docNiezbędnik wyborczy - Prawo i Sprawiedliwość Legionowo
download 
Reklamacja Transkrypt
Niezbędnik wyborczy - Prawo i Sprawiedliwość Legionowo
Niezbędnik wyborczy Dokument dla członków komisji i mężów zaufania pracujących w komisjach wyborczych w ramach akcji społecznej „Uczciwe Wybory ” Spis treści 1. Wprowadzenie …………………………………….. 1 2. Etapy pracy obwodowej komisji wyborczej ……... 1 3. Zadania członka komisji wyborczej ………………. 3 4. Zadania męża zaufania ………………………….….. 5 5. Najczęściej stosowane metody fałszowania wyników wyborów w obwodowych komisjach wyborczych ... 9 6. W dniu 25 maja 2014 zabierz ze sobą (spis rzeczy potrzebnych w czasie pracy w obwodowej komisji wyborczej - dla członka komisji i męża zaufania)… 10 7. Spis telefonów przydatnych do pracy w komisji … 10 8. Schemat liczenia głosów w wyborach do PE 2014 zastępcę) do odbioru (najpóźniej w przeddzień wyborów) materiałów do głosowania od urzędnika wyborczego w gminie. o Odbiór materiałów do głosowania – wyznaczone wcześniej min. 3 osoby przeliczają dostarczone karty do głosowania, sprawdzają czy dostarczono prawidłową pieczęć, spis wyborców (wraz z listą głosujących przez pełnomocnika), 2 kpl. nakładek dla ociemniałych na karty do głosowania, 4 egz. formularzy protokołu głosowania oraz materiały biurowe (poduszki do stempli, przybory do pisania, koperty, sznurek, papier itp.) - odbiór potwierdzają na piśmie. o Przed otwarciem lokalu wyborczego – komisja spotyka się w lokalu najpóźniej o godz. 600; sprawdza dostarczone jej dokumenty oraz pieczęć, ponownie przelicza karty do głosowania i stempluje je – po ostemplowaniu pieczęć komisji wraz z kartami odpowiednio zabezpiecza, rozkłada spisy wyborców, sprawdza oznakowanie lokalu (wewnątrz i na zewnątrz), sprawdza czy urna jest pusta, zamyka ją i ostemplowuje. 1. Wprowadzenie Niniejsze opracowanie stanowi kompendium wiedzy niezbędnej dla osób będących członkami komisji wyborczej lub mężami zaufania, zaangażowanych jednocześnie w wykrywanie i udaremnianie ewentualnych prób fałszerstw, jakie mogą mieć miejsce w obwodowych komisjach wyborczych. Dokument zawiera opis procedur obowiązujących w komisji wyborczej, metodykę działań, jakie należy podejmować, by uzyskanemu wynikowi wyborów towarzyszyła całkowita pewność co do uczciwości procesu wyborczego oraz objaśnienie sposobu postępowania osób usiłujących popełnić oszustwo przy najczęściej podejmowanych próbach fałszerstw wyborczych. Niezależnie od tego, czy jesteś członkiem komisji wyborczej, czy mężem zaufania zalecamy zapoznanie się z całością opracowania (a nie tylko z poszczególnymi punktami) – pozwoli Ci to na lepsze zrozumienie pracy w komisji i bardziej efektywne pilnowanie wyborów. Na końcu dokumentu zamieszczono wykaz rzeczy, które członek komisji i mąż zaufania muszą mieć przy sobie podczas pracy w komisji a także spis przydatnych telefonów. 2. Etapy pracy Obwodowej Komisji Wyborczej o Pierwsze posiedzenie komisji – odbywa się niezwłocznie po jej powołaniu; członkowie wybierają spośród siebie przewodniczącego i jego zastępcę oraz ustalają sposób wykonania zadań. o Drugie posiedzenie komisji – zwołuje przewodniczący na min. 3 dni przed dniem głosowania; komisja ustala godzinę rozpoczęcia pracy w dniu głosowania oraz wyznacza min. 3 członków (w tym przewodniczącego lub jego o W trakcie głosowania – lokal zostaje otwarty o godz. 700; dane o frekwencji wyborczej przekazywane są do PKW wg stanu na godz. 1200 oraz 1700; w godz. 700-2100 w pomieszczeniu, w którym znajduje się urna, musi stale przebywać min. 3 członków komisji (w tym przewodniczący lub jego zastępca); wydanie karty do głosowania następuje po sprawdzeniu, że wyborca jest uprawniony do głosowania w tym obwodzie na podstawie dokumentu z fotografią (z wyłączeniem „książeczkowego” dowodu osobistego), pod warunkiem, że ustalenie tożsamości wyborcy nie budzi wątpliwości; niezależnie od okoliczności wyborcy wydaje się tylko jedną kartę do głosowania; odbiór karty wyborca potwierdza własnoręcznym podpisem w odpowiedniej rubryce w spisie wyborców; na wniosek wyborcy członkowie komisji są obowiązani wyjaśnić mu sposób głosowania; wyborca nie ma prawa wynosić karty do głosowania poza teren lokalu wyborczego, ani jej Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014: Niezbędnik członków komisji i mężów zaufania. Opracował: „Zespół ds. Monitorowania Wyborów” PiS 1 odstępować innym osobom. W przypadku zauważenia takiego procederu należy zawiadomić policję. komisja dopisuje do spisu wyborców osobę przedkładającą oryginał zaświadczenia o prawie do głosowania opatrzony hologramem z nadrukiem PE/2014; komisja dopisuje do spisu wyborców osobę pominiętą w spisie wyborców, jeżeli ta udokumentuje, że stale zamieszkuje na terenie danego obwodu głosowania, a dział ewidencji ludności urzędu gminy potwierdzi telefonicznie, że pominięcie jest wynikiem pomyłki przy sporządzaniu spisu; komisja dopisuje do spisu wyborców obywatela polskiego stale zamieszkującego za granicą, jeśli fakt tego zamieszkania wyborca udokumentuje (np. okazaniem karty stałego pobytu) – podstawą wpisu jest wyłącznie ważny polski paszport – komisja umieszcza w paszporcie odcisk swojej pieczęci i adnotację „25 maja 2014r.”; komisja nie dopuszcza do głosowania wyborcy, którego pełnomocnik wziął udział w głosowaniu w jego imieniu wcześniej; w przypadku zaistnienia przyczyn uzasadniających, zdaniem komisji, zarządzenie przerwy w głosowaniu, jego przedłużenie lub odroczenie, stosowną uchwałę w tej sprawie komisja podejmuje po uzyskaniu zgody rejonowej komisji wyborczej; w razie przerwania lub odroczenia głosowania komisja zakleja i opieczętowuje wlot urny oraz liczy niewykorzystane karty do głosowania po czym spis wyborców i niewykorzystane karty umieszcza w odrębnych pakietach, opieczętowuje je, ostemplowuje i wraz z urną oddaje na