Autoreferat B.Urbaniak - Wydział Ekonomiczno

Transkrypt

Autoreferat B.Urbaniak - Wydział Ekonomiczno
Załącznik …..
AUTOREFERAT
przedstawiający główne kierunki działalności naukowej i osiągnięcia naukowo-badawcze, odnośnie kształcenia kadr naukowych oraz działalności
dydaktycznej, organizacyjnej i popularyzującej naukę
dr hab. BOGUSŁAWA ELŻBIETA URBANIAK
Bogusława E. Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
Strona |2
Spis treści
I.
Podstawowe informacje o kandydatce ............................................................................................ 3
I.1.Dane personalne ............................................................................................................................. 3
I.2.Uzyskane tytuły zawodowe i stopnie naukowe ............................................................................. 3
I.3. Informacja o zatrudnieniu w jednostkach naukowych .................................................................. 4
II. Informacja o głównych kierunkach działalności naukowej i osiągnięciach naukowo-badawczych
przed uzyskaniem stopnia doktora habilitowanego nauk ekonomicznych .............................................. 5
III.
Informacja o głównych kierunkach działalności naukowej i osiągnięciach naukowobadawczych po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego nauk ekonomicznych ............................... 17
IV. Informacje uzupełniające: ............................................................................................................... 44
IV.1. Staże naukowe i zagraniczne.................................................................................................... 44
IV.2. Nagrody i odznaczenia za działalność naukową ...................................................................... 46
IV.3. Dalsze kierunki rozwoju naukowego ....................................................................................... 46
V. Informacja o osiągnięciach w zakresie kształcenia kadry naukowej ................................................ 48
VI. Informacja o działalności dydaktycznej .......................................................................................... 51
VII. Informacja o aktywnościach organizacyjnych na rzecz jednostki macierzystej ............................ 54
VIII. Informacja o współpracy z otoczeniem w zakresie naukowym, społecznym i gospodarczym .... 55
IX. Ilościowe zestawienie dorobku naukowo-badawczego [ujęcie całościowe] według rodzaju
wykonanych prac................................................................................................................................... 60
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
Strona |3
I.
Podstawowe informacje o kandydatce
I.1.Dane personalne
Imię i nazwisko:
Bogusława Elżbieta Urbaniak
Data i miejsce urodzenia:
13.05.1949, Łódź
Adres korespondencyjny:
Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego, ul. POW 3/5, 90-255 Łódź;
Katedra Pracy i Polityki Społecznej, ul. Rewolucji 1905r. nr 39, 90-214 Łódź
Telefon: (42) 635 52 44
E-mail
[email protected]
I.2.Uzyskane tytuły zawodowe i stopnie naukowe
Tabela 1.1. Chronologia uzyskanych tytułów zawodowych i stopni naukowych
Data
Nazwa tytułu Jednostka naukowa
zawodowego/stopnia
naukowego,
dziedzina,
dyscyplina
naukowa
25.06.1971 magister ekonomii, w zakresie ekonomiki przemysłu
Uniwersytet Łódzki,
Wydział
EkonomicznoSocjologiczny
30.06.1980 doktor
nauk Uniwersytet Łódzki,
ekonomiczWydział
Ekonych
nomicznoSocjologiczny
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
Tytuł rozprawy
Promotor i recenzenci
Ryzyko w działalności dr Krystyna Tyszsocjalistycznego przed- kiewicz
siębiorstwa
przemysłowego na przykładzie
Zjednoczonych Zakładów
Przemysłu Odzieżowego
„Wólczanka” w Łodzi
Ekonomiczne
konsekwencje absencji tkaczy
w przemyśle bawełnianym
promotor:
prof. dr hab. Władysław Piotrowski
recenzenci:
prof. dr hab. Stanisława Borkowska
prof. dr hab. Władysław Holtzman
Strona |4
19.10.1998 doktor habilitowany nauk
ekonomicznych w zakresie ekonomii –
ekonomiki
rynku pracy
Uniwersytet Łódzki,
Wydział
EkonomicznoSocjologiczny
Praca
zawodowa
po
przejściu na emeryturę.
Społeczno-ekonomiczne
przesłanki powrotu emerytów do aktywnego życia
zawodowego
recenzenci:
wydawniczy:
prof.dr hab. Janusz
Meller;
prof. dr hab. Stanisława Borkowska
prof. dr hab. Lucyna
Frąckiewicz
Inne certyfikaty: świadectwo ukończenia Dwuletniego Studium Podyplomowego Języka
Angielskiego na Uniwersytecie Łódzkim w 1985 r. oraz świadectwo ukończenia dwusemestralnego Studium Ekonomiki i Organizacji Turystyki dla Kierowników [pilotów] Wycieczek
Zagranicznych organizowanego przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne w Krakowie
[1971-1972].
I.3. Informacja o zatrudnieniu w jednostkach naukowych
Jednostka naukowa
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
Stanowisko
Okres pracy
asystent stażysta w Zakładzie Ekonomiki
Przemysłu, Instytut Ekonomiki Produkcji
1.10.1971-30.09.1972
asystent w Zakładzie Ekonomiki Przemysłu,
Instytut Ekonomiki Produkcji
1.10-1972-30.09.1973
starszy asystent w Zakładzie Ekonomiki
Przemysłu, Instytut Ekonomiki Produkcji
1.10-1973-30.09.1980
adiunkt w Zakładzie Ekonomiki Przemysłu,
Instytut Ekonomiki Produkcji
1.10.1980-30.09.1991
adiunkt w Zakładzie Ekonomiki Pracy, Instytut Ekonomiki Produkcji [zmiana nazwy od
1.10.1992 na Katedrę Pracy i Polityki Społecznej Instytutu Ekonomik Stosowanych i
Informatyki ]
sekretarz Ośrodka Naukowo-Badawczego
Ekonomiki Pracy i Stosunków Przemysłowych
starszy wykładowca w Zakładzie Ekonomiki
Pracy, Instytut Ekonomiki Produkcji
adiunkt w Katedrze Pracy i Polityki Społecznej, Instytut Ekonomik Stosowanych i Informatyki
kierownik Ośrodka Naukowo-Badawczego
Ekonomiki Pracy i Stosunków Przemysłowych
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
1.10.1991-30.09.1996
1.10.1991 – 30.09.1999
1.10.1996-29.03.1999
30.03. 1999- 31.12.2001
1.10.1999-30.09.2008
Strona |5
Wyższa Szkoła Handlu i
Finansów Międzynarodowych im. Fryderyka Skarbka
w Warszawie
Wyższa Szkoła Handlu i
Finansów Międzynarodowych im. Fryderyka Skarbka
w Warszawie
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
Uniwersytet Łódzki, Wydział EkonomicznoSocjologiczny
adiunkt [drugie miejsce pracy]
1.10.1996-30.09.1998
profesor, kierownik Katedry Zarządzania
Zasobami Ludzkimi [drugie miejsce pracy]
1.10.1998-30.09.2012
profesor nadzwyczajny w Katedrze Pracy i
Polityki Społecznej, Instytut Ekonomik Stosowanych i Informatyki
kierownik Katedry Pracy i Polityki Społecznej, Instytut Ekonomik Stosowanych i Informatyki
1.01.2002 do chwili
obecnej
1.10.2010 do chwili
obecnej
Dodatkowo w latach 90. XX w. podejmowałam okresowo pracę w oparciu o umowę o dzieło
w Wyższej Szkole Finansów i Informatyki im. prof. Janusza Chechlińskiego w Łodzi.
Jestem aktualnie członkiem:

Komitetu Nauk o Pracy i Polityce Społecznej Polskiej Akademii Nauk

Zarządu Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, sekretarzem Wydziału II Łódzkiego
Towarzystwa Naukowego, członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego od
23.10.2000r.,

Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego,

Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej,

European Innovation Partnership on Active and Healthy Ageing - od marca 2016.
Byłam członkiem następujących międzynarodowych organizacji naukowych: COPE [Congress of Political Economists International], IFA [International Federation on Ageing], IAES
[International Atlantic Economic Society].
II.
Informacja o głównych kierunkach działalności naukowej i osiągnięciach naukowo-badawczych przed uzyskaniem stopnia doktora habilitowanego nauk ekonomicznych
Mój rodowód naukowy jest związany z ukończonym kierunkiem studiów ekonomicznych w zakresie ekonomiki przemysłu na Uniwersytecie Łódzkim. Bezpośrednio po uzyskaniu dyplomu magisterskiego [z wyróżnieniem] podjęłam pracę, najpierw jako asystent staży-
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
Strona |6
sta, później asystent i starszy asystent w Zakładzie Ekonomiki Przemysłu Instytutu Ekonomiki Produkcji na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Początkowo zajmowałam się zagadnieniami organizacyjnymi, społecznymi i ekonomicznymi pracy
ludzkiej w przemyśle, na przykładzie rozwiniętego w owym czasie w Łodzi przemysłu włókienniczego i odzieżowego. Interesowałam się czynnikami wpływającymi na efekty pracy
robotników bezpośrednio produkcyjnych, w tym głównie wykorzystaniem ich czasu pracy i
warunkami pracy. Odbyłam jednosemestralny staż zawodowy w przedsiębiorstwach przemysłowych w Łodzi [rok ak.1977/1978] oraz dwumiesięczny zagraniczny staż naukowy w Leningradzkim Instytucie Włókiennictwa i Przemysłu Lekkiego, przeprowadziłam wówczas
badania porównawcze na temat wykorzystania czasu pracy w polskim i radzieckim przedsiębiorstwie przemysłu bawełnianego. Zostały one opublikowane w formie artykułu:

Urbaniak B., Wykorzystanie czasu pracy robotników przemysłu bawełnianego (na
przykładzie tkalni ŁZPB im. Obrońców Pokoju i przedsiębiorstwa „Raboczij”),
Przegląd Ekonomiczno-Społeczny Miasta Łodzi, PWN, Warszawa-Łódź, 1979, nr
5/1978, s. 203-224.
Zwróciłam także uwagę na aspekt społeczny pracy włókniarek zatrudnionych w trudnych
warunkach pracy wielozmianowej. Moje zainteresowania naukowo-badawcze pracą robotników w przemyśle włókienniczym zostały sfinalizowane w postaci rozprawy doktorskiej przygotowanej pod kierunkiem prof. dr hab. Władysława Piotrowskiego, pt.: Ekonomiczne konsekwencje absencji tkaczy w przemyśle bawełnianym, obronionej na Wydziale EkonomicznoSocjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego w 1980r., nagrodzonej następnie w 1982 r. Nagrodą
Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, indywidualną stopnia trzeciego.
Główne obszary penetracji naukowo-badawczej, wokół których koncentrowały się i
nadal koncentrują się moje zainteresowania naukowo-badawcze dotyczą społecznoekonomicznych aspektów pracy ludzkiej, w jej wymiarze jednostkowym i instytucjonalnym.
Tematyką tą zajmuję się od początku mojej kariery zawodowej, czego dowodem jest zarówno
obszar tematyczny pracy doktorskiej i habilitacyjnej.
Zamieszczona na poniższym schemacie 1 struktura nurtów naukowo-badawczych w
mojej pracy naukowej wskazuje na przesunięcie spektrum zainteresowań od zagadnień związanych z pracą i wykorzystaniem czasu pracy w przedsiębiorstwie [schemat 1, tematyka nr 1]
i ekonomicznymi skutkami absencji pracowniczej [schemat 1, tematyka nr 2] po szersze
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
Strona |7
aspekty związane z ekonomiką rynku pracy [schemat 1, tematyka nr 3] i polityką społeczną
[schemat 1, tematyka nr 6] oraz związane z nimi tematycznie zbiorowe stosunki pracy –
schemat 1, tematyka nr 4 – [zwane także w literaturze przedmiotu stosunkami przemysłowymi jako efekt tłumaczenia z języka angielskiego – industrial relations]. W niewielkim zakresie zwróciłam także uwagę na rodzący się sektor organizacji pozarządowych w polskich warunkach okresu transformacji – [schemat 1, tematyka nr 5]. Większość moich opracowań z
okresu przedhabilitacyjnego dotyczyła:
a) ekonomiki rynku pracy, w jej obszarze:
a. czynników kształtujących aktywność zawodową osób w wieku emerytalnym, skutków dokonywanych wyborów między kontynuacją pracy zawodowej a jej zakończeniem w związku z przejściem na emeryturę,
b. elastycznych form zatrudnienia i organizacji pracy,
c. skuteczności instytucji rynku pracy - urzędów pracy, agencji zatrudnienia,
b) zbiorowych stosunków pracy, w ich obszarze:
a. rozwiązań modelowych zbiorowych stosunków pracy i ich skuteczności
odnośnie kształtowania wynagrodzeń,
b. kształtowania zbiorowych stosunków pracy w okresie transformacji systemowej w Polsce, w tym roli partnerów społecznych na rynku pracy,
c) sektora organizacji pozarządowych – roli tego sektora w warunkach gospodarki
rynkowej,
d) polityki społecznej, w jej obszarze:
a.
polityki emerytalnej państwa z początków transformacji systemowej, w
tym powiązań między zabezpieczeniem emerytalnym a aktywnością zawodową w ciągu życia,
b. przemian w polityce społecznej zapoczątkowanych w okresie transformacji
systemowej.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
Strona |8
Schemat 1. Struktura nurtów naukowo-badawczych w rozwoju naukowym wraz ze wskazaniem
najważniejszych dokonań
słowa kluczowe:
zainteresowania
naukowobadawcze przed
uzyskaniem
stopnia doktora
nauk ekonomicznych
ekonomika pracy, ekonomika przemysłu, wykorzystanie czasu pracy
1. Praca i czas pracy w
przedsiębiorstwie
2. Ekonomiczne skutki absencji
pracowniczej
4. Zbiorowe stosunki
pracy [ZSP]
3. Ekonomika rynku pracy
osoby w wieku emerytalnym
na rynku pracy
elastyczne formy zatrudnienia i org. pracy
skuteczność instytucji rynku
pracy
6. Polityka społeczna
5. Sektor org.
pozarządowych
modele
polityka emerytalna
państwa
uwarunkowania
transformacyjne
przemian
modelowych
przemiany systemowe
po uzyskaniu
stopnia
doktora nauk
ekonomicznych
K O N T Y N U A C J A
7. Zarządzanie zasobami
ludzkimi [ZZL]
przemiany
modelowe ZZL
w okresie
transformacji
systemowej
zarządzanie
starzejącymi się
zasobami ludzkimi
zarządzanie
różnorodnością
8. Ekonomika rynku
pracy
starzejące się zasoby
pracy na rynku
pracy, wsparcie
aktywności zawodowej i przedsiębiorczość starszych
pracobiorców
elastyczność rynku
pracy
kształcenie w ciągu
życia zawodowego
9. Zbiorowe stosunki
pracy [ZSP]
przemiany
modelowe ZSP
w okresie transformacji systemowej
10. Sektor org.
pozarządowych
aktywność
społeczna osób
starszych
ZZL w kontekście
ZSP
ZZL w org. pozarynkowych
N O W E P E R S P E K T Y W Y B A D A W C Z E
Polityka senioralna
słowa kluczowe:
społeczno-ekonomiczne skutki zmian demograficznych,
zarządzanie wiekiem, nowa ekonomia instytucjonalna
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
rozwój dyscypliny
w obszarze
akademickim
po uzyskaniu
stopnia
doktora habilitowanego
krajowe, lokalne i
międzynarodowe
aspekty polityki
społecznej
przemiany polityki
społecznej w
transformacji
systemowej
aktywność
zawodowa osób
starszych jako
przedmiot
dialogu społecznego
Metodyka oceny efektów
społeczno-ekonomicznych
starzenia się społeczeństwa
11. Polityka społeczna
Strona |9
Po uzyskaniu stopnia doktora nauk ekonomicznych zaczął krystalizować się profil moich zainteresowań naukowych. Przyczyniły się do tego staże naukowe, które odbyłam w instytucjach naukowych na terenie kraju - w Katedrze Ekonomiki Pracy SGPiS, Instytucie Pracy i Spraw Socjalnych, Instytucie Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego [semestr
letni 1987/1988] oraz za granicą, m.in. dwumiesięczny w Holenderskim Instytucie Ekonomicznym [NEI] w Rotterdamie [maj-czerwiec 1984].
Moje zainteresowania naukowo-badawcze rozwijałam uczestnicząc w krajowych i
międzynarodowych projektach. Pierwsze doświadczenia badawcze zyskałam dzięki udziałowi
w projekcie MR.III.4. „Człowiek – Praca” w latach 1981-1985 i w ogólnokrajowych badaniach CPBP 08.01.„Człowiek i Praca” w latach 1986-1990 [podgrupa 2.12], kiedy zajmowałam się problemami związanymi z przygotowywaną rozprawą habilitacyjną. Badałam je także
podczas dwutygodniowego stażu w Wyższej Szkole Ekonomicznej im. Bruno Leuschnera w
Berlinie [1988 r.]. Prowadziłam badania na temat czasu pracy zawodowej i jego roli w strukturze życia ludzkiego oraz wynikające stąd kwestie aktywności zawodowej w wieku emerytalnym. Poszukiwałam uwarunkowań wyborów jednostkowych odnośnie pracy zawodowej i
emerytury oraz wpływu na owe decyzje rozwiązań instytucjonalnych wynikających ze zmieniającej się sytuacji na rynku pracy. W pracach z tego okresu zajmowałam się stosunkiem
osób w wieku około- i post emerytalnym do dalszej pracy zawodowej. Temat ten zyskiwał na
znaczeniu w dyskusji naukowej z tego okresu, odkąd zaczęto zwracać uwagę na relację między długością okresu pracy zawodowej i związanego z nim okresu wnoszenia składek na powszechne ubezpieczenie emerytalne do okresu pobierania świadczeń emerytalnych oraz
wpływem stanu rzeczy na finanse publiczne. Reforma systemu emerytalnego była w Polsce
konieczna [przeprowadzono ją w 1999 r.], ponieważ system ubezpieczeń społecznych
ukształtowany w okresie gospodarki centralnie planowanej nie pasował do sytuacji, w jakiej
kraj znalazł się po wprowadzeniu gospodarki rynkowej i do nadchodzących zmian demograficznych. Jednym z jej założeń było wydłużenie okresu aktywności zawodowej Polaków [na
tle innych krajów europejskich była i jest ona w Polsce nadal stosunkowo niska] i dzięki temu
ochrona systemu społecznych ubezpieczeń emerytalnych przed skutkami rosnącego obciążenia demograficznego. I wówczas, i obecnie stoję na stanowisku respektowania prawa starzejących się osób do kontynuowania pracy zawodowej w warunkach dostosowanych do ich
kurczących się z wiekiem możliwości funkcjonalnych. Rozwiązania instytucjonalne powinny
wspierać dążenia osób, które chcą wcześniej odejść na emeryturę i otrzymywać niższe świadczenia emerytalne z tytułu skróconego okresu stażowego. Jednocześnie nie powinno być
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 10
ograniczeń dla dalszej pracy zawodowej po nabyciu pełnych uprawnień emerytalnych. Praca
po przejściu na emeryturę może być źródłem satysfakcji, a także pozwala uzupełnić dochody.
Przemiany systemowe w byłych krajach socjalistycznych skierowały moją uwagę na
problematykę rynku pracy. Wpływ reform systemowych na sytuację na rynku pracy badałam
uczestnicząc w latach 1991-1993 w zespołowym projekcie realizowanym wspólnie przez pracowników Katedry Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego i słowackich naukowców z Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bratysławie [ACE numer Z/9109/0000/056 „Labour market and social consequences of economic reform in the Slovak Republic”].
W okresie od uzyskania stopnia doktora do czasu uzyskania stopnia doktora habilitowanego opublikowałam następujące pozycje na temat sytuacji osób w wieku emerytalnym na
rynku pracy, które uznaję za najbardziej reprezentatywne moich badań nad ekonomiką rynku
pracy [schemat 1, tematyka nr 3]:

