Wydrukuj tekst

ROCZNIKI
Tom
VIII
NAUK
PRAWNYCH
-
1998
KS. H E N R Y K M IS Z T A L
L ublin
POWSZECHNE POWOŁANIE DO ŚWIĘTOŚCI
A EUCHARYSTIA*
N a tle p o w s z e c h n e g o p o w o ł a n i a do ś w i ęt oś ci w y r a ż o n e g o p r z e z s a m e g o
C h r y st u sa Pana. a p r z y p o m n i a n e g o w n a u c e S o b o r u W a t y k a ń s k i e g o II i o s t a t ­
nich papieży, p r z e d s t a w i a m y p o d s t a w o w ą p r a w d ę , iż ś w i ę t o ś ć d o s t ę p n a dla
wsz ys t ki ch realizuje się w K oś ci el e i p o p r z e z Koś ciół. W i ę ź K o ś c i o ł a p i e l ­
g r z y mu j ą ce g o, c i er pi ąc eg o i c h w a l e b n e g o ( c o m m u n io ) s p e ł n i a się w Ś w i ę t y c h
O bc o w a n i u . O ś r o d k i e m życi a K oś ci oł a, s z c z y t e m ś wi ęt ośc i j e s t d o s k o n a ł e
zj ed no cz en ie z C h r ys t u se m , k tó re go z ad a te k p o s i a d a m y w K o m u n i i świętej.
Eu ch a ry s ti a była i jes t ź r ódł e m u ś w i ę c e n i a z a r ó w n o o n t o l o g i c z n e g o ( p op r z e z
łaskę, j a k ą ż sobą niesie), a także u ś w i ę c e n i a m o r a l n e g o , g d y ż j e s t p o k a r m e m
dla z dą ż aj ąc yc h za C h r y s t u s e m u b og i m, c i e r pi ą c y m , d ź w i g a j ą c y m krzyż.
Polscy święci i bł og os ł awi en i, j a k o nasi r o d a cy , d aj ą n a m p r z y k ł a d u k o c h a n i a
Euchar ysti i i u ś w i ę ce n i a p o p r ze z E uc ha r ys t i ę . P r a w o k a n o n i z a c y j n e ma te r ia l ne
przej ęł o na swój użyt ek c ał ą n au k ę o E uc hr ys t i i j a k o n a j w y ż s z y m źródl e
uś wię ce ni a, a p r a w o f or ma lne , czyli p r o c e d u r a k a n o n i z a c y j n a , w id z i w st o­
sunku do E uchar ys tii k a n d y d a t ó w n a oł ta rz e ludzki s p r a w d z i a n ich ś wi ę toś c i.
Odczyt w yg łosz o ny wc W rocław iu na S y m p o z ju m P o lskic h W y k ła d o w c ó w
Pra w a
K anonicznego, z o rg anizow an ym przez W y d ział Praw a K a n o n ic z n e g o i Ś w ie c k ie g o K U L w dniu
28 kwietnia 1997 r. w ram ach p r z ygo tow ań do Ś w ia to w e g o K o ng re su E u c h a r y s ty c z n e g o A n no
Domini 1997.
1. W S Z Y S C Y S Ą P O W O Ł A N I D O Ś W I Ę T O Ś C I
Do S o b o r u W a t y k a ń s k i e g o II m ó w i ł o się i pisało naj wi ęcej o świętości
p ap i e ż y, z a k o n n i k ó w , b i sk up ów , k a pł a n ó w . Ich świ ęt oś ć u w a ż a ł o się za „ w y ­
ż s z ą ” . Mn i ej n a t om i as t p i sa no o ś więt ości ś wi ec ki ch lub m ó w i ł o się o niej
j a k o o „ś wi ęt oś c i o g ó l n e j ” , p o l egającej na u n i ka ni u g rz e ch u i z a c h o w y w a n i u
p r z y k a z a ń . S o b ó r p r z y p o m n i a ł n au k ę C hr ys t u s a, kt ór y z ap ra sz ał do swe go
Królestwa
w sz y st k ic h
b ez
wyj ątku,
a hi st or ia
K oś c i o ł a po twi e rdz i ła ,
iż
ś w i ę t o ś ć osiągali ludzi e r ó ż n yc h z a w o d ó w , st anów, a także r ó ż n ymi dr ogami
do niej d o c h o d z i l i 1. S o b ó r m ó w i ł w p r os t o p o w o ł a n i u w s zy st ki ch do ś w i ę ­
tości, p o d k re ś l a j ą c r ó w n ą g o d n o ś ć w s z ys t ki c h c z ł o n k ó w Kościoła. Nie m a j u ż
m o w y o „s to p n iu ś w i ę t o ś c i ” , a j e d y n i e o jej wi el or ako śc i - w zależności od
w a r u n k ó w p o s z c z e g ó l n y c h s ta n ów życia. K a ż d y j e st z o b o w i ą z a n y do o s ią g ­
n ię ci a „ d os k on a ło ś ci m i ł o ś c i ” , S o b ó r w Ko ns t yt uc ji d o g m a t y c z n e j o K o ś ci e ­
le L u m en g m itiw n ( KK) naucza: „A jeżeli w Koś c ie le nie w s z ys c y idą tą
s a m ą drogą, w s z y s c y j e d n a k p o w o ł a n i są d o świ ętości i r ó w n a p r z y p a d ł a im
w u d zi a le w ia r a dzi ęki s p r a wi e dl i w oś c i Pa ńs k ie j (por. 2 P 1, 1 )” 2. Tekst
s o b o r o w y p r e c yz u j e bliżej: „Nie m a więc w C hr y st u s ie i w Kości ele żadnej
n i e r ó w n o ś c i ze w z g l ę d u na rangę albo p r z y n a l e ż n o ś ć n a ro d o w ą , stan s p o­
ł e cz ny albo płeć, bo «nie m a s z Ż y d a ani Gr eka , nie m a s z n i e w ol n i ka ani
w o l n e go , nie m a s z m ę ż c z y z n y ani n ie wia sty, a l b o w i e m w s z ys c y wy j e d n y m
j e st e ś c i e
w J e z u si e
C h r y st u si e »
( G a 3,
28;
Kol
3,
l l ) ” 3. M o ż n a
więc
p o w i e d z i e ć , że z a s a d a p o w s z e c h n o ś c i p o w o ł a n i a d o ś więt ości w y n i k a z z a­
sady r ó wn o ś c i w sz y st k i c h wie rnyc h.
