Prof. dr hab. Zbigniew Suchecki OFMConv. Rzym, 08-12

Prof. dr hab. Zbigniew Suchecki OFMConv.
Prof. UWM w Olsztynie
Katedra Prawa Kanonicznego
Visiting prof. Papieskiego Uniwersytetu „Antonianum”
Katedra Prawa Karnego
Via del Serafico 1
00142 Roma
Rzym, 08-12-2014
RECENZJA
ROZPRAWY HABILITACYJNEJ ORAZ OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH
KS. DR MARKA STĘPNIA
ADIUNKTA W KATEDRZE USTROJU KOŚCIOŁA
I KANONICZNYCH FORM ŻYCIA KONSEKROWANEGO
WYDZIAŁ PRAWA KANONICZNEGO
UNIWERSYTETU KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO
W WARSZAWIE
1. ŻYCIORYS NAUKOWY
Ks. dr Marek Stępień urodził się 27 sierpnia 1960 r. w Wysokiem Mazowieckiem, gdzie ukończył
w 1975 r. szkołę podstawową, a w 1979 liceum ogólnokształcące. Przez rok studiował na Politechnice
Białostockiej na Wydziale Budownictwa Lądowego.
W 1980 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Łomży. W dniu 31 maja 1986 r.
otrzymał święcenia kapłańskie w Łomży i w tym samym roku został skierowany na studia z zakresu
prawa kanonicznego na Papieski Uniwersytet Gregoriański w Rzymie, gdzie w 1988 r. uzyskał
licencjat, a w 1991 r. obronił doktorat z oceną „summa cum laude”, przedstawiając pracę
zatytułowaną: „Gli organi di governo Ecclesiale nella Diocesi di Augustów, ossia di Sejny (18181925), która została wydana w Rzymie w 1991 r. Promotorem doktoratu był ks. prof. Peter Erdö,
aktualny kardynał i prymas Węgier.
Po powrocie z Rzymu do Polski pracował w Wyższym Seminarium Duchownym w Łomży jako
prefekt studiów, a po upływie roku został z tej funkcji zwolniony i mianowany wykładowcą WSD.
Był też delegatem biskupim w procesie kanonizacyjnym biskupa Michała Kozala i towarzyszy.
Od września 1991 r. został mianowany referentem w Wydziale Personalno-Administracyjnym Kurii
Diecezjalnej w Łomży, a od grudnia 1991 r. obrońcą węzła małżeńskiego w Sądzie Biskupim w
Łomży. W dniu 1 września 1992 r. został mianowany notariuszem Łomżyńskiej Kurii Diecezjalnej.
Z dniem 1 października 1993 r. zostałem zwolniony ze wszystkich funkcji w diecezji łomżyńskiej
i skierowany do pracy w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie i zatrudniony na
stanowisku kierownika Biura Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski.
Kongregacja Wychowania Katolickiego Stolicy Apostolskiej, na wniosek Konferencji Episkopatu
Polski, dekretem z dnia 12 lipca 2001 r. mianowała ks. dr Marka Stępnia Rektorem Papieskiego
Kolegium Polskiego w Rzymie (Piazza Remuria 2A, 00153 Roma) na kadencję trwającą sześć lat
(2001-2007).
Ks. dr Marek Stępień pełnił urząd postulatora na etapie rzymskim w procesie beatyfikacyjnym i
kanonizacyjnym Sługi Bożego Kard. Stefana Wyszyńskiego, z którego na własną prośbę został
zwolniony przez arcybiskupa Kazimierza Nycza, metropolitę warszawskiego w lutym 2010 r.
Po powrocie do Polski z dniem 1 października 2007 r. rozpoczął pracę na Wydziale Prawa
Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego na stanowisku adiunkta, w wymiarze
pełnego etatu. W tym samym roku został powołany przez senat w skład Komisji Wyborczej
Uniwersytetu, a następnie wybrany jej przewodniczącym.