Urbaniak B., Emerytura czy dalsza praca zawodowa, Polityka Społeczna, 1987, nr 8,
s.8-10;

Urbaniak B., Wpływ wybranych czynników demograficznych i ekonomicznych na poziom aktywności zawodowej emerytów i rencistów w Polsce, Wiadomości Statystyczne, 1988, nr 3 s.13-15;

Urbaniak B., Oczekiwania ludzi w wieku przedemerytalnym wobec przyszłej pracy na
emeryturze, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 1988, nr 9, s.41-46;

Urbaniak B., Zatrudnienie emerytów, Polityka Społeczna,1989,

Urbaniak B., Praca zarobkowa jako forma aktywności ludzi starszych [w:] Refleksje
nr 9/10, s.7-9;
nad starością- aspekty społeczne, edukacyjne i etyczne, Polskie Towarzystwo Gerontologiczne Oddział w Łodzi, Uniwersytet Łódzki, Zakład Oświaty Dorosłych 1992,
s.79-83;

Urbaniak B., Wlijanie postsocjalisticzeskich ekonomiczeskich izmienieni na rynok
truda w Polsze [w:] Człowiek w socjalno-ekonomiczeskoi systemie. The Man in the
Socio-Economics System, Akademia Nauk SSR, Moskwa 1992, s. 362-372;

Urbaniak B., Możliwości pracy emerytów i rencistów w warunkach bezrobocia, Rynek
Pracy, 1996, nr 9, s. 34-44;

Urbaniak B., Społeczno-ekonomiczne skutki starzenia się społeczeństw [w:] Przeobrażenia demograficzne kraju i ich konsekwencje dla polityki społecznej, L. Frąckiewicz
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 11
[red.], Katedra Polityki Społecznej i Gospodarczej, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego, Katowice 1998, s.89-99.
Przejście polskiej gospodarki do gospodarki rynkowej skłoniło mnie do zainteresowania się elastycznymi formami zatrudnienia i organizacji pracy. Badania z tego zakresu podejmowałam w
kolejnych etapach mojego rozwoju naukowego, czego efektem są następujące publikacje:

Urbaniak B., Możliwości stosowania elastycznych form pracy w przemyśle [w:] Kierunki racjonalizacji działalności gospodarczej przedsiębiorstw przemysłowych, H.
Bieniok [red.], Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego, Katowice 1990, s.
185-193;

Urbaniak B., Elastyczne formy zatrudnienia w sektorze prywatnym na terenie Łodzi,
Praca i Zabezpieczenie Społeczne, nr 5-6 z 1992 r., s.43-50;

Urbaniak B., Praca w niepełnym wymiarze czasu pracy - szanse i zagrożenia [w:] Zagrożenia społeczne- miejsce polityki społecznej w systemie nauk, L. Frąckiewicz
[red.], Katedra Polityki Społecznej i Gospodarczej, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego, Katowice 1997, s. 197-205;

Urbaniak B., Rola peryferyjnego zatrudnienia w procesie elastycznego gospodarowania zasobami pracy w przedsiębiorstwie [w:] Współczesne tendencje w zarządzaniu
zasobami pracy, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1997, s. 273-281.
Moje zainteresowania problematyką rynku pracy dotyczyły także skuteczności instytucji rynku
pracy, takich jak urzędy pracy i agencje zatrudnienia. Poświęciłam im uwagę w artykułach:

Urbaniak B., Rola i zakres działania pozarządowych agencji pośrednictwa pracy w
Polsce, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 1994 nr 5, s.26-33;

Urbaniak B., Ocena efektywności działania urzędów pracy na przykładzie urzędów
województwa łódzkiego, Acta Universitatis Lodzensis. Folia Oeconomica, 1996, Zeszyt nr 140, Bezrobocie w województwie łódzkim, s. 91-110.
Przejście do gospodarki rynkowej przyniosło artykułowanie nowych wartości, takich jak partycypacja, dialog. Legły one u podstaw przeobrażeń życia społeczno-gospodarczego w Polsce. Wzrastające pod koniec lat 80. XX wieku nastroje demokratyczne w kraju skierowały
moje zainteresowania na tematykę zbiorowych stosunków pracy [schemat 1, tematyka nr 4] i
odmiennego ich modelu w gospodarce rynkowej w porównaniu do tego, który wykształcił się
w okresie Polski socjalistycznej. Tematyka formowania się modelu stosunków przemysło-
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 12
wych w Polsce w okresie przejścia do systemu rynkowego była dla mnie bardzo interesująca
z uwagi na moje zaangażowanie w projekty międzynarodowe. W latach 1993-1995 uczestniczyłam w badaniach zbiorowych stosunków pracy w Polsce. Uzyskaną dzięki temu wiedzę
wykorzystałam w przygotowaniu i realizacji programu studiów na temat zbiorowych stosunków pracy. Projekt był realizowany przez Uniwersytet Łódzki i zespoły z Holandii, Wielkiej
Brytanii i Niemiec w ramach Wspólnotowego Programu Pomocy Tempus-Phare JEP 3369
„Study of industrial relations” [„Studia w zakresie stosunków pracy”]. W latach 1994-1997
wzięłam udział w Tessa-Phare PMU „Przygotowanie i uruchomienie kursów na poziomie
policealnym pod tytułem „Stosunki przemysłowe”; PL 9210/02/0121. Partnerem obu projektów był Krajowy Ośrodek Prac Społeczno-Zawodowych KK NSZZ „Solidarność”. Efektem
współpracy z uniwersytetami w Nijmegen, Warwick, Bielefeld był program studiów uruchomionych na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym w Ośrodku Naukowo Badawczym Ekonomiki Pracy i Stosunków Przemysłowych. Powstały także materiały dydaktyczne oraz podręczniki z których jeden został przetłumaczony na język polski. We wszystkich tych aktywnościach brałam czynny udział, odbyłam sześć krótkookresowych staży na uniwersytetach w
Lauder College, Halbearth, Dunfermline oraz w Departamencie Zatrudnienia Regionu Fife
[19-26.01.1992], w University of Warwick [22-28.03.1993 oraz 4-8.01.1997], uniwersytetach
w Nijmegen i Groningen [4-15.01.1993 oraz 4-10.11.1995].
Dowodem moich zainteresowań zbiorowymi stosunkami pracy [negocjacjami zbiorowymi], kształtem dialogu społecznego i jego wpływem na zarządzanie zasobami ludzkimi
[szczebel zakładu pracy] oraz sytuację na rynku pracy w kraju są moje publikacje ukazujące
się od lat 90. ubiegłego wieku. Były one próbą uchwycenia istoty kształtowania relacji między pracodawcami, pracownikami i stroną rządową opartych na zasadach demokratycznych
w gospodarce rynkowej. Moją wiedzę z zakresu stosunków pracy miałam możliwość poszerzyć dzięki stypendium NAVF Program for Research Collaboration between Norway and
Central and East European Nations w 1992r., w ramach którego odbyłam krótkookresowy
staż na Uniwersytecie w Bergen [2-18.06.1992].
W ramach współpracy z prof. Hansem Slompem z Holandii brałam czynny udział w
przygotowaniu polskiego wydania jego książki [„Między rokowaniami i polityką”] jako tłumacz i współredaktor. Byłam także członkiem polskiego zespołu współpracującego z prof.
Richardem Hymanem nad rolą organizacji przedstawicielskich w kształtowaniu warunków
pracy i zatrudnienia na szczeblu mikro- [zakłady pracy], mezo- [branżowym, gałęziowym,
regionalnym] i ogólnokrajowym. Tematyka stosunków przemysłowych była rozwijana przeze
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 13
mnie w ramach powołanego w 1991 r. na Uniwersytecie Łódzkim Ośrodka NaukowoBadawczego Ekonomiki Pracy i Stosunków Przemysłowych, w którym byłam najpierw sekretarzem [1991-2003], a w 2004 r. objęłam stanowisko kierownika, które sprawowałam aż do
rozwiązania Ośrodka w 2008 r. Aktywność naukowo-badawcza Ośrodka oparta była na
współpracy z partnerami reprezentującymi sferę gospodarki – organizacjami związków zawodowych [głównie NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka] i organizacjami pracodawców. Osiągnięciem Ośrodka było uruchomienie studiów podyplomowych z zakresu zbiorowych stosunków pracy, dla których bazą była współpraca z uniwersytetami w Nijmegen,
Warwick, Bielefeld oraz wypracowanie standardów kształcenia odnośnie zbiorowych stosunków pracy na szczeblu małych i średnich przedsiębiorstw. Było to możliwe dzięki projektowi
realizowanemu w latach 2004-2006 pod tytułem „Sectoral training policies for SME’s”, w
którym brałam czynny udział. Realizował go Uniwersytet Łódzki we współpracy z Nijmegen
School of Management w Uniwersytecie Katolickim Nijmegen. Centrum prowadziło także
współpracę na temat „Managing the Labour” z prof. Janem Mihalikiem z Wyższej Szkoły
Ekonomicznej w Bratysławie, Henk’em Thierry z Tilburg University, Richard’em Hymanem
z London School of Economics i Hansem Slompem z Uniwersytetu Katolickiego w Nijmegen. Plonem współpracy była publikacja pod moją redakcją „Gospodarowanie pracą”, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2001.
Moje zainteresowania badawcze rozwijającym się dialogiem społecznym w Polsce [w
1994 r. została powołana Trójstronna Komisja do spraw Społeczno-Gospodarczych] pogłębiałam biorąc czynny udział w części projektu realizowanego w latach 1998-1999 przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych poświęconej negocjacyjnemu mechanizmowi kształtowania
wynagrodzeń [PBZ KBN Nr 02507 “Polityka społeczna państwa w procesie przebudowy
ustroju i systemu społeczno-gospodarczego”, temat III zadanie 4]. Z tego obszaru badań
przygotowałam rozdział w pracy zbiorowej:

Urbaniak B., Ocena efektywności negocjacji trójstronnych w zakresie wynagrodzeń [w:]
Dialog społeczny. Zasady, procedury i instytucje w odniesieniu do podstawowych kwestii społecznych, praca zbiorowa: K.W. Frieske, L.Machol-Zajda, B.Urbaniak,
H.Zarychta, Opracowania PBZ, IPiSS, Warszawa 1999, zeszyt nr 7, s. 19-41.
Prowadziłam analizy porównawcze modeli zbiorowych stosunków pracy występują-
cych w różnych krajach. Badania nad modelowaniem stosunków przemysłowych z uwzględnieniem uwarunkowań społecznych, prawnych, politycznych i organizacyjnych, które rozpo-
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 14
częłam w latach 90. ub. wieku pozwoliły mi przejść w dalszych etapach mojego rozwoju naukowego do bardziej zaawansowanych prac badawczych nad strategicznym zarządzaniem zasobami ludzkimi.
Tematyka zbiorowych stosunków pracy była przeze mnie analizowana w badaniach
naukowych, jak również podczas działalności dydaktycznej. Uzyskana dzięki temu wiedza i
doświadczenie zaowocowały opublikowaniem, przed uzyskaniem stopnia doktora habilitowanego, przygotowanych samodzielnie lub we współautorstwie następujących artykułów:

Borkowska S., Urbaniak B., Związki zawodowe- pracodawcy - rząd. Jak kształtować
stosunki przemysłowe [współautor, udział własny 85%], Edukacja Dorosłych, 1996, nr
3 s.109-114;

Urbaniak B., Zbiorowe stosunki pracy w Stanach Zjednoczonych i Japonii, Rynek
Pracy, 1999, nr 5, s. 64-86;
Współredagowałam także dwie pozycje książkowe:

Borkowska S, Urbaniak B. [red.] - polskie wydanie książki H. Slompa, Między rokowaniami i polityką, Wydawnictwo Naukowe Ibidem, Łódź 1995 oraz

Borkowska S, Urbaniak B. [red.], Materiały do studiowania stosunków przemysłowych, Wydawnictwo Naukowe Ibidem, Łódź 1996;
oraz byłam współautorką:

Stosunki pracy w Polsce [współautor, udział własny 25%] [w:] Zbiorowe stosunki
pracy w procesie przemian, H. Moerel [red.], Wydawnictwo Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1995, s. 107-116;
Demokratyzacja życia społecznego w okresie transformacji systemowej skierowała moją
uwagę na sektor organizacji pozarządowych. Interesowałam się nim zarówno w ujęciu teoretycznym jak i praktycznym, szczególnie w ich roli w życiu społecznym i gospodarczym
[schemat 1, tematyka nr 5]. Inspiracją do zajęcia się tym obszarem tematycznym był mój
udział w Salzburg Seminar in American Studies, Salzburg, sekcja 272 “The Role of NonProfit Organisations: Comparisons of Functions, Operations and Trends” w okresie 30.0412.05. 1989, a następnie udział w 1992 r. w konferencji w Cleveland na zaproszenie amerykańskiej organizacji Independent Sector. Wygłosiłam tam referat, który został opublikowany
w materiałach konferencyjnych: “Territorial voluntary organizations as signs of democracy in
Poland nowadays”, Leadership and Management, 1991 Spring Research Forum Working Pa-
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 15
pers, Independent Sector, United Way Strategic Institute, Washington D.C.1991, s. 585-591.
Moje zainteresowania naukowe organizacjami pozarządowymi zaowocowały opublikowaniem kolejnych artykułów:

Urbaniak B., Działania dobrowolne jako forma aktywności społecznej, Polityka Społeczna, 1989 nr 11/12, s.13-17;

Urbaniak B., Stany Zjednoczone. Organizacje niekomercyjne w gospodarce rynkowej,
Gospodarka Narodowa, 1992 nr 9, s.39-42.
Zainteresowania rozwojem sektora pozarządowego w Polsce rozwijałam w kolejnych latach
po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego w odniesieniu do aktywizacji społecznej osób
starszych.
Transformacja ustrojowa oraz przemiany demograficzne w Polsce wpłynęły na konieczność dostosowania polityki społecznej państwa do nowych okoliczności [schemat 1,
tematyka nr 6]. Zmiany demograficzne, które w perspektywie kolejnych dziesięcioleci przyniosą wieloaspektowe skutki natury ekonomicznej, skłoniły mnie w latach 80. ubiegłego wieku do zainteresowania się aktywnością zawodową starzejących się zasobów pracy. W szczególności interesowała mnie polityka emerytalna państwa i formuła zabezpieczenia społecznego w powiązaniu z długością pracy zawodowej.
Reforma systemu społeczno-gospodarczego w Polsce według zasad rynkowych wymagała dostosowania systemu zabezpieczenia emerytalnego. Dające o sobie wówczas znać
koncepcje neoliberalne oparte na indywidualizmie w kwestiach zabezpieczenia emerytalnego
stały w sprzeczności wobec zasad opiekuńczości państwa w gospodarce socjalistycznej. Tematykę przemian polityki emerytalnej podjęłam w następujących artykułach:

Urbaniak B., Sytuacja dochodowa emerytów, którzy powrócili do pracy zawodowej, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 1989, nr 8-9, s.44-50.

Urbaniak B., Emerytura a odpowiedzialność za własny los,
Polityka Społeczna,
1991, nr 9, s.23-24.

