decyzję Senatu AP - Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki

AKADEMIA P E DAG O G I C Z N A
im. Komisji Edukacji Narodowej
w Krakowie
S e n a t
Akademii Pedagogicznej
im. Komisji Edukacji Narodowej
w Krakowie
uchwałą z dnia 25 lutego 2008 roku
nadał
Profesorowi doktorowi habilitowanemu inżynierowi
RYSZARDOWI
TADEUSIEWICZOWI
profesorowi Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie,
wybitnemu uczonemu i badaczowi sztucznych sieci neuronowych i sztucznej inteligencji,
twórcy oraz propagatorowi zastosowań nowych technik informatycznych
w nauczaniu, znakomitemu promotorowi młodej kadry naukowej
tytuł
DOKTORA HONORIS CAUSA
Kraków, 9 maja 2008 roku
Dziekan
Promotor
Wydziału Geograficzno-Biologicznego
Prof. dr hab. Jacek Migdałek Prof. dr hab. Władysław Zamachowski
REKTOR
Prof. dr hab. Henryk W. Żaliński
L a u d a c ja
Magnificencjo
Wysoki Senacie
Panie, Panowie
W dzisiejszej dobie, dobie coraz węższej specjalizacji tak na polu nauki, jak i w innych dziedzinach życia, coraz rzadziej zdarzają się uczeni o bardzo rozległych horyzontach,
obejmujących wiele dziedzin, zainteresowań i interdyscyplinarnym podejściu do wiedzy
i jej zastosowań. Przyjęło się wtedy mówić, iż – na podobieństwo Wielkich Ludzi Renesansu
– są to ludzie o osobowości i umysłowości renesansowej. Niewątpliwie do takich badaczy
należy nasz dzisiejszy Doktorant Honorowy Prof. zw. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz.
W czasie Swej błyskotliwej kariery naukowej przyczynił się Profesor Tadeusiewicz do
zainicjowania w Polsce kilku nieraz dość odległych nowych obszarów badawczych, które
potem bardzo intensywnie się rozwijały, stając się zaczynem powstawania i rozwoju całych
szkół naukowych.
Na początku lat 70. ubiegłego stulecia prace Profesora zapoczątkowały w Polsce
badania naukowe w zakresie modelowania cybernetycznego systemów biologicznych.
Nie od rzeczy będzie tutaj wspomnieć, iż zainteresowanie Profesora problematyką
biologiczno-medyczną współgrało ze studiami, jakie podjął na Wydziale Lekarskim
Akademii Medycznej w Krakowie już po uzyskaniu stopnia naukowego w zakresie automatyki na Akademii Górniczo-Hutniczej. Należy podkreślić, że publikacje i książki prof.
Tadeusiewicza na temat biocybernetyki i inżynierii biomedycznej pojawiły się znacznie
wcześniej, nim powstał odpowiedni Instytut PAN i są do dzisiaj cytowane jako źródło
inspiracji przez całe pokolenia badaczy. Pierwsze artykuły prof. Tadeusiewicza dotyczące
modelowania komputerowego fragmentów systemu słuchowego człowieka pochodzą
z 1973 r. (były one podstawą obronionej z wyróżnieniem w 1975 r. rozprawy doktorskiej na
temat biocybernetycznych metod rozpoznawania obrazów dźwiękowych), a pierwsze prace
dotyczące modelowania struktur neuropodobnych powstały w 1974 r., wyprzedzały więc
o blisko dwadzieścia lat falę badań neurocybernetycznych, z jaką mieliśmy do czynienia
w latach 80. i 90. Warto dodać, że książka prof. Tadeusiewicza na temat biocybernetyki,
wydana po raz pierwszy w 1978 roku, była wielokrotnie wznawiana. Jednym z popularnych
obecnie tematów badań naukowych w obszarze informatyki są „algorytmy mrówkowe”,
a także takie tematy, jak dynamika roju czy badania złożonych zachowań populacji prostych
indywiduów połączonych określonymi związkami o charakterze społecznym (np. badania
automatów komórkowych). Na tym tle warto przypomnieć prace biocybernetyczne prof.
