OPIS PB_W KILIŃSKIEGO 15 ZMIANY 2012

Transkrypt

OPIS PB_W KILIŃSKIEGO 15 ZMIANY 2012
PROJEKT BUDOWLANO – WYKONAWCZY (PB-W)
PRZEBUDOWY BUDYNKU MIESZKALNEGO
WIELORODZINNEGO I BUDYNKU GOSPODARCZEGO
W ŁODZI PRZY UL. KILIŃSKIEGO 15
DZ. NR EW. 208 OBRĘB S-1
INWESTOR:
MIASTO ŁÓDŹ reprezentowane przez:
ADMINISTRACJĘ NIERUCHOMOŚCI
ŁÓDŹ – ŚRÓDMIEŚCIE „KAMIŃSKIEGO”
Z siedzibą w Łodzi przy ul. Kamińskiego 6
1.ARCHITEKTURA
Projektant:
mgr inż. arch. Ewa Dąbrowska
upr. nr 132/94/WŁ; LO 0269
Sprawdzający:
mgr inż. arch. Zuzanna Dąbrowska
upr. nr 31/LOOKK/2011; LO-0752
Łódź kwiecień 2012r.
SPIS ZAWARTOŚCI OPRACOWANIA
1) Podstawa opracowania
2) Przedmiot i cel opracowania
3) Stan istniejący budynków i istniejące zagospodarowanie terenu
3.1 Lokalizacja
3.2 Stan istniejącego zagospodarowania terenu
3.3 Budynek mieszkalny
3.4 Budynek gospodarczy
4) Zakres remontu budynków
4.1 Wydzielenie pomieszczenia węzła cieplnego.
4.2 Budynek gospodarczy 1 (prawa oficyna) do wyburzenia
4.3 Budynek gospodarczy 2 (poprzeczna oficyna) śmietnik
5) Rozwiązania funkcjonalne
5.1 Usługi
5.2 mieszkania
6) Rozwiązania konstrukcyjne
6.1 Więźba dachowa – budynek mieszkalny
6.2 Likwidacja stropu nad 4 kondygnacją
6.3 Wzmocnienie stropów miedzy kondygnacyjnych (nad parterem, I i II piętrem)
6.4 Wymiana stropu nad piwnicą.
6.5 Klatka schodowa
6.6 Ściany wewnętrzne i zewnętrzne.
6.7 Naprawa ściany wspólnej z bud. przeznaczonym do rozbiórki – lewa oficyna.
6.8 Pozostałe elementy jak: fundamenty, ściany nośne, schody, balkony, nadproża
okienne – poza zakresem opracowania.
7) Prace naprawcze tynków zewnętrznych – elewacja frontowa
8) Kolorystyka budynku
8.1 Kolorystyka wg Baumit
9) Rozwiązania materiałowe
9.1 Izolacje przeciwwilgociowe poziome i pionowe fundamentów
9.2 Remont piwniczki – wodomierz
9.3 Dachy
9.4 Ściany klatki schodowej
9.5 Schody klatki schodowej
9.6 Prześwit bramowy
9.7 Okna i witryny, okna klatki schodowej
9.8 Drzwi zewnętrzne i wewnętrzne
9.9 Remont pomieszczeń gospodarczych
9.10 Odprowadzenie wód opadowych, obróbki blacharskie
9.11 Kominy
9.12 Piktogramy
9.13 Teren zewnętrzny – nawierzchnia podwórka
10) Instalacje
10.1 Instalacje elektryczne
10.2 Instalacje wod-kan
10.3 Instalacje C.O.
10.4 Instalacje C.W.
10.5 Instalacje gazowe
11) Odporność pożarowa budynku i odporność ogniowa
12) Zestawienie powierzchni
13) Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
2
SPIS RYSUNKÓW
ARCHITEKTURA
PZ-01
PZ-02
PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA TERENU
PROJEKT ZAGOSPO. TERENU PLAN WYSOKOŚCIOWY
1:500
1:200
AR-01
AR-02
AR-03
AR-04
AR-05
AR-06
AR-07
AR-08
AR-10
AR-11
AR-12
AR-13
AR-14
AR-15
RZUT PIWNICZKI I PRZEKROJE A-A i B-B
RZUT PARTERU BUDYNEK MIESZKALNY
RZUT 1 PIĘTRA BUDYNEK MIESZKALNY
RZUT 2 PIĘTRA BUDYNEK MIESZKALNY
RZUT 3 PIĘTRA BUDYNEK MIESZKALNY
RZUT DACHU BUDYNEK MIESZKALNY
PRZEKRÓJ A-A BUDYNEK MIESZKALNY
PRZEKTÓJ B-B BUDYNEK MIESZKALNY
ELEWACJA WSCHODNIA BUDYNEK MIESZKALNY
ELEWACJA ZACHODNIA BUDYNEK MIESZKALNY
RZUT PARTERU BUDYNEK GOSPODARCZY
RZUT DACHU BUDYNEK GOSPODARCZY
PRZEKROJE A-A, B-B, C-C BUDYNEK GOSP.
ELEWACE BUDYNEK GOSPODARCZY
1:50
1:50
1:50
1:50
1:50
1:100
1:50
1:50
1:100
1:100
1:50
1:100
1:50
1:100
DETALE
D/AR – 01 ZESTAWIENIE STOLARKI DRZWIOWEJ BUD. MIESZ.
D/AR – 02 ZEST. STOLARKI OKIENNEJ, WYŁAZU I KLAPY BUD. MIESZ.
D/AR – 03 ZESTAWIENIE ELEMENTÓW BRAMY WJAZDOWEJ
D/AR – 04 KLATKA SCHODOWA BUDYNEK MIESZKALNY
D/AR – 05 DETAL BALUSTRADY, TRALEK I POCHWYTU BUD. MIESZ.
D/AR – 06 DETAL 1 BUDYNEK GOSPODARCZY
D/AR – 07 DETAL 2 BUDYNEK GOSPODARCZY
D/AR – 08 ZESTAWIENIE STOLARKI OKIEN PCV BUD. GOSP.
D/AR – 09 ZESTAWIENIE STOLARKI DRZWI STAL BUD. GOSP.
D/AR – 10 ZESTAWIENIE STOL. DRZWI DREW. BUD. GOSP.
3
1:100
1:100
1:20
1:50
1:10
1:10
1:10
1:100
1:100
1:100
OPIS PROJEKTU BUDOWLANO –WYKONAWCZEGO
1) Podstawa opracowania
Podstawą opracowania jest umowa nr 157/2011r zawarta w dniu 04.10.2011 z Administracją
Nieruchomości Łódź – Śródmieście „Kamińskiego” z siedzibą w łodzi przy ul. Kamińskiego 6
2) Przedmiot i cel opracowania
Przedmiotem opracowania jest projekt budowlano – wykonawczy (PB-W) przebudowy budynku
mieszkalnego, wielorodzinnego i dwóch budynków gospodarczych w łodzi przy ul. Kilińskiego 15 na
dz. nr Ew. 208 obręb S-1
UWAGA: zaproponowana kolorystyka wraz z remontem elewacji frontowej budynku + brama zostały
uzgodnione z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków
3) Stan istniejący budynków i istniejące zagospodarowanie terenu
3.1 Lokalizacja
Budynek mieszkalny frontowy usytuowany jest na terenie posesji przy ul. Kilińskiego 15 w Łodzi.
Wybudowany został we wschodniej części działki w linii zabudowy ulicy. Do budynku frontowego
przylega budynek lewej oficyny który z uwagi na zły stan techniczny jest wyłączony z użytkowania i
przeznaczony do rozbiórki, oraz parterowy budynek prawej oficyny. Zachodnią część działki zajmuje
budynek gospodarczy z komórkami lokatorskimi pralnia i WC. Usytuowanie budynków pokazano na
planie sytuacyjnym.
3.2 Stan istniejącego zagospodarowania terenu
Nieruchomość o wymiarach 32,0 m front i 43m głębokości zabudowana jest budynkiem mieszkalnym
usytuowanym w pierzei ul. Kilińskiego. Budynek czterokondygnacyjny z poddaszem, częściowo
podpiwniczony, z przejazdem bramowym na wewnętrzne podwórko na którym znajdują się: budynek
mieszkalny lewa oficyna ( przeznaczony do rozbiórki), prawa oficyna – budynek gospodarczy
(przeznaczony do rozbiórki), poprzeczna oficyna – budynek gospodarczy. Na terenie rośnie pięć
drzew średniej wielkości, teren jest niezagospodarowany. W prawym narożniku frontowego budynku
mieszkalnego istnieje wejście do piwnicy schodami, zamykanymi klapą. Teren: podwórko o wymiarach
( po wyburzeniu lewej oficyny) 26m szer. x 20m głębokości. Ograniczony budynkami gospodarczymi i
ściana szczytową budynku sąsiedniego. Teren posesji częściowo – wylewka betonowa, wokół
istniejącego drzewa (akacja) zlokalizowanego na środku podwórka i 3 drzew rosnących przy elewacji
budynku gospodarczego , część terenu porośnięta trawą.