Urbaniak B., Ostaszewski K. [udział własny 50%], Głos w dyskusji o reformie
ubezpieczeń społecznych w Polsce, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 1995, nr 12,
s. 23-30. [konfrontacja podejścia neoliberalnego i socjaldemokratycznego w podejściu do reformy systemu społecznych ubezpieczeń emerytalnych w Polsce].
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 16
Zabrałam także głos w dyskusji nad modelowymi rozstrzygnięciami ustroju polityki społecznej w artykule:

Urbaniak B., Zmiany w polityce społecznej po przejściu do gospodarki rynkowej, Polityka Społeczna,1997 nr 3, s. 5-9;
Łącznie w okresie po uzyskaniu stopnia doktora do czasu uzyskania stopnia dokto-
ra habilitowanego napisałam i opublikowałam: 24 samodzielne artykuły naukowe w czasopismach, 6 we współautorstwie, 11 artykułów w opracowaniach zbiorowych [w tym
jedno w innym języku niż polski], 3 zamieszczone w materiałach konferencyjnych
[wszystkie w językach innych niż język polski]; byłam współredaktorem 2 monografii [w
tym jedna współredakcja dotyczyła wydania w języku polskim] oraz jednej pozycji materiałów dydaktycznych. Łączna liczba publikacji w okresie po uzyskaniu stopnia doktora
do czasu uzyskania stopnia doktora habilitowanego, tj. od 1980 do 1998 r. wyniosła 47
pozycji różnego rodzaju. Wzięłam czynny udział w 5 krajowych konferencjach naukowych z zakresu rynku pracy i polityki społecznej oraz w 5 naukowych konferencjach międzynarodowych organizowanych w kraju i za granicą, gdzie prezentowałam wyniki swoich badań. Uczestniczyłam łącznie w 6 projektach badawczych, w tym w 2 projektach
krajowych finansowanych ze środków zewnętrznych oraz w 4 międzynarodowych zespołach badawczych, odbyłam 10 krótkookresowych staży zagranicznych. W otwartej procedurze konkursowej uzyskałam stypendium NAVF Program for Research Collaboration
between Norway and Central and East European Nations w 1992r. oraz udział w Salzburg
Seminar in American Studies w 1989 r. Dwukrotnie miałam możliwość wygłoszenia wykładów na zaproszenie uczelni zagranicznych, tj. University of Bergen w Norwegii, pt.:
“Process of democratization as a main factor of transition from central planned to market
economy system – case of Poland”, [maj 1990], oraz University of Groningen w Holandii,
pt.: “Topical problems of labour and work utilization in Poland”, [maj 1984].
Moja wczesna działalność naukowo-badawcza zaowocowała monografią habilitacyjną:

Urbaniak B. ,Praca zawodowa po przejściu na emeryturę. Społeczno-ekonomiczne
przesłanki powrotu emerytów do aktywnego życia zawodowego, Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1998 [nagrodzonej dwiema nagrodami - Nagrodą
Rektora Uniwersytetu Łódzkiego indywidualną stopnia drugiego w roku 2000 oraz
indywidualną Nagrodą naukową Prezydenta Miasta Łodzi w 2001 roku].
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 17
III.
Informacja o głównych kierunkach działalności naukowej i osiągnięciach naukowo-badawczych po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego nauk ekonomicznych
W okresie po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego, który przypadł na czas transformacji polskiej gospodarki w gospodarkę rynkową, kontynuowałam badania nad społecznoekonomicznymi aspektami pracy ludzkiej.
Mój wkład w rozwój nauki, który sytuuje się w obszarze ekonomii pracy dotyczy
teoretycznych podstaw odpowiedzi na społeczno-ekonomiczne wyzwania stwarzane przez
starzenie się społeczeństw, w szczególności w obszarze rynku pracy i zarządzania zasobami
ludzkimi. Osią mojej działalności naukowo-badawczej są społeczne i ekonomiczne konsekwencje starzenia się zasobów pracy oraz teoretyczne i praktyczne rozwiązania uwzględniające oczekiwania jednostkowe i społeczne wobec aktywności zawodowej w starszym wieku.
Społeczno-ekonomiczne skutki starzenia się polskiego społeczeństwa zajęły moją
uwagę jako naukowca i badacza zjawisk społecznych w kontekście wpływu procesów demograficznych na politykę rynku pracy oraz konieczności uwzględnienia starzenia się zasobów
pracy w zarządzaniu zasobami ludzkimi na poziomie organizacji. Jako zwolennik holistycznego podejścia do procesu starzenia się społeczeństw w swoich pracach akcentuję interdyscyplinarne podejście do zagadnień starzenia się rozpatrywanego z perspektywy całego życia
człowieka. Główny nurt moich rozważań naukowo-badawczych należy do nauk ekonomicznych w zakresie ekonomii i zarządzania.
Moje badania w okresie pohabilitacyjnym można podzielić na następujące obszary
[schemat 1]:

zarządzanie zasobami ludzkimi [schemat 1, tematyka nr 7]:
o przemiany zarządzania zasobami ludzkimi w okresie transformacji systemowej,
o zarządzanie starzejącymi się zasobami ludzkimi,
o zarządzanie różnorodnością,
o zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacjach pozarynkowych,

ekonomika rynku pracy [schemat 1, tematyka nr 8]:
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 18
o starzejące się zasoby pracy, wsparcie aktywności zawodowej i przedsiębiorczości starszych pracobiorców,
o elastyczność rynku pracy,
o kształcenie w ciągu życia zawodowego,

zbiorowe stosunki pracy [schema1, tematyka nr 9]:
o przemiany modeli zbiorowych stosunków pracy w okresie transformacji systemowej,
o zarządzanie zasobami ludzkimi w kontekście zbiorowych stosunków pracy,
o

aktywność zawodowa osób starszych jako przedmiot dialogu społecznego,
sektor organizacji pozarządowych [schemat 1, tematyka nr 10]:
o aktywność społeczna osób starszych,

polityka społeczna [schemat 1, tematyka nr 11]:
o rozwój polityki społecznej jako dyscypliny akademickiej,
o krajowe, lokalne i międzynarodowe aspekty polityki społecznej,
o przemiany polityki społecznej w okresie transformacji systemowej w Polsce.
Główny nurt moich prac naukowo-badawczych wpisuje się w ogólnoświatowy kierunek badań nad procesem starzenia się populacji ludzkiej. W tym obszarze występuje wiele kwestii
dyskusyjnych, wywołujących niekiedy społeczne spory, np. długość pracy zawodowej w ciągu życia, warunki pracy osób w wieku 50+ , skala aktywności zawodowej starszych pracobiorców w sytuacji kryzysowej gospodarek, zagrożenia dla równowagi finansowej systemów
ubezpieczeń społecznych związane z rosnącą liczbą starzejących się beneficjentów itp. Pojawiają się pytania o zakres społecznej i indywidualnej odpowiedzialności za dobrobyt ekonomiczny w starszym wieku, nawiązujące do praw ludzi starszych opracowanych przez Radę
Europy we współpracy z Komisją Europejską. W moich pracach naukowo-badawczych prowadzę rozważania nad skutecznością aktywnej polityki państwa na rynku pracy [ALMP]
wspierającej starszych pracobiorców, którzy niezależnie od stopnia rozwoju gospodarki należą do grupy osób defaworyzowanych na rynku pracy. Badania te, prowadzone w ramach teorii kapitału ludzkiego oraz teorii rynku pracy, uwzględniają działania o charakterze międzynarodowym [np. zawarte w Międzynarodowym Planie Działań Dotyczących Starzenia się –
Madryt 2002]. W mojej pracy naukowej poszukuję teoretycznych podstaw dla odpowiedzi na
społeczno-ekonomiczne wyzwania stwarzane przez starzenie się społeczeństw, w szczególności w obszarze rynku pracy, zarządzania zasobami ludzkimi i polityki społecznej, z uwzględnieniem roli i skuteczności dialogu społecznego.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 19
W okresie pohabilitacyjnym dodałam nową domenę do moich badań naukowych – zarządzanie zasobami ludzkimi [schemat 1, tematyka nr 7]. W początkach okresu transformacji
systemowej nastąpiła zmiana kierunku badań nad zarządzaniem zasobami ludzkimi w związku z przechodzeniem od tradycyjnego zarządzania kadrami do HRM, które akcentuje znaczenie roli kapitału ludzkiego w osiąganiu trwałej przewagi konkurencyjnej. Skierowałam moją
uwagę na kierunki zmian w strategiach, funkcjach i instrumentach [schemat 1, tematyka nr 7 przemiany zarządzania zasobami ludzkimi w okresie transformacji systemowej]. Jednym z
powodów mojego zainteresowania tematyką zmian zachodzących w ZZL był to, że od 15 lat
biorę udział jako członek Komitetu Oceniającego w pracach nad wyłonieniem laureatów konkursu Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi organizowanego przez Instytut Pracy i Spraw
Socjalnych. W okresie dwunastu lat [do 2012r.] zajmowałam się analizą informacji zawartych
w ankietach służących ocenie profesjonalizacji ZZL w firmach, które przeszły pierwszy etap
weryfikacyjny w ramach Konkursu. Efektem tych prac było 9 corocznych raportów opublikowanych wspólnie z Piotrem Bohdziewiczem [do 2009 roku, po tym roku raporty wyłącznie
w wersji elektroniczne], które przedstawiały analityczną ocenę zaawansowania procesów
unowocześnienia ZZL w polskich organizacjach aspirujących do miana liderów w zakresie
zarządzania zasobami ludzkimi:

cykl 9 publikacji w latach 2001-2009 - Urbaniak B., Bohdziewicz P., Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kreowanie nowoczesności , Instytut Pracy i Spraw
Socjalnych, Warszawa.
Wyniki badań przeprowadzonych w ramach konkursu Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi
wśród firm i instytucji dążących do unowocześnienia procesów i metod zarządzania zasobami
ludzkimi stały się podstawą dla pogłębionych analiz kierunków przemian zarządzania zasobami ludzkimi w oddziałach przedsiębiorstw międzynarodowych działających w Polsce oraz
w organizacjach o polskim rodowodzie. Analizy te dokumentowały zmieniające się podejście
polskich organizacji do zarządzania zasobami ludzkimi coraz częściej traktowanego jako podstawowy czynnik przewagi konkurencyjnej. Wyniki badań nad stopniem profesjonalizacji i
unowocześnienia zarządzania zasobami ludzkimi w organizacjach uczestniczących w konkursie Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi stały się podstawą do opracowań naukowych, które prezentowałam na konferencjach krajowych i zagranicznych oraz opublikowałam w kraju i
za granicą. Najbardziej reprezentatywne z nich to:

Urbaniak B., New Approach to Human Resource Management: Polish Experience;
Naujas požiūris į žmogiškųjų išteklių vadybą; Lenkijos patirtis
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
Viešasis,
Admin-
S t r o n a | 20
istravimas Public Administration, Viešojo Administravimo Lavinimo Asociacija Public Administration Training Association, Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
2002-2003, No 3, s.71-79.

Urbaniak B., Bohdziewicz P., Standardy zarządzania pracownikami wyznaczane w
konkursie Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi [w:] Zarządzanie zasobami ludzkimi. Teraźniejszość i przyszłość, S. Borkowska [red.], IPiSS, seria Studia i Monografie,
Warszawa 2006, s. 19-31.

Urbaniak B., Ekonomiczno-społeczny nurt w rozwoju zarządzania zasobami ludzkimi,
[w:] Zarządzanie zasobami ludzkimi w Polsce. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość,
S. Borkowska [red.], Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2007, s.95-101,

Urbaniak B., W kierunku zarządzania zasobami ludzkimi, [w:] Zarządzanie zasobami
ludzkimi w Polsce. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, S. Borkowska [red.], Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2007, s. 89-94,

Urbaniak B., Tendencje zmian w zarządzaniu zasobami ludzkimi w świetle doświadczeń konkursu Lider ZZL, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2010, nr 3-4, s.81-88.

Urbaniak B., Trends in human resources management in companies applying for title
of Leader of Human Resources Management [w:] Contemporary Management Challenges in the Transition Period. The Perspectives of Poland and Spain, P. Buła, H.
Łyszczarz, A.M. Ramirez, J. Teczke [sc.ed.], Universidad de Granada, Cracow University of Economics, Cracow School of Business, Cracow-Granada, 2011.
Najwięcej miejsca w mojej pracy naukowej z zakresu ZZL poświęciłam zarządzaniu pracą
starszych pracowników, zwłaszcza sytuacji zatrudnieniowej starszych pracobiorców w poziomie zakładu pracy [schemat 1, tematyka nr 7 - zarządzanie starzejącymi się zasobami
ludzkimi]. Z jednej strony nawiązywałam do moich zainteresowań z czasów, gdy prowadziłam badania na temat organizacji i efektów pracy robotników w łódzkich przedsiębiorstwach
[schemat 1, tematyka nr 1], a z drugiej strony do wcześniejszych badań na temat instytucjonalnych uwarunkowań aktywności zawodowej starzejących się pracobiorców. Wnioski z badań wskazywały, iż zbudowanie spójnego modelu zatrudnienia starzejących się pracowników
wymaga komplementarnego ujęcia uwzględniającego szczebel makro [polityka społecznogospodarcza państwa i jej uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne], mezo [sytuacja podmiotów na szczeblu regionalnym i lokalnym i relacje między nimi] i mikro [polityka personalna w poszczególnych organizacjach, postawy pracodawców, przedstawicielstw pracowni-
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 21
czych, organizacji związkowych]. Zaczęłam poszukiwać rozwiązań umożliwiających skuteczne zarządzanie starzejącymi się pracownikami, które przynosiłyby korzyści organizacjom
i pozwalały starzejącym się pracownikom kontynuować pracę zawodową. Starałam się wprowadzić do krajowego czasopiśmiennictwa polski odpowiednik stosowanego w krajach anglojęzycznych pojęcia „zarządzanie wiekiem” [age management], utożsamianego najpierw w
wąskim zakresie tylko z zarządzaniem starszymi pracownikami, a następnie w ujęciu rozszerzonym - z zarządzaniem pracownikami w kolejnych fazach cyklu życia zawodowego z
uwzględnieniem ich wieku. Celem takiego zarządzania jest między dostosowywanie warunków pracy do możliwości starzejącego się pracownika, aby po 50. roku życia mógł on nadal
być pracownikiem pożądanym przez pracodawców. Choć termin „zarządzanie wiekiem” jest
dość zrozumiały, po pewnym czasie doszłam do wniosku, że bardziej precyzyjnym określeniem jest „zarządzanie starszymi pracownikami” [bądź w starszym lub dojrzałym wieku],
gdyż „wiek” nie poddaje się zarządzaniu. Moje badania nad zarządzaniem starzejącymi się
zasobami pracy w organizacji przyniosły następujące publikacje:

Urbaniak B., Postawy pracodawców wobec pracowników w starszym wieku – studium
europejskich doświadczeń [w:] Polityka społeczna w życiu społeczno-gospodarczym
kraju, A.Rączaszek, W. Koczur [red.], Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im.
Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice 2007,s. 337-346.

Urbaniak B., Age Management - Polish Experiences [in:] The Ageing Societies of
Central and Eastern Europe: Some Problems-Some Solutions, Andreas Hoff, Jolanta
Perek-Białas [ed.], Jagiellonian University Press, Cracow 2008, s. 157-167.

Urbaniak B., Zarządzanie starzejącymi się zasobami pracy w organizacji – w poszukiwaniu rozwiązań, [w:] Człowiek i praca w zmieniającej się organizacji, M. Gableta i
A. Pietroń-Pyszczek [red.], Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 43, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
2009, s.401-409.

Urbaniak B., Starzenie się zasobów pracy jako wyzwanie w warunkach konkurencyjnej
gospodarki [w:] Wyzwania dla współczesnych organizacji w warunkach konkurencyjnej gospodarki”, D. Lewicka, L. Zbiegień-Maciąg [red.], Wydawnictwa Akademii
Górniczo-Hutniczej, Kraków 2010, s. 243-252.

Urbaniak B., Polish and UK experience in managing an ageing workforce, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2014, nr 6(101), s.117-134.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 22
Kolejnymi aspektami zarządzania zasobami ludzkimi, którymi zainteresowałam się w okresie
pohabilitacyjnym były [schemat 1, tematyka nr 7]: zarządzanie różnorodnością i zarządzanie
zasobami ludzkimi w organizacjach pozarynkowych, takich jak administracja publiczna i organizacje pomocy społecznej. Pierwszy z tych obszarów obejmuje nie tylko zarządzanie pracownikami w różnym wieku [o czym pisałam wyżej], ale także pracownikami związanymi
okresowo z pracodawcą. Moje zainteresowania ZZL w organizacjach nierynkowych skupiło
się na administracji publicznej oraz skuteczności instytucjonalnej formy opieki nad ludźmi
starszymi. Publikacje na ten temat obejmują:

Urbaniak B., Zarządzanie różnorodnością zasobów ludzkich w organizacji, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2014, nr 3-4, s.63-78.

Urbaniak B., Sobczak M., Zarządzanie pracownikami tymczasowymi w firmachużytkownikach [w:] B.Urbaniak, P.Oleksiak [red.], Praca tymczasowa. Droga do kariery czy ślepy zaułek?, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014, s.
185-
198.