Tadeusiewicza, który modelował komputerowo rodzinę pszczelą już w latach 70. i publikował na ten temat prace (np. artykuł The computer model of the bee colony, „System Science”
1983, nr 3) na wiele lat przed pierwszymi zachodnimi opracowaniami na ten temat.
W ten sposób kładł Profesor podwaliny pod zastosowanie modelowania cybernetycznego
do wyjaśniania wybranych fenomenów biologicznych.
Drugim obszarem, w którym prof. Tadeusiewicz zainicjował badania i zainspirował
innych uczonych, były prowadzone w latach 70. i 80. prace z zakresu automatycznego
rozpoznawania mowy polskiej. Tej problematyki dotyczyła obroniona w 1980 r. rozprawa
habilitacyjna prof. Tadeusiewicza. Warto dodać, że prof. Tadeusiewicz był w latach 70.
pionierem technik komputerowego przetwarzania sygnałów dźwiękowych i twórcą wielu
używanych do dzisiaj narzędzi do zaawansowanej analizy złożonych sygnałów wibroakustycznych. Jego książka Sygnał mowy, wydana w 1988 r., jest do dzisiaj jedną z najczęściej
cytowanych monografii w tym zakresie. Wyniki badań związanych z tą grupą problemów
były publikowane w kilkudziesięciu pracach – głównie zagranicznych, wielokrotnie cytowanych. W uznaniu pionierskich prac dotyczących cyfrowej analizy sygnałów dźwiękowych,
ze szczególnym uwzględnieniem automatycznego rozpoznawania mowy polskiej, Polskie
Towarzystwo Fonetyczne przyznało prof. Tadeusiewiczowi dożywotni tytuł honorowego
członka tej organizacji. Warto dodać, że wyróżnionych w ten sposób zostało tylko siedmiu
badaczy (w większości zagranicznych).
Trzecią dziedziną, którą prof. Tadeusiewiczowi udało się odkryć dla polskich badaczy,
była problematyka sieci neuronowych. Badania z tego zakresu prowadził prof. Tadeusiewicz
nieprzerwanie od wczesnych lat 70., dlatego gdy na początku lat 90. dziedzina ta stała się
przedmiotem szerokich dociekań naukowych, pierwszą polską książką na ten temat była
monografia prof. Tadeusiewicza (wydana po raz pierwszy w 1993 r.). Większość badaczy oraz
praktyków, zajmujących się obecnie w Polsce neurokomputingiem, przyznaje, że początki
ich wiedzy związanej z tym tematem wiążą się z publikacjami prof. Tadeusiewicza. Prace
z zakresu zastosowań sieci neuronowych publikuje prof. Tadeusiewicz nieprzerwanie do
dnia dzisiejszego, przy czym ostatnio są to głównie artykuły związane z zastosowaniem tej
techniki do analizy wybranych sygnałów biomedycznych (np. akustycznych potencjałów
wywołanych z pnia mózgu, tzw. ABR). W uznaniu zasług jako pioniera neurocybernetyki
polskiej w 2004 roku prof. Tadeusiewicz udekorowany został medalem For pioneer of
neural networks in Poland przyznanym w obecności najwyższych władz IEEE przez IEEE
Neural Network Society – Polish Chapter.
Na początku lat 90. prof. Tadeusiewicz odkrył i rozwinął kolejny nowy obszar badawczy, związany początkowo z komputerowym przetwarzaniem obrazów na potrzeby
robotyki (duże znaczenie miały tu książki Profesora Rozpoznawanie obrazów, PWN, 1991
oraz Systemy wizyjne robotów przemysłowych, WNT, 1992), a potem z szerszym kontekstem
automatycznego rozpoznawania obrazów. W drugiej połowie lat 90. wystąpił Profesor na
forum międzynarodowym z unikatową koncepcją automatycznego rozumienia obrazów
(i innych sygnałów), która wywołała bardzo szerokie zainteresowanie na całym świecie
(liczne referaty wygłoszone w USA i w Japonii). Koncepcja ta uwzględnia psychologiczny
model percepcji wzrokowej, zgodnie z którym system wzrokowy człowieka skuteczniej
rozpoznaje te informacje, dla których posiada wcześniejsze doświadczenia percepcyjne.
