docplany wynikowe kl 1-3 Lic.indd
download 
Reklamacja Transkrypt
plany wynikowe kl 1-3 Lic.indd
„ŻYĆ, ABY WIERZYĆ I KOCHAĆ” Plany wynikowe nauczania religii dla liceum i technikum według programu nr AZ-4-04/2 Kielce 2006 Copyright © by Wydawnictwo „JEDNOŚĆ”, Kielce 2006 Opracowanie Elżbieta Kondrak Bogusław Nosek Projekt okładki Justyna Kułaga-Wytrych Skład i łamanie Wiktor Idzik ISBN 83-7442-440-0 Wydawnictwo „JEDNOŚĆ” 25-013 Kielce ul. Jana Pawła II nr 4 Dział sprzedaży – tel. 041 349 50 50 Redakcja – tel. 041 368 11 10 www.jednosc.com.pl e-mail: [email protected] Druk i oprawa Drukarnia im. A. Półtawskiego www.dap.pl REFERAT KATECHETYCZNY 25-013 Kielce ul. Jana Pawła II nr 3 tel. 041 368 25 27 Wstęp Planowanie wynikowe jest pojęciem ściśle związanym z ewaluacją osiągnięć uczniów oraz standardami wymagań. Pozwala nauczycielowi skutecznie planować pracę pedagogiczną nie według treści nauczania, jak do tej pory było to w tradycyjnych rozkładach materiału, ale według przewidywanych osiągnięć ucznia. Plan wynikowy prezentuje to, co uczeń powinien wiedzieć i umieć po każdej lekcji. Ponieważ w procesie kształcenia najważniejszy jest uczeń, podstawę do planowania pracy dydaktycznej powinny stanowić jego postępy i osiągnięcia, a nie ilość materiału „do przerobienia”. Takie planowanie, opisujące zamierzone efekty kształcenia, jasno określa cele, do których nauczyciel powinien dążyć, oraz precyzyjnie formułuje to, czego oczekuje od uczniów. Jasno określone wymagania są bardzo istotne zarówno dla uczniów, jak i ich rodziców. Prezentowane plany wynikowe zawierają: blok tematyczny, treści szczegółowe (tematy), czas realizacji, wymagania podstawowe i ponadpodstawowe oraz sposób (formy) oceny pracy ucznia. Do wymagań podstawowych zaliczamy treści najbardziej przystępne, najprostsze, najbardziej uniwersalne, niezbędne na danym etapie kształcenia i na wyższych etapach. Uczeń spełnia te wymagania, gdy uczestniczy w rozwiązywaniu problemów na katechezie oraz umiejętnie słucha innych. Najprościej mówiąc, są to wymagania na ocenę dopuszczającą i dostateczną. Wymagania ponadpodstawowe obejmują treści trudne do opanowania, złożone i nietypowe. Uczeń powinien wykazać własną inicjatywę w rozwiązywaniu problemów, wszechstronnie dbać o rozwój swojej osobowości i podejmować zadania apostolskie. Spełniający te wymagania otrzymują ocenę dobrą i powyżej. Tak skonstruowany plan wynikowy jest równocześnie planem pracy na konkretny rok szkolny. Proponowane plany wynikowe są jedynie punktem wyjścia do konstruowania przez katechetę własnych planów, uwzględniających indywidualne możliwości uczniów, specyfikę zespołu klasowego oraz tematy okolicznościowe (związane z rokiem liturgicznym, z wydarzeniami religijnymi w danej parafii czy szkole) i inne czynniki warunkujące realizację programu nauczania. Przy ich opracowaniu (lub dostosowywaniu gotowych planów do własnych potrzeb) należy pamiętać, że plan wynikowy pozostaje podrzędny w stosunku do innych dokumentów, takich jak podstawa programowa, program nauczania, wewnątrzszkolny oraz przedmiotowy system oceniania, i musi być zgodny z ich założeniami. 3 Czas realizacji IX IX IX IX IX IX Treści szczegółowe 1. Kim jestem w perspektywie Bożego planu? 2. Duchowy wymiar człowieka – istota religii. 3. Człowiek istotą religijną – tajemnica religii. 4. Wielkie religie świata. 5. Objawienie Boga w Starym i Nowym Testamencie. 6. Objawienie pośrednie i bezpośrednie. I. U źródeł wiary 4 • wymieni charakterystyczne cechy współczesnych religii • wymieni religie monoteistyczne i politeistyczne • rozumie, że chrześcijaństwo najpełniej wyraża miłość Boga • wskaże różnice między chrześcijaństwem a innymi religiami • wymieni społeczne implikacje wypływające z religii Wschodu (ezoteryzm: amulety, talizmany; astrologia...) • zdefiniuje pojęcia: historia zbawienia, objawienie, Boża pedagogia • rozumie, że Bóg objawiał się człowiekowi stopniowo: najpierw w Starym Testamencie, potem, najpełniej, poprzez Jezusa Chrystusa (Nowy Testament) • rozumie, że objawienia prywatne mogą uwypuklać jakiś aspekt objawienia biblijnego • zdefiniuje pojęcia: objawienie pośrednie i bezpośrednie i poda ich przykłady • wymieni argumenty św. Tomasza z Akwinu przemawiające za istnieniem Boga • rozumie, że katecheza jest wyjaśnianiem Bożego objawienia • poda definicję religii • rozumie istotę religii • wymieni cechy wspólne dla wszystkich religii • zdefiniuje pojęcie „człowiek istotą religijną” • rozumie, że każdy człowiek nosi w sobie pragnienie wiary • rozumie, w czym człowiek wyraża się jako istota religijna • rozumie, na czym polega fanatyzm i obojętność religijna ponadpodstawowe • wykaże różnice między objawieniem pośrednim a bezpośrednim • scharakteryzuje „dowody na istnienie Boga” • potrafi zinterpretować teksty biblijne odsłaniające niewidzialnego Boga • podaje własne argumenty na istnienie Boga • określi własny system wartości • uzasadni swoje decyzje i wybory w aspekcie wiary • uzasadni potrzebę hierarchii wartości w życiu człowieka • scharakteryzuje siebie jako człowieka wierzącego • dokona wartościowania dotychczasowych postaw i zachowań w aspekcie wymogów wiary • wyjaśni fenomen religii • uzasadni, że religia jest istotnym czynnikiem duchowego rozwoju człowieka • dostrzega i opisze przejawy religijności w aspekcie historycznym w różnych społecznościach • uzasadni, dlaczego człowiek nie wierzący w Boga wierzy zawsze w „coś innego” • odróżnia postawę wiary od religijnego fanatyzmu • krytycznie odnosi się do słów „religia opium dla ludu” • potrafi przekonać swoich kolegów o sensowności własnej postawy religijnej • scharakteryzuje podstawowe prawdy o buddyzmie, judaizmie (historia zbawienia, diaspora, autentyzm), hinduizmie, islamie, chrześcijaństwie • potrafi obronić wartości religii chrześcijańskiej • podejmuje dialog z osobami innych wyznań (np. uczniami danej szkoły) • omówi objawianie się Boga w dziejach ludzkości • wykaże zależność pełnego objawienia się Boga w Chrystusie od wydarzeń Starego Testamentu (np. przepowiadanie proroków) Uczeń: Wymagania • wymieni wartości ostateczne • określi wpływ wiary na postawę człowieka • rozumie sens uczestniczenia w katechezie, jej owoce i nakładane przez nią zobowiązania • scharakteryzuje swoją wiarę podstawowe KLASA I – NA DRODZE DO DOJRZAŁEJ WIARY • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny X X 8. Sekty i nowe ruchy religijne. Czas realizacji 7. Chrystus i Jego Kościół. Treści szczegółowe X X X 9. Godność osoby ludzkiej. 10. Wolność i odpowiedzialność. 11. Moralność czynów ludzkich. Klasa I Czas realizacji Treści szczegółowe Uczeń: ponadpodstawowe • rozumie, że godność stanowi źródło wartości • uzasadni, dlaczego każdy człowiek ma prawo do poszanowania jego godności • wykaże związek między godnością a urzeczywistnianiem wartości: prawdy, dobra, sprawiedliwości, wolności i odpowiedzialności • określi, jakimi działaniami inspiruje rówieśników do poszanowania godności własnej i drugiego człowieka • uzasadni, dlaczego każdy człowiek ma prawo do wolności • potrafi zinterpretować naukę zawartą w wersecie Ga 5,1 • uzasadni, dlaczego urzeczywistnianie dobra czyni człowieka wolnym • uzasadni, że wolność bez odpowiedzialności rodzi nieobliczalną samowolę • sformułuje krytykę postaw samowolnych • omówi źródła moralności • uzasadni, dlaczego niedopuszczalne jest czynienie zła, aby wyprowadzić z niego dobro (zasada „cel uświęca środki”) Wymagania • zdefiniuje pojęcie „godność osoby” • wymieni rodzaje godności przyrodzonej i nadprzyrodzonej (godność osobowa i osobowościowa) • rozumie, że godność człowieka ma podstawę w Bogu (wymieni źródła godności człowieka) • wymieni zadania wypływające z godności człowieka • wymieni wartości ogólnoludzkie, które zogniskowane są wokół godności (prawda, dobro, sprawiedliwość, wolność, odpowiedzialność...) • pamięta, że człowiek jest istotą rozumną, obrazem mądrości Boga • zdefiniuje pojęcia: wolność, odpowiedzialność, samowola • rozumie wolność jako wartość ogólnoludzką i dar Boży • rozumie, że wolność zakłada wolny wybór między dobrem i złem • wymieni skutki wolności nieodpowiedzialnej (samowoli) • rozumie negatywny wpływ samowoli na moralność człowieka • wykaże różnicę między wolnością a samowolą • zdefiniuje pojęcia: moralność, intencja (zła lub dobra) • wymieni źródła moralności (KKK 1750) • rozumie, że cel nie uświęca środków • wymieni czyny bezwzględnie niedozwolone z uwagi na ich przedmiot (bluźnierstwo, krzywoprzysięstwo, zabójstwo, cudzołóstwo) podstawowe • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • potrafi rozpoznać sposoby werbowania do sekt • omówi sposoby obrony przed zagrożeniami ze strony sekt • potrafi krytycznie odnieść się do różnych form reklamy nowych ruchów religijnych w mediach • określi „grupę ryzyka” osób najbardziej podatnych na wstąpienie do sekty Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna ponadpodstawowe • scharakteryzuje rolę Chrystusa w historii ludzkości • uzasadni, że Chrystus jest założycielem i Głową Kościoła • uzasadni, że on sam jest podmiotem w Kościele • określi rolę, jaką Kościół odgrywa w Polsce i w świecie Uczeń: Wymagania • zdefiniuje pojęcia: Chrystus Zbawiciel, Chrystus Odkupiciel, Chrystus Głowa Kościoła • rozumie, że Chrystus założył Kościół i nim kieruje • rozumie, że Kościół jest zapoczątkowaniem królestwa Bożego na ziemi • rozumie, że Kościół to wszyscy ochrzczeni, których głową jest Chrystus • wymieni najbardziej znane sekty w swoim środowisku i w Polsce • rozumie niebezpieczeństwo płynące z przyłączenia się do sekty • rozumie, że określenie „nowe ruchy religijne” odnosi się do grup działających poza Kościołem podstawowe II. U źródeł moralności człowieka wierzącego 5 6 X XII XII XII I 13. Sumienie jako instrument osądu moralnego. 14. Kształtowanie sumienia 15. Normy i zasady moralne podstawą formacji sumienia. 15a. Dokonywanie wyborów zgodnych z sumieniem Czas realizacji 12. Moralność uczuć. Treści szczegółowe Uczeń: • poda przykłady sytuacji trudnych w aspekcie moralnym • wymieni zasady postępowania w trudnych sytuacjach • wskaże rozwiązania trudnych problemów zgodnie z zasadami i prawidłowo ukształtowanym sumieniem • dokona wartościowania rozwiązań trudnych problemów w aspekcie moralnym • z namysłem poddaje analizie możliwości rozwiązania zaistniałych problemów • uzasadni potrzebę stosowania norm i zasad moralnych w ludzkim życiu • wykaże związek dobrze ukształtowanego sumienia z postępowaniem według norm i zasad moralnych • scharakteryzuje człowieka o prawidłowo uformowanym sumieniu • potrafi dokonać rozróżnienia między sumieniem uformowanym prawidłowo i nieprawidłowo • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • test uzupełnień • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca plastyczna • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • wyjaśni, na czym polega osąd sumienia • wykaże zależność między wolnością a oceną sumienia • potrafi dokonywać oceny moralnej czynów Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna ponadpodstawowe • wyjaśni, kiedy uczucia są moralnie obojętne oraz kiedy są dobre albo złe • uzasadni, dlaczego uczuciami powinien kierować rozum Wymagania • zdefiniuje pojęcia: uczucia, emocje • wymieni podstawowe uczucia i je zdefiniuje (miłość i nienawiść, pragnienie i obawa, radość, smutek i gniew) • rozumie, że uczucia zapewniają więź między życiem zmysłowym a duchowym • zdefiniuje pojęcia: sumienie jako głos Boga, sumienie osobiste, sumienie narodu • rozumie, że człowiek w swoim sumieniu powinien kierować się prawem moralnym • rozumie konieczność formacji sumienia • wymieni czynniki kształtujące oraz deformujące sumienie • wymieni zagrożenia płynące z deformacji sumień • wykaże, że osąd sumienia pomaga poprawić się i wrócić do Boga • zdefiniuje pojęcia: norma moralna, zasada moralna, prawo naturalne, prawo stanowione (kościelne, państwowe) • wymieni normy i zasady moralne • rozumie konieczność przestrzegania norm i zasad moralnych podstawowe I I I I 17. Nadzieja ufnym oczekiwaniem błogosławieństwa Bożego. 18. Szczera miłość odpowiedzią na miłość Boga. 19. Cnoty kardynalne i ich rola w życiu. 20. Umiejętność życia według cnót. II 21. Grzech zerwaniem przymierza z Bogiem i ludźmi. Klasa I Czas realizacji Treści szczegółowe podstawowe ponadpodstawowe • wskaże, jak odróżnić grzech śmiertelny od grzechu powszedniego • uzasadni, dlaczego grzech niszczy przyjaźń z Bogiem i z drugim człowiekiem Uczeń: Wymagania • określi własne słabe strony i ich wpływ na sposób postępowania • uzasadni potrzebę przemiany, dążenia do doskonałości • określi, jakie podejmuje działania w aspekcie samodoskonalenia i korekty swoich słabych stron • poda przykłady właściwego reagowania na spotykające go zło • uzasadni, że źródłem ludzkiego szczęścia jest odpowiadać miłością na miłość Boga • opisze doświadczanie miłości Bożej we własnym życiu • określi swój sposób wyrażania miłości do Boga • wyjaśni, na czym polega rola cnót kardynalnych w życiu człowieka • uzasadni, że cnoty kardynalne pełnią bardzo ważną rolę w ludzkim życiu • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • scharakteryzuje grzechy przeciwko nadziei • uzasadni, że zarówno rozpacz, jak i zuchwała ufność sprzeciwiają się cnocie nadziei Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne ponadpodstawowe • poda motywacje konieczności posłuszeństwa Bogu • uzasadni, że wiara jest odpowiedzią na miłość Boga • potrafi odróżnić wiarę od bałwochwalstwa i dewocji • dokona krytycznej oceny zachowań niezgodnych z wiarą • poddaje zdrowej krytyce zachowania sprzeczne z wiarą w Boga Uczeń: Wymagania • zdefiniuje pojęcie grzechu • potrafi rozpoznać grzech • rozumie istotę grzechu pierworodnego i grzechów uczynkowych • rozumie, że grzech jest zerwaniem przymierza z Bogiem i ludźmi, i że w Chrystusie odnawiamy to przymierze (Rz 6,20) podstawowe • zdefiniuje pojęcia: cnoty ludzkie i cnoty kardynalne • wymieni cnoty kardynalne • rozumie istotę cnót kardynalnych • scharakteryzuje cztery cnoty kardynalne • poda motywację do pracy nad sobą • wskaże przykłady ludzi, którzy zmienili swe życie na lepsze • wymieni, co pomaga, a co przeszkadza w doskonaleniu siebie • rozumie potrzebę pracy nad sobą • rozumie istotę miłości Boga do człowieka i człowieka do Boga • wymieni sposoby odpowiedzi na miłość Bożą • wymieni grzechy przeciw Bożej miłości • wymieni przejawy Bożej miłości • rozumie, że wiara jest odpowiedzią na miłość Boga • wymieni najważniejsze wykroczenia przeciw pierwszemu przykazaniu • rozumie, że źródłem wszelkich wypaczeń moralnych jest nieuznawanie Boga • zdefiniuje pojęcie nadziei • wymieni grzechy przeciw nadziei • rozumie potrzebę kierowania się w życiu nadzieją IV. Problemy moralności chrześcijańskiej I Czas realizacji 16. Wiara jako odpowiedź na miłość Boga. Treści szczegółowe III. Drogowskazy wiary 7 8 Czas realizacji II II II II II III Treści szczegółowe 22. Jest jeden Bóg – „Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną”. 