Habilitant jest członkiem Wydziałowej Komisji do spraw Sprawozdań.
Od końca 2007 r. został mianowany sędzią w Sądzie Biskupim w Łomży.
2. OSIĄGNIĘCIA NAUKOWO-BADAWCZE
Dorobek naukowy ks. dr Marka Stępnia należy ocenić jako poważny i znaczący, obejmują 24
pozycje opublikowane w czasopismach recenzowanych i punktowanych.
Jego głównym osiągnięciem naukowym po otrzymaniu stopnia doktora, zgodnie z art. 16 ust 1 i 2
pkt 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i
tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595) autor zalicza monografię będącą podstawą habilitacji
Pozycja prawna Konferencji Episkopatu Polski. Studium prawno-historyczne, starannie wydaną w
Łomży w 2014 r.
Habilitant przeprowadził dogłębne badania oparte na materiałach źródłowych, dotyczących
zagadnienia Pozycji prawnej Konferencji Episkopatu Polski. Studium prawno-historyczne w Kościele
powszechnym, a w szczególności Konferencji Episkopatu Polski, dlatego publikacja stanowi cenny
wkład w polskiej literaturze kanonistycznej oraz światowej. Jest to pierwsze, nowatorskie
opracowanie monograficzne, w którym została ukazana pozycja prawna Konferencji Episkopatu
Polski.
Dorobek naukowy Habilitanta nie nasuwa merytorycznych wątpliwości lub zastrzeżeń ponieważ
Autor od strony naukowej dociera do odpowiedzi na każde postawione przez siebie zagadnienie.
Bogate i uzasadnione wnioski Autora mogą być dodatkowo przedmiotem dyskusji i dalszych,
bardziej pogłębionych analiz, prowadzonych przez samego Autora w jego badaniach naukowych.
2
Krajowe konferencje biskupów nieformalnie funkcjonowały już od XIX w. Powoli zaczęto
dostrzegać korzyści płynące z ich odbywania, gdyż umożliwiały wymianę doświadczeń.
W czasie obrad Soboru Watykańskiego II dostrzeżono potrzebę, a nawet konieczność prawnego
uregulowania oraz działania konferencji biskupów.
Na specjalną uwagę zasługują opracowania i artykuły naukowe, w których Autor podejmuje
aktualne badania o dużym walorze praktycznym w zakresie kościelnego prawa kanonicznego.
Monografia Gli organi di governo Ecclesiale nella Diocesi di Augustów, ossia di Sejny (18181925), Roma 1991, opracowana na podstawie poprawionej i uzupełnionej pracy doktorskiej oraz
artykuły: Biskupi diecezji augustowskiej czyli sejneńskiej (1818-1925) a Stolica Apostolska,
Perspectiva 13 (2008) nr 2, s. 191-222; Kapituła katedralna w diecezji augustowskiej czyli sejneńskiej
(1818-1925), Prawo Kanoniczne 52 (2009) nr 1-2, s. 321-351; Nominacje na urzędy kościelne
dokonywane przez biskupów w diecezji augustowskiej czyli sejneńskiej (1818-1925), Perspectiva 15
(2009) nr 2, s. 186-214; L’ufficio del decano nella diocesi di Augustów ossia di Sejny fino agli anni
sessanta del XIX secolo, Studia Redemptorystowskie 11(2013), s. 410-424 świadczą o dojrzałości
Habilitanta.
Drugi nurt zainteresowań naukowych ks. dr Marka Stępnia dotyczy utworzenia Papieskiego
Kolegium Polskiego. Pierwszym etapem tworzenia tej instytucji było powołanie Papieskiej Komisji
do spraw utworzenia Kolegium Polskiego, a następnie wydanie dekretu erygującego i nominacja
rektora oraz protektora Papieskiego Kolegium Polskiego.
