art banking - Hossa ProCapital

Ewelina Rudnicka
Patrycja Bracisiewicz
ART BANKING
Art banking jest usługą, która obejmuje profesjonalne doradztwo w kolekcjonowaniu dzieł
sztuki. Klienci, mogą skorzystać z porad oraz pomocy przy nabywaniu dzieł, ich wycenie
oraz potwierdzeniu autentyczności. W ramach oferty Art Banking bank również reprezentuje
klienta na aukcjach, negocjuje cenę oraz pozostałe warunki transakcji. Ponadto zapewnia
bezpieczny transport, przechowywanie, ubezpieczenie i konserwację eksponatów.
W 1904 roku francuski finansista przekonał 12 innych inwestorów, aby każdy z nich
zainwestował 212 franków na fundusz skierowany na rynek sztuki nowoczesnej (LaPeau de
l'Ours). Przez następne 10 lat fundusz zakupił ponad 100 obrazów, łącznie z pracami Picasso i
Matisse. 2 marca 1914 roku cała kolekcja została sprzedana w Paryżu za cenę, która była
dziesięciokrotnie wyższa od ceny zakupu. Po ostatecznym rozliczeniu okazało się, że
partnerzy czterokrotnie pomnożyli swoje początkowe inwestycje.
Szacuje się, że w skali roku dzieła sztuki przynoszą średnie zyski na poziomie 1,6%.
Istotnym faktem jest także to, że dzieła, które kupowane są w celach inwestycyjnych
pozbawione są wartości dodanej. Pomimo tego moda na art investing nadal nabiera rozpędu,
ponieważ inspirowana jest kolejnymi publikacjami i rynkowymi analizami. Według
szczegółowych obliczeń okazuje się, że przez około 130 lat obrazy na szczycie indeksu
przynosiły znaczne dochody, a przez ostatnich 50 lat były tak samo opłacalne jak aukcje.
Na rynku sztuki spotykają się zarówno oferenci jak i nabywcy, którzy dokonują transakcji
dzieł sztuki, których cena jest uzależniona od wielu czynników i zmienna w sposób mało
przewidywalny. Rynek ten zmienia się na własnej, autonomicznej osi czasu, którą regulują
takie czynniki jak: utrwalona pozycja twórcy w historii sztuki, autentyczność dzieła,
popularność na arenie międzynarodowej, jakość dzieła sama w sobie, tzw. popularność
katalogowa dzieła, ogólny stan dzieła, czas, miejsce i okoliczności powstania, panująca moda,
kontekst kulturowy. Obrotem arcydzieł zajmują się prywatni kolekcjonerzy jak i dealerzy,
brokerzy, aukcje dzieł sztuki oraz inne uprawnione do handlu instytucje takie jak na przykład:
muzea i fundacje. Ważną role odgrywa tu przede wszystkim dobór odpowiedniego
środowiska, w którym zamierza się ulokować swoje pieniądze.
Art Banking zalicza się do alternatywnej formy inwestowania wobec tradycyjnych metod
pomnażania kapitału(fundusze inwestycyjne, inwestowanie w nieruchomości). Zysk zależy w
dużej mierze od ceny rynkowej dzieła, momentu sprzedaży tzw. Timing oraz od kosztów
manipulacyjnych, które czasem osiągają wysokość 20% transakcji (ochrona, konserwacja,
odnowienie, transport, wycena, ubezpieczenie, weryfikacja autentyczności). Optymistyczna
wersja przewiduje, że sztuka jest dlatego opłacalną inwestycją, ponieważ ceny nie są
uzależnione od lokalnej gospodarki, roszad cenowych na giełdach, a poza tym dzieła sztuki są
ze swej natury unikalne i trwałe.
Znawcy rynku sztuki jednoznacznie stwierdzają , że polska sztuka jest niedoszacowana i
przewidują znaczny wzrost jej wartości. W dobie kryzysu jest ona również jedną z
bezpieczniejszych lokat.
Oferta Art Banking skierowana jest głównie do klientów zamożnych, zdaniem
specjalistów na rozpoczęcie budowy dobrej kolekcji wystarczy 100 tys. zł. W ramach usługi
Art Bankingu polegającej na współpracy banku z domem aukcyjnym lub galerią sztuki,
klientowi wyznaczony zostaje doradca – art advisor, gdyż inwestycje tego typu wymagają
wiedzy specjalisty oraz doświadczenia.
Za narodziny Art Bankingu uznaje się lata 80. XX wieku, kiedy to nowojorski Citibank
wprowadził nowoczesną jak na ówczesne czasy ofertę, motywowaną chęcią wyróżnienia
elitarnych klientów. Najpotężniejszą dziś instytucją, która zajmuje się obsługą inwestycji w
sztukę - również w Polsce - jest UBC - szwajcarski lider wśród banków inwestycyjnych. Poza
tym, podobne usługi oferują m.in.: Citibank, Deutsche Bank, ABN Amro, noble Bank.
Posiadanie w swojej ofercie usługi Art Bankingu kreuje i wzmacnia wizerunek instytucji,
banku.
Aby osiągać zysk na zadowalającym poziomie warto przestrzegać kilku określonych zasad:
1)odnaleźć artystę, którego działa nie są znane w szerszym kręgu lecz wzbudzają
zainteresowanie,
2)gdy brak nam wiedzy w obszarze sztuki, lepiej zainteresować się zakupem fotografii,
litografii, mebli lub starodruków. Wartość tych aktywów znaczniej łatwej jest oszacować i
jest ona stabilniejsza niż w przypadku obrazów,
3)kupować tylko, to co naprawdę nam się podoba.
