Diagnostyka laboratoryjna w internecie • Diagnostics on the Internet

Diagnostyka laboratoryjna w internecie • Diagnostics on the Internet

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics
2011 • Volume 47 • Number 1 • 99-100
Diagnostyka laboratoryjna w internecie • Diagnostics on the Internet
Spośród wielu tematów stanowiących „nowości” w zakresie
diagnostyki laboratoryjnej w ostatnich dniach zainteresowanie wzbudziły standardy WHO w zakresie badania nasienia.
Przeglądając „źródło informacji wszelakich” czyli Internet
natknęliśmy się na bardzo interesujące opracowanie poświęcone zależnościom pomiędzy azoospermią a stężeniem Inhibiny B. Ponieważ poruszane zagadnienia stanowią
o odmiennym podejściu do wykorzystania oznaczeń parametru w diagnostyce postanowiliśmy prześledzić dostępne
w Internecie opracowania. Ku naszemu zaskoczeniu niemal
cała pierwsza strona wyświetlająca się po wpisaniu hasła
„Inhibina” zawiera dane z forów lub dane firmowe. Pozostając z jak najdalej idącym dystansem i profesjonalizmem nie
sposób nie wspomnieć o opiniach pacjentek, które kwestionują nie tylko wiedzę i umiejętności lekarzy ale również przydatność oznaczania inhibiny w diagnostyce. Sugestie o naciąganiu przez lekarzy na kolejne badanie budzą po prostu
niesmak. Pozostaje to w zgodzie z poruszanym w ramach
konferencji Kolegium Medycyny Laboratoryjnej temacie promocji i wykonywania badań o małej użyteczności klinicznej.
Czy więc inhibina jest przydatna czy nie? Czemu służy i jak
powinny być interpretowane wyniki? Komu powinno być zlecane badanie?
Na stronie http://www.forum.biolog.pl/co-to-sa-inhibinyvt2246.html zostało zamieszczone pytanie czym są inhibiny.
Najprostsza odpowiedź (poza „spróbuję coś wykopać”) opisuje inhibiny jako białka (glikoproteiny) produkowane w komórkach ziarnistych, hamujące wydzielanie FSH. To chyba
jednak nie jest w pełni wystarczająca definicja. Dodatkowo,
o zainteresowaniu tematem może świadczyć fakt zamieszczenia pytań w teście egzaminacyjnym. wgernand.blogspot.com/2009/03/pytanie-47.html na tej właśnie stronie znajdziemy pytanie i sugestię poprawnej odpowiedzi.
Na podstawie artykułu Inhibins: from reproductive hormones to tumor suppressors Kaye L. Stenvers and Jock K.
Findlay, Prince Henry’s Institute of Medical Research, P.O.
Box 5152, Clayton, Victoria 3168 Australia, Inhibiny zaliczane są do dużej rodziny czynników wzrostu TGF-β. Są
hetero dimerami tworzącymi dwie podstawowe formy A i B.
Zostały określone jako bialka wytwarzane przez gonady,
regulujące syntezę i sekrecję hormonów folikulotropowych.
Posiadają więc istotne znaczenie w prawidłowości działania
układu endokrynnego i rozrodczego. Wcześniejsze dane
z piśmiennictwa sugerowały, że zaburzenia genu kodującego podjednostkę alfa skutkowaly skłonnością do nowotworzeni w obszarze gonad i nadnerczy. Badania prowadzono
na modelu zwierzęcym (myszy). Skłonność do nowotworzeni
miała być wynikiem utraty wpływu inhibin na przysadkę. Wyniki uzyskane w nowszych badaniach sugerują bezpośredni
wpływ inhibin na tkanki, w których są wytwarzane. Tak więc
mogą posiadać aktywność supresorową w promocji i pro-
gresji nowotworów jajnika, endometrium, prostaty czy piersi.
Na stronie http://www.libramed.com.pl/wpg/NumeryArchiwalne/01/10.html został zamieszczony artykuł „Inhibiny
i aktywiny w rozmnażaniu” L. Rombauts*, D.L. Heały, Monash IVF, 185187 Hoddł, Monash IVF, 185—187 Hoddłe
Street, Tłumaczył Jan Dobrowolski , opisujący zarówno historię, strukturę jak działanie biologiczne inhibin. Tak więc już
w latach 20 XX wieku zaobserwowano zjawisko pojawiania
się przrośniętych „komórek kastracyjnych” w przysadce po
napromienieniu przewodów nasiennych szczurów. Po około 10 latach stwierdzono, że wstrzyknięcie wodnego roztworu ekstraktu z jąder powoduje zanikanie tych komórek.
McCullagh nazwał badaną substancję hydrofilną „inhibiną”.
Spowodowało to zmianę w poglądach, że wydzielanie przez
przedni plat przysadki jest modulowane jedynie przez hormony steroidowe. Dopiero w 1985 wyizolowano inhibinę
z płynu pęcherzykowego jajnika krowy i świni. W 1987
roku zaś, stwierdzono, po oczyszczeniu inhibiny z wyciągu z męskich gonad baranich, że substancje aktywne
są identyczne. W podrozdziale poświęconym danym klinicznym autorzy opisują związek stężenia inhibiny z fazą
cyklu miesięcznego. Pod koniec fazy folikularnej wzrost
stężenia inhibiny dobrze koreluje ze stężeniem estradiolu.