przechowanie przewodniczącemu komisji. Pieczęć komisja powierza z-cy przewodniczącego. Przerwanie i wznowienie głosowania odbywa się po sporządzeniu przez komisję stosownego protokołu; komisja na bieżąco sprawdza liczbę podpisów wyborców, którzy oddali głos i gdy liczba ta przekroczy 60% liczby otrzymanych kart do głosowania, powiadamia rejonową komisję wyborczą; o godz. 2100 przewodniczący komisji zarządza zakończenie głosowania – komisja zamyka lokal umożliwiając oddanie głosu osobom przybyłym przed godz. 2100. o Po zamknięciu lokalu wyborczego – w lokalu wyborczym mogą przebywać tylko członkowie komisji, mężowie zaufania, obserwatorzy międzynarodowi i ew. osoba odpowiedzialna za obsługę informatyczną oraz, na czas otwierania urny i wyjmowania z niej głosów, także przedstawiciele prasy; przed przystąpieniem do liczenia głosów wszyscy członkowie komisji muszą zdeponować długopisy, flamastry itp. – pozostawiają tylko zwykłe ołówki; komisja przeprowadza rozliczenie kart do głosowania – określa ile kart otrzymała i zlicza ilu nie wykorzystano – po wpisaniu tych wartości do protokołu karty niewykorzystane pakuje w pakiet, opieczętowuje i opisuje; komisja ustala liczbę wyborców głosujących przez pełnomocnika, na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania oraz korespondencyjnie i odnotowuje te ilości w protokole; po ustaleniu liczby wyborców uprawnionych do głosowania komisja zlicza ilość podpisów złożonych w spisie wyborców potwierdzających odbiór kart do głosowania; suma ilości niewykorzystanych kart do głosowania i ilości podpisów w spisie wyborców (wraz z ewentualnymi adnotacjami o odmowie podpisu) powinna być równa ilości kart otrzymanych przez komisję – w przypadku rozbieżności tych wartości należy powtórzyć przeliczenie, a jeśli nadal będzie różnica należy opisać przypuszczalną przyczynę niezgodności w protokole; komisja sprawdza, czy pieczęcie na urnie oraz wlocie do urny zostały nienaruszone, otwiera urnę i wyjmuje karty do głosowania; komisja przegląda karty do głosowania i oddziela przedarte lub te, od których odłączono poszczególne strony bądź ich części – karty te pakuje w pakiet, opieczętowuje i opisuje; komisja liczy całe karty wyjęte z urny i ich liczbę wpisuje do protokołu podając jednocześnie przyczynę ew. rozbieżności między liczbą kart wyjętych z urny a liczbą kart wydanych do głosowania; komisja liczy karty nieważne (tj. takie, które są inne, niż urzędowo ustalono lub nieopatrzone pieczęcią komisji obwodowej) oraz karty ważne – suma tych ilości musi być równa ilości całych kart wyjętych z urny; komisja przegląda karty ważne i ustala liczbę głosów ważnych i nieważnych (tj. oddanych na więcej niż jedną listę, nieoddanych na żadną listę, zawierających w obrębie kratki znaki graficzne jak zamazanie czy przekreślenie znaku „x”) – każdorazowo decyzję o nieważności głosu komisja podejmuje po okazaniu karty wszystkim członkom komisji; ilość głosów nieważnych komisja wpisuje do protokołu, a karty z głosami nieważnymi pakuje w pakiet, opieczętowuje i opisuje; suma liczby głosów nieważnych i ważnych musi być identyczna z liczbą kart ważnych; komisja grupuje karty z głosami oddanymi na poszczególne listy - suma ilości głosów na poszczególne listy musi być równa ilości głosów ważnych; komisja określa ilość głosów oddanych na poszczególnych kandydatów z każdej listy; suma ilości głosów na poszczególnych kandydatów z listy musi być równa sumie głosów na daną listę Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014: Niezbędnik członków komisji i mężów zaufania. Opracował: „Zespół ds. Monitorowania Wyborów” PiS 2 (różnica jest możliwa tylko wtedy, gdy na liście znajduje się nazwisko skreślonego kandydata); zliczone ilości głosów na listy i poszczególnych kandydatów komisja nanosi do protokołu, a karty ważne z głosami ważnymi pakuje w odrębne pakiety wg numerów i nazw list, opieczętowuje i opisuje; komisja wypełnia w pozostałych punktach protokół głosowania, wpisując ew. uwagi zgłoszone przez członków komisji lub mężów zaufania; osoba odpowiedzialna za obsługę informatyczną wprowadza do systemu otrzymany od przewodniczącego protokół sporządzony przez komisję – w razie wykrycia błędów należy ponownie przeprowadzić proces liczenia głosów; jeżeli system informatyczny nie sygnalizuje błędów, drukowany jest protokół głosowania; przewodniczący komisji, posługując się licencją, uwierzytelnia zgodność danych wprowadzonych do protokołu informatycznego z danymi zawartymi w protokole przyjętym przez komisję; dane z uwierzytelnionego protokołu zostają zapisane na nośniku elektronicznym, który przekazywany jest pełnomocnikowi rejonowej komisji wyborczej; protokół głosowania w obwodzie podpisują w 2 egz. wszyscy członkowie komisji; kopię protokołu wywiesza się w miejscu widocznym po zamknięciu lokalu wyborczego. Pamiętaj, że na każdym etapie pracy komisji może być dokonane oszustwo wyborcze. Schemat tego oszustwa może być różny, w zależności od warunków panujących w danej komisji, a przede wszystkim – nadzoru pracy komisji przez jej członków i mężów zaufania oraz ich wiedzy o metodach stosowanych przez fałszerzy. 