”
- uzasadnia konieczność podziału mejotycznego w komórkach macierzystych; rozpoznaje pierwszy i
drugi podział mejotyczny
- odróżnia autosomy od chromosomów płci; wyjaśnia termin heterogametyczność męska; objaśnia, jak
dziedziczy się płeć u człowieka, wykonując krzyżówkę genetyczną; wyjaśnia co to znaczy, że dana cecha
dziedziczy się razem z płcią
- wyjaśnia, czym jest genom; przedstawia budowę nukleotydu za pomocą schematycznego rysunku;
opisuje budowę podwójnej helisy DNA i pojedynczej nici RNA
- charakteryzuje kod genetyczny; wskazuje miejsce i cel transkrypcji; odróżnia informacje genetyczną
od kodu genetycznego
- podaje kryteria podziału mutacji na genowe i chromosomowe; podaje przykłady chorób wynikających
z tych mutacji, omawia przyczyny i objawy tych chorób
- uzasadnia, dlaczego zmienność środowiskowa nie jest dziedziczne; podaje przyczyny i przykłady
zmienności dziedzicznej u człowieka
2. Z zakresu ekologii:
- rozróżnia poziomy organizacji życia będące przedmiotem badań ekologicznych; podaje przykłady
badań prowadzonych w terenie i w laboratorium
- wyjaśnia wpływ czynników biotycznych i abiotycznych na organizmy; ocenia, które z czynników mają
parametry zmienne, a które względnie stałe; wyjaśnia terminy: tolerancja ekologiczna, zakres
tolerancji ekologicznej, podaje przykłady praktycznego wykorzystania wiedzy o zakresie tolerancji
organizmu
- wyjaśnia na przykładach korzystne znaczenie symbiozy; charakteryzuje przystosowanie kwiatów do
zapylania przez zwierzęta
- przedstawia czynniki warunkujące konkurencję, przedstawia skutki konkurencji międzygatunkowej;
wymienia sposoby unikania konkurencji; przedstawia wzajemne adaptacje pasożyta i żywiciela
- wykazuje ścisły związek między ożywioną częścią ekosystemu a biotopem; charakteryzuje rolę
konsumentów, producentów i destruentów w ekosystemie; wykazuje różnice między łańcuchem
spasania a detrytusowym
- opisuje rolę producentów, konsumentów i destruentów w obiegu materii i przepływie energii przez
ekosystem; analizuje cykl biogeochemiczny węgla
- przedstawia skutki eksploatacji zasobów nieodnawialnych; wskazuje zmiany zachodzące w
środowisku na skutek intensyfikacji produkcji rolnej
- przedstawia propozycję racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody zgodnie z zasadą
zrównoważonego rozwoju; uzasadnia konieczność ograniczenia wydobycia paliw kopalnych;
przedstawia korzyści i zagrożenia wynikające z budowy elektrowni atomowych
- proponuje działania zmierzające do zmniejszania ilości odpadów w gospodarstwie domowym;
charakteryzuje sposoby oczyszczania ścieków; opisuje, na czym polega segregacja odpadów
3. Z zakresu ewolucjonizmu:
- przedstawia poglądy na temat ewolucji znane przed Darwinem; podaje główne założenia teorii
ewolucji Darwina; prezentuje przykłady potwierdzające działanie doboru naturalnego; omawia
znaczenie i podaje przykłady doboru sztucznego
- wyjaśnia, dlaczego tylko niewielka część wymarłych organizmów zachowała się w postaci
skamieniałości; wykazuje na przykładach, że zmiany ewolucyjne mogą zachodzić w różnym tempie
- analizuje schemat przedstawiający zegar ewolucji; omawia warunki, w jakich mogło powstać życie na
Ziemi; wskazuje cechy pierwszych organizmów jednokomórkowych;
- analizuje cechy budowy charakterystyczne dla naczelnych; porównuje człowieka z szympansem;
wskazuje podobieństwa i różnice między człowiekiem a innymi naczelnymi jako wynik procesów
ewolucyjnych; wymienia przodków człowieka
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
1.
2.
