Co trzeba wiedzieĺ o CIPP? - Gamm-bud

In ynieria
Bezwykopowa
BEZWYKOPOWA RENOWACJA
Co trzeba wiedzie o CIPP?
Micha Andrzejewski
GAMM-BUD sp. z o.o.
Rękaw renowacyjny, rękaw naprawczy, liner,
Przeznaczenie
Okre!lanie tej samej
To kryterium dodatkowo należy podzielić,
wykładzina renowacyjna, CIPP (cured in place
pipe/rura utwardzana na miejscu) – wszystkie te technologii ró"nymi nazwami rozróżniając przeznaczenie ze względu na funkmo"e wprowadza# w b$%d.
cję przewodu oraz jego kształt.
określenia dotyczą systemów określanych przez
Polską Normę jako „wykładzina z rur utwar- Warto wi&c usystematyzowa#
dzanych na miejscu”. Technologia znana od 42
Z uwagi na funkcję naprawianej rury istnieją
nazewnictwo, by unikn%#
rękawy przeznaczone do:
lat jest jedną z najczęściej stosowanych metod
nieporozumie i operowa#
napraw przewodów. Mówiąc najprościej, pole– instalacji kanalizacyjnych,
stosownymi poj&ciami.
ga na utworzeniu w odnawianej rurze nowego
– instalacji wodociągowych,
Dotyczy to m.in. r&kawa
przewodu, powstałego z nasączonej żywicą wy– przewodów gazowych,
kładziny, poddanej procesowi utwardzenia.
– rurociągów przemysłowych,
renowacyjnego, r&kawa
– kanałów wentylacyjnych,
naprawczego, linera,
Ze względu na mnogość określeń oznaczają– kominów.
wyk$adziny renowacyjnej,
cych opisywaną tu metodę renowacyjną, postaCIPP – czy wszystkie te
ram się dokonać pewnej systematyzacji związaZe względu na kształty przewodu możemy
nych z nią spraw. Po pierwsze, będę stosował
rozróżnić rękawy stosowane do:
sformu$owania oznaczaj%
właśnie to określenie – „rękaw renowacyjny”,
– przewodów prostoliniowych,
to samo?
gdyż osobiście uważam je za najwłaściwsze. Po– przewodów z łukami,
staram się sklasyfikować rękawy ze względu na
– przewodów o przekroju kołowym,
następujące kryteria:
– przewodów o przekroju niekołowym,
– przeznaczenie,
– przewodów o różnych przekrojach i wymia– materiał rękawa,
rach.
– zastosowaną żywicę,
– sposób montażu,
Do produkcji rękawów renowacyjnych wyko– sposób utwardzania,
rzystuje się następujące materiały:
– sposób wykonania.
– filc naturalny,
– filc igłowy poliestrowy,
– tkaniny poliestrowe,
– mata szklana ze szkła ECE.
Podstawowe materiały mogą być dodatkowo wzmacniane włóknem aramidowym (kevlar) lub włóknem węglowym. Ponadto łączy
się też ze sobą różne materiały i na przykład
powstają rękawy z włókna szklanego i węglowego. Poza tym mogą być one wyposażone
w folie wewnętrzne i zewnętrzne, stanowiące
integralną część konstrukcji rękawa lub niepowiązaną trwale warstwę. Najczęściej stosuje
się pokrycia z polietylenu (PE), polipropylenu
(PP), polichlorku winylu (PCW) oraz poliuretanu (PU).
Rękawy różnią się też ze względu na rodzaj
stosowanej żywicy, a te mogą być następujące:
– silikatowe,
– epoksydowe,
– poliestrowe,
– winyloestrowe.
98
lipiec - wrzesie
3 / 2014 [55]
BEZWYKOPOWA RENOWACJA
Oczywiście wszystkie one mogą być wzbogacone różnymi
wypełniaczami, przyspieszaczami lub fotoinicjatorami. W tej
dziedzinie współczesna chemia praktycznie nie zna żadnych
ograniczeń.