3. Zadania członka komisji wyborczej Od chwili wyboru na członka komisji bierz udział we wszystkich czynnościach związanych z przygotowaniem, przebiegiem i liczeniem wyników wyborów, miej oczy i uszy otwarte – jeśli zauważysz jakiekolwiek nieprawidłowości, nie bój się reagować – spróbuj udaremnić każdą nielegalną czynność, zażądaj wpisania tego zdarzenia do protokołu i zawiadom organ ścigania (policję) oraz swojego koordynatora powiatowego (dzielnicowego). Na końcu „Niezbędnika” znajdziesz wykaz telefonów przydatnych podczas pracy w komisji. Jako członek komisji masz bezpośrednią możliwość kontrolowania przebiegu wyborów zarówno w fazie przygotowywania i liczenia kart przed wyborami jak i w fazach oddawania głosów przez wyborców i obliczania wyników wyborów. Wykorzystaj to. Twoja obecność i czujność może zniechęcić nieuczciwe osoby do podejmowania prób fałszowania wyniku wyborów. Bądź aktywnym i świadomym członkiem komisji: zgłoś swoją kandydaturę na przewodniczącego lub v-ce przewodniczącego komisji – łatwiej będzie Ci kontrolować prawidłowość działania komisji we wszystkich fazach jej pracy; bądź obecny przy odbiorze przed dniem wyborów kart do głosowania, pieczęci i spisu wyborców od urzędnika wyborczego PKW (w gminie lub dzielnicy) przed dniem wyborów – zwróć uwagę czy miejsce i sposób przechowywania do dnia wyborów odebranych materiałów (spis wyborców karty, pieczęć) uniemożliwia dostęp do nich osobom nieuprawnionym; upewnij się, że odebrane i przeliczone karty będą przechowywane do dnia wyborów w sposób uniemożliwiający dostęp do nich osobom nieuprawnionym ani żadnemu z członków komisji – przewodniczący (lub v-ce przewodniczący) kwitując odbiór kart, spisu wyborców i pieczęci może zdeponować je do dnia wyborów w gminie lub zabrać ze sobą – domagaj się takiego zabezpieczenia tych materiałów, by wykluczyć ich kopiowanie lub dokonywanie nieuprawnionych zaznaczeń w spisie wyborców. Może to być np. umieszczenie w zalakowanych paczkach; sprawdź dostarczone do lokalu wyborczego przed jego otwarciem dokumenty i pieczęć komisji; zachowaj czujność w trakcie ostemplowywania kart wyborczych przed rozpoczęciem głosowaniazwracaj uwagę, czy któryś z członków komisji nie próbuje ostemplować dodatkowych kart, które np. skopiował wcześniej; dopilnuj, by wszystkie otrzymane i przeliczone karty zostały ostemplowane, a pieczęć komisji zabezpieczona przed nieuprawnionym użyciem (np. zdeponowana w sejfie); upewnij się, że urna przed zaplombowaniem była pusta, pozbawiona podwójnych ścianek i możliwości wyjmowania z niej kart wyborczych bez zrywania pieczęci; domagaj się, by miejsce, w którym w trakcie trwania wyborów przechowywane są karty do głosowania, było dobrze widoczne dla męża zaufania i wszystkich członków komisji a jednocześnie odsunięte od stołów, przy których wyborcy pobierają karty do głosowania i potwierdzają ich odbiór własnoręcznym podpisem; jeżeli odbierając kartę do głosowania wyborca odmawia złożenia w odpowiedniej rubryce podpisu dopilnuj, by w tej rubryce została naniesiona adnotacja członka komisji o odmowie podpisu – zapobiegnie to ponownemu głosowaniu przez tego samego wyborcę; zwracaj uwagę na przedkładane przez wyborców zaświadczenia o prawie do głosowania – ważne są tylko oryginały, na których umieszczony został Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014: Niezbędnik członków komisji i mężów zaufania. Opracował: „Zespół ds. Monitorowania Wyborów” PiS 3 md hologram z nadrukiem PE/2014 – oryginał taki wyborca musi pozostawić w komisji, w której głosuje; dopilnuj, by wyborcy stale zamieszkujący za granicą a głosujący na podstawie ważnego paszportu i dokumentu jednoznacznie ten fakt stwierdzającego (np. karty stałego pobytu) otrzymali w paszporcie odcisk pieczęci komisji wraz z adnotacją „25 maja 2014r.”; zwracaj uwagę, czy spisy wyborców nie są bezpodstawnie wertowane przez innych członków komisji – znane są przypadki fałszowania podpisów osób przebywających za granicą lub chorych – członkowie komisji mogą przeglądać spisy wyborców tylko w celu odnalezienia nazwiska osoby, która zgłosiła się z dokumentem tożsamości i chce oddać głos; obserwuj, czy żaden z członków komisji nie dokonuje wpisów w rejestrze wyborców – jeśli zauważysz jakieś nieprawidłowości, koniecznie zażądaj wpisania tego faktu do protokołu, a w razie potrzeby wezwij policję - natychmiast zawiadom też o tym swojego koordynatora powiatowego (dzielnicowego); na bieżąco kontroluj, czy urna jest cały czas w zasięgu Twojego wzroku – wszelkie sytuacje, w których przy urnie pojawia się większa grupa ludzi lub ktoś zatrzymuje się na dłużej, zamiast tylko wrzucić kartę i się oddalić, powinny wzmóc Twoją czujność, gdyż pojawia się niebezpieczeństwo „dorzucenia” sfabrykowanych wcześniej kart wyborczych; obserwuj, czy nie jest naruszana tajność głosowania – żaden członek komisji ani mąż zaufania nie może udzielać pomocy w głosowaniu; jeśli musisz na chwilę opuścić lokal wyborczy koniecznie poinformuj o tym obecnego na sali męża zaufania z Twojego Komitetu Wyborczego – na czas Twej nieobecności musi on wzmóc czujność w obserwowaniu procesu wyborczego; w żadnym wypadku nie opuszczaj lokalu wyborczego w godzinach zwiększonego natężenia ruchu tj. po lokalnych Mszach Św., wczesnym popołudniem (po obiedzie) i przed zamknięciem lokalu – wówczas, ze względu na zamieszanie, najłatwiej jest dokonywać oszustw wyborczych związanych z zamianą kart do głosowania i z samą urną wyborczą; tuż po zamknięciu lokalu wyborczego, ale przed rozpoczęciem liczenia głosów, domagaj się, by wszyscy obecni członkowie odłożyli długopisy, flamastry, pióra ect. w miejsce niedostępne do chwili zakończenia sporządzania protokołu głosowania; w miarę możliwości sprawdź, czy któryś z członków komisji nie ma na palcach namalowanych tuszem „krzyżyków” – w minionych wyborach odnotowano próbę dokonania oszustwa w ten sposób (dostawienie nawet niewyraźnych, dodatkowych znaków w kratce karty do głosowania unieważnia głos); przed rozpoczęciem liczenia kart do głosowania, ilości podpisów w spisach wyborczych oraz otwarciem urny wyborczej, zażądaj zestawienia stołów w jeden duży na środku sali, by wszyscy członkowie komisji siedzieli twarzami do siebie – na tak przygotowanym stole powinno odbywać się przeglądanie kart, dzielenie na ważne i nieważne oraz wszystkie inne czynności związane z liczeniem głosów i określaniem wyników wyborów; dopilnuj, by przewodniczący komisji zamknął zestawienia głosujących (tzw. spisy ulicami) wielką literą Z z dodaną poziomą kreską – w tak