J e d n o ś ć (u n ia ) z J e z u s e m C h r y s t u s e m j e s t f u n d a m e n t e m naszej równości
i na t ejże unii p o l e g a n a sz a świ ętość. „ « Ja k o b o w i e m w j e d n y m ciele wiele
c z ł o n k ó w m a m y , a w s z y st ki e c zł onki nie m a j ą tej samej c z yn no śc i , tak w s z y ­
scy s t a n o w i m y j e d n o ciało w Chr ys tu si e, a brani ż os ob n a , j e s t e ś m y c z ł o n k a ­
mi j ed ni d r ug i ch » (Rz 12, 4 - 5 ) ” 4.
1 Zob. H. M i s z 1 a 1, D o sko n a li u’ m iłości. Ś w iec cy św ię ci i b ło g o sła w ie n i, Lublin 1992;
I e n ż c. Z a rys teo lo g iczn eg o i k a n o n ic zn e g o p o ję c ia d o sk o n a ło śc i c h rze śc ija ń sk ie j do Soboru
W a tyka ń skieg o II, „Rocznik i T e o l o g ic z n o - K a n o n ic z n e ” , 35(1988), z. 5. s. 41-61; t c n ż e.
P o w o ła n ie lu d zi św ie ck ich do św ię to ści w edług So b o ru W atykańskiego II, K odeksu P rawa K a­
n o n ic zn e g o i a d h o rta c ji ..C h ristifid e le s la ic i", [w:] K o śc ió ł i p ra w o , t. XII, red. ks. J. Kru­
kow ski. ks, F. L em p a, ks, F. M azurek, Lublin 1994, s, 101-130.
2 KK 32.
3 T am że.
4 T am że.
P o s o bo r o we p r a wo k a n o ni c z ne p o s t a n a w i a na t o mi a st : „ K a ż d y , z go d n ie
z w ła sn ą pozycj ą, jes t także s z cz eg ól ni e z o b o w i ą z a n y p r z e pa j a ć i u d o s k o n a l a ć
d u c h e m e w a n g e l i c z n y m p or zą de k d oc ze s ny , dając w ten s p o s ó b w d o k o n y w a ­
niu tych s pr a w i w y k o n y w a n i u ś wi ec ki ch f unkcj i s z c z e g ó l n e ś w i a d e c t w o
C h r y s t u s o w i ” 5. Jest to w y r aź n e ujęcie w p r ze pi s p r a w n y , s ł o w a m i j ę z y k a
z o b o w i ą z a n i o w eg o , w e z w a n i a w s z y st k i c h ludzi, ta kż e ś w ie c ki c h , w Ko śc ie le
do p r o w a d z e n i a życia świ ętego, tj. do d a w a n i a s w y m ż y c i e m ś w i a d e c t w a
C hr yst us owi .
II. Ś W I Ę T O Ś Ć R E A L I Z U J E S I Ę W K O Ś C I E L E
So b ór st awi a p o na dt o z as adę, iż w s z y s c y u ś w i ę c a m y się w K o ś c i e l e 6.
Cały nr 32 z a c z yn a się od słów „ K oś c ió ł ś w i ę t y ” . F u n d a m e n t a l n a r ó w n o ś ć
d u ch o w n y c h , z a k o n n i k ó w i ś w i e c k ic h w y n i k a też z p o z o s t a w a n i a c z ł o n k a m i
Koś c io ła j e d n e g o i w pełni świ ęt eg o w s w y m źródle. L u m e n g e n tiu m m ó w i
o istotnej różnicy mi ęd z y k a p ł a ń s t w e m p o w s z e c h n y m w i e r n y c h i k a p ł a ń s t w e m
u r z ę d o wy m,
czyli h i e r a r c h i c z n y m 7, ale m ó w i
też o w z a j e m n y m
przypo­
r z ądk ow an i u, g dyż j e d n o i d r ugie uc ze s tn ic z y w j e d n y m k a p ł a ń s t w i e C h r y s t u ­
s o wy m. Past erze ludu B oż e g o s p r a w u j ą swój u rz ą d j a k o sł uż bę { d ia c o m a f .
Bi skup m a mieć przed o c z y m a p r zy k ł a d D o b r e g o P ast er za , kt ór y nie p r z y ­
szedł po to, aby mu s łużono, ale aby służył i ży c ie s we dał z a o w c e s w o j e 9.
Z drugiej strony zaś wierni wi nni p o z o s t a w a ć w ł ą c zn o śc i z b i s k u p e m , j a k
Kości ół z C h r ys tu s em , a Chr ys t u s z O jc e m. C h o d z i więc w K o śc i e l e o n a j ­
ściślejszą co m m u n io mi ęd zy w s z y st k i m i c z ł o n k a m i K oś ci oł a. C h r y s t u s pr ze d
m ę k ą wyr aził p ra gn i e n i e s we go serca: „aby w s z y s c y byli j e d n o ” (J 17, 21).
So b ó r wi ęc p ow o łu j e do świętości w sz y s tk i ch w i e r n y c h i w i ą ż e tę ś w i a d o ­
moś ć ze w s p ó l n o t o w ą wi zją K o ś c i o ł a 10.
T eo l og i cz ni e w s p ó l n o t o w o ś ć K o ś c i o ł a o p i e ra się n a j e d n o ś c i c z ł o n k ó w
z Ch r y s t u s e m dla c hwa ły O j c a i k o n s e k w e n t n i e -
na jedności członków
mi ę dz y sobą. Kości ół z at em u ka z uj e się j a k o r o d z i na Bo ż a, w której dzieci
osi ągaj ą świętość, czyli d o s ko na ło ść . L u d B o ż y m a w C h r y s t u s i e brata, ale
5 KPK 1983, kan, 225 § 2.
6 L. R a v e 1 t i , La santitci n ella „Lum en g e n tiu m ", R o m a 1980, s. 199.
7 KK 10.
8 KK 24.
9 KK 27.
10 KK 32.
istnieje także b r a t er s t w o z p as t e r za mi Kościoł a. Ot o tekst L u m en g e n tiu m :
„ L u d z i e ś w i e c cy z r ze sz en i w L u d z i e B o ż y m i u s ta n ow i en i w j e d n y m Ciele
C h r y s t u s o w y m p od j e d n ą G ł o w ą , k i m k o l w i e k są, p o w oł a n i są do tego, aby
jako
ż y w e c zł o n ki
i ze w sz y st k i c h s w oi c h sił, j a k i e o t r z y ma li z d o b r o ­
d z i e j s t w a S t w o r z y c i e l a i z łaski O d ku p i c i e l a , pr zy c z yn ia li się do wz r as ta ni a
K o ś c i o ł a i do j e g o u s t a w i c z n e g o u ś w i ę c e n i a ” 11.