Analiza zebranego materiału źródłowego dotyczycąca początków funkcjonowania kolegium
polskiego w Rzymie w XVI i XVII w. oraz utworzenia Papieskiego Kolegium Polskiego w 1866 r.
wskazuje, że postawione cele naukowe zostały przez Autora poprawnie zrealizowane.
Jego zainteresowania naukowe rozciągają się także na inne obszary badawcze, na szczególną
uwagę zasługują bardzo wartościowe i dogłębne badania dotyczące Papieskiego Kolegium w Rzymie
opublikowane w artykułach: Początki kolegium polskiego w Rzymie w XVI i XVII w. oraz działania
zmierzające do jego utworzenia w XIX w., Prawo Kanoniczne 53 (2010) nr 1-2, s. 299-313;
Erygowanie i początki funkcjonowania Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie w XIX w., Prawo
Kanoniczne 53 (2010) nr 3-4, s. 245-259; Regulamin Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z
1866 r. (cel ustanowienia instytucji, zasady funkcjonowania, personel), Prawo Kanoniczne 54 (2011)
nr 1-2, s. 321-337; Przepisy i Regulamin alumnów Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z
przełomu XIX i XX w., Perspectiva 19 (2011) nr 2, s. 296-309; Regulamin stypendialny oraz Reguły
życia i działania Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z drugiej połowy XX w., Łódzkie Studia
Teologiczne 20 (2011), s. 303-311; Statut i Regulamin Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z
1960 roku, Perspectiva 20 (2012) nr 1, s. 156-164; Prawa i obowiązki alumnów w Regulaminie
3
Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 1866 r., Prawo Kanoniczne 55 (2012) nr 1, s. 81-98;
Prawa i obowiązki alumnów w Statucie i Regulaminie Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z
1960 r., Prawo Kanoniczne 55 (2012) nr 4, s. 175-190; Statut i Regulamin Papieskiego Kolegium
Polskiego w Rzymie z 2002 r., Prawo Kanoniczne 56 (2013) nr 2, s.127-143; Działania Konferencji
Episkopatu Polski podejmowane w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 9 lutego 1953 r. o
obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych, Warszawskie Studia Pastoralne VIII 19 (2013) nr 2,
s. 189-214.
W artykułach naukowych Autor ukazał poszczególne regulaminy i statuty tej instytucji od jej
powstania aż do aktualnie obowiązujących statutów i regulaminów z 2002 r.
Habilitant zwraca uwagę na prawa i obowiązki alumnów do połowy XX w., a szczególnie na
procedurę ich przyjmowania i usuwania z Kolegium, odbywania studiów z zakresu filozofii i teologii,
wypełniania praktyk religijnych i przyjmowania święceń kapłańskich. Od początku lat
sześćdziesiątych poprzedniego stulecia do Kolegium byli kierowani przez swych biskupów
wyłącznie księża. Papieskie Kolegium Polskie w Rzymie, utworzone w 1866 r., otrzymało
Regulamin, który regulował status prawny i funkcjonowanie tej instytucji. W 1894 r. wydano w
języku polskim Przepisy Kolegium Polskiego, gdzie w zasadzie powtórzono normy z pierwszego
regulaminu Kolegium. Bardziej szczegółowo opisano wymagania stawiane alumnom co do
zachowania w czasie modlitw i posiłków. W Regulaminie z 1909 r. precyzyjnie określono procedurę
przyjmowania alumnów do Kolegium, wprowadzono możliwość korzystania z darmowych
stypendiów przez studentów ze wszystkich polskich diecezji oraz określono koszt roczny utrzymania
studenta. Przez prawie sto lat w zasadniczy sposób nie zmieniono regulacji z 1866 r.
Następnymi oficjalnymi dokumentami, które regulowały funkcjonowanie Papieskiego Kolegium
Polskiego, były Statut i Regulamin, zatwierdzone przez Stolicę Apostolską w końcu 1960 r. Wówczas
Kolegium uzyskało kościelną osobowość prawną, pozostając nadal pod zwierzchnictwem papieża, w
którego imieniu władzę administracyjną sprawowała Kongregacja do spraw Seminariów i Studiów
Uniwersyteckich. Statut przewidywał funkcję kardynała protektora i dwóch deputatów, którzy byli
księżmi mianowanymi przez Kongregację na sześć lat.