oznaczonym miejscu nie będzie można już nic dopisać; pamiętaj, że zgodnie z obowiązującym prawem przed otwarciem urny należy w pierwszej kolejności policzyć niewykorzystane karty do głosowania, zapakować je, ostemplować i opisać; bierz czynny udział w liczeniu ale jednocześnie w miarę możliwości obserwuj, czy któryś członek komisji nie próbuje ukryć pewnej ilości niewykorzystanych kart; po obliczeniu ilości niewykorzystanych kart do głosowania, komisja zlicza podpisy w spisie wyborców – najlepiej, by liczenie przeprowadzali niezależnie dwaj członkowie z np. przeciwnych komitetów wyborczych. W przypadku rozbieżności liczenie należy powtórzyć. Szczególnie zwracaj uwagę na przypadki zawyżania liczby podpisów – może to wskazywać na próbę oszustwa wyborczego. Po zliczeniu ilości podpisów w spisie wyborców, spis ten należy zapakować, ostemplować i opisać; jeżeli suma liczby niewykorzystanych kart i liczby podpisów w spisie wyborców (łącznie z podpisami głosujących na zaświadczenie, przez pełnomocnika i na podstawie dokumentu potwierdzającego stały pobyt za granicą) nie jest równa liczbie kart przekazanych komisji do dyspozycji przed wyborami oznacza to, że jedną z niżej wymienionych wartości przyjęto nieprawdziwą lub sfałszowano: - liczbę kart do głosowania, będących w posiadaniu komisji - liczbę wydanych kart do głosowania, obliczaną na podstawie ilości podpisów w spisie wyborców - liczbę kart niewykorzystanych, będących w dyspozycji komisji po zakończeniu głosowania; UWAGA: wszystkie mechanizmy oszustw wyborczych mają na celu zachowanie zgodności arytmetycznej powyższych wartości – brak takiej zgodności spowoduje istotne usterki protokołu Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014: Niezbędnik członków komisji i mężów zaufania. Opracował: „Zespół ds. Monitorowania Wyborów” PiS 4 danej komisji obwodowej, na podstawie których można będzie wszcząć dochodzenie. Z tego względu szczególnie skrupulatnie i uważnie wykonuj te obliczenia. podczas otwierania urny sprawdź, czy nie jest ona uszkodzona i czy pieczęcie są nienaruszone; po otwarciu urny i wyjęciu kart zwróć uwagę, czy nie ma w niej plików kart wyglądających na wrzucone razem – jeśli stwierdzisz takie zjawisko w miarę możliwości udokumentuj ten fakt zdjęciem (np. telefonem komórkowym) ponieważ zachodzi uzasadnione podejrzenie oszustwa wyborczego – zażądaj wpisania informacji o tym fakcie do protokołu i zawiadom swojego koordynatora powiatowego (dzielnicowego); złóż podpis na plombie założonej na opróżnionej urnie; sprawdź dokładnie, czy wyjęte z urny karty do głosowania mają autentyczną pieczęć i wygląd zgodny ze wzorem PKW – jeśli po przeliczeniu okaże się, że ilość kart w urnie jest choćby o jeden większa od ustalonej wcześniej liczby kart wydanych (podpisów w spisie wyborców) konieczne jest ponowne liczenie kart. Potwierdzony nadmiar oznacza, że nielegalnie wrzucono kartę i fakt ten musi zostać odnotowany w protokole. Konieczne jest także przejrzenie wszystkich kart i sprawdzenie ich autentyczności – podejrzane egzemplarze należy zabezpieczyć jako dowody w przyszłym dochodzeniu; dopilnuj, by wszyscy członkowie komisji mieli możliwość potwierdzenia nieważności kart wyodrębnionych spośród wszystkich kart wyjętych z urny (karty przedarte na pół lub te, od których odłączono poszczególne strony lub części); w trakcie liczenia zwracaj szczególną uwagę na to czy głosy są oddane na opieczętowanej karcie wydanej przez PKW. Zapisz ile jest głosów nieważnych z powodu skreślenia dwóch krzyżyków i których komitetów wyborczych to dotyczy – po zakończeniu wyborów dane te koniecznie przekaż do swojego koordynatora powiatowego (dzielnicowego); podczas segregowania na „kupki” głosów ważnych oddanych na poszczególne komitety wyborcze unikaj niepotrzebnego pośpiechu, wszystkie czynności wykonuj bardzo dokładnie i spokojnie – uważaj, by karty z głosami na kandydata danego komitetu wyborczego nie trafiły (przypadkowo lub umyślnie) w miejsce przewidziane dla kart z głosami na kandydatów innego komitetu wyborczego; po zakończeniu segregacji i liczenia głosów na poszczególne komitety wyborcze zażądaj kontrolnego ponownego przeliczenia przez komisję głosów w każdej grupie; zwróć uwagę czy po zsumowaniu ilości głosów na poszczególne komitety otrzymano liczbę równą ilości wszystkich kart z ważnymi głosami – różnice mniejsze od 10 są zazwyczaj efektem pomyłek w trakcie liczenia i wyjaśniają się po ponownym przeliczeniu. Różnice przekraczające 10 kart budzą podejrzenia: - zbyt duża ilość kart może wskazywać, że zostały one dorzucone do „kupek” (należy wówczas ponownie, skrupulatnie sprawdzić wszystkie obliczenia), - zbyt mała ilość kart może oznaczać, że część kart z ważnymi głosami została wykradziona przez osoby pracujące w komisji podczas segregowania i liczenia kart; pamiętaj, by domagać się takiego zabezpieczenia wszystkich kart do głosowania (wyjętych z urny i niewykorzystanych), by uniemożliwić dodawanie lub odejmowanie kart oraz zamianę ich treści; sprawdź, czy zapisy protokołu przygotowanego przez obwodową komisję wyborczą odpowiadają wynikom przeprowadzonego liczenia głosów; weź kopię zatwierdzonego przez komisję protokołu obwodowej komisji wyborczej lub utrwal go przy pomocy aparatu fotograficznego – dane z protokołu i jego kopię (zdjęcie) niezwłocznie przekaż do swojego koordynatora powiatowego (dzielnicowego); jeśli masz jakieś uwagi lub spostrzeżenia odnośnie swej pracy w komisji, w ciągu dwóch dni (do 27 maja 2014) przekaż je na piśmie do swojego koordynatora powiatowego (dzielnicowego) lub do „Zespołu ds. monitorowania wyborów” ([email protected]); 4. Zadania męża zaufania Jesteś osobą wyznaczoną do monitoringu wyborów i ich kontroli - Twoim zadaniem jest jak najmniej ufać, jak najwięcej widzieć. Skoncentruj swą uwagę na: urnie wyborczej książkach ze spisem