W fazie lutealnej zaś obserwuje się lepszą korelację z progesteronem. Dodatkowo, pod koniec tej fazy, przy wzroście
stężenia FSH stężenie inhibiny spada. Autorzy zastanawiają się nad istnieniem ujemnego sprzężenia zwrotnego.
W tekście zawarto opis zmian stężenia inhibiny w okresie
ciąży, a także wykorzystanie oznaczeń w zakresie guzów
jajnika. We wnioskach pada sugestia o najistotniejszym
znaczeniu inhibiny właśnie w tym obszarze. Wspominany
wcześniej artykuł “Inhibins: from reproductive hormones to
tumor suppressors” Kaye L. Stenvers and Jock K. Findlay
z 2009 roku, którego streszczenie dostępne jest na stronie
http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6T3K-4XX25B3-5&_user=10&_coverDate=03%2F31%2F2010&_rdoc=1&_fmt=high&_orig=gateway&_origin=gateway&_sort=d&_docanchor=&view=c&_searchStrId=1676878511&_rerunOrigin=scholar.
google&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=be1aa2a99866f0717b2ab5c853954380&searchtype=a, zawiera, w części wniosków
nieco szersze wykorzystanie inhibin. Są więc one podstawowym czynnikiem w regulacji tkanek układu rozrodczego (także innych), a utrata ich wpływu na tkanki wiąże się z inicjacją,
progresją nowotworów oraz występowaniem przerzutów.
W artykule “The effect of obesity on testicular function by
insulin-like factor 3, inhibin B, and leptin concentrations in
obese adolescents according to pubertal stages” Fatma
Tanelia,N, Betul Ersoyb, Bayram Özhanb, Mehmet Çalkana,
Ömer Yılmazc, Gönül Dinçd, Abdulkadir Gençc, Can Tanelic
99
Diagnostyka w internecie
a
Department of Clinical Biochemistry, Celal Bayar University, Fac-
ulty of Medicine, Manisa, Turkey
b
Department of Pediatrics, Division of Pediatric Endocrinology and
Metabolism, Celal Bayar University, Faculty of Medicine, Manisa,
Turkey
c
Department of Pediatric Surgery, Celal Bayar University, Faculty of
Medicine, Manisa, Turkey
d
Department of Public Health, Celal Bayar University, Faculty of
Medicine, Manisa, Turkey,
którego streszczenie zostało zamieszczone na stronie
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20713036 zawarto
bardzo interesujące sugestie poświęcone związkowi inhibiny z męskim układem rozrodczym. Tak więc inhibina B jest
wskaźnikiem funkcji komórek Seroli’ego. Wydaje się być
nowym, czułym markerem spermatogenezy. Obniżone wartości stężeń ihibiny B u mężczyzn dobrze korelują z nieprawidłowościami spermatogenezy. Dodatkowo, w przypadku
wnętrostwa, zarówno stężenie inhibiny jak i płodność jest
upośledzona. Sugeruje to, że można wykorzystywać inhibinę jako wskaźnik nieprawidłowości funkcji jąder. Wyniki,
szeroko dyskutowane w pracy, nie odzwierciedlają zmian
stężeń inhibiny w przypadkach otyłości. Autorzy zachowując
daleko idący dystans do własnych wyników przytaczają liczne dane z piśmiennictwa. Konkludują jednak, że być może
jednak inhibina nie jest tak czułym wskaźnikiem funkcji komórek Sertoli’ego lub, że nie ulegają one zmianom w przypadku otyłości u chłopców.
Przeglądając dalsze strony poświęcone tej części opracowań znaleźliśmy również informację o pracach dyplomowych (gotowych do obrony) realizowanych przez biologów
i opisujących zależności u zwierząt. W artykule dostępnym na stronie http://medycynawiekurozwojowego.pl/
pl/articles/item/18583/ocena_czynnosci_gonad_uchlopcow_przed_leczeniem_ostrej_bialaczki_limfoblastycznej „Ocena czynności gonad u chłopców przed leczeniem
ostrej białaczki limfo blastycznej”, Maryna Krawczuk-Rybak,
Elżbieta Solarz, Małgorzata Wojtkowska, Jolanta Wysocka
we wnioskach czytamy, że u chłopców z ostrą białaczką limfo blastyczną, przed rozpoczęciem leczenia, obserwowano
obniżone stężenia inhibiny B. Może to sugerować zaburzenia spermatogenezy niezależnie od leczenia choroby podstawowej. Wcześniej, w dyskusji autorki szeroko opisują
związki pomiędzy różnymi nowotworami a spermatogenezą.
Zarówno mechanizmy jak efekty zjawiska przedstawiane są
różnie przez różnych autorów.
Zachęcamy do lektury przytoczonych artykułów mając świadomość, że nie zamknęliśmy żadnego z nurtujących pytań.
Jednocześnie wydaje się niezbędne opracowanie bardzo
często wykorzystywanego wspólnie z inhibinami parametru jakim jest hormon antyMilerianowski (AMH). Całościowe
ujęcie tematu pozwoli zdecydowanie lepiej ocenić znaczenie
badań inhibin.
Andrzej Marszałek, Radosław Grabysa
100