Urbaniak B., Bohdziewicz P., Wdrażanie zmian w administracji samorządowej: deficyty uczestnictwa pracowniczego,
Zarządzanie
Zasobami
Ludzkimi,
2013
nr
2(91)/13 s. 51-66,

Urbaniak B., Zmiany w zarządzaniu zasobami ludzkimi w pomocy społecznej. Przykład domów pomocy społecznej w Łodzi, Studia Oeconomica Posnaniensia, Zarządzanie ludźmi w sektorze publicznym i non-profit, 2015, przyjęty do druku.
Szerokie badania na temat zmian ZZL w administracji publicznej prowadziłam jako członek
zespołu realizującego projekt „Zdiagnozowanie potencjału administracji samorządowej, ocena potrzeb szkoleniowych kadr urzędów administracji samorządowej oraz przygotowanie
profili kompetencyjnych kadr urzędów administracji samorządowej”, na zlecenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Raport końcowy z tego badania, opracowany
przeze
mnie
i
P.
Bohdziewicza,
został
opublikowany
pod
adresem:
https://administracja.mac.gov.pl/download/58/1353/Raportkoncowy.pd. W moich badaniach nad
zarządzaniem zasobami ludzkimi w administracji samorządowej znalazła się problematyka
szkoleń w służbie cywilnej. Na ten temat wygłosiłam przygotowany wspólnie z S.Borkowską
referat „Continuing vocational training of civil servants in Poland na międzynarodowej konferencji w Moskwie „Democratic Governance for the XXI Century: Challenges and Responses in CEE Countries” zorganizowanej przez The Network of Institutes and Schools of Public
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 23
Administration in Central and Eastern Europe[NISPcee] oraz The School of Public Administration of the Moscow State University [2005].
Uzupełnieniem mojego dorobku na temat zarządzania zasobami ludzkimi są monografie pod moją redakcją, które powstały jako pokłosie konferencji organizowanych przez Katedrę Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego. Są to:

Urbaniak B., Gospodarowanie pracą, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Łódź
2001, ss.326,

Urbaniak B. [red.], Zarządzanie zasobami ludzkimi. Problemy dydaktyki; Difin, Warszawa 2008, ss.224,

Urbaniak B. [red.], Efektywność zarządzania zasobami ludzkimi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2011, ss.537.
Istotna część moich badań w okresie pohabilitacyjnym skupiła się na ekonomice rynku pracy
[schemat 1, tematyka nr 8], a zwłaszcza na sytuacji starszych pracobiorców na rynku pracy
[starzejące się zasoby pracy na rynku pracy, wsparcie aktywności zawodowej i przedsiębiorczość starszych pracobiorców].
Pojęcie „ludzie starsi” jest nieostre ze względu na heterogeniczny przebieg jednostkowych procesów starzenia. W literaturze przedmiotu bywa zastępowane innymi terminami,
takim jak np. w andragogice „późna dorosłość”. Piszę o tym m.in. w publikacji zbiorowej:

Urbaniak B., Gładzicka-Janowska A., Żyra J. i inni, Socjoekonomika starzenia
się współczesnych społeczeństw, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2015,
s.15-31.)
Z uwagi na ponadprzeciętne problemy z utrzymaniem się na rynku pracy, starsze osoby, które
tracą pracę zostają objęte różnorodnymi programami aktywnej polityki rynku pracy [ALMP]
zarówno w Polsce jak i w innych krajach UE. Pozycja pracobiorców, którzy przekroczyli 50
rok życia na rynku pracy jest nierówna, tak jak zróżnicowany jest kapitał ludzki, którym dysponują. Według objaśnień teorii insiders-outsiders, która jest jedną z teorii wyjaśniających
przyczyny bezrobocia osób starszych , silna pozycja „swoich” starszych pracowników w
przedsiębiorstwie wynika z ich trudnego do zastąpienia kapitału ludzkiego i unikalnych kompetencji. To spośród tej grupy rekrutują się mentorzy młodszych pracowników, którym przekazują wiedzę i umiejętności. Ponieważ grupa „obcych” należących do bezrobotnych w wieku starszym ma niewielkie szanse przedostania się w obręb wewnętrznego rynku pracy, w
efekcie zasilają szeregi bezrobotnych długookresowo. Możliwość uniknięcia sytuacji „ob-
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 24
cych” stwarza pomoc kierowana do bezrobotnych w ramach programów ALMP. Ich skuteczność należy oceniać przez pryzmat jakości ofert aktywizacji zawodowej dla osób defaworyzowanych. Jednak podstawowym czynnikiem mogącym poprawić sytuację osób starszych na
rynku pracy jest ich postawa wobec pracy i chęć przejęcia odpowiedzialności za własny los, a
także świadomość konieczności kształtowania własnej zatrudnialności w cyklu życia zawodowego, m.in. poprzez edukację ustawiczną.
Polityka podnoszenia ustawowej granicy wieku emerytalnego na późniejsze lata życia
skłania coraz częściej do podjęcia rozważań na temat indywidualnych decyzji w sprawie kontynuowania pracy w późniejszym wieku. Zakłada się, że ukształtowany w minionym wieku
tradycyjny model emerytalny przekształci się w model transpozycyjny zakładający dostosowywanie wieku emerytalnego do zmian na rynku pracy, a ten w model opcjonalny, w którym
przejście na emeryturę będzie coraz częściej decyzją indywidualną, podejmowaną na podstawie różnych przesłanek, takich jak wzrost niepewności na rynku pracy, zmiany demograficzne, malejące znaczenie powszechnych systemów emerytalnych, dostępność prywatnych
ubezpieczeń emerytalnych, postawa wobec pracy, typ kariery zawodowej. Szerzej na ten temat piszę w:

Urbaniak B., Polityka wieku emerytalnego: trend ku indywidualizacji rozwiązań, [w:] Rynek pracy i wykorzystanie potencjału pracy w Polsce. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia Profesora Mieczysława Kabaja,, A.Rajkiewicz, J.
Orczyk [red.], IPiSS, 2014, s. 147-160.
Sposobami pomagania osobom starszym w znalezieniu ofert zatrudnienia adekwatnych do
kurczących się z wiekiem możliwości wykonywania pracy zajmowałam się w ramach trzech
projektów naukowo-badawczych realizowanych w latach 2004-2013.
Pierwszy z projektów poświęconych zagadnieniom osób starszych na rynku pracy, w
którym brałam aktywny udział był „Sojusz dla pracy”, partnerstwo z tematu F EQUAL na
rzecz osób w wieku 45+ realizowany w latach 2004-2008 w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL Jego administratorem był UNDP Polska a partnerem Uniwersytet Łódzki. W
tym projekcie byłam koordynatorką z ramienia Uniwersytetu Łódzkiego, kierownikiem merytorycznym Partnerstwa UŁ, realizatorką, redaktorką i współautorką raportów z badań oraz
autorką publikacji, a także ekspertem w całym projekcie. Testowano w nim między innymi
metodę jobcoaching’u mającą wspierać starszych pracobiorców napotykających trudności na
rynku pracy.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 25
W mojej pracy naukowej dużą rolę odgrywała i nadal odgrywa współpraca w międzynarodowych projektach. Pełniłam w nich rolę kierownika i/lub realizatorki badań. Elementem
wspomnianego wyżej projektu „Sojusz dla pracy” była współpraca międzynarodowa Age Alliance [2007]. Jej efektem była publikacja pod tytułem „Age Management. Age Alliance Group Good
Practice Guide”, Rochester – Warsaw, której byłam współautorką. Wymiana doświadczeń międzynarodowych w ramach Age Alliance zainspirowała mnie do dalszych badań krajowych realizowanych w ramach IW EQUAL. Zaowocowały one, między innymi, powstaniem trzech niedużych publikacji, których byłam autorką i redaktorką lub współredaktorką:

Urbaniak B. [red.], Pracownicy 45+ wobec barier na rynku pracy, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 2007,

Urbaniak B. [red.], Pracownicy 45+ w naszej firmie, Program Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju [UNDP], Warszawa 2007,

Urbaniak B. [red.], Jak zachęcić pracowników po 45 roku życia do dalszej
edukacji. Rekomendacje praktyków. Program Narodów Zjednoczonych do
spraw Rozwoju [UNDP], Warszawa 2008.
Wymienione wyżej pozycje znalazły się wśród publikacji, które podejmowały temat dość
nowy jak na owe czasy, dotyczący możliwości przezwyciężania trudności na jakie napotykają
starsi pracobiorcy na rynku pracy i w zakładzie pracy.
Zakres moich empirycznych badań nad rynkiem pracy prowadzonych w kontekście
starzenia się zasobów pracy został poszerzony dzięki uzyskaniu w drodze konkursu indywidualnego grantu na temat: Employment and labour market institutions for an aging workforce
– a survey made for Poland, ufundowanego przez ERSTE Foundation Social Research Fellowships “Generations in Dialogue”[2008-2010]. Był to mój drugi projekt naukowobadawczy poświęcony zagadnieniom aktywności zawodowej osób starszych. Realizowałam
go samodzielnie przy pomocy kilku osób. Program „Generations in Dialogue” dał mi możliwość nawiązania kontaktów międzynarodowych z naukowcami zajmującymi się szerokim
spektrum problematyki starzenia się społeczeństw oraz umożliwił udział w konferencjach
tematycznych w San Gallen, Wiedniu, Bukareszcie i w Splicie. Dzięki grantowi mogłam
przeprowadzić w 13 łódzkich firmach badania z przedstawicielami działów odpowiedzialnych
za zarządzanie zasobami ludzkimi oraz z młodymi i dojrzałymi pracownikami [poniżej 40
roku życia] i ze starszymi pracownikami [z umownie przyjętą granicą powyżej 40 lat]. Wyniki badań przedstawiłam w publikacji:
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 26

Urbaniak B., Zatrudnienie i instytucje rynku pracy w warunkach starzejących się
zasobów pracy - badania dla Polski [wersja angielska: Employment and labour
market institutions for an aging workforce – a survey made for Poland], Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2011.
Poszukując uwarunkowań zwiększenia aktywności zawodowej osób starszych w Polsce [Polska należy do krajów UE28 o niskim poziomie wskaźnika zatrudnienia osób w wieku
55-64 lata, np. w 2014 r. wyniósł 42,5% przy średniej w Unii 51,8%] podjęłam szeroko zakrojone prace w projekcie systemowym B.1.16 realizowanym przez Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich w partnerstwie z Uniwersytetem Łódzkim [Wyrównywanie szans na rynku
pracy dla osób 50+, 2010-2013]. Inicjatorem projektu był Departament Analiz Ekonomicznych MPiPS a środki finansowe pochodziły z EFS. Był to mój trzeci projekt poświęcony zagadnieniom pracy starszych pracobiorców. Udział w nim stanowił dla mnie duże wyzwanie,
ponieważ wyniki badań i wyprowadzone z nich wnioski miały posłużyć do opracowaniu rządowego programu „Solidarność pokoleń. Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej
osób w wieku 50+”, co rzeczywiście miało później miejsce w postaci Uchwały nr 239 opublikowanej w Monitorze Polskim z dnia 4 lutego 2014. Jako uczestnik projektu zostałam także
członkiem Rady Społecznej 50+ [powołanej Zarządzeniem nr 13 Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 24 kwietnia 2013 r.], która miała przygotować rekomendacje dla działań
programu „Solidarność pokoleń”, określić kierunki jego zmian i opracować wytyczne dla
działań wspierających na rynku pracy osoby po 60. roku życia. Dzięki udziałowi w projekcie
uzyskałam dostęp do wielu empirycznych danych niezbędnych do analizowania polityki państwa polskiego wobec osób starszych na rynku pracy. W projekcie pełniłam rolę przewodniczącej Rady Ekspertów, współautorki koncepcji i metodyki badań oraz narzędzi badawczych,
recenzentki wewnętrznych raportów cząstkowych i opracowań tematycznych. Przede wszystkim byłam jednak autorką rozdziałów raportów końcowych oraz ich współredaktorką, współautorką wniosków i rekomendacji, osobą współodpowiedzialną za merytoryczne efekty pracy
zespołu badaczy z Uniwersytetu Łódzkiego. Wyniki prac badawczych zostały ujęte w dwu
obszernych raportach wydanych w języku polskim:

Urbaniak B., Wiktorowicz J., Raport z analizy programów skierowanych do osób 50+
zrealizowanych w Polsce w latach 2004–2009, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź 2011,
oraz
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 27

Kryńska E., Krzyszkowski J., Urbaniak B., Wiktorowicz J., Diagnoza obecnej sytuacji
kobiet i mężczyzn 50+ na rynku pracy w Polsce. Raport końcowy, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2013,
oraz w języku angielskim :

Urbaniak B., Wiktorowicz J., Analytical report on Programmes for People 50+ Implemented in Poland between 2004 and 2009An, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź
2011,

Kryńska E., Krzyszkowski J., Urbaniak B., Wiktorowicz J., Diagnosis of the current
situation of women and men aged 50+ on the labour market in Poland. Final Report,
Uniwersytet Łódzki, Łódź 2013.
W „Diagnozie obecnej sytuacji kobiet i mężczyzn 50+ na rynku pracy w Polsce. Raport końcowy” znalazły się rozdziały mojego autorstwa, takie jak:

Urbaniak B., Sytuacja zawodowa kobiet i mężczyzn w wieku 45/50+ , s. 65-108;

Urbaniak B., Podstawowe charakterystyki zatrudnienia kobiet i mężczyzn w wieku
45/50, s. 109-167

Urbaniak B., Emerytura jako moment przełomowy w aktywności zawodowej kobiet i
mężczyzn w wieku 45/50+, s. 168-183;

Urbaniak B., Stosunek pracodawców oraz kobiet i mężczyzn w wieku 45/50+ do instytucjonalnego wsparcia aktywności zawodowej po 45./50. roku życia , s. 237-252;

Wnioski generalne, s. 293-338.
Raporty te zostały zacytowane jako pomoc w opracowaniu rządowego programu „Solidarność
pokoleń” [Uchwała nr 239 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia
Programu Solidarność pokoleń. Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w
wieku 50+, Monitor Polski z 2014, poz.115, s. 11,13, 14 i dalej]. Bogaty materiał badawczy
stał się dla mnie podstawą szeregu analiz naukowych, których wyniki zostały następnie opublikowane w czasopismach naukowych w języku polskim i angielskim. W poniższych publikacjach przedstawiłam rekomendacje na temat możliwości wzrostu zatrudnienia osób po 50
roku życia w polskich warunkach:

Urbaniak B., Wiktorowicz J., Support for economic activity of people aged 50+ of Poland: the best solutions of the government's Programme Solidarity of Generations,
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 28
Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014, nr 1/2014, s. 77-91.

Urbaniak B., Wiktorowicz J., Older employees and how to keep them in employment:
The case of Poland, Global Ageing Journal, vol. 9, No2, International Federation on
Ageing,
2015,
s.20-23,
http://www.ifa-fiv.org/global-ageing-journal-9-2-now-
available/

Urbaniak B., Predicted impacts of pension reform on the labour market in Poland,
Studia Humanistyczne AGH, 2014, tom 13.4, s. 125-143.
Prace te wyrażają między innymi moje przekonanie, iż jednostka może aktywnie wpływać na
swoją sytuację na rynku pracy w starszym wieku poprzez wcześniej dokonywane wybory w
zakresie life-long learning, a rolą państwa jest stworzenie instytucjonalnego wsparcia dla jej
wysiłków przy pomocy ALMP.
Możliwość pogłębienia wiedzy na temat zatrudnienia ludzi starszych daje mi czynne
uczestnictwo jako ekspert krajowy w konsultacjach na temat polityki unijnej wobec osób starszych i zakresu jej realizacji w krajach członkowskich w ramach Age Platform Europe [europejskiej sieci skupiającej ponad 150 organizacji, które reprezentują bezpośrednio ponad 40 mln osób
w wieku 50+ w Europie]. Jako członek grupy zajmującej się głównie zatrudnieniem osób starszych przygotowuję krótkie opracowania tematyczne pokazujące stopień realizacji przez Polskę
polityki aktywnego starzenia się względem celów Europejskiej Polityki Zatrudnienia, a także
formułuję oceny założeń krajowej polityki uwzgledniającej potrzeby osób starszych, np. polityki
senioralnej jako działania programowego państwa na rzecz osób starszych. W związku z moim
udziałem w pracach grupy Task Force 4 na temat zatrudnienia i aktywnych postaw obywatelskich
[employment and active citizenship] uczestniczę od 2008 r. średnio dwa razy w ciągu roku w spotkaniach roboczych i konferencjach tematycznych w Brukseli.
Moje krajowe i międzynarodowe doświadczenie naukowo-badawcze w zakresie aktywizacji zawodowej osób w wieku 50+ zaowocowało ofertami udziału w projektach inicjowanych przez instytucje Unii Europejskiej. W 2012 r. uczestniczyłam w projekcie Mutual Learning Programme Komisji Europejskiej, przygotowując ekspertyzę na temat polityki senioralnej w Polsce i skali zainteresowania nią związków zawodowych i organizacji pracodawców.
Był to mój głos w dyskusji na temat możliwości upowszechnienia rozwiązań norweskich w
Polsce. Opracowanie:
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 29

Urbaniak B. From evaluation to action: the rise of Polish senior policy, PEER
country
comments
paper:
Poland,
2012,
s.1-11,
http://www.mutual-learning-
employment.net/uploads/ModuleXtender/PeerReviews/94/Peer_country_discussion_paper_POLAND.pdf
które przekazałam koordynatorom zostało następnie przedstawione przeze mnie jako prezentacja na konferencji: Extending Working Life: The tripartite cooperation and the role of the
Centre for Senior Policy Programme w Oslo.
W 2014 r. uczestniczyłam także na zaproszenie agendy Komisji Europejskiej w programie Biura Pomocy Technicznej i Wymiany Informacji [TAIEX]. W ramach Workshop on
Integration and Participation of Elderly People in Economic and Social Development przygotowałam wystąpienie:

Urbaniak B., Toward greater activity of people aged 50+ in the labour market. How
to make older people more willing to take jobs ?
które wygłosiłam w ramach warsztatów w Mińsku na Białorusi.
Moje zainteresowanie badaniem aktywności zawodowej w starszym wieku jest ściśle
związane z zagadnieniem elastyczności rynku pracy [schemat 1, tematyka nr 8], w tym elastycznych form zatrudnienia i organizacji pracy. Pierwszą moją publikację z zakresu elastycznych form pracy przygotowałam w latach 90. ub. wieku [Urbaniak B., Możliwości stosowania elastycznych form pracy w przemyśle, [w:] „Kierunki racjonalizacji działalności gospodarczej przedsiębiorstw przemysłowych”, pod redakcją H. Bienioka, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego, 1990]. Obserwowana od kilku lat w polskiej praktyce gospodarczej skłonność do nadmiernego wykorzystywaniu pracy na czas określony jako jednej z
form elastycznych skłoniła mnie do zainicjowania i pokierowania badaniami statutowymi w
zespole Katedry Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego [2013r.]. Badania te
porównywały korzyści i straty ponoszone przez pracowników tymczasowych z ich nadziejami
na poprawę zatrudnialności. Wyniki badań zostały przedstawione w publikacjach:

Urbaniak B., Oleksiak P., Praca tymczasowa. Droga do kariery czy ślepy zaułek?,
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014 [wyróżniona Nagrodą Rektora
Uniwersytetu Łódzkiego trzeciego stopnia w 2015 r.]