3.3 Budynek mieszkalny
Budynek jest czterokondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, wielorodzinny z poddaszem
nieużytkowym typu strych. Wybudowany został w 1869 roku. Konstrukcja budynku tradycyjna. Układ
nośny – trzytraktowy. Ścianami szczytowymi budynek graniczy z budynkami sąsiednimi o zbliżonej
wysokości usytuowanymi na ulicy Kilińskiego pod nr 13 i 17. Ściany nośne zewnętrzne, wewnętrzne
oaz szczytowe – murowane. Pod ścianami fundamenty murowane z cegły ceramicznej pełnej. Stropy
drewniane. Nad piwniczką strop odcinkowy. Dach drewniany dwuspadowy kryty papą na deskowaniu
pełnym.
Odprowadzenie wód opadowych do kanalizacji miejskiej za pośrednictwem rynien i rur spustowych
wykonanych z blachy stalowej ocynkowanej. Budynek wyposażony jest w instalacje elektryczną,
gazowa i wodno – kanalizacyjną. Ogrzewanie piecowe – węglowe, w części mieszkań gazowe i
elektryczne. Budynek ma wykończenie typowe dla budynków tego typu z końca XIX wieku. Poziom
parteru znajduje się na wysokości ok. 30cm powyżej poziomu terenu. W budynku znajdują się lokale
mieszkalne i użytkowe. Wejście do mieszkań z ogólnodostępnych korytarzy będących przedłużeniem
klatki schodowej. Wejście do klatki schodowej z prześwitu bramowego. Na poziomie parteru, oprócz
trzech lokali mieszkalnych znajdują się dwa lokale użytkowe, sklep oraz były lokal gastronomiczny z
zapleczem od strony podwórza. Wejście do lokali użytkowych bezpośrednio z ulicy Kilińskiego.
Poddasze budynku użytkowane jest jako suszarnia. Komórki lokatorskie oraz pomieszczenia ubikacji
zlokalizowane w budynkach gospodarczych usytuowanych na terenie posesji.
4
PARAMETRY BUDYNKU MIESZKALNEGO:
- długość
33,68m
- szerokość
14,55m
- wysokość parteru
3,70m
- wysokość I piętra
3,60m
- wysokość II piętra
3,60m
- wysokość III piętra ( poddasza)
2,20 ÷ 2,30m
- wysokość w części strychowej
od 0,10 do 2,10m
3.4 Budynki gospodarcze
Prawa oficyna – usytuowana w granicy, w części północnej, budynek parterowy, z dachem
jednospadowym o wymiarach zew 6,20 x 12,0m. murowany z podziałem konstrukcyjnym na dwie
części. W obu znajdują się pomieszczenia gospodarcze. Budynek przeznaczony do rozbiórki.
Oficyna poprzeczna – usytuowana w granicy w części zachodniej, budynek parterowy, z dachem
jednospadowym o wymiarach zew. 32,0 x 7,5 i 9,0m. W budynku zlokalizowane są: pralnia,
ogólnodostępne WC-ty oraz pomieszczenia gospodarcze (komórki).
4) Zakres remontu budynków
UWAGA: Projekt przebudowy budynku mieszkalnego wykonany został na podstawie
inwentaryzacji budynku udostępniony przez Administrację „Kamińskiego”
- zaprojektowanie w każdym lokalu: pomieszczenia WC z łazienką, pomieszczenia kuchni lub aneksu
kuchennego
- zaprojektowanie do ww. pomieszczeń: instalacji wod-kan, centralnego ogrzewania, ciepłej wody i
instalacji elektrycznej
- zaprojektowanie instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody w pozostałych istniejących
mieszkaniach.
- wymiana więźby dachowej zgodnie z ekspertyzą
- remont pokrycia i poszycia dachu oraz obróbek blacharskich
- remont głowic kominowych
- wymiana lub wzmocnienie stropu nad piwnicą, wzmocnienie stropów między kondygnacjami +
remont schodów do piwnicy
- wzmocnienie nadproży okiennych – ( jeżeli wymaga tego ekspertyza)
- wzmocnienie ścian zewnętrznych wg ekspertyzy
- remont elewacji wraz z balkonami, kolorystyka
- odwilgocenie ścian zewnętrznych wg ekspertyzy
- remont prześwitu bramowego łącznie z wyminą bramy na ażurową, stalową, stylizowaną z furtka
wraz z zainstalowaniem domofonu i bramofonu – kodowanego cyfrowo
- wymiana stolarki okiennej i drzwiowej w lokalach mieszkalnych, na strychu, klatce schodowej wraz z
tabelarycznym wykazem
- remont instalacji wewnętrznej wod-kan, udrożnianie – wymiana pionów kanalizacyjnych, trójnik na
każdej kondygnacji ( pod stropem)
- wymiana instalacji elektrycznej WLZ i administracyjnej
- remont nawierzchni podwórka wraz z kanalizacją deszczową
- ogrodzenie – do uzupełnienia
UWAGA: - przystosowanie przebudowy budynku do wytycznych Miejskiego Konserwatora
Zabytków
4.1 Wydzielenie pomieszczenia węzła cieplnego.
Pomieszczenie na węzeł C.O. zostało wydzielone w budynku mieszkalnym na parterze, dostępne po
wyburzeniu lewej oficyny z wejściem od podwórka.
4.2 Budynek gospodarczy 1 ( prawa oficyna) – do wyburzenia
Projekt rozbiórki wg oddzielnego opracowania
4.3 Budynek gospodarczy 2 (poprzeczna oficyna)
W budynku tym zlikwidowano istniejące cztery WC-ty, zostały one przeniesione do głównego budynku
na parter z dostępem z wewnętrznego korytarza, pozostawiona została istniejąca pralnia, a miejscu
WC zaproponowano suszarnię. W pozostałej części została zmniejszona ilość komórek lokatorskich,
5
ponieważ część była bardzo wąska. W budynku został wymieniony dach, ocieplono ściany zewnętrzne
( bez ściany z tyłu budynku) wraz z otynkowaniem wg systemu BAUMIT. Drzwi zewnętrzne i okna do
wymiany.
5) Rozwiązania funkcjonalne
5.1 Usługi
Na parterze budynku frontowego usytuowane są lokale usługowe.
- po prawej stronie przejazdu bramowego: apteka z zapleczem – 163,0m² (lokal nr 1)
- po prawej stronie przejazdu z wejściem na wprost klatki schodowej z oknem od frontu adaptuje się
pomieszczenie bez tytułu na pomieszczenie na wózki i rowery dla mieszkańców
- po lewej stronie przejazdu bramowego: antykwariat z projektowanym WC i zapleczem,
włączenie ogólnodostępnego korytarza i częściowo pustostanu o pow. 45,06m² ( lokal nr 2)
- od strony podwórka, po lewej stornie zaprojektowano POM. Węzła C.O. o pow. 10,45m²
UWAGA: Usługi zlokalizowane na parterze budynku frontowego są istniejące, bez zmian
projektowych, nie wymagają uzgodnień BHP, Sanepid i ppoż.
5.2 Mieszkania
We wszystkich mieszkaniach likwiduje się WC-ty nie spełniające parametrów wymiarowych, projektuje
się łazienki z wanną lub brodzikiem, z miejscem na pralkę oraz kuchnie lub aneksy kuchenne z
adaptacją istniejącej instalacji wentylacji grawitacyjnej; lub dodatkową z zastosowaniem rur Spiro ø16
obudowanych płytą OSB gr. 3,2cm
Parter: po lewej stornie przejazdu bramowego mieszkanie o pow. 38,31m² ( nr 1/2 ); mieszkanie o
pow. 32,70m² ( nr 4)
1 piętro: Mieszkanie nr 6B zostało wyremontowane wcześniej, do wymiany pozostały drzwi wejściowe.
W mieszkaniu *D szczytowy pokój ( po wyburzeniu lewej oficyny) do remontu, do wymiany tynki i
ewentualne warstwy podłogowe: parkiet i polepa do usunięcia, w miejsce polepy 5cm wełny
mineralnej, na legary płyta OSB 3,2 cm gr. i warstwa wykończeniowa parkiet lub panele podłogowe.
Te same warstwy do wymiany w jednym pokoju mieszkania nr 8, gdzie była łazienka. We wszystkich
mieszkaniach oprócz wyremontowanego 6B zaprojektowano łazienki, kuchnie lub aneksy kuchenne.
2 piętro: na drugim piętrze ilość i podział mieszkań bez zmian. Pustostan ( po wyburzeniu lewej
oficyny) do włączenia do mieszkania 11C, zaprojektowano kosztem ogólnodostępnego korytarza
przedpokój, łazienkę, sypialnię w miejscu pustostanu, od frontu aneks kuchenny z pokojem dziennym i
istniejącą sypialnią. W pozostałych istniejących mieszkaniach zaprojektowano łazienki i kuchnie lub
aneksy kuchenne z uwzględnieniem wentylacji grawitacyjnej. UWAGA: pomieszczenie pustostanu do
remontu – wymiana warstw podłogowych, wymiana tynków.
3 piętro: we wszystkich mieszkaniach zaprojektowano łazienki, kuchnie lub aneksy kuchenne z
zapewnieniem wentylacji grawitacyjnej.
Poddasze nieużytkowe: przestrzeń poddasza (strychu) zostanie włączona do przestrzeni mieszkań na
3 piętrze ze względu na nie normową wysokość tych mieszkań ok. 230cm. Do likwidacji strop
drewniany z częściowym zachowaniem drewnianych belek stropowych po ok. 30cm z każdej strony
ściany ( wytyczne Wydziału Ochrony Zabytków) docieplenie mieszkań – poprzez docieplenie połaci
dachu: 18cm wełny mineralnej między krokwiami i 5cm wełny pod krokwiami. Poddasze do
zabudowania płytą G-K wg rys. przekroju.