wyborców kartach do głosowania pozostających w dyspozycji komisji zachowaniu wyborców w lokalu (czy ktoś im nie „pomaga w głosowaniu”) liczeniu głosów przez komisję Twoja czujność może zapobiec nieuprawnionym działaniom przy: urnie wyborczej - dorzucenie głosów do urny, - próba wyniesienia urny lub umieszczenia jej w miejscu, w którym nie jest widoczna, - wymiana całej urny, - wymiana całej zawartości urny Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014: Niezbędnik członków komisji i mężów zaufania. Opracował: „Zespół ds. Monitorowania Wyborów” PiS 5 spisie wyborców - składanie fałszywych podpisów w spisie wyborców (za osoby, które nie wzięły udziału w głosowaniu) kartach do głosowania będących w dyspozycji komisji - kradzież pewnej ilości kart do głosowania przez członka lub członków komisji liczeniu głosów przez komisję - podmiana kart z głosami - unieważnianie kart z głosami przez dopisanie drugiego krzyżyka - kradzież wypełnionych kart - nieprawidłowe segregowanie kart z głosami na poszczególne komitety wyborcze – polega na błędnym odkładaniu karty z głosem dla danego kandydata do puli z głosami na innego kandydata Zwracaj także ze uwagę na zachowania wyborców i ich ewentualnych pomocników – zwykle z osobami przekupionymi kontaktuje się jeden z organizatorów oszustwa. Jeśli upewnisz się, że zaszło jedno z wymienionych powyżej zdarzeń, natychmiast i stanowczo zażądaj wpisu zdarzenia do protokołu, zawiadom policję i swojego koordynatora powiatowego. Pamiętaj, że już sama obecność sumiennego męża zaufania spowoduje, że część potencjalnych oszustów wyborczych zrezygnuje w lokalu wyborczym ze swoich planów, obawiając się wykrycia i związanej z tym kary. przyjdź do lokalu wyborczego wcześnie rano, kiedy komisja rozpoczyna pracę (informację o godzinie porannego spotkania przewodniczący komisji ma obowiązek zamieścić w widocznym miejscu w budynku mieszczącym lokal wyborczy) - jeśli okaże się, po punktualnym przybyciu męża zaufania, że urna jest już zamknięta, natychmiast zażądaj od przewodniczącego komisji ponownego otwarcia urny w celu jej komisyjnego sprawdzenia i zamknięcia – zadbaj, by zdarzenie to zostało opisane w protokole; zwróć uwagę, czy urna przed zamknięciem jest pusta, czy nie zawiera ukrytych (np. podklejonych) kart do głosowania, czy jest szczelna (karty do głosowania mogą być do niej wrzucane tylko przez przeznaczony do tego otwór w górnej ściance i nie mogą być z niej wyjęte bez zerwania pieczęci), czy znajduje się w miejscu stale widocznym dla wszystkich członków komisji i mężów zaufania; bądź nieufny i wyczulony na wszelkie próby odciągania męża zaufania od jego obowiązków (czasem służą temu nawet tak sympatyczne gesty innych członków komisji, jak propozycja poczęstunku lub rozmowa); pamiętaj, że czyste karty do głosowania, formularze protokołu głosowania, pieczęć danej komisji oraz spis wyborców wraz z listą osób, którym udzielono pełnomocnictwa do głosowania w imieniu wyborców umieszczonych w spisie znajdują się w dyspozycji upoważnionych członków komisji przynajmniej od poprzedniego dnia – daje to nieuczciwym członkom komisji teoretyczną możliwość nieograniczonego kopiowania kart, a nawet samej pieczęci – musisz założyć, że ktoś, kto ma zamiar fałszować wybory dysponuje już w chwili rozpoczęcia pracy komisji w dniu wyborów potrzebną mu liczbą kart do głosowania (wypełnionych lub nie w zależności od przyjęć metody fałszerstwa) – musisz prowadzić stały nadzór urny do głosowania, a po jej otwarciu kart do głosowania podczas liczenia głosów; nadzoruj sprawdzanie przez członków komisji liczby otrzymanych poprzedniego dnia czystych kart do głosowania – musisz mieć stuprocentową pewność, że liczba kart będących w dyspozycji komisji jest identyczna z rzeczywistą liczbą kart znajdujących się w lokalu – domagaj się: - przeliczenia kart, - zabezpieczenia ich przed wykradnięciem lub dodaniem, - ostemplowania wszystkich kart przed otwarciem lokalu wyborczego, - zabezpieczenia ostemplowanych kart i pieczęci w sposób wykluczający ich nieupoważnione użycie. podczas pracy w komisji na bieżąco notuj wszelkie uwagi o zauważonych nietypowych zdarzeniach w lokalu wyborczym, zawsze podając dokładną godzinę i nazwisko członka komisji uczestniczącego w zdarzeniu; przez cały dzień wyborczy nadzoruj urnę wyborczą – obserwuj czy ktoś nie dorzuca do niej jakichkolwiek dokumentów poza pojedynczymi kartami do głosowania; zwracaj uwagę, czy ktoś nie „pomaga” wyborcom w głosowaniu, czy nie próbuje kontrolować ich w lokalu wyborczym lub jego otoczeniu – jeśli zauważysz coś niepokojącego zgłoś to do swojego koordynatora powiatowego (dzielnicowego); zwróć uwagę, czy osoby głosujące na podstawie zaświadczenia posiadają oryginał zaświadczenia opatrzony hologramem z nadrukiem „PE/2014” oraz czy to zaświadczenie zostawiają w komisji; zwróć uwagę, czy osoby głosujące na podstawie ważnego paszportu posiadają aktualny dokument pozwalający potwierdzić ich stały pobyt za granicą i czy w ich paszporcie przy wydawaniu karty do głosowania wbito odcisk stempla komisji wyborczej z adnotacją „25 maja 2014”; Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014: Niezbędnik członków komisji i mężów zaufania. Opracował: „Zespół ds. Monitorowania Wyborów” PiS 6 obserwuj spis wyborców – zwracaj uwagę czy któryś z członków komisji nie wertuje bez potrzeby spisu wyborców – często takie działanie prowadzi do umieszczenia przez niego nieuprawnionego podpisu w spisie wyborców za osobę przebywającą za granicą, chorą lub zmarłą, przez pomyłkę (?) umieszczoną w spisie; zwróć uwagę czy któryś z członków komisji nie wykrada czystych kart do głosowania i czy karty będące w posiadaniu komisji są odpowiednio zabezpieczone przed kradzieżą; po zamknięciu lokalu wyborczego szczególnie wnikliwie obserwuj urnę wyborczą – komisja powinna ją opieczętować