23. Grzechy przeciwko wierze – zdradzony Bóg. 24. Szacunek dla imienia Bożego – „Nie będziesz brał imienia Pana, Boga twego nadaremno”. 25. „Pamiętaj, abyś dzień święty święcił” – niedzielny supermarket. 26. „Czcij ojca twego i matkę twoją” – dlaczego rodzice są potrzebni? 26a. Fałszywe rodzicielstwo • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca plastyczna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • uzasadni, dlaczego niedziela jest świętym dniem chrześcijan • wykaże związek między szabatem a niedzielą • poddaje krytyce zachowania sprzeczne z trzecim przykazaniem • scharakteryzuje obowiązki wobec społeczeństwa i jego władz • potrafi umiejscowić wypełnianie obowiązków względem rodziny w perspektywie królestwa Bożego • uzasadni wartość życia rodzinnego • potrafi odróżnić prawdy o rodzinie podawane przez Kościół od opinii proponowanych przez współczesne nurty „wyzwolone” • opisze cechy charakteru, o które powinien troszczyć się przyszły rodzic • opisze właściwy model rodziny • poda argumenty uzasadniające sprzeciw wobec stylu życia proponowanego przez kraje zachodnie • poda argumenty swoim kolegom i koleżankom przeciw budowaniu rodziny bez zasad • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • pamięta trzecie przykazanie • rozumie jego istotę • wymieni formy świętowania niedzieli • wymieni argumenty za świętowaniem dnia Pańskiego • opisze tradycje świętowania niedzieli • pamięta treść czwartego przykazania • zdefiniuje pojęcie rodziny i rodziny chrześcijańskiej • wymieni obowiązki rodziców względem dzieci i dzieci względem rodziców oraz rodziny wobec społeczeństwa • uzasadni konieczność szacunku wobec rodziców • wymieni zagrożenia niszczące współczesną rodzinę (wolne związki, przemoc, związki homoseksualne, molestowanie seksualne i przemoc psychiczna, klonowanie, adopcja dzieci przez pary homoseksualne) • rozumie, że najlepszym zabezpieczeniem rodziny jest małżeństwo sakramentalne • pamięta treść drugiego przykazania • rozumie jego istotę • rozumie wartość chrześcijańskich imion • wymieni grzechy przeciw drugiemu przykazaniu • uzasadni, że imię Boże jest święte • scharakteryzuje grzechy przeciw wierze • uzasadni, że wykroczenia przeciwko pierwszemu przykazaniu niszczą wiarę człowieka • uzasadni, dlaczego grzechy przeciw wierze niszczą wspólnotę Kościoła • scharakteryzuje grzechy przeciw drugiemu przykazaniu • uzasadni wartość chrześcijańskiego imienia • z dezaprobatą odnosi się do nadużyć imienia Bożego • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • praca plastyczna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny • wymieni wykroczenia przeciw pierwszemu przykazaniu (zabobon, bałwochwalstwo, magia, sekty; bezbożność, ateizm, agnostycyzm) • rozumie zagrożenia płynące z New Age ponadpodstawowe • uzasadni, że człowiek powinien wierzyć w jedynego Boga • opisze formy oddawania czci jedynemu Bogu indywidualnie i we wspólnocie Kościoła Uczeń: Wymagania • pamięta treść pierwszego przykazania • rozumie istotę pierwszego przykazania • wymieni formy służenia jedynemu Bogu podstawowe 9 III III IV IV IV 28. Ile warte jest życie człowieka? – grzechy przeciw życiu. 29. Chrześcijańskie powołanie do czystości – niedoceniony skarb. 29a. Zagrożenia dla czystości – „medialny seks”. 30. Wychowanie do czystości serca – „Nie cudzołóż”. 30a. Wychowanie do wierności małżeńskiej – „mimo przeszkód trwam”. Klasa I III Czas realizacji 27. Spieszmy się kochać ludzi – „Nie zabijaj”. Treści szczegółowe • uzasadni potrzebę zachowania intymności małżeńskiej • uzasadni potrzebę czystości serca w życiu małżeńskim • scharakteryzuje czynniki wspomagające zachowanie czystości • wyjaśni, na czym polega walka z pożądliwością cielesną • poda przykłady poszanowania intymności drugiej osoby • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • praca plastyczna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • scharakteryzuje wykroczenia przeciw życiu i zdrowiu • określi wartość i zagrożenia ze strony badań naukowych dla życia, zdrowia i godności człowieka • poda przykłady sprzeciwu wobec zachowań zagrażających zdrowiu i życiu • określi, jakie podejmuje działania na rzecz poszanowania osoby ludzkiej i trwałego pokoju • uzasadni wartość czystości przedmałżeńskiej • uzasadni, dlaczego czystość jest darem uszczęśliwiającym ludzi i uwielbieniem Boga • potrafi zinterpretować ewangeliczne błogosławieństwo o czystości serca • poda przykłady pozytywnego wyrażania się o dziewictwie • uzasadni, dlaczego Kościół staje w obronie czystości i płciowości człowieka • potrafi dokonywać wyboru między mediami niszczącymi a mediami wspomagającymi czystość • scharakteryzuje działania propagujące czystość i ochronę ludzkiej płciowości • uzasadni wartość zachowywania czystości • wykaże związek między czystością a cnotą umiarkowania • omówi zagrożenia wymierzone w czystość • omówi przykłady korzyści płynących z zachowania czystości Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca plastyczna ponadpodstawowe • potrafi zestawić wartość życia z innymi wartościami • opisze sytuacje, w których warto oddać życie, i sytuacje, kiedy lepiej jest je zachować • poda argumenty za obroną zagrożonego życia Uczeń: Wymagania • rozumie istotę ludzkiej płciowości w ujęciu chrześcijańskim • rozumie, że czystość jest darem prowadzącym do Boga • pamięta treść błogosławieństwa dotyczącego czystego serca • wymieni różne formy czystości • rozumie, że zachowanie czystości jest czynnikiem pozwalającym zachować integralność osoby • wymieni media, których działanie skierowane jest ku niszczeniu czystości (chat erotyczny, prasa pornograficzna, filmy i programy telewizyjne...) • wymieni zagrożenia dla ludzkiej płciowości wypływające z działania mediów • rozumie, na czym polega dramat transseksualizmu • pamięta treść szóstego przykazania • rozumie jego istotę • wymieni zagrożenia przeciw czystości • rozumie, że czystość domaga się panowania nad sobą • wymieni osoby i czynniki pomagające zachować czystość • pamięta i rozumie treść dziewiątego przykazania • wskaże teksty biblijne dotyczące pożądliwości cielesnej • wymieni czynniki wspomagające zachowanie czystości serca • rozumie potrzebę wstydliwości • pamięta treść piątego przykazania • rozumie jego istotę • pamięta tekst Rdz 4,10-11 • rozumie, że dawcą i panem życia jest Bóg • rozumie, że każdy człowiek ma prawo do życia i jego obrony • rozumie obowiązek poszanowania życia i zdrowia własnego i innych • uzasadni, że życie jest wielką wartością • wymieni wykroczenia przeciw życiu (zabójstwo zamierzone i niezamierzone; samobójstwo, eutanazja, przerywanie ciąży, narkomania) • wymieni wykroczenia przeciw zdrowiu • uzasadni konieczność obrony życia i zdrowia podstawowe 10 IV IV V V V V V 32. Świadczyć o prawdzie – „Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu”. 33. Słowa, które ranią – grzechy przeciw prawdzie. 34. Radość posiadania – „Ani żadnej rzeczy, która jego jest”. 35. Grzechy główne i ich następstwa. 36. Grzechy cudze i ich konsekwencje – „Oczy szeroko zamknięte”. 37. Nigdy nie będą odpuszczone – grzechy przeciw Duchowi Świętemu. Czas realizacji 31. „Nie kradnij” – moralność Kalego. Treści szczegółowe • wymieni grzechy cudze • rozumie istotę grzechów cudzych • wymieni konsekwencje osobowe i społeczne grzechów cudzych • poda przykłady rozprzestrzeniania się grzechów cudzych w najbliższym środowisku • wymieni grzechy przeciw Duchowi Świętemu • rozumie istotę tych grzechów • wymieni i rozumie ich następstwa • wymieni grzechy główne • rozumie istotę grzechów głównych • wymieni indywidualne i społeczne skutki grzechów głównych • pamięta i rozumie treść dziesiątego przykazania • poda definicję zazdrości i chciwości • wskaże teksty biblijne o „ubogich w duchu” (Łk 14,33; Mt 5,3) ponadpodstawowe • scharakteryzuje grzechy przeciw Duchowi Świętemu • uzasadni, dlaczego grzechy tego rodzaju nie mogą być odpuszczone • poda argumenty za systematycznym korzystaniem z sakramentu pokuty i pojednania • uzasadni, że nieprzestrzeganie siódmego przykazania wywołuje skutki indywidualne i społeczne • uzasadni, że każdy człowiek ma prawo do własności • wyjaśni, na czym polega naprawienie popełnionej niesprawiedliwości • wykaże związek między panowaniem nad bogactwami materialnymi a szacunkiem dla wymagań moralnych • poda przykłady własnej troski o środowisko • uzasadni potrzebę życia w prawdzie • uzasadni, że prawda jest podstawową wartością • potrafi zinterpretować życie chrześcijańskie jako naśladowanie Chrystusa-Prawdy • uzasadni, że życie w prawdzie jest prawdziwą wolnością • opisze, na czym polega troska o dobre imię innych • uzasadni, że kłamstwo jest najbardziej bezpośrednim wykroczeniem przeciw prawdzie • potrafi zinterpretować „złotą zasadę”, która określa prawo do prawdy w konkretnych życiowych sytuacjach • krytycznie oceni treść informacji podawanych w środkach masowego przekazu w aspekcie ósmego przykazania • poda przykłady świadomego wyboru programów telewizyjnych • uzasadni, że dziesiąte przykazanie jest dalszym ciągiem dziewiątego • uzasadni, że właściwy stosunek do posiadanych dóbr jest drogą do prawdziwego szczęścia – królestwa Bożego na ziemi • poda przykłady służby innym posiadanymi dobrami • omówi materię grzechów głównych • wyjaśni, że grzechy te są źródłem wszystkich pozostałych • opisze skutki grzechów głównych w rozwoju osobowym człowieka i w życiu społecznym • poda przykłady walki z grzechami głównymi • wymieni, co pomaga w opanowaniu ciała i uczuć • uzasadni, że grzechy cudze są współudziałem w złu drugiego człowieka • uzasadni, że grzech cudzy jest nośnikiem zła społecznego • poda przykłady właściwych reakcji na zło drugiego człowieka Uczeń: Wymagania • wymieni wykroczenia przeciw prawdzie • rozumie istotę wykroczeń przeciw prawdzie • wskaże grzechy, których nośnikiem są środki masowego przekazu • wymieni warunki ujawniania prawdy i dochowywania tajemnicy • opisze sytuacje, w których należy dochować powierzonych tajemnic • zdefiniuje pojęcie prawdy • pamięta i rozumie treść ósmego przykazania • wskaże teksty biblijne mówiące o prawdzie • poda przykłady męczeństwa za prawdę • pamięta treść siódmego przykazania • rozumie jego istotę • wymieni skutki grzechów z zakresu siódmego przykazania • rozumie, że nieprzestrzeganie zakazu „nie kradnij” degraduje człowieka • wymieni czyny prowadzące do zniewolenia ludzi podstawowe • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca plastyczna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny V V VI VI VI VI VI VI 38. Liturgia oddaniem czci Bogu i uświęcaniem człowieka. 39. Dotknięcie tajemnicy Boga – sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego. 40. Sakramenty uzdrowienia – balsam dla duszy i ciała. 41. Sakramenty w służbie wspólnoty Kościoła. 42. Drogi wiary osób powołanych. 43. Dwa stoły Eucharystii – stół słowa. 44. Dwa stoły Eucharystii – stół chleba i wina. 45. Komunia i jej owoce w życiu chrześcijańskim. Klasa I Czas realizacji Treści szczegółowe podstawowe • wymieni owoce Komunii św. • rozumie ich istotę oraz implikacje w życiu człowieka • wymieni warunki przystąpienia do Komunii św. • rozumie, że Komunia św. jest zadatkiem przyszłej chwały • wymieni sakramenty w służbie komunii • rozumie istotę i skutki tych sakramentów • poda formę i treść sakramentów w służbie wspólnoty Kościoła • poda, kto i w jaki sposób sprawuje te sakramenty • poda opisane w Biblii przykłady powołań • pamięta treść perykopy Łk 6,1-11 • wymieni główne etapy życia świętych Piotra i Pawła • pamięta odpowiedź Maryi na zwiastowanie anielskie (Łk 1,38) i na słowa św. Elżbiety (Łk 1,45) • wymieni elementy liturgii słowa • rozumie istotę liturgii słowa • poda nazwy ksiąg liturgicznych • wymieni podstawowe funkcje liturgiczne • rozumie, że Chrystus mocą swojego słowa przemienia ludzkie serce • wymieni elementy liturgii eucharystycznej • wymieni inne określenia Eucharystii • rozumie istotę Ofiary Chrystusa i naszego w niej udziału ponadpodstawowe • opisze poszczególne elementy liturgii słowa i wykonywane funkcje • poda, jak przygotować liturgię słowa (czytania, modlitwa wiernych...) • czynnie angażuje się w przygotowanie liturgii słowa • opisze poszczególne części liturgii eucharystycznej • określi swoje miejsce w liturgii • poda, jak wyrazić wdzięczność za dar Ofiary Chrystusa • czynnie uczestniczy w Ofierze eucharystycznej • scharakteryzuje owoce Komunii św. • uzasadni potrzebę częstej Komunii św. • poda sposoby angażowania się na rzecz ubogich i określi własne działania w tym względzie • wyróżni udział Boga i człowieka w liturgii • uzasadni, że dzieło Chrystusa w liturgii ma charakter sakramentalny • scharakteryzuje znaki i symbole liturgiczne • poda przykłady szacunku (braku szacunku) wobec obrazów i przedmiotów liturgicznych • uzasadni, że Chrystus poprzez sakramenty wtajemniczenia tworzy wspólnotę • opisze, na czym polega przygotowanie do przyjęcia poszczególnych sakramentów wtajemniczenia • opisze, kto może być chrzestnym lub świadkiem bierzmowania • uzasadni, że sakramenty uzdrowienia budują jedność w Kościele • omówi, jak przygotować siebie i innych do przyjęcia tych sakramentów • scharakteryzuje skutki sakramentów uzdrowienia • poda, kiedy może skorzystać z odpustów • wyjaśni nazwę sakramentu święceń • potrafi umiejscowić małżeństwo w perspektywie królestwa Bożego • omówi skutki sakramentu małżeństwa • określi, na czym polega wartość małżeństwa sakramentalnego • potrafi przeprowadzić analizę perykopy biblijnej Łk 6,1-11 • omówi istotne elementy powołania • scharakteryzuje sylwetki duchowe oraz misję apostołów Piotra i Pawła Uczeń: Wymagania • rozumie istotę liturgii • wskaże, kto, w jaki sposób, kiedy i gdzie celebruje liturgię • wymieni znaki i symbole liturgiczne • rozumie słowa i gesty stosowane w liturgii • wymieni najważniejsze wydarzenia roku liturgicznego • wymieni siedem sakramentów • wyróżni w ich liczbie sakramenty wtajemniczenia • rozumie istotę sakramentów wtajemniczenia • wymieni owoce tych sakramentów • wymieni, kto i w jaki sposób udziela sakramentów wtajemniczenia • wymieni sakramenty uzdrowienia • rozumie istotę i skutki tych sakramentów • poda formę i treść sakramentów uzdrowienia • poda, kto i w jaki sposób sprawuje te sakramenty V. Wiara i moralność silne darami łaski 11 • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca plastyczna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny X XI XII 47. Podstawowe wartości etyczne. 