W dorobku ostatnich lat, na szczególną uwagę zasługują tutaj dwie monograficzne
książki: Medical Images Understanding Technology (2004) i Modern Computational
Intelligence Methods for the Interpretation of Medical Image (2008) opublikowane wspólnie
z prof. dr. hab. Markiem R. Ogielą w renomowanym wydawnictwie Springer Verlag oraz
szeroko cytowany rozdział w książce Computer-Aided Intelligent Recognition Techniques and
Applications wydanej przez wydawnictwo Wiley w 2005 roku.
Aktywność naukowa prof. Tadeusiewicza nie ogranicza się do samych tylko obszarów
związanych z techniką, gdyż na przełomie XX i XXI wieku zainicjował On interdyscyplinarne badania naukowe związane z psychologicznymi, socjologicznymi, a także
filozoficznymi aspektami rozwoju tak zwanego społeczeństwa informacyjnego. Między
innymi przedmiotem szczegółowej refleksji naukowej prof. Tadeusiewicza w tym obszarze
były liczne prace związane z problematyką nauczania komputerowo wspomaganego (tzw.
e-learning) oraz z telemedycyną. Na podstawie tych badań, a także w wyniku pionierskich w Polsce prac metodologicznych Profesora powstało obecnie kilkaset prac różnych
autorów, w których wskazuje się bardzo wyraźnie i jednoznacznie na inspirującą rolę prof.
Tadeusiewicza w ich tworzeniu. Warto dodać, że w tej ważnej dziedzinie poza kilkoma
publikacjami naukowymi prof. Tadeusiewicz wydał również popularną książkę Społeczność
Internetu, która cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem w Polsce i została także przetłumaczona na języki: niemiecki, rosyjski, ukraiński, słowacki, a ostatnio przygotowywana
jest jej edycja w języku chińskiem.
Profesor Tadeusiewicz posiada w swym dorobku ponad 650 prac naukowych, opublikowanych w renomowanych periodykach naukowych w kraju i za granicą oraz prezentowanych na stu kilkudziesięciu konferencjach naukowych, krajowych i międzynarodowych.
Jest również autorem ponad 70 monografii naukowych i innych książek, m.in. cenionych
i poszukiwanych podręczników, a także kilkudziesięciu artykułów i kilku książek popularnonaukowych (w tym m.in. książki i serii artykułów przeznaczonych dla dzieci). Jest
również cenionym popularyzatorem wiedzy i publicystą zajmującym się problemami nauki
i szkolnictwa wyższego. Jego swada zaś i piękna polszczyzna przyniosły Mu w 2002 r. Tytuł
Mistrza Mowy Polskiej.
Profesor prowadził wykłady na większości krakowskich uczelni: od 30 lat nieprzerwanie wykłada na AGH, od 25 lat w obecnym Uniwersytecie Ekonomicznym, gdzie współ
tworzył Katedrę Informatyki. Przez ponad 10 lat wykładał w naszej Uczelni, głównie w ramach
podyplomowego kształcenia nauczycieli informatyki. Niech mi wolno będzie wspomnieć
tutaj wspólne z Profesorem eskapady Jego – niech mi Profesor wybaczy – wysłużonym już
nieco „Fiatem” 126p do Tarnobrzega na zajęcia na prowadzonych tam przez ówczesną WSP
studiach podyplomowych. Wspierał też Profesor Swą Osobą nowo powstający w uczelni
u schyłku lat 80. ubiegłego wieku Samodzielny Zakład Informatyki, z którego wyrosła
później Katedra Informatyki i Metod Komputerowych. Przez 6 lat pracował dodatkowo
także na AWF w Krakowie, organizując tam Zakład Antropomotoryki Biocybernetycznej
i będąc współautorem podstawowego podręcznika z tej dziedziny Antropomotoryka
biocybernetyczna, Wydawnictwo AWF, 1993. Wielokrotnie prowadził różne zajęcia na
krakowskiej Akademii Medycznej, gdzie w 2001 roku został poproszony o objęcie funkcji kierownika dwóch zakładów Collegium Medicum UJ (Zakładu Biocybernetyki oraz
Zakładu Biostatystyki i Informatyki Medycznej). Przez dwa lata wykładał na Akademii
Sztuk Pięknych biocybernetykę percepcji i komputerowe przetwarzanie obrazów.