Jeśli chodzi o sposób montażu, to najczęściej stosowana
jest metoda inwersji lub wciąganie. Inwersja może być wykonywana z wykorzystaniem wieży, bębna inwersyjnego lub
śluzy inwersyjnej. Można jej też dokonać z użyciem wody
lub powietrza.
Sposób utwardzania r&kawa
Żywice to tzw. duroplasty, to znaczy, że proces utwardzania jest nieodwracalny. Zachodzące reakcje chemiczne
mogą być w różny sposób inicjowane i kontrolowane. Można wyróżnić rękawy utwardzane:
– w temperaturze otoczenia,
– wygrzewane wodą,
– wygrzewane parą,
In ynieria
Bezwykopowa
– utwardzane promieniowaniem UV,
– utwardzane promieniowaniem UV i temperaturą.
Rękawy wykonane z różnych materiałów mają także różne
konstrukcje, dlatego istnieją wykładziny:
– filcowe szyte,
– filcowe klejone,
– filcowe zgrzewane,
– „szklane” zwijane,
– „szklane” składane „na zakładkę”.
Za osobną kategorię można też uznać naprawę punktową, czyli tzw. paker. Rozwiązanie to często też określane jest
„metodą krótkiego rękawa”. Na kolejnych stronach prezentujemy tabelę uzupełnioną na podstawie nadesłanych ankiet
oraz stron internetowych producentów. Brak danych w niektórych polach tabeli wynika z braku możliwości podania
konkretnych wartości uzależnionych od zastosowanych materiałów i grubości ścianek.
R E K L AMA
Brandenburger Liner GmbH & Co. KG
Grupa Brandenburger jest światowym liderem w produkcji nowoczesnych materiałów, które od 75 lat są stosowane w różnych gałęziach przemysłu. W oparciu o to doświadczenie firma Brandenburger Liner opracowała na początku lat 90. ubiegłego wieku
bezszwową wykładzinę rur, utwardzaną światłem, przeznaczoną do wykonywania bezwykopowej naprawy kanalizacji ściekowej. Metoda ta szybko się rozwinęła. Obecnie
jest rozwiązaniem, które oferuje jeszcze wyższą jakość i wydajność w porównaniu z systemami tradycyjnymi.
Brandenburger Liner GmbH & Co. KG
Taubensuhlstr. 6, 76829 Landau, Niemcy
tel.: +49 6341 5104-0
fax: +49 6341 5104-256
[email protected]
www.brandenburger.de
Dzięki ponad 5 mln m wykładziny, zainstalowanej w ponad 30 krajach, technologia
ta stanowi obecnie najskuteczniejszy na świecie system w zakresie bezwykopowej naprawy kanalizacji z zastosowaniem wykładziny wzmocnionej włóknem szklanym. W samym tylko 2013 r. wyprodukowano i skutecznie zainstalowano prawie 400 km wykładziny rur firmy Brandenburger.
R E K L AMA
Firma Z.U.H. OpolKan Service Tomasz Mazur specjalizuje się w usługach związanych z czyszczeniem, inspekcją TVC oraz bezwykopową renowacją kanalizacji.
Wykonujemy naprawy bezwykopowe metodą punktową (krótki rękaw-paker) i liniową: krótkich modułów rurowych (KMR) oraz rękawa żywicznego (CIPP), a także uszczelnienia, izolacje
i iniekcje ciśnieniowe. Stosowany przez nas system napraw punktowych znalazł uznanie wśród
szerokiego grona klientów.
Co nas wyró"nia na rynku?
Stosujemy technologię rękawa żywicznego do renowacji pionów deszczowych i sanitarnych.