D z i ał a n i e u ś w i ę c a j ą c e k a ż d e g o wi er n eg o , t ak ż e ś w i ec k ie g o, b ę d z ie pol egać
na u k a z a n i u tej d o s k o n a ł o ś c i , k t ór ą Ko ś c i ó ł p o s i a d a w s w o i m źródle, w r óż ­
nych c z ł o n k a c h K o ś c i o ł a i w j e g o st r u k t ur ac h z i em s ki ch , któr e pr z ec i eż c z ę s ­
to są n i e d o sk o n a ł e . U ś wi ę c e n i e K o ś c i o ł a je st akc ją ciągłą, ni eu s t an ną . Świecki
wi dzi w K oś ci el e p e w n e n i e d os k o n a ł o ś c i i d la te go p r z ez s wo j e d z ia ła ni e chce
w s p ó ł d z i a ł a ć w u c z yn i e n i u go bardzi ej d o s k o n a ł y m . Świ ec ki u ś wi ę c a ją c K oś ­
c iół u c z e st ni c zy w dzi el e o d k u p i e ń c z y m i u ś w i ę c a j ą c y m C hr y st u s a . U ś w i ę c a
on K o ś ci ó ł nie w s w o i m i n d y w i d u a l n y m dz ia ła ni u, ale j e s t n a r z ę d z i em u ś w i ę ­
c e n i a w K o ś c i e l e p o p r z e z Ko ś ci ó ł święty. T y m , który w p ro s t uś wię ca , j est
Koś ci ół , g d y ż on j e s t s a k r a m e n t e m i n a r z ę d z i e m z b a w i e n i a 12.
A d h o r t a c j a C h r is tifid e le s la ic in , o g ł o s z o n a p r ze z p a p i e ż a J a na P a w ł a II
po S y n o d z i e B i s k u p ó w z 1987 r., o k r eś la ją c „ ś w i e c k i c h ” p o s ł u g u je się biblij­
n y m o b r a z e m w i n n i cy i n a z y w a ich „ l a t o r o ś l a m i ” na ró wn i z i nn ymi c z ł o n k a ­
mi Ko śc ioł a. T r w a j ą oni w Chr ys t u s ie , p r a w d z i w y m k rz e wi e w i n n y m , da wc y
ż y ci a i o ży wi c ie l u. O k r e ś l e n i e to j e s t a n a lo g i c z n e do o k r e ś l e n i a d a n e g o przez
Pi u sa XI I ( „s ą oni K o ś c i o ł e m ” 14) oraz do o k r eś l e n ia s o b o r o w e g o , z aw a r te g o
w n u m e r z e 31 Ko ns ty tu cji L u m en g e n tiu m . D o c ho d zi tu j e s z c z e el eme nt
r ó wn o ś c i w y r a ż o n y w sł owa ch : „[...] ś wieccy, p o d o b n i e j a k w s z y s c y inni
c z ł o n k o w i e K o ś c i o ł a ” 15.
P o w o ł a n i e do ś wi ęt oś c i j e s t n a z w a n e
„pierwszym
i p o d s t a w o w y m ” 16,
u k a z u j ą c y m w pełni g o d n o ś ć wie r zą c yc h. J es t o n o k i e r o w a n e pr zez Boga
w J e zu s ie C hr y s t u s i e i a d r e s o w a n e do k a ż d e g o katolika. A d h o r t a c j a nie wa h a
się st wi er dz ić , iż p o w s z e c h n e p o w o ł a n i e do świętości stało się g ł ó w n ą s pr a­
wą, k t ór ą So bó r , z w o ła n y dla e w a n g el i c zn e j o d n o w y c h r z e ś c i j a ń s k i e g o życia,
p o w i e r z y ł c z ł o n k o m K oś c ioł a . Ś w ię t oś ć w ujęciu adhort acj i to nie z wykły
11 T am że .
12 Zoh. szerzej: M i s z t a l , D o sko n a li w m iłości, s. 60.
1' T ekst podaję za tłu m a cz en ie m polskim o p u b lik o w a n y m w W aty k an ie w 1988 r.
14 P rz e m ó w ie n ie do n o w y c h k a rd y n ałó w (20 II 1946), AA S 38(1946), s. 149.
12 C h ristifid e le s laici, 9.
16 T am że .
nakaz mo ra ln y, ale „ n i e z b yw a l n y w y m ó g t a j e mn i c y K o ś c i o ł a ” 17. A d h o r t a c j a
m ó w i z a r ów n o o świętości ont ol og ic z ne j ś wi e ck ic h, j a k i mo r al ne j .
Ś wi ęt oś ć
o n t o l o g i c z n
a
w y n i k a ze ś wię to śc i C h r y s t u s a j a k o
gł owy Kościoła. Koś ci ół j e st p o r ó w n a n y , j a k j u ż b y ł a m o w a , d o w in ni cy ,
której latorośle są k a r m i on e i wy r as t a j ą z C h r y s t u s a j a k o w i n n e g o s zczepu.
Koś ci ół j a k o M i s ty c zn e Ciał o cz er pi e s w ą ś wię to ść z o f ia ry C h r y s t u s a n a
k rzyżu, kt ór ą Ch r ys t u s podjął, aby u ś wi ę c i ć K o ś ci ó ł - s w o j ą O bl u b i e n i c ę .
T ak ż e Du ch Świ ęty, który uświ ęc ił l u d z k ą n a t u r ę J e z u s a w d z i e w i c z y m łonie
Maryi , teraz d z i a ł a w Kości ele i p r ze k az u je t e m u K o ś c i o ł o w i ś wi ę t o ś ć S y n a
Bożego. Pr z yn a le ż no ś ć z a te m ś w i e ck i e g o do K o ś c i o ł a j e s t ź r ó d ł e m j e g o ś w i ę ­
tości ontologicznej.