Urbaniak B., Nadzieja pracowników na poprawę własnej sytuacji na rynku pracy w
konfrontacji z realiami pracy tymczasowej, Problemy Polityki Społecznej. Studia i
Dyskusje, 2015, nr 30(3)/2015, s.15-28.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 30

Urbaniak B., Zarządzanie pracownikami tymczasowymi w organizacji użytkującej ich
pracę, [w:] Procesy innowacyjne w polskiej gospodarce – potencjał zmian, [red.] A.
Francik, K. Szczepańskiej-Woszczyna, J. Ďad’o, Wydawnictwo Naukowe Wyższej
Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza 2016.
Moje badania na temat pracy tymczasowej stanowią część szerszych rozważań dotyczących
niestabilności współczesnego rynku pracy i ceny jaką muszą płacić pracobiorcy permanentnie
zawieszeni między zatrudnieniem i bezrobociem. Ich wyniki pokazują w jakim stopniu osoby
młode, wkraczające na rynek pracy i osoby w wieku starszym są w stanie zaakceptować niepewność sytuacji – obie te grupy są ze względu na swój wiek w sposób ponadprzeciętny narażone na trudności na rynku pracy. W przypadku osób młodych, które nie ukończyły 26 lat
[np. studentów studiów stacjonarnych], praca tymczasowa, choć niepewna i niskopłatna,
umożliwia zdobycie doświadczenia zawodowego, a więc poprawia ich zatrudnialność; jest
ona ceną jaką płaci się za lepsze perspektywy na pracę stałą. Osobom po 40. roku życia, które
podejmują pracę tymczasową nie tylko ze względu na brak ofert stałego zatrudnienia pracy,
lecz także z powodu nieporadności w samodzielnym poszukiwaniu pracy, daje ona możliwość
„przeczekania” do emerytury. Badania pracodawców korzystających z pracy tymczasowej
pokazują, że szanse na pracę stałą po okresie zatrudnienia tymczasowego są niewielkie. Rozbudzona nadzieja na poprawę sytuacji zatrudnieniowej okazuje się złudna, w polskich warunkach praca tymczasowa coraz częściej ulega petryfikacji. Powszechność pracy tymczasowej
na rynkach lokalnych zdominowanych przez tradycyjną działalność produkcyjno-usługową,
która nie wymaga wiedzy i charakteryzuje się niskim poziomem zaawansowania technologicznego sprzyja utrwalaniu się niekorzystnych struktur gospodarczych i niskich dochodów z
pracy.
Uzupełnieniem moich badań odnośnie rynku pracy [schemat 1, tematyka nr 8] jest wątek kształcenia w ciągu życia zawodowego, w tym roli szkoleń pracowniczych [także dla starszych pracobiorców]. Idea lifelong learning służy ochronie wartości kapitału ludzkiego w
ciągu życia zawodowego i tym samym wspiera zatrudnialność. Temat kształcenia w ciągu
życia podejmowałam w takich publikacjach jak:

Urbaniak B., Rozwój społeczeństwa wiedzy. Szanse dla Polski, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica nr 210, Edukacja a rozwój społeczeństwa wiedzy, 2007, s.
7-19.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 31

Urbaniak B., Wyzwania wobec edukacji starszych pracowników w Polsce, [w:] Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk o pracy i polityce społecznej, J.T. Kowaleski i P. Szukalski [red.], Zakład Demografii i Gerontologii Społecznej UŁ, Łódź 2008
s. 68-83.

Urbaniak B., Imperatyw kształcenia ustawicznego w gospodarce opartej na wiedzy
[w:] M. Znajmiecka-Sikora i E. Roszko [red.], Podstawy kształcenia ustawicznego od
A do Z, pod red., Wydawnictwo ego, Łódź 2010, s. 15-41,

Urbaniak B., Bariery udziału polskiego społeczeństwa w kształceniu ustawicznym,
Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytet Ekonomiczny w
Katowicach, Polityka edukacyjna wobec rynku pracy, 2012, nr 115, s.179-188.
Nadzieję na poprawę sytuacji pracowników na rynku pracy, także starszych osób, pokłada się
w rozwoju ich przedsiębiorczości, która przybiera formę samodzielnej działalności gospodarczej [schemat 1, tematyka nr 8 – zachęcanie do przedsiębiorczości i jej efekty dla rynku pracy]. O roli rozwoju przedsiębiorczości jako czynnika poprawiającego położenie na rynku pracy pisałam w publikacji:

Urbaniak B., Samozatrudnienie szansą poprawy sytuacji na rynku pracy, [w:] Psychologiczne wyznaczniki efektywności poszukiwania pracy i samozatrudnienia, H.
Skłodowski, E. Stawasz [red.], Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Fundacja
Inkubator, Łódź 2002, s.41-55.
Pewne wątpliwości co do skuteczności tej formy pobudzania aktywności zawodowej w przypadku starszych pracobiorców wyraziłam w opracowaniu:

Urbaniak B., Przedsiębiorczość jako szansa wzrostu aktywności zawodowej w starszym wieku,[w:] Zarządzanie zasobami ludzkimi w małych i średnich przedsiębiorstwach, Z. Wiśniewski [red.], Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2013, s.
81-89.
Wątek zbiorowych stosunków pracy [schemat 1, tematyka nr 9], któremu poświęciłam dość
dużą uwagę na wcześniejszych etapach kariery naukowej badałam także w okresie pohabilitacyjnym pod kątem:

zmian modeli zbiorowych stosunków pracy w okresie transformacji systemowej, ze
szczególnym uwzględnieniem przekształceń w kierunku zdecentralizowanego modelu
zbiorowych stosunków pracy ,
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 32

zarządzanie zasobami ludzkimi w kontekście zbiorowych stosunków pracy, w tym
powiązania między systemem ZZL a formułą partycypacyjną uwzględniającą związki
zawodowe na szczeblu organizacji lub inne formy artykułowania zbiorowych interesów pracowniczych,

miejsce aktywności zawodowej osób starszych w dialogu społecznym, postawy
związków zawodowych i organizacji pracodawców wobec przemian demograficznych
na rynku pracy.
W okresie transformacji systemowej w polskiej gospodarce zaczęły kształtować się nowe relacje
między pracownikami i pracodawcami oparte na rokowaniach zbiorowych. W ostatnich latach
jednak ich rola uległa osłabieniu. Z powodów strukturalnych i politycznych spada uzwiązkowienie [przynależność do związków zawodowych deklaruje nie więcej niż 10-12% pracowników
najemnych], co budzi pewne obawy odnośnie przyszłości partycypacyjnej formuły zarządzania.
W moich publikacjach zwracałam uwagę na zmianę oczekiwań pracowników wobec formuły
partycypacyjnej zarządzania zasobami ludzkimi oraz wobec roli jaką mogą odgrywać rady pracownicze w zakładzie pracy. W Polsce wykształca się obecnie nowy model stosunków pracy,
oparty na indywidualizacji relacji pracodawcy-pracownicy i słabszej pozycji pracobiorców zatrudnianych coraz częściej na podstawie cywilno-prawnych umów o pracę.
Ponieważ kształtowanie się zbiorowych stosunków pracy było i jest niedostatecznie
rozpoznane w polskiej literaturze przedmiotu z zakresu ekonomii i zarządzania, starałam się,
aby wyniki moich prac choć częściowo mogły uzupełnić istniejącą lukę. Szeroko zakrojone
badania nad kształtowaniem stosunków pracy na poziomie zakładu pracy, w tym zbiorowych
stosunków pracy, podjęłam w ramach grantu KBN [Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi a kształtowanie stosunków pracy - nr projektu 1 H02D 014 29, 2005-2008]. Projekt, którym kierowałam był realizowany przez zespół pracowników Katedry Pracy i Polityki Społecznej. Sprawowałam nadzór naukowy nad przyjętą metodyką badań, a także nad całością
analiz i wyników badań. Projekt zaowocował zespołową publikacją pod tym samym tytułem.
Jej redaktorami byłam ja jako kierownik grantu oraz sekretarz projektu dr Anna RogozińskaPawełczyk:

Urbaniak B., A. Rogozińska - Pawełczyk [red.], Strategiczne zarządzanie zasobami
ludzkimi a kształtowanie stosunków pracy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego,
Łódź 2010, ss. 256.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 33
Celem naszych badań było określenie wpływu modeli ZZL na poziom zaspokojenia podstawowych interesów pracowników firm, przede wszystkim na poziom ich zadowolenia z warunków pracy i zatrudnienia. Punktem wyjścia była koncepcja strategicznego ZZL, zakładająca istnienie wspólnoty interesów pracowników i pracodawców w dążeniu do osiągnięcia celów strategicznych. Przyjęliśmy założenie, że malejąca popularność związków zawodowych
może sprzyjać dążeniom pracowników do partycypacji w osiąganiu celów strategicznych organizacji. Badania były prowadzone na dużą skalę, ponieważ objęły w sumie 210 przedsiębiorstw różnej wielkości. Ich wyniki dowiodły, że w Polsce większość pracowników deklaruje zainteresowanie partycypacją bezpośrednią i przedstawicielską ponieważ może ona poprawić warunki pracy i zatrudnienia, a nie w wyniku świadomej potrzeby współuczestnictwa w
dążeniach do osiągnięcia celów strategicznych firm, w których pracują. Grupa publikacji na
ten temat obejmuje, oprócz wymienionej powyżej książki, takie pozycje jak:

Urbaniak B., Związki zawodowe jako interesariusz w obszarze zarządzania zasobami
ludzkimi [w:] Sukces w zarządzaniu kadrami. Perspektywa globalna i lokalna, T. Listwan [red.], Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu,
Wrocław 2004, nr 1032, s.555-567.

Urbaniak B., Borkowska S., Managing Human Resources in the Context of Changing
Labour Relations [udział własny 50%], [w:]”New World Order: Economic, Social and
Political Tendencies at the Beginning of Third Millennium”, S.Rudolf [ed.], Lodz
University Press, 2005, vol.2, s. 681-696.

Urbaniak B., Współpraca i zaangażowanie w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi
– stosunki przemysłowe w okresie przemian [w:] Praca i zarządzanie kapitałem ludzkim w perspektywie europejskiej, A. Pocztowski [red.], Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2005, s.69-85.

Urbaniak B., Standard zarządzania zasobami ludzkimi w firmach uzwiązkowionych w
Polsce [w:] Perspektywy rozwoju partycypacji pracowniczej w Polsce w warunkach
Unii Europejskiej, S. Rudolf [red.], Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
2007, s. 511-528.

Urbaniak B., Aspiracje partycypacyjne pracowników i możliwości ich realizacji a występowanie związków zawodowych w firmie [w:] Zarządzanie organizacjami w gospodarce opartej na wiedzy. Kluczowe relacje organizacji w gospodarce opartej na wie-
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 34
dzy, B. Godziszewski [red.], Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierowania, „Dom
Organizatora”, Toruń 2008, s. 479-488.

Urbaniak B., Zbiorowe stosunki pracy jako przedmiot rozważań naukowych. Refleksje
nad amerykańskimi doświadczeniami, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2008, nr 34(62-63)/08, s. 79-93.
Do publikacji reprezentatywnych dla mojego dorobku naukowego, które dotyczą sku-
teczności rozwiązań w zakresie zbiorowych stosunków pracy zaliczam również:

Urbaniak B., Zbiorowe stosunki pracy [w:], Rynek pracy w wybranych krajach. Metody przeciwdziałania bezrobociu, E. Kryńska [red.], Studia i Materiały, Instytut Pracy i
Spraw Socjalnych, Warszawa 1999, s. 140-176.

Urbaniak B., Ocena efektywności negocjacji trójstronnych w zakresie wynagrodzeń
[w:] K.W. Frieske, L.Machol-Zajda, B.Urbaniak, H.Zarychta, Dialog społeczny. Zasady, procedury i instytucje w odniesieniu do podstawowych kwestii społecznych,
Opracowania PBZ, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 1999, zeszyt nr 7, s.
19-41.

Urbaniak B., Międzynarodowe zbiorowe stosunki pracy [w:] Międzynarodowe zarządzanie zasobami ludzkimi, A. Pocztowski [red.], Oficyna Ekonomiczna, Kraków
2002, s.163-205.

Urbaniak B., Oleksiak P., Borkowska S., Negocjacje i konsultacje płacowe [w:] Wynagrodzenia – rozwiązywanie problemów w praktyce, S. Borkowska [red.], Oficyna
Ekonomiczna, Kraków 2004, s. 239-286.

Urbaniak B., Oleksiak P., Borkowska S., Rokowania zbiorowe a polityka wynagrodzeń [w:] Wynagrodzenia-praktyczne sposoby rozwiązywania problemów, S. Borkowska [red.], Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2012, s. 285-309.
Osobny wątkiem w moim piśmiennictwie z zakresu zbiorowych stosunków pracy [ schemat 1,
tematyk nr 9] jest aktywność zawodowa ludzi starszych jako przedmiot dialogu społecznego.
Moje opracowania na ten temat obejmują:

Urbaniak B., Związki zawodowe wobec polityki senioralnej na rynku pracy w Norwegii i Francji , M. Bsoul, F. Bylok [red.], Związki zawodowe w procesie przemian społeczno-gospodarczych w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe Śląsk 2013, s.19-33.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 35

Urbaniak B., Miejsce aktywizacji zawodowej osób starszych w dialogu społeczny, A.
Rączaszek, W. Koczur [red.], Polityka społeczna wobec przemian demograficznych,
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w
Katowicach, Katowice 2014, s.184-191.

Urbaniak B., Topics concerning social dialogue and the extension of working life in
Europe, Journal of International Relations (Medzinárodné vzťahy), Faculty of International Relations, University of Economics, Bratislava 2014, no. 1/2014, pp. 8-25.
Zwracałam w nich uwagę na inne podejście związków zawodowych i organizacji pracodawców w krajach skandynawskich do wydłużania aktywności zawodowej osób starszych w porównaniu z prezentowanym przez polskich partnerów społecznych. Różnica ta przekłada się
między innymi na poziom zatrudnienia osób starszych. W Szwecji i Norwegii jest on wysoki,
np. wskaźniki zatrudnienia w grupie wiekowej 65-69 lat wynoszą odpowiednio 21,0%, i
27,6% [2014 rok], podczas gdy w Polsce jest to zaledwie 9,7% [dane Eurostatu: lfsaergan.tsv].
Zmieniające się w Polsce podejście do aktywności zawodowej osób starszych wywołane
starzeniem się ludności jest uwarunkowane zmianami krajowej polityki społecznej w okresie
transformacji systemowej. Aby dokonać analizy całokształtu zmian należy także uwzględnić
nie tylko krajowe ale także lokalne i międzynarodowe wymiary polityki społecznej [schemat
1, tematyka nr 11]. Wymiary te analizowałam w następujących publikacjach:

Urbaniak B., Rynek pracy wobec pracowników w starszym wieku. Doświadczenia
krajów rozwiniętych gospodarczo, Polityka Społeczna, 1999, nr 9, s.20-23,

Urbaniak B., Praca emerytów w sektorze prywatnym ( na przykładzie łódzkiej gospodarki), Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, Rynek pracy. Wybrane
problemy, 1999, nr 124, s. 33-45.

Urbaniak B., Polityka społeczna gmin [w:] Gminy u progu III tysiąclecia, Związek
Gmin Regionu Łódzkiego, Wydawnictwo TOM-2000, Łódź 2001, s. 127-139,

Urbaniak B., Batalia UE o jakość pracy, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2003, nr
2, s.9-16,

Urbaniak B., Starsi pracownicy na rynku pracy UE w perspektywie do roku 2050
[w:] Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, J.T.
Kowaleski i P. Szukalski [red.], Zakład Demografii UŁ, Łódź 2006, s.13-19,
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 36

Urbaniak B., Flexicurity – moda czy nowa szansa dla osób po 50. roku życia [w:] Polityka społeczna w procesie integracji europejskiej - przegląd problemów, A. Rączaszek i W. Koczur [red.], Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach,
Katowice 2009, s.277 – 286,

Urbaniak B., redaktor wydania polskiego książki: Paula Spickera, Polityka społeczna-teoria, seria: Nowa Praca Socjalna, wydawca Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, 2014, nr 21,ss.200.
Wątek rozwoju polityki społecznej jako dyscypliny akademickiej badałam w kontekście wieloletnich doświadczeń i osiągnięć Uniwersytetu Łódzkiego. Pokłosiem tych badań są następujące publikacje:

Urbaniak B., Ekonomiki stosowane – przeszłość i teraźniejszość, [w:] Mistrzowie i
szkoły łódzkiej ekonomii i socjologii. Szkice do portretu Wydziału EkonomicznoSocjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego, A. Pilichowski, P. Starosta [red.], Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005, s.73-86,

Urbaniak B., Polityka społeczna w Uniwersytecie Łódzkim, [w:] Polityka społeczna.
Badania, dydaktyka, rozwój, A. Rączaszek [red.], Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2008, s. 105-119,

Urbaniak B., Alianse naukowo-badawcze zarządzania zasobami ludzkimi i polityki
społecznej w Katedrze Pracy i Polityki Społecznej, [w:] J. Grotowska-Leder, E.
Kwiatkowski [red.], „Szkoły naukowe i kierunki badań na Wydziale EkonomicznoSocjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Tradycja i współczesność”, Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015, s.324-337.
Moje zainteresowania sektorem pozarządowym z okresu przedhabilitacyjnego konty-
nuuję w badaniach nad aktywnością społeczną osób starszych [schemat 1, tematyka nr10].
Znalazły one wyraz w publikacjach:

Urbaniak B., Seniorzy aktywni społecznie, Polityka Społeczna, 2013, nr 4, s. 6-11.
oraz charakteryzując osoby starsze w rozdziale Rola oraz znaczenie osób starszych
w społeczeństwie i gospodarce,
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 37

Urbaniak B., Rola oraz znaczenie osób starszych w społeczeństwie i gospodarce, [w:]
B.Urbaniak, A. Gładzicka-Janowska, J. Żyra i inni, Socjoekonomika starzenia się
współczesnych społeczeństw, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa, 2015, s.15-31.
W podsumowaniu chcę wskazać, że wyniki mojej pracy naukowo-badawczej prezentowałam
na konferencjach organizowanych przez ośrodki akademickie i instytucje naukowo-badawcze
w kraju i za granicą. W ramach konferencji brałam udział w dyskusjach panelowych, przewodniczyłam sesjom naukowym, zasiadałam w radach programowych. W okresie między
uzyskaniem stopnia doktora i doktora habilitowanego wystąpiłam z referatami na 5 konferencjach krajowych i 5 zagranicznych, a w okresie pohabilitacyjnym brałam aktywny udział prezentując referaty w 44 konferencjach krajowych i 35 międzynarodowych. Jako redaktor prowadzący przygotowałam 7 numerów tematycznych czasopism naukowych, wchodzę w skład
kolegium redakcyjnego dwumiesięcznika Zarządzanie Zasobami Ludzkimi od początku powstania periodyku w 1999 r. oraz rady programowej kwartalnika Rynek Pracy.
Za istotny dla moich osiągnięć uznaję cykl 10 publikacji składający się z dwóch
monografii, których byłam współredaktorem [efekt projektu KBN oraz badań statutowych], 7 artykułów/rozdziałów autorskich i jednego artykułu współautorskiego. Publikacje te powstały głównie w ostatnich latach mojej pracy naukowej i najlepiej obrazują przekrój
moich zainteresowań naukowych. W mojej ocenie ich treść – wyniki badań i poglądy – może
być traktowana jako mój autorski wkład w rozwój nauki. Wymieniam je poniżej według obszarów badań.
Pierwszy obszar moich zainteresowań naukowych dotyczy zbiorowych stosunków
pracy. Poświęciłam mu istotną część moich badań naukowych, zarówno przed jak i po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego. Moje najważniejsze publikacje w tym obszarze to:

Urbaniak B., A. Rogozińska-Pawełczyk [red.], Strategiczne zarządzanie zasobami
ludzkimi a kształtowanie stosunków pracy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010, ss. 256,

Urbaniak B., Zbiorowe stosunki pracy jako przedmiot rozważań naukowych. Refleksje nad amerykańskimi doświadczeniami, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi,
2008, nr 3-4(62-63)/08, s.79-93,

Urbaniak B., Topics concerning social dialogue and the extension of working life
in Europe, Journal of International Relations (Medzinárodné vzťahy), Faculty of
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 38
International Relations, University of Economics, Bratislava 2014, no. 1/2014,
pp.8-25.

