ZDOBIENIE OPAKOWAŃ

ZDOBIENIE OPAKOWAŃ
Metoda zdobienia
Opis technologii, wady i zalety:
SITODRUK
W technice sitodruku elastyczny rakiel przeciska farbę
pokrywającą siatkę na drukowany przedmiot. Siatka (z poliestru,
poliamidu lub stali) jest naciągnięta na ramie. W procesie obróbki
fotochemicznej siatka staje się szablonem wzoru, który ma być
drukowany. Przemieszczenie rakla umożliwia nadruk na
powierzchniach płaskich. Przemieszczenie siatki zsynchronizowane
z obrotem przedmiotu mającego kształt walca lub stożka
umożliwia nadruk na powierzchni tego przedmiotu.
Zalety: dokładny druk z możliwością uzyskania wypukłej warstwy
farby, prosta budowa urządzeń drukujących.
Wady: możliwość nanoszenia tylko jednego koloru w jednej
operacji, złożona budowa urządzeń (urządzenia do druku wielokolorowego są złożone z szeregu drukarek jednokolorowych),
niewielka trwałość formy drukowej – sita, możliwość drukowania
tylko na powierzchniach płaskich, walcowych i stożkowych.
Zastosowanie: nadruki na opakowaniach kosmetycznych,
wyrobach technicznych, płytach CD, artykułach reklamowych.
Wałek farbowy nakłada farbę na walcową formę drukową. W
odróżnieniu od typowego druku offsetowego stosowane są tzw.
„suche”, wypukłe formy drukowe. Forma drukowa przenosi z kolei
farbę na wałek drukujący, który podczas swego obrotu ostatecznie
przenosi obraz na walcową, lekko stożkową lub płaską
powierzchnię przedmiotu. Zastosowanie wielu, nawet sześciu
zespołów farbowych, przenoszących w sposób zsynchronizowany
obrazy w rozmaitych barwach na wałek drukujący pozwala na
uzyskanie w jednej operacji nadruku wielokolorowego.
Zalety: offset to szybki, precyzyjny druk wielokolorowy.
Wady: wysoki koszt maszyn, nanoszenie cienkiej warstwy farby,
możliwość drukowania wyłącznie na powierzchniach płaskich
i rozwijalnych.
Zastosowanie: do drukowania opakowań do produktów
masowych (lody, jogurty, farby, itp.).
Druk tamponowy polega na przenoszeniu farby z wzoru
znajdującego się na formie drukowej za pomocą tamponu na
powierzchnię przedmiotu. Efekt przenoszenia farby jest związany
ze zmianami jej lepkości na skutek odparowania rozcieńczalnika.
Wklęsła forma drukowa jest pokryta farbą o znacznej lepkości. Po
przesunięciu po powierzchni formy drukowej ostrej krawędzi rakla
zgarniającego farba pozostaje jedynie we wgłębieniach formy.
Tampon o kształcie wypukłym, wykonany z gumy silikonowej,
zabiera farbę z wgłębień formy i przenosi na powierzchnię wyrobu.
Elastyczność tamponu pozwala na dostosowanie się jego kształtu
do kształtu przedmiotu.
Tamponowy druk rotacyjny z formą drukową i tamponem w
kształcie walców stosuje się do drukowania ciągłego na
wytłaczanych profilach i do wydajnego drukowania przy masowej
produkcji wyrobów takich jak zakrętki, strzykawki jednorazowe,
itp.
Zalety: możliwość drukowania na powierzchniach nieregularnych,
możliwość drukowania wielobarwnego w jednej operacji, dobra
jakość nadruku, uniwersalność zastosowań drukarek oraz
ekonomiczność tych urządzeń.
Wady: ograniczona wielkość nadruku, cienka warstwa farby,
uzależnienie jakości nadruku od wielu parametrów.
Zastosowanie: wykonywanie nadruków na wyrobach
technicznych, sprzęcie RTV i AGD, artykułach reklamowych.
OFFSET
TAMPODRUK
HOT – SPAMPING
Druk cyfrowy
IML
Podgrzewany stempel, wykonany zwykle z twardego silikonu lub z
metalu, ma kształt odwzorowujący nadruk. Stempel dociska do
powierzchni przedmiotu wielowarstwową folię. Docisk
i temperatura powodują wtopienie się w tworzywo sztuczne
warstwy dekoracyjnej folii, a następnie oderwanie się jej od
nośnika. Tłoczenie folią na gorąco można wykonywać na
powierzchniach płaskich, kształtowych (przy odpowiednim
kształcie stempla) i na powierzchniach walcowych przez
obtaczanie pod stemplem płaskim lub walcowym. Przy
zastosowaniu stempla walcowego możliwe jest zdobienie w sposób
ciągły wytłaczanych profili folią z naniesionym nadrukiem – np.
imitacji drewna.