Ś wi ęt oś ć m o r a l n a
zaś to o d p o w i e d ź w i e r n y c h ś w i e c k i c h n a w e z w a ­
nie apos toł a Pi ot ra do tego, „aby w c a ł y m p o s t ę p o w a n i u stali się ś w i ę t y m i ”
(1 P 1, 15). Świ ę to ść m o r a l n a p o l e g a n a w y s i ł ku ś w i e ck i c h w p o d j ę c i u drogi
o d n ow y e wa nge li czn ej i w e z w a n i a do święt ości . J u ż n a d z w y c z a j n y s yn o d
b is k up ó w w 1985 r., c y t o w an y w adhor tacji , stwi er dzi ł, iż u ś w i ę c e n i e o d b y w a
się przez Kościół, który „musi być u w a ż a n y za z na k i n a r z ę d z i e ś w i ę t oś c i"
(świ ętość mi tologiczna), i że f a kt y cz n ie w całej historii K o ś c i o ł a „ w o k o ­
l iczności ach najt ru dn i ej sz yc h
święte i święci
byli z a w s z e
źródłem
i po­
c zą tk i em o d n o w y ” 1'. S y n o d p o d k r e ś l a a k tu a ln o ść p o tr z e b tej o d n o w y p o ­
pr zez z a zn acz en ie z a p o t r z e b o w a n i a n a ś wi ęt yc h. A dh o r t a c j a , m ó w i ą c o p o ­
woł aniu ś wi ec ki c h do świętości, p o w o ł u j e się n a n a u k ę S o b o r u o r ó wn o śc i
wszyst ki ch w ie rn yc h w K o ś ci el e t akż e w kwesti i o s i ą g n i ę c i a d o sk o n a ł o ś c i
w ich s t a n i e 19.
P ow o ła n ie do świętości mo r al ne j w y r a s t a z s a k r a m e n t u c hr z tu i o d n a w i a
się w i nnych s ak ra me n ta ch , z w ła s z c z a w Eu c ha ry s t ii . C h r z e ś c i j a n i e świ ec c y
swo ją ś więt ość o n to l og ic z ną ( swoj e „ b y ć ” ) winni o k a z y w a ć w dz ia ła ni u, czyli
p o s t ę p ow a n i u „jak przystoi ś w i ę t y m ” ( E f 5, 3), co o z n a c z a ś w i ę t o ś ć mor al-
17 T am że.
I!i T a m że , 16.
19 M i s /. l a 1, D oskonali W m iłości, s. 70-71.
"° C hristificleles laici, 16.
III. E U C H A R Y S T I A J A K O Ź R Ó D Ł O Ś W I Ę T O Ś C I
E u c h a r y s t i a od p o c z ą t k ó w K o ś c io ł a j e st p r a w d ą c en t ra l ną w c h r z e śc i j ań ­
st wi e i m o ż n a p o st a w i ć tezę, iż s t a n ow i ła źródł o świętości z a r ó w n o m i to lo ­
gicznej, j a k i m or al ne j wi er ny ch . N a u k a P i s m a ś w i ę t e g o i w i el ow i ek ow ej
T r a d yc j i z os tały w t ym p r z e d m i o c i e z e br an e i p o d s u m o w a n e w d o k u m e n t a c h
S o b o r u W a t y k a ń s k i e g o I I 1. T eks t y s o b o r o w e na t ema t E uchar ys ti i są liczne.
P o d s t a w ą do r o z w a ż a ń s o b o r o w y c h o roli Euc h a ry st ii w realizacji p o w s z e c h ­
n e g o p o w o ł a n i a d o ś wi ęt ości są s ł o w a Ch r ys t us a : „Kt o s p o ż y w a Ci ał o i pije
m o j ą Kr e w, m a życie w i ec z ne , a j a go w sk r z e s z ę w dni u o s t a t e c z n y m ”
(J 6, 54). P o n a d t o C h ry s t us m ó w i o sz cz eg ól ne j unii z w i e r n y m p r z y j m u j ą ­
c y m J ego Ci ał o i Kr ew: „ Kt o s p o ż y w a m o j e Ci ał o i pije m o j ą Kr ew, we mnie
m i e s z ka , a j a w n i m ” (J 6, 56). T a k a wł aś ni e u ni a z C h r y s t u s e m , tj. d o s k o ­
nałe z N i m z j e d n o c z e n i e w Euchar ys tii , j e s t w e d ł u g nauki s ob o ro w ej istotą
ś wi ę t oś c i. P r a w d a ta nie j e s t uj ęt a w j e d n y m mi ej scu, ale r o z w i j a n a w kilku
t ek s t ac h s o b o r o w y c h .
Ź r ó d ł a m i n a d p r z y r o d z o n y m i łaski są s a k r a m e n t y z E u c h a r y s t i ą n a czele.
Ś w i ę c i o s i ą ga j ą swój stan do sk o na ł oś c i, z a r ó w n o tej o nt ol og i cz ne j j a k i m o ­
ralnej, d z ię ki ł asce B o ż e j 22. E u c h a r y s t i a j e s t s z c z yt e m w s zys t ki ch s a kr a ­
m e n t ó w 23. C h o c i a ż S o b ó r w L u m e n g e n tiu m E u c h ar y st ię wy l ic zy ł dopiero
na t r z e ci m mi e js cu, to j e d n a k nie u le g a w ą t pl iw oś c i , iż o n a w s zczególności
j e s t s a k r a m e n t e m mi łości b ę dącej d u s z ą a p o s t o l a t u 24. Wi er ni świ ec cy p o ­
p r ze z s a kr a m e n t y c hr ztu i b i e r z m o w a n i a są z o b o w i ą z a n i do o br on y wiary
i K oś ci oł a, E u c h a r ys t i a n a t om i a s t d aj e im d y n a m i z m m ił o ś c i 25. S ł uc ha ni e
s ł o w a B o ż e g o ( K K 42), pe łn i en ie woli Bożej , u c z e st n i c z en i e w sak r ame nt ach ,
z w ł a s z c z a w Eu c ha ry st ii , u c ze s t n i c z en i e w innych ś wi ęt yc h c z yn n o śc ia ch,
m o d l i t w a , s a m o z ap a r ci e , p o s ł u g a b l iź n im o raz p r a k t y k o w a n i e innych cnót
p o w o d u j ą w z r os t miłości, czyli d o s k o na ł o śc i ś w i ę t o śc i 26.
S o b ó r n a u c za , iż E u c h a r y s t i a j e st n a z w a n a u cz t ą p a sc ha ln ą , w której p o ż y ­
w a m y C hr y s t u s a , w której „ d u s z a n a p eł n i a się ł ask ą i o tr z y m u j e zadatek
21 A. S z a f r a ń s k i, E uch a rystia , d o k tryn a ka tolicka, | w : ] E n cy klo p e d ia K atolicka,
t. IV, Lublin 1983, kol. 1250-1254: J. T y r a w a,
kol. 1241-1250.