6) Rozwiązania konstrukcyjne
6.1 Więźba dachowa – budynek mieszkalny
Nowa więźba dachowa została zaprojektowana jako krokwiowo – płatwiowa. Na murłacie opartej przy
ścianach zewnętrznych na belkach stropowych poddasza oparta jest krokiew. Konstrukcja została
zaprojektowana z drewna sosnowego, C24. Drewno należy zabezpieczyć przeciwgrzybicznie. Krokwie
o wymiarach 7,5 X 17,5cm w rozstawie 90cm, pokryte płytą OSB3 grubości 16mm. Na płycie OSB
ułożyć papę podkładową i termozgrzewalną wierzchniego krycia. Na łączniach płyty OSB stosować
łączniki przeciwdziałające klawiszowaniu. Do łączenia elementów krokwi stosować łączniki
ocynkowane.
6
Wykonać naprawy:
- gzymsów ceglanych poprzez przemurowanie z cegły pełnej klasy 150, zaprawa cementowo –
wapienna marki 5 MPa,
- naprawy kominów oraz wykonać obróbki blacharskie, blacha grubości 0,55, kolorystyka zgodnie z
projektem arch..
6.2 Likwidacja stropu nad 4 kondygnacją – wg projektu konstrukcji
6.3 Wzmocnienie stropów miedzy kondygnacyjnych (nad parterem, nad I piętrem, nad II
piętrem ).
Zgodnie z orzeczeniem technicznym obecny stan techniczny belek stopowych (w miejscach
wykonanych odkrywek) jest dobry. Zgodnie z obliczeniami sprawdzającymi naprężenia nie zostały
przekroczone a ugięcie zostało przekroczone o 18 % co można uznać za dopuszczalne dla starego
budownictwa.
W ramach przeglądów technicznych należy kontrolować stan ugięć i przy ich zwiększeniu lub
pojawieniu się nowych zarysowań lub pęknięć należy strop bezwzględnie wzmocnić. W związku z
koniecznością wymiany podłóg należy dokonać przeglądu wszystkich belek i podjąć decyzje o
wymianie lub wzmocnieniu.
W przypadku zniszczonej w znacznym stopniu belki stropowej aby jej nie usuwać należy ułożyć po
obu jej stronach belki o przekroju 10x26 z drewna sosnowego klasy C24, opartej na ścianie nośnej na
głębokość min. 15cm, na poduszce betonowej. Belkę odizolować folią 0,2 od cegły, betonu. Nowe
belki pomiędzy sobą usztywnić poprzeczką 10x26 co max. 2,5m. Drewno zabezpieczyć
przeciwgrzybicznie.
W przypadku konieczności wzmocnienia belki stropowej a nie jej wymiany można ją wzmocnić
poprzez obustronne dobicie deski o grubości nie mniejszej niż 32mm i wysokości równej wysokości
belki stropowej, z drewna sosnowego klasy C24. Drewno zabezpieczyć przeciwgrzybicznie.
Dodatkowo w miejscach wzmocnienia stropów, należy wymienić polepę na 5cm wełny mineralnej.
6.4 Wymiana stropu nad piwnicą.
Istniejący strop odcinkowy w północnej części budynku, ze względu na zły stan techniczny stalowych
belek nośnych przeznaczony jest do wymiany. Obecnie strop jest podstemplowany i nie zagraża
bezpieczeństwu. Do momentu wymiany należy kontrolować stan podstemplowania.
Projektowany strop stanowi płyta żelbetowa grubości 18 cm, rozpiętość stropu Lmax=530 cm, Płyta
wylewana na budowie ze żwirobetonu C20/25 (B25), zbrojone krzyżowo, zbrojenie główne i
rozdzielcze prętami #12 ze stali A-III N. Szczegółowy rozstaw zbrojenia głównego i rozdzielczego wg
dokumentacji rys. wykonawczej.
Płyta oparta w ścianach nośnych w bruzdach wykonanych na głębokość min. 15cm. Otulina zbrojenia
2,0cm.
UWAGA: w remontowanych mieszkaniach na parterze należy po zdjęciu desek podłogowych
wykonać izolację przeciwwilgociową z 2 x papą termozgrzewalną na lepiku i izolację termiczną
– min. 10cm styropianem FS 20.
6.5 Klatka schodowa.
Ściany klatki schodowej należy wzmocnić poprzez i w kolejności :
1. Spięcia ściągami ściany zewnętrznej ze ścianami wewnętrznymi klatki schodowej w następujący
sposób:
• Lokalizacja miejsc montażu wzmocnień
• Skucie tynku w miejscu montażu ściągów
• Weryfikacja ściany po kątem instalacji
• Weryfikacja ściany po kątem jakości cegły
• Wklejanie prętów stalowych – gwintowanych
• Zarzucenie miejsca montażu płaskowników zaprawą cementową (nadmiar po montażu
płaskownika powinien wypłynąć)
• Montaż płaskownika na prętach gwintowanych
• Spawanie ściągu fi 32 wyprowadzonego na zewnątrz
• Montaż od zewnętrznej strony ściany marki z otworem fi 33
• Dokręcenie nakrętki i przeciw nakrętki
7
2. Skucie tynków odparzonych ze ścian i sufitów,
3. Skucie tynków ze ścian i sufitów w miejscu pęknięć, wzmocnienie ściany poprzez wklejenie
prętów,
4. W miejscach skutych tynków należy wykonać nowe tynki cementowo-wapienne lub wapienne
wklejając siatkę ocynkowaną ,
5. Zabezpieczyć farbami antykorozyjnymi belki stalowe sklepień odcinkowych po oczyszczeniu do II
stopnia czystości,
6.6 Ściany wewnętrzne i zewnętrzne.
W miejscach rys i pęknięć ścian nośnych wewnętrznych i zewnętrznych, wskazanych w ekspertyzie
(rzuty oraz elewacje) oraz stwierdzonych w trakcie prowadzenia prac, należy wykonać wzmocnienie
poprzez wklejenie prętów zgodnie z rysunkiem szczegółowym.
6.7 Naprawa ściany wspólnej z budynkiem przeznaczonym do rozbiórki – lewa oficyna.
W związku z przeznaczeniem budynku lewej oficyny do rozbiórki konieczne jest zabezpieczenie
ściany wspólnej obu budynków. Konieczne jest również wzmocnienie i naprawa ściany wspólnej oraz
ścian sąsiednich w związku z ich popękaniem.
Kolejność prac przy zabezpieczeniu ściany wspólnej:
1. Podstemplowanie nadproża okiennego parteru,
2. Wykonanie wzmocnienia nadproża jw.,
3. Skucie tynków i oczyszczenie w wszystkich miejscach opisanych w projekcie (pęknięcia),
4. Weryfikacja jakości ściany ceglanej,
5. W miejscach pęknięć należy wykonać wzmocnienia ścian poprzez wklejanie prętów,
6. Zamurowanie otworu drzwiowego cegła pełna klasy 150 na zaprawie wapiennej (taka jak
istniejąca), zamurowanie wykonać poprzez wykonanie strzępi na ½ cegły.
7. Na poddaszu należy wykonać ścianę szczytową zamykającą budynek wraz z obróbkami
blacharskimi.
8. Przed rozpoczęciem rozbiórek oficyny należy odciąć piłą tarczową budynek od
wspólnej ściany
6.8 Pozostałe elementy jak: fundamenty, ściany nośne, schody, balkony, nadproża okienne –
poza zakresem opracowania.
7) Prace naprawcze tynków zewnętrznych – elewacja frontowa
Stan elewacji wynika z wieloletnich zaniedbań, które doprowadziły do licznych zniszczeń i zawilgoceń
objawiających się w zniszczonych osypujących tynkach i cegieł. Takie resztki tynków wymagają skucia
na większości powierzchni. Tynki na elewacji frontowej i te wyglądające ,,zdrowo” wymagają
sprawdzenia pod kątem przyczepności do podłoża. Wszystkie zniszczone, zawilgocone oraz ,,głuche”,
należy bezwzględnie skuć a powierzchnie dobrze oczyścić. Wszystkie gzymsy i elementy dekoracyjne
do wyremontowania ( nie do skucia)/ Odtworzenie nowych elementów tj. pilastry korynckie wykonać z
elewacyjnych materiałów sztukatorskich odpornych na warunki atmosferyczne.
Skucie jak najszybsze pozostałych tynków przyspieszy proces wysychania murów, odsłoni także
widoczne i niewidocznie obecnie spękania konstrukcyjne. Widoczne spękania murów wymagają
konsultacji konstruktora i prac zabezpieczeniowych, np. wiązanie, ,,szycie murów” bez tych
koniecznych zabiegów mury będą ,,pracować” i niszczyć nowe tynki w tych samych miejscach.