Z zakresu genetyki:
- konstruuje krzyżówkę genetyczną; w postaci krzyżówki genetycznej zapisuje doświadczenia Mendla;
określa stosunki fenotypowe w pokoleniach F1 i F2
- analizuje kariotyp człowieka; uzasadnia konieczność podziałów komórkowych; omawia przebieg
mitozy
- charakteryzuje przebieg I i II podziału mejotycznego; wyjaśnia, na czym polega rekombinacja
materiału genetycznego; porównuje mitozę z mejozą
- przedstawia sposób dziedziczenia się cech sprzężonych z płcią; dowodzi, dlaczego allele recesywne
zlokalizowane na chromosomie X częściej ujawniają się u mężczyzn niż u kobiet; wyjaśnia, na czym
polega nosicielstwo allelu warunkującego choroby
- omawia regułę komplementarności zasad azotowych; przedstawia na modelach proces replikacji
DNA; uzasadnia konieczność procesu replikacji dla funkcjonowania komórki
- uzasadnia konieczność procesu transkrypcji w ekspresji genów; przedstawia proces transkrypcji ,
posługując się modelami nukleotydów; oblicza, z ilu nukleotydów składa się gen kodujący białko o
określonej liczbie aminokwasów
- wykonuje krzyżówkę genetyczną, wykazującą prawdopodobieństwo wystąpienia choroby w
przypadku, gdy oboje rodzice są nosicielami; wskazuje różnice między mutacjami genowymi a
chromosomowymi;
- wykonuje krzyżówki genetyczne związane z dziedziczeniem grup krwi i czynnikami Rh u człowieka
Z zakresu ekologii:
- uzasadnia konieczność prowadzenia badań ekologicznych; wykazuje różnice między ekologią a
ochroną środowiska
- dowodzi, że rozmieszczenie organizmów na Ziemi wynika z różnej tolerancji na poszczególne czynniki;
objaśnia treść prawa minimum Liebiga; interpretuje przebieg krzywych tolerancji ekologicznej
- projektuje i przeprowadza obserwację porostów w najbliższej okolicy
- wskazuje czynniki biotyczne i abiotyczne wpływające na liczebność i zagęszczenie badanej populacji;
określa liczebność i zagęszczenie populacji na określonym terenie
- wskazuje na przykładach przystosowania zwierząt do zapylania; dowodzi, że komensalizm jest
korzystny dla jednego gatunku w tej zależności
- charakteryzuje na dowolnym przykładzie przystosowania drapieżnika do drapieżnictwa i jego ofiary
do obrony; uzasadnia, że zjadający i zjadany wzajemnie regulują swoją liczebność
3.
- tworzy sieć pokarmową z podanych organizmów; dostrzega, ze jeden organizm może należeć do kilku
poziomów troficznych; porównuje biocenozę pola uprawnego z biocenozą lasu pod względem ich
trwałości i zachowania równowagi biocenotycznej
- ilustruje schematycznie krążenie materii i przepływ energii w ekosystemie; uzasadnia, jak ważny jest
dopływ energii słonecznej do ekosystemów
- wykazuje związek między intensywną gospodarką rolną a wyginięciem wielu gatunków; objaśnia, na
czym polega kumulacja szkodliwych związków chemicznych w organizmach; omawia mechanizm
powstawania efektu cieplarnianego; przewiduje skutki globalnego ocieplenia
- uzasadnia konieczność korzystania z alternatywnych źródeł energii; podejmuje dyskusję na temat
budowy elektrowni jądrowych
- opisuje metody bezpiecznego składowania odpadów; wyjaśnia korzyści wynikające z segregowania
odpadów
Z zakresu ewolucjonizmu:
- omawia poglądy na ewolucję Lamarcka; uzasadnia, dlaczego obserwacje Darwina na wyspach
Galapagos stały się podłożem do narodzin teorii ewolucji; wykazuje, że dobór naturalny zapewnia
przetrwanie osobników najlepiej przystosowanych do środowiska; podaje założenia syntetycznej teorii
ewolucji
- uzasadnia, że formy przejściowe są szczególnie cenionymi dowodami bezpośrednimi na ewolucję;
charakteryzuje relikty i podaje ich przykłady; odróżnia narządy analogiczne od homologicznych;
uzasadnia, że podobny skład chemiczny wszystkich organizmów świadczy o ich pokrewieństwie
- objaśnia, jak doszło do wytworzenia w komórkach jądra, mitochondriów i chloroplastów; dowodzi,
jak ważnym etapem ewolucji było wytworzenie organizmów wielokomórkowych; przedstawia
organizmy roślinne i zwierzęce charakterystyczne dla danej ery
- wskazuje cechy pozwalające na wyodrębnienie z rzędu naczelnych nadrodziny człekokształtnych;
charakteryzuje poszczególnych przodków człowieka; dowodzi, ze człowiek posiada cechy wyjątkowe
dla jego gatunku
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
1.