Nie boimy się trudnych tematów, wykonujemy naprawy kanalizacji również w obiektach zabytkowych, w Polsce i za granicą, ostatnio w Litewskim Muzeum Narodowym w Wilnie. Renowację
pionów deszczowych przeprowadziliśmy z sukcesem w budynku Galerii Zachęty, FilharmoZak ad Us ugowo-Handlowy
nii Narodowej, na Zamku Królewskim w Warszawie oraz w Pałacu na Wodzie w Łazienkach.
OpolKan Service
Niektóre z pionów poddane renowacji mają ponad 50 mb i należą do jednych z najdłuższych
ul. Prudnicka 24, 47-300 Krapkowice
w Polsce, w których zastosowano z powodzeniem technologię rękawa.
tel. kom. +48 601 080 128
Zgodnie z naszym mottem – „nie ma, że się nie da” – postaramy się znaleźć rozwiązanie
tel./fax: +48 77 446 00 38
email: [email protected] | www.opolkan.pl w kwestii naprawy każdej usterki kanalizacyjnej. Zapraszamy do współpracy.
lipiec - wrzesie
3 / 2014 [55]
99
In ynieria
Bezwykopowa
BEZWYKOPOWA RENOWACJA
Producent r!kawa
– nazwa Þrmy
Brandenburger Liner
GmbH & Co. KG
Gebr. Röders AG
iMPREG GmbH
Insituform Linings Plc
Niemcy
Niemcy
Niemcy
Anglia
brak danych
Shanghai Yufan
Environment
Sci-Tech Co., Ltd
(China)
iMPREG
International GmbH
Insituform
sp. z o.o.
3–21
1–5
w zale"no!ci od
potrzebnej grubo!ci
!cianki i konstrukcji
r&kawa
oko$o 1 warstwa
na 1 mm grubo!ci
!cianki
1 + od 3 mm,
co 1,5 mm
3 + 1 mm
w$ókno szklane ERP
w$ókno poliestrowe,
w$ókno szklane ERP
Advantex (w$ókno
szklane)
Þlc poliestrowy
maty szklane
Modu spr!$ysto#ci materia u
konstrukcyjnego [MPa]
11 800 MPa
krótkookresowy
patrz informacje
dodatkowe
brak danych
2400 MPa
13 400 MPa
Wytrzyma o#% na zginanie
[MPa]
240 MPa
krótkookresowy
patrz informacje
dodatkowe
brak danych
30 MPa
200 MPa
zale"ny od grubo!ci
materia$u
patrz informacje
dodatkowe
brak danych
1 + – zale"ny od
grubo!ci materia$u
1 + – zale"ny od
grubo!ci materia$u
brak danych
patrz informacje
dodatkowe
brak danych
poliestrowa,
winyloestrowa
patrz informacje
dodatkowe
ISO NPG part 2,
TYPE 1140, tab. 3
poliestrowa,
winyloestrowa
poliestrowa
Producent $ywicy
brak danych
patrz informacje
dodatkowe
brak danych
AOC, DSM, inni
DSM
Metoda utwardzania $ywicy
promienie UV
para, gor%ca woda, w
temperaturze otoczenia, promienie UV
promienie UV
gor%ca woda, para
promienie UV
80!C
patrz informacje
dodatkowe
brak danych
45!C
nie dotyczy
kontrolowane
czujnikiem
80–140!C
patrz informacje
dodatkowe
tak
2 h + zale"y od
metody i grubo!ci
oraz warunków
zale"y od d$ugo!ci
– czas przejazdu
lamp. Kontrola
temp. wewn%trz
i laminatu
300 m
ponad 200 m,
w zale"no!ci od rozmiaru i wagi r&kawa
do 300 m,
w zale"no!ci
od !rednicy