Zalecana dokumentacja fotograficzne przed i po pracach konstrukcyjnych. Nowe tynki powinny być
wykonywane dopiero po zakończeniu wszelkich prac konstrukcyjnych i instalacyjnych. Zawilgocone
mury głownie w partiach cokołowych, podgzymsowych i okolic rur spustowych powinny być pokrywane
tynkami renowacyjnymi np. wapienno – cementowymi LL 66. Wieloletnie zawilgocenie nawet po
wykonanych pracach odcinających źródła zawilgocenia jeszcze latami notować będą zwiększoną
wilgotność podłoża, którego zwykłe tynki nie są w stanie wytrzymać. Ze względu na znaczne
osłabienie samych cegieł (widoczna rozluźniona struktura) zalecane powyżej tynków renowacyjnych
są słabsze, bardziej ,,plastyczne” tynki wapienne. Powierzchnie wykonywane jednym rodzajem tynków
(jednakowe spoiwo i ziarno) po estetycznym zatarciu można bezpośrednio malować. Pozostałe, na
których konieczne było łączenie technologii np. tynk wapienny -tynk renowacyjny, konieczne jest
scalanie fakturowe szpachlami wewnętrznie zbrojonymi, które ujednolicają grubość ziarna (w różnych
zaprawach) a co najważniejsze wyrównują chłonność podłoża, która ma zdecydowany wpływ na
8
trwałość warstwy malarskiej. Planowany remont powinien uwzględnić zróżnicowanie faktury
wyrazistego tynku i gładszego detalu architektonicznego (pilastry, gzymsy, opaski). Ubytki w profilach
należy wykonać przy użyciu materiałów sztukatorskich elewacyjnych (bez zawartości gipsu!!!).
Wykonywanie gładzi na całych powierzchniach nie jest wskazane gdyż gładkie płaszczyzny są
bardziej narażone na spękania, trudniejsze do wykonani a przy operacji słonecznej i coraz
popularniejszej iluminacji świetlnej, podkreślają krzywizny obecne na wszystkich obiektach
zabytkowych. Zróżnicowanie faktur na elewacji podkreśla (uczytelnia) detal architektoniczny,
dodatkowo różne załamanie światła pozwala zgubić wiele i tak występujących nierówności.
Warstwy malarskie lepiej trzymają się (są grubsze) na szpachlach o lekkiej fakturze niż na gładziach.
Zalecane na obiekty zabytkowe są tynki silikatowe (odmiana nanaopor)
Celem odcięcia dostępu wody do fundamentów, (co decyduje o trwałości elewacji jak i całe
konstrukcji) zaleca się wykonanie, co najmniej izolacji pionowej. Po sukcesywnym odkopaniu
fundamentów. Ściany fundamentowe z cegły należy wyszczotkować. Zalecana jest obrzutka
renowacyjna, tynk uszczelniający – Baumit SP 63 ( magazynujący sole) i osłonić folią kubełkową.
Strefa cokołowa – tynk SG 68
Alternatywnie system Sanova: Vorspritzr, PufferPutz, EinlagenTrassputz
-powierzchnie suche tynkować lub uzupełniać przy użyciu zapraw wapiennych RK 39 (zewnętrzne) RK
38 (wewnętrzne)
Uzupełnienia wapienne nie wykazują skurczu typowego dla zapraw cementowych, tynki trzymają się
nawet na osłabionych podłożach, wymagają oczyszczenia spoin i dobrego zwilżenia powierzchni
wodą przed nałożeniem nowej warstwy w razie dużych grubości wykonywać warstwowo
-w zależności od rodzaju cegły i czystości spoin w razie konieczności obrzutka Sanova Vorspritzer
-zachowane elementy wystroju architektonicznego po oczyszczeniu wzmocnić i zabezpieczyć
preparatem Imprägnierung
-drobne elementy nowe lub wymagające reprofilacji (wyostrzenie rysunku) materiał sztukatorski SM 86
- większe wykonywać dwuwarstwowo FG 88 (rdzeń) FF 89 (wykończenie powierzchni)
-całość powierzchni po uzupełnieniach tynków celem wyrównania faktury oraz chłonności różnych
materiałów przed malowaniem pokryć szpachlami kontaktowymi MC 55W (faktura tradycyjnego
tynku), na spękanym ale trzymającym się podłoża tynku dodatkowo za zbrojona siatką Baumit
StarTex
-powierzchnie gładkie (pilastry, płyciny geometryczne) RK 70 N drobna szpachla wapienna.
Pokrycie całych powierzchni szpachlami nie wymaga już dodatkowego gruntowania przed
malowaniem. Biała szpachla jest idealnym tłem dla każdego koloru i rodzaju farby, wewnętrzne
zbrojenie zabezpiecza przed mikro spękaniami nawet na osłabionym podłożu.
-malowanie farbami silikatowymi, silikonowymi lub nanoporowymi zapewniającymi dyfuzję
-wystające z elewacji elementy architektoniczne oraz wnęki powinny być opierzone i zabezpieczone
przed wodą opadową.
-wszelkie wystające elementy architektoniczne oraz wnęki powinny być opierzone i zabezpieczone
specjalnymi kolcami lub siatkami celem uniemożliwienia przesiadywania ptaków, które
zanieczyszczają zwłaszcza nowo odświeżone elewacje
Wraz z postępem prac i ewentualnymi odkrywkami zalecana obecnie technologia może ulec
niewielkiej modyfikacji (konieczność wzmacniania cegły, tynki podkładowe itp.).
Po skuciu wszystkich tynków i rozpoczęciu działania izolacji wskazane są badania wysokości
zawilgocenia, aby ustalić wysokość wykonania i grubości tynków renowacyjnych.
UWAGA: ściany zawilgocone np. zaciekanie wody z uszkodzonych rynien należy również wykończyć
tynkiem np. Baumit LL 66 wapienno – cementowy, który zredukuje zawilgocone ściany.
8) Kolorystyka budynku – wyprawa wierzchnia
Wyprawa wierzchnia Baumit Silikat
Aby zapewnić długoletnie bezawaryjne użytkowanie systemu zalecamy wykonanie wyprawy
wierzchniej z tynku o wysokich parametrach paro przepuszczalnych Baumit Silikatowy Tynk Silikatowy
jest dostępny w 220 kolorach Baumit. Dzięki zastosowaniu spoiw najnowszej generacji jest bardzo
odporny na zabrudzenia oraz uszkodzenia mechaniczne. Paro przepuszczalność tynku powoduję że
9
można go stosować na każdym typie obiektu. Dodatki anty grzybicze zawarte w tynku wydłużają
okresy konserwacji elewacji.
8.1 Kolorystyka wg BAUMIT – farba silikonowa
Parter do gzymsu
Powyżej parteru do pełnej wysokości
Gzymsy i reliefy
- COUNTRY 3083
- COUNTRY 3085
- COUNTRY 3079
UWAGA: do zachowania dodatkowe elementy na elewacji tj. mocowanie trakcji tramwajowej.
Odboje przy wjeździe do bramy. Do zabudowy zewnętrzna skrzynka gazu blachą perforowaną
w kolorze zbliżonym do koloru elewacji.
9) Rozwiązania materiałowe
9.1 Izolacje przeciwwilgociowe - poziome i pionowe fundamentów
9.1.1 Izolacja pozioma
Ochronę przed wilgocią podciąganą kapilarnie osiąga się wykonując iniekcje preparatem weber.tec
940 (Adexin HS 2) lub weber.tec 941 (Adexin HS), w ścianach wewnętrznych oraz w ścianach
zewnętrznych z zewnętrzną izolacją pionową (ściany odkopywane) otwory należy wiercić ok. 10 cm
nad posadzką, a w ścianach zewnętrznych bez zewnętrznej izolacji pionowej (ściany nie odkopywane)
ok. 10 cm nad poziomem terenu. Zaleca się stosować metodę iniekcji niskociśnieniowej. Otwory
iniekcyjne należy wywiercić w odstępach 12 cm (osiowo). Jeżeli w danym obiekcie iniekcje
wykonywane są na różnych poziomach to poza poziomymi rzędami otworów należy także wywiercić
otwory w pionie, tak aby połączyć pionowymi odcinkami poziome przepony znajdujące się na różnych
wysokościach. Średnica otworów musi być dopasowana do średnicy stosowanych pakerów
iniekcyjnych. Można stosować pakery metalowe z gumową uszczelką lub pakery z tworzywa
sztucznego wbijane w wywiercone otwory. Otwory należy wiercić poziomo. Mur w strefie iniekcji
powinien być najpierw uszczelniony w celu zabezpieczenia przed niekontrolowanymi wyciekami
preparatu iniekcyjnego. Dopuszcza się różne sposoby uszczelnienia powierzchni, najczęściej
stosowane to spoinowanie muru wodoszczelną zaprawą, pokrycie powierzchni muru w pasie o
szerokości ok. 0,3 m warstwą szlamu uszczelniającego (mikrozaprawy uszczelniającej) np. weber.tec
Superflex D1P, zużycie 1,0 kg/mb/30 cm lub szpachlowanie wodoszczelną szpachlówką np. weber.tec
933 (DEITERMANN HKS), zużycie 2,7 kg/mb/30 cm/5 mm grubości. Wystarczającą szczelność
zapewnia także stary, nieodspojony tynk cementowy lub cementowo-wapienny. W przypadku
stwierdzenia, podczas wiercenia otworów lub w trakcie iniekcji, że w murze znajdują się pustki należy
je zamknąć specjalnym zaczynem iniekcyjnym przy użyciu weber.tec 942 (Cerinol BSP). Po
odczekaniu kilku godzin można wykonywać właściwą iniekcję. Ciśnienie iniekcji nie powinno
przekraczać 10 bar (1 MPa) przy czym zalecane ciśnienie iniekcji to ok. 5 bar (0,5 MPa). Wtłaczanie
preparatu iniekcyjnego należy kontynuować tak długo aż w dany paker zostanie wtłoczona wymagana
ilość preparatu iniekcyjnego.