2.
Z zakresu genetyki:
- określa stosunki genotypowe w pokoleniach F1 i F2; wykonuje krzyżówki genetyczne dotyczące
dziedziczenia cech u człowieka
- rozpoznaje na schematycznych rysunkach fazy mitozy, wskazując istotne cechy dla danej fazy;
wskazuje moment replikacji w cyklu komórkowym; uzasadnia, dlaczego replikacja musi być precyzyjna
- rozpoznaje na schematycznych rysunkach poszczególne fazy podziału mejotycznego, wskazując
istotną cechę każdej fazy; wykazuje związek I prawa Mendla z podziałem mejotycznym komórki;
dowodzi znaczenia rekombinacji materiału genetycznego u organizmów rozmnażających się płciowo
- wykonuje krzyżówki genetyczne dotyczące dziedziczenia cech sprzężonych z płcią; ustala stosunki
fenotypowe i genotypowe u potomstwa
- porównuje budowę DNA i RNA; wymienia rodzaje RNA i podaje ich funkcje; oblicza zawartość
procentową poszczególnych zasad azotowych w DNA na podstawie podanej ilości jednej z nich
- przedstawia proces translacji, posługując się modelami; wyjaśnia, z czego wynika różnorodność
komórek mimo jednakowej informacji genetycznej
- rozpoznaje kariotyp człowieka z zespołem Downa, Turnera i Klinefeltera; wskazuje związek między
wiekiem matki a urodzeniem dziecka z zespołem Downa, przedstawiając tę zależność na wykresie
- podaje przykłady cech uwarunkowanych genetycznie, i będących wynikiem oddziaływania
środowiska
Z zakresu ekologii:
- wykazuje przekonanie o użyteczności edukacji ekologicznej w życiu codziennym człowieka
3.
- ocenia stan czystości powietrza, posługując się skalą porostową; wskazuje nisze ekologiczne
wybranych gatunków; uzasadnia, ze nisze ekologiczne różnych gatunków nigdy nie są identyczne
- analizuje mechanizmy regulujące liczebność populacji; omawia konsekwencje konkurencji
wewnątrzgatunkowej dla funkcjonowania danych populacji
- uzasadnia na przykładach, że mutualizm i protokooperacja mają cechy wspólne oraz różne; dowodzi,
że protokooperacja jest symbiozą nieobligatoryjną
- planuje i przeprowadza doświadczenie badające oddziaływania allelopatyczne między roślinami;
wykazuje na odpowiednich przykładach, że rośliny mają mechanizmy obronne przed zgryzaniem;
przedstawia adaptacje ssaków roślinożernych do odżywiania się pokarmem roślinnym
- planuje, przeprowadza i dokumentuje doświadczenie badające działalność destruentów; modeluje
sytuację, gdy jeden z organizmów sieci pokarmowej zostanie wyeliminowany; dowodzi, że trwałość
ekosystemu zależy od jego różnorodności gatunkowej
- uzasadnia, że ekosystem jest układem samowystarczalnym
- wykazuje związek między zanieczyszczeniami środowiska a nasileniem efektu cieplarnianego
- opracowuje projekt oszczędzania energii w domu
- podejmuje dyskusję na temat budowy spalarni śmieci; uzasadnia konieczność ochrony odnawialnych
zasobów przyrody
Z zakresu ewolucjonizmu:
- przedstawia w sposób graficzny mechanizm izolacji przestrzennej populacji oraz dowodzi, ze
przyczynia się ona do powstawania nowych gatunków; wskazuje, ze współczesne poglądy na ewolucję
są kontynuacją i uzupełnieniem teorii Darwina
- dowodzi znaczenia prowadzenia porównawczych badań anatomicznych zwierząt; analizuje
podobieństwo rozwoju zarodkowego kręgowców; dowodzi, że badania z zakresu embriologii są
ważnym dowodem pośrednim ewolucji; segreguje narządy na analogiczne, homologiczne i szczątkowe
- wskazuje, dlaczego w momencie pojawienia się atmosfery tlenowej ewolucja nabrała tempa; zna
najważniejsze wydarzenia z historii życia na Ziemi; wyjaśnia, jaki wpływ na rozwój życia na Ziemi miały
wielkie wymierania gatunków
- przedstawia historię rozwoju ewolucyjnego człowieka; korzysta z różnych źródeł, podając przykłady
dowodów bezpośrednich na ewolucję człowieka; dowodzi, że szczątki australopiteka Lucy są jednym z
najważniejszych znalezisk
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
1.