E ucharystia, d zie je pro b lem a tyki, tamże,
22 KL 47.
23 D M 9.
24 K K 33.
25 U z as ad n ie n ie tej tezy z najd ujem y w KL 2 i 10.
26 K L 10.
przyszłej c h w a ł y ” 27. E u c h ar y s ti a j e s t też o ś r o d k i e m ży c ia Ko ś ci o ł a , w k t ó ­
r ym d ok o nu je się u ś w i ę c e ni e czł owi ek a : „ Ż a d n a [...] s p o ł e c z n o ś ć c h r z e ś c i j a ń ­
ska nie m og ł ab y być z b ud o w a n a , g d y b y nie mi a ła k o r z e n i a i p o d s t a w y
w s p ra wo wa n iu Naj ś więt szej Euchar ys ti i. O d niej z a t e m t r z e b a r o z p o c z ą ć
wszelki e w y c h o w a n i e do d u c h a w sp ól not y. By zaś s p r a w o w a n i e E u c h a ry st i i
było szczere i pełne, musi p r ow a d z i ć z a r ó w n o do r ó ż n y c h dz ie ł mi ł oś ci
i wz aj e mn ej p o mo c y, ja k i do akcji mi syj ne j, a t a k ż e do r ó ż n y c h f o r m ś w i a ­
d e ct w a c h rz e śc i j a ń s k i e g o ” 2".
Eu c h ar y st ia j es t ź r ód łe m i s z cz y te m e w a ng e li z a cj i : „ I nn e za ś s a k r a me n t y,
tak j a k wszyst ki e kości el ne posługi i dz ie ła a p o st o l st wa , w i ą ż ą się ze ś wię tą
E uc ha ry st i ą i do niej zmierzają. W N a jś wi ę ts z ej b o w i e m E ch a r y s t i i z a w i e r a
się całe do br o d u c h o w e Kości oła, a m i a n o w i c i e s am C h r y s t u s, n a s z a P a s c h a
i chleb żywy, który p r z ez Ci ał o s wo j e o ż y w i o n e i o ż y w i a j ą c e D u c h e m Ś w i ę ­
tym daje życie ludzi om, za pr asz aj ąc ich i d o p r o w a d z a j ą c w ten s p o s ó b do
of i ar owa ni a r a ze m z N im s am y c h siebie, swoj ej pr a cy i w s z y s t k i c h rzeczy
st wo rz o n y c h . Dl at ego E u c h ar y s ti a p r z e d s t a w i a się j a k o ź r ód ło i s z cz yt całej
e wa nge li z ac ji [,..]” 29.
Święci to pr ze de w sz y s t k i m ludzie w i o d ą c y p r a w d z i w e ż y ci e c h r z e ś c i j a ń ­
skie, a Ofiara E u c h a r y s t y c z n a j e st „ ź r ó dł e m i s z c z y t e m c a ł e g o ż y c i a c h r z e ś c i ­
j a ń s k i e g o ” 30. Jan
wyzwanie
do
Paweł
II
podkreśli ł,
n a w r ó c e n i a ” 31, j e s t
iż
„Eucharystia
„źródłem
s tanowi
chrześciajńskiego
wi el ki e
d u c h a ” 32
i stanowi „ po wo ł an ie do c or az w i ę k s z e g o w y s i łk u '' " w ł a ś n i e w k ie r un k u
d ą że ni a do
świętości
mo r al ne j,
czyli j a k b y
d o r a s t a n i a d o tej
ś wi ęt oś c i
mitologicznej danej n am wr az z ł ask ami s a k r a m e n t ó w c h r z t u i b i e r z m o w a n i a .
Eu ch a ry s ti a w ed łu g S o b o r u łączy Ko ś c i ół o d b y w a j ą c y s w o j ą d r o g ę na
ziemi z K o ś c i oł e m z b a w i o n y c h w niebie: „ S p r a w u j ą c p r ze to O f i a rę E u c h a r y s ­
tyczną, najściślej bodaj j e d n o c z y m y się ze czcią, o d d a w a n ą B o g u p rz e z K o ś ­
ciół w niebie, w c h od z ąc w świ ęt e o b c o w a n i e z n i m I c z c z ąc p a m i ę ć p r ze de
27 KL 47.
2S DK 6.
29 DK 5.
3H KK 1 1.
,l E u charystia źródłem ła sk i i siły tlla p ra w d ziw ie c h rze śc ija ń sk ie g o życia, [w:] J a n
w c ł II,
P odniosę kielich zbaw ienia.
32 T am że , s. 32,
33 T am że , s. 31.
Lublin 1986, s. 31.
P a-
w s z y s t k i m c h wa l e b n e j z a w s z e D z i ew i cy , ś wi ę ty ch a p o s t o ł ó w i m ę c z e n n i k ó w
or az w s z y s t k i c h ś w i ę t y c h ” 34.
W k on kl uz ji d o c h o d z i m y do st wi er dz en i a, że w e d ł u g So bo ru W a t y k a ń s k i e ­
go II E u c h a r y s t i a j e s t d r o g ą i ś r o d ki e m w i o d ą c y m do świętości . W K o n s t y ­
tucji o K oś c i e l e c z yt a my ,
że t rwa ni e w mi łoś ci
Boga
(a to j e st istotą
ś wi ęt oś c i) o s i ą ga się p o p r ze z „ u c z es tn i c ze n ie częste w s a k r a me n t a c h ś w i ę ­
t ych, a z w ł a s z c z a w E u c h a r y s t i i ” 35. N a i n n y m mi e j sc u z n aj d u j e m y tekst:
„ Pr zy ł a m a n i u c h l e b a e u c ha r y s t y c zn e g o, uc ze s tn i c z ąc w s po só b rzeczywi sty
w Ci el e P a ń s k i m , w z n o s i m y się do w sp ó l n o t y (c o m m u n io ) z N i m i n a w z a j e m
ze s o b ą ” 36.
E u c h a r y s t i a z a t e m j e s t n a j s d o s k o n a l s z y m z j e d n o c z e n i e m z C h r y s t us e m. Jan
P a w e ł II
m ó w i tu o z j ed n o c z e n i u „ na n a j w y ż s z y m p o z i o m i e ” , „ o s m o z i e ”
m i ło śc i Bożej i l udzkiej. W i ę ź w y n i k a j ą c ą z E uc ha r yst i i p a p i e ż zal iczył do
„ p o r z ą d k u łaski, do t a j e m n i c z e g o u c z e s t n i c t w a w i ar ą w życi u Ch ry s t us a
Z m a r t w y c h w s t a ł e g o w e d ł u g d u c h a ś w i ę t o ś c i ” 37.