Orientacyjne zużycie preparatu weber.tec 940 (Adexin HS 2) wynosi 1,3 l/m2 przekroju muru,
natomiast preparatu weber.tec 941 (Adexin HS) wynosi 20 kg/m2 przekroju muru. W zależności od
właściwości muru zużycie to może zmieniać się o +/- 20%. Po zakończeniu iniekcji otwory wypełnia
się materiałem weber.tec 942 (Cerinol BSP).
Przykładowy przebieg prac:
- Przygotować mur w strefie iniekcji, w razie potrzeby uszczelnić powierzchnie w pasie o szerokości
ok. 0,3 m warstwą szlamu uszczelniającego (mikrozaprawy uszczelniającej) np. weber.tec Superflex
D1P lub szpachlowanie wodoszczelną szpachlówką np. weber.tec 933 (DEITERMANN HKS. Zużycie:
weber.tec Superflex D1P 1,0 kg/mb/30 cm/2 warstwy, weber.tec 933 (DEITERMANN HKS) 2,7
kg/mb/30 cm/5 mm grubości.
- Wywiercić otwory i przedmuchać sprężonym powietrzem.
- Zamontować pakery iniekcyjne.
- W razie stwierdzenia pustek w murze wypełnić je płynnym zaczynem iniekcyjnym przy użyciu
weber.tec 942 (Cerinol BSP). Zużycie: wg potrzeb
10
- Nasączyć ścianę preparatem weber.tec 940 (Adexin HS 2) lub weber.tec 941 (Adexin HS)
wtłaczanym ciśnieniowo w wywiercone otwory. Zużycie: weber.tec 940 (Adexin HS 2) wynosi 1,3 l/m2
przekroju muru, weber.tec 941 (Adexin HS) wynosi 20 kg/m2 przekroju muru.
- Otwory po iniekcji wypełnić materiałem weber.tec 942 (Cerinol BSP). Zużycie: ok. 1,7 kg/l
wypełnianej przestrzeni, czyli ok. 3,5 kg/m2 przekroju muru.
9.1.2 Zewnętrzna izolacja pionowa na ścianach
Zewnętrzna izolacja pionowa stanowi optymalne zabezpieczenie ścian przed wilgocią wnikającą z
gruntu. Odkopać ściany fundamentowe do poziomu dolnej krawędzi płyty/ławy fundamentowej.
Oczyścić podłoże myjką wysokociśnieniową. Należy usunąć wszystkie zabrudzenia, odspojone
fragmenty tynku, słabo przylegające hydroizolacje. Wypełnić spoiny i wyrównać powierzchnię ścian
(jeżeli jest taka potrzeba). Na wszystkich występach w strefie fundamentu oraz we wszystkich
narożnikach wewnętrznych należy wykonać fasety uszczelniające. Promień fasety powinien wynosić
5,0 cm. Należy stosować zaprawę weber.tec 933 (DEITERMANN HKS), zużycie 2,7 kg/mb/30 cm/5
mm grubości.. Podłoże należy zagruntować przy użyciu weber.tec 901 (Eurolan 3K) rozcieńczonego
wodą w stosunku 1:10, zużycie 0,05 l/m2. Właściwą powłokę hydroizolacyjną wykonuje się po
wyschnięciu gruntowania. Nanieść w dwóch warstwach, do poziomu terenu, bitumiczno-polimerową
masę hydroizolacyjną weber.tec Superflex 10 (Superflex 10). Przed drugim procesem roboczym,
należy zatopić w masie uszczelniającej siatkę wzmacniającą z włókna szklanego nr 2 oraz następnie
cało powierzchniowo zaszpachlować materiałem weber.tec Superflex 10 (Superflex 10). Zużycie:
weber.tec Superflex 10 (Superflex 10) 4,5 l/ m2, siatka z włókna szklanego nr 2 - 1,05 m2 /m2. Ściany
fundamentu należy osłonić folią kubełkową. Wykopy należy zasypywać dopiero po całkowitym
wyschnięciu hydroizolacji i zagęszczać warstwami. Zaleca się zasypywać wykopy piaskiem lub
pospółka. Do zasypywania wykopu nie wolno stosować gruzu, śmieci, kamieni.
9.1.3 Tynki renowacyjne na ścianach parteru
Stosowanie tynków renowacyjnych jest zalecane przede wszystkim w przypadku stwierdzenia, że
ściany są zawilgocone i obciążone solami, o czym świadczą uszkodzenia tynku, odspajanie się starej
farby lub solne wykwity. Specjalne tynki renowacyjne korzystnie regulują także klimat w
pomieszczeniach. Skuć stare tynki na wysokość co najmniej 80 cm powyżej widocznej strefy
uszkodzeń, oczyścić powierzchnię. Nanieść systemowe tynki renowacyjne (WTA).
Przykładowy przebieg prac:
- Usunąć istniejący tynk z powierzchni uszkodzonych ścian, do wysokości co najmniej 80 cm powyżej
granicy zniszczeń/zawilgocenia. Wydłutować uszkodzone spoiny do głębokości 2 cm. Usunąć luźne
fragmenty wypełnienia spoin, cegieł itp.
- Narzucić obrzutkę cementową weber.san 950 (DEITERMANN AS) jako warstwę sczepną dla tynku.
Obrzutka powinna pokryć 50 – 70 % powierzchni. Zużycie: 6,0 kg/m2.
- Najwcześniej po 3 dniach nanieść nowy tynk: min. 2,0 cm tynku renowacyjnego weber.san 953
(DEITERMANN SP) – WTA. Zużycie: 20,0 kg/m2/2,0 cm grubości.
- Po wystarczającym stwardnieniu przeciera się powierzchnie tynku kratowym zdzierakiem.
- Po odczekaniu co najmniej 3 dni nakłada się tynk drobnoziarnisty weber.san 956 (DEITERMANN
FP), zużycie: 4 kg/m2/3 mm grubości.
- Po stwardnieniu i wyschnięciu tynku, wykończyć powierzchnie nakładając otwartą dyfuzyjnie farbę
silikatową weber.san Silikatfarbe (Eurolan Silikat), po zagruntowaniu weber.san Silikatfarbe (Eurolan
Silikat) rozcieńczoną wodą. Zużycie: Gruntowanie podłoża - weber.san Silikatfarbe (Eurolan Silikat) i
woda 5:1 do 1:1 części obj.) ok. 0,15 l/m2, właściwa powłoka malarska weber.san Silikatfarbe
(Eurolan Silikat) ok. 0,20 l/m2.
Na wykonawcach prac ciąży obowiązek zapoznania się z instrukcjami technicznymi stosowanych
produktów i przestrzegania zawartych w nich zaleceń.
9.2 Remont piwniczki – wodomierz
9.2.1 Ściany piwniczki
Podczas oględzin stwierdzono liczne uszkodzenia na murowanych ścianach piwnic polegające na
odspajaniu się farby, uszkodzeniach tynku, wykwitach solnych. Uszkodzenia wynikają z zawilgocenia
ścian i obecności szkodliwych soli. Powodem zawilgocenia jest brak skutecznej izolacji pionowej na
ścianach zewnętrznych oraz podciąganie kapilarne. Zarówno w ścianach zewnętrznych jak i
wewnętrznych należy wykonać iniekcje w celu odtworzenia izolacji poziomej. Te ściany, które można
11
odkopać zaleca się zabezpieczyć zewnętrzną izolacją od strony gruntu. Ściany, których nie da się
odkopać lub ich odkopanie byłoby bardzo trudne ze względów technicznych, ekonomicznych lub
innych (np. brak zgody sąsiada) należy poddać uszczelnieniu i renowacji od wewnątrz. W obydwu
przypadkach wykonuje się iniekcje przeciw wilgoci podciąganej kapilarnie, przy czym w ścianach
wewnętrznych oraz ścianach z zewnętrzną izolacją otwory należy wiercić ok. 10 cm nad posadzką a w
ścianach zewnętrznych bez izolacji zewnętrznej (nieodkopywanych) ok. 10 cm nad poziomem terenu.
Sposób wykonania iniekcji jest w obydwu przypadkach taki sam. Przepony poziome ulokowane na
różnych poziomach należy połączyć pionowymi odcinkami przepon (otwory wiercone w pionie). Te
pionowe przepony należy wykonywać w ścianach wewnętrznych w odległości ok. 10 cm od ściany
zewnętrznej.
Zaleca się stosować specjalne tynki renowacyjne także na parterze budynku, w miejscach
uszkodzonych przez wilgoć i szkodliwe sole. W przypadku ścian zewnętrznych, których nie można
odkopać ochronę przed wilgocią zapewnia naniesienie szlamu uszczelniającego weber.tec Superflex
D1P, zużycie 3,0 kg/m2/2 warstwy . Nie stosuje się tu dodatkowo preparatów antysolnych. Systemowa
wewnętrzna powłoka przeciwwodna musi być koniecznie uzupełniona tynkiem renowacyjnym wg WTA
lub innym tynkiem odpornym na wilgoć i cechującym się wysoką porowatością.