48. Człowiek, który mnie może zachwycić. 49. Historia zbawienia w roku liturgicznym. 52. Wielki Post – wejście na drogę miłości Ojca. II XII XII IX 46. Prawda i piękno a sztuka sakralna. 50. Chrystus przyszedł, przychodzi, przyjdzie – Adwent. 51. Boże Narodzenie w moim życiu i moim domu rodzinnym. Czas realizacji Treści szczegółowe • wskaże teksty biblijne wspominające czas oczekiwania na przyjście Chrystusa i zachęcające do niego • rozumie istotę Adwentu • rozumie oczekującą postawę Maryi • rozumie istotę narodzin Boga • wymieni regionalne tradycje co do obchodu świąt Bożego Narodzenia • wskaże teksty biblijne i literackie mówiące o Betlejem i Bożym Narodzeniu • rozumie istotę Wielkiego Postu • wymieni motywy nawrócenia • wskaże źródła biblijne wzywające do poprawy • wskaże teksty biblijne zawierające obietnice łaski Bożej („W czasie pomyślnym wysłuchałem cię... przyjdę ci z pomocą”) • rozumie, że rok liturgiczny streszcza całą historię zbawienia • wymieni nazwy okresów roku liturgicznego • poda święta streszczające ważniejsze fakty z historii zbawienia • zdefiniuje pojęcie „wzór osobowy godny naśladowania” • wymieni, kto jest dla niego wzorem osobowym • poda cechy prawdziwego wzoru osobowego, który warto naśladować • zdefiniuje pojęcie „wartość” • wymieni podstawowe wartości (prawda, dobro, piękno) • rozumie potrzebę urzeczywistniania tych wartości w rozwoju osobowym człowieka i w życiu społecznym • zdefiniuje pojęcia: piękno, sztuka sakralna • wskaże teksty biblijne ukazujące piękno stworzenia • rozumie znaczenie sztuki sakralnej w życiu człowieka • wskaże dzieła sztuki sakralnej w najbliższym otoczeniu podstawowe ponadpodstawowe • uzasadni potrzebę nieustannego nawracania się • opracuje plan działań zmierzających do doskonalenia własnego życia • przygotuje scenariusz rekolekcji wielkopostnych w szkole (w parafii) i czynnie w nich uczestniczy • poda przykłady postanowień wielkopostnych • uzasadni, dlaczego sztuka sakralna jest nośnikiem prawdy i piękna • potrafi odróżnić sztukę od kiczu • poda, jak odkryć duchowy wymiar sztuki sakralnej • opisze, jak poprzez dzieła sztuki sakralnej można adorować Boga • uzasadni, dlaczego dzieła sztuki sakralnej domagają się szacunku • uzasadni, że obowiązkiem każdego człowieka jest urzeczywistnianie podstawowych wartości • potrafi zbudować własny system wartości, u podstaw którego znajdują się prawda, dobro i piękno • umiejscowi wartości ostateczne w szerokim spektrum aksjologicznym • potrafi odróżnić pseudowartości od wartości • opisze godny naśladowania wzór osobowy • opisze sytuację, kiedy sam był wzorem dla innych, przychodząc im z pomocą • określi swoje słabe strony, które wymagają korekt w świetle wzoru osobowego • wyjaśni, na czym polega rola wzorów osobowych w rozwoju człowieka oraz mniejszych i większych społeczności • omówi historię zbawienia i jej streszczenie w poszczególnych okresach roku liturgicznego • powiąże treści wybranych świąt z wydarzeniami z historii zbawienia • potrafi korzystać z kalendarza liturgicznego • potrafi korzystać z plansz ze schematem budowy roku liturgicznego • poda przykłady praktykowania tradycji i zwyczajów związanych z rokiem liturgicznym • opisze tradycje lokalne związane z Adwentem • opracuje własny plan przygotowania na spotkanie z Chrystusem • omówi, na czym polega postawa oczekiwania • bierze czynny udział w roratach i rekolekcjach adwentowych • potrafi interpretować teksty biblijne i literackie o Bożym Narodzeniu • przygotuje scenariusz spotkania opłatkowego, uwzględniający polskie tradycje i zwyczaje, i czynnie w nim uczestniczy • potrafi zaśpiewać wybrane kolędy Uczeń: Wymagania VI. Urzeczywistnianie wiary w życiu i w liturgii Kościoła (katechezy dodatkowe) 12 • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca plastyczna Sposoby oceny III 53. Triduum Paschalne w liturgii Kościoła. 54. Święta i uroczystości w liturgii Kościoła. Czas realizacji Treści szczegółowe • wymieni najważniejsze święta roku liturgicznego i poda ich daty • wymieni motywy przeżywania tych świąt • poda tradycje z nimi związane, ze szczególnym zwróceniem uwagi na święto patronalne parafii • rozumie istotę Triduum paschalnego • wymieni najważniejsze wydarzenia związane z męką, śmiercią i zmartwychwstaniem Chrystusa • rozumie, że Wielkanoc jest największym świętem chrześcijan podstawowe IX X XI 55. Starsi bracia w wierze. 56. Przenikanie się kultur i religii – razem, ale inaczej. 57. Religijno -społeczna rola zakonów. Klasa I Czas realizacji Treści szczegółowe • wymieni nazwy najważniejszych zakonów w Europie • wymieni największe osobowości najbardziej znanych zgromadzeń zakonnych • wymieni działania podejmowane przez zgromadzenia zakonne na przestrzeni dziejów (działalność charytatywna, społeczna, polityczna – najwięksi papieże pochodzili z klasztorów) • rozumie potrzebę istnienia wspólnot zakonnych • wymieni nazwy wspólnot zakonnych obecnych w jego środowisku • zna kulturę starożytnego Rzymu i Bliskiego Wschodu • poda czas kształtowania się religii islamu • wymieni wartości islamu i rozumie jego istotę • wie, jakie znaczenie dla obrony chrześcijaństwa miały bitwa pod Legnicą i bitwa pod Wiedniem • rozumie, że chrześcijaństwo ma swój początek w judaizmie • zdefiniuje pojęcia: semityzm, antysemityzm, synagoga • rozumie, na czym polega dialog międzywyznaniowy • wymieni wartości judaizmu (Stary Testament ze szczególnym uwzględnieniem Tory, Talmud, Midrasz) • rozumie, czym jest Stary Testament dla katolików podstawowe VII. Drogi do życia z Chrystusem (tematy historyczne) 13 ponadpodstawowe ponadpodstawowe • scharakteryzuje cechy wspólne judaizmu i chrześcijaństwa • wyjaśni relację chrześcijan do narodu wybranego • wymieni powody wzajemnych uprzedzeń obu religii • scharakteryzuje przesłanie papieskiej pielgrzymki do Ziemi Świętej w 2000 r. • uzasadni, dlaczego należy okazywać szacunek dla wyznawców judaizmu i ich miejsc świętych • poda sposoby przezwyciężania stereotypów co do wyznawców judaizmu • poda przykłady dialogu międzyreligijnego • rozróżnia istotne elementy islamu (zachowanie, styl bycia wyznawców) • określi, na czym polega zagrożenie dla kultury europejskiej i chrześcijaństwa ze strony islamu • dokona wartościowania dotyczącego postaw i zachowań w religii muzułmańskiej i chrześcijaństwie • uzasadni, dlaczego należy bronić wartości chrześcijańskich • poda przykłady zagrożeń płynących ze strony ruchów islamskich • poda argumenty za potrzebą dialogu międzywyznaniowego • scharakteryzuje cechy reguł zakonnych (śluby) • rozróżni etapy rozwoju życia zakonnego (eremici, cenobici, mnisi, zakonnicy) • uzasadni, że powstanie określonego zakonu było odpowiedzią na potrzeby epoki • poda, jak można okazywać szacunek siostrom i braciom zakonnym Uczeń: Wymagania • opisze wydarzenia paschalne • przyporządkuje wydarzenia z życia Chrystusa do liturgii trzech dni paschalnych • wyrazi graficznie lub literacko istotę Triduum paschalnego • czynnie włącza się w przygotowanie „Bożego grobu” • uzasadni potrzebę świętowania • opisze charakter poszczególnych świąt i odniesie je do wydarzeń biblijnych • przygotuje sprawozdanie z wybranego święta w parafii • wykona projekt pt. „Święta i uroczystości w liturgii Kościoła” Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca plastyczna • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca plastyczna Sposoby oceny 14 Klasa I 62. Wiara wspierająca wolność (dramat rozbiorów i czasu zniewolenia). 61. Rozum wsparty wiarą (oświecenie po polsku). IV III II I 59. Chrześcijaństwo u podstaw państwowości polskiej – misja chrześcijańska. 60. Edukacja w średniowieczu. XII Czas realizacji 58. Kulturotwórcza rola zakonów. Treści szczegółowe • zdefiniuje pojęcia: wolność, polskość • wie, czym była Konfederacja Barska, Powstanie Kościuszkowskie, „dzieci Wrześni” • rozumie rolę Kościoła w obronie polskości podczas zaborów • wyjaśni, na czym polegała rusyfikacja i germanizacja • wymieni przyczyny utraty wolności przez Polskę • scharakteryzuje epokę oświecenia • określi rolę Kościoła w oświeceniu i wykaże duchowy wzrost pobożności w tamtej epoce • uzasadni, dlaczego warto pogłębiać wiedzę na temat tego okresu historii Polski • opisze wkład Kościoła w życie Polski współczesnej • scharakteryzuje rangę nauki społecznej Kościoła dla obecnych i przyszłych losów narodu • scharakteryzuje postawę patriotyzmu (Polak-katolik) • scharakteryzuje przeszkody w zachowaniu polskości we współczesnych warunkach politycznych • określi pozytywy i ryzyko globalizacji • poda przykłady odpowiedzialnych wyborów dla zachowania polskości i wolności (dbałość o język, tradycję, wiarę, rodzinę) • wskaże, jak angażuje się w życie regionu jako „małej ojczyzny” • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • wyjaśni, jak powstawały struktury administracyjne Kościoła i państwa polskiego • scharakteryzuje zasługi Kościoła w dziedzinie oświaty i opieki (szpitale zakonne, ochronki) • scharakteryzuje wspólne elementy życia religijno-państwowego • uzasadni postawę szacunku dla chrześcijaństwa w Polsce • opisze, jak pielęgnuje dziedzictwo chrześcijaństwa • scharakteryzuje filozofię św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu • wyjaśni związek nauki i wiary • scharakteryzuje wartości płynące z nauki • opisze wkład ludzi wierzących w bogactwo ludzkiej wiedzy • określi, dlaczego warto być otwartym na osiągnięcia naukowe i zdobywanie wiedzy • określi własne zaangażowanie w pogłębianie nauki i wiary Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne ponadpodstawowe • opisze wkład zakonów w kulturę europejską i polską • wskaże zasługi zakonów w dziedzinie szkolnictwa (szkółki parafialne, uniwersytety) • wskaże ich zasługi w zakresie sztuki sakralnej • wskaże dorobek w dziedzinie muzyki sakralnej • uzasadni, dlaczego należy szanować kulturową spuściznę zakonów Uczeń: Wymagania • wymieni nazwy zakonów zasłużonych dla kultury (benedyktyni, pijarzy, jezuici) • wymieni kulturowy dorobek i spuściznę zgromadzeń zakonnych • rozumie, że szkolnictwo i piśmiennictwo jest owocem działalności zakonów • wymieni zabytki piśmiennictwa polskiego • wymieni zgromadzenia zajmujące się szkolnictwem współcześnie • poda datę chrztu Polski • rozumie istotę oddziaływania na linii Kościół – państwo • rozumie potrzebę chrztu Polski w wymiarze duchowym, politycznym i kulturowym • wymieni pierwsze biskupstwa i pierwszych biskupów polskich • wymieni zasługi Kościoła w dziedzinie oświaty i opieki społecznej • wymieni wspólne elementy życia religijno-państwowego • wymieni uniwersytety średniowiecznej Europy • rozumie związek między wiarą a nauką • rozumie rolę klasztornego piśmiennictwa i bibliotek zakonnych • wymieni istotne elementy filozofii św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu • poda nazwiska wierzących ludzi nauki ze średniowiecza (M. Kopernik, M. Trąba, Hozjusz, Z. Oleśnicki) i tych, którzy żyją współcześnie • zdefiniuje pojęcia: oświecenie, rozum, • wymieni nazwiska wybitnych postaci oświecenia (Krasicki, Staszic, Kołłątaj, Konarski, Poniatowski) • rozumie, że Kościół epoki oświecenia stał się mecenasem kultury oraz pionierem poczynań społeczno-gospodarczych i wolnościowo-demokratycznych podstawowe IX IX IX IX IX X 1. Jedyny Bóg w mojej wierze. Bóg kocha mnie – a ja Jego. 2. Tajemnica przenikającej się miłości – życie Trójcy Świętej. 3. Charakter Boga i Jego przymioty. 4. Poemat o stworzeniu świata. 5. Inny z istniejących światów – aniołowie i ich posłannictwo. 6. Bóg – rzeźbiarzem człowieka Klasa II Czas realizacji Treści szczegółowe podstawowe • przyjmuje prawdę, że Bóg stworzył człowieka • wskaże i pamięta dwa biblijne opisy stworzenia człowieka • pamięta treść Psalmu 8 • wymieni przymioty Boga • wskaże, w jakich miejscach biblijnych ukazane są te przymioty • rozumie znaczenie przymiotów Bożych • wskaże biblijny opis stworzenia świata • przyjmuje prawdę, że Bóg stworzył świat • pamięta tekst modlitwy eucharystycznej (IV) mówiący o stworzeniu • wskaże literaturę wielbiącą Boga jako Stwórcę („Czego chcesz od nas, Panie”) • poda definicję anioła • przyjmuje prawdę, że Bóg stworzył anioły • wymieni funkcje, jakie pełnią aniołowie • wskaże teksty biblijne mówiące o aniołach ponadpodstawowe • omówi przejawy Bożej miłości • określi sposoby odpowiadania na Bożą miłość • uzasadni potrzebę katechezy jako środka wyrażającego i pogłębiającego wiarę • daje świadectwo o doświadczeniu Bożej miłości • czynnie uczestniczy w katechezie • poda przykłady, jak można przyjąć i odwzajemnić miłość Boga • omówi cechy charakterystyczne dla wewnętrznego życia Trójcy Świętej • potrafi korzystać z tekstów biblijnych dla pogłębienia wiedzy o Bogu • wyjaśni, dlaczego życie Trójcy Świętej jest wzorem życia dla chrześcijan • poda przykłady budowania jedności i miłości w swoim środowisku • poda, jak należy oddawać cześć Trójcy Świętej • omówi przymioty Boga • potrafi posługiwać się Pismem świętym w poznawaniu Boga • potrafi odnieść przymioty Boga do wiary i postaw życiowych • daje świadectwo o Bogu objawiającym się w swoich przymiotach • opisze biblijny schemat stworzenia świata • przedstawi dzieło stworzenia w dowolny sposób (wiersz, piosenka, rysunek, modlitwa) • potrafi zinterpretować teksty liturgiczne i literackie dotyczące tajemnicy stworzenia • poda przykłady odkrywania piękna dzieł Bożych w stworzeniach • uzasadni potrzebę modlitwy do anioła stróża • określi rolę, jaką pełnią aniołowie • uzasadni istnienie świata duchowego • potrafi krytycznie odnieść się do magii i praktyk ezoterycznych • uzasadni, dlaczego należy świadomie przyjmować opiekę anioła stróża • wyjaśni naukę Biblii o stworzeniu człowieka • wyjaśni teorię ewolucji i potrafi pogodzić ją z biblijną wizją stworzenia człowieka • potrafi zinterpretować Psalm 8 • wyraża wiarę w Boga Stwórcę • wskaże, dlaczego należy okazywać wdzięczność Bogu za stworzenie człowieka Uczeń: Wymagania KLASA II – Z WIARĄ W ŻYCIE I ŚWIAT • zdefiniuje pojęcie wiary w Boga • wymieni przejawy Bożej miłości w życiu człowieka • wymieni możliwości odpowiedzi na miłość Boga • rozumie prawdę, że Bóg go kocha • rozumie potrzebę odwzajemniania Bożej miłości na katechezie i w życiu • poda definicję Trójcy Świętej • rozumie istotę tajemnicy Trójcy Świętej • wymieni cechy charakterystyczne dla życia Boga • wymieni biblijne wydarzenia ukazujące Trójcę Świętą I. Moje chrześcijańskie Credo 15 • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • analiza wytworów pracy ucznia • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • analiza wytworów pracy ucznia • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny 16 Czas realizacji X X X X X XI Treści szczegółowe 7. Najpiękniejsze dzieło Boga – człowiek. 