Załącznik 10

Raport dla gatunku na stanowisku
Gatunek: Lycaena helle (czerwończyk fioletek)
Nazwa stanowiska: Baranów
Typ stanowiska: referencyjne
Opis stanowiska: Stanowisko znajduje się na terenie łąk w dolinie Jamicy położonych na zachód od miejscowości
Baranów oraz bezpośrednio przy południowej granicy pół i ogródków działkowych miasta Kępna. Na stanowisko
można dotrzeć poruszając się od drogi krajowej nr. 11 w miejscowości Baranów, w kierunku zachodnim ulicą
Lisiny, a następnie po 550 m ul. Trakt Napoleoński na północ, gdzie po ok. 80 m, po zachodniej jej stronie
znajduje się ul. Łąkowa, po północnej stronie której znajduje się obszar zasiedlany przez czerwończyka fioletka.
Współrzędne geograficzne podano dla wschodniej części stanowiska. Transekt został podzielony na pięć części i
wytyczony wzdłuż wiatrochronów tj. brzegu zadrzewień olszowych oraz po obu stronach nasypu nieczynnej kolejki
Kępno – Namysłów, przecinającej łąki.
Opis gatunku na stanowisku: Gatunek na monitorowanym stanowisku po raz pierwszy został stwierdzony co
najmnie w 2004 roku (Sławomir Gierak). W 2008 roku przeprowadzono badania stanowiska dla obszaru Natura
2000 PLH 300035, stwierdzając izolowaną, silną i ustabilizowaną populację L. helle (SDF E. Baraniak) oraz w 2013
roku potwierdzono występowanie gatunku na stanowisku (S.Pawlak niepublik).
Opis siedliska na stanowisku: Badane stanowisko znajduje się w dolinie Jamicy i są to podmokłe łąki tworzone
przez kompleks zbiorowisk Angelico-Cirsetum oleracei (Calthion), Filipendulo-Geranietum palustris (Filipendulion),
Caricetum gracillis (Magnocaricion), Phragmitetum (Phragmition), łąki świeże użytkowane ekstensywnie
Arrhenatherion elatioris, które od strony południowo-wschodniej otaczają ziołoroślą górskie Adenostylion allariae i
zarośla nadrzeczne Convolvuletalia sepium. Teren łąk w kierunku niemalże północ-południe przecina wysoki nasyp
nieczynnej linii kolejowej Kępno-Namysłów stanowiący wiatrochron. Większość łąki po zachodniej stronie i
niewielka część po wschodniej stronie nasypu, położone bezpośrednio przy ul.Łąkowej, zostały skoszone raz, w
maju 2014 roku, co zapobiega ich zarastaniu. Natomiast większość stanowiska po wschodniej stronie tego nasypy
zarówno w roku 2013 jak i 2014 nie została skoszona, co sprzyja sukcesji trzciny i pokrzywy oraz wysokich bylin na
tym terenie.
Obszary chronione: Cześć monitorowanego stanowiska tj. ok. 1 ha znajduje się na terenie obszaru NATURA 2000
PLH 300035. Pozostała część nie jest objęta żadną formą ochrony.
Obszary Natura 2000: PLH300035 Baranów
Lokalizacja stanowiska: X 429 402,2793 Y 378 534,8303 (PUWG 1992)
Wysokość npm: 165 - 167 m
Raport roczny
Rok: 2014
Ekspert: Sławomir Pawlak
Dodatkowi eksperci:
Zagrożenia: Wykorzystanie łąk w okresie występowania gatunku, jako miejsce poruszanie się kładami, powoduje
niszczenie środowiska występowania gatunku. Zarzucenie koszenia łąk po wschodniej stronie nasypu kolejowego,
powoduje ich zarastanie przez trzcinę, pokrzywę i wysokie byliny i może spowodować zanik rośliny żywicielskiej.
Inne wartości przyrodnicze: Ptaki: gąsiorek Lanius collurio, brzęczka Locustella naevia, dziwonia Carpodacus
erythrinus. Rośliny: bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata, jaskier wielki Ranunculus lingua, kukułka
szerokolistna Dactylorhiza majalis.
Monitoring jest wymagany: Tak
Tak. Na monitorowanym terenie znajduje się izolowane, ale liczne stanowisko czerwończyka fioletka, któremu
zagraża zarówno niszczenie poprzez penetrację człowieka, osuszenie terenu poprzez kolejne pogłębianie rowów
melioracyjnych, jak i zaniechanie uprawy łąk, co może spowodować ich zarastaniu przez trzcinę, pokrzywy, wysokie
byliny, siewki olszy czarnej i wierzby.