Przykładowy przebieg prac:
- Usunąć istniejący tynk z powierzchni uszkodzonych ścian, do wysokości co najmniej 80 cm powyżej
granicy zniszczeń/zawilgocenia. Wydłutować uszkodzone spoiny do głębokości 2cm. Usunąć luźne
fragmenty wypełnienia spoin, cegieł itp.
- Wyrównać powierzchnię ściany przy użyciu szpachlówki uszczelniającej weber.tec 933
(DEITERMANN HKS), zużycie: 5,4 kg/m2/3 mm grubości.
- Uszczelnić powierzchnię (pionowa izolacja wewnętrzna) przez naniesienie dwóch warstw szlamu
uszczelniającego weber.tec Superflex D1P, zużycie 3,0 kg/m2/2 warstwy
- Narzucić na zaczynającą wiązać, jeszcze świeżą ostatnią warstwę szlamu obrzutkę cementową
weber.san 950 (DEITERMANN AS) jako warstwę szczepną dla tynku. Obrzutka powinna pokryć 50 –
70 % powierzchni. Zużycie: 6,0 kg/m2.
- Najwcześniej po 24 godzinach nanieść nowy tynk: min. 2 cm tynku renowacyjnego weber.san 953
(DEITERMANN SP) – WTA. Zużycie: 20,0 kg/m2/2 cm grubości.
- Po wystarczającym stwardnieniu przeciera się powierzchnie tynku kratowym zdzierakiem.
- Po odczekaniu co najmniej 3 dni nakłada się tynk drobnoziarnisty weber.san 956 (DEITERMANN
FP), zużycie: 4 kg/m2/3 mm grubości.
- Po stwardnieniu i wyschnięciu tynku, wykończyć powierzchnie nakładając otwartą dyfuzyjnie farbę
silikatową weber.san Silikatfarbe (Eurolan Silikat), po zagruntowaniu weber.san Silikatfarbe (Eurolan
Silikat) rozcieńczoną wodą. Zużycie: Gruntowanie podłoża - weber.san Silikatfarbe (Eurolan Silikat) i
woda 5:1 do 1:1 części obj.) ok. 0,15 l/m2, właściwa powłoka malarska weber.san Silikatfarbe
(Eurolan Silikat) ok. 0,20 l/m2.
Renowacja ścian wewnętrznych w piwnicy. Technologia przewidziana dla ścian wewnętrznych
powinna być także stosowana na ścianach zewnętrznych, na których wykonano prawidłowo
funkcjonująca izolację przeciwwodną od strony gruntu.
Skuć stare tynki na wysokość co najmniej 80 cm powyżej widocznej strefy uszkodzeń, oczyścić
powierzchnie.
Nanieść systemowe tynki renowacyjne (WTA) wraz z tynkiem podkładowym magazynującym sole.
Przykładowy przebieg prac:
- Usunąć istniejący tynk z powierzchni uszkodzonych ścian, do wysokości co najmniej 80 cm powyżej
granicy zniszczeń/zawilgocenia. Wydłutować uszkodzone spoiny do głębokości 2 cm. Usunąć luźne
fragmenty wypełnienia spoin, cegieł itp.
- Narzucić obrzutkę cementową weber.san 950 (DEITERMANN AS) jako warstwę sczepną dla tynku.
Obrzutka powinna pokryć 50 – 70 % powierzchni. Zużycie: 6,0 kg/m2.
- Po 24 godzinach nanieść tynk podkładowy magazynujący sole weber.san 952 (DEITERMANN PG) w
warstwie o grubości min. 10 mm i ściągnąć łatą, zużycie: ok. 11,0 kg/m2/1 cm grubości. Gdy tynk
zacznie wiązać, należy nadać jego powierzchni szorstkość grzebieniem do tynku lub twardą szczotką.
- Najwcześniej po 3 dniach nanieść nowy tynk: min. 1,5 cm tynku renowacyjnego weber.san 953
(DEITERMANN SP) – WTA. Zużycie: 15,0 kg/m2/1,5 cm grubości.
- Po wystarczającym stwardnieniu przeciera się powierzchnie tynku kratowym zdzierakiem.
- Po odczekaniu co najmniej 3 dni nakłada się tynk drobnoziarnisty weber.san 956 (DEITERMANN
FP), zużycie: 4 kg/m2/3 mm grubości.
- Po stwardnieniu i wyschnięciu tynku, wykończyć powierzchnie nakładając otwartą dyfuzyjnie farbę
silikatową weber.san Silikatfarbe (Eurolan Silikat), po zagruntowaniu weber.san Silikatfarbe (Eurolan
12
Silikat) rozcieńczoną wodą. Zużycie: Gruntowanie podłoża - weber.san Silikatfarbe (Eurolan Silikat) i
woda 5:1 do 1:1 części obj.) ok. 0,15 l/m2, właściwa powłoka malarska weber.san Silikatfarbe
(Eurolan Silikat) ok. 0,20 l/m2.
9.2.2 Wentylacja
UWAGA: w piwnicy należy zapewnić wentylację grawitacyjną poprzez nawiew ( otwór w Cianie
zewnętrznej ø 14 powyżej terenu, zabezpieczony kratką wentylacyjną wg rzutu rysunku nr AR01
9.2.3 Wzmocnienie stropu
Wzmocnienie stropu wg projektu konstrukcji
9.2.4 Zewnętrzne schody
Schody prowadzące do sutereny ( piwniczka z wodomierzem) proponuje się skucie istniejącego gresu
i zastąpienie go stopniami z lastrico gr. 3÷4cm, podstopnie do wykonania z lastrico gr. 1,0cm. Drzwi
zewnętrzne stalowe do wymiany. Dodatkowo z otworami wentylacyjnymi. Klapa zasłaniająca schody
do wymiany.
9.3 Dachy
9.3.1 Dach budynku frontowego, mieszkalnego
Dach dwuspadowy. Konstrukcja dachu – drewniana więźba dachowa. Proponuje się wymianę
konstrukcji dachu z likwidacją stropu drewnianego między częścią mieszkalną a poddaszem
nieużytkowym dla powiększenia wysokości mieszkań na III piętrze. Dodatkowo wg zaleceń Wydziału
Kultury i Ochrony Zabytków należy pozostawić po ok. 30cm od ścian istniejące belki stropowe. Więźba
dachowa do wykonania wg projektu konstrukcji. Do podmurowania ścianki stolcowe. Warstwy dachu
tj. na przekrojach architektury: na krokwiach płyta OSB gr. 1,6cm, na płycie papa podkładowa i papa
wierzchniego krycia z posypką. Do wymiany wyłaz na dach. Zastosowano wyłaz na dach z funkcją
świetlika dachowego wg wykazu.
9.3.2 Dach budynku gospodarczego
Do wymiany elementy konstrukcyjne wg projektu konstrukcji. Dach jednospadowy (spadek w kierunku
podwórka). Dla wzmocnienia budynku gospodarczego proponuje się wykonanie wieńców
obwodowych 25x25cm (poziom wg rys. przekroju) Warstwy dachu tj. na przekrojach architektury: na
krokwiach płyta OSB gr. 1,6cm, na płycie papa podkładowa i papa wierzchniego krycia z posypką.
Obróbki blacharskie, pas podrynnowy, rynny ø 100 i rury spustowe ø70 z blachy cynkowo – tytanowej
tj. w budynku mieszkalnym.
9.4 Ściany klatki schodowej
Ściany klatki schodowej - do skucia, odparzony istniejący tynk cementowo – wapienny i na
oczyszczoną z kurzu ścianę nałożyć narzutkę np. BAUMIT SANOVA ORSPRITZER, następnie tynk
wewnętrzny cementowo – wapienny LL 66, dodatkowo wzmocniony siatką elewacyjną, malować
farbami paro przepuszczalnymi – silikatowymi na wys. ok. 160 ÷ 180cm ściany klatki do ozdobienia
gzymsem drewnianym lub gipsowym dla odcięcia koloru klatki schodowej
– dół kolor wg BAUMIT – COUNTRY 3085 ( piaskowy);
- powyżej gzymsu i sufity – COUNTRY 3079 (kremowy)
- gzyms w kolorze – COUNTRY 3083 (kawa z mlekiem)
UWAGA: wszystkie rury i przewody instalacyjne na klatce schodowej i w korytarzach do
zabudowy płytą G-K. Instalacje gazowe do zabudowy blachą perforowaną w kolorze ścian (
kremową z możliwością demontażu.
9.5 Schody klatki schodowej – konstrukcja
Do ewentualnego wzmocnienia wg projektu konstrukcji, do oczyszczenia (wyszlifowania) z warstw
starej farby, stopnie do wymiany na drewniane dębowe gr. 3,8cm, podstopnice również do wymiany,
spoczniki z lastrico na nowe lastrico w zbliżonej kolorystyce z pasem w kolorze cegły. Na korytarzach
do usunięcia warstwy posadzki istniejącej z desek drewnianych do ułożenia nowa podłoga drewniana
z desek dębowych gr. min. 3,2-3,8cm. Wzór do odtworzenia. Deski do zabezpieczenia lakierami
odpornymi na ścieranie i wilgoć. cokoły do wyremontowania lub do uzupełnienia w zbliżonej formie.
13
Stopnie, podstopnice do zabezpieczenia lakierami twardymi np. dwuskładnikowymi, odpornymi na
ścieranie.