i grubo!ci !cianki
Najd$u"szy zainstalowany to oko$o
900 m, najcz&!ciej
150–200 m
najcz&!ciej
20–250 m
150–1200 mm
DN30–2000
DN150–1600
100–2400 mm
150–1200 mm
3–15 mm
1,5–70mm
4–20 mm
3 mm + 1,5 mm do
45 mm
3 do 12 mm
1,54 g/cm³
patrz informacje
dodatkowe
1,5 g/cm3 ±
0,5 g/cm3 (GL01) /
1,69 g/cm3 ±
0,2 g/cm3 (GL13)
70!C
patrz informacje
dodatkowe
brak danych
Okres gwarancji [lata]
brak danych
brak danych
brak danych
Firmy wykonawcze oferuj"ce
technologie
brak danych
brak danych
brak danych
Blejkan, TechKan,
Teco, Unimark, Cons
Control, Mazur,
Blejkan,
Unimark,
–
produkujemy
suchy r&kaw, ale nie
sprzedajemy "ywicy,
ani nie instalujemy
r&kawów
–
pokrycie PP lub PU,
mo"liwo!# zmiany
grubo!ci i !rednicy
mo"liwo!# zmiany
grubo!ci
Kraj produkcji
Dystrybutor
Liczba warstw tworz"cych
#ciank! r!kawa
Materia konstrukcyjny
poszczególnych warstw
Zakres sztywno#ci obwodowych
[kN/m2]
Wspó czynnik wyd u$alno#ci
cieplnej materia u
konstrukcyjnego [mm/m K]
Rodzaj stosowanej $ywicy
Minimalna temperatura
utwardzania $ywicy [!C]
Czy podczas procesu
utwardzania temperatura
mi!dzy r!kawem a rur" jest
kontrolowana za pomoc"
czujników?
Maksymalna d ugo#%
wci"ganego odcinka [m]
Zakres #rednic [mm]
Grubo#ci #cianek [mm]
Ci!$ar obj!to#ciowy
utwardzonego r!kawa [kN/m3]
Dopuszczalna temperatura
#cieków [!C]
Informacje dodatkowe
Tab. 1. Przegl%d r&kawów CIPP do renowacji przewodów kanalizacyjnych
100
lipiec - wrzesie
3 / 2014 [55]
brak danych
brak danych
zale"y od rodzaju
"ywicy, poliestry do
65!C
75!C
1 rok
BEZWYKOPOWA RENOWACJA
Producent r!kawa
– nazwa Þrmy
„MAZUR” sp. z o. o.
RELINEEUROPE Liner
GmbH & Co. KG
SAERTEX multiCom GmbH
Polska
Niemcy
Niemcy
„MAZUR” sp. z o. o.
brak danych
SAERTEX multiCom GmbH
uzale"niona od wymaganych parametrów – SN
w zale"no!ci od grubo!ci
!cianki
brak danych
w$ókna poliestrowe, polimerowe, w$ókno
szklane
w$ókno szklane
szk$o, które jest trwale odporne na dzia$anie
chemikaliów i na korozj&
Kraj produkcji
Dystrybutor
Liczba warstw tworz"cych
#ciank! r!kawa
Materia konstrukcyjny
poszczególnych warstw
Modu spr!$ysto#ci materia u
konstrukcyjnego [MPa]
Wytrzyma o#% na zginanie
[MPa]
ML I –
12 000 MPa
ML II –
2450 MPa
ML UV
– 9000 MPa
Alphaliner500
9776 MPa
Alphaliner1500
12 752 MPa
S-liner:
12 000 MPa
M-liner
7 000 MPa
215 MPa
37 MPa
200 MPa
180 MPa
210 MPa
250 MPa
200 MPa
brak
danych
brak
danych
brak
danych
brak
danych
Zakres sztywno#ci obwodowych
[kN/m2]
Minimalna temperatura
utwardzania $ywicy [!C]
Czy podczas procesu
utwardzania temperatura
mi!dzy r!kawem a rur" jest
kontrolowana za pomoc"
czujników?