Wykonywane działania ochronne i ocena ich skuteczności: Brak
Raport wygenerowano: 2015-03-13 15:03:59
Strona: 1/4
Propozycja wprowadzenia działań ochronnych: Na badanym obszarze należało by przywrócić i utrzymać,
jednokrotne koszenie łąk w odpowiednim terminie oraz wykaszanie ich obrzeży, aby zahamować ich zarastanie
przez trzcinę i siewki drzew olszy i wierzby oraz zaniechać dalszego osuszania terenu. Wprowadzić zakaz
wjeżdżania pojazdami typu kłady.
Daty kontroli: 20.05.2014, 09.07.2014, 17.07.2014, 23.07.2014, 29.07.2014, 06.08.2014, 12.08.2014
Inne obserwacje: W roku 2013 pogłębiono i oczyszczono rów po zachodniej stronie nasypu kolejowego co mogło
spowodować zmniejszenie się poziomu wody na stanowisku.
Uwagi: Brak
Raport roczny — parametry
Populacja
Ocena: U2 - Zła
Stan populacji na badanym terenie należy uznać za zły U2 tylko ze względu na niski wskaźnik izolacji to jest U2, natomiast
wszystkie pozostałe wskaźniki populacji są właściwe FV.
Siedlisko
Ocena: U1 - Niezadawalająca
Ogólny parametr siedliska należy uznać jako niezadowalający ze względu na bazę pokarmowa oznaczoną na poziomie 40% przy
czym dotyczy rozległego terenu tj. 6,5 ha, pozostałe wskaźniki są właściwe FV.
Perspektywy ochrony
Ocena: U1 - Niezadawalająca
Teren na którym występują czerwończyki fioletki jest stosunkowo rozległy, ale bezpośrednie sąsiedztwo miasta Kępna i
miejscowości Baranów powoduje, że jest narażony na penetrację przez człowieka, w tym osoby poruszające się na kładach,
które rozjeżdżają stanowisko, niszcząc rośliny żywicielskie i płosząc motyle. W 2013 roku dokonano oczyszczenia i pogłębienia
rowu melioracyjnego biegnącego po zachodniej stronie nasypu nieczynnej kolejki, co mogło spowodować spadek poziomu wody
gruntowej. Natomiast w sezonach 2013 i 2014 zaprzestano koszenia łąk po wschodniej stronie tego nasypu, gdzie stwierdzono
najliczniejsze występowanie fioletka, jednak zauważalne jest postepujące zarastanie tego terenu przez trzcinę i pokrzywę
oraz wysokie byliny, co może być zagrożeniem dla występowania rośliny żywicielskiej. Obecnie można ocenić, iż liczebność tak
wielkiej, ale izolowanej populacji L. helle może w przyszłości w znacznym stopniu zostać zmniejszona, jeśli w dalszym ciągu
będzie postępować zaniechanie ekstensywnego wykorzystania łąk, ich osuszanie oraz jeśli zwiększy się penetracja człowieka.
Ocena ogólna
Ocena: U2 - Zła
Ocena ogólna dla monitorowanego stanowiska czerwończyka fioletka należy uznać za złą U2, gównie ze względu na dużą
izolację populacji, która pomimo, iż obecnie jest liczna, narażona jest poprzez zmianę zagospodarowania terenu to jest w
wyniku zaniechania koszenia oraz ich odwadnianie, jak również poprzez zwiększoną penetrację człowieka.
Raport roczny — wskaźniki
baza pokarmowa
Ocena: U1 - Niezadawalająca
Wartość wskaźnika: 40%
Rdest wężownik miejscami występował łanowo.
indeks liczebności
Ocena: FV - Właściwa
Wartość wskaźnika: 47,5 os./100 m
Liczenie motyli odbyło się na transekcie o długości 800m, który został podzielony na 5 odcinków. Wyniki zliczeń: 20.05.2014 34, 09.07.2014 - 62, 17.07.2014 - 137, 23.07.2014 - 128, 29.07.2014 - 51, 06.08.2014 - 2, 12.08.2014 – 0
izolacja
Ocena: U2 - Zła
Wartość wskaźnika: 12 km
W roku 2012 stwierdzono gatunek na stanowisku koło Teklinowa gm.Wieruszów woj. łódzkie (Sławomir Pawlak niepublik.).