Wypromował łącznie 55 doktorów (w AGH, Akademii Ekonomicznej i Akademii
Medycznej), recenzował 232 rozprawy doktorskie i 100 rozpraw habilitacyjnych, opiniował 82 wnioski o nadanie tytułu naukowego profesora, opracowywał cztery wnioski
o nadanie tytułu doktora honoris causa, w tym między innymi laudację dla Ojca Świętego
Jana Pawła II.
Wielokrotnie był powoływany na superrecenzenta Centralnej Komisji ds. Stopni
i Tytułów, a obecnie jest wybranym przez środowisko członkiem CK (na drugą kadencję),
był także członkiem różnych ciał opiniodawczych i doradczych przy urzędach Ministra
Edukacji Narodowej, Ministra Nauki, Premiera Rządu RP i Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej.
Wysoka ocena dorobku i osiągnięć naukowych prof. Tadeusiewicza tak na forum
krajowym, jak i międzynarodowym przyniosła Mu w 1998 roku wybór na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności, w dwa lata później na członka zagranicznego
Rosyjskiej Akademii Nauk Przyrodniczych, zaś w 2002 r. na członka korespondenta Polskiej
Akademii Nauk. Aktualnie pełni On w Polskiej Akademii Nauk funkcje: wiceprezesa
Krakowskiego Oddziału PAN i członka Prezydium PAN w Warszawie. We wrześniu 2003
roku prof. Tadeusiewicz został wybrany członkiem zagranicznym Francuskiej Akademii
Nauki, Sztuki i Literatury.
W uznaniu swych zasług jest prof. Tadeusiewicz doktorem honoris causa licznych
uczelni krajowych i zagranicznych, a to historycznie rzecz ujmując: Międzynarodowego
Uniwersytetu ANSTED (z siedzibą w Wielkiej Brytanii), Politechniki Częstochowskiej
i Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Technicznego w Iwano-Frankowsku (Ukraina),
Uniwersytetu Technicznego w Koszycach (Słowacja), Politechniki Łódzkiej, Politechniki
Śląskiej oraz Uniwersytetu Zielonogórskiego. W 2002 r. otrzymał Profesor godność
honorowego profesora Narodowego Uniwersytetu Górniczego Ukrainy (z siedzibą
w Dniepropietrowsku).
Prof. Tadeusiewicz jest stałym recenzentem kilku czasopism naukowych o zasięgu
międzynarodowym (m.in. „Neurocomputing”, „Computer Vision and Graphics”, „Signal
Processing”, „Biological Cybernetics”) i stałym członkiem kolegiów redakcyjnych kilku
innych, m.in. „Machine Graphics & Vision”, „Image Processing and Communications”,
„Applied Mathematics and Computer Science”, członkiem rad naukowych wielu krajowych i międzynarodowych konferencji naukowych.
Prof. Tadeusiewicz ma bardzo rozległe międzynarodowe kontakty naukowe, współpracuje blisko z wieloma wiodącymi zagranicznymi ośrodkami naukowymi, jest także członkiem wielu międzynarodowych towarzystw, w tym także „Senior Member” w prestiżowym
The Institute of Electrical and Electronics Engineers, Inc.
Nie zaniedbuje przy tym aktywności w wielu ogólnopolskich towarzystwach
naukowych, w tym przede wszystkim w Polskim Towarzystwie Informatycznym (członek
założyciel), Polskim Towarzystwie Cybernetycznym, Polskim Towarzystwie Biofizycznym,
Polskim Towarzystwie Sieci Neuronowych.
W latach 1990–1997 pełnił prof. Tadeusiewicz ważne funkcje z wyboru w Komitecie
Badań Naukowych, biorąc czynny i istotny udział w zarządzaniu nauką polską.