natychmiast po zamknięciu lokalu wyborczego i opuszczeniu lokalu przez ostatniego wyborcę. Pieczętowanie urny polega na zaklejeniu jej paskiem papieru z pieczątką komisji oraz podpisami wszystkich członków komisji. obserwuj, czy korzystając z towarzyszącego zamykaniu urny zamieszania nikt nie próbuje dorzucić do urny kart do głosowania; pamiętaj, że urna po zaklejeniu musi być stale widoczna dla mężów zaufania i członków komisji pod żadnym pozorem nie gódź się na przenoszenie jej do innego pomieszczenia; miej pod stałą obserwacją spis wyborców – niedopuszczalne jest jego wynoszenie z pomieszczenia lokalu wyborczego; zwróć uwagę, czy przewodniczący komisji zamknął zestawienia głosujących wielką literą „Z” z dodaną poziomą kreską – takie oznaczenie uniemożliwia dokonanie w spisie wyborców później jakichkolwiek nieuprawnionych wpisów; po zaplombowaniu urny komisja przystępuje do ustalania liczby wyborców uprawnionych do głosowania (umieszczonych w spisie) – sprawdź, czy komisja jest w posiadaniu kompletu oryginalnych dokumentów potwierdzających prawo tych wyborców do głosowania (zaświadczeń o prawie do głosowania z nadrukiem PE/2014, pełnomocnictw, kopii dokumentów potwierdzających stały pobyt za granicą wraz z potwierdzeniem dokonania stosownej adnotacji w paszporcie wyborcy)- odnotuj na kartce te liczby; obserwuj spis wyborców w czasie przeliczania kart do głosowania – jeśli w lokalu wyborczym jest oszust może spróbować wykorzystać ten czas na dodanie podpisów osób, które nie wzięły udziału w wyborach; w trakcie liczenia przez komisję ilości niewykorzystanych kart do głosowania zwracaj uwagę, czy żaden z członków komisji nie próbuje ukraść pewnej ilości niewykorzystanych kart – jeśli taki fakt zauważysz natychmiast reaguj – domagaj się wpisania tego faktu do protokołu. zapisz na kartce wyliczoną przez komisję ilość niewykorzystanych kart do głosowania; bacznie obserwuj członków komisji podczas liczenia ilości podpisów w spisie wyborców – czy żaden z nich nie zachowuje się nerwowo, czy nie ma w ręku długopisu (może chce sfałszować podpis kogoś, kto nie brał udziału w wyborach); notuj uzyskane przez różnych liczących ilości podpisów. Zwracaj uwagę na zawyżanie ilości podpisów – może to wskazywać na próbę dokonania fałszerstwa wyborczego! W przypadku rozbieżności domagaj się ponownego przeliczenia podpisów – przynajmniej dwóch niezależnie liczących członków komisji powinno uzyskać ten sam rezultat; dopilnuj, by po zliczeniu ilości kart niewykorzystanych w głosowaniu wszystkie te karty zostały zapakowane, opieczętowane i opisane w sposób uniemożliwiający nieuprawniony dostęp do nich – tak samo powinien być zabezpieczony spis wyborców; podczas otwierania urny zwróć uwagę, czy niektórzy członkowie komisji nie wykazują nerwowych zachowań, czy ich ubiór może skrywać plik z 50-100 kartami do głosowania, czy nie sięgają nerwowo do kieszeni i torebek (panie)– wszelkie takie symptomy świadczą o „przymiarce” do dokonania fałszerstwa wyborczego; upewnij się, że w pomieszczeniu jest wystarczająco dużo miejsca, by komisja pracowała razem - tak, aby jej członkowie widzieli się nawzajem; dopilnuj, aby wszyscy odłożyli wszelkie przybory do pisania i mieli puste ręce. W miarę możliwości sprawdź, czy ktoś nie ma np. na palcach „krzyżyków" namalowanych tuszem (to jeden ze zgłoszonych nam przypadków); podczas wyjmowania i liczenia kart zwróć uwagę, czy karty do głosowania mają autentyczną pieczęć i prawidłowy wygląd, zgodny ze wzorem PKW. Uwaga: Jeśli liczba kart w urnie będzie choćby o jeden większa niż wcześniej ustalona liczba kart wydanych (podpisów w spisie wyborców), konieczne jest ponowne liczenie kart i wyjaśnienie sytuacji. Potwierdzony nadmiar oznacza, że nielegalnie wrzucono kartę i fakt ten musi zostać odnotowany w protokole. Konieczne jest podanie przypuszczalnej przyczyny tego zdarzenia i ponowne przejrzenie wszystkich kart w celu sprawdzenia ich autentyczności (pieczęć, jakość wydruku itp.). Bezwzględnie należy zweryfikować autentyczność kart, a podejrzane egzemplarze muszą zostać zabezpieczone jako dowody w przyszłym dochodzeniu; Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014: Niezbędnik członków komisji i mężów zaufania. Opracował: „Zespół ds. Monitorowania Wyborów” PiS 7 jeżeli w urnie stwierdzono zbyt małą liczbę kart do głosowania, najprawdopodobniej nie wszyscy wyborcy, którzy pobrali karty, wrzucili je do urny. przyjrzyj się jakości zabezpieczenia paczki zawierającej policzone przez komisję karty nieważne (przedarte na pół, pozbawione niektórych stron lub części) – sposób zapakowania i opieczętowania paczki powinien uniemożliwić jakąkolwiek zmianę jej zawartości (dodanie albo wyjęcie pewnej liczby kart); bacznie obserwuj członków komisji ustalających liczbę głosów ważnych – zwracaj uwagę czy: - nie próbują unieważnić tych głosów przez np. postawienie dodatkowego krzyżyka, lub przedarcie karty - nie próbują wykraść lub podmienić kart do głosowania - nie mają przy sobie długopisów; jeśli mają, zwróć na to uwagę przewodniczącemu komisji i poproś, by ten zarządził odłożenie długopisów. zwróć uwagę na głosy uznane przez komisję na nieważne – zanotuj liczby głosów nieważnych z każdego z poniższych powodów: - głosy oddane są na fałszywej karcie czyli na takiej, która nie została wydana i opieczętowana przez komisję - brak skreślenia (znaku „x") przy nazwisku jakiegokolwiek kandydata (karty puste) - skreślenie kandydatów z różnych komitetów wyborczych (karty źle wypełnione) - przerwanie karty zwracaj uwagę na wszelkie przejawy zdenerwowania, zaaferowania i zamieszania towarzyszące liczeniu przez komisję głosów ważnych oddanych na poszczególne komitety wyborcze – członkowie komisji powinni działać tutaj wyjątkowo rozważnie i bez pośpiechu. Na tym etapie ważne głosy są segregowane na komitety wyborcze, liczone