docS³awni Nysanie – nauka i kultura bogactwem historii regionu
download 
Reklamacja Transkrypt
S³awni Nysanie – nauka i kultura bogactwem historii regionu
S³awni Nysanie – nauka i kultura bogactwem historii regionu STAROSTWO POWIATOWE W NYSIE S³awni Nysanie – nauka i kultura bogactwem historii regionu OPOLE 2004 Zebranie i opracowanie materia³u Wydzia³ Promocji, Rozwoju Gospodarczego i Programów Europejskich Starostwa Powiatowego w Nysie Projekt ok³adki i redakcja techniczna Andrzej Pasierbiñski Redakcja i korekta Violetta Sawicka Zdjêcia: Kazimierz Staszków i z archiwów prywatnych Opracowania w jêzykach francuskim i niemieckim Joanna Ninik, Izabela Kicak Publikacja jest czêœci¹ projektu „S³awni Nysanie - nauka i kultura bogactwem historii regionu” Projekt zosta³ zrealizowany w ramach programu „Kultura na prowincji” dofinansowanego ze wspólnego funduszu utworzonego przez Fundacjê im. Stefana Batorego i Fundacjê Wspomagania Wsi ISBN 83-88672-56-8 WYDAWNICTWO INSTYTUT L¥SKI Sp. z o.o., Opole, ul. Piastowska 17, tel. (77) 4540 123 Nak³ad 600 egz., obj. 9,25 ark. wyd., 5,75 ark. druk + 1 ark. wk³adka na kredzie. Spis treœci O d w y d a w c y 7 Harmonogram organizacji wyk³adów w ramach projektu S³awni Nysanie nauka i kultura bogactwem historii regionu 9 WYK£ADY I KOREFERATY Kazimierz S t a s z k ó w Ksi¹¿ê biskup Franiszek Ludwik von Neuburg 11 Gra¿yna Z d a n o w i c z Spotkania nad Nys¹ o ¿yciu i twórczoci Wandy Pawlik 14 Piotr C h r o b a k Joseph Krautwald portret artysty 31 Pawe³ S z y m k o w i c z Pomnik nagrobny Konrada Methnera jedno z pierwszych dzie³ Josepha Krautwalda 36 Kazimierz S t a s z k ó w Konrad Emil Bloch noblista z Nysy 38 Bernhard Grzimek cz³owiek legenda 44 Gra¿yna G r a b o w s k a Siostra Maria Merkert historia Zgromadzenia Sióstr w. El¿biety 48 Kazimierz S t a s z k ó w Genera³ Friedrich Wilhelm von Steuben s³awny uczeñ nyskiego Carolinum 56 Kazimierz S t a s z k ó w Joseph von Eichendorff 60 Max Herrmann-Neisse 64 Alicja S z y m k o w i c z, Pawe³ S z y m k o w i c z Adolf Lorenz twórca wspó³czesnej chirurgii ortopedycznej 68 Piotr C h r o b a k, Pawe³ S z y m k o w i c z Paul Peikert kronikarz oblê¿onego Wroc³awia 73 Kazimierz S t a s z k ó w Markiz Marie Joseph de La Fayette wiêzieñ nyskich kazamatów 78 Czy Charles de Gaulle by³ w Nysie? 80 Kazimierz S t a s z k ó w Christoph Scheiner wielki astronom i mi³onik nauk cis³ych 83 Krzysztof P a w l i k Dyrektorzy Muzeum w Nysie Stanis³aw Kramarczyk i Franciszek Piku³a 86 7 Od wydawcy Prezentowana Pañstwu ksi¹¿ka, przygotowana przez Starostwo Powiatowe w Nysie, jest kolejn¹ publikacj¹ dotycz¹c¹ historii ziemi nyskiej. Stanowi ona podsumowanie realizowanego w latach 2003–2004 – wspólnie z Fundacj¹ im. Stefana Batorego i Fundacj¹ Wspomagania Wsi – projektu pt. „S³awni Nysanie – nauka i kultura bogactwem historii regionu”. Projekt ten, realizowany w ramach programu „Kultura na prowincji”, zak³ada³ organizacjê i przeprowadzenie cyklu wyk³adów (13) dotycz¹cych znanych postaci, których ¿ycie, praca i twórczoœæ zwi¹zane by³y z ziemi¹ nysk¹. Wyk³ady organizowane w dziewiêciu gminach powiatu nyskiego zgromadzi³y ok. 1100 osób, wœród których byli przedstawiciele lokalnych œrodowisk: kultury, nauki, polityki, koœcio³a, mniejszoœci narodowych, jak równie¿ dzieci i m³odzie¿ ze szkó³ z terenu powiatu nyskiego. Podstawowym celem projektu by³o przybli¿enie mieszkañcom powiatu nyskiego historii tego regionu przez prezentacjê wybitnych osobowoœci, które w ró¿ny sposób zwi¹zane by³y z ziemi¹ nysk¹ i w znacz¹cy sposób wp³ynê³y na jej bogactwo kulturowe i losy. Ze wzglêdu na bogat¹, wielokulturow¹ historiê regionu, tworzon¹ przez zró¿nicowane grupy etniczne maj¹ce korzenie w ró¿nych narodowoœciach, projekt ten zak³ada³ równie¿ integracjê grup spo³ecznych oraz wsparcie dialogu z mniejszoœciami narodowymi z terenu powiatu. Wymiernym efektem omówionego projektu organizowanego na terenie powiatu nyskiego jest