Ponadto kolejne stanowiska znajdują się w zlewni Widawy k. Dziadowej Kłody woj. dolnośląskie (ok. 20 km) i m. Smogórz
woj. opolskie (ok. 20 km) (M. Sielezniew).
Raport wygenerowano: 2015-03-13 15:03:59
Strona: 2/4
liczba obserwowanych osobników
Ocena: FV - Właściwa
Wartość wskaźnika: 17,1 os./100m
Liczenie motyli odbyło się na transekcie o długości 800m, który został podzielony na 5 odcinków. Wyniki zliczeń: 20.05.2014 34, 09.07.2014 - 62, 17.07.2014 - 137, 23.07.2014 - 128, 29.07.2014 - 51, 06.08.2014 - 2, 12.08.2014 – 0
powierzchnia siedliska
Ocena: FV - Właściwa
Wartość wskaźnika: 6,5 ha
Powierzchnia siedliska czerwończyka fioletka stwierdzona w trakcie prac nad monitoringiem w 2014 roku. Możliwe, że
prowadzenie prac terenowych na dalszych częściach okalających badany teren łąk, może doprowadzić do wykrycia dalszych
miejsc występowania.
wiatrochrony
Ocena: FV - Właściwa
Wartość wskaźnika: Wysoki nasyp nieczynnej kolejki linii Kępno-Namysłów oraz brzegi zadrzewień olszowo-wierzbowych.
Badany teren przecina wysoki nasyp nieczynnej kolejki linii Kępno-Namysłów, stanowiący bardzo dobrą ochronę przed wiatrem,
a ponadto od strony południowo-wschodniej wiatrochrony tworzą zadrzewia olszowo-wierzbowe.
zarastanie ekspansywnymi bylinami
Ocena: FV - Właściwa
Wartość wskaźnika: 20%
Teren, szczególnie wzdłuż rowów przylegających do niekoszonych łąk, porasta trzcina pospolita Phragmites australis i
pokrzywa zwyczajna Urtrica dioica.
zarastanie przez drzewa i krzewy
Ocena: FV - Właściwa
Wartość wskaźnika: 5%
Stwierdzono niewielki powierzchnie z młodymi siewkami olszy czarnej Alnus glutinosa i tylko jedno niewielkie skupisko nawłoci
kanadyjskiej Solidago canadensis.
Raport roczny — oddziaływania
0 A03.03 zaniechanie / brak koszenia
Intensywność: B Wpływ: Zarzucenie koszenia łąk po wschodniej stronie nasypu kolejowego, powoduje ich zarastanie przez trzcinę, pokrzywę i wysokie
byliny i może spowodować zanik rośliny żywicielskiej.
0 G01.03.01 regularne kierowanie pojazdami zmotoryzowanymi
Intensywność: A Wpływ: Wykorzystanie łąk w okresie występowania gatunku, jako miejsce poruszanie się kładami, powoduje niszczenie środowiska
występowania gatunku i płoszenie motyli.
Raport roczny — zagrożenia
0 A03.03 zaniechanie / brak koszenia
Intensywność: B Wpływ: Dalsze zaniechanie koszenia terenu łąk i wykaszania ich obrzeży spowoduje postępujące niekorzystne zmiany w środowisku w
postaci zarastanie łąk przez trzcinę, pokrzywę i duże byliny, a następnie siewki drzewek.
0 G01.03.01 regularne kierowanie pojazdami zmotoryzowanymi
Intensywność: A Wpływ: Intensyfikacja wykorzystania badanego terenu przez użytkowników kładów, może przyczynić się do niszczenia środowiska
występowania czerwończyka fioletka.
Raport wygenerowano: 2015-03-13 15:03:59
Strona: 3/4
810 Odwadnianie
Intensywność: B Wpływ: Dalsze pogłębianie rowów przebiegających przez badany teren może spowodować spadek poziomu wody gruntowej, co
spowoduje znaczne zmiany we florze roślin naczyniowych i postępujący zanik rośliny żywicielskie.
Raport roczny — gatunki obce
Solidago canadensis L.
Liczebność: mało liczny
Na monitorowanym stanowisku stwierdzono tylko niewielkie skupisko tego gatunku.
Raport wygenerowano: 2015-03-13 15:03:59
Strona: 4/4