Nie można pominąć w dorobku Profesora Jego osiągnięć organizacyjnych jako najpierw prorektora, a później rektora Akademii Górniczo-Hutniczej. Był profesor Tadeusiewicz
najdłużej nieprzerwanie pracującym rektorem w całej Polsce oraz najdłużej sprawującym
urząd rektorem w historii AGH. Jako rektor AGH był prof. Tadeusiewicz także bardzo
aktywnym członkiem CRE (Konferencji Rektorów Europy, przekształconej potem w Unię
Europejskich Uniwersytetów EUA) oraz Polskiego Forum Akademicko-Gospodarczego.
Niech mi wybaczy Doktorant Honorowy, że nie byłem z pewnością w stanie w tym
wystąpieniu przedstawić wszystkich Jego osiągnięć, a niektóre, niewątpliwie ważne, przedstawiłem może zbyt skrótowo, ale – jestem przekonany – że i tymi, które udało mi się
wymienić, można by obdzielić kilku wybitnych uczonych!
Zamiast własnego podsumowania niech mi wolno będzie zacytować fragment recenzji prof. Tomasza Gobana-Klasa, iż „osiągnięcia prof. zw. inż. Ryszarda Tadeusiewicza
w zakresie badań i prac naukowych mogą przyprawić o zawrót głowy, o zdrowej zawiści
naukowej nie wspominając”.
Zadaniem zaś laudatora jest tylko, nieudolna zapewne przy tak ogromnym dorobku,
próba ukazania, iż zaszczytny tytuł doktora honoris causa Akademii Pedagogicznej im.
Komisji Edukacji Narodowej w tym przypadku w najgodniejsze kładziemy ręce!
Prof. dr hab. Jacek Migdałek
O pinia
w sprawie wniosku o wyróżnienie
prof. zw. dr. hab. inż. Ryszarda Tadeusiewicza
tytułem doktora honoris causa
Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Osiągnięcia prof. zw. dr. hab. inż. Ryszarda Tadeusiewicza w zakresie badań i prac
naukowych mogą przyprawić o zawrót głowy, o zdrowej zawiści naukowej (odpowiednik
tzw. gniewu sportowego) nie wspominając. Osobowość i zdolności profesora Tadeusiewicza
zasługują na miano renesansowych, nie jest bowiem typem, opisywanego przez Ortegę y
Gasseta, specjalisty o coraz węższej specjalizacji, ale vice versa – specjalisty o coraz szerszych
horyzontach poznawczych. Niewątpliwie, początkowa specjalizacja cybernetyczna – nauki
o sterowaniu i kontroli, tak jak została stworzona przez Norberta Wienera – stanowiła
doskonały punkt startu do analizy wszelkich systemów, tak automatów, jak i biosystemów,
w tym – ostatnio – także społecznych aspektów telekomunikacji.
Moje recenzenckie kompetencje obejmują głównie jego osiągnięcia w zakresie
analizy społecznej nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz badań i promowania rozwoju społeczeństwa (szczególnie w ramach tzw. strategii lizbońskiej, budowy
społeczeństwa informacyjnego).
Wyróżnić można co najmniej ich trzy wektory: naukowo-badawczy, rozwojowo-dydaktyczny oraz organizacyjno-wdrożeniowy. Chociaż w swej naturze są oddzielone, to
w działaniu prof. Tadeusiewicza – zbieżne, nakierowane na jeden cel – wprowadzania
Polski na drogę rozwoju społeczeństwa informacyjnego na poziomie europejskim i światowym. Co do wartości tych wektorów, to zmierzyć ich ściśle nie sposób, ale ocenić
można jako ogromne. Miarami cząstkowymi wektora pierwszego jest ilość publikacji tylko
z omawianego zakresu – aż 99 – oraz poczytna monografia, która ma dwa wydania i dwa
tłumaczenia, oraz i – co ważniejsze – ilość cytowań i tzw. impakt. Miarami wektora drugiego
jest liczba doktoratów (55 obronionych rozpraw!!), wprost niezliczona ilość recenzji (232
doktoratów, 100 habilitacji, 82 wniosków profesorskich), a także wykładów, odczytów,
projektów i ekspertyz, opinii dla KBN. Wektor trzeci, to stworzenie na terenie Miasteczka
Studenckiego w Krakowie społeczności informacyjnej, o pełnym dostępie do Internetu,
który stał się obiektem wieloletnich panelowych badań międzyuczelnianej grupy badaczy,
przynosząc – w formie raportów, konferencji i publikacji – diagnozę zmian w korzystaniu
z technologii informacyjnych.