8. Człowiek „jednością ciała i duszy” – dwa w jednym. 9. Pod skrzydłami Bożej Opatrzności. 10. Jednorodzony Syn Boga – Boży Jedynak. 11. Jezus – Owoc tajemnicy słuchania. „Począł się z Ducha Świętego i narodził z Maryi Panny”. 12. Ofiara złożona i przyjęta – Jezus umiera za nasze grzechy. • wymieni historyczne fakty dotyczące pojmania i śmierci Jezusa Chrystusa • poda definicję odkupienia • pamięta biblijny opis męki i śmierci Jezusa Chrystusa • wymieni przyczyny śmierci Jezusa Chrystusa • rozumie tajemnicę i sens wcielenia • rozumie, że Jezus jest prawdziwym Bogiem i człowiekiem • wskaże teksty biblijne mówiące o wcieleniu (J 1,14) • rozumie, że Jezus jest jedynym pośrednikiem między Bogiem i ludźmi • poda definicję Opatrzności Bożej • pamięta teksty biblijne o opiece Boga nad światem • przyjmuje prawdę, że Bóg szanuje wolność każdego człowieka • rozumie, że Bóg stworzył świat niejako „w drodze” do ostatecznej doskonałości, niepozbawiony wpływów zła • rozumie sens wiary w Opatrzność Bożą • rozumie, kim jest Jezus • pamięta, co oznacza imię „Jezus” i przydomek „Chrystus” • rozumie boskie i ludzkie pochodzenie Jezusa • rozumie, dlaczego Jezus przyszedł na ziemię • przyjmuje prawdę, że człowiek został stworzony na obraz i podobieństwo Boże • pamięta treść wersetów Rdz 1,26-28 • rozumie, że z tajemnicy stworzenia wynika postulat braterstwa wszystkich ludzi • rozumie, że Chrystus jest odzwierciedleniem prawdziwego człowieka • pamięta, że Bóg stworzył człowieka • wskaże i pamięta wersety Rdz 2,4-8 • zdefiniuje pojęcia: człowiek, dusza, duch • wymieni przymioty świadczące o duchowości człowieka podstawowe ponadpodstawowe • wyjaśni, na czym polega ludzkie podobieństwo do Boga • opisze doskonały obraz człowieka, wyrażony w Słowie Wcielonym • wyjaśni tajemnicę wcielenia • porówna Adama – pierwszego człowieka, z Jezusem Chrystusem • poda motywację braterstwa wszystkich ludzi • poda przykłady, jak szanuje Boży obraz w sobie i w drugim człowieku • poda, jak wprowadza jedność między ludźmi • odróżni pojęcie duszy od ducha • wyjaśni, na czym polega jedność duszy i ciała w człowieku • omówi przymioty świadczące o duchowości człowieka oraz czynniki, które na nią wpływają • opisze, jak troszczy się o czystość i świętość własnej duszy (o harmonijny rozwój ducha i ciała) • wskaże, jak przygotowuje się do życia wiecznego • wyjaśni, na czym polega Opatrzność Boża • potrafi zinterpretować teksty biblijne i naukę Kościoła na temat Opatrzności Bożej • opisze przejawy Bożej Opatrzności w ludzkim życiu • wskaże w Piśmie św. teksty mówiące o Opatrzności Bożej • uzasadni, że warto ufać Bogu w trudnych sytuacjach • poda, jak zawierza swe życie Opatrzności Bożej na wzór Jezusa • opisze, jak współpracuje z Bogiem w realizacji Bożego zamysłu • wyjaśni imiona i określenia Jezusa Chrystusa • uzasadni, dlaczego nazywamy Go Panem • opisze pochodzenie Jezusa i cel Jego misji • opisze, jak oddaje cześć Jezusowi i składa o Nim świadectwo • uzasadni, dlaczego każdy wierzący powinien uznać Jezusa za swojego Pana i Zbawcę • wyjaśni, w jaki sposób Syn Boży stał się człowiekiem • rozróżni między boską a ludzką naturą Jezusa • wyjaśni, dlaczego Bóg wybrał Maryję na Matkę Jezusa • opisze rolę, jaką Matka Boża odegrała w tajemnicy wcielenia • uczestniczy w misterium Bożego Narodzenia • poda, jak można okazać wdzięczność Bogu za tajemnicę wcielenia • określi, jak naśladuje Maryję w posłuszeństwie woli Bożej • opisze fakty dotyczące śmierci Jezusa • wyjaśni, dlaczego Jezus umarł za nas na krzyżu • wyrazi tajemnicę śmierci Jezusa w formie literackiej lub plastycznej • uzasadni, że uczestnictwo w nabożeństwach męki Pańskiej jest również odwzajemnieniem miłości Jezusa Chrystusa • daje świadectwo Chrystusowi w swoim środowisku Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny 17 XI XI XI XI XI XII 13. Ludzkie oblicze Kalwarii – nasze udział w ofierze Chrystusa. 14. Wielkanocny poranek – zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa 15. Osoba Ducha Świętego – Boże Tchnienie, które ożywia. 16. Kościół w zamyśle i planach Bożych – pociągiem do nieba. 17. Tajemnica zjednoczenia ludzi z Bogiem – Kościół widzialny i niewidzialny. 18. Cztery wymiary Kościoła – „jeden, święty, powszechny i apostolski”. Klasa II Czas realizacji Treści szczegółowe • zdefiniuje pojęcie misterium Kościoła • wymieni podstawowe wymiary Kościoła (widzialny i duchowy) • rozumie, na czym polega tajemnica zjednoczenia ludzi z Bogiem w Kościele i przez Kościół • rozumie, że jest w Kościele podmiotem • rozumie, co to znaczy, że Kościół jest jeden i święty • rozumie, na czym polega powszechność Kościoła • rozumie, że parafia jest podstawową komórką Kościoła powszechnego • zdefiniuje, kim jest Duch Święty • rozumie rolę Ducha Świętego w Kościele i własnym życiu • wskaże teksty biblijne i liturgiczne dotyczące osoby Ducha Świętego • poda określenia i symbole Ducha Świętego • zdefiniuje pojęcie „Kościół” • wymieni nazwy i obrazy Kościoła • wymieni etapy powstawania Kościoła • opisze, jak identyfikuje się z Kościołem • wskaże teksty biblijne i liturgiczne na temat zmartwychwstania • rozumie, że zmartwychwstanie jest dopełnieniem dzieła zbawienia • pamięta treść „Exultetu” • pamięta teksty pieśni wielkanocnych • rozumie, że Jezus umarł za nas na krzyżu • rozumie, na czym polega ofiara Chrystusa • rozumie potrzebę „wzięcia krzyża i pójścia za Nim” podstawowe ponadpodstawowe • wyjaśni, dlaczego Jezus umarł na krzyżu • omówi, w jaki sposób ofiara Chrystusa staje się dziś aktualna dla nas • określi swój udział w ofierze Chrystusa • opisze, jak korzysta z owoców ofiary Jezusa Chrystusa • poda przykłady, kiedy przyjmuje krzyż i idzie po śladach Jezusa • opisze historyczne zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa • wyjaśni, że zmartwychwstanie Chrystusa jest zapowiedzią naszego zmartwychwstania • przygotuje komentarze do liturgii wielkanocnej • określi, jak wyznaje wiarę w zmartwychwstanie Chrystusa • poda, w jakich sytuacjach jest świadkiem Chrystusa zmartwychwstałego • czynnie uczestniczy w liturgii Triduum Paschalnego • określi osobę Ducha Świętego • wyjaśni Jego rolę w dziejach zbawienia • zaśpiewa hymn i sekwencję do Ducha Świętego • objaśni określenia i symbole Ducha Świętego • poda przykłady, kiedy kieruje się w życiu Jego natchnieniami • poda, w jakich sytuacjach świadczy wobec innych o roli Ducha Świętego • opisze historię powstawania Kościoła • wyjaśni rolę Kościoła w zbawieniu • scharakteryzuje różne formy przynależności do Kościoła • wyjaśni zasadę „poza Kościołem nie ma zbawienia” • uzasadni, dlaczego ma obowiązek godnie reprezentować Kościół na zewnątrz • poda argumenty broniące Kościoła wobec zarzutów ze strony środowisk mu nieprzychylnych • uzasadni, że Kościół jest powszechnym sakramentem zbawienia • scharakteryzuje podstawowe wymiary Kościoła • wyjaśni, czym są i czemu służą charyzmaty • określi, kiedy pozostaje znakiem i narzędziem Kościoła • poda, jak buduje jedność Boga i ludzi z Kościołem i przez Kościół • poda, jak korzysta z charyzmatów dla dobra Kościoła • uzasadni, że Kościół jest apostolski • potrafi posługiwać się argumentami w obronie Kościoła • określi, jak troszczy się o jedność i świętość Kościoła • określi, jak angażuje się w misyjną działalność Kościoła • poda przykłady sprzeciwu wobec przejawów wrogości, niezgody i rozłamu wśród ludzi Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne Sposoby oceny 18 Czas realizacji XII XII I I I I Treści szczegółowe 19. Hierarchiczna struktura Kościoła. 20. Ruchy religijne w Kościele. 21. Życie konsekrowane. 22. Laikat i jego rola w budowaniu wspólnoty Kościoła – żywe kamienie Bożego Kościoła. 23. Maryja i Jej obecność w życiu wiernych. 24. Wiara w odpuszczenie grzechów – „Bo wiele umiłowała”. • wskaże podstawowe teksty biblijne i dokumenty Kościoła mówiące o posłannictwie Maryi • rozumie rolę Maryi w życiu Chrystusa i Kościoła • rozumie, że Maryja „jest naszą Matką w porządku łaski” • wymieni formy kultu maryjnego • rozumie, że Symbol apostolski łączy wiarę w odpuszczenie grzechów z wiarą w Ducha Świętego • rozumie, że chrzest jest pierwszym i podstawowym sakramentem odpuszczenia grzechów • rozumie, że zwyczajnym środkiem odpuszczania grzechów w Kościele jest sakrament pokuty • zdefiniuje pojęcia: laikat, świeccy w Kościele • wymieni zadania ludzi świeckich w Kościele • rozumie konieczność zaangażowania laikatu we wspólnotach eklezjalnych i w świecie • wymieni ruchy i grupy religijne działające w Kościele katolickim • wymieni organizacje Kościoła służące pomocą osobom pokrzywdzonym przez sekty i ich rodzinom (Dominikański Ośrodek Informacji o Nowych Ruchach Religijnych i Sektach) • wymieni powody, dla których ludzie odchodzą od Kościoła i wstępują do sekt • wymieni różnice w działalności między grupami kościelnymi a sektami • pamięta i rozumie rady ewangeliczne jako propozycje dla życia ewangelicznego • wymieni różne rodzaje życia osób konsekrowanych • rozumie istotę życia konsekrowanego • wskaże fakty historyczne co do pochodzenia hierarchicznej struktury Kościoła • wymieni zadania hierarchii kościelnej • rozumie istotę potrójnego wymiaru misji Kościoła (nauczania, uświęcania i rządzenia) • wymieni przedstawicieli lokalnej hierarchii Kościoła podstawowe ponadpodstawowe • scharakteryzuje poszczególne rodzaje życia poświęconego Bogu • wyjaśni znaczenie i wartość rad ewangelicznych w życiu każdego chrześcijanina i osób konsekrowanych • uzasadni wartość życia konsekrowanego • wskaże, kiedy kieruje się w życiu radami ewangelicznymi • uzasadni, dlaczego należy się modlić o gotowość poświęcenia się dla Boga • określi uczestnictwo świeckich w misji kapłańskiej, prorockiej i królewskiej Chrystusa • scharakteryzuje zadania świeckich w Kościele i w świecie • omówi prawa i obowiązki ludzi świeckich względem Kościoła • określi, jakie podejmuje działania na rzecz wzrostu królestwa Bożego w świecie • czynnie uczestniczy w młodzieżowych grupach apostolskich • opisze udział Maryi w dziele odkupienia • scharakteryzuje sposoby oddawania czci Matce Bożej • określi, jak naśladuje Maryję w swoim życiu • uzasadni, że Maryja nadal, choć jest w niebie, pełni swą macierzyńską rolę wobec uczniów Chrystusa i członków Kościoła. • potrafi zinterpretować wersety J 20,22-23 • wyjaśni, że chrzest jest pierwszym i podstawowym sakramentem odpuszczenia grzechów • wyjaśni, na czym polega władza odpuszczania grzechów i kto nią dysponuje • uzasadni, że w odpuszczaniu grzechów ujawnia się dobroć Boga • opisze hierarchiczną strukturę Kościoła • omówi zadania i posłannictwo hierarchii Kościoła • określi miejsce i rolę świeckich w Kościele • wyjaśni, na czym polega udział chrześcijan w potrójnej misji Kościoła • opisze, jak uczestniczy w potrójnej misji Kościoła • określi, jak okazuje szacunek dla swoich zwierzchników i modli się za nich • zreferuje swój udział w działaniach Kościoła lokalnego • scharakteryzuje działalność wybranych ruchów religijnych Kościoła • krytycznie oceni braki duszpasterskie Kościoła • odróżni cel i sposoby działania Kościoła (zbawienie, pełny rozwój osobowy człowieka) od działania sekt (zniewolenie i degradacja osobowości) • odróżni charytatywną działalność Kościoła od „dobroczynnych” sposobów werbunku do sekt • poda, jak wykazuje odpowiedzialność za własny rozwój duchowy • opisze, w jakich sytuacjach wykazuje wrażliwość na stany kryzysowe, przeżywane przez kolegów Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny Czas realizacji I II Treści szczegółowe 25. Wiara w zmartwychwstanie. 26. Cztery prawdy ostateczne – wiara w życie bez końca. II III III 27. Modlitwa darem Boga – „Daj mi się napić”. 28. Rodzaje i formy modlitewne. 