Zalety: przy stosowaniu folii metalizowanych jest możliwość
uzyskania efektów lustrzanych, istnieje możliwość drukowania na
poli-olefinach bez aktywacji, uzyskuje się kontrastowy i odporny
nadruk, nie występuje operacja suszenia, ustalenie parametrów
drukowania jest łatwiejsze niż w technikach drukowania farbą.
Wady: jeden kolor jest nanoszony w jednej operacji, kształty
przedmiotów zadrukowywanych są ograniczone, istnieje
konieczność poniesienia kosztu zakupu folii przy często niewielkim
stopniu jej wykorzystania.
Zastosowanie: zdobienie wyrobów technicznych, opakowań
kosmetycznych.
Druk cyfrowy analogiczny jak w drukarkach komputerowych,
wymagający często kosztownych narzędzi.
Występują rozwiązania, w których głowica drukująca przemieszcza
się względem powierzchni wyrobu, co umożliwia zdobienie nawet
dużych przedmiotów. Inne rozwiązanie to naniesienie obrazu
wielokolorowego na płaską, elastyczną membranę i dociśnięcie
membrany do powierzchni wyrobu ciśnieniem powietrza.
Ostateczne własności zdobienia nadaje lakierowanie natryskowe.
Zalety: tej techniki jest możliwość indywidualizowanego
drukowania przedmiotów trójwymiarowych.
Wady: złożoność procesu i ciągle jeszcze niezadowalająca jakość
druku.
Wielokolorowy nadruk jest wykonywany na nośniku i umieszczany
wewnątrz formy w fazie jej otwarcia. Nośnikiem może być taśma,
wtedy niezbędny jest specjalny aplikator przesuwający taśmę po
każdym cyklu pracy urządzenia. Nadruk może mieć warstwy
poprawiające przyczepność i odporność, może być również
laminowany zewnętrzną warstwą folii. Podczas wtrysku strumień
tworzywa o wysokiej temperaturze dociska taśmę z nadrukiem do
ścianki formy wtryskowej i powoduje wtopienie nadruku w
strukturę wyrobu.
Odmianą tej techniki jest zastosowanie nadruków w postaci
oddzielnych etykiet. W tej wersji aplikatorem jest robot
pozycjonujący etykietę w formie do wtrysku, rozdmuchu,
spieniania czy termoformowania. Etykieta jest utrzymywana w
zadanym położeniu za pomocą podciśnienia, co wymaga
stosowania dodatkowych kanałów w formie, lub jest uprzednio
ładowana elektrycznie i utrzymuje się pod wpływem sił
elektrostatycznych. Etykiety mogą mieć warstwę klejową
aktywowaną cieplnie.
Zalety: wykorzystanie energii kinetycznej i cieplnej podczas
przetwarzania tworzywa.
Wady: ograniczenie zastosowań do powierzchni płaskich
i rozwijalnych, wymagania dotyczące konstrukcji formy,
urządzenia aplikującego i mocującego.
Zastosowanie: opakowania kosmetyczne i chemii gospodarczej w
produkcji masowej.
Metalizacja
Metalizacja próżniowa – to "naparowywanie" metalu na tworzywa
sztuczne w warunkach wysokiej próżni. Głównym celem
metalizowania jest nadanie powierzchni tworzywa sztucznego
wyglądu metalu wypolerowanego na wysoki połysk, w
ekonomicznej produkcji seryjnej. Na ogół metodą metalizacji
próżniowej udaje sie osadzić na powierzchniach tworzyw
sztucznych tylko stosunkowo cienkie warstwy wielu metali i
związków chemicznych. W praktyce najczęściej naparowywuje się
aluminium, które daje powłoki dekoracyjne o jasno srebrzystym
dobrym połysku i znacznej trwałości, w połączeniu w
przezroczystym żółtym lakierem ochronnym można uzyskać
wygląd złota.