Ściany klatki schodowej należy wzmocnić wg projektu konstrukcji. Balustrada do wymiany na
drewnianą z systemowych gotowych tralek + drewniany pochwyt. Balustrada lakierowana np. lakier
SADOLIN w kolorze orzech. Istniejący słupek balustrady na parterze i na poddaszu do zachowania,
do podwyższenia dębowym klockiem wg rys. detalu klatki schodowej D/AR-10.
9.6 Prześwit bramowy
Po skuciu istniejących tynków i wyrównaniu powierzchni do zastosowania tynki renowacyjne tj. na
ścianach elewacji. Kolorystyka wg rys. przekroju B-B, BAUMIT – COUNTRY 3083, pilastry w kolorze
BAUMIT – COUNTRY 3085. Posadzka przejazdu – po usunięciu istniejących warstw kostka brukowa
gr. 8cm typu Stare Miasto, warstwy tj. na przekroju.
9.6.1 Brama wjazdowa
Do zachowania i renowacji dwa drewniane naświetla bram od strony ulicy i od strony podwórka i do
pomalowania farbami zewnętrznymi do drewna w kolorze wg RAL 8028. Do wykonania brama ażurowa, dwuskrzydłowa, w prawym skrzydle dodatkowo zamontowana furtka. Do zamontowania w
miejscu istniejącym. Wymiary bramy bez naświetla szer. 270cm wys. ok. 250cm, do sprawdzenia na
budowie. Wymiary furtki szerokość skrzydła 100cm i wysokość 200cm. Konstrukcja z profili
kwadratowych zamkniętych 5cm grubości. Elementy wypełniające o wymiarach od 1,8÷2,2cm
grubości. Elementy ozdobne z drutu ø8mm. Brama i furtka otwierana kluczem i elektrycznie na pilota
wg projektu elektrycznego. Konstrukcja stalowa do pomalowania emalią poliuretanową na metale
dwuskładnikową np. firmy POLIFARB – ŁÓDŹ LOWIGRAF – PUR kolor wg RAL 8028 Terra Brown
9.6.2 Balustrady balkonów
Również malowane tak jak brama – wg RAL 8028. Dodatkowo do wykonania na istniejących
balustradach elementy ozdobne ze stalowe drutu ø 80mm wg rys. detalu.
9.7 Okna i witryny, okna klatki schodowej
9.7.1 Okna i witryny
Okna i witryny od strony ul. Kilińskiego drewniane z drewna klejonego, czteroskrzydłowe, rozwierne, z
dodatkowym podziałem (szprosem) wg rys. zestawienia okien. Drzwi balkonowe z dolnym elementem
pełnym, drewnianym. Lakierowane w kolorze średni orzech lub dębowym, dwuszybowe 4mm gr.
Zespolone w zestawie termoizolacyjnym, osadzone w ramie na silikon. Współczynnik
termoizolacyjności U=1,0W/m². o podwyższonej izolacyjności akustycznej Rmin – 36dB. Okucia
obwiedniowe np.. firmy ROTO lub podobne. Okna z rozszczelnianiem + nawiewniki higrosterowalne,
akustyczne np. firmy AERECO lub UNIWERSAL ( jeden nawiewnik na jedno okno)
9.7.2 Okna klatki schodowej
Okna klatki schodowej – istniejące drewniane – do renowacji do oczyszczenia ze starej farby, do
wypełnienia szyby, kit i klamki. Profile drewniane do pomalowani odpowiednimi lakierami odpornymi
na warunki atmosferyczne.
9.7.3 Parapety zewnętrzne i wewnętrzne
Parapety zewnętrzne z blachy cynkowo – tytanowej zgodnie z wytycznymi Wydziału Kultury i Ochrony
Zabytków w kolorze grafitowym.
Parapety wewnętrzne – do okien drewnianych parapety drewniane lub z postformingu z folią
drewnopodobną, kolor zbliżony do ramy okiennej. Szerokość dostosowana do wymiarów okien.
9.8 Drzwi zewnętrzne i wewnętrzne
9.8.1 Drzwi istniejące do renowacji
Dotyczy 4 par drzwi z klatki schodowej na 1 i 2 piętrze oraz 3 pary drzwi z prześwitu bramowego.
Drzwi dwuskrzydłowe drewniane z naświetlem, niektóre z przeszkleniem ( witraże). Drzwi
przeznaczone do odnowienia ( renowacji). Do uzupełnienia uszkodzone elementy dekoracyjne,
drewniane. Do uzupełnienia szyby w kolorach tj. drzwi 1 piętra ( najmniej zniszczone) profile
drewniane do wyszlifowania i polakierowania lakierami wewnętrznymi na piętrach i zewnętrznymi z
14
prześwitu bramowego, odpornymi na ścieranie, klamki do drzwi wymienić na nowe z mosiądzu,
stylizowane.
9.8.2 Drzwi do mieszkań
Drzwi do mieszkań – drewniane, płycinowe, stylizowane, ognioodporne EI30 na parterze, 1 i 2 piętrze
np. firmy Dierre typ NABUCCO –G kolor WALNUT lub TANGANIKA, wymiar otworu 102 x 206cm,
wymiar skrzydła 90x200cm.
Do zmniejszenia otwory drzwiowe za pomocą pustaka YTONG średnio gr. Ok. 24cm, do zabudowania
wnęki po starych drzwiach od strony korytarza z zachowaniem śladu drzwi dwuskrzydłowych wnęka
gr. 12cm). Nadproża systemowe typu „L” 2x wg rys. architektury.
UWAGA: Drzwi do mieszkań o odporności p.poż EI 30 z samozamykaczem zawiasowym. Jest
to wydzielenie pożarowe klatki schodowej ze względu na drewniane schody.
9.8.3 Drzwi zewnętrzne techniczne – do węzła C.O i magazynu apteki
Drewniane, płycinowe, dwuskrzydłowe, malowane w kolorze wg RAL 8028
9.9 Remont pomieszczeń gospodarczych
9.9.1 Budynek gospodarczy ( poprzeczna oficyna)
Istniejące WC-ty do likwidacji. Ich miejsce można przeznaczyć na pomieszczenia gospodarcze ( do
likwidacji istniejący przedsionek) przejście między pomieszczeniem gospodarczym a węzłem C.O. do
zamurowania. Istniejąca pralnia zostanie zaadaptowana na śmietnik. W miejsce okna do wstawienia
drzwi zewnętrzne stalowe, techniczne, dwuskrzydłowe 150cm szer. Malowane w kolorze wg RAL
8025 W pozostałej części została zmniejszona ilość komórek, ponieważ część była zbyt wąska. Nowe
ścianki komórek lokatorskich proponuje się z cegły SILKI, ażurowe gr. 8,0cm bez tynkowania.
Posadzki do naprawy lub wymiany. Drzwi do komórek stalowe, szare. Drzwi zewnętrzne stalowe w
kolorze wg RAL 8025. Zewnętrzne ściany przed dociepleniem należy naprawić. Do skucia tynki
odparzone, luźne. Po uzupełnieniu ubytków tynkiem cementowo –wapiennym do położenia system
docieplenia 5cm styropian FS 15 gr. 15cm wraz z tynkiem cienkowarstwowym, silikonowym ( bez
ściany z tyłu budynku) dodatkowo dla wzmocnienia budynku należy przed położeniem konstrukcji
dachu wykonać wieniec 25cm wys. x 35cm szer. wokół budynku po zdjęciu ok. 2 warstw cegły. W
lewej części dla usztywnienia do wykonania ściana konstrukcyjna z cegły SILKI gr. 18cm, pod ściana
fundament wylewany szer. 40cm i głębokości 40cm na dowolnym betonie gr. 10cm.
9.10 Odprowadzenie wód opadowych, obróbki blacharskie
Odprowadzenie wód opadowych, obróbki blacharskie z dachu budynku mieszkalnego i budynków
gospodarczych za pomocą rynien ø150 i rur spustowych ø100mm, pasy podrynnowe z blachy
cynkowo – tytanowej w kolorze szarym.
9.11 Kominy
9.11.1 Istniejące kominy
Kominy w złym stanie technicznym, zawilgocone, powyżej stropu poddasza rozebrać i odtworzyć z
cegły pełnej klasa 15 na zaprawie cementowo – wapiennej. Następnie powyżej dachu ocieplić 5cm
polistyren ekstradowany i otynkować tynkiem cienkowarstwowym silikonowy, kolor tj. elewacja.
Wszystkie kominy wentylacyjne do wykończenia zefirkami dachowymi systemowymi np. firmy
AERECO lub UNIWERSAL. System dodatkowo wspomagający wentylacje grawitacyjną.
9.11.2 Nowoprojektowana wentylacja grawitacyjna
Dotyczy projektowanego węzła C.O. oraz projektowanych łazienek i kuchni. Nowe przewody
wentylacji grawitacyjnej do wykonania z rur Spiro ø14 ( zaczynając od otworów w stropie górnej
kondygnacji) rury do obłożenia wełną mineralną min. 5cm gr. I obudowane płytą OSB gr. 3,2cm
powyżej dachu zabezpieczone przeciwwilgociową papa i obróbka blacharską, na zakończeniu
kominów system zefirków AERECO
UWAGA: kominy dopasować do układu belek stropowych
9.12 Piktogramy
Zwykłe tabliczki np. mosiężne, nie podświetlane
15
9.13 Teren zewnętrzny – nawierzchnia podwórka
Na przedmiotowym terenie zaproponowano usytuowanie miejsc parkingowych dla samochodów
osobowych, zgodnie z przepisami 10m od okien budynku mieszkalnego i 6m od granicy z sąsiednią
działką budowlaną. Miejsca parkingowe w ilości 7 miejsc w tym jedno dla niepełnosprawnych.