w poszczególnych grupach, a wyniki obliczeń są zapisywane w arkuszach pomocniczych - notuj na bieżąco podawane wartości by później można było skontrolować prawidłowość protokołu. w trakcie segregowania głosów dokładnie się przyjrzyj, czy przewodniczący lub inna osoba kładzie pokazywaną komisji kartę na kupkę tego komitetu wyborczego, na który oddano za jej pomocą ważny głos! przy zliczaniu ilości głosów oddanych na poszczególne komitety wyborcze nalegaj, by głosy w poszczególnych „kupkach” zostały dodatkowo przejrzane i policzone przez członków komisji będących przedstawicielami konkurencyjnych komitetów wyborczych - niech każdy się upewni, że nie ma tam omyłkowo odłożonych kart z głosem na kandydata innego komitetu wyborczego; liczba głosów na każdy komitet i na każdego kandydata z danego komitetu powinna zostać głośno oznajmiona i zapisana – zanotuj ją na kartce; po przeliczeniu kart w poszczególnych grupach następuje sumowanie wszystkich wartości. Otrzymana liczba powinna być równa sumie wszystkich kart z ważnymi głosami. Jeżeli otrzymane wyniki są rozbieżne, upewnij się, że dokonano ponownego liczenia kart Uwaga: Drobne niezgodności zwykle są efektem pomyłek podczas liczenia. Większe różnice, np. przekraczające 10 kart, powinny już budzić podejrzenia. Zbyt mała liczba kart w grupach może oznaczać, że część kart z ważnymi głosami została wykradziona przez osoby pracujące w komisji, co mogło się stać podczas segregowania i liczenia kart. Zbyt duża wartość oznacza z kolei, że karty mogły zostać dorzucone do kupek. Znaczna rozbieżność w takim wypadku oznacza poważną sytuację, wymagającą natychmiastowego wyjaśnienia i ponownego, skrupulatnego sprawdzenia wszystkich obliczeń. pamiętaj, by sprawdzić jak zabezpieczone są wszystkie karty do głosowania, zarówno te wyjęte z urny (ważne i nieważne), jak i karty niewykorzystane. Zabezpieczenie powinno uniemożliwiać dodawanie lub odejmowanie kart oraz zmianę ich treści. Karty z głosami ważnymi powinny być podzielone na pakiety, tak aby w razie wątpliwości można było szybko przeliczyć karty w danym pakiecie. sprawdź, czy zapisy protokołu odpowiadają wynikom przeprowadzonego liczenia głosów wyniki cząstkowe, zapisywane podczas liczenia teraz przydadzą ci się do porównania z danymi w protokole; poproś o kserokopię protokołu bezpośrednio po jego podpisaniu przez członków komisji wyborczej – jeśli z jakichś względów go nie uzyskasz, zrób zdjęcie tego protokołu aparatem fotograficznym (zrób kilka fotografii na wypadek, gdyby któreś zdjęcie okazało się nieostre); sprawdź czy przewodniczący komisji umieścił na zewnątrz lokalu wyborczego w widocznym miejscu kopię podpisanego przez wszystkich członków komisji protokołu z wyborów. Miejsce powinno być tak wybrane, by uniemożliwiało zerwanie protokołu przez osoby postronne; porównaj, czy informacje w protokole wywieszonym na drzwiach lokalu wyborczego zgadzają się z danymi zawartymi w protokole podpisanym przez komisję. Wszelkie nieprawidłowości zgłaszaj do przewodniczącego komisji!; Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014: Niezbędnik członków komisji i mężów zaufania. Opracował: „Zespół ds. Monitorowania Wyborów” PiS 8 jeśli przewodniczący komisji nie chce uwzględnić uwag dotyczących zmiany danych zawartych w protokole, natychmiast, z lokalu wyborczego dzwonimy do PKW i na policję, zawiadom też koordynatora powiatowego (dzielnicowego); po zakończeniu pracy komisji wyborczej skontaktuj się niezwłocznie ze swoim koordynatorem powiatowym (dzielnicowym) by przekazać wyniki wyborów z komisji, w której pracowałeś; jeśli masz jakieś uwagi lub spostrzeżenia odnośnie swej pracy w komisji, w ciągu dwóch dni po wyborach przekaż je na piśmie do swojego koordynatora powiatowego (dzielnicowego) lub do „Zespołu ds. monitorowania wyborów” ([email protected]). 5. Najczęściej stosowane metody fałszowania wyników wyborów w obwodowych komisjach wyborczych Wraz z brakiem odpowiedniego nadzoru wzrasta prawdopodobieństwo dokonania oszustwa wyborczego. Dotychczas zauważone metody fałszowania wyborów na poziomie obwodowej komisji wyborczej polegają najczęściej na podpisaniu przez wszystkich członków komisji fałszywego protokołu z jej prac. Schematy poszczególnych oszustw bywają różne, zależnie od panujących warunków, a przede wszystkim - nadzoru pracy komisji przez jej członków, obserwatorów zagranicznych czy mężów zaufania. Istota i mechanizm oszustwa wyborczego na terenie obwodowej komisji wyborczej Oszustwo dokonywane na terenie obwodowej komisji wyborczej może polegać na świadomym podpisaniu fałszywego protokołu z prac komisji, który nie odzwierciedla rzeczywistych informacji, takich jak: • liczba posiadanych przez komisję kart do głosowania, • liczba kart wydanych do głosowania oraz podpisów złożonych przez wyborców w spisie wyborców, • liczba niewykorzystanych kart do głosowania, • liczby głosów ważnych i nieważnych, • liczba głosów oddanych na poszczególne komitety wyborcze. Z dotychczasowych doświadczeń i obserwacji procedury wyborczej wynika, iż osoby dopuszczające się oszustwa dążą do zachowania zgodności arytmetycznej protokołu, tak aby nie został on odrzucony przez komisję wyższego szczebla. W celu „zalegalizowania" fałszywego protokołu, osoby te zawsze dążą (na ile to możliwe) do materialnego sfałszowania - ilościowego i jakościowego - elementów, na których operuje komisja wyborcza (kart do głosowania będących w posiadaniu komisji obwodowej, kart do głosowania znajdujących się w urnie wyborczej, spisu wyborców). Przykładowe schematy możliwych zagrożeń w postaci działania oszustów wyborczych Co robią osoby dopuszczające się oszustwa wyborczego, aby na terenie danego lokalu wyborczego sfałszować wyniki w sposób trudny do wykrycia? Fałszerstwa są możliwe przy braku jakiejkolwiek kontroli lub przy kontroli niewystarczającej (dotyczy części lokali wyborczych w Polsce, sporadycznie również lokali poza granicami kraju). Członkowie niektórych komisji, którzy np. od lat, przy okazji wszystkich wyborów, prowadzą prace obwodowych komisji wyborczych w tych samych lokalach wyborczych, mają świadomość braku realnej kontroli ich działań. Osoby te mogą swobodnie manipulować wynikami wyborów. Jak działają osoby dopuszczające się oszustwa wyborczego? Na podstawie dotychczas zaobserwowanych działań osób dokonujących fałszerstw wyborczych można zarysować następujący schemat: 1) Ustalają zakres fałszerstwa Zakres ten zależy od poczucia bezkarności i oceny, na jak wiele mogą sobie pozwolić w ramach akceptowanego prawdopodobieństwa. W ten sposób zostaną zachowane pozory uczciwości i nie padną wyraźne oskarżenia. 