Oferta Stilnovisti - Wine & Art banking
Firma doradcza, która rozpoczęła działalność w 2007 roku specjalizujące się w Wine & Art
Bankingu. Jako jedna z pierwszych firm na polskim rynku zaproponowała usługi dot.
inwestycji alternatywnych. Oferta kierowana jest do Klientów otwartych na indywidualne
rozwiązania w inwestycjach, charakteryzujące się zróżnicowanym poziomem ryzyka, oraz
zainteresowanych inwestowaniem w dłuższej perspektywie. Proponowana oferta opiera się
gównie na inwestycji w awangardowych artystów jako najbardziej niedowartościowanym
segmencie rynku. Strategię inwestycyjną firma opiera na traktowaniu AB jak stricte usługi
finansowej oraz stosowaniu narzędzi analizy fundamentalnej. Obszar zainteresowań
Stilnovisti to przede wszystkim sztuka współczesna oraz awangardowa. Instytucja ta
umożliwia rozpoczęcie inwestowania od relatywnie niewielkich kwot 2-3 tys. zł rocznie.
Jedną z proponowanych usług jest ‘Zakup sztuki z funduszem stypendialnym’. Polega na
zakupie oraz późniejszym dofinansowaniu działań w celu promocji nazwiska artysty. Duża
zaleta jest niewielka kwota, gdyż najważniejsza jest konsekwencja w realizacji działań prze
planowany okres.
Kolekcja Prywatna/instytucjonalna
Proponowana najbardziej świadomym inwestorom, który akceptują długi okres inwestycji.
Powiązane ze sobą obiekty w kolekcji mogą tworzyć odpowiedni wizerunek właściciela pod
warunkiem zachowania reguł zarządzania. Minimalna rekomendowana kwota wynosi 80 tys.
zł i świadczona jest jednorazowo, następnie prze kolejne lata może dochodzić 25 tysięcy zł.
Inwestycja ta charakteryzuje się Wysokiem stopniem ryzyka, prowizja wynosi od 10 do 30%.
Dodatkowymi usługami proponowanymi przez firmę jest inwestycja w pojedyncze obiekty
(horyzont czasowy 5 lat, stopień ryzyka wysoki, rekomendowana kwota od 3 tysięcy zł
rocznie) oraz pomoc przy budowie kolekcji(kolekcja monograficzna - obejmująca prace
jednego artysty, kolekcja problemowa - strategia obejmująca wybrany segment sztuki
współczesnej, kolekcja szeroka- obejmująca wysoko oceniane kolekcje ostatnich lat).
Rynek sztuki na celowniku globalnej recesji:
W przeciągu kilku ostatnich lat można było zaobserwować rozrastanie się światowego
rynku sztuki. Jednak obecnie sytuacja na światowym rynku sztuki, szczególnie amerykańskim
i brytyjskim uległa pogorszeniu. Kryzys na rynkach finansowych odbił się negatywnie
również na rynku sztuki. Domy aukcyjne na świecie bardzo wyraźnie odczuły skutki
spowolnienia gospodarczego. Dynamiczny rozkwit zagranicznych rynków sztuki, wraz z
nadejściem światowego kryzysu gospodarczego, znacząco wyhamował.
Obecnie największe obroty na międzynarodowym rynku sztuki mają Wielka Brytania
(35,7%) i Stany Zjednoczone (35,6%). Trzecie miejsce przypisywane jest Chinom z ok. 7%
udziałem Zauważa się również nowo wschodzące rynki z wyraźnym trendem wzrostowym,
należą do nich m.in.: Rosja, Indie, Środkowy Wschód.
Na światowym rynku sztuki bezwzględnie dominują dwa domy aukcyjne: Sotheby`s i
Christie`s, które praktycznie zmonopolizowały obrót najbardziej wartościowymi dziełami
(78% udział w obrotach działami sztuki na świecie).
Kryzys gospodarczy nie pozostaje bez wpływu na rynek sztuki. Pomijając wszystkie
negatywne skutki spowolnienia, należy zwrócić uwagę na pozytywne aspekty nowej sytuacji.
Możemy oczekiwać pojawienia się na rynku ciekawych prac, które być może od dawna były
przechowywane tylko i wyłącznie w kolekcjach prywatnych. Z pewnością wycofanie się z gry
wielu zamożnych kolekcjonerów i inwestorów umożliwi udział w licytacjach osobom o
mniejszych zasobach finansowych. Jednak trudne czasy nadchodzą dla tych artystów, którzy
zbudowali swoją popularność na marketingowych zabiegach, np: Damien Hirst.
Niezaprzeczalnie, pozycja znanych twórców, jak Picasso, Warhol, Monet, Renoir czy
Rembrandt jest utrwalona, a inwestycje w ich dzieła wciąż obarczone są bardzo niskim
ryzykiem. Prace Pabla Picassa królują niepodzielnie od wielu lat na liście najdrożej
sprzedanych dzieł jednego autora.
Kryzys stał się szansą dla niektórych rynków zagranicznych, np. rynek chińskiej sztuki
współczesnej. Pojawiły się nowe dzieła, które osiągają zawrotne ceny (między innymi: Zhang
Xiaogang czy Yue Minjum). Można tu mówić o rynkowej rywalizacji, gdyż chińscy
kolekcjonerzy są w stanie zapłacić każdą sumę za wartościową sztukę. Trudno jednak
przewidzieć to, jak zachowa się międzynarodowy rynek sztuki, gdyż istnieje na nim ogromne
zróżnicowanie towarów oraz gustów. Jedno jest jednak pewne: można się spodziewać jeszcze
wielu zaskakujących rekordów cenowych oraz dramatycznych spadków, gdyż rynek sztuki
zatacza coraz większe kręgi, rozprzestrzeniając się na mało znane do te pory rynki.