Zalety: metalizowana warstwa wiernie odtwarza kształt
metalizowanego przedmiotu, chropowate powierzchnie uzyskują
wygląd matowy, błyszczące- lustrzany. Temperaturę przedmiotu z
tworzywa sztucznego utrzymuje sie podczas metalizowania na
niskim poziomie, wykluczając możliwość odkształceń
termoplastycznych.
Wady: metalizowane powierzchnie powinny być wystarczająco
gładkie, to znaczy, że wszelkie nierówności należy wygładzić na
przykład przez naniesienie warstwy lakieru; metalizacji nie stosuje
się na tworzywach porowatych np. UREA; musi być zachowana
absolutna czystość wszystkich metalizowanych przedmiotów pozostałości olejów lub oleistych substancji antyadhezyjnych
powodują zmianę barwy powłoki, niedostateczną jej przyczepność
lub też nierównomierne nakładanie lakieru podkładowego -z tego
względu niezbędne jest staranne oczyszczenie środkiem
zmywającym dostosowanych specjalnie do materiału wyrobu i
zanieczyszczeń. W żadnym przypadku nie należy stosować jako
środki antyadhezyjne silikonów, ponieważ prawie niemożliwe jest
ich usunięcie, nawet przy intensywnym oczyszczaniu, po
naparowywaniu (metalizacja) obecność ich przejawia się w postaci
ciemnych plam. Należy unikać również wprowadzania innych
zanieczyszczeń powierzchni np. potu rąk.
Zastosowanie: Metoda metalizacji próżniowej jest
wykorzystywana w przemyśle samochodowym i elektronicznym,
przy produkcji sprzętu gospodarstwa domowego i zabawek, jak
również przy wytwarzaniu galanterii zdobniczej, elementów
kosmetyków, elementów do lamp, elementów do luster,
elementów RTV, okuć kaletniczych, okuć szewskich, okuć
meblowych, okuć okiennych, ozdób choinkowych oraz ozdób
trumiennych (krzyże, wizerunki, antaby)
Wpływ własności tworzyw sztucznych na technologię zdobienia wyrobów
Istotnym czynnikiem wpływającym na wybór technologii zdobienia są własności
zastosowanego tworzywa. Należy zwrócić szczególną uwagę na następujące problemy:
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
o
+
+
+
+
+
+
+
IML
+
++ - właściwości bardzo dobre
+ - właściwości dobre
+
+
+
+
+
o
+
+
+
+
+
+
+
++
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
o
+
+
Podkład i lakier
ochronny
+
Aktywacja poliolefin
+
+
Złożone kształty
wyrobu
+
Zdobienie 3D
+
Wydajność
Tampodruk
rotacyjny
Hotstamping
Druk
cyfrowy
o
Trwałość nadruku
Tampodruk
+
Suszenie
Offset
Zdobienie na okrągło
+
Zdobienie
powierzchni płaskich
+
Efekt lustrzany
Produkcja
wieloseryjna
+
2-7 kolory
Produkcja
średnioseryjna
Sitodruk
1 kolor
Technika
zdobienia
Produkcja
małoseryjna
niskie napięcie powierzchniowe poliolefin powoduje brak zwilżania farbą podczas
drukowania i brak przyczepności po wyschnięciu; aby temu zapobiec, wyroby z
poliolefin należy przed drukiem aktywować – struktura cząsteczkowa zostaje
zmieniona pod wpływem wysokiej temperatury płomienia gazowego lub plazmy
wyładowania elektrycznego (Corona); przy produkcji małoseryjnej można
stosować nanoszenie na powierzchnię drukowaną specjalnego podkładu
w technologii tłoczenia folią na gorąco problem ten nie jest tak wyraźny, lecz
polietylen LDPE lepiej jest aktywować przed naniesieniem folii
przyczepność farby na wyrobie z poliamidu poprawi się znakomicie, jeżeli nadruk
poddamy krótkotrwałemu działaniu wysokiej temperatury (post-treatment)
zdobienie elastomerów jest szczególnie kłopotliwe, ponieważ nadruk musi uzyskać
odpowiednią przyczepność, a przy tym być tak elastyczny, jak materiał wyrobu
trwały nadruk na tworzywach termoutwardzalnych zapewnią tylko farby
dwuskładnikowe
wyroby przeznaczone do nadruku powinny być sterylnie czyste; nawet ślady potu
z rąk operatora pogorszą przyczepność nadruku, a stosowanie środków
ułatwiających wyjęcie wypraski z formy musi być wyeliminowane.
o
+
+
o
o – właściwości średnie
puste pole – nie stosuje się
+
+