Aktualnie obowiązujący Statut i Regulamin został zaaprobowany przez Kongregację do spraw
Wychowania Katolickiego w połowie 2002 r. Papieskie Kolegium Polskie jest rzymską instytucję
kościelną, która pozostaje w szczególnej zależności od Stolicy Apostolskiej i jednocześnie jest
poddana władzy oraz nadzorowi Konferencji Episkopatu Polski. Do instytucji tej przyjmowani są
księża z Polski, którzy wcześniej ukończyli naukę i formację w seminariach duchownych, a następnie
zostali skierowani przez swych biskupów do odbycia studiów specjalistycznych w kościelnych
uczelniach rzymskich.
4
W porównaniu z poprzednimi uregulowaniami zlikwidowano funkcję kardynała protektora i, w
miejsce dwóch tzw. „deputatów”, utworzono Komisję Nadzorczą, składającą się z czterech polskich
kapłanów rezydujących w Rzymie. Prawnym reprezentantem Kolegium jest rektor, którego mianuje
na sześcioletnią kadencję Kongregacja do spraw Wychowania Katolickiego, po uprzednim
przedstawieniu kandydata przez Konferencję Episkopatu Polski. Miejsce w Kolegium przyznaje
studentom przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski na wniosek zainteresowanego biskupa. W
Statucie i Regulaminie Kolegium podkreślono znaczenie formacji duchowej i intelektualnej księży
studentów.
Pozostałe publikacje Habilitanta to recenzje: Carlo Fantappiè, Storia del diritto canonico e delle
instituzioni della Chiesa, Bolognia 2011, ss. 369, w: Prawo Kanoniczne 55 (2012) nr 4, s. 236-241;
Arcybiskup Józef Kowalczyk, Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską
1993/1998, Płock 2013, ss. 349, w: Warszawskie Studia Pastoralne VIII 19 (2013) nr 2, s. 332-338;
oraz Sprawozdanie z Międzynarodowa Konferencja Naukowa Rozwiązanie małżeństwa w prawie
kanonicznym. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Prawo Kanoniczne 56 (2013) nr 3, s.
185-200; Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w latach pięćdziesiątych w związku
z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk
kościelnych, Warszawskie Studia Pastoralne VIII 20 (2013) nr 3; Działania Konferencji Episkopatu
Polski podejmowane w latach sześćdziesiątych w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31
grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, Warszawskie Studia Pastoralne
VIII 20 (2013) nr 3; recenzja: Ksiądz kardynał Zenon Grocholewski, Uniwersytety wobec
współczesnych wyznań, Warszawa 2013, ss. 400, w: Warszawskie Studia Pastoralne VIII 20 (2013)
nr 3; Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w latach siedemdziesiątych w związku
z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk
kościelnych, w: Warszawskie Studia Pastoralne IX 22 (2014) nr 1; Działania Konferencji Episkopatu
Polski podejmowane w latach osiemdziesiątych w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31
grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, w: Warszawskie Studia
Pastoralne IX 22 (2014) nr 1.
Pragnę zaakcentować także duże doświadczenie dydaktyczne Habilitanta, który w swojej pracy
zawodowej jako adiunkt Uniwersytetu Kard. Stefana Wyszyńskiego prowadził wykłady oraz
aktywnie współpracował z Sądem Diecezjalnym w Łomży.
Badania naukowe oparte w większości na materiale źródłowym i najnowszej literaturze światowej
w podejmowanych publikacjach Habilitanta świadczą o jego dojrzałości naukowej.