P o d o b n e w y p o w i e d z i z n a j d u j e m y u t e o l o gó w , kt ó r z y E u c h ar y st ię uw a ż aj ą
za „ ba z ę ży c ia d u c h o w e g o ” , „ h o r y z o n t ś w i ę t o ś c i ” , „ źr ódł o z b aw ie ni a, łaski
u ś wi ę c a j ą c e j ,
odpuszczenia
g r z ec h ów ,
r o z wo j u
ży c ia
n a dp r zy r o d z o n e g o ,
p o s t ę p u w d o s k o n a ł o ś c i mo ra lne j, p o g ł ę b i e n i a więzi pr zy ja źn i z B og i e m , [...]
d y n a m i k i w c i e l e n i a c h r z e ś c i j a ń s t w a w d o c z e s n ą p r a k t y k ę ”, „ w i el k i m źr ód łe m
mi łoś ci o s o b y do o s o b y ” . Z Eu c ha rys ti i „ c h ł o n i e m y ś w i ę t o ś ć ”38.
Kul t E uc h ar y st i i j e st o d c z y t y w a n y j a k o „ zn a k c z a s u ” , m o ż e sz cz eg ól ni e
w o b e c n y m wi eku. T a p r a w d a z ost ał a z a w ar t a w p r a w i e k a no n i c z n y m : „ N a j ­
b ar dziej c z c i g o d n y m s a k r a m e n t e m jest N a j ś w i ę t s z a Eu c ha r ys ti a , w której sam
C h r y s t u s Pa n j e s t o b e c ny , ofi aruj e się o raz j e s t s p o ż y w a n y i dzięki której
K o ś c i ó ł u s ta w i c z n i e żyje i wzrast a. O f i a ra e u ch a r y s t y c z n a , p a m i ą t k a śmierci
i z m a r t w y c h w s t a n i a Pana, w której u w i e c z n i a się O fi ar a Kr zyża, j e st s z cz y ­
t e m i ź r ó d ł e m c a ł eg o kul tu or az ż y ci a c hr z eś c ij ań s k ie go ; o z n a c z a o na i s pr a­
wi a j e d n o ś ć L u d u Bo że g o, p r ze z ni ą b u du j e się Ci ał o Ch ry s tu sa . Pozost ał e
34 KK 50.
35 Por. KK 42.
36 K K 7.
37 Zob. List do kard. Ja m es a R o b e rta K n o x a z okazji prz y g o to w an ia M ię dzy na rod ow e go
K o ng re su E u ch a ry sty cz n e g o w L ou rdes, w: P o d n io sę kielich zb a w ie n ia , s. 9.
Cz. B a r t n i k ,
s. 54-81 (passim).
C hleb życia. R o zw a ża n ia d o g m a ty czn e o E ucharystii,
Lublin 1987,
b o w i em s ak ra me nt y i w sz ys tk ie k o ś c i el n e dz i eł a a po s to la t u m a j ą z wi ą z e k
z Na jś wi ę ts z ą Eu c h ar y st ią i ku niej są u k i e r u n k o w a n e ” 39
IV .
W YBRANE PRZYKŁADY
P O L S K IC H Ś W IĘ T Y C H I B Ł O G O S Ł A W IO N Y C H
Z e w z g lę d u na zakr es w yk ł a d u o g r a n i c z y m y się d o kilku u w a g w z w i ą z k u
z K o n g r e s e m E u c h a r y s t y c z n y m we W r o c ł a w i u w 1997 r., p o z o s t a w i ą j ą c p r o b ­
lem do g ł ęb sz yc h studiów.
W i e m y , że tuż pr ze d m ę c z e ń s t w e m św. W o j c i e c h a ( t 9 97 ) t y s ią c lat t e mu
Ga u d e n ty od pr awi ł M s z ę świętą, a sa m m ę c z e n n i k p r zy j ą ł K o m u n i ę ś w i ę ­
tą40. Św. S ta ni sł aw S z c z e p a n o w s k i zginął p o d c za s s p r a w o w a n i a M s z y ś w i ę ­
tej41. Bł. W i n c e n t y K a d ł u b e k ( f 1223) by ł p i e r w s z y m b i s k u p e m w Polsce,
który w p r o wa d zi ł w Pols ce z wy cz a j p a le n ia w i e c z n e g o ś wi at ł a p r z e d N a j ­
ś wi ęt sz ym
S a k r a m e n t e m 42. Nie
można
pominąć
faktu
wyniesienia
N aj­
ś wi ęt s z e go S a k r a m e n t u pr zez bł. C z e s ł a w a ( t ok. 1242) z W r o c ł a w i a o b l ę ­
ż one go przez T a t a r ó w w 1241 r.4'1 O św. J a d w i d z e Śl ąskiej c z y t a m y w sta­
rych ży wo ta ch , że nie tylko u c z e st n i c z y ła w c o d z i e nn e j E u c h a r y s t i i i „z. n ie j
cze rp a ła w y trw a ło ść do p e łn ie n ia p o w z ię ty c h z o b o w ią z a ń ”, ale t akż e w y s ł u ­
c hi wa ła ich kilka dzi enni e, naj części ej tylu, ilu k a p ł a n ó w m o g ł a g o śc i ć na
s w oi m d w o r z e 44. P o d o b n e w i a d o m o ś c i o u c z e st n i c t w i e w c o d z i e n n e j E u c h a ­
rystii m a m y w o dnies ieniu do bł. Jo la nt y i jej m ę ż a B o l e s ł a w a 44. S z c z e ­
g ó l n y m k ul t em Euchar ysti i o d z n a c z a ł a się bł. D o r o t a z M o n t o w ó w ( t 1394),
która j a k o o s o b a świ ecka, o b ar c z o n a o b o w i ą z k a m i ma tk i i ż on y c o d z i en n i e
ucz es t ni cz ył a we M s z y świętej, a p o d c z a s z a m u r o w a n i a ( re kluz a ) w zi mi e
1 393/ 1394 żyła w ciągłej adoracji, g d y ż j e d y n e o k i e n k o w celi s k i e r o w a n e
było na Na jś wi ę t sz y Sa k ra me n t. C o d z i e n n i e też, za p o z w o l e n i e m s p o w i e d n i k a ,
-w KPK 1983, Kall. 897.
40 J . K a r w a s i ń s k a ,
Ś w ięty W ojciech, [w:]
n a ń - W a r s z a w a - L u b l i n 1947 s. 584.
H a g io g ra fia p o lska , t. II, Poz-
41 S. B e l e h, Ś w ięty S ta n isła w b isk u p -m ęc ze n n ik p a tro n P o la k ó w , L o n d y n 1947, s. 616.
4; K. Ś w i ż e k,
Z. M a z u
s. 11-17.
r,
W incenty K adłubek,
[w:]
P o lscy św ięci, t. II, W a r s z a w a 1983, s. 28.
b ło g o sła w io n y C zesław , [w:] P o lscy św ięci,
44 A. K i e ł b a s a ,
s. 52-53.