nawi¹zanie wspó³pracy z przygranicznymi gminami z Republiki Czeskiej (Zlate Hory i Jesenik) w celu podejmowania wspólnych projektów kulturalnych, promuj¹cych powiat nyski oraz tereny dawnego ksiêstwa nyskiego. Ponadto projekt przyczyni³ siê do promocji dziedzictwa kulturowego ziemi nyskiej, wp³yn¹³ na podniesienie œwiadomoœci historycznej i kulturalnej mieszkañców regionu, g³ównie z ma³ych miast i obszarów wiejskich. Oczywiœcie, prezentowane tu grono nie jest zamkniêt¹ galeri¹ znanych i s³awnych mieszkañców ziemi nyskiej. Mamy nadziejê, ¿e dziêki wsparciu takich instytucji jak Fundacja im. Stefana Batorego czy Fundacja Wspomagania Wsi uda siê przywróciæ wspó³czesnym kolejne znane, a tak¿e dotychczas ma³o znane, postaci, których praca i twórczoœæ by³y niezwykle dla regionu nyskiego wa¿ne. Liczymy na to, ¿e publikacja ta bêdzie bardzo przydatna, pog³êbi wiedzê o regionie, zachêci, byæ mo¿e, Czytelników do samodzielnych badañ dziejów naszej ziemi i korzystaæ bêd¹ z niej nauczyciele historii, przewodnicy turystyczni, organizacje pozarz¹dowe, uczniowie, studenci i wszyscy zainteresowani w kraju i za granic¹. Gor¹ce podziêkowania nale¿¹ siê koordynatorowi projektu – Panu Arturowi Rolce – oraz innym pracownikom Wydzia³u Promocji, Rozwoju Gospodarczego i Programów Europejskich Starostwa Powiatowego w Nysie za wk³ad pracy w przygotowanie i zrealizowanie ca³ego projektu. Zachêcaj¹c do zg³êbiania informacji biograficznych „S³awnych Nysan...”, ¿yczymy przyjemnej lektury. 9 Harmonogram organizacji wyk³adów w ramach projektu „S³awni Nysanie – nauka i kultura bogactwem historii regionu”: • 20 paŸdziernika 2003 r. – „Franciszek Ludwik Neuburg – ksi¹¿ê nyski, wielki mecenas kultury”; wyk³ad prowadzony przez Kazimierza Staszkowa w Sali Herbowej Zamku Biskupów w Otmuchowie. • 24 listopada 2003 r. – „Spotkania nad Nys¹ – ¿ycie i twórczoœæ Wandy Pawlik”; wyk³ad prowadzony przez mgr Gra¿ynê Zdanowicz w auli Centrum Kszta³cenia Praktycznego w Nysie. • 16 grudnia 2003 r. – „Joseph Krautwald – portret artysty”; wyk³ad prowadzony przez mgra Piotra Chrobaka oraz koreferat dra Paw³a Szymkowicza pt. „Pomnik nagrobny Konrada Methnera, jedno z pierwszych dzie³ Josepha Krautwalda” – aula w gimnazjum w Burgrabiach. • 23 lutego 2004 r. – „Konrad Emil Bloch – noblista z Nysy” oraz „Bernhard Grzimek – wielki przyrodnik, twórca znanych parków narodowych œwiata”; wyk³ady prowadzone przez Kazimierza Staszkowa – hol Domu Plastyka w Paczkowie. • 19 marca 2004 r. – „Siostra Maria Merkert – za³o¿ycielka Zgromadzenia Sióstr œw. El¿biety”; wyk³ad prowadzony przez mgr Gra¿ynê Grabowsk¹ w sali wyk³adowej w Szkole Podstawowej w Bia³ej Nyskiej. • 26 marca 2004 r. – „Walka o wolnoœæ narodów œwiata – gen. Friedrich von Steuben”; wyk³ad prowadzony przez Kazimierza Staszkowa w auli Zespo³u Szkó³ w £ambinowicach. • 7 kwietnia 2004 r. – „Joseph von Eichendorff oraz Max Herman-Neisse – wielcy poeci ziemi nyskiej”; wyk³ady prowadzone przez Kazimierza Staszkowa w auli Liceum Ogólnokszta³c¹cego Carolinum, szko³y z historycznymi tradycjami. • 16 kwietnia 2004 r. – „Adolf Lorenz – twórca wspó³czesnej ortopedii”; wyk³ad prowadzony przez Alicjê Szymkowicz w auli Zespo³u Szkó³ w Korfantowie. • 30 kwietnia 2004 r. – „Ksi¹dz Paul Peikert – kronikarz oblê¿onego Wroc³awia”; wyk³ad prowadzony przez mgra Piotra Chrobaka w auli Publicznej Szko³y Podstawowej w Bodzanowie. • 28 maja 2004 r. – „Marie Joseph La Fayette i Charles de Gaulle – zwi¹zki z ziemi¹ nysk¹”; wyk³ady prowadzone przez Kazimierza Staszkowa w sali wyk³adowej Zespo³u Szkó³ w Pakos³awicach. • 15 czerwca 2004 r. – „Christoph Scheiner – wielki astronom i mi³oœnik nauk œcis³ych”; wyk³ad prowadzony przez Kazimierza Staszkowa w sali wyk³adowej Zespo³u Szkó³ w Skoroszycach. • 30 czerwca 2004 r. – „Dyrektorzy Muzeum w Nysie – Stanis³aw Kramarczyk i Franciszek Piku³a”; wyk³ad prowadzony przez mgra Krzysztofa Pawlika, kustosza Muzeum w Nysie, w sali wyk³adowej Muzeum.