0,017 mm/
mK
brak danych
0,026 mm/
mK
"ywica poliestrowa, winyloestrowa
Ortho-NPG /winyloestrowa
brak
danych
brak
danych
wszyscy dostawcy
brak danych
brak
danych
brak
danych
brak danych
brak danych
Producent $ywicy
Metoda utwardzania $ywicy
w zale"no!ci od !rednicy i
grubo!ci !cianki
SN 1–10 [kN/m2]
Wspó czynnik wyd u$alno#ci
cieplnej materia u
konstrukcyjnego [mm/m K]
Rodzaj stosowanej $ywicy
In ynieria
Bezwykopowa
para wodna
gor%ca woda
promieniowanie UV
promieniowanie UV / utwardzanie kombinowane
80!C
70!C
promieniowanie UV
brak danych
do 30!C
tak – w zale"no!ci od technologii
sta$y pomiar temperatury
powierzchni r&kawa
Maksymalna d ugo#%
wci"ganego odcinka [m]
w zale"no!ci od !rednicy i grubo!ci !cianki
– do max. 400 mb
300 m
Zakres #rednic [mm]
150–1200
mm
150–1600
mm
150–1200
mm
140–1300 mm
DN150–1200
DN100–400
Grubo#ci #cianek [mm]
3–20 mm
3–45 mm
3–16 mm
3–28 mm
4–12 mm
3–4 mm
~20 kN/m3
15 kN/m3
brak
danych
brak
danych
60!C dla PH 4–10
90!C
brak
danych
brak
danych
4 lata
brak danych
brak danych
brak danych
„MAZUR” sp. z o.o., AKWA, TECH-KAN, ZISBD,
PWIK BYTOM, UNIMARK,
brak danych
brak
danych
brak
danych
portfolio Alphaliner:
– Alphaliner500-UP i Alphaliner1500-UP do !cieków
komunalnych
– Alphaliner500-VEU i Alphaliner1500-VEU do !cieków
przemys$owych
– AlphalinerHP, AlphalinerECO
oraz AlphalinerPN6
do specjalnych wymaga
–
–
Ci!$ar obj!to#ciowy
utwardzonego r!kawa [kN/m3]
Dopuszczalna temperatura
#cieków [!C]
Okres gwarancji [lata]
Firmy wykonawcze oferuj"ce
technologie
Informacje dodatkowe
Nazwa
handlowa
produktu:
MAZURLINER I
Nazwa
handlowa
produktu:
MAZURLINER II
Nazwa
handlowa
produktu:
MAZURLINER
UV
brak
danych
brak
danych
do 500 m
Tab. 1. cd. Przegl%d r&kawów CIPP do renowacji przewodów kanalizacyjnych
lipiec - wrzesie
3 / 2014 [55]
101
In ynieria
Bezwykopowa
BEZWYKOPOWA RENOWACJA
Producent r!kawa
– nazwa Þrmy
Trelit GmbH & Co KG
Vereinigte Filzfabriken AG
Niemcy
Niemcy
brak danych
Gamm-Bud sp. z o.o.
Charakterystyka struktury liniowej: liczba warstw jest zale"na od !ciany wyk$adziny
r&kawa, liczba warstw zale"y od po"%danej grubo!ci !cianki (na przyk$ad 3 mm, 1
warstwa / warstwy 32 mm) 6
1–4
1. „Qualitex Liner” r&kaw z w$ókniny ig$owanej do wyk$adania bezci!nieniowych
rur kanalizacyjnych, charakteryzuje si& bardzo elastyczn% pow$ok%, doskona$% do
zastosowania w zarówno ma$ych, jak i wi&kszych !rednicach, dzi&ki swej wysokiej
wytrzyma$o!ci. Struktura w$ókniny ig$owanej umo"liwia bardzo szybk% i wysokiej
jako!ci impregnacj& "ywic%.
2. „Qualitex DW-Liner” r&kaw z w$ókniny ig$owanej (jak powy"ej) przeznaczony do rehabilitacji ruroci%gu wody pitnej, o wymaganej odporno!ci na ci!nienie wewn&trzne.