Odnosząc się do wniosku o przyznanie tytułu doktora honoris causa przez Wydział
Geograficzno-Biologiczny Akademii Pedagogicznej w Krakowie, wspomnę o – nieco żartobliwym, co nie oznacza, że nie mającym ogromnej doniosłości – apelu prof. Tadeusiewicza do
studentów i młodych naukowców – „Bądź Kolumbem cyberprzestrzeni”. W tym sugestywnym przesłaniu kryje się głęboka pedagogiczna myśl wykorzystania nowych technologii do
nowatorskich wypraw naukowych, a nie tylko pustej rozrywki, żeglowania, a nie surfowania
w Internecie. Po wtóre, odniesienie do wypraw geograficznych ukazuje nową „warstwę”
współczesnego świata – archipelag wirtualnych wysp, które są nowymi lądami i rzeczywistymi skarbnicami wiedzy. Nie można przeoczyć tutaj jego roli jako Przewodniczącego Rady
Naukowej pierwszego polskiego Instytutu Kształcenia na Odległość, a zwłaszcza starań
o formalizację i kodyfikację zasad e-learningu. Zasłużony jest także na polu popularyzacji
nauki i tematyki społeczeństwa informacyjnego, poprzez liczne wystąpienia publiczne
i publikacje medialne. Zostały one docenione przez gremia medialne. Prof. Tadeusiewicz
otrzymał między innymi tak znaczący Tytuł Mistrza Mowy Polskiej (w 2002 roku).
Tytuł doktora honoris causa jest nadawany osobom wybitnie zasłużonym w dziedzinie nauki i kultury, pomnażającym dorobek narodowy. Nie ulega żadnej wątpliwości, iż
profesor Ryszard Tadeusiewicz cieszy się wysoce zasłużonym uznaniem w kraju i za granicą.
Uzyskane nagrody, wyróżnienia, honory i laury akademickie są imponujące, co wskazuje
na wielki autorytet, który zdobył swą wieloletnią, wręcz tytaniczną pracą.
Kraków, 12 lutego 2008 r.
Prof. zw. dr hab. Tomasz Goban-Klas
10
O pinia
w postępowaniu o nadanie
prof. zw. dr. hab. inż. Ryszardowi Tadeusiewiczowi
tytułu doktora honoris causa
Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Profesor Ryszard Tadeusiewicz niewątpliwie należy do grona najwybitniejszych
polskich naukowców. Jego błyskotliwa kariera akademicka i niezwykle bogaty dorobek
publikacyjny dobitnie o tym świadczą. Urodził się w 1947 roku, studia w Akademii
Górniczo-Hutniczej z automatyki ukończył z wyróżnieniem w 1971 roku. Następnie
prawie co 5 lat zdobywał w Akademii Górniczo-Hutniczej kolejne stopnie naukowe
i tytuł. W roku 1975 został doktorem nauk technicznych w dyscyplinie automatyka,
w roku 1980 doktorem habilitowanym w dyscyplinie automatyka, a w roku 1986 profesorem w dziedzinie nauk technicznych. O niezwykle szerokich zainteresowaniach naukowych prof. Ryszarda Tadeusiewicza świadczą jego studia na Wydziale Lekarskim Akademii
Medycznej w Krakowie, jak również studia w zakresie metod matematycznych i informatycznych w ekonomii.
Całą swą karierę akademicką i naukową prof. Ryszard Tadeusiewicz związał z Akademią Górniczo-Hutniczą, która uhonorowała go niezwykle wysoko, powierzając najpierw
w latach 1996–1998 funkcję prorektora ds. nauki, a później w latach 1998–2005 funkcję
rektora.
Praca naukowa prof. Ryszarda Tadeusiewicza związana jest z biocybernetyką,
automatyką i informatyką. Przebogaty jest dorobek naukowy Profesora. Opublikował 71
oryginalnych, autorskich i współautorskich książek, monografii i podręczników, a ponadto
5 dzieł przez niego tłumaczonych i 16 książek redagowanych. W czasopismach naukowych
oraz w recenzowanych materiałach konferencyjnych ukazało się jego 696 pozycji, w tym
160 obcojęzycznych. Z tego 32 pozycje ukazały się w czasopismach z tzw. listy filadelfijskiej.