2) Przygotowują od razu pełny fałszywy protokół z wyborów, (jakby wybory już się odbyły) lub ustalają wszystkie wartości fałszywego protokołu. 3) Przygotowują fałszywe karty wyborcze wypełnione zgodnie z ustalonym wcześniej protokołem - albo wszystkie, czyli pokrywające całą realną wysoką frekwencję, albo tylko karty przeznaczone do dorzucenia dla wybranego kandydata. 4) W dogodnym momencie, po zamknięciu lokalu wyborczego, zabierają całą realną zawartość urny lub ustaloną jej część w „bezpieczne" miejsce i zastępują ją kartami wcześniej przygotowanymi. 5) Fałszują spis wyborców, przez dopisanie brakujących podpisów, tak aby liczba podpisów (odpowiadająca liczbie wydanych kart do głosowania) zgadzała się z ze zmienioną liczbą kart w urnie. 6) Podpisują fałszywy, wcześniej przygotowany protokół lub sporządzają fałszywy protokół na podstawie ustalonych wcześniej fałszywych wielkości. 7) Sfałszowaną dokumentację deponują zgodnie z wytycznymi Państwowej Komisji Wyborczej, podobnie jak czynią to prawidłowo działające komisje. 8) Po opuszczeniu lokalu wyborczego pozbywają się kart wykradzionych z urny, niszcząc je lub ukrywając. Jest to mechanizm, który może mieć różne warianty, ale ważne jest to, że w przypadku kontroli zachowuje on pozory legalności, ponieważ zgadzają się liczby kart do głosowania z liczbami podpisów złożonych przez wyborców. Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014: Niezbędnik członków komisji i mężów zaufania. Opracował: „Zespół ds. Monitorowania Wyborów” PiS 9 Jeśli nadzór nie jest prowadzony na bieżąco, osoba kontrolująca może posługiwać się tylko poszlakami. Trudne jest udowodnienie sfałszowania 2000 kart, gdy karty są opieczętowane autentyczną pieczęcią komisji. Trudno jest też przesłuchać 3000 osób uprawnionych do głosowania w danym obwodzie po to, by wykryć fałszerstwo części podpisów. Przy tego typu oszustwach, możliwe jest zawyżanie frekwencji wyborczej w ramach oszacowanego przez fałszerzy prawdopodobieństwa. Należy podkreślić, że opisane schematy oszustw praktycznie nie są możliwe do przeprowadzenia przy prawidłowym, rzetelnym i świadomym działaniu członków komisji wyborczych oraz mężów zaufania, czemu służyć ma niniejsza instrukcja. 6. W dniu 25 maja 2014 zabierz ze sobą: Dokument tożsamości Dokument upoważniający do przebywania w danym lokalu wyborczym wystawiony przez osobę upoważnioną przez Pełnomocnika Wyborczego PiS (dotyczy mężów zaufania) Niniejszy "Niezbędnik” Notes i długopis Kalkulator Telefon komórkowy + ładowarkę do niego Aparat fotograficzny Prowiant na cały dzień (kanapki, woda, termos z kawą lub herbatą) Potrzebne leki Kartkę z numerami potrzebnych telefonów w niniejszym materiale wykorzystano fragm. „Praktycznego poradnika mężów zaufania – uczciwe wybory.pl” przygotowanego przez stowarzyszenie„Solidarni 2010” i CLIMB 7. WAŻNE TELEFONY KOORDYNATOR POWIATOWY PiS ______________________________________________________________________________ OSOBA UPOWAŻNIONA PRZEZ KOORDYNATORA POWIATOWEGO PiS _____________________________________________ URZĘDNIK WYBORCZY PKW W GMINIE___________________________________________________________________________ URZĄD GMINY________________________________________________________________________________________________ POLICJA______________________________________________________________________________________________________ STRAŻ MIEJSKA_______________________________________________________________________________________________ POGOTOWIE RATUNKOWE_____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________ NOTATKI: Wybory do Parlamentu Europejskiego 2014: Niezbędnik członków komisji i mężów zaufania. Opracował: „Zespół ds. Monitorowania Wyborów” PiS 10 1. ilość kart wydanych komisji przez PKW = ilość kart niewykorzystanych + ilość wszystkich podpisów w spisie wyborców 2. ilość wszystkich podpisów w spisie wyborców = ilość wydanych kart do głosowania 3. ilość kart w urnie ≤ ilość kart wydanych do głosowania 8. SCHEMAT LICZENIA GŁOSÓW W WYBORACH DO PE 2014 4. ilość kart w urnie karty całe karty pomijane w liczeniu /przedarte, pozbawione poszczególnych stron lub ich części/ karty ważne karty nieważne /inne niż urzędowo ustalone, nieopatrzone pieczęcią komisji/ głosy ważne głosy nieważne głosy na regionalne Komitety Wyborcze głosy na ogólnopolskie Komitety Wyborcze głosy oddane na więcej niż jedną listę zanotuj ile i na jakie listy głosy na listę nr 1 głosy na kand. Nr 1 głosy na listę nr 2 głosy na kand. Nr 2 głosy na listę nr 3 głosy na kand. Nr 3 głosy na listę nr 4 głosy na listę nr 5 głosy na listę nr 6 głosy na kand. Nr 4 głosy na kand. Nr 5 głosy na kand. Nr 6 głosy na listę nr 7 głosy na kand. Nr 7 głosy na listę nr 8 nnrn8 głosy na kand. Nr 8 głosy na listę nr 9 głosy na kand. Nr 9 głosy na listę nr 10 głosy na kand. Nr 10 głosy na listę nr 11 zanotuj ilość głosów dla kandydatów z każdej listy głosy na listę nr 12 głosy nie oddane na żadną listę głosy zawierające w obrębie kratki znaki graficzne /zamazanie, przekreślenie znaku ”x”/