45 W. S a w i c k i,
t. III, W a r s z a w a 1984,
Św ięta J a d w ig a Śląska, [w:J P o lscy św ięci, t. IX, W a r s z a w a 1986,
B ło g o sła w io n a Jolanta,
[w:]
P o lscy św ięci, t. III. s. 35.
p r z y j m o w a ł a Eu ch a r ys t i ę . „ Mi ł o ść i c z eść B o g a p r z e j a w i a j ą c ą się w kulcie
C h r y s t u s a w E u c h a r y s t i i ” Jan z K i d z y n a p o d a ł j a k o p o d s t a w o w ą ce ch ę jej
d u c h o w o ś c i 46. B i o g r a f św. J a n a K a n t e g o ( 1 3 9 0 - 14 7 3) napisał: „ N a spotkanie
z C h r y s t u s e m w Euc ha ry st i i p r zy c h o d z i ł do k o ś ci o ł a św. A nn y, gdzie spędzał
d ługie g o d z i n y n a a d o r ac j i ” 47. O bł. S z y m o n i e z Li p ni c y ( 1 4 3 5 - 1 4 8 2 ) w i e ­
my, że c ią gl e p r z e b y w a ł w m i e j s c o w y m k ości el e, bo „ n a tu r a l n ą wł aś ci wo ś ci ą
mił oś ci j e s t [...] d ą ż n oś ć do u s t a w i c z n e g o p r z e b y w a n i a z o s o b ą u m i ł o w a ­
n ą ”48. W y c h o w a n y w tzw. p ie ta s J a g ie llo n ic a św. K a z i m i e r z ( 1 4 58 - 148 4)
mi a ł ka pl ic ę p r z y l e g a j ą c ą do sypialni r odz inne j, a p o b o ż n a m a t k a p r ow ad zi ła
go c z ę st o na a dor acj ę. P o d c z a s c h o ro b y l e k a r z o m r a d z ą c y m mu lepsze o d ż y ­
w ia ni e o d p o w i a d a ł , że tak wł a ś n i e po st ęp uj e, „ o d ż y w i a j ą c się cod z ie nn ie
n a j z n a m i e n i t s z y m p o k a r m e m , tj. C i a ł e m C h r y s t u s o w y m ” . P o b o ż n o ś ć e u c h a ­
r y s t y c z n ą św. K a z i m i e r z a p o t w i e r d z a s a m Ja n D ł u g o s z 49. O św. Janie
z Dukli (1414-1484)
w i e my ,
Najświętszym Sakramentem,
że wi el e cz as u
był y
to
c zę sto
poświęcał
całe
m o d li t w ie
n o c e 50. Bł.
przed
St ani sł aw
K a z i m i e r c z y k ( 1 1489) r o z sł aw ił kult E u c ha ry st i i w koś c ie le B o ż e g o Ciała
w K r a k o w i e 51. Bł. W ł a d y s ł a w z G i e l n i o w a ( 1 4 4 0 - 1 5 0 5 ) „z w i el k i m w z r u ­
s z e n i e m, c zę s to ze łzami w o c z ac h o d p r aw i a ł ofi arę M s z y św. p on ie wa ż
p r z y p o m i n a ł a m u os tat ni ą w i e c z er zę i ofiarę C h r y s t u s a na k r z y ż u ” 52. Dla
św. S t a n i s ł a w a Kost ki ( 1 5 5 0 - 1 5 6 8 ) „ p ry w a t n e n a w i e d z e n i e Na jś wi ę ts z ego
S a k r a m e n t u b ył o stałą p r ak t y k ą j e g o ży c ia r e l i gi j n eg o ” 5 '. Św. Jan Sa rk a nd e r
z N a j ś w i ę t s z y m S a k r a m e n t e m w y s z e d ł na sp ot ka n ie l i s o w c z y k ó w w mieście
H o l e s z ó w n a M o r a w a c h . P óźni ej zgi nął j a k o m ę c z e n n i k 54. U św. Rafała
* H. M i s z t a 1, B ło g o sła w io n a D o ro ta z M ontow ów ,
W a r s z a w a 1983 s. 38-53 (passim).
4 Zob. W. G a s i d 1 o, Ś w ię ty Jan K anty,
R. G u s t a w ,
św ie ci, t. I, s. 127.
K. G r u d z i ń s k i ,
|w:J
P o lscy św ięci,
P olscy św ieci,
t. I,
t. III, s. 97,
B ło g o sła w io n y Szym on z Lipnicy, [w:] P olscy
49 Zob. K. D r z y m a ł a. Ś w ię ty K a zim ie rz K rólew icz,
s. 108-122.
50 H. E. W y c 7. a w s k i.
:S. 148-149.
[w : ]
B ło g o sła w io n y Jan z D ukli,
[w:] P olscy św ieci,
[w:J
P olscy św ieci.
t. III,
1. III,
'' S. R y 1 k o, D roga do k a n o n iza c ji bł. S ta n isła w a So łtysa zw a n e g o K a zim ierczykiem ,
K ra k ó w 1997.
52 K. G r u d 7. i ń s k i.
t. VI, W a r s z a w a 1986, s. 88.
si 5. B i c ń k o w s k i,
W a r sz a w a 1987 s. 169-171.
54 E. P i S z c z,
B ło g o sła w io n y W ła d ysła w z G ielniow a, | w : )
Ś w ięty S ta n isła w K ostka,
Jan Sarkander,
[w:]
P olscy świeci,
P o lscy św ięci,
[w:] H a g io g ra fia polska, t. I, s. 578.
t. VIII,
K a l i no w s ki e go ( 1 8 35 -1 9 07 ) u m i ł o w a n i e Of i a r y E u c h a r y s t y c z n e j
b ył o tak
wielkie, że w Boże N a ro d z e n i e na w y g n a n i u w T o m s k u u c z e s t n i c z y ł aż
w sześciu M sz a c h świętych, W okr es ie w y g n a n i a w I r k u c ku j e d y n y m ź r ó dł e m
pokoj u w e w n ę t r z n e g o był a dla R af ał a cz ęs te a d o r ac je i c o d z i e n n a K o m u n i a
ś w ę t a 55. W tym s a m y m czasie żyjący św. A l b er t C h m i e l o w s k i ( 1 8 4 5 - 1 9 1 6 )
z a ró w n o w całej
swej dz ia ła ln o śc i c h a r y ta t yw n ej , j a k
i pi sar ski ej
(listy,
notatniki r ekol ekc yj ne ) kult E uc ha r ys ti i u w a ż a ł z a tak istotny dl a d u s z y j a k
chl eb i m l e k o dla ciała: „ Cz y dla w y w d z i ę c z e n i a się za Ci ał o i K r e w, które
p o ż y w a m , m ó g ł b y m c ze g o o d m ó w i ć P a n u J e z u s o w i w E u c h a r y s t i i ? ” 56. Sw.