Przedstawiony dorobek badawczo-naukowy ks. dr Marka Stępnia spełnia jedno z ważniejszych
kryteriów stanowiących podstawę dopuszczenia do postępowania habilitacyjnego.
5
3. ROZPRAWA HABILITACYJNA
Monografia Habilitanta Pozycja prawna Konferencji Episkopatu Polski. Studium prawnohistoryczne, liczy 490 stron i obejmuje pięć rozdziałów. Cenne opracowanie opiera się szczególnie
na dokumentacji archiwalnej Konferencji Episkopatu Polski, co stanowi w pracy badawczej cenny
owoc wieloletnich badań naukowych poprzez zastosowanie następujących metod: krytyki źródeł,
prawno-dogmatycznej, historycznej z elementami analityczno-syntetycznymi.
Publikacja została podzielona na pięć rozdziałów. W pierwszym z nich, zatytułowanym
„Konferencja biskupów polskich do Soboru Watykańskiego II”, Habilitant ukazał nieformalne
funkcjonowanie Konferencji biskupów polskich, najpierw od uzyskania niepodległości przez Polskę
do wybuchu drugiej wojny światowej, a następnie do początku 1969 r., kiedy Stolica Apostolska
zaakceptowała pierwszy Statut Konferencji Episkopatu Polski.
Do wejścia w życie postanowień Soboru Watykańskiego II Konferencja Episkopatu Polski nie
była podmiotem prawa kościelnego.
Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. biskupi zbierali się na nieformalnych
konferencjach i zaaprobowali regulamin tych spotkań. W czasie obrad Polskiego Synodu Plenarnego
w 1936 r. postanowiono, że biskupi wszystkich obrządków będą corocznie spotykać się na zebraniach
zwyczajnych. Wówczas ustalono, że Konferencja Episkopatu Polski będzie kierować się własnymi
przepisami, z możliwością powoływania komisji, określania ich składu i zakresu działania.
Po drugiej wojnie światowej przed Konferencją Episkopatu Polski stanęły trudne zadania
związane z różnorodnymi wrogimi działaniami władz komunistycznych wobec Kościoła
katolickiego, w tym także z przymusowym narzucaniem Polakom światopoglądu materialistycznego,
co powodowało potrzebę podjęcia działań przez Kościół w Polsce. Biskupi zaangażowali się w
obronę praw wiernych oraz domagali się swobodnego prowadzenia działalności duszpasterskiej,
charytatywnej i edukacyjnej. W realizowaniu tych zadań bardzo pomocne były systematycznie
organizowane zebrania plenarne Episkopatu Polski.
Na początku drugiego rozdziału, zatytułowanego „Konferencja biskupów podmiotem władzy”,
Habilitant przedstawił okres nieformalnego funkcjonowania konferencji biskupów w Kościele
powszechnym od XIX w. do Soboru Watykańskiego II. Uregulowania prawne dotyczące Konferencji
biskupów spowodowały, że stała się ona podmiotem władzy w Kościele powszechnym.
Ustawodawstwo kościelne jasno określa jej tworzenie i funkcjonowanie, a także zaistniałe zmiany na
przestrzeni ostatnich 40 lat.
6
W procesie kształtowania pozycji prawnej konferencji biskupów w Kościele, szczególną rolę
odegrała Konstytucja Sacrosanctum Concilium Soboru Watykańskiego II, która przyznała
Konferencji biskupów władzę ustawodawczą w zakresie tworzenia i funkcjonowania liturgii, co
sprawiło, że stała się ona podmiotem władzy w Kościele. Dekret Christus Dominus o pasterskich
zadaniach biskupów w Kościele określa osoby przynależące do Konferencji biskupów a
równocześnie przyznaje im władzę ustawodawczą, sprawowaną w określonych przypadkach.
W Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. jasno określono pojęcie konferencji biskupów, jej
skład osobowy i wskazano, że jest to instytucja stała, która może wydawać dekrety ogólne na
zasadach określonych przez prawo Kościoła powszechnego.