Poniżej omówione zostaną najważniejsze i najnowsze osiągnięcia naukowe prof.
Ryszarda Tadeusiewicza, do których zalicza się:
• opracowanie nowatorskiej w skali światowej metodyki automatycznego rozumienia
obrazów medycznych, co ma niezwykle ważne znaczenie we współczesnej diagnostyce obrazowej i zmienia podział ról między lekarzem a obsługującym go systemem
informatycznym, który umożliwia zrozumienie i interpretację obrazu medycznego.
Osiągnięcie to zostało zaprezentowane w dwóch książkach, napisanych przez
11
•
Profesora wspólnie z Markiem R. Ogielą i wydanych w wydawnictwie Springer
Verlag w roku 2004 i 2008 (książka znajduje się w zapowiedziach wydawniczych).
Na podstawie ww. metodyki wykonano wiele prac, które opisano w latach 1997–
2007 w 128 artykułach, w większości w języku angielskim. Głównie dotyczą one
zastosowań metodyki automatycznego rozumienia obrazów medycznych w różnych
dziedzinach medycyny, takich jak kardiologia, okulistyka, radiologia, chirurgia, ale
także teleinformatyki w diagnostyce, systemu on-line wspomagania terapii cukrzycowej, sztucznej inteligencji zastosowanej do wykrywania patologicznych zaburzeń
mowy i zdolności słyszenia oraz wielu innych zastosowań, świadczących o wielkim
znaczeniu prac Profesora dla ratowania zdrowia człowieka;
pionierskie polskie prace nad sieciami neuronowymi. W tej dziedzinie prof. Ryszard
Tadeusiewicz jest niezaprzeczalnym autorytetem i propagatorem zastosowań
sztucznych sieci neuronowych i sztucznej inteligencji. Swoje osiągnięcia opisał
w 8 książkach, w tym 4 autorskie, a także, między innymi, w 33 artykułach dotyczą-
cych zastosowań tych sieci w inżynierii biomedycznej, dla monitorowania i kontroli
procesu odlewania, do rozpoznawania obrazów i w wielu innych dziedzinach. Profesor
starał się nawet znaleźć odpowiedź na pytanie: Czy sztuczne sieci neuronowe, będące
modelem ludzkiego intelektu, przybliżą nas do naukowego zrozumienia fenomenu
duszy?;
• pionierskie badania w zakresie biocybernetyki i komputerowego modelowania systemów biologicznych w Polsce. Wyniki tych prac Profesor przedstawił w 8 książkach –
3 autorskie, w tym tak podstawowe dzieło jak Biocybernetyka (Ossolineum, Wrocław
1988) oraz w 59 artykułach, w których poruszono takie problemy, jak biocybernetyka i komputerowe modelowanie, konsekwencje stosowania techniki w medycynie,
cybernetyczne ujęcie relacji człowiek–maszyna–środowisko, komputerowy model
rodziny pszczelej, modelowanie ucha środkowego człowieka i inne.
Powyższy, bardzo skrótowy przegląd osiągnięć naukowych prof. Ryszarda
Tadeusiewicza dobitnie przedstawia go jako wybitnego naukowca o szerokich i często
niekonwencjonalnych zainteresowaniach. Jednocześnie jest on wybitnym organizatorem
nauki i jej popularyzatorem. Aktualnie pełni funkcje:
– wiceprezesa Krakowskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk,
– członka Prezydium PAN,
– przewodniczącego Rady Naukowej Instytutu Informatyki Teoretycznej i Stosowanej
PAN w Gliwicach,
– przewodniczącego Międzywydziałowej Komisji Nauk Technicznych PAU,
– przewodniczącego Poland Chapter IEEE Computational Intelligence Society,
– kierownika Katedry Automatyki AGH.
12
Prof. Ryszard Tadeusiewicz w latach 1999–2002 był przewodniczącym Konferencji
Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, a w latach 2005–2006 przewodniczącym Rady
Informatyzacji przy Ministrze Nauki i Informatyzacji.