29. Drogi modlitwy – zmierzanie do jednego morza. Klasa II Czas realizacji Treści szczegółowe II. Moja modlitwa 19 • zdefiniuje pojęcie modlitwy • rozumie, że modlitwa jest darem Boga, przymierzem, komunią z Bogiem • pamięta wydarzenie biblijne z Samarytanką przy studni Jakubowej (J 4,6nn) • wymieni rodzaje modlitwy (błogosławieństwo, adoracja, modlitwa błagalna, wstawiennicza, dziękczynna, uwielbienia) • wymieni formy modlitwy (modlitwa ustna, rozmyślanie, kontemplacja) • wskaże w Piśmie św. wybrane teksty modlitw • pamięta modlitwy Jezusa i Kościoła • rozumie, że modlitwa jest przekraczaniem samego siebie i wchodzeniem w Boga • wskaże w Ewangelii arcykapłańską modlitwę Jezusa (J 17) • rozumie, że właściwą postawą wobec trudności w modlitwie jest czuwanie i prostota serca podstawowe • zdefiniuje pojęcia: sąd szczegółowy, sąd ostateczny, niebo, piekło, czyściec • rozumie, że każdy człowiek (w swojej duszy nieśmiertelnej) otrzyma na sądzie szczegółowym, bezpośrednio po śmierci, wieczną zapłatę od Chrystusa – Sędziego żywych i umarłych • rozumie, że życie wieczne zależy od życia na ziemi • rozumie, że wieczną nagrodą będzie niebo, a karą piekło • rozumie, że końcowym oczyszczeniem jest czyściec • rozumie, że zmartwychwstanie Chrystusa jest podstawą wiary chrześcijańskiej (1 Kor 15,14) • rozumie, że zmartwychwstanie Chrystusa jest zapowiedzią naszego zmartwychwstania • rozumie, że przez chrzest już teraz uczestniczymy w zmartwychwstaniu Chrystusa podstawowe ponadpodstawowe ponadpodstawowe • scharakteryzuje arcykapłańską modlitwę Jezusa jako wzór modlitwy chrześcijańskiej • omówi treść homilii papieskich na temat modlitwy • poda przykłady, kiedy słucha Boga, ufa Mu i oddaje Mu siebie • opisze, jak pokonuje napotykane trudności w modlitwie • wyjaśni, że modlitwa jest „wzniesieniem duszy do Boga i prośbą skierowaną do Niego o stosowne dobra” • wyjaśni, że modlitwa jest darem Boga, przymierzem, komunią z Bogiem • formułuje własną modlitwę • opisze, jak inspirować innych do pogłębionej modlitwy • scharakteryzuje poszczególne rodzaje modlitwy • wyjaśni, na czym polegają poszczególne formy modlitwy • ułoży własne modlitwy w różnych formach • poda przykłady modlitwy w różnych formach • inspiruje innych do wspólnej modlitwy Uczeń: Wymagania • potrafi zinterpretować werset J 11,25 • wykaże różnice między zmartwychwstaniem a reinkarnacją • wyjaśni, czym jest zmartwychwstanie, kto ma zmartwychwstać, w jaki sposób i kiedy • wyjaśni chrześcijański sens śmierci jako ostatniego etapu do nieba, a nie w pustkę i nicość • uzasadni, dlaczego wierzy w zmartwychwstanie powszechne • poda argumenty za odrzuceniem reinkarnacji • wyjaśni różnice między sądem szczegółowym i ostatecznym • opisze drogi prowadzące do nieba • streści przypowieść o bogaczu i Łazarzu (Łk 16,19-31) • potrafi zinterpretować słowa modlitwy kapłana „Panie, nie dozwól mi nigdy odłączyć się od Ciebie” • uzasadni wiarę w sąd ostateczny i życie wieczne • poda przykłady, kiedy poleca siebie i zmarłych miłosierdziu Bożemu Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne Sposoby oceny Czas realizacji III III IV Treści szczegółowe 30. „Abyśmy byli razem” – wspólnotowy wymiar modlitwy Pańskiej. 30a. Siedem próśb w modlitwie Pańskiej. 31. Cierpienie prowadzi do życia – chrześcijanin wobec cierpienia. Czas realizacji IV IV Treści szczegółowe 32. Liturgia uświęcania czasu – nieszpory i jutrznia. 33. Sakrament uzdrawiającej miłości – pokuta i pojednanie. • zdefiniuje pojęcia: brewiarz, laudesy, nieszpory • rozumie, że odmawianie nieszporów i laudesów jest uczestnictwem w modlitwie Kościoła zmierzającej do uświęcania czasu • zdefiniuje, czym jest sakrament pokuty i pojednania • wymieni akty penitenta i spowiednika • wymieni owoce i skutki sakramentu pokuty i pojednania podstawowe • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny • ułoży rachunek sumienia dla siebie i dla innych • określi trudności związane z przeżywaniem sakramentu pokuty • opisze, jak poszukuje rozwiązania trudności związanych ze spowiedzią • dzieli się pozytywnym doświadczeniem, wynikającym z przeżycia sakramentu pokuty i pojednania ponadpodstawowe • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne Sposoby oceny • potrafi uzasadnić wartość modlitwy porannej i wieczornej Kościoła • potrafi posługiwać się edycją brewiarza dla świeckich • wskaże teksty z Ewangelii zobowiązujące chrześcijanina do działań na rzecz cierpiących • poda motywy działalności charytatywnej • wymieni potrzeby różnych osób we własnym środowisku • poda przykłady wspomagania potrzebujących • scharakteryzuje każdą z siedmiu próśb modlitwy Pańskiej • uzasadni, że modlitwa Pańska zobowiązuje nas do troski o potrzeby innych • uzasadni, że modlitwa Pańska zobowiązuje nas do przebaczania naszym winowajcom • opisze, jak realizować wolę Boga w swoim życiu • poda przykłady kierowanych do Boga próśb o zaspokojenie materialnych i duchowych potrzeb własnych i cudzych • potrafi zinterpretować Chrystusową postawę i naukę wobec cierpiących • scharakteryzuje działalność parafialnych komórek Caritas • wymieni problemy najbliższego środowiska (w rodzinie, szkole, sąsiedztwie) • poda, jak poszukiwać dróg ich rozwiązania • opisze sytuacje, gdy chętnie oferował swoją pomoc innym • włącza się czynnie w działalność Caritasu • opisze, jak inspiruje innych do działań na rzecz ubogich w ramach wolontariatu • poda przykład sytuacji, gdy z wdzięcznością przyjął pomoc innych • wymieni siedem próśb zawartych w modlitwie „Ojcze nasz” • poda przykłady ludzkich potrzeb, które te prośby uwzględniają • poda, jak troszczy się o świętość Bożego imienia ponadpodstawowe • wyjaśni, że modlitwa Pańska jest „streszczeniem całej Ewangelii” • wyjaśni, że jest to modlitwa Chrystusa i modlitwa Kościoła • uzasadni, że trwając na modlitwie upodobniamy się do Jezusa • poda przykłady osób o pokornym i ufnym sercu Uczeń: Wymagania • rozumie, że modlitwa „Ojcze nasz” jest przylgnięciem do Boga, ogarniającym wszystkich ludzi • rozumie, że odmawiający modlitwę Pańską tworzą wspólnotę dzieci Bożych podstawowe III. Wspólnotowy wymiar mojego Kościoła 20 21 IV V V V V VI 34. Popękane arcydzieło – ekumenizm nieustannym dążeniem do jedności. 35. Nad przepaściami podziałów – konflikty i sposoby ich rozwiązywania. 36. Społeczne nauczanie papieskie. 37. Na ojczystej ziemi – pielgrzymki Jana Pawła II do Polski oraz ich przesłania. 38. Kultura nośnikiem wartości duchowych. 39. Sztuka czy kicz w służbie komercji. Klasa II Czas realizacji Treści szczegółowe • zdefiniuje pojęcia: sztuka, dzieło sztuki, arcydzieło • rozumie znaczenie sztuki dla rozwoju duchowego człowieka • rozumie oddziaływanie obrazu na świadomość i podświadomość • zdefiniuje pojęcia: kultura masowa – hedonistyczna (to, co ludziom się podoba), kultura tworzenia • rozumie, że kultura tworzenia jest matką arcydzieł • poda liczbę i wymieni daty pielgrzymek Jana Pawła II do Polski • wskaże na mapie miejsca pielgrzymek Jana Pawła II • opisze spotkanie z Janem Pawłem II w najbliższej miejscowości • wymieni najczęstsze źródła konfliktów między ludźmi • wymieni warunki usprawiedliwiające uprawnioną obronę z użyciem siły • rozróżnia konflikty na tle międzynarodowym, etnicznym czy konflikty rodzinne, szkolne, osobiste • wymieni dokumenty społecznej nauki Kościoła • rozumie znaczenie społecznego nauczania papieży • zdefiniuje pojęcie ekumenizmu • rozumie, na czym polega dramat podziałów w świecie chrześcijańskim • poda przykłady wysiłków Kościoła, zmierzających do jedności (Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, spotkania pod znakiem Taizé) podstawowe ponadpodstawowe • wyjaśni, dlaczego kultura masowa traci na wartości i uzasadni jej niszczycielski charakter • wyjaśni, dlaczego arcydzieła z czasem nabierają wartości • uzasadni, dlaczego kultura tworzenia jest nośnikiem wartości duchowych • poda przykłady, jak otacza troską przedmioty i miejsca ukazujące kulturę tworzenia • odróżni wartości od zagrożeń zawartych w reklamie oraz współczesnych środkach przekazu i potrafi je ocenić • potrafi właściwie patrzeć na reklamę i umiejętnie korzystać z mediów • dostrzega ukryty w reklamie podstępny zamiar manipulacji zachowaniem odbiorców • uzasadni, dlaczego należy zachować wolność (dystans) wobec obrazów narzucanych przez reklamę • uzasadni, że społeczne nauczanie Kościoła jest istotnym czynnikiem rozwoju osobowego i społecznego • zreferuje wybrane społeczne dokumenty Kościoła • wymieni sytuacje, gdy modli się w intencji Papieża • potrafi zinterpretować ważniejsze przesłania papieskiego nauczania w Ojczyźnie • wskaże wartość pielgrzymek papieskich dla narodu polskiego • opisze, jak inspiruje się w życiu i postępowaniu nauką Jana Pawła II • wykazuje aktywność poznawczą w zgłębianiu pism Jana Pawła II • z zaangażowaniem bierze udział w konkursach o życiu Jana Pawła II • opisze, jak budować wspólnotę w najbliższym otoczeniu • opisze genezę podziałów wśród chrześcijan • scharakteryzuje działalność ekumeniczną Kościołów chrześcijańskich • czynnie uczestniczy w liturgii ekumenicznej • włącza się czynnie w przygotowanie Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan • uzasadni, dlaczego należy z szacunkiem odnosić się do innych wyznań chrześcijańskich • poda przykłady angażowania się w budowanie wspólnoty szkolnej i klasowej • omówi mechanizmy powstawania konfliktów i sposoby ich pokonywania • uzasadni potrzebę służby wojskowej • wyjaśni, czym jest pacyfizm i dokona jego moralnej oceny • poda przykłady, jak łagodzi konflikty w swoim środowisku • poda przykłady obrony pokrzywdzonych Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny Czas realizacji VI VI VI Treści szczegółowe 40. Język polski w historii i kulturze – języki obce a język nasz. 41. Światło w ciemności – świadectwo życia chrześcijańskiego. 42. Ojczyzna wspólnotą wspólnot. Czas realizacji XII XII Treści szczegółowe 43. Adwent – czas mierzony tęsknotą i czuwaniem. 44. Boże Narodzenie – nie tylko tradycja. podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe • wymieni tradycje związane z Bożym Narodzeniem • rozumie pogłębioną prawdę o Bożej obecności w codziennym życiu ponadpodstawowe • wyjaśni, na czym polega tęsknota Boga za człowiekiem • wyjaśni, na czym polega ludzka tęsknota za Bogiem • uczestniczy w roratach • opisze, jak przygotowuje się do świąt Bożego Narodzenia • określi, jak wyraża odpowiedzialność za swoje życie w perspektywie spotkania z Chrystusem, który będzie sądził żywych i umarłych • wyjaśni symbolikę zwyczajów związanych z Bożym Narodzeniem • uzasadni, że Boże Narodzenie może trwać cały rok • poda przykłady, kiedy z zaangażowaniem podejmuje działanie na rzecz głębokiego przeżywania świąt Bożego Narodzenia przez siebie i innych Uczeń: Wymagania • opisze, w czym wyraża się życie chrześcijańskie • opisze sytuacje wymagające postawy chrześcijańskiej • uzasadni, dlaczego chrześcijanin powinien być światłem dla innych • poda, w jakich sytuacjach prezentuje postawę chrześcijanina w domu, szkole, grupie rówieśników • opisze, jak wykazuje troskę o dobre imię chrześcijanina w najbliższym otoczeniu • scharakteryzuje znaczenie ojczyzny w życiu chrześcijanina • uzasadni, że Europa powinna być ojczyzną ojczyzn i wspólnotą ducha • poda argumenty, dlaczego czuje się dumny, że jest Polakiem • opisze, jak angażuje się na rzecz budowania „małej Ojczyzny” • wymieni przykłady, kiedy prezentuje postawę patriotyczną • odróżni żargon od języka literackiego • oceni poprawność własnych wypowiedzi w szkole i w rozmowach towarzyskich • opisze wartość języka ojczystego dla zachowania własnej tożsamości • określi rolę, jaką język polski odegrał w przeszłości • opisze, jak dba o czystość języka ojczystego • uzasadni, dlaczego należy unikać obcych naleciałości w wypowiedziach • rozumie znaczenie Adwentu w życiu poszczególnych osób • wymieni dwa wymiary liturgicznego Adwentu podstawowe • zdefiniuje pojęcia: ojczyzna, region, mała ojczyzna • wskaże teksty papieża na temat zjednoczonej Europy i pamięta ich treść • rozumie kulturotwórczą funkcję języka • rozumie potrzebę dbania o poprawność języka • rozumie rolę języka ojczystego w zachowaniu tożsamości narodowej w okresie niewoli • poda okresy, w których język polski był rugowany z życia publicznego, a chroniony w rodzinie i kościele • poda przykłady współczesnych zagrożeń dla czystości języka polskiego • zdefiniuje pojęcie świadectwa • rozumie, co znaczy być świadkiem Chrystusa w świecie • rozumie, co to znaczy być światłem dla innych IV. Z wiarą w roku liturgicznym 22 • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • analiza wytworów pracy ucznia • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne Sposoby oceny III IV 46. Wielkanoc – Jezus żyje! Czas realizacji 45. Wielki Post – Bóg szuka grzesznego człowieka. Treści szczegółowe • wymieni najważniejsze prawdy naszej wiary • rozumie prawdę o zmartwychwstaniu Jezusa • poda okoliczności męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa • rozumie, na czym polega miłosierdzie Boże • pamięta teksty biblijne, podkreślające miłosierdzie Boga • rozumie sens przeżywania Wielkiego Postu podstawowe X XI 48. Kościół a laickie nurty pozytywistyczne. 49. Ruchy katolickie jako odpowiedź na zagrożenia ze strony ruchów ateistycznych. Klasa II IX Czas realizacji 47. Kościół katolicki w Polsce w czasie rozbiorów. Treści szczegółowe • wymieni pozytywistyczne prądy negatywnie nastawione do Kościoła • zdefiniuje pojęcia: kwestia robotnicza, proletariat, komunizm, socjalizm, pozytywizm • rozumie, na czym polegała rewolucja przemysłowa • wymieni zakres działalności Kościoła w kwestii społecznej • wymieni organizacje katolickie czasu międzywojennego (Sodalicje Mariańskie, Rycerstwo Niepokalanej, Akcja Katolicka) • wymieni osoby działające w obronie wiary (św. Maksymiliana Kolbe, S. Sedlaczek) • wymieni zagrożenia dla Kościoła płynące ze strony masonerii • wymieni zagrożenia ze strony komunizmu • pamięta daty rozbiorów i rozumie tło polityczne tych wydarzeń • wymieni zagrożenia dla Ojczyzny ze strony zaborców podstawowe V. Moje korzenie, moja przeszłość (historia Kościoła) 23 ponadpodstawowe ponadpodstawowe Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • opisze rolę Kościoła w okresie rozbiorów • scharakteryzuje życie i działalność arcybiskupa S. Felińskiego i R. Traugutta • uzasadni, dlaczego czuje się dumny, że jest Polakiem • uzasadni, dlaczego należy z szacunkiem odnosić się do historii własnego narodu • zreferuje, jak zgłębia wiedzę dotyczącą historii narodowej • określi pozytywną rolę Kościoła wobec kwestii robotniczej • scharakteryzuje przesłanie encykliki RN • scharakteryzuje życie i działalność „ludzi Kościoła” • uzasadni, dlaczego bezrobotnym należy się szacunek • określi wartość nauczania Kościoła w kwestii społecznej • zreferuje, jak angażuje się w pomoc bezrobotnym • scharakteryzuje działalność św. Maksymiliana Kolbego • opisze rolę ruchów katolickich • uzasadni potrzebę istnienia ruchów katolickich • scharakteryzuje postać S. Sedlaczka • opisze charyzmat wybranego ruchu katolickiego • daje świadectwo swojej przynależności do ruchu katolickiego Uczeń: Wymagania • scharakteryzuje, na czym polega szukanie grzeszników przez miłosiernego Boga • scharakteryzuje, na czym polega szukanie Boga • potrafi zinterpretować teksty biblijne o Bożym miłosierdziu • opisze, jak wyraża wdzięczność Bogu za przebaczanie grzechów i łaskę nawrócenia • opisze, jak przygotowuje się do owocnego przeżycia Wielkanocy • opisze wydarzenie zmartwychwstania Pana Jezusa • scharakteryzuje postawę ludzi względem zmartwychwstania • wyjaśni Chrystusowe: „błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli” • poda, jak okazuje wdzięczność za dar zbawienia • opisze, jak rozwija swoją wiarę, nadzieję i miłość • wymieni sytuacje, kiedy jest świadkiem Chrystusa zmartwychwstałego Uczeń: Wymagania 24 Czas realizacji XII I II III IV Treści szczegółowe 50. „Twierdzą nam będzie każdy próg”. 