Ważną rolę w sprecyzowaniu niektórych aspektów pozycji prawnej konferencji biskupów
odegrało także ustawodawstwo pokodeksowe. W tym kontekście należy wymienić: List apostolski
Jana Pawła II motu proprio Apostolos suos z dnia 21 maja 1998 r., Posynodalną adhortację apostolską
Jana Pawła II Pastores gregis z dnia 16 października 2003 r. oraz Dyrektorium o pasterskiej posłudze
biskupów Apostolorum successores Kongregacji do spraw Biskupów z dnia 22 lutego 2004 r.
Habilitant poddaje analizie i ocenie w trzecim rozdziale publikacji zatytułowanym: „Statuty i
regulaminy Konferencji Episkopatu Polski, procedury ich tworzenia i wprowadzane zmiany”. Autor
dogłębnie analizuje procedury, jakie zastosowano przy tworzeniu statutów oraz regulaminów. Cenna
analizy norm prawnych przedstawia wprowadzane zmiany.
Pierwszy Statut Konferencji Episkopatu Polski biskupi uchwalili w dniu 13 lutego 1969 r., a po
upływie prawie miesiąca, w dniu 15 marca, dokument ten uzyskał recognitio Stolicy Apostolskiej.
Tym samym Konferencja Episkopatu Polski formalnie stała się podmiotem prawa Kościoła
powszechnego.
Statut Konferencji Episkopatu Polski z 1969 r. wyróżniał się spośród innych tego typu
dokumentów w Europie i na świecie tym, że zastosowano w nim dwa wyjątkowe rozwiązania prawne.
Prymas Polski, z mocy prawa, był przewodniczącym Konferencji Episkopatu i biskupi nie
dokonywali wyboru na tę funkcję (podobny tryb wyłaniania przewodniczącego istniał wówczas także
w Konferencji Episkopatu Węgier). W kolejnych Statutach Konferencji Episkopatu Polski
odstąpiono od tej zasady.
Drugim wyjątkowym unormowaniem było ustanowienie Komisji Wspólnej, do której wchodzili
przedstawiciele rządu i Konferencji Episkopatu Polski. Zajmowała się ona relacjami między
Kościołem w Polsce a państwem. Przyjęcie takiej formy kontaktów Konferencji Episkopatu Polski z
władzami świeckimi wskazywało na dostrzeżenie przez biskupów potrzeby prowadzenia rozmów z
władzami komunistycznymi w Polsce. Komisja Wspólna funkcjonuje bez przerwy do dziś, chociaż
w Statucie Konferencji Episkopatu z 1986 r. przewidziano utworzenie „Zespołu Kościelnego do
7
rozmów z władzami państwowymi”, a w Statutach Konferencji Episkopatu z 1995 i 2009 r. „Zespołu
biskupów do rozmów z władzami państwowymi”.
Tworząc statuty i regulaminy Konferencji Episkopatu Polski, prowadzano wszechstronne
konsultacje, w których uczestniczyli członkowie Konferencji Episkopatu.
Drugi Statut Konferencji Episkopatu został przyjęty dopiero w 1986 r. i otrzymał recognitio od
Stolicy Apostolskiej w 1987 r. W Statucie określono, że przewodniczący i wiceprzewodniczący
Konferencji będą wybierani spośród biskupów diecezjalnych, oraz sformalizowano działanie
Prezydium i rozszerzono kompetencje Rady Głównej. Na mocy następnego Statutu z 1995 r.
utworzono stanowisko ekonoma i rzecznika Konferencji Episkopatu Polski.
Ważnym uregulowaniem wprowadzonym przez Statut z 1986 r. była kadencyjność urzędów, a
następny Statut, promulgowany w 1996 r., dodatkowo ograniczał czas pełnienia funkcji w
Konferencji do dwóch następujących po sobie kadencji.