Nawierzchnia pod drogę dojazdową i miejsca parkingowe z kostki brukowej gr. 8cm typu Stare Miasto
w kolorze szarym, warstwy tak jak w przejeździe bramowym (kostka ułożona równolegle do przejazdu
bramowego). Dojścia piesze do pomieszczeń gospodarczych i do śmietnika z kostki brukowej gr. 6cm
w kolorze jasnym szarym. W części podwórka w miejscu wyburzenia lewej oficyny proponuje się teren
zielony z nasadzeniem kilku drzew np. iglastych. Istniejące drzewa do zachowania. Odprowadzenie
wody opadowej z nawierzchni kostki w kierunku terenu z trawy.
9.13.1 Ogrodzenie
Ogrodzenie proponuje się zachować istniejący mur po rozbieranej oficynie w granicy działki do
wysokości ok. 2,2m wykończony obróbką blacharską, otynkowany tynkiem cementowo – wapiennym i
pomalowany farbą silikatową. tj. parter budynku mieszkalnego wg BAUMIT COUNTRY 3083
10) Instalacje
10.1 Instalacje elektryczne: wg oddzielnego opracowania
Instalacje wewnętrzne: Instalacja oświetleniowa, Instalacje gniazd w pomieszczeniu CO, Instalacja
ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym, Instalacje odgromowe i przeciwprzepięciowa,
Instalacja domofonowa
Instalacja ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym
UWAGA: Oprawy oświetleniowe w prześwicie bramowym – do zastosowania oprawy lampy
wiszącej, stylizowane np. polskiej firmy ART METAL – oprawy naścienne , wiszące TYP
„NA34”. Na korytarzach lampy wiszące stylizowane np.
10.2 Instalacje wod-kan: wg oddzielnego opracowania
10.3 Instalacje C.O.: wg oddzielnego opracowania
10.4 Instalacje C.W.: wg oddzielnego opracowania
10.5 Instalacje gazu
UWAGA: instalacja gazowa nie podlega przebudowie. Większość kuchenek gazowych
pozostaje w miejscach istniejących kuchenki przesunięte o ok. 1,5m podłączone będą
przewodami elastycznymi. Nie zwiększa się ilość kuchni gazowych. Ewentualna przebudowa
odbędzie się indywidualnym tokiem lub wg odrębnego opracowania.
11) Odporność pożarowa budynku i odporność ogniowa
Budynek mieszkalny czterokondygnacyjny zalicza się do budynków niskich, dla budynku wymagana
jest klasa odporności ogniowej „D”. Ze względu na drewniane schody, klatkę schodową wydziela się
drzwiami do mieszkań w klasie odporności ogniowej EI 30. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra
Infrastruktury w sprawie Warunków Technicznych, jakimi powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie. § 249 ustęp 5 „ w budynku niskim o klasie odporności pożarowej „D” w obudowanych
klatkach schodowych zamykanych drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 30
dopuszcza się wykonanie biegów i spoczników schodów z materiałów palnych”
12) Zestawienie powierzchni
12.1 Powierzchnia terenu
Powierzchnia działki
Powierzchnia terenu bez budynków
Powierzchnia kostki brukowej
Stare Miasto 8cm
Ciągi piesze 6cm
Powierzchnia trawy
– 1411,0m²
- 586,0m²
- 343,3m²
- 235,0m²
-108,3m²
- 308,0m²
16
12.2 budynek mieszkalny
Powierzchnia zabudowy
Powierzchnia użytkowa
Powierzchnia całkowita
Kubatura
Powierzchnia prześwitu bramowego
- 465,2+36,8 = 502m²
- 1532,90m²
- 2008,0m²
- 7781,0m³
- 36,8m²
13) Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
Informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dla planowanej inwestycji sporządzono
zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury
z dnia 23 czerwca 2003 r. ( Dz. U. Nr 120, poz. 1126 )
13.1
Wykaz budynku.
Przedmiotem informacji jest budynek mieszkalny wielorodzinny usytuowany w Łodzi przy ul.
Kilińskiego 15
13.2
Zakres robót
Zakres robót objętych informacją dotyczy:
- robót, przy których wykonywaniu występuje możliwość upadku
z wysokości ponad 5,0 m,
- montażu i demontażu rusztowań.
13.3
Wskazania dotyczące przewidywanych zagrożeń.
a) Roboty, przy których wykonywaniu występuje możliwość upadku
z wysokości ponad 5m,
- możliwość upadku pracownika z rusztowania lub z elementów budynku – podczas prac na
rusztowaniach i elementach budynku,
- możliwość upadku narzędzi lub materiałów budowlanych - podczas prac na rusztowaniach i
elementach budynku,
- możliwość porażenia pracowników piorunem – podczas prac w trakcie burzy,
- możliwość uszkodzenia rusztowań i zabezpieczeń przez czynniki naturalne podczas niekorzystnych
zjawisk atmosferycznych.
b) Montaż i demontaż rusztowań
- możliwość upadku rusztowań lub ich elementów składowych – podczas prac montażowych,
- możliwość upadku pracowników wykonujących montaż lub demontaż rusztowań,
- możliwość porażenia prądem w przypadku wykonywania prac montażu
i demontażu w sąsiedztwie napowietrznych linii elektroenergetycznych,
- możliwość upadku rusztowań lub ich elementów składowych w trakcie montażu lub demontażu przy
występowaniu niekorzystnych warunków atmosferycznych.
13.4 Wskazania sposobu instruktażu pracowników.
a) Roboty, przy których wykonywaniu występuje możliwość upadku
z wysokości ponad 5m,
Pracownicy pracujący na wysokości powinni być poinstruowani przez kierownika budowy lub osobę
uprawnioną o grożącym im niebezpieczeństwie oraz zagrożeniu, które mogą stworzyć w stosunku do
osób trzecich, środkach ochrony indywidualnej, powinni przejść przeszkolenie BHP oraz posiadać
aktualne badania kwalifikujące ich do wykonywania prac na wysokości.
b) Montaż i demontaż rusztowań
Osoby wykonujące montaż i demontaż rusztowań powinny posiadać wymagane uprawnienia.
13.5 Wskazania środków zapobiegających niebezpieczeństwom.
Należy stosować się do przepisów zawartych w:
- Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny
pracy podczas wykonywania robót budowlanych,
- Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 2 kwietnia 1998 r w sprawie zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu
i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia
w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów ze szczególnym uwzględnieniem:
17
a) Roboty, przy których wykonywaniu występuje możliwość upadku z wysokości ponad 5m,
- Rusztowania powinny być zaopatrzone w balustradę składającą się
z deski krawężnikowej wysokości 15cm oraz poręczy ochronnej umieszczonej na wysokości 1,1m (w
przypadku rusztowań systemowych dopuszcza się wysokość 1,0m); przestrzeń między deską a
poręczą powinna być wypełniona w sposób zabezpieczający pracowników przed upadkiem.
- Rusztowania powinny być zabezpieczone od zewnątrz siatkami ochronnymi i bezpieczeństwa.
Wokół rusztowań powinna być wyznaczona strefa niebezpieczna – ogrodzona i oznakowana w
sposób uniemożliwiający dostęp osób postronnych (wielkość strefy powinna być zgodna
z zaleceniami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia
6 lutego w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
Przejścia do klatek schodowych powinny być zabezpieczone daszkami ochronnymi.
- Zabrania się prowadzenia prac na rusztowaniach podczas wyładowań atmosferycznych; dodatkowo
rusztowanie z elementów metalowych powinno być uziemione i posiadać instalację piorunochronną.
- Rusztowania powinny być każdorazowo sprawdzone, przez kierownika budowy lub osobę
uprawnioną, po silnym wietrze, opadach atmosferycznych oraz działaniu innych czynników
stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa i po przerwach roboczych dłuższych niż 10 dni oraz
okresowo, nie rzadziej niż raz w miesiącu w zakresie określonym w instrukcji producenta.
b) Montaż i demontaż rusztowań
- Rusztowania systemowe powinny być montowane z elementów systemowych i kotwione do ścian
zgodnie z zaleceniami producenta na podłożu ustabilizowanym i wyprofilowanym, ze spadkiem
umożliwiającym odpływ wód opadowych. Użytkowanie rusztowania jest dopuszczalne po dokonaniu
jego odbioru i potwierdzone wpisem do dziennika budowy lub
w protokole odbioru technicznego.
- Osoby dokonujące montażu i demontażu rusztowań są zobowiązane do stosowania urządzeń
zabezpieczających przed upadkiem z wysokości.
- Przed rozpoczęciem prac w sąsiedztwie napowietrznych linii elektroenergetycznych napięcie w
liniach powinno być wyłączone.
- Przed montażem i demontażem należy wyznaczyć i ogrodzić strefę niebezpieczną. Demontowane
elementy należy transportować na dół (zabronione jest zrzucanie). Prace są zabronione, jeśli o
zmroku nie zapewniono oświetlenia pozwalającego na dobra widoczność oraz w czasie gęstej mgły,
opadów deszczu, śniegu, w czasie burzy lub wiatru o prędkości większej niż 10m/s.
18