Urbaniak B., Współpraca i zaangażowanie w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi – stosunki przemysłowe w okresie przemian [w:] Praca i zarządzanie kapitałem ludzkim w perspektywie europejskiej, A. Pocztowski [red.], Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2005, s.69-85.
Drugim obszarem osiągnięć naukowych jest aktywność zawodowa osób w wieku
starszym, którą rozpatruję w analizach dotyczących rynku pracy, zarządzania zasobami ludzkimi oraz zbiorowych stosunków pracy. Graficzną ilustrację tego obszaru stanowi schemat 2.
Schemat 2. Trzy wymiary rozważań nad aktywnością zawodową osób starszych
aktywność
zawodowa
osób
starszych
Ekonomika
rynku pracy
Zarządzanie
zasobami
ludzkimi
Zbiorowe
stosunki
pracy
Źródło: opracowanie własne.
Przekrojowe rozważania na temat aktywności zawodowej starszych pracobiorców zawarłam w następujących – oprócz książki habilitacyjnej - wiodących 2 pozycjach:
 Urbaniak B., Predicted impacts of pension reform on the labour market in Poland,
Studia Humanistyczne AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica
w Krakowie, 2014, tom 13/4, s. 125-143.

Urbaniak B., Wiktorowicz J., Support for economic activity of people aged 50+ of
Poland: the best solutions of the government's Programme Solidarity of Generations, Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014, nr 1/2014, s. 77-91.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 39
W obszarze badań nad rynkiem pracy za najważniejsze dla mojego dorobku należy uznać 2
publikacje:

Urbaniak B., P. Oleksiak [red.], Praca tymczasowa - droga do kariery czy ślepy
zaułek?, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014, s. 264,

Urbaniak B., Nadzieja pracowników na poprawę własnej sytuacji na rynku pracy
w konfrontacji z realiami pracy tymczasowej, Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, 2015, nr 30(3)/2015, s.15-28 .
Wiodące publikacje z zakresu polityki społecznej oraz zarządzania zasobami ludzkimi to:

Urbaniak B.: Polityka wieku emerytalnego: trend ku indywidualizacji rozwiązań
[w:] A.Rajkiewicz, J. Orczyk [red.], Rynek pracy i wykorzystanie potencjału pracy
w Polsce. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia Profesora Mieczysława Kabaja,
Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2014, s.147-160.

Urbaniak B., Polish and UK experience in managing an ageing workforce, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2014, no. 6(101), pp.117-134.
jak również 9 publikowanych corocznie opracowań przedstawiających wyniki konkursu
Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi w okresie 2001-2009, których byłam współautorem.
Mój łączny dorobek naukowo-badawczy zgromadzony w trakcie pracy na Uniwersytecie
Łódzkim obejmuje:
 po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego do chwili obecnej łącznie 143 pozycje
opublikowane, w tym: a/ 26 artykułów autorskich b/ 25 artykułów współautorskich, c/ 55
publikacji w opracowaniach zbiorowych d/ 13 monografii, w tym 11 monografii redagowanych i współredagowanych e/ redakcja 7 numerów tematycznych czasopism f/ jedna w
materiałach konferencyjnych g/ 12 recenzji h/4 pozostałe krótkie formy publikacyjne; w
trakcie procesu wydawniczego znajdują się; a/ 4 artykuły, b/ jedna publikacja w opracowaniu zbiorowym;
 po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego do chwili obecnej sporządziłam a/ 17
recenzji wydawniczych [ w tym 2 prac habilitacyjnych], b/ 5 wniosków projektowych, c/
9 recenzji prac doktorskich i 1 habilitacyjnej, d/9 recenzji raportów projektowych na zlecenia zewnętrzne e/ 5 recenzji raportów wewnętrznych projektowych oraz 14 raportów i
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 40
ekspertyz projektowych;
 łącznie od 1971 r. do chwili obecnej: 189 publikacji, na które składają się: a/149 artykułów i rozdziałów w opracowaniach zbiorowych, b/3 monografie, w tym 2 autorskie, 1
wieloautorska oraz c/14 prac redagowanych i współredagowanych, d/4 publikacje w materiałach konferencyjnych, e/12 publikowanych recenzji i omówień; f/redakcja 7 numerów
tematycznych czasopisma „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, numeru tematycznego Acta
Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica. Wraz z 5 pozycjami w procesie wydawniczym oraz 5 tzw. innymi tekstami publikowanymi oznacza to łącznie 199 pozycji;
 udział w 48 konferencjach krajowych i 38 konferencjach międzynarodowych organizowanych w kraju i za granicą [po uzyskania stopnia doktora], w tym w okresie od uzyskania
stopnia doktora habilitowanego odpowiednio: w 43 konferencjach krajowych i 33 zagranicznych;
 wykłady na zaproszenie dwóch uczelni zagranicznych: 1/ Process of democratization as a
main factor of transition from a centrally planned to market economy system – the case of
Poland, Norwegia, University of Bergen, maj 1990, oraz 2/ Topical problems of labour
and work utilization in Poland, Holandia, University of Groningen, maj 1984
 udział w 16 projektach naukowo-badawczych krajowych i międzynarodowych po uzyskania stopnia doktora, z których 10 został zrealizowanych po uzyskania przeze mnie stopnia
doktora habilitowanego;
 kierowanie 4 zespołami badawczymi i realizacja projektów wygranych w konkursach krajowych i zagranicznych;
 udział w pracach 4 międzynarodowych zespołów eksperckich [jako ekspert krajowy bądź
doradca];
 przygotowanie 11 wewnętrznych ekspertyz, raportów i recenzji wykonanych na potrzeby
projektów naukowo-badawczych;
 prace translatorskie – 6 publikacji naukowych przetłumaczonych z języków obcych na
polski.
Po 2000 roku kierowałam czterema projektami naukowo-badawczymi [pozycje 4, 5, 6,7 w
tabeli 1] finansowanymi ze źródeł zewnętrznych [KBN, ERSTE Foundation, Europejski Fundusz Społeczny] oraz badaniami statutowymi, realizowanymi przez zespół pracowników Ka-
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 41
tedry Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego. Pierwszy z nich to projekt KBN
pod tytułem Rola szkoleń w rozwoju kompetencji pracowników bezpośredniego kontaktu w
bankach został sfinansowany z grantu promotorskiego i zakończył się obroną doktoratu Anny
Rogozińskiej-Pawełczyk w 2006 roku. Drugi to uzyskany przeze mnie grant indywidualny w
konkursie międzynarodowym ogłoszonym w ramach Fellowship for Social Research
2009/2010 przez ERSTE Foundation z Austrii. Trzeci projekt, którym kierowałam z ramienia
Uniwersytetu Łódzkiego to projekt partnerski z Tematu F EQUAL, na rzecz osób w wieku
45+ realizowany w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL, zaś czwarty to projekt Komitetu Badań Naukowych przyznany mi w konkursie na badania własne. Tabela 1 poniżej
przedstawia wykaz projektów, które realizowałam w okresie pohabilitacyjnym.
Tabela 1. Wykaz projektów naukowo-badawczych [krajowych i międzynarodowych] zrealizowanych w okresie pohabilitacyjnym
Okres
Lp.
Nazwa projektu
Rola w projekcie
Źródła finansowania objęty
projektem
1.
2.
3.
Dialog społeczny. Zasa-
PBZ KBN Nr 02507
dy, procedury i instytu-
“Polityka społeczna
cje w odniesieniu do
współrealizatorka, au-
państwa w procesie
podstawowych kwestii
torka części raportu
przebudowy ustroju i
społecznych, w ramach
systemu społeczno-
projektu
gospodarczego”,
Rynek pracy wobec in-
współrealizatorka, au-
tegracji z Unią Europej-
torka raportu tema-
ską
tycznego
Praca kobiet w sektorze
współautorka opraco-
Indywidualny Projekt
prywatnym. Szanse i
wania badawczego
Badawczy KBN nr
bariery
“Koszty pracy kobiet”
1H02F02018
1999-2001
2002
Nr 1H02D 083 27
Rola szkoleń w rozwoju
4.
PCZ (001 16/01)
1998-1999
kompetencji pracowni-
kierownik projektu
ków bezpośredniego
badawczego
kontaktu w bankach
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
[promotorski], Komitet
Badań Naukowych,
Ministerstwo Nauki i
Informatyzacji
8.10.2004
–
28.02.2006
S t r o n a | 42
Sectoral Training Policies for SME’s, partnerstwo Uniwersytetu
5.
Łódzkiego i Uniwersyte-
współrealizatorka
Leonardo da Vinci nr
074123/PI/III.3.a/FPC
2004-2006
tu Katolickiego w Nijmegen
PRR „Sojusz dla pracy”
projekt partnerski Partnerstwo z Tematu F
EQUAL, na rzecz osób
w wieku 45+ realizowa6.
nego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej
EQUAL [administrator
kierownik merytoryczny partnerstwa, nadzór
PIW EQUAL, Euro-
naukowy, realizatorka,
pejski Fundusz Spo-
redaktorka i autorka
łeczny
2004-2008
publikacji
UNDP Polska, partner
Uniwersytet Łódzki]
kierownik projektu
7.
Strategiczne zarządzanie
badawczego, inicjaty-
zasobami ludzkimi a
wa badawcza, nadzór
kształtowanie stosunków
naukowy, kierownik
pracy
merytoryczny, współ-
Nr 1 H02D01429 [badania własne], Komitet
Badań Naukowych
05.12.2005
– 2008;
autorka książki
grant Fundacji ERSTE
„Ensuring Income
Security and Welfare
Employment and labour
market institutions for an
8.
aging workforce – a survey made for Poland],
kierownik badań własnych [inicjatywa badawcza i wykonanie]
in Old Age”,
http://www.erstestiftun
g.org/socialresearch/fellows/20092010/Fellowship for
Social Research
2009/2010
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
2009-2012
S t r o n a | 43
Zdiagnozowanie potencjału administracji samorządowej, ocena potrzeb
szkoleniowych kadr urzędów administracji samo9.
rządowej oraz przygotowanie profili kompetencyjnych kadr urzędów
administracji samorządowej. Raport końcowy
10.
współautorka raportu
końcowego
[B.Urbaniak, P.
Bohdziewicz] opubli-
współfinansowany z
kowanego pod adre-
Europejskiego Fundu-
sem:
szu Społecznego
2009
https://administracja.mac
.gov.pl/download/58/135
3/Raportkoncowy.pd
Wyrównanie szans na
współautorka koncepcji
rynku pracy dla osób
badań i metodyki ba-
50+, w ramach Działania
dań, recenzentka we-
1.1 Wsparcie systemowe
wnętrzna raportów
współfinansowany z
instytucji rynku pracy
wewnętrznych, prze-
Europejskiego Fundu-
Priorytetu I Zatrudnienie
wodnicząca Rady Eks-
szu Społecznego
i integracja społeczna,
pertów, współautorka i
Program Operacyjny
współredaktorka dwu
Kapitał Ludzki.
raportów końcowych
2010-2013
Moje publikacje, szczególnie te przedstawione powyżej, stanowią mój wkład do nauk ekonomicznych w następujących płaszczyznach:
 teoretycznej: charakterystyka uwarunkowań rozwoju zbiorowych stosunków pracy,
polityki rynku pracy i zarządzania zasobami ludzkimi na szczeblu organizacji; wskazanie na ich synergiczny wpływ na aktywność zawodową osób starszych [w wieku
około- i postemerytalnym];
 empirycznej: analiza modeli zbiorowych stosunków pracy istniejących w polskim
systemie społeczno-gospodarczym w okresie transformacji rynkowej; badanie zmieniających się uwarunkowań aktywności zawodowej starszych pracowników;
 metodologicznej: przedstawienie metod zarządzania starszymi pracownikami oraz
kierunków ich instytucjonalnego wsparcia, aby mogli wydłużyć swą aktywność zawodową w wieku dojrzałym i starszym;
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 44
 aplikacyjnej: identyfikacja barier utrudniających wzrost aktywności zawodowej osób
starszych [w wieku okołoemerytalnym] w Polsce; ocena instytucjonalnego wsparcia
aktywności zawodowej starszych pracobiorców; wskazanie przyczyn utrzymującej się
relatywnie niskiej aktywności zawodowej osób starszych w Polsce, ukazanie możliwych zmian sytuacji w zależności od wzrostu lub spadku liczby starszych osób decydujących się wycofać z aktywności zawodowej.
IV. Informacje uzupełniające:
IV.1. Staże naukowe i zagraniczne
Współpracę naukową z uczelniami i instytucjami zagranicznymi rozpoczęłam już w
okresie przedhabilitacyjnym. Przed uzyskaniem stopnia naukowego doktora habilitowanego
odbyłam w sumie 10 krótkookresowych staży naukowych [tabela 2], a po uzyskaniu stopnia
doktora habilitowanego 4 [tabela 3].
Tabela 2. Staże naukowe zagraniczne krótkookresowe [wraz z określeniem czasu ich trwania]
w okresie od uzyskania stopnia doktora nauk ekonomicznych do uzyskania stopnia doktora
habilitowanego
Lp.
Instytucja zapraszająca
Leningradzki Instytut Włókiennictwa i Przemysłu Lek-
1.
2.
kiego
Holenderski Instytut Ekonomiczny [NEI] w Rotterdamie
Wyższa Szkoła Ekonomiczna im. Bruno Leuschnera
3.
[wymiana bezpośrednia] w Berlinie
Okres
02 - 03 1977
05 - 06 1984
05.12-19.12 1988
Salzburg Seminar in American Studies, sekcja 272 “The
4.
Role of Non-Profit Organisations: Comparisons of Func-
30.04-12.05 1989
tions, Operations and Trends” w Salzburgu
Lauder College, Departament Zatrudnienia Regionu Fife
5.
w Wielkiej Brytanii
Stypendium NAVF ,Program for Research Collaboration
6.
between Norway and Central and East European Nations
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
19.01 - 26.011992
02.06 - 18.06.1992
S t r o n a | 45
University of Warwick, w ramach programu Tempus
7.
22.03 -28.03.1993
“Study of industrial relations”, Wielka Brytania
Katholieke Universiteit Nijmegen, w ramach programu
04.01 -15.01.1993
8.
Tempus w Holandii
Katholieke Universiteit Nijmegen, University of Gro-
04.11-10.11.1995
9.
ningen, w ramach programu Phare-Tessa w Holandii
University of Warwick, w ramach programu Phare-
04.01 - 8.01.1997
10.
Tessa w Wielkiej Brytanii
Tabela 3. Staże naukowe zagraniczne krótkookresowe [wraz z określeniem czasu ich trwania] w
okresie po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego
Lp. Instytucja zapraszająca
Okres
University de Santiago de Compostela, Związek Uni1.
23.10 -28.10 1999
wersytetów
Unternehmerverband Norddeutschland MecklenbergSchwerin e.V.; PRR „Sojusz dla pracy” Partnerstwo z
2.
Tematu F EQUAL, na rzecz osób w wieku 45+ reali-
wyjazdy tygodniowe w roku
zowanego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQU-
2005 i 2006
AL – Bielefeld, Schwerin
Institut fȕr Innovative Arbeitsgestaltung ; Social Af3.
fairs Programme ERSTE Stiftung, Wiedeń
04.05-10.05.2009
Summer School, Mediterranean Institute for Life Sci4.
ences, Split, Social Affairs Programme ERSTE
07.07-15.07.2009
Stiftung
Stale współpracuję z AGE Platform Europe, na zaproszenie której wyjeżdżam ok. dwóch razy
w ciągu roku na spotkania w Brukseli [począwszy od 2010 r.], poświęcone omawianiu i ocenie kierunków działań krajowych w zakresie aktywnego i zdrowego starzenia w konfrontacji
z rekomendacjami przygotowywanymi przez Komisję Europejską.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 46
IV.2. Nagrody i odznaczenia za działalność naukową
Uzyskałam następujące nagrody za działalność naukową:

Nagrodę Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki indywidualna stopnia
trzeciego za osiągnięcia w dziedzinie badań naukowych za pracę doktorską pt. „Ekonomiczne konsekwencje absencji tkaczy w przemyśle bawełnianym”; 1.10.1982;

Indywidualną nagrodę trzeciego stopnia Rektora Uniwersytetu Łódzkiego za osiągnięcia w badaniach naukowych w roku 1989 [za cykl prac dotyczących aktywności zawodowej emerytów]; 12.10.1990;

Indywidualną nagrodę drugiego stopnia Rektora Uniwersytetu Łódzkiego za osiągnięcia naukowo-badawcze w roku 1998 [za książkę „Praca zawodowa po przejściu na
emeryturę. Społeczno-ekonomiczne przesłanki powrotu emerytów do aktywnego życia
zawodowego”, Wyd. UŁ, Łódź 1998]; 13.10. 2000;

Indywidualną Naukową Nagrodę Prezydenta Miasta Łodzi za pracę „Praca zawodowa
po przejściu na emeryturę. Społeczno-ekonomiczne przesłanki powrotu emerytów do
aktywnego życia zawodowego” ;26.09.2001;

Zespołową nagrodę trzeciego stopnia Rektora Uniwersytetu Łódzkiego za osiągnięcia
naukowo-badawcze w roku 2014 [książka „Praca tymczasowa. Droga do kariery czy
ślepy zaułek?”, Urbaniak B., Oleksiak P. [red.], Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014; 2015.
IV.3. Kierunki dalszego rozwoju naukowego
Nowe badania, które rozwijam na kanwie dotychczasowych osiągnięć dotyczą głównie
starzenia się społeczeństw. Uzyskane przeze mnie do tej pory wyniki wskazują na konieczność przeanalizowania metodyki oceny społeczno-ekonomicznych skutków starzenia się społeczeństwa, szczególnie pod kątem rozwoju srebrnej gospodarki, w której decydenci podejmują decyzje na poziomie krajowym, regionalnym czy lokalnym nie tylko po to, aby zaspokoić potrzeby starzejących się społeczeństw, ale także aby zmiany demograficzne stały się
impulsem do wykreowania nowych szans rozwojowych. Przygotowałam na ten temat artykuł,
który został pozytywnie zrecenzowany i czeka w wydawnictwie na opublikowanie:
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 47

Urbaniak B., W kierunku srebrnej gospodarki - konieczność czy szansa na rozwój,
Studia Prawno-Ekonomiczne, 2016, nr 98.
Rozwój srebrnej gospodarki wymaga wsparcia przez politykę senioralną państwa na szczeblu
krajowym i lokalnym. Aby producenci i usługodawcy zainteresowali się gospodarką senioralną polityka senioralna musi mieć wyraźnie zakreślone obszary nawiązujące do ich potrzeb,
wykraczające poza Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020
[Monitor Polski z 14 grudnia 2013, poz. 118,s.4.]. Dotyczy to między innymi unowocześnienia i profesjonalizacji usług społecznych. Tematyką tą zajęłam się w kolejnym artykule, który
już został zaakceptowany przez recenzentów i czeka na publikację:

Urbaniak B., Zmiany w zarządzaniu zasobami ludzkimi w pomocy społecznej. Przykład domów pomocy społecznej w Łodzi, Studia Oeconomica Posnaniensia, zeszyt tematyczny „Zarządzanie ludźmi w sektorze publicznym i non-profit” .
Efektem moich stałych zainteresowań tematyką rynku pracy jest kolejny, pozytywnie zrecenzowany artykuł, który czeka na publikację:

Urbaniak B., W poszukiwaniu recepty na złagodzenie skali bezrobocia długookresowego w Unii Europejskiej, Przedsiębiorczość i Zarządzanie.
W wyniku współpracy interdyscyplinarnej grupy osób zajmujących się problematyką starzenia się ludności powstała praca zbiorowa, która została przyjęta do druku w Wydawnictwie
Uniwersytetu Łódzkiego. Przygotowałam w tej książce rozdział :

Urbaniak B., Era ludzi starszych. Demografia i prawo [w:] „Jesień życia - wiosna
możliwości! Przewodnik po późnej dorosłości”, pod red. M. Mularska-Kucharek i E.
Czernik.
Dotychczasowe rozważania na temat rządowej polityki rynku pracy wobec starszych osób
skłoniły mnie do napisania artykułu przedłożonego wydawnictwu na Uniwersytecie Warszawskim:

Urbaniak B., Polityka państwa wobec osób starszych na rynku pracy, Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, nr 2/2016.
Łącznie na publikację oczekuje 5 moich prac.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 48
V. Informacja o osiągnięciach w zakresie kształcenia kadry naukowej
Sprawowałam opiekę nad pracami licencjackimi, magisterskimi, doktorskimi i podyplomowymi przygotowywanymi na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu
Łódzkiego oraz w Wyższej Szkole Handlu i Finansów Międzynarodowych im. Fryderyka
Skarbka w Warszawie [lata 1998-2012]. Prowadzone przeze mnie seminarium doktorskie
dotyczyło początkowo zarządzania zasobami ludzkimi. Stopień doktora nauk ekonomicznych
z tej dziedziny uzyskała:
1) Anna Rogozińska-Pawełczyk: Rola szkoleń w rozwoju kompetencji pracowników bezpośredniego kontaktu w bankach, identyfikator pracy nr 201825, data uzyskania stopnia doktora nauk ekonomicznych: 21.09.2006;
W kolejnych latach prowadziłam seminarium doktorskie dotyczące ekonomicznych aspektów
rynku pracy. Moi doktoranci interesowali się zwłaszcza sytuacją szczególnych grup pracobiorców na rynku pracy, takich jak migranci z Ukrainy, osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, podejmujące pracę w tzw. „zielonych” sektorach gospodarki. Stopnie doktorskie
zostały uzyskane przez następujące osoby:
2) Dariusz Klimek: Funkcja ekonomiczna migracji zarobkowej z Ukrainy do Polski z
perspektywy polskich przedsiębiorców, identyfikator pracy nr 296290, data uzyskania
stopnia doktora nauk ekonomicznych: 22.06.2015; praca wyróżniona w XVII edycji
konkursu na najlepsze prace magisterskie i doktorskie w dziedzinie pracy i polityki
społecznej organizowanego przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych [2015 rok];
3) Michał Jerzy Sobczak: Spółdzielczość socjalna jako metoda ograniczania wykluczenia
społecznego w Polsce na przykładzie województwa łódzkiego, data uzyskania stopnia
doktora nauk ekonomicznych: 14.12.2015; praca otrzymała nagrodę I stopnia w kategorii prac doktorskich i habilitacyjnych w XII edycji konkursu na najlepszą pracę badawczą z zakresu spółdzielczości organizowanego przez Krajową Radę Spółdzielczą Spółdzielczy Instytut Badawczy w Warszawie [2016 rok].
Obecnie jestem promotorem studenta III roku studiów doktoranckich na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego:
1) Łukasz Kozar: Rola „zielonych” miejsc pracy w rozwoju lokalnego rynku pracy,
otwarty przewód doktorski: 18.04.2016.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 49
Sprawuję również opiekę naukową nad rozprawą doktorską przygotowywaną przez słuchacza
IV roku studiów doktoranckich na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu
Łódzkiego:
2) Dominik Majewski, Zrównoważony personel w procesie rozwoju zrównoważonej gospodarki (na przykładzie przedsiębiorstw produkcyjnych województwa łódzkiego).
Przygotowałam łącznie 9 recenzji rozpraw doktorskich w uczelni macierzystej, na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu, Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu i na
Politechnice Łódzkiej oraz jedną recenzję habilitacyjną i dwie wydawnicze dla rozpraw habilitacyjnych [wykaz w tabeli 4].
Tabela 4. Wykaz recenzowanych prac doktorskich i habilitacyjnych
Lp
Recenzje prac doktorskich i habilitacyjnych [tytuł
rozprawy]
Autor
Rok
Uwarunkowania waloryzacji świadczeń emerytalnych
1.
w Polsce, pod kierunkiem prof. dr hab. Lily Mackie-
mgr Aldona Klim-
wicz-Golnik, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny,
kiewicz
2001
Uniwersytet Łódzki [doktorska]
Systemy wynagrodzeń w układach zbiorowych w sek2.
torze przedsiębiorstw, pod kierunkiem prof. dr hab.
Stanisławy Borkowskiej, Wydział Ekonomiczno-
mgr Piotr Oleksiak
2003
Socjologiczny Uniwersytet Łódzki [doktorska]
Systemy emerytalne w Niemczech i w Wielkiej Bryta3.
nii wobec nowych wyzwań, Wydział Ekonomiczno- dr Zofia Czajka
2004
Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki [habilitacyjna]
Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organiza4.
cyjne, pod kierunkiem dr hab. Alicji Miś, Wydział
Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Uniwer-
mgr Teresa Myjak
2008
sytetu Ekonomicznego w Krakowie [doktorska]
Wpływ niestandardowych form zatrudnienia na po-
5.
ziom kapitału społecznego, pod kierunkiem prof. dr
hab. Jolanty Szaban w Akademii Leona Koźmińskie-
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
mgr Małgorzata
Skrzek-Lubasińska
2009
S t r o n a | 50
go [doktorska]
Transfer efektów szkolenia kadry kierowniczej i jego
organizacyjne uwarunkowania, pod kierunkiem prof.
6.
dr hab. Aldony Andrzejczak, Wydział Ekonomii
Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
mgr inż. Aneta Pisarska
2009
[doktorska]
Pracownicy wobec kontynuowania zatrudnienia w
wieku emerytalnym na przykładzie województwa podkarpackiego, pod kierunkiem dr hab. Andrzeja
7.
Ochockiego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyń-
mgr Marek Fura
2010
mgr Marcin Kaliński
2010
skiego w Warszawie, przedstawiona do obrony na
Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego [doktorska]
Rozwój zasobów ludzkich w administracji podatkowej
8.
województwa dolnośląskiego, pod kierunkiem dr hab.
inż. Zofii Hasińskiej, Uniwersytet Ekonomiczny we
Wrocławiu [doktorska]
Pomiar i uwarunkowania efektów szkoleń współfinan-
9.
sowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego,
mgr Elżbieta Ko-
pod kierunkiem prof. dr hab. Aldony Andrzejczak,
śmicka-Ślesińska
2011
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu [doktorska]
Kształtowanie systemu motywowania kadry menedżerskiej średniego szczebla (na przykładzie firm bu-
10.
dowlanych z województwa podlaskiego), pod kierunkiem dr hab. inż. Wiesława Matwiejczuka, Politech-
mgr Anna Tomaszuk
2012
nika Białostocka na Wydziale Organizacji i Zarządzania Politechniki Łódzkiej w Łodzi [doktorska]
Zarządzanie sprawnością zawodową człowieka w
11. organizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie; [wydawnicza habilitacyjna]
dr Małgorzata Adamska-Chudzińska
2011
Uczestnictwo pracobiorców w gospodarowaniu po-
12.
tencjałem pracy przedsiębiorstwa, Wydawnictwo
dr Anna Cierniak-
Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; [wy-
Emerych
dawnicza habilitacyjna]
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
2012
S t r o n a | 51
Ponadto jako sekretarz komisji habilitacyjnej powołanej w styczniu 2015r. na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego brałam udział w postępowaniu habilitacyjnym dr. Leszka Kucharskiego „Bezrobocie równowagi w Polsce. Ujęcie teoretyczne i empiryczne”. W 2016 zostałam powołana na członka Komisji habilitacyjnej na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego w postępowaniu habilitacyjnym dr Magdaleny Kalisiak-Mędelskiej „Partycypacja społeczna na poziomie lokalnym jako wymiar decentralizacji administracji publicznej w Polsce”. Przygotowałam opinię o dorobku naukowym
i dydaktyczno-wychowawczym dr. hab. Macieja Ławrynowicza, który ubiegał się o stanowisko profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu [2015]. Byłam egzaminatorem przedmiotu „Polityka społeczna” w ramach prac Wydziałowej Komisji V do
przeprowadzenia obron rozpraw doktorskich w zakresie ekonomii stosowanej i informatyki
ekonomicznej [Agata Żółtaszek, Maciej Jewczak] .
W swojej wieloletniej karierze nauczyciela akademickiego byłam opiekunem prac licencjackich, magisterskich [jedna w języku angielskim] i dyplomowych na studiach podyplomowych
na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, w Wyższej
Szkole Handlu i Finansów Międzynarodowych im. Fryderyka Skarbka w Warszawie oraz w
Wyższej Szkole Finansów i Informatyki im. prof. Janusza Chechlińskiego w Łodzi.
VI. Informacja o działalności dydaktycznej
Pracę na Uniwersytecie Łódzkim rozpoczęłam w 1971 r., przechodząc kolejne szczeble w pracy nauczyciela akademickiego. Moim drugim miejscem pracy w latach 1996 - 2012
była Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych im. Fryderyka Skarbka w Warszawie, gdzie zajmowałam się głównie dydaktyką.
Za szczególnie istotne z moich osiągnięć dydaktycznych uważam udział w przygotowaniu programu nauczania, a następnie w uruchomieniu studium podyplomowego pt. Stosunki przemysłowe w ramach Ośrodka Naukowo-Badawczego Ekonomiki Pracy i Stosunków
Przemysłowych na Uniwersytecie Łódzkim oraz takiej samej specjalności na Uzupełniających
Studiach Magisterskich na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego.
Uruchomienie studiów podyplomowych oraz specjalności na studiach II stopnia z zakresu
stosunków przemysłowych było możliwe dzięki międzyuczelnianym projektom międzynarodowym, w których brałam udział:
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 52

Sectoral training policies for SME’s ,
projekt
Leonardo
da
Vinci
nr
074123/PI/III.3.a/FPC realizowany w latach 2004-2006 w celu przygotowania nowego
profilu kształcenia na temat zbiorowych stosunków pracy; w przygotowaniu programu studiów brali udział specjaliści reprezentujący małe i średnie przedsiębiorstwa,

Wspólnotowy Program Pomocy TEMPUS PHARE JEP 3369, numer PL
9210/02/0121, realizowany wspólnie z Katholieke Universiteit Nijmegen w Holandii,
w okresie 1.10.1994 – 31.01.1997] pod tytułem „Studia w zakresie stosunków pracy”
[Study of Industrial Relations]; byłam sekretarzem projektu oraz współautorką programu studiów, który w 1997 r. został uznany przez Netherlands Organization for International Cooperation in Higher Education [NUFFIC] za spełniający standardy obowiązujące w uczelniach holenderskich.
Efektem współpracy z Katholieke Universiteit Nijmegen w Holandii było przygotowanie
podręczników dla polskich studentów. Brałam czynny udział w ich powstaniu jako współredaktor, współautor i tłumacz na język polski tekstów przygotowanych do publikacji przez
stronę holenderską.

Zbiorowe stosunki pracy w procesie przemian, H. Moerel [red.], redaktor wydania
polskiego J. Kulpińska, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1995 [Urbaniak B.
współautorka jednego z rozdziałów]

Materiały do studiowania stosunków przemysłowych, S. Borkowska, B. Urbaniak
[red.], Wydawnictwo Ibidem, 1996, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji TESSA
PMU,