51. „Nie rzucim, Chryste, świątyń Twych”. 52. Duchowe odrodzenie – współczesne ruchy religijne. 53. Apostolski wymiar działań Polski w Europie. 54. „Europa wspólnotą ducha”. • wymieni znane ruchy religijne (Ruch Światło-Życie, neokatechumenat, skauting katolicki – Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego Zawisza, szkolne koła Caritas, Opus Dei, Focolari, Ogniska Światła i Miłości) • zdefiniuje pojęcia: ruch, stowarzyszenie, organizacja • poda źródła (przyczyny) powstania ruchów • rozumie, że ruchy religijne to „kuźnia” liderów religijnych • rozumie, co to znaczy kochać własny kraj • dostrzega, że religijność Polaków znajduje naśladowców w innych krajach Europy (np.: łamanie się opłatkiem, święconka, piesze pielgrzymki) • rozumie wartość tradycji dla kontynentu europejskiego • wymieni zagrożenia płynące z „unowocześniania” nauki Kościoła (odrzucanie nauki papieża; akceptacja związków homoseksualnych, wolnych związków, aborcji, eutanazji, kapłaństwa kobiet) • rozumie, dlaczego Europa Zachodnia z szacunkiem odnosi się do dzieła Solidarności • zdefiniuje pojęcia: Unia Europejska, Konstytucja Europejska • rozumie potrzebę istnienia Kościoła w Unii Europejskiej • wymieni zagrożenia płynące z odrzucenia wartości chrześcijańskich • wskaże wartości płynące z zachowania wiary chrześcijańskiej • rozumie pojęcie eksterminacji • wymieni czynniki decydujące o eksterminacji ludności polskiej w czasie drugiej wojny światowej • wymieni działania Kościoła w obronie ludności polskiej przed eksterminacją ze strony faszyzmu i stalinizmu • wymieni wybitne postacie Kościoła, broniące Polaków przed ludobójstwem (kard. A. Hlond, kard. A. Sapiecha, bł. ks. J. Pawłowski) • zdefiniuje pojęcia: stalinizm, socjalizm • pamięta tło historyczne czasu powojennego • wymieni zagrożenia płynące z ateistycznego systemu, zwanego komunizmem • wymieni osoby broniące Polaków przed stalinizmem podstawowe • określi genezę powstania flagi Unii Europejskiej • uzasadni, że Unia Europejska to wspólnota niepodległych państw • wskaże wpływ dziedzictwa chrześcijańskiego na obraz Europy • poda argumenty za zachowaniem tożsamości Polaka w zjednoczonej Europie • uzasadni, dlaczego należy się szacunek wobec dziedzictwa chrześcijańskiego • uzasadni, dlaczego należy zgłębiać duchowy wymiar chrześcijańskiej Europy • scharakteryzuje działalność apostolską Kościoła polskiego w Europie (np. księża pracujący w Niemczech, Francji itp.) • scharakteryzuje działalność apostolską Jana Pawła II dla Europy • ukaże rolę żywej wiary Kościoła polskiego dla życia Europejczyków • uzasadni, dlaczego czuje się dumny z faktu, że jest Polakiem i chrześcijaninem • opisze, jak dba o tradycje religijne we własnym środowisku • poda argumenty krytyczne wobec prób „unowocześniania” Kościoła • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • analiza wytworów pracy ucznia • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • scharakteryzuje życie kard. S. Wyszyńskiego i ks. J. Popiełuszki • uzasadni, dlaczego stalinizm był systemem zbrodniczym • uzasadni potrzebę posiadania „własnego Westerplatte” • uzasadni, dlaczego negatywnie odnosi się do stalinizmu i komunizmu • opisze, jak szanuje trud poniesiony w obronie wiary i Ojczyzny w okresie stalinizmu i socjalizmu • opisze wybrany ruch religijny • określi pozytywny wpływ ruchu na życie parafii i wierzących • określi możliwości oddziaływania ruchów na Kościół • uzasadni potrzebę ich istnienia • opisze, jak włącza się w działalność wybranego ruchu Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna ponadpodstawowe • opisze rolę Kościoła w zakresie obrony przed eksterminacją • scharakteryzuje działalność duchowieństwa broniącego ludność polską przed wyniszczeniem (listy pasterskie kard. Sapiechy i Hlonda) • umotywuje potrzebę działań w obronie Ojczyzny • uzasadni, dlaczego należy z szacunkiem odnosić się do idei walki o polskość • określi wartość ofiary z życia w obronie kraju • opisze, jak angażuje się w działania patriotyczne Uczeń: Wymagania Czas realizacji V Treści szczegółowe 55. Kościół w zjednoczonej Europie Klasa II 58. Twój najlepszy rok. 57. „Najlepsze ciągle przed nami”, czyli dobra nowina o końcu świata. 56. Kochać również po śmierci. Treści szczegółowe Czas realizacji według uznania katechety podstawowe • zna swoje sukcesy i porażki w minionym okresie • rozumie, że życiowe cele tworzą hierarchię • wie, że dążenie do wyższego celu przekłada się na codzienną, systematyczną pracę • wskaże w swoim życiu sprawy mniej i bardziej ważne • wie, czym jest śmierć w ujęciu chrześcijańskim • zna teksty biblijne o życiu wiecznym • rozumie, jaka jest rola wiary w kontakcie z tajemnicą śmierci • pamięta modlitwy za zmarłych • wymieni warunki odpustu, który może ofiarować za zmarłych • poda, kiedy modli się za zmarłych • wskaże teksty biblijne o końcu świata • rozumie, co oznacza, że Pan Jezus „przyszedł, przyjdzie i przychodzi” • rozumie permanentną potrzebę „bycia gotowym” (Łk 12,40) podstawowe • zdefiniuje pojęcie konkordatu • rozumie potrzebę prawnych uregulowań sytuacji Kościoła w Unii • rozumie potrzebę dialogu między Kościołem a Unią Europejską • rozumie potrzebę zabezpieczenia Kościoła w wymiarze materialnym VI. Moja miłość w perspektywie wieczności 25 ponadpodstawowe ponadpodstawowe • uzasadni konieczność dobrego życia w każdym kolejnym dniu • scharakteryzuje potoczną i chrześcijańską wizję czasów ostatecznych • potrafi zinterpretować teksty biblijne o końcu świata • zaśpiewa pieśni: „Archanioł Boży Gabriel”, „Marana tha” • poda przykłady, kiedy dostrzega potrzebę czynienia dobra innym • opisze, jak przeżywa swoje życie w perspektywie radosnego oczekiwania • poda, jak przygotowuje się na paruzję • potrafi wytyczyć sobie cele do osiągnięcia • potrafi rozplanować cel ogólny na etapy pośrednie • uzasadni, że czas jest nam darowany przez Boga • poda, jak planuje i stawia przed sobą zadania • określi, kiedy dziękuje Bogu za powierzony mu czas • wykaże wyjątkowość chrześcijaństwa w pojmowaniu życia wiecznego • wyjaśni sens i wartość modlitwy za zmarłych • uzasadni, dlaczego wierzy w życie wieczne i zmartwychwstanie • opisze, jak pogłębia swoje życie religijne • określi, jak kształtuje postawę nieustannego czuwania i bycia gotowym na Boży sąd Uczeń: Wymagania • uzasadni, dlaczego Kościół winien być niezależny • wykaże pozytywną rolę Kościoła w Unii • uzasadni potrzebę współdziałania Kościoła i Unii • opisze, jak docenia duchowy i kulturotwórczy wkład Kościoła w tworzenie i istnienie Unii • uzasadni potrzebę materialnego wsparcia Kościoła przez państwa UE • poda argumenty na rzecz dialogicznego charakteru Kościoła wobec Unii oraz Unii wobec Kościoła Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny Klasa II 63. Wystąpić w dobrych zawodach. 62. „Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy...” – rola Maryi w życiu narodu polskiego. 61. Maryja naszą Matką i Królową. 60. „Wyobraźnia miłosierdzia” – ukochać Chrystusa w drugim człowieku. 59. „Zobaczyć w nich człowieka” – piękno ludzi upośledzonych. Treści szczegółowe Czas realizacji według uznania katechety 26 • zna historię powstania litanii loretańskiej • rozumie sens poszczególnych wezwań • poda, kiedy oddaje cześć Maryi poprzez modlitwę, szczególnie litanię loretańską • zna historię obrazu jasnogórskiego • rozumie rolę, jaką odgrywało w dziejach Polski sanktuarium na Jasnej Górze • pamięta, czego dotyczyły śluby króla Jana Kazimierza i śluby narodu polskiego z 1956 r. • opisze obronę Jasnej Góry na podstawie „Potopu” H. Sienkiewicza • wyjaśni biblijne pojęcie „dobrych zawodów” • przytoczy teksty św. Pawła na ten temat (1 Tm 6,12 i Flp 3,12-14) • wskaże korzyści, jakie niesie sport, oraz wynikające z niego zagrożenia • przytoczy sylwetki godnych naśladowania sportowców • wymieni wymagania miłosierdzia, jakie postawił Chrystus (Mt 25,34-40) • pamięta słowa Jana Pawła II o „wyobraźni miłosierdzia” • rozumie, na czym polega „wyobraźnia miłosierdzia” • wskaże sposoby wspierania ludzi oczekujących na pomoc • wymieni wspólnoty i ruchy, w których żyją osoby niepełnosprawne umysłowo • rozumie, że ich godność i wartość jest taka sama, jak w przypadku osób zdrowych • wie, na czym polega duchowe bogactwo ludzi z takim upośledzeniem • wie, jak należy się do nich odnosić podstawowe ponadpodstawowe • wskaże różnice między sanktuarium jasnogórskim a innymi sanktuariami maryjnymi i uzasadnić jego wyjątkowy charakter • wyjaśni patriotyczną rolę sanktuarium jasnogórskiego • opisze, jak dąży do częstego oddawania czci Maryi • określi, jak kształtuje w sobie postawę wdzięczności wobec Boga za obronę Jasnej Góry • poda, jak swoim życiem realizuje śluby jasnogórskie • określi cel ostateczny życia chrześcijańskiego • opisze, jak realizuje chrześcijańskie powołanie do świętości • uzasadni, dlaczego dba o rozwój życia duchowego, podejmując walkę z przeciwnościami • poda przykłady okazywania szacunku wobec drugiego człowieka • wyjaśni, jaka powinna być nasza postawa wobec osób upośledzonych • uzasadni, dlaczego te osoby są w społeczeństwie tak samo potrzebne, jak pełnosprawni • wymieni, czego możemy się nauczyć od takich osób • poda przykłady szacunku dla osób niepełnosprawnych umysłowo i otwartości na nie • określi, jak uczy kolegów i koleżanki właściwego spojrzenia na tych naszych bliźnich • włącza się we wspólnoty działające na rzecz pomocy osobom niepełnosprawnym • wyjaśni, dlaczego dzielenie się dobrami materialnymi należy połączyć z aspektem duchowym • określi własną hierarchię wartości duchowych i materialnych • włącza się aktywnie w pomoc osobom potrzebującym • uzasadni, dlaczego nie należy się wstydzić swojego ubóstwa • opisze, jak szanuje kolegów z rodzin ubogich • wskaże treści biblijne zawarte w litanijnych określeniach Maryi • wyjaśni istotę i przebieg nabożeństwa majowego • opisze, jak rozszerza cześć Matki Bożej i propaguje nabożeństwo majowe Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny IX IX IX IX 2. Personalizm chrześcijański. 3. Kocham i jestem kochany. 4. Powołanie człowieka do życia w rodzinie. 5. Znaczenie płciowości w życiu człowieka. Klasa III IX Czas realizacji 1. Chrześcijańska wizja człowieka. Treści szczegółowe podstawowe • rozumie, co to znaczy kochać • wymieni kochające go osoby (Boga i konkretnych ludzi) • rozumie, w czym przejawia się miłość Boga do człowieka • rozumie, że katecheza jest przyjęciem Bożej miłości i możliwością odpowiedzi na nią • zdefiniuje pojęcia: powołanie, rodzina, rodzina chrześcijańska • rozumie, że jednym z istotnych powołań jest powołanie do życia w rodzinie • wymieni funkcje i zadania rodziny • określi swoje miejsce, role i zadania w rodzinie • rozumie, że płciowość jest darem Boga • wymieni argumenty przemawiające za tym, że człowiek został stworzony jako mężczyzna i kobieta • rozumie wartość płciowości i jej celowość w życiu człowieka • wymieni patologie płciowości • zdefiniuje pojęcia: osoba, personalizm, godność osoby ludzkiej • wymieni czynniki decydujące o wielkości człowieka (godność, wolność, rozumność) • wymieni rodzaje godności ponadpodstawowe • wyjaśni, w czym się wyraża chrześcijańska wizja człowieka • opisze sylwetkę chrześcijanina • wykaże różnice między chrześcijańską i współcześnie proponowaną wizją człowieka • wymieni sytuacje, gdy daje świadectwo swojej wiary • opisze, jak realizuje swoje chrześcijańskie powołanie • określi rolę i wartość osoby w perspektywie jej powołania do życia wiecznego • omówi kierunek personalizmu chrześcijańskiego i wartości decydujące o wielkości człowieka • poda przykłady poszanowania godności własnej i drugich • opisze, jak wyraża wdzięczność Bogu za dar powołania do życia wiecznego • określi wartość wolności własnej i innych • wymieni sytuacje, kiedy dokonuje odpowiedzialnych wyborów, zgodnych z chrześcijańską godnością • określi, w czym przejawia się prawdziwa miłość wobec Boga i człowieka • opisze możliwości odpowiedzi człowieka na miłość Bożą • wskaże możliwości odpowiedzi na miłość innych • scharakteryzuje trudności w okazywaniu uczuć lub w ich przyjęciu • opisze, jak okazuje miłość najbliższym • poda przykłady, jak odpowiada życiem religijnym na miłość Boga • scharakteryzuje poszczególne funkcje rodziny • opisze podstawowe cechy rodziny chrześcijańskiej • opisze biblijną wizję małżeństwa i rodziny • uzasadni, dlaczego z szacunkiem odnosi się do rodziców • opisze, w jaki sposób przygotowuje się do założenia rodziny • poda argumenty, dlaczego warto modlić się w intencji obecnej i przyszłej rodziny • uzasadni, że płciowość wywiera wpływ na wszystkie sfery osoby ludzkiej, na jedność ciała i duszy • potrafi krytycznie odnieść się do poglądów podważających chrześcijańską wizję płciowości • opisze indywidualne i społeczne konsekwencje patologii płciowości • poda argumenty za akceptacją swojej płci • uzasadni, dlaczego należy z szacunkiem odnosić się do osoby płci przeciwnej • uzasadni dezaprobatę wobec poglądów patologicznych w dziedzinie płciowości • opisze, jak wyraża wdzięczność Bogu za dar płciowości Uczeń: Wymagania KLASA III – Z WIARĄ NA PROGU MIŁOŚCI • rozumie, że człowiek pochodzi od Boga • rozumie, że człowiek zraniony przez grzech „jest słaby” • rozumie, że człowiek jest powołany do życia wiecznego I. Na progu małżeństwa i rodziny 27 • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne Sposoby oceny Czas realizacji IX X X X XI XI Treści szczegółowe 6. Miłość fundamentem więzi małżeńskiej. 