W czasie przygotowywania nowelizacji Statutu Konferencji Episkopatu Polski, który został
zaakceptowany w 1995 r., biskupi uznali za użyteczne zredagowanie i przyjęcie Regulaminu
Konferencji Episkopatu Polski. Po raz pierwszy dokument ten został zaaprobowany przez biskupów
w 1996 r. na okres jednego roku, a następnie przedłużono jego ważność do odwołania. Zmiany
wprowadzone w drugim – obecnie obowiązującym Regulaminie Konferencji Episkopatu Polski z
2010 r. – dotyczyły kwestii dostosowania tego dokumentu do nowego Statutu Konferencji oraz
potrzeby sprecyzowania bądź ulepszenia zapisów redakcyjnych.
Po opublikowaniu przez Stolicę Apostolską, w latach: 1998, 2003 i 2004, dokumentów
dotyczących konferencji biskupów, zaistniała potrzeba nowelizacji Statutu Konferencji Episkopatu
Polski. W obecnie obowiązującym Statucie z 2009 r. sprecyzowano normy dotyczące wydawania
przez Konferencję Episkopatu deklaracji doktrynalnych i dekretów ogólnych.
W dwóch ostatnich rozdziałach, zatytułowanych: „Organy główne Konferencji Episkopatu
Polski” i „Komisje rady i zespoły Konferencji Episkopatu Polski” Habilitant analizuje strukturę
Konferencji Episkopatu Polski i jej główne organy. Przedstawia stosowane normy prawne przy ich
tworzeniu i funkcjonowaniu oraz zmieniający się na przestrzeni lat skład osobowy.
W rozdziale piątym zostały szczegółowo omówione przez Habilitanta procedury tworzenia
komisji, rad i zespołów Konferencji Episkopatu oraz poddano analizie Komisję Wspólną
przedstawicieli rządu i Konferencji Episkopatu Polski.
Na przestrzeni lat ważną rolę w funkcjonowaniu Konferencji Episkopatu Polski odgrywały
zebrania plenarne, podczas których biskupi – członkowie Konferencji, podejmowali kluczowe
decyzje dotyczące bieżących problemów duszpasterskich, ustalali metody ewangelizacji, a także
dążyli do rozwiązania problemów społecznych związanych z misją Kościoła w Polsce.
8
Ocena monografii habilitacyjnej oraz dorobku naukowego Ks. dr Marka Stępnia jest bardzo
pozytywna, zarówno sama rozprawa, jak i cały dorobek naukowy posiadają liczne i istotne walory
naukowe i merytoryczne.
Biorąc pod uwagę znaczący dorobek oraz wnikliwą analizę problematyki badawczej
podejmowanej w opublikowanych monografiach oraz artykułach Habilitanta będących przedmiotem
recenzowanej rozprawy, a także sumienność analiz naukowych i niezależność wniosków, należy
zauważyć, że rozprawa habilitacyjna jak i cały dorobek naukowy Habilitanta stanowią znaczny wkład
w rozwój nauki prawa kanonicznego.
4. OCENA KOŃCOWA
Uwzględniając art. 16 Ustawy z dnia 14 marca 2003 roku o stopniach naukowych i tytule
naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595; z 2005 r. Nr
164, poz. 1365; z 2010 r. Nr 96, poz. 620. Nr 182. poz. 1228; z 2011 r. Nr 84, poz. 455) oraz
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 1 września 2011 r. w sprawie kryteriów
oceny osiągnięć osób ubiegających się o nadanie stopnia doktora habilitowanego (Dz. U. Nr 196,
poz. 1165), stwierdza, ks. dr Marek Stępień takie kryteria spełnia, co stanowi jego znaczący wkład w
rozwój prawa kanonicznego oraz wykazuje jego aktywność naukową, a tym samym spełnia ustawowe
kryteria. Wnoszę wniosek do Komisji Habilitacyjnej o kontynuowanie rozpoczętego przewodu
habilitacyjnego.
Rzym, 8 grudnia 2014 r.
9