Slomp H., Między rokowaniami i polityką. Wstęp do europejskich zbiorowych stosunków
pracy, redakcja naukowa wydania polskiego S. Borkowska, B. Urbaniak, Wydawnictwo
Ibidem, Łódź 1997.
Kolejnym moim osiągnięciem dydaktycznym było zainicjowanie na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego kierunku studiów II stopnia pod nazwą
„Polityka społeczna” realizowanego wspólnie z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego od roku akademickiego 2007/2008. Jestem także współautorką koncepcji i
programu studiów o profilu ekonomiczno-prawnym na kierunku polityka społeczna I i II
stopnia.
W 2015r. moderowałam anglojęzyczną dyskusję panelową “Similarities and Differences in the Development of Regions within the Globalization process – legal, social and po-
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 53
litical aspects” zorganizowaną dla doktorantów na Uniwersytecie Łódzkim w ramach International Forum of Public Universities [IFPU] Summer School for PhD Students. Wspieram dwa
studenckie koła naukowe działające przy Katedrze Pracy i Polityki Społecznej UŁ wygłaszając wykłady wprowadzające na przygotowywanych przez młodzież konferencjach naukowych.
W okresie pohabilitacyjnym prowadziłam wykłady, ćwiczenia i seminaria licencjackie, magisterskie, doktorskie, m.in. na następujące tematy [w języku polskim]: gospodarowanie kapitałem ludzkim, polityka rynku pracy, ekonomika rynku pracy, elastyczne formy zatrudnienia, elastyczne gospodarowanie czasem pracy, polityka społeczna, nowe trendy współczesnej polityki społecznej, zarządzanie kadrami, międzynarodowe zarządzanie zasobami
ludzkimi, polityka personalna, systemy motywacyjne, gerontologia społeczna, pozyskiwanie
kompetencji z zewnętrznego rynku pracy, zbiorowe stosunki pracy, stosunki przemysłowe.
Prowadzę także wykład konwersatoryjny z przedmiotu Human Resource Management w języku angielskim [od r.ak.2003/2004], który najpierw był oferowany studentom zagranicznych
uczelni przyjeżdżających na Uniwersytet Łódzki w ramach programu studiów międzynarodowych Sokrates, a obecnie studentom Erasmus i Erasmus+. Wykład o tej samej tematyce
prowadziłam i nadal prowadzę także dla polskich studentów. Inne wykłady realizowane przeze mnie w języku angielskim to Labour economy i Collective bargaining. Ponadto prowadziłam wykłady w ramach Studiów Podyplomowych organizowanych przez Ośrodek NaukowoBadawczy Ekonomiki Pracy i Stosunków Przemysłowych UŁ.
Moje obciążenia dydaktyczne na Uniwersytecie Łódzkim w ostatnich latach przewyższały pensum dydaktyczne wynoszące 200 godzin obliczeniowych w roku akademickim na
stanowisku profesora nadzwyczajnego UŁ. W kolejnych latach akademickich było to:
 2015/2016 – 327 godzin,
 2014/2015 - 333 godzin,
 2013/2014 - 313 godzin,
 2012/2013 - 200 godzin,
 2011/2012 - 385 godzin,
 2010/2011 – 274 godziny,
Moja działalność organizacyjna wiązała się najpierw z pełnieniem funkcji sekretarza
[1994-2003], a później kierownika [2004-2008] Ośrodka Naukowo-Badawczego Ekonomiki
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 54
Pracy i Stosunków Przemysłowych, który zajmował się badaniem sytuacji na łódzkim rynku
pracy i prowadzeniem studiów podyplomowych z zakresu stosunków przemysłowych. Jako
wieloletni członek [od 2000 r.] Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego biorę aktywny
udział w organizowanych przez Oddział Łódzki PTG spotkaniach naukowych, konferencjach
[np. wygłosiłam wykłady: Szanse realizacji programu „Racjonalizacji Wydatków Społecznych” J. Hausnera w odniesieniu do ludzi starszych [marzec 2004]; Zarządzanie zasobami
ludzkimi w łódzkich domach pomocy społecznej na podstawie ankiet przeprowadzonych
wśród kierownictwa [maj 2015]. Byłam także okazjonalnie wykładowcą na Uniwersytecie
Trzeciego Wieku im. Heleny Kretz [rok ak. 2002/2003 i 2005/2006], wygłaszałam referaty
dla studentów na konferencjach organizowanych przez koła naukowe, np. 20 kwietnia 2005 r.
wygłosiłam na konferencji SKN „HRM” „Student w oczach pracodawców” wykład Studiujesz-pracujesz. To nieprawda, że po studiach nie znajdziesz pracy.
Otrzymałam od Rektora Uniwersytetu Łódzkiego nagrody za osiągnięcia dydaktyczne,
wychowawcze i organizacyjne w latach 1976, 1982, 1987, 2013.
VII. Informacja o aktywnościach organizacyjnych na rzecz jednostki
macierzystej
W okresie ostatnich 10 latach angażowałam się w prace organizacyjne na rzecz wydziału i
uniwersytetu jako:

członek Komisji V do przeprowadzenia obron rozpraw doktorskich w zakresie ekonomii
stosowanej
i
informatyki
ekonomicznej
Wydziału
Ekonomiczno-
Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego [od 2001r. do chwili obecnej];

członek Komisji ds. naboru na studia doktoranckie w zakresie ekonomii na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego;

członek komisji senackiej Uniwersytetu Łódzkiego – Komisji dyscyplinarnej dla nauczycieli akademickich [od kadencji 2002-2005 do chwili obecnej].
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 55
VIII. Informacja o współpracy z otoczeniem w zakresie naukowym, społecznym i gospodarczym
Na zamówienie instytucji publicznych i przedsiębiorców wykonałam 9 recenzji zespołowych prac badawczych [projektów badawczych] zrealizowanych przez zespoły naukowobadawcze oraz 5 recenzji wniosków projektowych:

Recenzję krajowego standardu kwalifikacji zawodowych dla zawodu: nauczyciel
przedsiębiorczości, numer klasyfikacji: 232119, zleconą przez Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w 2007 roku; standard ten został
opracowany w ramach projektu: „Opracowanie i upowszechnianie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych” i sfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego SPO Rozwój Zasobów Ludzkich. Projekt ten realizowało konsorcjum wykonawców składające się z Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia
Praktycznego, Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych i innych partnerów.

Recenzję opracowania „Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości w nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej przygotowanego w ramach badań statutowych”
[nr tematu: 39/KPiI/1/2008/S/455]. Opracowanie zostało przygotowane przez zespół
pracowników Katedry Przedsiębiorczości i Innowacji Uniwersytetu Ekonomicznego w
Krakowie pod kierunkiem dr. hab. Jana Targalskiego, prof. UEK, na zlecenie Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie w 2009 roku;

Recenzję wyników badań naukowych „Międzynarodowe porównanie wskaźników dotyczących osób starszych [w tym w zakresie decyzji związanych z przejściem na emeryturę]”, przeprowadzonych przez dr Jolantę Perek-Białas w ramach badań statutowych 03/S/0063/08 nt.: „Postawy i zachowania Polaków wobec decyzji związanych z
przejściem na emeryturę” w Instytucie Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie;

Recenzję części I publikacji “Fachowcy 45+. Raport z badania postaw pracodawców
wobec pracowników w wieku 45+ w województwie łódzkim”, autorstwa Justyny
Wiktorowicz, Izabeli Kołodziejczyk-Olczak, Iwony Wieczorek, przygotowanej w ramach projektu „Promocja zatrudnienia osób 45+ w woj. łódzkim”. Recenzja została
przygotowana na zlecenie Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi w 2010 roku;
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 56

Recenzję wniosku projektowego przygotowanego przez Annę Kurowską: “Joint influence
of family and labour market policies on labour market participation and fertility decisions
of men and women”. Recenzję wykonałam na zlecenie Fundacji Nauki Polskiej, Parent
Bridge Programme (POMOST), COMPETITION No. 2/2010 w 2011 roku;

Recenzję raportu końcowego dotyczącego projektu „Kompleksowy program aktywizacji osób starszych 50+”, który został przygotowany pod redakcją naukową Czesława
Szmidta, w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie przy współpracy Millward
Brown SMG/KRC. Projekt był współfinansowany ze środków EFS w związku z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki. Recenzję wykonałam na zlecenie Akademii
Leona Koźmińskiego w Warszawie w 2012 roku;

Recenzję raportu syntetycznego „Zatrudnienie osób niepełnosprawnych – perspektywy wzrostu” przygotowanego w ramach projektu zrealizowanego w 2013 r. przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych [lider] oraz Fundację Centrum Badania Opinii Społecznej [partner]; raport został opracowany przez Elżbietę Kryńską i Krzysztofa Paterę. Recenzję przygotowałam na zlecenie Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych w 2013
roku;

Recenzję raportu syntetycznego „Zarządzanie osobami 50+. Teoria a praktyka”, przygotowanego w ramach projektu „Metodyka zarządzania wiekiem jako innowacyjne
rozwiązanie wspierające aktywność zawodową pracowników 50+” przez zespół realizatora projektu, to jest „HRP Czernecka, Jaszczyński”. Projekt był współfinansowany
ze środków EFS, Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Działanie 8.3 Projekty Innowacyjne i był realizowany w okresie 03.01. 2011 – 31.12.2013. Recenzję wykonałam
na zlecenie „HRP Czernecka, Spółka jawna w 2013 roku;

Recenzję raportu końcowego z badania: „Praca nierejestrowana – charakterystyka
zjawiska w województwie łódzkim”, realizowanego na zlecenie Regionalnego Obserwatorium Rynku Pracy w Łodzi, w ramach Poddziałania 6.1.1. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Badanie wykonało konsorcjum składające się z IBC GROUP Central Europe Holding S.A. oraz Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych. Raport został
opracowany przez Łukasza Arendta, Iwonę Kukulak-Dolatę i Iwonę Poliwczak pod
redakcją Elżbiety Kryńskiej w 2015 roku. Recenzję wykonałam na zlecenie Regionalnego Obserwatorium Rynku Pracy w Łodzi;

Recenzję raportu końcowego z realizacji projektu „Potencjał rynku pracy województwa łódzkiego w obszarze zielonej gospodarki” przygotowanego przez konsorcjum
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 57
firm PCG Polska Sp. z o.o., Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia
Praktycznego, Agencja Analiz Statystyczno-Ekonomicznych An-Stat. Badanie zleciło
Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy w Łodzi. Raport przygotowali Maciej Konewski, Iwona Gruczyńska i Waldemar Dubla pod redakcją Macieja Konewskiego w
2015 roku. Recenzję wykonałam na zlecenie Regionalnego Obserwatorium Rynku
Pracy w Łodzi.
Dodatkowo przygotowałam:

4 recenzje wniosków projektowych na zlecenie Komitetu Badań Naukowych w 2008,
pod tytułem: 1/„Ocena wpływu rynku pracy na neutralizowanie popytowych i podażowych szoków asymetrycznych w unii walutowej”; 2/„Przeobrażenia struktur zatrudnienia w nowoczesnych sektorach polskiej gospodarki w latach 1996-2008”;
3/„Wpływ unijnej i krajowej pomocy oraz swobodnego przepływu osób na rynek pracy w województwie zachodniopomorskim”; 4/„Wynagrodzenie za pracę we współczesnej gospodarce” .
Jako biegła z zakresu tematyki rynku pracy zostałam powołana przez Sąd Rejonowy w Łodzi
do sporządzenia opinii eksperckich; od roku 2010 sporządziłam 9 opinii w sprawach dotyczących niewywiązywania się podsądnych z obowiązków alimentacyjnych.
Przygotowałam 15 recenzji wydawniczych wymienionych poniżej pozycji:

H. Sierpińska, „Podręcznik dla liderów klubów aktywnego poszukiwania pracy”, Fundacja Akcji Demokratycznej i Fundacja Mazowsze, Warszawa, 1994;

„Prace z zakresu zarządzania personelem”, Zeszyt Naukowy Akademii Ekonomicznej
w Krakowie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 2001;

„Gerontologia”, Zeszyt Naukowy, nr 2/2002 Wyższa Szkoła HumanistycznoEkonomiczna w Łodzi, 2002;

„Gerontologia. Ludzie starsi jako jednostkowe siły społeczne”, nr 7/2002 Wyższa
Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi,2002;

„Ubezpieczenia”, seria III. Nauki Ekonomiczne i Informatyka, nr 1(30)/2003 Wyższa
Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, 2003;

S. Borkowska [red.], „Motywować skutecznie”, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych,
Warszawa, 2004;

H. Worach-Kardas [red.],”Ubezpieczenia społeczne i życiowe”, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Łódź, 2004;
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 58

S. Borkowska [red.], „Przyszłość pracy w XXI wieku”, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2004;

E. Dubas, J. Pyżalski, M. Muszyński, J. Pavel [red.], „Wspieranie rozwoju bezrobotnych 50+. Doświadczenia projektu ADULTS MENTORING”, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008;

Z. Hasińska [red.], „Losy zawodowe absolwentów WSH, WSE i AE we Wrocławiu.
Wyniki badania uczestników jubileuszowego zjazdu absolwentów w 2007 r.”, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2008;

J. Auleytner [red.], „Wieloaspektowa diagnoza sytuacji kobiet na rynku pracy w Polsce”, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament do Spraw Kobiet, Rodziny i Przeciwdziałania Dyskryminacji, Warszawa 2008;

E. Roszko, I. Wieczorek, J. Wiktorowicz, „Kształcenie ustawiczne – kierunek na wiedzę”, CeDeWu, Łódź 2010;

M. Gableta [red.], „Interesy pracowników oraz warunki ich respektowania w przedsiębiorstwach”, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2012;

D. Klimek, „Funkcja ekonomiczna migracji zarobkowej z Ukrainy do Polski”, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2015;

M. Frączek [red.], „Polityka rynku pracy – teoria i praktyka”, Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2015.
Do działań popularyzujących naukę i jej osiągnięcia, mających na celu upowszechnianie idei
aktywności zawodowej wśród osób na emeryturze należą moje wypowiedzi i rozmowy z
dziennikarzami prasy popularnej:

„Pracowici emeryci”, rozmowa z Pawłem Patorą w Dzienniku Łódzkim, 5 listopada
2001, s. 19.

„Pewna jest tylko niepewność”, rozmowa z Joanną Leszczyńską w Dzienniku Łódzkim. Panorama, 31 stycznia, 1 lutego 2004, s. 15.

„Starsze Polki wolą pracować krócej”, rozmowa z Joanną Leszczyńską z Polska
Dziennik Łódzki, 7 grudnia 2007, dział „Opinie”, s.11.

„Okiem eksperta: Zarządzanie wiekiem”, internetowe wydanie elektroniczne dostępne na stronie Dziennik.Pl „Jak odnaleźć się w firmie ?” z 19 stycznia 2008,
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 59
http://www.dziennik.pl/dziennik/akcje/maszszanse/article110803/Okiem_eksperta_Za
rzadzanie_wiekiem.html;
Inne formy mojego zaangażowania na rzecz społeczności lokalnej to:

prace w Zespole ds. Opracowania Wieloletniego Planu Działań na Rzecz Promocji i
Upowszechnienia Ekonomii Społecznej w Województwie Łódzkim,

wykłady dla Uniwersytetu III Wieku im. Heleny Kretz w r.ak. 2003/2004 i
2005/2006,

udział w kampanii informacyjno-promocyjnej Fundacji Uniwersytetu Łódzkiego realizowanej w ramach projektu „Kształcenie ustawiczne – stan aktualny i perspektywy
rozwoju; „Rozwój indywidualny poprzez kształcenie ustawiczne” oraz cykl wykładów dla społeczności lokalnej i młodzieży szkolnej:
o „W jakim wieku młody człowiek może zakończyć swoją edukację ?” – Łask,
01.10.2010;
o „Inwestycje w rozwój kapitału ludzkiego w ciągu życia”- Bełchatów,
22.10.2010;
o „Imperatyw kształcenia ustawicznego w gospodarce opartej na wiedzy” - Pabianice, 14.05.2010;
o „ Wzrost indywidualnej przedsiębiorczości w budowie własnego kapitału
ludzkiego” – Dzierżązna [25.05.2010] i Łódź [16.12.2009];

udział w pracy Rady Społecznej 50+ w 2013 roku,

wykład dla młodzieży szkolnej w liceum w Łasku w ramach projektu Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego pt. „Szkoła patronacka”

wykłady w ramach I i II Forum Społeczno-Naukowego o Zdrowym Starzeniu się zorganizowanych przez Uniwersytet Medyczny w Łodzi i Uniwersytet Łódzki w 2013 i
2014 roku,

udział w pracach Klastra „Żyjmy Zdrowiej” powołanego w Łodzi; reprezentuję Uniwersytet Łódzki,

praca członka-reprezentanta Uniwersytetu Łódzkiego w Kapitule Konkursu o nagrodę
Lignum Generationes [”Drzewo Pokoleń”] organizowanego przez Uniwersytet Medyczny oraz Fundację dla Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

wsparcie merytoryczne organizacji związkowych działających na Uniwersytecie Łódzkim, które prowadziły negocjacje płacowe z władzami uniwersytetu w 2014 roku
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 60

przygotowanie merytoryczne i współprowadzenie panelu w formie debaty oksfordzkiej pt. Czy potrzebna nam współpraca międzypokoleniowa?, który odbył się w ramach Targów Aktywnego i Zdrowego Seniora [maj 2016].
IX. Ilościowe zestawienie dorobku naukowo-badawczego [ujęcie całościowe] według rodzaju wykonanych prac
Tabela 5. Ilościowe zestawienie dorobku naukowo-badawczego [ujęcie całościowe] według rodzaju wykonanych prac
Rodzaje prac
liczba prac przed
uzyskaniem stopnia doktora habilitowanego [197018.10.1998]
liczba prac po
uzyskaniu stopnia
doktora habilitowanego
[19.10.1998]
łączna liczba prac
naukowobadawczych
1.Autorskie publikacje naukowe w czasopismach krajowych
24
22
46
2. Współautorskie publikacje naukowe w
czasopismach krajowych
6
21
27
3. Autorskie publikacje naukowe w czasopismach międzynarodowych
-
4
4
4. Współautorskie publikacje naukowe w
czasopismach międzynarodowych
-
5
5
5. Publikacje w ramach opracowań zbiorowych
11
56
67
6. Publikacje w materiałach konferencyjnych
3
1
4
7. Autorskie publikowane recenzje i omówienia
-
12
12
8. Autorskie monografie
-
2
2
9.Wieloautorskie monografie
-
1
1
10. Redakcje prac zbiorowych
-
6
6
11. Współredakcja prac zbiorowych
1
4
5
12. Redakcja i współredakcja naukowa wydawnictw obcojęzycznych w języku polskim
1
1
2
13. Redakcja numerów tematycznych czasopism naukowych
-
7
7
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 61
14. Współredakcja podręczników i skryptów
1
-
1
15. Referaty na konferencjach naukowych
10
79
89
5
5
44
35
49
40
42
42
5
5


krajowych
międzynarodowych
16. Recenzje ogółem, w tym:

wniosków projektowych


wydawnicze
wydawnicze prac habilitacyjnych
-
15
2
15
2

prac doktorskich
-
9
9

prac habilitacyjnych
-
1
1

wewnętrzne [raporty z badań cząstkowych]
-
5
5

raportów projektowych na zlecenie
zewnętrzne
-
7
7
10
4
14
4
4
-
3
3
6
10
16
17. Raporty i ekspertyzy projektowe
18.Promotorstwo przewodów doktorskich, w
tym:

przewody zakończone
19. Realizacja projektów badawczych, w tym:

projekty krajowe ze środków zewnętrznych
2
5
7

projekty międzynarodowe
4
5
9
20. Prace na rzecz otoczenia społecznogospodarczego
-
19
19
21. Prace popularyzatorskie z zakresu nauki i
jej osiągnięć
-
10
10
RAZEM prace
73
310
383
w tym oryginalne prace twórcze opublikowane
[1+2+3+4+5+6+7+8+9+10+11+12+13+14]
47
142
189
W procesie wydawniczym znajdują się 4 artykuły autorskie oraz rozdział w monografii zespołowej.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim
S t r o n a | 62
Informacja o liczbie cytowań oraz indeksie H dla paneli nauk humanistycznych i społecznych
źródło: Publish or Perish
łączna liczba cytowań wszystkich dotychczasowych publikacji bez autocytowań: 176
indeks h: 7
25 czerwca 2016 r.
Bogusława Elżbieta Urbaniak, Autoreferat w języku polskim