Imponujący jest dorobek Profesora w zakresie kształcenia kadry akademickiej.
Wypromował 55 doktorów, recenzował 232 doktoraty i 100 habilitacji. Był recenzentem
82 wniosków o tytuł profesora. Bez wątpienia można go uznać za wybitnego kreatora
polskich naukowców.
Prof. Ryszard Tadeusiewicz jest wielkim autorytetem naukowym w kraju i za granicą.
Dowodem tego jest uhonorowanie go przez dziewięć uczelni, w tym trzy zagraniczne,
najwyższym zaszczytem akademickim, jakim jest doktorat honoris causa. Profesor został
wyróżniony najwyższymi odznaczeniami państwowymi: Krzyżem Komandorskim Orderu
Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim OOP, Srebrnym Krzyżem Zasługi i Medalem
Edukacji Narodowej. Posiada wyróżnienia zagraniczne, z których najważniejsze to: medal
For pioneer of neural networks in Poland przyznany przez IEEE Neural Network Society
– Polish Chapter, Medal Knesetu, Srebrny Medal Prezydenta Republiki Słowackiej oraz
wiele krajowych, m.in. tytuł Złotego Inżyniera Pięciolecia 2000–2004, Medal Zasługi
Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa
Cybernetycznego, Złoty Medal im. Tadeusza Sendzimira.
Wymieniając wyróżnienia prof. Ryszarda Tadeusiewicza, nie sposób nie wspomnieć
o jego Tytule Mistrza Mowy Polskiej za pierwsze miejsce w ogólnopolskim otwartym
konkursie. Profesor jest tu rzadkim przykładem, godnym naśladowania, wspaniałego posługiwania się ojczystym językiem.
Prof. Ryszard Tadeusiewicz jest:
– członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk od 2002 r.,
– członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności od 1998 r.,
– członkiem zagranicznym Rosyjskiej Akademii Nauk Przyrodniczych od 2000 r.,
– członkiem tytularnym Academie Europeenne des Sciences, des Arts et des Letters
w Paryżu od 2003 r.,
– członkiem World Academy of Arts and Sciences (Minneapolis/San Francisco) od
2005 r.,
– członkiem Akademii Inżynierskiej od 2006 r.,
– członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów od 2003 r., i wielu innych
komisji i rad.
Prof. Ryszard Tadeusiewicz jest członkiem wielu organizacji zagranicznych, m.in.
International Neural Network Society, Society on Engineering in Medicine and Biology,
Computer Science, New York Academy of Science oraz międzynarodowych rad naukowych, jak np. Kosciuszko Foundation’s Tadeusz Sendzimir Centennial Award Advisory
Committee, a także członkiem towarzystw naukowych, takich jak np. Polskie Towarzystwo
13
Informatyczne, Sieci Neuronowe, Inżynieria Biomedyczna, Polskie Towarzystwo Cybernetyczne. Profesor wchodzi także w skład redakcji zagranicznych czasopism naukowych,
np. „IEEE Transaction on Neural Networks”, „Neurocomputing”, „Journal of Medical
Informatics and Technologies”, „Applied Mathematics and Computer Science”,
„International Journal of Information Technology and Intelligent Computing”. Jest stałym
recenzentem w czasopismach „Engineering Applications of Artificial Intelligence”, „Signal
Processing”, „Automation in Construction Journal”.
Biorąc pod uwagę:
• bardzo bogaty dorobek naukowy, dobrze znany w skali krajowej i międzynarodowej,
udokumentowany licznymi publikacjami,
• wybitne zasługi w kształceniu kadry akademickiej,
• nadzwyczaj owocną działalność w krajowych i międzynarodowych organizacjach
naukowych,
• wysoki autorytet w kraju i za granicą, potwierdzony licznymi doktoratami honoris
causa,
stwierdzam, że prof. zw. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz jest wybitną osobistością polskiej
nauki i gorąco popieram wniosek Rady Wydziału Geograficzno-Biologicznego Akademii
Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie o nadanie mu tytułu doktora
honoris causa.
Łódź, 4 lutego 2008 r.
Prof. dr hab. inż. Jan Krysiński
14