M a k s ym il ia n Ma r i a Ko lb e ( 1 89 4- 19 41 ), zna ją c m o c Eu ch a ry s t ii , w czasie
woj ny z a pr o wa d zi ł w N i e p o k a l a n o w i e w i e c z y s t ą a dor ac j ę . J e g o w i a r a w C h r y ­
stusa e u c h a r y s t y c z n e g o była siłą nie tyl ko w d n i ac h w o l n o ś c i , ale t ak ż e
w o b oz a ch k on ce n tr a cy j ny ch w O s t r z e s z o w i e i O ś w i ę c i m i u . Z Niej c ze rp a ł
siłę, któr a p oz wo l ił a mu p r z e z w y c i ę ż y ć natur alny
życi a z wielkiej
M i ł o ś c i 57. Dla b ł o g o s ł a w i o n y c h
i n aj s i ln ie js zy
sióstr T e r e s y
i nst ynkt
i Urszuli
L e dó c h o w s k i c h p o c z ą ws z y od r o d z i nn e go d o m u , gd zi e nie t yl ko o d święta,
ale na co dzień żyło się w a t mo s f e rz e wielki ej czci dl a E u c h ar y s t i i , p o p r z e z
lata życi a z ak on n eg o , cierpieni a, d zi ał al no ś ć a p o s t o l s k ą ta i n t y m n a w i ęź
z C h r y s t u s e m E u c h a r y s t y c z n y m z a k o d o w a n a zos t a ł a w z g r o m a d z e n i a c h z a ­
k o n n y c h w formi e s z c z eg ó l ne g o c h a ry z ma t u. „ S z c z ęś c i e n a sz e j e d y n e , p r a ­
wdziwe, ni ez na n e na ziemi, to J e z us w E u c h a r y s t i i ” - to s ł o w a Urszul i.
Te wybr ane , l ak oniczne notatki o kul cie E uc ha rys ti i w ży ci u n a s z yc h ś w i ę ­
tych i b ł o g os ł aw i o n y c h ws ka zuj ą , że u ś w i ę t yc h w s z e c h c z a s ó w s ł o w o „ k o ­
c h a m ” w sz cz ególny s posób s k i e ro w a n e był o do Eu ch a ry s t ii . I tu w y d a j e się
kryć ta j em ni c a ich świętości. Ni e c h te sł owa, w y p o w i e d z i a n e k i e d y ś w p r a w ­
dzie pr zez za ko nn ic ę Ur szul ę L e d ó c h o w s k ą , ale w ł a ś c i w i e r o z u m i a n e pr ze z
ws zys tkich k a n o n i z o w a n y c h i n i e k a n o n i z o w a n y c h ś wi ę t y c h b ę d ą d o s k o n a ł y m
p o d s u m o w a n i e m tej krótkiej refleksji na d E u c h a r y s t i ą w a s pe k c i e p o w s z e c h ­
nego p o w o ł a n i a do świ ęt ości i w o c z e k i w a n i u n a w i el k i e w y d a r z e n i e dla
Polski - K on gr e s E u ch a r y s t y c z n y w e W r o c ł a w i u w 1997 r.
55 Cz. G i I,
B ło g o sła w io n y R a fa ł K alinow ski, [w:] P o lscy św ięci,
I. VII, W a r sz a w a
1985, s. 148-192 (passim).
•'*’ Zob. M. K a r c z m a r c z y k.
św ięci,
I.
B ło g o sła w io n y A lb e rt C h m ielo w ski, [ w : ] P olscy
V. W arsz a w a 1985, s. 289-304.
57 J. M 1 o d o ż c n i e C, Z nalem O. M a k sym ilia n a K olbe, R z y m 1977. s. 48-61;
A, W o j 1 c z a k. Ojciec: M a ksym ilian M aria K olbe, N ie p o k a la n ó w ]982; W. K I u z.
C złow iek X X w ieka - ivw M a ksym ilia n K olbe, N ie p o k a la n ó w 1982.
U N IV E R S A L C A L L IN G TO H O LIN ESS A N D T H E E U C H A R IST
S u m m a r y
In v i e w o f the u n i v e r s a l c a l l i n g to h o l i n e s s as e x p r e s s e d by C h r i s t the L o r d H im s e lf ,
a n d r e m i n d e d b y the t e a c h i n g o f V a t i c a n C o u n c i l II a n d r e c e n t p o p e s , t h e a u t h o r s h o w s
th e b a s i c t r u th th at h o l i n e s s is a c c e s s i b l e to e v e r y b o d y , is c a r r i e d o u t in the C h u r c h and
t h r o u g h th e C h u r c h . T h e c o m m u n i o n o f th e C h u r c h o n p i l g r i m a g e , th e s u f f e r i n g a n d the
g l o r i o u s C h u r c h is c a r r i e d o u t in th e C o m m u n i o n o f the S a in ts . T h e c e n t r e o f the
C h u r c h ’s life, the c l i m a x o f h o l i n e s s is th e p e r f e c t u n i o n w i t h C h r i s t , a u n i o n w h o s e
foretaste
we
have
in
H oly
C om m union.
The
E u ch arist
was
and
is th e
source
of
s a n c t i f i c a t i o n b o t h o n t o l o g i c a l ( t h r o u g h th e g r a c e w h i c h it b e a r s a lo n g ) a n d m o ral, for
it is a n o u r i s h m e n t fo r t h o s e w h o f o l lo w th e p o o r , s u f f e r i n g a n d c r o s s b e a r i n g C hrist.
P o l i s h s a i n t s a n d the b l e s s e d , as o u r c o m p a t r i o t s , g i v e u s an e x a m p l e o f h o w to love
th e E u c h a r i s t a n d h o w to b e s a n c t i f i e d by it. T h e m a t e ri a l c a n o n la w t o o k o v e r f o r its
b e n e f i t th e w h o l e d o c t r i n e a b o u t th e E u c h a r i s t as th e u l t i m a t e s o u r c e of s a n c ti f i c a ti o n .
T h e f o r m a l law , th a t is the c a n o n i z a t i o n p r o c e d u r e , s e e s in th e a t t i tu d e to the E u c h a r is t
th a t t h e c a n d i d a t e s to a lta rs m a n i f e s t a g e n u i n e te s t o f h o l in e s s .
T r a n s la te d b y J a n Kf os