7. Małżeństwo jako wspólnota życia i miłości. 8. W stronę drugiego człowieka – konflikty w rodzinie. 9. Odpowiedzialne rodzicielstwo. 10. Dar życia, jego wartość i obrona. 11. Rodzina Kościołem domowym. 28 • rozumie, że dziecko jest darem Boga i owocem ludzkiej miłości • wymieni zagrożenia godności i wolności dziecka (pornografia, znęcanie się nad dziećmi) • wymieni prawa i obowiązki dziecka w rodzinie i społeczeństwie • poda argumenty za adopcją • zdefiniuje pojęcie Kościoła domowego • wskaże teksty biblijne i soborowe na temat rodziny • wymieni, czynniki tworzące z rodziny Kościół domowy (Eucharystia, wspólne świętowanie, wspólna lektura Pisma św., modlitwa) • rozumie, że jednym z celów małżeństwa jest płodność • zdefiniuje pojęcie płodności • rozumie, na czym polega odpowiedzialne rodzicielstwo • zdefiniuje pojęcia: małżeństwo, wspólnota • rozumie, że małżeństwo jest wspólnotą życia i miłości • wymieni warunki zawarcia sakramentu małżeństwa • rozumie, że podstawą aksjologiczną małżeństwa jest miłość, wierność, odpowiedzialność i nierozerwalność • wymieni wykroczenia przeciw godności małżeńskiej (cudzołóstwo, rozwód, kazirodztwo, wolny związek, poligamia) • zdefiniuje pojęcie konfliktu • wymieni źródła konfliktów w rodzinie • wymieni skutki konfliktów w rodzinie • wymieni sposoby ich rozwiązywania • zdefiniuje pojęcie miłości • wymieni cechy prawdziwej miłości w aspekcie chrześcijańskim (1 Kor 13,1-13) • rozumie wartość „węzła małżeńskiego” • wymieni drogi prowadzące do pełnej miłości małżeńskiej • wymieni zagrożenia dla miłości małżonków podstawowe ponadpodstawowe • odróżni miłość prawdziwą od pseudomiłości • scharakteryzuje postawy i zachowania zagrażające miłości małżeńskiej • potrafi krytycznie ocenić obraz „miłości” kreowanej przez media • poda argumenty za szacunkiem wobec „węzła małżeńskiego” • określi wartość małżeństwa • opisze, jak podejmuje pracę nad sobą w aspekcie budowania miłości małżeńskiej w czasie przyszłym • poda argumenty za odrzuceniem błędnej koncepcji miłości małżeńskiej • scharakteryzuje małżeństwo jako wspólnotę życia i miłości • wykaże wpływ wartości podstawowych na trwałość małżeństwa • scharakteryzuje wykroczenia przeciw godności małżeńskiej • poda argumenty za akceptacja aksjologicznej podstawy małżeństwa • podda krytyce wykroczenia przeciw godności małżeńskiej • opisze, jak angażuje się w budowanie więzi własnej rodziny w perspektywie rodziny przyszłej • uzasadni, dlaczego warto modlić się w intencji przyszłego współmałżonka • scharakteryzuje sposoby zapobiegania konfliktom • scharakteryzuje sposoby rozwiązywania konfliktów w małżeństwie i rodzinie • potrafi rozwiązywać konflikty • opisze, jak zapobiega konfliktom w rodzinie i angażuje się na rzecz ich rozwiązywania • opisze postawy rodzicielskie sprzyjające przyjęciu nowego życia • potrafi krytycznie odnieść się do postaw nieprzychylnych nowemu życiu • poda argumenty za otwartością na płodność w perspektywie życia małżeńskiego • określi wartość rodzin wielodzietnych • uzasadni, dlaczego należy modlić się w intencji swoich rodziców • wyjaśni, dlaczego dziecko jest bezcennym darem Boga • uzasadni, dlaczego dziecko wymaga szczególnej opieki ze strony rodziny i społeczeństwa • uzasadni, dlaczego dziecko ma prawo do życia w godności i miłości • właściwie oceni bezpłodność • poda przykłady otwartości na młodsze rodzeństwo i inne dzieci • opisze, jak może stawać w obronie dzieci pokrzywdzonych • opisze, jak dziękuje Bogu za dar życia • scharakteryzuje wspólnotę rodzinną jako Kościół domowy • scharakteryzuje czynniki tworzące Kościół domowy • określi, jak wyraża wdzięczność Bogu za dar wspólnoty rodzinnej • opisze sytuacje, gdy tworzy atmosferę Kościoła domowego w rodzinnym świętowaniu, rozmodleniu i życiu • poda argumenty za otwartością na potrzeby osób samotnych • opisze, jak troszczy się o starszych i chorych członków rodziny Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • test • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny 29 XI XI XI XII XII XII 12. Ocalić ludzkość – manipulacje biomedyczne i wynikające z nich zagrożenia. 13. Naturalne metody planowania rodziny. 14. Antykoncepcja działaniem antyekologicznym i sprzecznym z „Bożym zamysłem”. 15. Niszczenie poczętego życia – aborcja. 16. „Daję ci siebie” – sens rodzicielskiego życia w darze. 17. Małżeństwo w aspekcie prawa kanonicznego. Klasa III Czas realizacji Treści szczegółowe ponadpodstawowe • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • poda argumenty za świętością i nienaruszalnością poczętego życia • przedstawi argumenty przeciw aborcji i środkom wczesnoporonnym • opisze skutki aborcji w wymiarze indywidualnym i społecznym (fizyczne, psychiczne i duchowe) • poda argumenty za akceptacją życia od chwili poczęcia • uzasadni, dlaczego życiu ludzkiemu należy się szacunek • opisze, jak broni ludzkiego życia i inspiruje do tego innych • uzasadni negatywną postawę wobec praktyk aborcyjnych • włącza się w duchową adopcję • wykaże słuszność daru z siebie w codziennym życiu • uzasadni potrzebę daru z siebie w ojcostwie i macierzyństwie • opisze, jak przygotowuje się do bycia darem dla innych • wyjaśni różnicę między rozwodem cywilnym a orzeczeniem o nieważności małżeństwa • scharakteryzuje warunki i przeszkody do zawarcia małżeństwa • służy innym pomocą w zrozumieniu, czym jest orzeczenie o nieważności małżeństwa • pomaga innym zrozumieć różnicę między rozwodem a nieważnością małżeństwa • zdefiniuje pojęcia: aborcja i środki wczesnoporonne • rozumie, że człowiek jest osobą od chwili poczęcia • wymieni naukowe i religijne argumenty za poszanowaniem życia • wymieni argumenty przeciw aborcji i środkom wczesnoporonnym • wymieni indywidualne i społeczne konsekwencje aborcji • rozumie rozmiar problemu aborcji • rozumie, że życie w małżeństwie i rodzinie jest darem z siebie • rozumie, że dar z siebie przyczynia się do rozwoju osobowego człowieka • zdefiniuje pojęcia: rozwód, separacja, orzeczenie o nieważności małżeństwa • wymieni warunki zawarcia małżeństwa • wymieni przeszkody uniemożliwiające zawarcie sakramentu małżeństwa • rozumie, że sakramentu małżeństwa udzielają sobie nawzajem narzeczeni • pamięta słowa przysięgi małżeńskiej • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • test wyboru • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne Sposoby oceny • uzasadni, że antykoncepcja jest sprzeczna z ekologicznym dążeniem człowieka • opisze zagrożenia płynące z antykoncepcji • uzasadni, że antykoncepcja jest sprzeczna z planem Boga wobec człowieka • podda krytyce promocję środków antykoncepcyjnych • opisze, jak inspiruje innych do odrzucenia antykoncepcji • poda argumenty przemawiające za poszanowaniem osoby • scharakteryzuje zagrożenia wynikające z nowoczesnych badań • scharakteryzuje stanowisko Kościoła wobec manipulacji biomedycznych • uzasadni krytyczną ocenę wszelkich manipulacji wokół ludzkiego życia • uzasadni, dlaczego należy stawiać na pierwszym miejscu dobro człowieka • ocenia ludzkie poszukiwania w rozwiązywaniu problemów związanych z bezpłodnością w świetle Ewangelii • opisze naturalny rytm płodności • scharakteryzuje naturalne metody regulacji poczęć • uzasadni wartość stosowania metod naturalnych • umiejscowi metody naturalne w naturze człowieka i Bożym planie • wykazuje aktywność poznawczą w przyswajaniu wiedzy o metodach naturalnych Uczeń: Wymagania • zdefiniuje pojęcia: ekologia, antykoncepcja • wymieni zagrożenia płynące z antykoncepcji • wymieni środki antykoncepcyjne i wczesnoporonne • wymieni metody naturalnego planowania rodziny • wymieni argumenty za stosowaniem metod naturalnego planowania rodziny • wymieni owoce stosowania naturalnych metod w małżeństwie • wymieni rodzaje manipulacji biomedycznych i potrafi je zdefiniować • poda zagrożenia wynikające z manipulacji genetycznych, biomedycznych itp. • rozumie stanowisko Kościoła wobec manipulacji biomedycznych podstawowe Czas realizacji XII I I I II II Treści szczegółowe 18. Prawa człowieka a rozwój jednostek i społeczeństw. 19. Karta Praw Rodziny. 20. Istota pracy ludzkiej i jej wartość. 21. Rozwój techniki szansą i zagrożeniem dla człowieka. 22. Zasady życia społecznego. 23. Etyka gospodarcza i zawodowa. podstawowe • wymieni szanse i zagrożenia dla człowieka, jakie niesie rozwój techniki • rozumie zasadę, że nie człowiek służy technice, ale technika człowiekowi • wymieni zasady życia społecznego (dobro wspólne, solidarność, pomocniczość) • rozumie istotę tych zasad • wskaże przykłady przestrzegania i nieprzestrzegania zasad życia społecznego • rozumie, że gospodarka i praca zawodowa muszą się kierować zasadami etyki • wymieni zasady etyczne wpływające na dobrą gospodarkę • rozumie, że podstawą sprawiedliwego ładu własnościowego jest własność prywatna • rozumie zasadę „bardziej być niż mieć” • zdefiniuje pojęcie praw człowieka • wymieni kategorie (rodzaje) praw • wymieni podstawowe prawa człowieka • rozumie znaczenie praw człowieka dla rozwoju indywidualnego i społecznego • wymieni najważniejsze prawa rodziny • wymieni i rozumie istotę zagrożeń dla współczesnej rodziny • rozumie, że rodzina jest wielką wartością w ludzkim życiu • opisze sytuacje, kiedy respektuje prawa poszczególnych osób w małżeństwie i rodzinie • zdefiniuje pojęcie pracy • wymieni rodzaje pracy • rozumie cel i wartość ludzkiej pracy • rozumie związek ludzkiej pracy z rozwojem osobowym i społecznym II. Życie z ludźmi i wśród ludzi 30 • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • uzasadni, że praca jest dla człowieka, a nie człowiek dla pracy • scharakteryzuje najważniejsze przesłania encykliki „Laborem exercens” • umieści pracę w perspektywie życia wiecznego • uzasadni, że praca stanowi szansę samorealizacji • poda argumenty za szacunkiem dla każdej ludzkiej pracy i osób ją wykonujących • opisze, jak wypełnia swoje obowiązki w rodzinie i szkole • uzasadni, dlaczego należy traktować swoją pracę jako etap na drodze do Boga • scharakteryzuje szanse i zagrożenia ze strony współczesnej techniki dla rozwoju człowieka • wyjaśni zasadę pierwszeństwa człowieka wobec techniki • opisze, jak wykorzystuje dobra techniki dla własnego rozwoju • wyjaśni istotę zasad życia społecznego • wskaże, jak zastosować poszczególne zasady w konkretnych sytuacjach życiowych • poda przykłady, jak w swoim postępowaniu kieruje się zasadami życia społecznego • wyjaśni, dlaczego gospodarka i praca zawodowa muszą się kierować zasadami etyki • omówi zasady etyczne organizujące życie gospodarcze zgodnie z wolą Stwórcy • omówi przesłania płynące z nauki Kościoła dotyczące kwestii gospodarczych • wyjaśni, jak zasada „bardziej być niż mieć” może być realizowana we współczesnych społeczeństwach • opisze, jak w życiu szkolnym respektuje zasady etyczne i inspiruje innych do ich przestrzegania • poda przykłady, jak żyć zasadą „bardziej być niż mieć” • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • uzasadni potrzebę karty praw rodziny • opisze genezę jej powstania • scharakteryzuje podstawowe prawa rodziny • potrafi odnieść prawa rodziny do rodzin w środowisku lokalnym • określi wartość rodziny • poda przykłady, jak przyczynia się do budowania pozytywnych więzi w rodzinie Sposoby oceny • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca plastyczna ponadpodstawowe • potrafi zinterpretować podstawowe prawa człowieka • wykaże związek między prawami człowieka a rozwojem osobowym i społecznym • opisze, jak respektuje podstawowe prawa człowieka i inspiruje do tego innych Uczeń: Wymagania II III III III IV 24. Tworzenie dobra wspólnego chrześcijańskim obowiązkiem. 25. Władza i jej społecznochrześcijański wymiar. 26. Kultura wyrazem wartości duchowych człowieka. 27. Kultura wolnego czasu a rozwój duchowy. 28. Kultura życia, kultura śmierci. Klasa III Czas realizacji Treści szczegółowe 31 • zdefiniuje pojęcie „kultura wolnego czasu” • rozumie istotę czasu wolnego, który jest darem Boga • wymieni możliwości wykorzystania czasu wolnego w sensowny sposób • wymieni negatywne skutki nieumiejętnego wykorzystania rezerw czasu • zdefiniuje pojęcie kultury życia i kultury śmierci • rozumie, w czym się przejawia kultura życia • wymieni, co sprzyja życiu i co mu zagraża • wymieni źródła zagrożeń dla życia • wskaże teksty biblijne promujące kulturę życia • zdefiniuje pojęcie kultury • rozumie istotę kultury w rozwoju indywidualnym i społecznym • wymieni czynniki, które ją tworzą • rozumie, że człowiek jest twórcą i odbiorcą kultury • wymieni chrześcijańskie aspekty kultury • zdefiniuje pojęcie dobra wspólnego • rozumie, że dobro wspólne zakłada poszanowanie osoby • rozumie, że dobro wspólne domaga się dobrobytu społecznego i rozwoju społeczności • rozumie, że dobro wspólne ma ścisły związek z pokojem (trwałość i bezpieczeństwo) • zdefiniuje pojęcie władzy • rozumie rolę władzy jako strażniczki porządku społecznego • rozumie, że władza ma obowiązek odwoływać się do porządku ustanowionego przez Boga podstawowe ponadpodstawowe • scharakteryzuje „pragnienie Boga” zobowiązujące do służby życiu • omówi czynniki służące kulturze życia • omówi zagrożenia dla życia i wyjaśnić skąd pochodzą • potrafi dokonać ewaluacji kultury życia i kultury śmierci • opisze, jak popiera kulturę życia i wszystko, co służy życiu • określi, jak odnosi się do zagrożeń dla życia • wyjaśni, jak należy korzystać z posiadanych dóbr • potrafi umotywować swoje zaangażowanie na rzecz dobra wspólnego • uzasadni potrzebę czynnego uczestnictwa w życiu publicznym • opisze, jak troszczy się o dobro wspólne w rodzinie, szkole i Ojczyźnie • poda przykłady, gdy wprowadza zasadę solidarności • wymieni sytuacje, kiedy pomnaża dobro wspólne i troszczy się o jego właściwe wykorzystanie • wyjaśni boskie pochodzenie władzy • potrafi umotywować obowiązek posłuszeństwa wobec władzy • wyjaśni, kiedy władza jest sprawowana w sposób prawowity • uzasadni, kiedy sam ma prawo odmówić posłuszeństwa władzy • wyjaśni zasadę państwa praworządnego • pomaga sprawować władzę w grupach, w których funkcjonuje, starając się o jej obiektywny osąd • opisze, kiedy sprzeciwia się nadużyciom w sprawowaniu władzy • odróżni kulturę od subkultury • scharakteryzuje podstawowe wymiary kultury • wyjaśni duchowy wymiar kultury • scharakteryzuje przykłady typowe dla polskiej kultury • uzasadni, że kultura polska, wierna prawdzie i Bogu, zorientowana jest na dobro człowieka • poda przykłady, jak tworzy kulturę • poda przykłady odpowiedzialnej selekcji prezentowanych mu wytworów kultury • omówi możliwości pozytywnego wykorzystania czasu • scharakteryzuje skutki nieumiejętnego wykorzystania rezerw czasu • odróżni twórcze wykorzystanie czasu od wykorzystania destruktywnego • poda, kiedy wykorzystuje czas wolny do uwielbienia Boga i służby ludziom Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny Czas realizacji X X X XI XII I Treści szczegółowe 29. Tajemnice światła – rola modlitwy różańcowej w ludzkim życiu. 