Z zakresy genetyki:
- dowodzi słuszności drugiego prawa Mendla poprzez wykonanie krzyżówki genetycznej
- przedstawia na schematycznym rysunku cykl życiowy komórki; omawia etap interfazy; dowodzi, że
nie zawsze odbywa się precyzyjny podział materiału genetycznego, podając przykłady komórek
dzielących się amitotycznie
- podaje przykłady organizmów, u których zachodzi mejoza pregamiczna, postgamiczna i pośrednia
- uzasadnia, dlaczego u kobiet jeden z chromosomów X ulega dezaktywacji zamieniając się w ciałko
Barra
- podaje przykłady zwierząt, u których płeć dziedziczy się inaczej niż u ludzi
- dowodzi, że znając zawartość procentową jednej z zasad azotowych w RNA, nie da się obliczyć
zawartości pozostałych; konstruuje model przedstawiający strukturę przestrzenną podwójnej helisy
DNA
- uzasadnia, że dysponując zapisem DNA można przewidzieć kolejność aminokwasów w białku;
dowodzi, że znając kolejność aminokwasów w białku nie da się przewidzieć kolejności nukleotydów w
DNA; posługuje się tabelką kodu genetycznego
-podaje przykłady choroby wynikającej z uszkodzenia struktury chromosomów
2.
3.
- podaje, jakie genotypy rodziców i dziecka prowadzą do konfliktu serologicznego; przygotowuje i
wygłasza referat na temat związku genetyki z innymi dziedzinami nauki
Z zakresu ekologii:
- wskazuje na przykładach związki między ekologią a innymi dziedzinami nauki
- planuje i przeprowadza doświadczenie służące określeniu optymalnych wartości wybranych
czynników środowiska na wzrost i rozwój danej rośliny; analizuje i ocenia stan czystości wody na
podstawie składu gatunkowego żyjących w niej organizmów
- analizuje dane statystyczne dotyczące zmian liczebności populacji ludzkiej w przeciągu ostatnich
kilkudziesięciu lat
- podaje przykłady mikoryzy jako oddziaływania korzystnego dla grzybów i roślin
- wskazuje przykłady praktycznego zastosowania wiedzy o oddziaływaniach allelopatycznych między
roślinami
- przygotowuje prezentację na temat funkcjonowania dowolnego ekosystemu wodnego
- modeluje cykl biogeochemiczny azotu; przygotowuje i wygłasza referat na temat sukcesji
ekologicznej jeziora
- podejmuje dyskusję, czy globalne ocieplenie to efekt działalności człowieka, czy proces naturalny;
przygotowuje planszę graficzną przedstawiającą mechanizm powstawania kwaśnych opadów
- opisuje budowę i zastosowanie kolektorów słonecznych
- przygotowuje projekt zasad postępowania ze zużytymi bateriami, świetlówkami, przeterminowanymi
lekami
Z zakresu ewolucjonizmu:
– dowodzi, że brak przepływ genów między dwoma grupami organizmów świadczy o ich odrębności
gatunkowej; wyróżnia rodzaje izolacji rozrodczej; podaje przykłady izolacji rozrodczej
- przygotowuje i przedstawia prezentację na temat pojawienia się na lądzie pierwszych roślin i zwierząt
- wykonuje schemat drzewa rodowego człowieka; uzasadnia, że rasy człowieka to przykład zmienności
w obrębie gatunku