3. „Syntex-Liner” r&kaw w$ókninowy wzmocniony w$óknem szklanym. Dzi&ki zintegrowanym warstwom w$ókien generowana jest wysoka stabilno!# r&kawa przy ma$ej
grubo!ci !cian. St%d mo"e by# uzyskana identyczna stabilno!# jak przy r&kawie
Þlcowym, przy 30% oszcz&dno!ci grubo!ci !cianki i "ywicy.
4. „Syntex DW-Liner” (woda pitna) r&kaw z w$óknem szklanym, taki jak Syntex-Liner,
z dodatkiem tkanin odpornych na ci!nienie. Ma wysok% stabilno!# dzi&ki warstwie
szklanych w$ókien, przy cie szych !ciankach zapewnia efekt „Stand-alone Liner”.
5. „AB” (abrazja, !cieranie) jest wbudowan% w r&kaw warstw% odporn% na !cieranie
wyk$adziny. Tego typu wk$adki s% zalecane dla ruroci%gów odprowadzaj%cych !cieki.
Wszystkie r&kawy s% standardowo wyposa"one w pow$oki PP, ale mog% by# produkowane w razie potrzeby równie" z pow$ok% PE.
Þlc poliestrowy,
"ywica epoksydowa,
folia PU, PP, PCW
Modu spr!$ysto#ci materia u
konstrukcyjnego [MPa]
zale"na od rodzaju zastosowanej "ywicy
3749 MPa
Wytrzyma o#% na zginanie
[MPa]
zale"na od rodzaju zastosowanej "ywicy
139 MPa
Zakres sztywno#ci obwodowych [kN/m2]
zale"na od rodzaju zastosowanej "ywicy
1–24 kN/m2
Wspó czynnik wyd u$alno#ci
cieplnej materia u
konstrukcyjnego [mm/m K]
zale"na od rodzaju zastosowanej "ywicy
brak danych
wszystkie dost&pne na rynku, standardowe "ywice: EP/UP/PU PU
epoksydowa
wszyscy sprzedawcy (nie s% znane "adne ograniczenia)
MC-Bauchemie GmbH
Sika Deutschland GmbH
utwardzanie ciep$% wod% / par% / na zimno
chemoutwardzalna
zale"na od rodzaju zastosowanej "ywicy
15!C
taka kontrola jest zalecana
taki pomiar jest zalecany
do 400 m
200 m
DN150 do DN1550
40–1500 mm
3–32 mm (oraz mo"e by# jeszcze wi&kszy, je!li jest to konieczne)
2–17 mm
zale"na od rodzaju zastosowanej "ywicy
1200 kN/m3
max. 115!C
50–70!C
zgodnie z normami i wymaganiami
2 lata
brak danych
ConsControl System,
Unimark, Blejkan, Terlan,
Opolkan, ON service,
–
–
Kraj produkcji
Dystrybutor
Liczba warstw tworz"cych
#ciank! r!kawa
Materia konstrukcyjny
poszczególnych warstw
Rodzaj stosowanej $ywicy
Producent $ywicy
Metoda utwardzania $ywicy
Minimalna temperatura
utwardzania $ywicy [!C]
Czy podczas procesu
utwardzania temperatura
mi!dzy r!kawem a rur" jest
kontrolowana za pomoc"
czujników?
Maksymalna d ugo#%
wci"ganego odcinka [m]
Zakres #rednic [mm]
Grubo#ci #cianek [mm]
Ci!$ar obj!to#ciowy
utwardzonego r!kawa [kN/m3]
Dopuszczalna temperatura
#cieków [!C]
Okres gwarancji [lata]
Firmy wykonawcze oferuj"ce
technologie
Informacje dodatkowe
Tab. 1. cd. Przegl%d r&kawów CIPP do renowacji przewodów kanalizacyjnych
102
lipiec - wrzesie
3 / 2014 [55]