30. Moje miejsce we wspólnocie parafialnej. 31. Rekolekcje dla maturzystów – bliżej Boga i ludzi. 32. Z wizytą w kancelarii parafialnej. 33. Liturgia Kościoła domowego – rytuał rodzinny. 34. Odwiedziny Matki – treść objawień maryjnych. • zdefiniuje pojęcia: objawienie i objawienie maryjne • wymieni miejsca i czas objawień maryjnych • pamięta i rozumie treść objawień maryjnych • rozumie indywidualne i społeczne znaczenie tych objawień • wymieni miejsca szczególnej opieki Maryi w najbliższym otoczeniu • rozumie, że wspólnota parafialna jest podstawową komórką Kościoła powszechnego • wymieni zadania świeckich w Kościele • wymieni grupy i wspólnoty działające w parafii • wymieni osoby odpowiedzialne za poszczególne dziedziny życia parafialnego • zdefiniuje pojęcie rekolekcji • poda miejsce i termin rekolekcji dla maturzystów • rozumie potrzebę i wartość rekolekcji • wymieni obowiązki do wypełnienia podczas rekolekcji (np. przygotowanie śpiewnika, liturgii, harmonogram wspólnych spotkań...) • rozumie rolę funkcjonowania kancelarii parafialnej • wymieni najważniejsze księgi parafialne • wymieni dokumenty konieczne do zawarcia sakramentalnego małżeństwa • zapozna się z protokołem przedślubnym • wymieni wymagania stawiane rodzicom i rodzicom chrzestnym • zdefiniuje pojęcia: liturgia, rytuał rodzinny • wymieni ważniejsze wydarzenia i uroczystości świętowane w domu rodzinnym • poda religijne sposoby ich przeżywania • rozumie istotę modlitwy różańcowej • pamięta historię modlitwy różańcowej • wymieni części i tajemnice różańca • wskaże teksty biblijne odpowiadające poszczególnym tajemnicom podstawowe III. Miłość i wiara w moim życiu (katechezy dodatkowe) 32 ponadpodstawowe • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • potrafi odpowiedzieć na pytania protokołu przedślubnego • wyjaśni sens zapowiedzi przedślubnych • opisze i uzasadni wymagania stawiane rodzicom i rodzicom chrzestnym • potrafi umotywować potrzebę funkcjonowania kancelarii parafialnej • wyraża gotowość pełnienia funkcji chrzestnego • poda argumenty za koniecznością bliższego przygotowania się do sakramentu małżeństwa • omówi sposoby religijnego przeżywania wydarzeń i uroczystości rodzinnych • przygotuje scenariusz wybranego wydarzenia czy uroczystości rodzinnej • opisze, jak troszczy się o chrześcijański wymiar uroczystości rodzinnych • poda przykłady inspirowania innych do tworzenia chrześcijańskiego klimatu przeżywanych uroczystości i wydarzeń w rodzinie • omówi wybrane objawienie maryjne • scharakteryzuje przesłania poszczególnych objawień maryjnych • opisze indywidualne i społeczne owoce maryjnych objawień • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • analiza wytworów pracy ucznia • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny • uzasadni potrzebę rekolekcji w klasie maturalnej • przygotuje reklamę rekolekcji maturalnych • opracuje wyznaczone zadanie do spełnienia • z zaangażowaniem włącza się w przygotowanie rekolekcji • dzieli się owocami rekolekcji z innymi • potrafi modlić się na różańcu • omówi teksty biblijne, które streszczają poszczególne tajemnice z życia Jezusa i Maryi • umiejscowi treść tajemnic różańcowych w kontekście współczesnego życia • zredaguje rozważanie do wybranej tajemnicy różańcowej • opisze, jak naśladuje w swoim życiu postawę Jezusa i Maryi • określi sposoby zaangażowania się świeckich w parafii • określi zadania poszczególnych grup działających w parafii • przygotuje niedzielną liturgię • opisze, jak wyraża szacunek dla duszpasterzy • angażuje się w działalność wybranej grupy parafialnej Uczeń: Wymagania 33 I II III IV 35. Autorytet, którego szukasz. 36. Życie sakramentalne chrześcijanina. 37. Przedmałżeński rachunek sumienia. 38. Wobec wyboru drogi życiowej – ku dojrzałości. Klasa III Czas realizacji Treści szczegółowe • rozumie znaczenie własnej przeszłości oraz wagę teraźniejszości jako czasu dokonywania wyborów • wymieni przestrzenie realizacji samego siebie • rozumie konieczność wyboru w perspektywie szczęśliwej przyszłości • zdefiniuje pojęcie rachunku sumienia • rozumie wartość rachunku sumienia • rozumie, na czym polega świętokradztwo podczas spowiedzi • wymieni płaszczyzny życia ludzi młodych najbardziej zagrożone grzechem • wymieni wartości rzutujące na trwałość małżeńskiego szczęścia • wymieni sakramenty święte • rozumie istotę sakramentów w życiu chrześcijanina • wymieni trudności związane z przyjmowaniem sakramentów • wymieni łaski płynące z przyjęcia poszczególnych sakramentów • wymieni wzorce osobowe, które go zachwycają • wymieni cechy, którymi powinien się odznaczać godny naśladowania wzór osobowy • rozumie, że idealnym autorytetem jest dla chrześcijanina Chrystus podstawowe ponadpodstawowe • umiejscowi wzór osobowy i jego zachowanie w perspektywie życia wiecznego • dokona oceny wartości prezentowanych przez swojego idola • scharakteryzuje cechy idealnego wzoru osobowego • potrafi odnieść wzorce osobowe do osoby Jezusa Chrystusa • uzasadni, dlaczego świadomie wybiera osobowe wzory do naśladowania • poda argumenty za odrzuceniem idoli proponowanych przez świat • opisze, jak naśladuje wzór osobowy Jezusa Chrystusa i stara się być wzorem dla innych • określi wartość modlitwy jako pomocy w stawaniu się osobowym wzorcem dla innych • umiejscowi wzór osobowy i jego zachowanie w perspektywie życia wiecznego • dokona oceny wartości prezentowanych przez swojego idola • scharakteryzuje cechy idealnego wzoru osobowego • potrafi odnieść wzorce osobowe do osoby Jezusa Chrystusa • uzasadni, dlaczego świadomie wybiera osobowe wzory do naśladowania • poda argumenty za odrzuceniem idoli proponowanych przez świat • opisze, jak naśladuje wzór osobowy Jezusa Chrystusa i stara się być wzorem dla innych • określi wartość modlitwy wobec trudności napotykanych w życiu własnym i w życiu innych • scharakteryzuje wartości rzutujące na trwałość małżeńskiego szczęścia • omówi zagrożenia dla życia par małżeńskich • przygotuje propozycje pytań do rachunku sumienia • przygotuje propozycje celebracji pokutnej z myślą o kursie przedmałżeńskim • wskaże wartość systematycznego rachunku sumienia w perspektywie życia małżeńskiego • opisze, jak reaguje na niszczenie wartości decydujących o szczęściu małżeńskim • potrafi ocenić własną przeszłość • potrafi wyrazić swoje plany na przyszłość i dokonać ich oceny w świetle poznanych prawd Bożych • zredaguje wezwania modlitwy dziękczynnej za czas miniony, z prośbą o dobry wybór dalszej drogi życiowej • uzasadni, dlaczego warto dokonać oceny własnej przeszłości • uzasadni, że teraźniejszość jest czasem podejmowania decyzji warunkujących przyszłość • uzasadni, dlaczego warto planować swoją przyszłość w łączności z Jezusem Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny Czas realizacji IX X XI XII Treści szczegółowe 39. „Restaurare omnia in Christo” – Odnowić wszystko w Chrystusie. 40. „A bramy piekielne go nie przemogą”. 41. Kościół katolicki w Polsce na przełomie tysiącleci. 42. Pokój ratunkiem dla zagrożonego świata. podstawowe • rozumie, że Kościół jest organizmem bosko-ludzkim (święty a zarazem grzeszący) • dostrzega błędy „ludzi Kościoła” • rozumie konieczność przebaczania, ale i skruchy za popełnione zło • dostrzega pozytywny wpływ przeproszenia za winy (Jan Paweł II – Niedziela Przebaczenia, prymas – rok 2000) • rozumie istotę trwania Kościoła mimo jego słabości • rozumie, że zadaniem Kościoła jest pouczanie i napominanie w sprawach moralności • rozumie, że Kościół nie może dostosować się do trendów proponowanych przez świat • rozumie, że Kościół musi być wierny nauczaniu Ewangelii • wymieni zagrożenia płynące ze światowego stylu życia (moralny luz, wolne związki, brak odpowiedzialności i szacunku dla życia na każdym jego etapie) • zdefiniuje pojęcia: wojna, konflikt lokalny, konflikt globalny, terroryzm, przemoc, pokój, przenikanie się kultur, pokojowe współistnienie • wymieni wysiłki podejmowane przez Kościół na rzecz pokoju (Asyż – modlitwy o pokój, Światowy Dzień Pokoju, papieskie orędzia o pokoju) • wymieni wysiłki świeckich na rzecz pokoju – Międzynarodowa Księga Pokoju • rozumie potrzebę bycia wierzącym • wymieni osoby fascynujące swoją wiarą (poda przykłady ludzi świeckich oraz osób duchownych) • poda sposoby współczesnego przeżywania wiary IV. Żyć z wiarą w świecie i dla świata 34 ponadpodstawowe • uzasadni, dlaczego należy zabiegać o pokój • scharakteryzuje papieskie orędzia o pokoju • wskaże przyczyny konfliktów • scharakteryzuje Międzynarodową Księgę Pokoju • określi wartość modlitwy o pokój we własnym sercu i w świecie • uzasadni, dlaczego nie akceptuje żadnych przejawów naruszenia pokoju • poda, jakie podejmuje działanie w obronie wartości pokoju i pojednania • scharakteryzuje wartości płynące z Ewangelii dla społeczeństw trzeciego tysiąclecia • opisze owoce trwania przy Chrystusie w dwóch poprzednich tysiącleciach • poda, jak dobrze się przygotować na trudności związane z wyznawaną wiarą • potrafi rozróżnić, czy za wiarą postępuje praktyka • poda przykłady, kiedy poprzez swoją postawę wiary budzi zaufanie do Chrystusa i Kościoła • opisze, jak reaguje na przejawy niszczenia ewangelicznych wartości i autorytetów Kościoła • omówi, na czym polega odnowa w Chrystusie, ukazywana przez ruchy katolickie • opisze i uzasadni historyczny wkład Akcji Katolickiej (w szerokim znaczeniu) w życie duchowe Kościoła • scharakteryzuje pragnienie Boga w życiu świeckich • scharakteryzuje formy i miejsce działalności świeckich w Kościele • poda przykłady stawania się w Chrystusie „nowym człowiekiem” • opisze, jak popiera formy odnowy życia duchowego • uzasadni, dlaczego angażuje się w działalność świeckich w Kościele • odróżni błędy pojedynczych osób od działań całego Kościoła • doceni pojednawcze gesty Kościoła katolickiego • uzasadni, że przyznanie się do błędu „oczyszcza pamięć” • potrafi krytycznie spojrzeć na ataki wobec Kościoła oskarżanego o błędy i wypaczenia (np. inkwizycja stała się instrumentem politycznym; Pius XII a faszyzm) • określi swoją odpowiedzialność za działanie Kościoła • wymieni sytuacje, w których modli się za „ludzi Kościoła” • podda krytyce nieuzasadnione ataki na Kościół Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne Sposoby oceny 35 I II III 43. Dar na trudne czasy – katolickie media. 44. Współczesne obszary ludzkiej biedy. 45. Wobec neopogaństwa i jego zgubnych wpływów. Klasa III Czas realizacji Treści szczegółowe • rozumie zapowiedź Jezusa „ubogich zawsze mieć będziecie” • zdefiniuje pojęcie bezrobotnego • wymieni obszary ludzkiej biedy (materialnej i duchowej) • wymieni istotne elementy nauczania Kościoła na temat ludzkiej biedy (SRS) • rozumie potrzebę istnienia instytucji pomagających najuboższym (noclegownie, domy samotnej matki, Caritas, zgromadzenia zakonne z charyzmatem zapobiegania w biedzie) • zdefiniuje pojęcia: wróżby, horoskopy, Czciciele Matki Ziemi, Halloween, Tarot, New Age • rozumie, że udział w obrzędach pogańskich jest zagrożeniem dla jego wiary i psychiki • wymieni czynniki decydujące o uciekaniu się do praktyk neopogańskich • zdefiniuje pojęcie mediów • wymieni istniejące w Polsce i poza nią katolickie media (radio, telewizja, prasa, internet) • wymieni dobro płynące z istnienia mediów katolickich • rozumie istotę działania mediów katolickich podstawowe ponadpodstawowe • uchwyci zakamuflowane przejawy neopogaństwa • uzasadni, dlaczego nie powinniśmy sięgać do wróżb, horoskopów i magii • wykaże różnicę między wartościami proponowanymi przez chrześcijaństwo a propozycją neopogaństwa • określi, jak wyraża wdzięczność Bogu za dar prawdziwej wiary • podda krytyce przejawy neopogaństwa • określi, jak przestrzegać innych przed negatywnymi skutkami neopogaństwa • podda krytyce pseudowartości neopogaństwa • scharakteryzuje wartości płynące z posiadania mediów katolickich • przygotuje audycję, stronę internetową, artykuł w duchu chrześcijańskim • potrafi krytycznie się odnieść do zarzutów wobec katolickich mediów, np. wobec Radia Maryja czy telewizji katolickiej • określi, jak umiejętnie korzystać z mediów • poda argumenty za istnieniem katolickich środków przekazu • wymieni sytuacje, kiedy sięga do katolickich mediów w celu pogłębienia własnej wiary • wymieni propozycje katolickich mediów regionalnych • dostrzega, że osobami biednymi i samotnymi zajmują się przede wszystkim fundacje i Kościół • opisze negatywne skutki bycia bezrobotnym • omówi list Episkopatu Polski o bezrobociu • określi, jak można wspierać duchowo bezrobotnych rodziców • uzasadni, dlaczego nie należy stawiać wymagań materialnych przekraczających możliwości domowego budżetu • określi, jak angażuje się w pomoc biednym (szkolne koła Caritas, wolontariat) • poda przykłady reakcji na przejawy biedy i bezrobocia Uczeń: Wymagania • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca plastyczna • obserwacja uczestnicząca • wypowiedzi ustne • praca pisemna Sposoby oceny Spis treści Wstęp ................................................................................................................................ 3 Klasa I – Na drodze do dojrzałej wiary ................................................................................. 4 Klasa II – Z wiarą w życie i świat .......................................................................................... 15 Klasa III – Z wiarą na progu miłości ....................................................................................... 27 36
