KAKAOWIEC WŁAŚCIWY (Theobroma cacao L.)

Klasa: JEDNOLIŚCIENNE (Monocotyledones)
Wybrane gatunki
~ Tulipa tarda Stapf – pochodzi z Turkiestanu, kwitnie w maju, 1-6 żółto-białych kwiatów na jednej łodydze, lubi lekkie, piaszczyste gleby.
~ Czosnek karatawski (Allium karataviense Rgl.)
– rośnie w Azji Środk., gł. w Turkiestanie, sprowadzony do Europy w 1878 r., atrakcyjne łukowato
wygięte liście i kuliste kwiatostany.
~ Kosaciec bucharski (Iris bucharica M.Foster)
–rośnie na kamienistych, trawiastych stokach
wzgórz w Azji Środk., sprowadzony do Europy
w 1902 r., zwykle 7 pachnących! kwiatów, roślina
niewymagająca.
~ Tatarak zwyczajny (Acorus calamus L.) –
pochodzi ze zbiorowisk wodnych i błotnych płd.wsch. Azji, do Europy zawleczony w średniowieczu
podczas najazdów tatarskich, owocem jest czerwona jagoda (w Polsce nie owocuje), kłącza silnie
aromatyczne.
~ Pseudosasa japonica Mak. – Japonia i płd.
Korea, strzelisty cienioznośny bambus (5 m wys.)
tworzący zwarte kępy, pochwy liściowe brązowe
i szorstko omszone, z węzłów wyrastają pojedyncze, pionowo stojące pędy boczne o dł. 20-30
cm, roślina długowieczna, faza wegetatywna może
trwać nawet 80 lat, po kwitnieniu cała roślina
zamiera lub odbijają nowe źdźbła z kłączy podziemnych.
JK
KAKAOWIEC WŁAŚCIWY (Theobroma cacao L.)
Rodzina: Zatwarowate (Sterculiaceae)
Drzewo do 15 m wys., o zawsze zielonych, dużych
(do 30 cm) liściach. Kwitnie i owocuje przez cały
rok. Kwiaty małe, zebrane w pęczki, wyrastają
bezpośrednio z pnia i starszych gałęzi (zjawisko
kauliflorii, łac. caulis = łodyga, flos = kwiat).
Zapylane są przez drobne owady. Owoce typu
jagody, czerwone, do 25 cm dł. Nasiona białe,
wielkości bobu, zawierają ok.55% tłuszczu i ok.1,5%
alkaloidu teobrominy. Kakaowiec pochodzi z Ameryki Środk. Znany był Aztekom, którzy nazywali go
cacauatl. Z jego nasion wytwarzali rytualny napój
zwany chocolatl.
Do Europy dotarł w latach dwudziestych XVIw.
Obecnie uprawiany w różnych rejonach strefy tropikalnej, głównie w Ghanie i Brazylii. Nasiona poddaje się obróbce, i wtedy brunatnieją, a następnie
odtłuszcza się je i miele. Tłuszcz (masło kakaowe)
ma zastosowanie w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym. Proszek używany jest
do produkcji czekolady.
JK
– 85 –